Krishnamurti Subtitles home


BO85Q2 - Tweede vraag- en antwoordbijeenkomst
Bombay (Mumbay), India
7 februari 1985



0:10 Krishnamurti: Before we answer these questions or explore these questions, how do we approach a question, a crisis, a challenge, something that we have to investigate? How do we approach it? I think the approach matters perhaps much more than the question itself. Because if we approach it negligently, casually, then the question itself has very little meaning, but if we approach it without any bias, without any desire for the comforting solution or a sense of conquering a question, being top of the crisis, then I think we would make the question rather trivial and not so serious, so the approach matters enormously. And so we ought to really talk over together how we approach, what is our motive, how do we regard, receive any challenge, any question. Right? Do we, all of us in this hall – rather miserable hall, sorry – dirty and uncomfortable. God, how this... I won't go into that. Why we put up with all this filth in this country. Krishnamurti: Voordat we deze vragen beantwoorden of onderzoeken, hoe benaderen we een vraag, een crisis, een uitdaging, iets dat we moeten onderzoeken? Hoe benaderen we dit? Ik denk dat de benadering heel wat meer uitmaakt dan de vraag zelf. Want als we het onachtzaam, nonchalant benaderen, dan heeft de vraag zelf zeer weinig betekenis, maar als we het benaderen zonder enige vooringenomenheid, zonder verlangen naar een comfortable oplossing of een gevoel dat je de vraag uit de wereld wilt helpen door de crisis de baas te worden, dan denk ik dat we de vraag nogal oppervlakkig maken en niet zo serieus nemen, dus de benadering is zeer belangrijk. En daarom moeten we het echt samen erover hebben: hoe is onze benadering en wat is ons motief, hoe bekijk je het en ontvang je elke uitdaging, elke vraag. Juist? Zijn we, wij allemaal in deze zaal - het is een beetje mistroostige zaal, mijn excuses hiervoor - vuil en niet comfortabel. Jeetje, hoe dit... ik zal er niet op ingaan. Waarom we genoegen nemen met al de vuiligheid in dit land.
2:46 Let's go to it. Laten we verder gaan.
2:50 Suppose I have a problem, first I question what is a problem. A problem, the very etymological meaning of that word, is something thrown at you. That is the actual meaning of the word 'problem' – something thrown or something that challenges you. How do we look at that problem? What is our immediate response to that problem? Either it is shrinking away from the problem or try to conquer the problem. I hope we are all together in this, aren't we a little bit? Though it is rather early in the morning. Or we try to find an answer to a problem that will be circumstantially pleasant, gratifying, or we look at the problem as though it were something new, fresh. Stel je voor dat ik een probleem heb, allereerst onderzoek ik wat een probleem is. Een probleem, de etymologische betekenis van dat woord is iets waar je mee geconfronteerd wordt. Dat is de oorspronkelijke betekenis van het woord 'probleem' - iets wat op je weg komt of iets dat je uitdaagt. Hoe kijken we naar dat probleem? Wat is onze onmiddellijke reactie op dat probleem? Of je deinst terug voor het probleem of probeert het probleem te boven te komen. Ik hoop dat we op dezelfde lijn zitten, zijn we dat klein beetje? Alhoewel het nogal vroeg in de ochtend is. Of we proberen op een probleem een antwoord te vinden dat relatief plezierig en bevredigend is, of we kijken naar het probleem als iets dat nieuw en fris is.
4:42 Is any problem old? Is this all right, can I go on like this? Are we together a little bit in this? Is any problem, crisis, question, is it something new, or it is a problem that has been repeated over and over and over again. Alright? If it is a repetitive problem, why has it become a repetitive question? Is our brain repetitive, and so on. Right? Are we together a little bit in all this, this morning? It is up to you. Is elk probleem niet eigenlijk oud? Is dit goed zo en kan ik verder gaan? Zitten we hier een beetje op dezelfde lijn? Is een probleem, een crisis of een vraag, is dat iets nieuws, of is het een probleem dat zichzelf steeds maar weer herhaalt? Juist? Als het probleem zich herhaalt, waarom is het een vraag geworden die zichzelf herhaalt? Is ons brein herhalend, enzovoort. Juist? Zitten we vanmorgen samen op dezelfde golflengte? Het is aan jullie.
6:00 What? It is a bad typewriter! I can't make it out. Wat? Het is een slechte typemachine! Ik kan er niets van maken.
6:23 1st Question: God made one law and went to sleep, as shall you – what the devil? – as shall you sow, so shall you reap. Is it possible to dilute the effect of this by human endeavour in the present towards rational action? 1ste vraag: God maakte een wet en ging slapen, zoals je - wat is dit in hemelsnaam? - zoals je zaait, zo zal je oogsten. Is het mogelijk om het effect hiervan door menselijke inspanning te verminderen in het heden in de richting van rationele actie?
6:56 What does it all mean? That is better. There are contradictory lights here, that is why the difficulty. My eyesight is pretty good, but it is not that good. Wat betekent dit allemaal? Dit is beter. De lampen schijnen tegen elkaar in en daarom is het moeilijk. Mijn zicht is behoorlijk goed, maar niet zo goed.
7:39 There is a time to laugh and there is a time to weep. Right? I think this is a time to laugh. Er is een tijd van lachen maar ook van huilen. Juist? Ik denk dat dit een tijd van lachen is.
7:55 2nd Question: You often tell us to exercise our brain. Also you suggest to merely listen without acting upon what we have listened to. These two statements appear contradictory. Kindly explain. 2e vraag: U zegt dikwijls dat we onze hersenen moeten oefenen. Ook suggereert u om te luisteren zonder te handelen naar wat we hebben gehoord. Deze twee verklaringen lijken tegenstrijdig. Wilt u dit uitleggen.
8:20 You often tell us to exercise our brain. – Ah, that is better – Also you suggest to merely listen without acting upon what we have listened to. These two statements appear contradictory. Kindly explain. You often tell us to exercise our brain. We are exercising our brain most of the time. When you are earning money – when you are earing money, you are exercising it all the time. But when we listen to somebody who is saying something totally different from what you think, what you are used to, we hardly listen to a statement made by another, which may not be the usual statement. So when the speaker suggested – use your brain – use the entire brain not just part of it. You understand? And also to listen. He has suggested that we should listen. And he explained what it means to listen. There is not only the hearing with the ear but also there is a hearing behind the ear. You understand? You listen to a word U zegt ons dikwijls dat we onze hersenen moeten oefenen. - Ja, dat is beter - Ook suggereert u om te luisteren zonder te handelen naar wat we hebben gehoord. Deze twee verklaringen lijken tegenstrijdig. Wilt u dit uitleggen. U vraagt ons dikwijls onze hersenen te oefenen. Een groot deel van de tijd oefenen we onze hersenen. Als je geld verdient - als je geld verdient - dan oefen je de hele tijd. Maar als we naar iemand luisteren die heel iets anders verteld dan wat jij denkt, dan wat je gewend bent, dan kunnen we moeilijk luisteren naar de bewering van de ander, die misschien een ongebruikelijke bewering is. Dus wanneer de spreker suggereert: oefen je hersenen, dan bedoelt hij, oefen je gehele brein en niet een stukje ervan. Begrijpt u? En ook het luisteren. Hij heeft gesuggereerd dat we moeten luisteren. En hij legde uit wat het betekent om te luisteren. Er is niet alleen het horen met de oren maar ook is er het horen achter het oor. Begrijpt u? Je luistert naar een woord
10:50 – the smog in this town is appalling. Sorry. – de smog in deze stad is verschrikkelijk. Sorry.
11:08 As we said – sorry. As we said, listening is an art. Art also means to put everything in its right place. And to listen requires attention, requires a sense of care, a sense of receiving or listening to something that may have a meaning or may not have a meaning. It may be a false statement, and to see, to hear in that false statement the truth of that false statement. You are following all this? Hearing implies a great deal of sensitivity, not just hearing, translating according to your own pleasure or displeasure, or according to what you already know. But to listen as though you were listening for the first time to something that is being said. That is the art. Like any other art, it requires the capacity to listen. Right? To listen to your wife, to your husband, to a friend, to listen to your children or to a bird and so on, so that one becomes extraordinarily sensitive. That is the art of listening. And he says the question is contradictory. That is, the hearing and the activity of the brain – isn't it? Is hearing something different from the activity of the brain? Are you interested in this question or shall we skip it? En we zeiden - sorry. En we zeiden: luisteren is een kunst. Het woord kunst betekent ook, alles op zijn juiste plaats zetten. En luisteren vereist aandacht, vereist een gevoel van zorgvuldigheid, een gevoel van ontvangen of naar iets te luisteren dat wel of geen betekenis kan hebben. Het kan een onjuiste bewering zijn, en in die onjuiste bewering de waarheid te zien en te horen. Volgt u dit allemaal? Horen impliceert een grote mate van gevoeligheid, niet alleen maar horen en het omzetten in iets wat je zelf prettig of onprettig vindt, of in iets wat je al weet. Maar door te luisteren alsof je voor de eerste keer luistert naar iets wat er gezegd wordt. Dat is de kunst. Net als elke andere kunst vraagt dat het vermogen om te luisteren. Juist? Te luisteren naar je vrouw, je man, naar een vriend, te luisteren naar je kinderen of naar een vogel of zo, waardoor je buitengewoon gevoelig wordt. Dat is de kunst van het luisteren. En hij zegt dat de vraag tegenstrijdig is. Dat wil zeggen, het luisteren en de activiteit van de hersenen - is dat niet zo? Is luisteren iets anders dan de activiteit van de hersenen? Bent u geïnteresseerd in deze vraag of zullen we deze overslaan?
14:34 Have we noticed how our brain works? Our brain, not according to scientists, biologists and so on, but have you ever observed your own brain working? Have you? Why it thinks certain things. Why there is always the repetition of a problem. Why it is prejudiced. Why it holds on to a belief, to an idea and so on. Have you ever watched it in operation? Not you watching it, but as it arises looking at it. I wonder if you follow all this. Have you ever tried all this? No, you haven't. So let us now, if I may most respectfully suggest, when you are listening to the speaker, are you listening as though for the first time? He uses English words and apparently you and the speaker understand English. Now, when you listen to a word, the word has a sound, and the sound is transmitted to the brain, and the brain then translates the meaning of that word and the significance of that word and the comprehension of that word. Right? So, are you listening now as though for the first time? Or you already have heard the speaker talk about many of these things – you probably have read or heard the tapes and so on – can you put all that aside and listen as though for the first time what is being said? Or look at the sunrise or the sunset for the first time when you look at the sea, so that the brain doesn't get used to things. You understand what I am saying, sirs? The brain doesn't get accustomed to the sunset, to the sunrise, to your wife, to your husband and all the rest of it – so that everything is new, fresh. That is the art of listening, the art of seeing something as though you are looking at it for the first time. Which means memory is withheld. This is a discipline, not the discipline of obedience but the discipline to learn how to look, how to listen. The word 'discipline' means etymologically a disciple who is learning – not from his master or from his guru or from the one who knows, but one who is learning. That means, as though he did not know anything before but he is now learning. That is the meaning of that word 'discipline', coming from the word 'disciple'. Now, if we are learning all the time, then you become the guru and the disciple at the same time. You follow all this? Oh no. Are you, if I may ask, are you learning from the speaker? Hebben we gezien hoe onze hersenen functioneren? Onze hersenen, niet volgens de wetenschappers, biologen enzovoort, maar heb je ooit gekeken hoe je eigen brein werkt? Hebt u dat gedaan? Waarom het bepaalde dingen denkt. Waarom een probleem zich telkens herhaalt. Waarom het bevooroordeeld is. Waarom het vasthoudt aan een geloof aan een idee enzovoort. Heb je het ooit geobserveerd terwijl het in werking is? Niet jij die ernaar kijkt, maar zodra het verschijnt ernaar kijken. Ik vraag me af of jullie dit kunnen volgen. Hebt u dit ooit allemaal geprobeerd? Nee dus. Dus laten we nu, als ik het meest respectvol mag voorstellen, als je naar de spreker luistert, luister je alsof het voor het eerst is? Hij gebruikt Engelse woorden en blijkbaar verstaan u en de spreker Engels. Nu, als je naar een woord luistert, heeft het woord een geluid, en het geluid wordt overgebracht naar de hersenen, en dan vertaalt het brein de bedoeling van dat woord, de betekenis van dat woord en het begrip van dat woord. Juist? Dus luisteren jullie nu als voor de eerste keer? Of je hebt de spreker al horen spreken over een aantal van deze onderwerpen - waarschijnlijk heb je erover gelezen of de tapes geluisterd, enzovoort - kan je dit allemaal terzijde leggen en luisteren alsof het voor de eerste keer is naar wat er gezegd wordt? Of kijk naar de zonsopkomst of de zonsondergang voor de eerste keer, wanneer je naar de zee kijkt, zodat het brein nergens aan gewend raakt. Begrijpt u wat ik probeer te zeggen, heren? Het brein raakt niet gewend aan zonsondergang, aan zonsopkomst, aan je vrouw, aan je man en al het andere - zodat alles nieuw en fris is. Dat is de kunst van het luisteren, de kunst van iets zien alsof je het voor de eerste keer ziet. Dat betekent dat de herinnering wordt tegengehouden. Dat is een discipline, niet de discipline van gehoorzaamheid maar de discipline om te leren hoe je moet kijken en luisteren. Het woord discipline betekent etymologisch een discipel die leert - niet van zijn meester of van zijn goeroe of van diegene die weet, maar iemand die leert. Dat betekent, alsof hij daarvoor niets wist en nu leert hij. Dat is de betekenis van het woord 'discipline', het komt van het woord 'discipel'. Nu, als we de hele tijd aan het leren zijn, dan word je de goeroe en discipel tegelijkertijd. Volgt u dit allemaal? O nee. Bent u, als ik mag vragen, aan het leren van de spreker?
19:47 Questioner: Yes sir. V: Ja, meneer.
19:49 K: Are you really learning? Don't bother who said it, sir. If you are learning, and what does that word mean, learning? Memorising? Or there is no additive process. You understand what I am saying? No adding to what you already have accumulated but rather you are not accumulating, but learning, moving. Probably you have done none of these things, it is all new. So, learning, hearing and seeing is a great art. To see everything as they are, not only outwardly but especially inwardly – to see things exactly as it is. That is real honesty. In that there is no deception. Because we are so apt to deceive ourselves willingly or unwillingly. Good lord – everything is rather awkward this morning, isn't it? K: Leer je echt? Het maakt niet uit wie het zegt, meneer. Als je leert, wat is de betekenis van het woord 'leren'? Uit je hoofd leren? Of is er geen proces waarin iets wordt toegevoegd? Begrijpt u wat ik zeg? Niet toevoegen aan wat je al hebt vergaard, maar je verzamelt juist niet, maar leert, beweegt. Ik vermoed dat u nooit zoiets hebt gedaan, het is allemaal nieuw. Leren, horen en zien in een grote kunst. De dingen zien zoals ze zijn, niet alleen aan de buitenkant maar speciaal ook innerlijk - de dingen exact zien zoals het is. Dat is echte eerlijkheid. Daarin schuilt geen bedrog. Omdat we zo geneigd zijn onszelf voor de gek te houden, of je nu wilt of niet. Goeie god - alles gaat nogal moeizaam vanochtend, nietwaar?
21:51 Q: Sir, may I request you to permit spoken questions and a dialogue together, rather than reading the written question. V: Mag ik u verzoeken om gesproken vragen toe te staan en een dialoog samen te hebben, in plaats van het voorlezen van geschreven vragen.
22:01 K: What, sir? I am afraid I haven't heard it properly. Would somebody who has heard it tell me. K: Wat zegt u, meneer? Ik ben bang dat ik het niet goed gehoord heb. Zou iemand die het heeft gehoord mij het kunnen vertellen?
22:19 Q: He wants a dialogue. He is asking for a direct dialogue. V: Hij wil een dialoog. Hij vraagt om een directe dialoog.
22:23 K: You want a dialogue?

Q: Yes. 		K: U wilt een dialoog?

V: Ja.
22:25 K: Do you know what that word means? K: Weet u wat dat woord betekent?
22:29 Q: We will learn from you. V: Wij willen van u leren.
22:32 K: It is a conversation between two people. And to have a really good dialogue with another we must be equally interested or committed to that which we are discussing, having a talk over together, a conversation. That means you and the other must be on the same level, have the same interest, same passion. Otherwise you cannot have a dialogue. It is good to have a dialogue – I wish we could, but with an audience with so many people it is not possible to have a good dialogue. It is a marvellous thing if you can do it. I am not preventing you from asking questions. But to have a good, deep dialogue requires that you and the speaker move in the same direction, with the same meaning, with the same immediacy of understanding. K: Het is een conversatie tussen twee mensen. En om een hele goede dialoog te hebben met een ander moeten we even geïnteresseerd zijn in of betrokken bij datgene waarover we discussiëren en spreken, een gesprek hebben. Dat betekent dat jij en de ander op hetzelfde niveau moeten zitten en dezelfde interesse hebben, dezelfde passie. Anders kan je geen dialoog hebben. Het is goed om een dialoog te hebben - ik zou willen dat we dat konden, maar als het publiek uit zoveel mensen bestaat, is het niet mogelijk een goede dialoog te hebben. Het is prachtig als je het kunt. Ik zal u niet tegenhouden om vragen te stellen. Maar om een goede, diepgaande dialoog te hebben is het nodig dat u en de spreker in dezelfde richting bewegen, met dezelfde betekenis, met hetzelfde directe begrip.
24:14 Q: I want to have a clarification of what you said just now. You said, truth or false statements. What is truth and false? V: Ik wil graag een verduidelijking van wat u zojuist hebt gezegd. U zei, ware of onware beweringen. Wat is waarheid en wat is onwaar?
24:25 Q: He is asking you what is truth and false. Truth or false statements. V: Hij vraag u wat is waarheid en wat is onwaar. Ware of onware beweringen.
24:32 K: Truth – what is a true statement or a false statement. How are you going to find out? From another? What is a false statement? False – and what do you mean by false? Say for example, many people accept – it is a very ordinary example – many people accept that nationalism is a marvellous fact. We must be nationalistic. Is that a false statement or a true statement? How do you look at it? How do you find out? Say for instance, most of you in the world believe in God. Don't you? Alright. You believe in God. Is it a false statement or a true statement? How do you find out? Belief – you can believe in anything you like, in any illusion, in any fanciful, romantic, sentimental concept. And belief may not necessarily be true – no belief is. So how do you find out these things? How do you find out if there is God? To find out you must have a free mind, not a believing mind. You must have a mind that is capable of investigating, looking, doubting, questioning, not be afraid. So fear can create that which is false as true, and that which is true as false. This is happening in the world. So, to find out what is true, what is truth, there must be a great sensitivity, a sense of freedom – not just the idea of freedom but actual freedom, freedom from fear and so on. Most of us have many illusions and those illusions have become truth, real. And to be free of illusion is the most necessary and arduous work – to be totally free of all illusions, then only you can find out what is true and what is false. Oh, here it is: K: Waarheid - wat is een ware of onware bewering? Hoe zoek je dat uit? Via een ander? Wat is een onware bewering? Onwaar - wat bedoel je met onwaar? Neem bijvoorbeeld, veel mensen accepteren - het is een nogal voor de hand liggend voorbeeld - veel mensen accepteren dat nationalisme iets geweldigs is. We moeten nationalistisch zijn. Is dat een onware of ware bewering? Hoe kijk je ernaar? Hoe zoek je dit uit? Ik neem als voorbeeld: de meeste mensen in de wereld geloven in God. Dat is toch zo? Juist. Je gelooft in God. Is dit nu een onware of een ware bewering? Hoe kom je hier nu achter? Geloof - je kunt geloven in alles wat je wilt, in elke illusie, in elk verzonnen, romantisch of sentimenteel begrip. En geloof hoeft niet per se waar te zijn - dat is geen enkel geloof. Dus hoe zoek je deze dingen uit? Hoe zoek je uit of er een God is? Om iets uit te vinden moet je een vrije geest hebben, niet een gelovige geest. Je moet een geest hebben die in staat is om te onderzoeken, te kijken, betwijfelen, bevragen, die niet bang is. Angst kan maken dat het onware waar is en dat het ware onwaar is. Dit gebeurt in de wereld. Om uit te zoeken wat waar is, wat waarheid is, moet er grote gevoeligheid zijn, gevoel van vrijheid - niet alleen het idee van vrijheid maar daadwerkelijk vrijheid, vrijheid van angst, enzovoort. De meesten van ons hebben veel illusies en deze illusies worden bewaarheid, echt. En om vrij te zijn van illusie is een heel noodzakelijke en en zware onderneming - totaal vrij te zijn van alle illusies, alleen dan kan je ontdekken wat waar en onwaar is. O, hier is het:
28:45 2nd Question: Since you say that there is no such thing as God, and you also condemn idol worship, then the question of how we are born and how nature came into existence comes into the picture. Kindly explain. I don't have to have explain. 3e vraag: Aangezien u zegt dat er niet zoiets als een God bestaat en u ook de verering van goden afkeurt, komt de vraag in beeld hoe we zijn geboren en hoe de natuur is ontstaan. Graag uitleg. Ik hoef dat niet uit te leggen.
29:26 Since you say that there is no such thing as God, and you also condemn idol worship, then the question of how we are born and how nature came into existence comes into the picture. Kindly explain. Aangezien u zegt dat er niet zoiets als een God bestaat en u ook de verering van goden afkeurt, komt de vraag op hoe we zijn geboren en hoe de natuur ontstaan is. Graag uitleg.
30:01 Scientists say we came from water, from the cells, from the animal, the ape, and all that is part of nature. It has taken three and a half million years or more or less to become a human being, which is what we are now. Either that is so, or you believe God has made us. Right? You follow this question? Either you believe in the scientific theory or the scientific facts, or you believe that God has made us, or that there is God in us – whatever game you like to play. The scientists have proved as a fact that we have come as a tiny cell multiplying itself from the water and gradually becoming earth-borne, and from the ape we have become what we are. That is, we are part of nature, the whole world is part of us. And if you believe that some creator has made you, that creator must be rather silly, rather blind, idiotic man or woman – because look at us, what we are. Now you laugh, but all the temples, the mosques and the churches are filled with this. We are not made in the image of God but we have made God our image. You understand the difference? Wetenschappers zeggen dat we uit water zijn ontstaan, uit de cellen, van de dieren, de aap en dat is allemaal deel van de natuur. Het heeft ongeveer drie een half miljoen jaar geduurd om een menselijk wezen te worden en dat is wat we nu zijn. Of dit is waar of je gelooft dat God ons heeft gemaakt. Juist? Begrijpt u deze vraag? Of je gelooft in de wetenschappelijke theorie en de wetenschappelijke feiten, of je gelooft dat God ons gemaakt heeft of dat er een God in ons is - welk spel je ook wilt spelen. De wetenschappers hebben feitelijk bewijsmateriaal dat we begonnen als een kleine cel, die zichzelf in het water vermenigvuldigde en geleidelijk op het land ging leven, en vanaf de aap zijn we geworden wat we nu zijn. Dat wil zeggen, we zijn deel van de natuur, de hele wereld zit in ons. En als je gelooft dat een schepper je heeft gemaakt, moet die schepper nogal dom zijn, nogal blind, een idiote man of vrouw - want kijk eens naar wat we nu zijn. Nu lachen jullie maar al de tempels, moskeeën en de kerken zitten vol mensen die dit geloven. We zijn niet gemaakt naar het beeld van God maar we hebben God gemaakt naar ons beeld. Begrijpt u het verschil?
32:43 Sirs, to find out, to discover or to come upon that which is not the word, not memory, not tradition, which is not of time and so on, we must understand what we are first. Why we have become like this – barbarous, violent, greedy, envious, money-minded, hating each other, you know all the things that are going on in the world. That is far more important to find that first rather than to say, who made us? We are what we are now, blind, rather stupid, gullible, frightened, lonely, depressed, sorrowful – all that is what we are. And to understand this whole structure of the human psyche is far more important than merely talk about God, or do some repetitive ritual or go to a temple and worship a piece of stone. Heren, om uit te zoeken, te ontdekken of bij datgene te komen wat niet het woord is, geen herinnering of traditie, wat niet van tijd is enzovoort, moeten we eerst begrijpen wat we zijn. Waarom we zo geworden zijn - barbaars, gewelddadig, hebzuchtig en jaloers, geldzuchtig en elkaar hatend, je kent de dingen wel die in de wereld plaatsvinden. Het is veel belangrijker om daar eerst naar te kijken in plaats van te zeggen, wie heeft ons gemaakt? We zijn wat we nu zijn, blind, nogal dom, goedgelovig, angstig, eenzaam, gedeprimeerd en verdrietig - dat is allemaal wat we zijn. En om deze hele structuur van de menselijke psyche te begrijpen is veel belangrijker dan alleen maar over God te praten, of een ritueel te herhalen of naar een tempel te gaan om een stuk steen te vereren.
34:39 Sir, the speaker doesn't condemn anything. Forgive me pointing this out. He just shows what we human beings are doing. He is acting as a mirror for you to look into that mirror. That mirror is not the authority – it has no authority, it is just a mirror. And that mirror, when you see it clearly, understand what you see in that mirror, then throw away the mirror, break it up, don't make another idol of it or another personal worship, as most Indians are apt to do. Heren, de spreker keurt helemaal niets af. Vergeef me dat ik erop wijs. Hij laat gewoon zien wat wij mensen aan het doen zijn. Hij fungeert als een spiegel zodat je jezelf kan zien in die spiegel. Die spiegel in geen autoriteit - hij heeft geen autoriteit, het is gewoon een spiegel. En die spiegel, als je het helder ziet, als je begrijpt wat je ziet in de spiegel dan kan je spiegel weggooien, maak hem kapot en maak er geen andere god van of een andere persoonlijke verering, zoals de meeste Indiërs geneigd zijn te doen.
35:42 So first, what is important is to find out how we live. Why we are so narrow, limited, so self-centred, self-interest. It may sound repetitive but that is the most important factor that shapes all our lives. Wat vooral belangrijk is, is dat we uitzoeken hoe we leven. waarom we zo kleingeestig en beperkt zijn, zo op onszelf gericht, egoïstisch. Het kan klinken als een herhaling maar dat is de belangrijkste factor die ons leven bepaalt.
36:34 3rd Question: What is the mind? Is it ever possible for it to look at itself without the perceiver? It doesn't seem to be so simple as looking at a flower from no centre. 4e vraag: Wat is de geest? Is het ooit mogelijk voor de geest om naar zichzelf te kijken zonder de waarnemer? Het schijnt niet zo simpel te zijn als het kijken naar een bloem zonder vanuit een centrum te kijken.
37:05 What is the mind? Is it ever possible for it to look at itself without the perceiver? It doesn't seem to be so simple as looking at a flower from no centre, without the centre. Wat is de geest? is het ooit mogelijk om zichzelf te zien zonder een waarnemer? Het schijnt niet zo simpel te zijn als het kijken naar een bloem vanuit geen centrum, zonder het centrum.
37:32 Alright? Have you understood the question? Yes? Would you kindly tell me?

Q: Yes. 		Juist? Hebt u de vraag begrepen? Ja? Zou u zo vriendelijk willen zijn om mij te dit vertellen?

V: ja
37:43 K: What is the mind? And what is the brain? Is the brain the mind, or the mind is the brain? That is one question. The other is: is it possible for the brain, for thought to see itself in action, in movement? That is the second question. And is it possible ever to observe, to look, to see without the perceiver? Those are the three questions involved in this. Are you interested in this? K: Wat is de geest? En wat is het brein? Is het brein de geest, of is de geest het brein? Dat is de ene vraag. De andere is: is het mogelijk voor het brein, het denken zichzelf in actie te zien, in beweging? Dat is de tweede vraag. En is het ooit mogelijk om waar te nemen, te kijken, te zien, zonder de waarnemer? Dit zijn de drie vragen die daarbij komen kijken. Bent u hier geïnteresseerd in?
38:32 Q: Yes.

K: Sirs, don't please me, I can get up and go, it wouldn't matter. I hope you are interested in it. Or you are concerned about it – not interest – concerned. Is the mind different from the brain? This is a very important question, because we have discussed this matter with several scientists and all the rest of it. The brain is the centre for all our nervous responses, is the centre of all action and reaction. Response and not respond. It is the centre of fear, of jealousy, hate, violence, sorrow, loneliness, anxiety, depression, sorrow and so on. It is the centre of all movement, of time and thought. Right? And that brain is conditioned by thought, by fear, by suffering, and also it is conditioned by knowledge. Are you following all this?

Q: Yes. 		V: Ja.

K: Heren, behaag me niet, ik kan opstaan en weggaan, het maakt me niet uit. Hopelijk heeft dit uw interesse of hecht u hier belang aan - geen interesse , maar belang. Is de geest anders dan het brein? Dit is een heel belangrijke vraag, want we hebben deze materie bediscussieerd met een aantal wetenschappers en anderen. Het brein is het centum van alle reacties van onze zenuwen, is het centrum van alle actie en reactie. Reactie en geen reactie. Het is het centrum van angst, van jaloersheid, haat, geweld, verdriet, eenzaamheid, bezorgdheid, depressie, smart en ga zomaar door. Het is het centrum van alle beweging, van tijd en het denken. Juist? En dat brein is geconditioneerd door het denken, door angst, door lijden, en het is ook geconditioneerd door kennis. Volgen jullie dit allemaal?

V: Ja.
40:15 K: So the brain which has lived on this earth for over three and a half, or four million years, not as man but as an animal, and so on, only within the last million or 50,000 years it has become a human being, the brain which is contained in the human being now. This is what the scientists say, that this brain has existed since 8000 BC, and perhaps even longer. So this brain is conditioned. That is a fact, conditioned by thought, by time. And it can only act in a limited way – partially. Right? If you are specialised as an engineer, for the rest of your life it is functioning in a particular direction. If you are interested in money it is working in that direction. Right? If you are a scholar, a pundit, then you will gather information and your brain is stuck in that knowledge. So the brain is conditioned by experience, by knowledge, by memory, which is thought and time. This is an obvious fact. Is the mind within the brain? You understand my question?

Q: Yes. 		K: Dus het brein dat op deze aarde geleefd heeft gedurende meer dan drie een half of vier miljoen jaar, niet als mens maar als dier en dergelijke en alleen de laatste half miljoen of 50.000 jaar is het een menselijk wezen geworden met het brein dat nu in de huidige mens zit. Dit is wat de wetenschappers zeggen, dat dit brein al sinds 8000 jaar voor Christus bestaat en misschien zelfs wat langer geleden. Dus dit brein is geconditioneerd. Dat is een feit, geconditioneerd door het denken, door de tijd. En het kan alleen functioneren op een beperkte manier - gedeeltelijk. Juist? Als je bent gespecialiseerd als ingenieur, functioneert het voor de rest van je leven in een bepaalde richting. Als je geïnteresseerd bent in geld dan werkt het in die richting. Juist? Als je een geleerde bent, een expert, dan ga je informatie verzamelen en je brein zit vast in die kennis. Dus het brein is geconditioneerd door ervaring, door kennis, door herinnering en dat is denken en tijd. Dit is een vanzelfsprekend feit. Bevindt de geest zich in het brein? Begrijp je mijn vraag?

V: Ja
42:44 K: Is the mind within the brain or outside the brain? I won't go too long with this because we cannot have a dialogue about this – I wish we could. K: Bevindt de geest zich in het brein of buiten het brein? Ik zal er niet te lang op ingaan omdat we hier geen dialoog over kunnen voeren - ik zou wensen dat we dat konden.
43:14 You see sir, is love within the brain? Answer this question. Is love compassion, not sympathy or empathy or tenderness and all that. Love may have all that, but the brain is limited, conditioned. And if love is within the brain, love is then conditioned, limited. Right? And is love limited? Is compassion, with its infinite intelligence, is it within the brain? Or outside it? Zie je, bevindt liefde zich in het brein? Beantwoord deze vraag. Is liefde compassie, niet sympathie of empathie of tederheid en dat alles. Liefde kan dat allemaal omvatten, maar het brein is beperkt, geconditioneerd. En als liefde in het brein zit, dan is liefde geconditioneerd, beperkt. Juist? En is liefde beperkt? is compassie, met haar oneindige intelligentie, zit dat in het brein? Of daarbuiten?
44:23 Q: Yes.

K: No sir, don't say yes. Please, this is a very serious question. One has to go into it very, very deeply. And the brain can only find out if it is aware of its own limitation, and realising, being attentive to that limitation, then it becomes utterly free and therefore quiet. Then the mind has possibility of contacting with the brain and not the brain with the mind. I don't know if you understand all this. Are you following a little bit of all this? 		V: Ja

K: Nee meneer, zeg geen ja. Alstublieft, dit is een zeer serieuze vraag. Je moet daar heel, heel diep op ingaan. En het brein kan dit alleen ontdekken als het gewaar is van zijn eigen beperking en in dat besef, omdat het aandacht heeft voor die beperking, wordt het dan volledig vrij en daardoor stil. Dan heeft de geest de mogelijkheid om contact te maken met het brein en niet het brein met de geest. Ik weet niet of u dit allemaal begrijpt. Kunt u dit alles een beetje volgen?
45:24 Q: Yes, sir. V: Ja meneer.
45:27 K: Really? Do you know what it means to understand your own way of daily living, and see the truth and the false in your daily living, and see how that daily operation, daily existence is conditioned, narrow, limited, based on self-interest. And whether it is possible to be free of that self-interest. And then see what happens – not imagine what might happen. All that requires, either you take many years or you can capture it at one instant. This is a very serious matter because the mind is an extraordinary thing, if it exists at all, that is, if love exists at all. Love is not conditioned. I can love my wife or my father, mother or my son, and yet that perfume can always be there, it is not personal. K: Echt? Weet je wat het betekent als je je dagelijkse manier van leven begrijpt, de waarheid en onwaarheid ziet in je dagelijkse leven en ziet hoe die dagelijkse werking en het dagelijks bestaan ​geconditioneerd is, bekrompen, beperkt en gebaseerd op eigenbelang. En is het mogelijk vrij te zijn van dat eigenbelang. En dan te zien wat er gebeurt - niet dat je je voorstelt wat er zou kunnen gebeuren. Dit alles vraagt dat je er of jaren mee bezig bent of je kunt het in een oogwenk begrijpen. Dit is een hele serieuze zaak omdat de geest iets buitengewoons is, als hij überhaupt bestaat, dat betekent, als liefde überhaupt bestaat. Liefde is niet geconditioneerd. Ik kan van mijn vrouw, mijn vader, moeder of mijn zoon houden, en toch kan die parfum er altijd zijn, het is niet persoonlijk.
47:36 4th Question: For the understanding of human problems such as fear, loneliness and sorrow, your statement 'The observer is the observed' seems to be all important. However, the logic of that statement doesn't seem to go beyond the intellectual level. Why is it that certain facts remain mere concepts? 5e vraag: Om menselijke problemen te begrijpen zoals angst, eenzaamheid en verdriet, lijkt uw uitspraak 'De waarnemer is het waargenomene' het allerbelangrijkst te zijn. Hoe dan ook, de logica van die uitspraak lijkt niet voorbij het intellectuele niveau te gaan. Hoe komt het dat bepaalde feiten louter begrippen blijven?
48:26 For the understanding of human problems such as fear, loneliness and sorrow, your statement 'The observer is the observed' seems to be all important. However, the logic of that statement doesn't seem to go beyond the intellectual level. Why is it that certain facts remain mere concepts? Om de menselijke problemen te begrijpen zoals angst, eenzaamheid en verdriet, lijkt uw uitspraak 'De waarnemer is het waargenomene' het allerbelangrijkste te zijn. Hoe dan ook, de logica van die verklaring lijkt niet voorbij het intellectuele niveau te gaan. Hoe komt het dat bepaalde feiten gewoon begrippen blijven?
49:12 What do we mean by understanding, the word 'understanding'? When you say, 'I understand', what do you mean by that? Do you understand the meaning of the words, or do you mean understanding the implication of the words, which is the sound of the words, or you understand it so-called intellectually? That is, you have understood the meaning of the words and the meaning remains as a concept in the brain. Right? So understanding, does it merely mean a verbal comprehension or an understanding? Which is, you have investigated, observed, searched, questioned, doubted, and you come to a point – say yes, I have got it. Which is it when you use the word 'understand'? And that is our difficulty. You hear a statement, as we have made it just now, and you make from that statement an abstraction – the juice of that statement – and then make it into an idea. And the idea becomes all-important, not the fact. Are we together in this, a little bit? Aren't you doing that now? Aren't you, when the speaker says, what do you mean by understanding, is it merely words grasping the meaning intellectually, the significance, the verbal connotations and so on? You grasp it intellectually – which is only a very, very part of understanding. Intellect has a part, but when that part becomes all-important then you neglect every other part. So, when you understand something, that understanding is action – not just understanding. Say for example, I understand the nature of violence, not only physical violence but the whole complex nature of violence. I not only understand it, I see the consequences of all violence, and the implications, the different forms of violence. I look at the whole of it, not just a part of it – how we escape into this fanciful idea of non-violence. I include all that and look at it. Then when the looking takes place, you are giving attention to it and therefore going beyond it. For the understanding of all human existence, problems, such as fear, loneliness and sorrow, your statement 'The observer is the observed' seems to be all important. Let's go into that, shall we? The observer and the observed. Have you ever looked at the moon, full moon or the new moon? The beauty of a new moon, the slender sliver of light in the western sky or the full moon of the other night? Have you looked at it? When you look at it, who is looking at it? Please follow this if you don't mind, a little bit. Don't be bored, just follow it. I look at that new moon. Do I look at it as though for the first time, or I look at it saying, that is the new moon, it is going to be a full moon in a fortnight's time. So, I immediately put what I see into words. Right? Can I look at that new moon without the word? Because the word is not the moon. The word 'moon' is not the actual moon in the sky. But we, when we look at something, our immediate reaction is to put it into words. This is obvious sir. When I look at my wife, I say, she's my wife. We never look at her as though for the first time, without the word, without the memory, without all the implications of a wife or a husband. So can you – to make it very simple – can you look at a tree or a flower without the word? Have you ever tried it? Have you ever done it? Without the word. Then you will see how the word distorts the fact. When you say, she is my wife or he is my husband, or girlfriend, so on, that very verbalisation of a human being – who is living – you have put that human being into a word. Therefore that word is limited. You understand all this? Are we understanding a little bit of all this? So can you look at something without the word? Can you look, as you are sitting there, looking at this figure, can you look at this figure without the word, without the image, without the reputation, without all that nonsense? Can you look at him? Is not the word the observer? Do you understand this? Is not the word and the image, the memory, is not all that the observer? Is not the background of being a Hindu with all the superstitions, with all the beliefs, with all the implications, or if you are a Muslim – it is that background. It is the memory that gives the observer as though it was different from the thing observed. Right? Are you following this a little bit? Or we are wasting time. So can you look, observe, without the background, without the past memories impinging upon the thing being observed? When you do that there is only that thing which is being observed. There is no observer observing, seeing the thing observed. You have understood this a little? Sir, when there is a difference between the observer or the one who witnesses, between the observer and the observed, when there is a division between the two – as we said before – wherever there is division there must be conflict. Right? And to understand why human beings live in conflict from the moment they are born till they die, is to find out why this division exists between the observer and the observed and so on. Or there is only the thing observed. K: Wat bedoelen we met begrijpen, het woord 'begrijpen'? Als je zegt, "ik begrijp", wat bedoel je daarmee? Begrijp je de betekenis van de woorden of bedoel je dat je de strekking van de woorden begrijpt en dat is het geluid van de woorden, of begrijp je het zogenaamd intellectueel? Dat wil zeggen, je hebt de betekenis van de woorden begrepen en de betekenis blijft als een begrip in de hersenen aanwezig. Juist? Dus begrijpen, betekent dat louter het begrijpen van de woorden of echt begrip? Dat wil zeggen, je hebt onderzocht, geobserveerd, gezocht, bevraagd, betwijfeld en je komt op een punt - o ja, dat is het. Welke is het als je het woord 'begrijpen' gebruikt? En dat is ons probleem. Je hoort een uitspraak, zoals we die zojuist gedaan hebben, en je maakt van die uitspraak een abstractie. - een aftreksel van die uitspraak - en dan maak je er een idee van. Het idee wordt het allerbelangrijkste en niet het feit. Zitten we het hier op één lijn, een beetje? Doe je dat nu? Is het niet zo dat als de spreker zegt, wat bedoel je met begrijpen, is dat dan alleen dat de woorden intellectueel worden gesnapt, de betekenis, de woordelijke associaties enzovoort? Je bevat het met het intellect - wat eigenlijk maar een klein deel van het begrijpen inhoudt. Intellect is maar een deel, maar als dat deel het allerbelangrijkste wordt dan ontken je elk ander deel. Dus als je iets begrijpt, is dat begrijpen actie - niet alleen begrijpen. Bijvoorbeeld, ik begrijp de aard van geweld, niet alleen fysiek geweld maar de hele complexe eigenschap van het geweld. Niet alleen begrijp ik dat, maar ik zie de consequenties van alle geweld en de implicaties en de verschillende vormen van geweld. Ik kijk naar het geheel en niet alleen naar een deel daarvan - en hoe we vluchten naar het verzonnen idee van geweldloosheid. Ik omvat dat allemaal en kijk ernaar. Als dat kijken dan plaatsvindt, geef je er aandacht aan en gaat er voorbij. Om de problemen rond het hele menselijk bestaan te begrijpen, zoals angst, eenzaamheid en verdriet, lijkt uw verklaring "de waarnemer is het waargenomene" het allerbelangrijkst te zijn. Laten we hierop ingaan, zullen we? De waarnemer en het waargenomene. Heb je ooit naar de maan gekeken, de volle of de nieuwe maan? De schoonheid van een nieuwe maan, het smalle strookje licht aan de westelijke hemel of de volle maan in een andere nacht? Heb je ernaar gekeken? Als je ernaar kijkt, wie kijkt ernaar? Volg dit alstublieft een beetje, als u het niet erg vindt. Raak niet verveeld, maar volg het. Ik kijk naar die nieuwe maan. Kijk ik ernaar als was het voor de eerste keer, of kijk ik ernaar zeggende, dat is de nieuwe maan en het gaat volle maan worden over twee weken. Dus wat ik zie heb ik direct onder woorden gebracht. Juist? Kan ik naar de nieuwe maan kijken zonder het woord? Want het woord is niet de maan. Het woord "maan" is niet de werkelijke maan in het firmament. Maar wij, als we ergens naar kijken, is onze onmiddellijke reactie om datgene direct te verwoorden. Dat is vanzelfsprekend, meneer. Als ik naar mijn vrouw kijk dan zeg ik, zij is mijn vrouw. We kijken nooit naar haar al was het voor de eerste keer, zonder het woord, zonder de herinnering, zonder alle implicaties van een vrouw of een man. Dus kan je - om het simpel te houden - kan je naar een boom of bloem kijken zonder het woord? Heb je het ooit geprobeerd? Heb je het ooit gedaan? Zonder het woord. Dan zal je zien hoe het woord het feit verdraait. Als je zegt, ze is mijn vrouw of hij is mijn man, of vriendin enzovoort, dan heb je door het onder woorden brengen van een mens - die leeft - hem of haar tot een woord gemaakt. Daarom is dat woord beperkt. Begrijpt u dit? Begrijpen we een beetje van dit alles? Kan je ergens naar kijken zonder het woord? Kan je kijken nu je hier zo zit, kijkend naar deze figuur, kan je kijken naar deze figuur zonder het woord, zonder het beeld, zonder de reputatie of zonder al deze onzin? Kan je naar hem kijken? Is het woord niet de waarnemer? Begrijpt u dat? Is het woord en het beeld, de herinnering, is dat niet allemaal de waarnemer? Is de achtergrond om een hindoe te zijn met al de bijgelovigheid, met al de overtuigingen en implicaties, of als je een moslim bent - het is die achtergrond, het is de herinnering die de waarnemer creëert, alsof die wat anders is dan het waargenomene. Juist? Volgen jullie dit een beetje? Of verkwisten we onze tijd. Dus kan je kijken en observeren zonder de achtergrond, zonder dat de voorbije herinneringen inbreuk maken op datgene wat geobserveerd wordt? Als je dat doet is er alleen het ding dat geobserveerd wordt. Er is geen waarnemer die observeert en het ding waarneemt. Heb u dit een beetje begrepen? Meneer, als er een scheiding is tussen de waarnemer of degene die toekijkt, tussen de waarnemer en het waargenomene, als er een scheiding is tussen de twee - zoals we al eerder zeiden - waar verdeeldheid is daar moet conflict zijn. Juist? En om te begrijpen waarom mensen in conflict leven vanaf het moment van geboorte totdat ze sterven, is het nodig om uit te zoeken waarom deze scheiding bestaat tussen de waarnemer en het waargenomene, enzovoort. Of is er alleen datgene wat waargenomen wordt?
1:00:42 Q: (Inaudible) V: (onverstaanbaar)
1:00:45 K: What, sir? Yes, delighted. K: Wat zegt u, meneer? Ja, graag.
1:00:55 Q: (Inaudible) V: (onverstaanbaar)
1:01:12 K: Will you come up here and translate what they are saying. K: Wilt u naar voren komen en vertalen wat ze zeggen.
1:01:17 Q: He thinks the observer is a dead thing. V: Hij denkt dat de waarnemer een dood ding is.
1:01:27 Q: Shall I come down? V: Zal ik naar voren komen?
1:01:29 K: Don't come down, it takes too long. Alright. K: Kom maar niet want het gaat te lang duren. Goed.
1:01:51 Has he disappeared? May I say something? This is what you are like. Talking, shouting. Has he disappeared? Alright, let's go on. Is hij verdwenen? Mag ik iets zeggen? Dit is wat u leuk vindt. Kletsen en schreeuwen. Is hij weg? Goed, laten we doorgaan.
1:02:52 I am glad you are being entertained. This is not an entertainment, for God's sake. Ik ben blij dat jullie je hebben vermaakt. Dit is geen vermaak, hemeltjelief.
1:03:07 Sir, what we are saying is, wherever there is a division there must be conflict. That is a law. Eternal law. Where there is separation, a division, a breaking up into two parts there must be conflict. And that conflict becomes ultimately war, killing people. As is being shown now in the world – America, Russia, in Lebanon, Muslim, the Islamic world and the non-Islamic world – they are in conflict. So to understand and so be free of conflict, really be free of it, is to understand why the observer becomes so dominant, separating him or her from the thing being observed. Right? When I observe, if I am married or I have a girlfriend, there is a division between us – actual, not only physical division but traditional division, the authority of the parent, the authority of someone, so there is division always in our relationships and therefore there is always conflict between human beings. There are very few human beings in the world that have a relationship in which conflict doesn't exist. And that conflict exists because we have separated the observer from the observed. I am different from my anger. I am different from my envy, I am different from my sorrow. Therefore being different, there is conflict. That is, I must get rid of sorrow, or I must overcome sorrow, tell me how to overcome sorrow, tell me what to do with my fear – so there is conflict, conflict all the time. But you are sorrow. You are not different from sorrow, are you? You are not different from anger, are you? You are not different from your sexual desires, are you? You are not different from the loneliness which you feel – you are lonely. But we say, yes, I am lonely but I must escape from that. So I go to the temple, or being entertained and so on. You are not different from the quality of which you are, the quality is you. I am anger. I am sorrow. I am lonely, depressed. Now, before, when I separated, I acted upon my sorrow. You understand? If I am lonely I then escape from loneliness, try to overcome it or analyse it, and try to fill the loneliness with all kinds of amusements or religious activity. But if I am lonely, I can't do anything about it. You understand this fact? No? Please tell me. If I am lonely, and I am lonely – not, I am lonely, something different from me – I am that. Before I acted upon it, now I can't act upon it because I am that. Meneer, wat we zeggen is, als er een scheiding is dan moet er conflict zijn. Dit is een wet. Een eeuwige wet. Als er verdeling is, een scheiding, iets dat uiteenvalt in twee delen, dan moet er een conflict zijn. En dat conflict wordt uiteindelijk oorlog, het vermoorden van mensen. Wat duidelijk nu gebeurt in de wereld - Amerika, Rusland, in Libanon, moslims, de islamitische wereld en de niet-islamitische wereld - zij zijn in conflict. Om dit te begrijpen en zo vrij te zijn van conflict, werkelijk er vrij van te zijn, moet je begrijpen waarom de waarnemer zo dominant wordt, en hem of haar scheidt van het waargenomene. Juist? Wanneer ik observeer, als ik getrouwd ben of als ik een vriendin heb, dan is er verdeeldheid tussen ons - feitelijk, niet alleen de fysieke verdeeldheid, maar de verdeeldheid van traditie, het gezag van de ouder, de autoriteit van iemand, daarom er is altijd verdeeldheid in onze relaties en daarom is er altijd conflict tussen mensen. Er zijn maar weinig mensen in de wereld die een relatie hebben waarin conflict niet bestaat. En dat conflict bestaat omdat we de waarnemer van het waargenomene hebben gescheiden. Ik ben anders dan mijn woede. Ik ben anders dan mijn jaloersheid, Ik ben anders dan mijn verdriet. Door anders te zijn is er conflict. Dat wil zeggen, ik moet van mijn verdriet af, of ik moet verdriet overwinnen, vertel me hoe ik verdriet kan overwinnen, vertel me wat te doen met mijn angst - er is conflict, almaar conflicten. Maar jij bent verdriet. Je bent niet anders dan verdriet, is dat niet zo? Je bent niet anders dan woede, of wel? Je bent niet anders dan je seksuele verlangen, of wel? Je bent niet anders dan de eenzaamheid die je voelt - je bent eenzaam. Maar we zeggen, ja, ik ben eenzaam maar ik wil daaraan ontsnappen. Dan ga ik naar de tempel om vermaakt te worden, enzovoort. Je bent niet anders dan hoe je bent, je bent die hoedanigheid. Ik ben woede. Ik ben verdriet. Ik ben eenzaam, gedeprimeerd. Vroeger, toen ik het scheidde, deed ik iets aan mijn verdriet. Begrijpt u? Als ik eenzaam ben dan vlucht ik uit de eenzaamheid, ik probeer het te overwinnen of het te analyseren en probeer de eenzaamheid te vullen met allerlei soorten van amusement of religieuze activiteit. Maar als ik eenzaam ben, kan ik er niets aan doen. Begrijp je dit feit? Nee? Alsjeblieft, vertel me. Als ik eenzaam ben en ik ben eenzaam - niet ik ben eenzaam, als iets anders dan ik - Ik ben dat. Daarvoor deed ik er iets aan, nu kan ik er niets aan doen omdat ik dat ben.
1:07:52 So what happens when the observer is the observed. You understand? When the anger is me, then what takes place? Have you enquired into this or you just say, yes, I am the observer, the observed? Meaningless. But to find out or experience, go into it and find out if anger is always different from you. That has been the tradition, that has been the conditioning, say, I am different from my anger, therefore you acted upon it. But when you realise you are anger, then what do you do, what happens? First, all conflict ceases. Right? Are you following this a little bit? All conflict ceases when you realise you are that. I am brown – finished. It is a fact. Light brown or dark brown or purple or whatever colour it is. So you eliminate altogether this divisive process which brings conflict, in yourself. Dus wat gebeurt er als de waarnemer het waargenomene is? Begrijpt u? Als ik de woede ben, wat gebeurt er dan? Heb je dit onderzocht of zeg je gewoon, ja, ik ben de waarnemer en het waargenomene? Zinloos. Maar om dit uit te zoeken of te ervaren, als je erop ingaat ontdek je dat woede altijd anders is dan jij. Dat is altijd de traditie geweest, dat was de conditionering waarin je zegt, ik ben anders dan mijn woede, daarom deed je er iets aan. Maar als je je realiseert dat jij de woede bent, wat ga je dan doen, wat gebeurt er? Allereerst, alle conflict stopt. Juist? Volgen jullie dit een beetje? Alle conflict houdt op als je dat beseft. Ik ben bruin - klaar. Dat is een feit. Lichtbruin of donkerbruin of paars of wat voor kleur dan ook. Dus je elimineert dit allemaal, dit proces van verdeeldheid in jezelf dat conflict met zich meebrengt.
1:09:42 And why is it, the questioner asks, that we make an abstraction of a fact? The fact is I am anger. I am jealous, I am lonely. Why do we make that into an idea, an abstraction of it? Is it easier to make an abstraction rather than to face the fact? Because with the idea, I can play with it. I say yes, this is a good idea, this is a bad idea, convince me about it, not convince me – you follow? I can go on. But when there is no abstraction but the fact, then I have to deal with it. And then I separate myself and then say, I am going to do something about it. But when one realises there is no separation, you are that, you are 'what is', you are a Hindu, you are a Muslim, you are a Christian, you are a businessman, you are ugly, you are brutal – you are all that – then you have eliminated altogether the sense of division in you and therefore no conflict. Do you know what the brain is like when there is no conflict? When the brain is in perpetual conflict, as most people's brains are, what happens to that brain? It is wounded – right? It is wounded, hurt. Hoe komt het, vraagt iemand, dat we een abstractie maken van een feit? Het feit is: ik ben woede. Ik ben jaloers en eenzaam. Waarom maken we hier een idee van, een abstractie? Is het gemakkelijker een abstractie te maken dan het feit onder ogen te zien? Omdat ik met het idee kan spelen. Ik zeg ja, dit is een goed idee, dat is een slecht idee, overtuig me ervan, overtuig me niet - volgt u me? Ik kan zo doorgaan. Maar wanneer er geen abstractie is maar wel een feit, dan moet ik het aanpakken. En dan scheid ik mezelf af en zeg, Ik ga er hier iets aan doen. Maar als je je realiseert dat er geen scheiding is, jij bent dat, je bent "wat is", je bent een hindoe, je bent een moslim, je bent een christen, je bent een zakenman of je bent lelijk en brutaal - je bent dat allemaal - dan heb je alle afscheiding in jezelf geëlimineerd en dan is er geen conflict. Weet je hoe het brein is als er geen conflict is? Wanneer de hersenen voortdurend in conflict zijn, zoals de hersenen van de meeste mensen zijn, wat gebeurt er dan met die hersenen? Die zijn gewond - juist? Die zijn gewond, beschadigd.
1:11:59 Q: May I ask you one question? V: Mag ik een vraag stellen?
1:12:05 K: Sir, I am in the middle of a... Come up here. Come and sit down. Poor chap, he has come all that way, let him ask the question – a little later sir, let me finish. K: Meneer, ik zit midden in een ... Kom maar hier. Kom en ga zitten. Arme kerel, hij komt van zo ver, laat hem de vraag stellen, - nog een momentje meneer, laat me dit even afmaken.
1:12:41 Probably you have lived so long with conflict, with pain and sorrow, fear, and this conflict, you have said it is part of my life, I will accept conflict, and you have gone on that way. But you have never enquired what conflict does to the brain, to a human being, to the psyche. You know, it is being perpetually beaten – if one is constantly beaten, physically, do you know what happens? Constantly bombarded with conflict, what happens to the brain? It shrinks. It becomes very small, limited, ugly. That is what is happening to all of us. So the fairly intelligent man asks, why should I live in conflict for the rest of my life? So he begins to enquire what is conflict. Conflict must exist where there is division – inside as well as outside. And this division deeply, fundamentally is the 'me', the observer and the thing observed. Two separate activities going on, which is not true, because you are anger, you are violent. So if you come to that point, realise that the observer is the observed, then there is a totally different activity going on. Waarschijnlijk heb je zolang geleefd met conflict, met pijn, verdriet, angst, met dit conflict, en je hebt gezegd, dit hoort bij mijn leven, ik zal conflicten accepteren en je bent deze weg gegaan. Maar je hebt nooit onderzocht wat conflict met de hersenen doet, met een mens, met de psyche. Weet je, die worden voortdurend geslagen - als iemand voortdurend wordt geslagen, fysiek, weet je wat er dan gebeurt? Constant gebombardeerd met conflict, wat gebeurt er met de hersenen? Ze krimpen. Ze worden heel klein, beperkt en lelijk. Dat is wat er met ons allemaal gebeurt. Dus de redelijk intelligente man vraagt, waarom zou ik voor de rest van mijn leven in conflict moeten leven? Dus hij gaat onderzoeken wat conflict is. Conflict bestaat als er een scheiding is - zowel van binnen als van buiten - En deze scheiding is in de grond fundamenteel het "ik", de waarnemer en datgene wat waargenomen wordt. Twee gescheiden activiteiten die werken, maar dat klopt niet, omdat je woede bent, je bent gewelddadig. Dus als je op dit punt komt en je realiseert dat de waarnemer het waargenomene is, dan is er een heel andere activiteit gaande.
1:15:05 Now sir, what did you want to say? Nu meneer, wat had u willen zeggen?
1:15:12 Q: You are telling me I am the anger because the anger is a condition of my mind. And sorrow is also a condition of my mind. Happiness and unhappiness, anger, these are all conditions of my mind. Because I know my mind. Because I am not my mind. My mind is different from me because it is my mind. V: U vertelt me dat ik de woede ben omdat de woede een toestand van mijn geest is. En verdriet is ook een toestand van mijn geest. Geluk en ongeluk, woede, dit zijn allemaal toestanden van mijn geest. Omdat ik mijn geest ken. Omdat ik mijn geest niet ben. Mijn geest is anders dan mij omdat het mijn geest is.
1:15:34 Q: I am not the mind.

K: I understand. 		V: Ik ben niet de geest.

K: Juist.
1:15:36 Q: Mind is entirely different from me. So I know the conditions of my mind, because it is sometimes in happy conditions, it is sometimes in unhappy conditions, it is sometimes in sorrow conditions. Because when I get one thought previously in the world of memory, I may recollect, my mind goes on recollecting that memory and is always grieving. V: Geest is volkomen anders dan "ik". Ik ken de toestanden van mijn geest, omdat het soms in een gelukkige en soms in een ongelukkige toestand is, soms in verdriet. Als ik één gedachte krijg uit het geheugen herinner ik me die misschien, mijn geest blijft die herinnering terughalen en is altijd verdrietig.
1:15:59 K: Why? I understand it very well. Do you want to come here and give us a talk? Hey, come over! Now give them a lecture, sir. K: Waarom? Ik begrijp dat heel goed. Wilt u hier komen en ons toespreken? Hallo, kom hier! Het woord is aan u, meneer.
1:16:42 Q: No, excuse me, sir. When I know my anger, it is not anger. Why? Because I am knowing my anger. When I identify myself with the anger, immediately the action will come out. Is it correct or not? Please understand me, I am not discouraging anybody. V: Nee, het spijt me, meneer. Als ik mijn woede ken dan is het geen woede. Waarom? Omdat ik mijn woede ken. Als ik me identificeer met woede, volgt daar direct de actie uit. Is dat correct of niet? Begrijp me goed, ik ontmoedig niemand.
1:17:08 K: Oh, no. We try to understand. K: O, nee. We proberen het te begrijpen.
1:17:13 Q: Mr Krishnamurti, don't misunderstand. V: Mr Krishnamurti, begrijp me niet verkeerd.
1:17:19 K: Sit here quietly. Sit down. Now that you are here, sit down. K: Ga hier stil zitten. Ga zitten. Nu u hier bent, ga zitten.
1:17:34 It is time to stop. It is time to stop. Het is tijd om te stoppen. Het is tijd om te stoppen.
1:17:50 You have heard what K has been talking about this morning. You have heard various responses, various answers to questions, and we go away rather confused, not clear, but if we listen to each other – I have listened to this gentleman, really listened, and there is no conflict between the speaker and himself, because he has listened, he knows what he has to say. If we could just for one day or one hour see what conflict is, why we human beings are caught in conflict, with all the pain and the anxiety, all that, then perhaps we may be able to live a life with a brain that is never being harmed, never had any wound, any shock, so that it is a free brain. And it is only then that perhaps the mind – which is love – can contact the brain. That is all. U hebt gehoord waar K over gesproken heeft deze ochtend. U hebt verschillende antwoorden gekregen, verschillende antwoorden op vragen en we gaan nogal verward weg, niet helder, maar als we naar elkaar luisteren - ik heb geluisterd naar deze meneer, echt geluisterd en er is geen conflict tussen de spreker en hemzelf, omdat hij heeft geluisterd, weet hij wat hij te zeggen had. Als we nu gewoon voor één dag of één uur zien wat conflict is, waarom mensen gevangen zitten in conflict met alle pijn en angst, dit allemaal, dan kunnen we misschien een leven leiden met een brein dat nooit beschadigd wordt, dat nooit een wond of schok heeft gehad, waardoor het brein vrij is. En het is alleen dan dat misschien de geest - die liefde is - contact kan maken met de hersenen. Dat is het.