Krishnamurti Subtitles home


BR83T4 - Wat voor soort brein moet men hebben om te mediteren?
4e openbare toespraak
Brockwood Park, VK
4 september 1983



0:36 Krishnamurti: To come out in such weather must indicate something. For us all to sit here in this terrible weather! Met zulk slecht weer hierheen te komen, dat wil toch wel iets zeggen hier ondanks dit verschrikkelijke weer bij elkaar zitten!
1:00 This is the last dialogue together. We began this series of talks by asking why human beings living on this earth, such a beautiful earth, except on a rainy day like this, why we cannot live at peace with each other, why must we have wars, the economic, social, racial differences, and why we can’t live with each other – intimately or otherwise – with tranquillity, a certain quality of serenity? And apparently, that is not possible because the vast majority of people throughout the world are very violent. They don’t want peace – neither do the governments. They talk a great deal about it, but they are all preparing for everlasting war. And religions too, have not given man peace. The tribal divisions, local gods and saviours, the religious hierarchy – all that has prevented, or we have created all this and therefore there is no peace on earth. Pacem in terris. Dit wordt onze laatste dialoog hier. We begonnen deze reeks toespraken met ons af te vragen waarom mensen op deze aarde, zo prachtig behalve dan op een regenachtige dag als deze waarom wij hier niet in vrede met elkander kunnen leven. Waarom oorlogen voeren en economische sociale en raciale verschillen kennen? Waarom kunnen we,hetzij in intieme hetzij in andere verhoudingen niet kalm, in een zekere sfeer van serene rust met elkaar leven? Blijkbaar is dat niet mogelijk... Omdat de meerderheid van de mensen over heel de wereld, erg agressief zijn. Ze willen geen vrede, en de regeringen al evenmin. Ze spreken er veel over maar tegelijk bereiden ze steeds de oorlog voor. En ook de religies hebben de mens geen vrede gebracht. Gescheiden volksstammen, plaatselijke goden en verlossers de godsdienstige hiërarchie al dat heeft dat steeds verhinderd of we hebben veeleer dat alles zelf geschapen vandaar dat er geen vrede heerst op aarde. Pacem in terris.
3:12 And we have been talking over together, if we can, in our daily life, end conflict within ourselves, be free from any shadow of fear, end suffering, move away entirely from the self-centred activity, which is one of the, perhaps, or the major causes of conflict, not only outwardly, but also inwardly. And very, very few seem to be serious enough to go into this deeply and perhaps realise that there is a totally different way of living. And this morning, if we will, together, go into this question not only of peace, but as we said, what is the origin, the beginning, of all existence? Why man has become what he is? Why we are, after millennia upon millennia, very, very primitive psychologically, barbarous. And technologically we are advanced tremendously and that very technology is going perhaps to destroy us too. And we ought to go together this morning and enquire seriously: is it man’s lot inevitably that he lives this way? Or has something gone wrong with the whole human evolution? Or is there something outside, beyond human measure, that if one can understand, go into it deeply, may perhaps open the door, open our eyes, and perhaps our hearts too, so that we may naturally, easily, live a happy, serene life? That is what we are going to enquire together this morning. We hebben voorts samen besproken of we kunnen in ons dagelijks leven een eind maken aan onze innerlijke conflicten zonder 't geringste spoor van vrees of lijden en ten enenmale... ..dat egocentrische doen en laten achter ons te laten dat misschien wel een van de voornaamste oorzaken is van de conflicten niet alleen in de buitenwereld, maar ook innerlijk. Weinig mensen schijnen serieus genoeg te zijn om hier diep in af te dalen en zich mogelijks te realiseren dat er een andere manier van leven bestaat. En vanmorgen zouden we, en dat liefst samen, dit punt willen bepraten niet alleen dat van de vrede maar, zoals gezegd ook wat de oorsprong, het begin van alle bestaan is. Waarom is de mens geworden tot wat hij is? Waarom we na tienduizenden en tienduizenden jaren psychologisch nog zo ontzaglijk primitief en barbaars zijn. Technisch hebben we enorme vooruitgang geboekt en diezelfde techniek gaat ons nu mogelijk ook te gronde richten. Daarom zouden we ons nu misschien samen eens heel serieus moeten afvragen of dat nu 's mensen noodlot is, is het onvermijdelijk dat hij zo leeft? Of is er soms iets heel erg mis gegaan met heel de menselijke evolutie? Of bestaat er soms iets daarbuiten, dat iedere menselijke maat te boven gaat? Dat, als we het maar konden begrijpen en er diep in konden doordringen misschien een deur zou kunnen openen dat onze ogen en ook ons hart zou kunnen openen zodat we moeiteloos en vanzelfsprekend een gelukkig rimpelloos leven zouden leiden? Dat gaan we ons vanmorgen samen kritisch afvragen.
6:57 First of all, we must understand the word ‘experience’. Experience is a process of acquiring knowledge, becoming familiar with something. And this knowledge may be one of the fundamental reasons of our conflict, of our ignorance. Not the knowledge of outside, technological, scientific knowledge, medical knowledge, and so on, but the accumulated knowledge of humanity, which is the whole burden of the past. That may be one of the basic causes of conflict. We have talked a bit about it and we’ll go further into it. Om te beginnen moeten we tot goed begrip van het woord "ervaring" komen. Ervaren is een proces van kennisverwerving met iets vertrouwd worden en die kennis is nu mogelijk juist een van de fundamentele oorzaken van ons conflict met elkaar en van onze onwetendheid. Daarmee bedoel ik niet de kennis van de buitenwereld, niet technisch weten of medische kennis en zo meer maar heel de ooit door de mensheid vergaarde kennis heel de last van het verleden die op ons drukt. Dat is mogelijk één van de kernoorzaken van conflict. Wij hebben dat kort besproken maar daar gaan we dieper in afdalen.
8:19 We ought to enquire together whether there is an outside agency, beyond the measure of man – beyond man himself as a measure, an outside agency that we can appeal to, pray to, ask guidance. Or be with that so basically that we are that, so that there is no outside agency. I hope we are together in this. This is, as we said the other day, and we’ve been repeating this many times, this is not a lecture, nor a sermon on Sunday morning – god forbid! Nor try to instruct, convince you, or do some kind of silly propaganda. If we could both of us, travel together? walk along together and see things as they are, and go beyond. Is man the measure of all things? Man being his consciousness, reactions, his memories – is he the measure? Or there is something outside of him that, if we can come into contact, may help us? Right? This has been the activity of religion. Throughout the world, from ancient of days, man sought something outside of himself, or has said: there is something divine in me, in the human, but it is covered over with his greed, with his envy, with his ambitions, cruelty, bestiality, and that can be stripped away, then that will be the abiding factor of righteous behaviour. Right? Are we together in this, following each other? And to strip away all the layers of our ugly, brutal, anxious, ambitious, aggressive life, there have been many, many systems, many incantations, many forms of rituals, magic. They have tried every form of physical torture, fasting, denying every sensory response, to come to this point where man can understand and live a different way of life. We zouden ons samen kritisch moeten afvragen, of er een instantie bestaat buiten ons die de menselijke maat en de mens zelf te boven gaat een instantie buiten ons tot wie we ons kunnen wenden tot wie we kunnen bidden en om leiding vragen of waarmee we zo fundamenteel één kunnen zijn dat wij dat dan zélf zijn zodat er helemaal geen sprake meer is van een instantie buiten ons. Ik hoop dat we samen weten, waar we het over hebben? Het is iets wat we trouwens al vele, vele malen herhaald hebben... Dit is geen lezing, geen Zondagochtend-preek. De hemel beware me ervoor! We proberen jullie ook niets bij te brengen, van iets te overtuigen of iets te propageren, wat zo iets onozels is. Misschien kunnen we samen op stap gaan een soort reis ondernemen om eerst de dingen te zien zoals ze werkelijk zijn en dan dat niveau achter ons laten. Is de mens de maat aller dingen? Met de mens bedoelen we zijn bewustzijn, zijn reacties en herinneringen. Is hij van alles de maatstaf of bestaat er iets buiten hem waarmee we in contact zouden kunnen komen en dat ons zou kunnen helpen? Nietwaar? Dat is waar de religie mee bezig geweest is. Van oudsher heeft de mens, door heel de wereld heen, iets buiten hem gezocht. Ofwel hij heeft gezegd: in mij, in de mens woont iets goddelijks dat nu helaas aan het oog onttrokken is door begeerte, door alle naijver door al die ambities en beestachtige wreedheden maar kan hij daarvan worden ontdaan dan komen die blijvende factoren van juist gedrag weer aan het licht. Begrijpen jullie? Weten we samen waar we het over hebben, volgen we elkaars gedachtengang? En om hem te ontdoen van al die lagen, die ons weerzinwekkend brute angstige, eerzuchtige, agressieve leven uitmaken zijn er massa's stelsels, toverformules, vele rituelen en magische spreuken uitgedacht. Alle denkbare vormen van lichamelijke pijniging, van vasten en.. ontzegging van elke zintuigelijke opwelling probeerde men uit om eindelijk dat punt te bereiken, waar de mens in staat zal zijn tot het begrijpen en beleven van een heel ander soort leven.
13:33 Scientists are also trying, through genetic engineering, through chemistry, other forms of drugs, to change man. And man has looked in every direction outwardly, and perhaps never inwardly. He may have superficially scratched the surface of his existence. But man has perhaps never, except for a few, deeply concerned and gone into himself, for he is both matter and the movement of thought, which is also matter. And the instrument of investigation has been thought – to go in himself. And thought is not the right instrument, because thought itself is limited. Right? So religions throughout the world, organised and not organised, individual, separate groups, and every form of attempt has been made to become enlightened, if I may use that word which has been so corrupted by the gurus. If we can put aside all the religious dogmas, faiths, symbols, figures, rituals, and all those incantations which have very little meaning now – perhaps they never had it – if we could put aside completely all that, not belong to any group, to any spiritual authority, those two words ‘spiritual authority’ is the denial of spirituality. So if we could shove off all that, which means be able to stand completely free, unafraid, so that we can enquire into the actual, if there is a dimension that is not the invention of thought. And then, what is religion? Right? We are going to go into all this. Wetenschappers proberen dat trouwens ook, door middel van genetische en chemische technieken en andere soorten medicijn, de mens te veranderen. De mens heeft in alle richtingen gezocht, uiterlijk, misschien nooit innerlijk. Mogelijk heeft hij wel een oppervlakkig laagje van zijn bestaan afgepeld maar heeft, op weinige enkelingen na, misschien nooit in grote betrokkenheid diepere lagen bereikt. Want hij bestaat zowel uit materie als uit een denkgebeuren dat tenslotte ook materie is. Zo is het werktuig van zijn onderzoek... ..om in zichzelf af te dalen, dat denken geweest. Maar het denken is het juiste werktuig niet. Het denken is zelf zo begrensd. Nietwaar? In dat kader hebben de religies in heel de wereld georganiseerd of ongeorganiseerd, individuen of groepjes alles in het werk gesteld om verlicht te worden. Als ik dat woord mag gebruiken, dat door de goeroes zo misbruikt geraakt is. Daarom zouden we moeten kunnen overboord gooien alle religieuze dogma's geloven, symbolen, figuren en riten en magische spreuken, die nu zo heel weinig zin hebben, en misschien ook nooit gehad hebben. geen enkele groep, geen enkel geestelijk gezag meer zouden aanhangen die 2 woorden 'geestelijk gezag' houden de ontkenning van het geestelijke in. Als we dat alles van ons af konden schuiven, wat inhoudt in staat te zijn volledig vrij en vreesloos op onszelf te staan zodat we op zoek kunnen naar een dimensie, die geen bedenksel is van het denken. Wat is dan religie? Nietwaar? Al die punten gaan we behandelen.
17:30 What is the origin and the beginning of all existence, from the minutest cell to the most complex brain? Whether there was a beginning at all, and is there an end to all this? And also, we are going to enquire together: what is creation? Now, to find out all this, to uncover all this, what kind of brain does one need? You understand? What kind of capacity, what kind of energy, what kind of passion is needed to really probe into all of this? You understand? To probe into something totally unknown, not preconceived, not caught in any sentimental, romantic illusions, there must be a quality of brain that’s completely free. Right? Free from all its conditioning, its program, from every kind of influence, and therefore highly sensitive and tremendously active. Right? Is that possible? Do you, taking part in a dialogue, do you have such a brain? Or is it very sluggish, lazy, and living in its own self-conceit? Which is it? Because we are going to enquire into something that demands a mind, a brain that is extraordinarily alive, not caught in any form of routine, mechanical. Is that possible? Have we such a brain in which there is no fear, no self-interest, no self-centred activity? Otherwise, it is living in its own shadow all the time. Right? It’s living in its own tribal, limited environment, field. It’s like an animal tied to a stake – the tether may be very long or very short, but it is tied to a post, therefore its movement is limited. You may give it a very, very, very long rope, but the very length is an indication of limitation. Wat is oorsprong en begin van alle bestaan van miniemkleinste cel tot het gecompliceerdste menselijke brein? Was er wel ooit een begin en komt er een eind aan dit alles? En dan gaan we ons ook samen afvragen wat schepping is. Om dat alles te weten te komen, om dit alles te onthullen... Wat voor soort hersenen heb je nodig? Begrijp je? Wat voor soort vermogens, wat voor energie wat voor soort hartstocht moet je hebben om dit alles werkelijk tot in diepte te peilen? Is mijn vraag duidelijk? Om je peillood te laten dalen in totaal onbekende diepten niet even gluren om er een blik op te werpen zonder gevangen te raken in sentimentele romantische waanvoorstellingen? Daarvoor heb je een bepaald soort of sfeer van breinwerking nodig die volkomen vrij staat,akkoord? Vrij van alle conditionering, vrij van welk soort van beïnvloeding ook en dat dank zij dat, in hoge mate sensitief en geweldig actief is. Akkoord? Is dat mogelijk? Beschikken jullie, die hier deelneemt aan een dialoog, over dat soort brein? Of is jullie brein traag en lui, vervuld van zijn eigen verwaandheid? Wat van de twee is het? Immers we gaan kritisch afdalen in iets, dat een ongelooflijk levendige geest of brein vereist dat in geen enkele werktuiglijke sleur is vastgelopen. Is dat wel mogelijk? Zijn onze hersenen, ons brein zo - zonder angst zonder eigenbaat, zonder egocentriciteit in doen en laten? Zoniet, dan slijt dat brein zijn leven in zijn eigen schaduw... Is het niet zo? de begrensde omgeving van zijn eigen stambesef dan ligt hij als een dier aan de ketting en of die ketting nu heel lang is of heel kort, hij ligt vast aan een paal. Zijn bewegingsvrijheid is beperkt. Je gunt hem misschien wel een heel erg lang touw maar juist die lengte wijst toch op de begrenzing.
22:32 A brain must have space. So what is space? Not only the space between here and there, space indicates ‘without a centre’. Right? If you have a centre, and you move away from the centre to the periphery, however long, wide the periphery is, it is still limited. Right? Are we following each other? So, space indicates, does it not, where there is no centre and there is no periphery, there is no boundary. Have we such a brain that one doesn’t belong to anything, attached to anything – attached to one’s experience, conclusions, hopes, ideals, and so on, so that the brain is really, completely free? Right? If it is burdened, you can’t walk very far, you can’t go very far. If it is crude, vulgar, self-centred, it cannot have measureless space. And space indicates one is using the word very, very carefully – emptiness. Are you following? Does it interest you, all this? Are you sure, coming here in spite of the awful rain and winds, we are communicating with each other? Een brein, hersenen hebben ruimte nodig. En wat is ruimte? Niet louter de ruimte tussen hier en daar ruimte wil zeggen: zonder centrum. Akkoord? Zodra je een centrum hebt en je beweegt je van het centrum weg naar de omtrek hoe ruim en uitgestrekt die omtrek ook is, die blijft beperkt. Is dat te volgen? Komen we met elkaar mee of blijft het allemaal wat..? Ruimte wijst dus, dunkt me, op iets zonder centrum en zonder periferie, zonder grenzen. Zijn zo onze hersenen dat ze nergens toe behoren en aan niets gehecht zijn? Niet gehecht zijn aan onze ervaringen conclusies, verwachtingen, idealen enzovoort zodat onze hersenen werkelijk volkomen vrij zijn? Akkoord? Als ze met iets belast zijn komen we niet ver dan zijn ze wreed, vulgair en egocentrisch en niet in staat tot het kennen van onmetelijke ruimte. En ruimte - we gebruiken die term met uiterste omzichtigheid - wijst op leegte. Is dat te volgen? Interesseert het jullie? Echt wel? Zoals jullie hier ondanks afschuwelijke wind en regen gekomen zijn communiceren we werkelijk wel met elkaar?
25:32 We are trying to find out, aren’t we, if it is possible to live in this world without any fear, without any conflict, with a tremendous sense of compassion, which demands a great deal of intelligence. You cannot have compassion without intelligence. And that intelligence is not the activity of thought. One cannot be compassionate if one is attached to a particular ideology, to a particular narrow tribalism, or to any religious concept, for that limits. And compassion can only come, or be there, when there is the ending of sorrow which is the ending of self-centred movement. Right? We zien er toch achter te komen, nietwaar of de mogelijkheid bestaat vreesloos in deze wereld te leven, vrij van ieder conflict met een overweldigend gevoel van mededogen... - wat een enorme dosis intelligentie vereist.- Mededogen, meegevoel is onbestaanbaar zonder intelligentie. Intelligentie die niet de werking is van het denken. Je kunt onmogelijk mededogen voelen als je aan een bepaalde ideologie hangt als je gehecht bent aan 't een of ander kleinzielig stambesef of enige religieuze voorstelling omdat al die dingen begrenzend werken. En omdat meevoelend mededogen alleen tot stand komen of bestaan kan wanneer er een einde komt aan smart met andere woorden aan egocentrische bewogenheid. Akkoord?
27:10 So space indicates emptiness, nothingness. And that space, because there is not a thing put by thought? that space has tremendous energy. This is what the scientists too are saying, only it is their conclusion, it is not the actual living of the scientist, because the scientist, like everybody else, every other human being, is greedy, out for himself, or he represents a government, or he is ambitious, and so on. He is just like anybody else, but he has got an extraordinary capacity for accumulating knowledge in a certain area. Ruimte wijst dus op leegte, op het niets. En die ruimte,omdat daar niets door denkwerk in de weg gelegd is beschikt over geweldige energie. De wetenschappers bevestigen dat trouwens. Bij hen is het echter louter een gevolgtrekking de wetenschapper leeft er niet feitelijk naar. Immers de wetenschapper is net als ieder ander mens, begerig op eigenbelang uit, of hij vertegenwoordigt een regering of hij werkt uit eerzucht enz... Hij is net als wie ook, alleen heeft hij een buitengewoon vermogen tot het op een bepaald gebied vergaren van kennis.
28:29 So the brain must have the quality of complete freedom and space. That is, one must be nothing. Whereas we are all something – analysts, psychotherapists, doctors – that’s all right. But when we are therapists, when we are biologists, technicians, that very identification limits the wholeness of the brain. Right? Can we proceed from there? Wat echter voor het brein kenmerkend is is dat het volkomen vrijheid en ruimte nodig heeft. Dat wil zeggen dat je juist helemaal niets moet zijn. Wij echter, wij zijn allemaal wel iets: analyticus, psychotherapeut, arts - en daar is niets tegen maar wanneer wij therapeut of bioloog of ingenieur zijn is het wel zo dat juist die identificatie met dat beroep de ondeelbaarheid de heelheid van de hersenen belemmert. Goed? Mogen we daar dan van uit gaan? Dan pas kunnen we, maar ook alleen dan pas, ons afvragen wat meditatie is.
29:46 And then we can ask, only then can we ask, really, what is meditation? Because, if you ask what is meditation or try to meditate, and follow all the systems whether it is Zen, a Buddhist form of meditation, Tibetan form of meditation, the Hindu, the Christian form, which is rather limited, and all the latest gurus with their peculiar invitations to mysterious meditations, only on a condition you pay a lot of money for it. And there are all these forms of meditation. They are all based on making thought silent, making thought to be quiet, not rampant thought. Right? That is, there is a controller who is going to control through systems, through practice, through daily allotted time for quietness, and so on. There is always the controller watching. And the controller himself is the activity of thought. Right? So they are going round and round in a circle, like a cat chasing its tail. And that’s called meditation. Want als je iemand vraagt wat meditatie is of zelf tracht te mediteren en je daarbij aan alle systemen houdt - of dat nu Zen is of de Boeddistische of de Tibetaanse meditatievorm is, of de Hindoe of de Christelijke versie ervan die nogal begrensd is, en naar de allernieuwste goeroes luistert die je ieder op hun eigen manier tot mysterieuze meditatievorme uitnodigen maar wel op voorwaarde dat je er een massa geld voor neertelt. Dan zijn er al die meditatievormen gebaseerd op het stilmaken van de hersenen van het denken, ze willen het denken rustig ja minder teugelloos actief maken. Akoord? Er is dan dus een instantie die het in bedwang gaat houden door stelsels en oefeningen door elke dag tijd opzij te zetten voor innerlijke rust enz... Die bedwingende instantie is voortdurend aan het opletten. En die instantie zelf is iets dat van het denken uitgaat. Akkoord? Zo draaien ze steeds in een kringetje, als een hond zijn staart najagend. En dat heet dan meditatie.
31:57 Now, meditation is something entirely different. Unless one has laid the foundation of order in our life – you understand? – order, there cannot be order if there is fear, there cannot be order if there is any kind of conflict; unless our house, not the outer house, unless our inward house is in complete order, so there is great stability, no waffling around, great strength in that very stability, therefore in that order – then only one can ask what is true meditation. Meditatie is echter iets volkomen anders. Je moet eerst een fundering van orde in je leven gelegd hebben, van orde. Orde is onbestaanbaar zolang er vrees in ons leeft, orde is onverenigbaar met welk soort van conflict ook. Eerst moet ons huis - niet ons uiterlijk... tastbare huis - eerst moet ons innerlijke huis volledig op orde zijn waardoor grote stabiliteit ontstaat en je op alles om je heen let daarmee weer ontstaat binnen die stabiliteit, in die toestand van orde enorme kracht. Dan pas kunnen we ons gaan afvragen, wat ware meditatie is.
33:30 If the house is not in order, your meditation has very little meaning. Right? You can invent any kind of illusion, any kind of enlightenment, any kind of daily discipline – it will be still limited, illusory because it is born out of disorder. Right? This is all logical, please, sane, rational. It is not something the speaker has invented for you to accept. Unless there is this kind of – may I use the word ‘undisciplined order’? That’s a good word, I’m glad I thought of it just now! Unless there is undisciplined order, meditation becomes very shallow and meaningless. Als je huis niet op orde is heeft je mediteren maar heel weinig zin. Akkoord? Dan kun je allerlei illusies bedenken en alle soorten van verlichting en van dagelijkse discipline-oefeningen verzinnen die je maar wilt maar het blijft alles een begrensde waan omdat het uit wanorde geboren werd. Akkoord? Alles wat ik hier zeg is logisch, normaal en redelijk. Het zijn geen verzinsels van de spreker die jullie dan moeten aanvaarden. Zolang dat soort ongedwongen ongedisciplineerde orde niet aanwezig is... Mag ik die uitdrukking gebruiken? Het is een goed woord ervoor. Zolang er geen sprake is van ongedisciplineerde orde wordt meditatie een wel erg oppervlakkige, zinloze aangelegenheid.
34:58 So then, what is order? Thought cannot create order, because thought itself is disorder. Would you accept that? Do you see that? Because thought, based on knowledge, which is based on experience, all knowledge is limited. Right? This is a fact. And so thought is also limited. And when thought tries to create order, it brings about disorder. Right? Do we see this actual fact? Not as a theory. Wat betekent daarom: orde? Denkwerk kan geen orde scheppen, omdat het denken zelf wanorde is. Kunnen jullie dat aannemen? Hebben jullie daar oog voor? Omdat denken namelijk op weten, op ervaring gebaseerd is is alle weten beperkt. Akkoord? Dat is een feit. En wanneer het denken, dat zo begrensd is tracht orde te scheppen sticht het juist wanorde. Akkoord? Zien we dat voor ons als reëel feit, en niet als theorie?
36:06 Thought has created disorder, that is, it has created disorder through conflict of ‘what is’ and ‘what should be’. Right? The actual and the theoretical; there is only the actual and not the theoretical. And thought looks at the actual from a limited point of view. Right? And therefore its action must inevitably create disorder. Do we see this as a truth, as a law – or just an idea? You understand? I’m greedy, suppose I’m greedy, envious – that’s ‘what is’; the opposite is not. But the opposite has been created by human beings, by thought as a means of understanding ‘what is’ and also as a means of escaping from ‘what is’. Right? Are we walking together, communicating with each other? So there is only ‘what is’. And when you perceive ‘what is’ without its opposite, then that very perception brings order. Are we together? Het denken heeft wanorde geschapen, en het heeft die wanorde geschapen door het conflict tussen "wat is" en "wat zou behoren te zijn"... Akkoord? tussen het feitelijk voorhandene en het theoretische. Maar alleen het feitelijke bestaat, niet het theoretische. Het denken bekijkt het feitelijk voorhandene vanuit een beperkt gezichtspunt... Akkoord? en dientengevolge schept zijn werking onvermijdelijk wanorde. Zien we dit als een waarheid, als een natuurwet of alleen maar als denkbeeld? Begrijp je? Stel ik ben hebzuchtig, begerig en naijverig, dat is de voorhanden situatie het daaraan tegengestelde bestaat niet. Maar het tegengestelde is wel door mensen, door denkwerk geschapen als hulpmiddel om het voorhandene beter te gaan begrijpen... en tevens als een middel om aan dat "wat is" te ontlopen. Akkoord? Zijn we nog steeds samen op pad, mensen - communiceren we met mekaar? Het enige wat dus bestaat is "wat is' en wanneer je dat "wat is" onderkent zonder dat er van enig tegengestelde sprake is dan brengt dat onderkennen op zich orde teweeg. Zijn we elkaar nog niet kwijt?
38:08 As we were saying, our house must be in order. And this order cannot be brought about by thought. Thought creates its own discipline – do this, don’t do that, follow this, don’t follow that, be traditional or not traditional, and so on. Thought is the guide. One hopes to bring about order, but thought itself is limited, therefore it is bound to create disorder. If I keep on repeating for the rest of my life – I’m a British, British, or French, French, or would you like any other nationality, or a Hindu or Buddhist, whatever it is – that tribalism is very limited. And that tribalism is causing great havoc in the world. Right? We don’t go to the root of it, that is, to end tribalism, not how to create better wars. We hebben het daarnet al gezegd: ons huis vraagt om orde en die orde is niet door denkwerk tot stand te brengen. Het denken schept zich zijn eigen discipline, het zegt "dit wel, dat niet"... "volg dit voorschrift wel, dat niet, houd je aan traditie of juist niet" enz. Het denken is de gids waarvan we hopen, dat hij een orde stichten zal. Maar het denken is zelf begrensd en moet dus onvermijdelijk wel wanorde stichten. Als ik mijn leven lang blijf herhalen "ik ben Brit,ik ben Brit,Brit" of "Frans,Frans,Frans" of het mag ook een andere nationaliteit zijn of " Hindoe of Boeddist"of wat ook - dan is zo'n stambesef erg beperkt stambesef schept verschrikkelijk veel onheil in de wereld. Akkoord? We leggen de bijl niet aan de wortel van het kwaad door een eind te maken aan het stambesef -in plaats van een beter soort oorlogen te leren voeren.
39:40 So similarly, we are saying, order can only come into being when thought, which is necessary in certain areas, has no place in the psychological world. And therefore in that world, that world itself is in order when thought is absent. Are we meeting each other? Dienovereenkomstig zeggen we dat orde alleen ontstaan kan wanneer het denken hoewel het op bepaalde terreinen noodzakelijk is, geen enkele rol speelt op het vlak van de psychologie,zodat daarom in die wereld orde heerst zodra het denken zwijgt. Is dat te vatten? Weten we waar we het over hebben?
40:20 So meditation – the very word ‘meditation’ means to measure, measure between ‘what is’ and ‘what should be’, between ‘what I am’, and, through meditation, ‘what I will be’. So meditation, both in Sanskrit and Latin, and so on, is the quality of measurement, which is comparison. And comparison is disorder. All right? Do you need explanation of that? When I am comparing myself with you, which is, I am competing with you, I am trying to be better than you, then this is a constant conflict, isn’t it? So is it possible to live without any comparison, not only biologically, physically, but much more psychologically, inwardly, never to compare oneself with anything, with anybody, so that the mind, the brain, is free from this conflict of arrogance. Right? Wat meditatie betreft - het woord betekent oorspronkelijk: meten. " Dat wat is " afmeten aan "dat wat behoort te zijn" wat ik ben afmeten aan wat ik door meditatie worden wil. Meditatie, zowel in het Sanskriet als in het Latijn geeft weer wat meten, wat vergelijken zeggen wil. En vergelijken betekent wanorde. Akkoord? Is het nog nodig dat nader uit te leggen? Wanneer ik mezelf met jou vergelijk betekent dat, dat ik met je wil wedijveren dat ik méér wil zijn dan jij en dat geeft constant conflict, nietwaar? De vraag is daarom of het mogelijk is zonder vergelijkingen te leven? Niet alleen biologisch, fysiek maar vooral psychologisch, innerlijk zo, dat je je zelf met niets of niemand vergelijkt en dat je geest je brein vrij blijft van het bekende arrogantie-conflict? Akkoord? Dan kunnen we ons pas gaan afvragen, "wat meditatie is"
42:24 So then we can ask, what is meditation? Because it is necessary to have a brain that is absolutely quiet. The brain has its own rhythm – please, I am not a scientist, brain specialist, but one has watched all this in oneself, which doesn’t mean that the speaker is extraordinary. Don’t let’s become sentimental and personal. immers daarvoor heb je totale rust van je brein nodig. Je brein heeft zijn eigen ritme. Niet dat ik wetenschapper, hersenspecialist ben maar de spreker heeft opgelet, hoe 't bij hemzelf, in hemzelf werkt. Wat niet zeggen wil dat de spreker een buitengewoon iemand is. Laten we vooral niet sentimenteel en persoonlijk worden.
43:18 The brain is endlessly active, chattering from one subject to another, from one thought to another, from one association to another, from one state to another – it’s constantly occupied. One is not aware of it, generally. But when one is aware without any choice, choiceless awareness of this movement, then that very awareness, that very attention ends that chattering. Please do it, and you will see how simple it all is. De hersenen zijn permanent in actie en met zichzelf aan het kwetteren springen van het ene onderwerp op het andere, van de ene gedachte van de ene associatie op de andere, van de ene toestand op de andere constant bezig. Meestal is men zich dat niet bewust. Maar wanneer je het beseft zonder ergens voor te kiezen in keuzeloos besef van dat gebeuren... ..dan maakt dat besef op zich, die aandacht op zich een einde aan dat gebabbel en gekwetter. Doe het maar en je zult zien, hoe eenvoudig dat alles is.
44:25 So the quality of the brain is that it must be free – space and silence. Silence psychologically. One is talking now. You and I are hearing each other, talking to each other. There, thought is being employed because we are all speaking English. But to speak out of this silence – do you understand what I am saying? Don’t, please go off into some kind of fanciful imagination. De hersenen zijn zodanig van aard, dat ze behoefte hebben aan vrijheid aan ruimte en aan stilte. Stilte op psychologisch gebied. Op het ogenblik zitten we gewoon met elkaar te praten. We horen elkaar allerlei dingen zeggen en daar gebruiken we ons denken voor, want we spreken allemaal Engels. Maar om vanuit die stilte te spreken - begrijpen jullie wat ik bedoel? Maar pas op, droom nu niet onmiddellijk weg in vergezochte verbeelding.
45:41 This brings the question of language. Does language condition the brain? Have you ever thought about all this? Or is it all something totally new? Does English or French or whatever, Russian or Chinese, does the very usage of those words, does it shape the brain so that it becomes conditioned? Language does condition the brain. Right? If you talk to a Russian or to a Frenchman – of course, if you talk to a British, or an American speaking English – if you watch, their whole outlook is limited by the language they use. Have you noticed all this? So to be free of the network of words! Right, sir? To use a language, like English, and not allow it to shape our outlook on the whole of existence. Right? Dit stelt namelijk de kwestie van de taal aan de orde en of taal de hersenen beïnvloedt? Hebben jullie hier wel eens over nagedacht? Of is dit hele gebied volkomen nieuw voor jullie? Vormt de Engelse of Franse taal, de Russische of Chinese voor mijn part vormt op zich het gebruik van al zulke woorden de hersenen zodat die daar de invloed van ondergaan? Inderdaad beïnvloedt de taal de hersenen. Is het niet? Als je met een Rus spreekt - of met een Fransman met een Engelsman of een Amerikaan die hunnerzijds Engels spreken dan bemerk je dat hun hele levensopvatting begrensd wordt door de taal die ze gebruiken. Akkoord? Hebben jullie dat wel eens opgemerkt? Als we nu eens vrij konden staan van heel dat netwerk van woorden! Akkoord? Als we een taal zouden gebruiken als bijvoorbeeld Engels zonder daardoor onze kijk op het geheel van het menselijk bestaan te laten beïnvloeden! Akkoord?
47:47 I see you haven’t done any of these things, so it’s all just something fanciful. So, not to be caught in the network of words, that’s quite complex too. When you say, ‘I am a Communist’, your whole reaction is different. As you have had a recent war in the Falklands, when you talk about Argentines, the label is more important than the person. So there must be freedom from the word. Then the brain is utterly quiet though it has its own rhythm. Right? Ik zie, dat je niets van dat alles ooit gedaan hebt het is dus niet meer dan iets, wat we ons theoretisch kunnen indenken... Je niet in een weefsel van woorden laten vangen ook dat is dus 'n heel complexe opgave! Wanneer je zegt "ik ben communist", wordt je hele reactie daardoor anders. Zoals we konden zien tijdens de recente Falkland-oorlog en je sprak dan met iemand over Argentinië dan was het etiket belangrijker dan de mens die er achter stond. Daarom is het nodig je te bevrijden van het woord. Dan vallen de hersenen volkomen stil, ook al hebben ze hun eigen ritme. Akkoord? Wat is in dat verband schepping? Wat is het begin van dit alles?
49:06 Now, what is, then, creation, what is the beginning of all this? Right? We are enquiring into that – the origin of the beginning of all life, not only your life, but the life of every living thing: the deep down whales, the dolphins, the little fish, the minute cells, the vast nature, the beauty of a tiger. Have you ever seen a tiger in a forest? No, of course not, you wouldn’t see it. It’s really the most extraordinary animal. I won’t go into it, that is, not this time. I nearly touched it, wild. And the living of man, from the minutest cell to the most complex man, with all his inventions, with all his illusions, with his superstitions with his quarrels, with his wars, with his arrogance, vulgarity, with his tremendous aspirations and his great depressions, what is the origin of all this? Right? Ja? Dat willen we begrijpen: wat de oorsprong is van het begin van alle leven. Niet alleen van jullie leven, maar ook van dat van al wat leeft: de walvissen diep in de oceaan, de dolfijnen, de kleine visjes de kleinste cellen,de onmetelijke natuur, de schoonheid van de tijger. Hebben jullie wel eens een tijger in het oerwoud gezien? Nee, natuurlijk niet. Het is werkelijk een heel bijzonder dier. Daar ga ik niet nader op in, niet deze keer. Eens heb ik er een bijna aangeraakt. En dan hoe de mens heeft geleefd van de miniemste cel tot het gecompliceerdste individu met al diens uitvindingen illusies, met al zijn bijgeloven zijn ruzies en zijn oorlogen, met zijn arrogantie en zijn vulgaire kant met zijn hemelbestormende plannen en zijn diepe depressies wat is van dat alles toch de oorsprong? Akkoord?
51:13 Now, meditation is to come upon this – not you come upon it – in that silence, in that quietness, in that absolute tranquillity. The beginning – is there a beginning? And if there is a beginning, there must be an ending. Right? I wonder if you see something. That which has a cause must end. If I have cancer, the cause is the disease, I must be operated on, then that would be the end of it or it would kill me. Right? Wherever there is a cause there must be an end. That’s a law, that’s natural. So is there a causation at all for the creation of man, the creation of all this way of life? You understand my question? Is there a beginning of all this? How are we going to find out? Dit te zien dagen, dat is meditatie. Niet dat jij daagt in dat soort stilte, die kalmte, die rimpelloze rust. Het begin - is er een begin? Want als er een begin is moet er ook een einde zijn. Hebben jullie daar oog voor? Wat een oorzaak heeft moet ook ten einde lopen. Als ik kanker zou hebben, is er een oorzaak ik word geopereerd en dan is de ziekte afgelopen. Tenzij ik er aan sterf. Akkoord? Overal waar een oorzaak aanwezig is, daar moet een eind zijn. Dat is een natuurwet. Is er nu wat betreft de schepping van de mens en alle uitingsvormen van leven sprake van oorzakelijkheid? Is die vraag duidelijk? Is dit alles ooit begonnen? Hoe kunnen we daar achter komen?
52:57 Religions have said there’s god, god is the beginning and the end of all things. That’s a very easy way of solving the problem. The Hindus have said it in one way, perhaps the Buddhists too, and Christianity said, god. Only the fundamental belief – man has been created 4,500 years ago. Right? It seems rather absurd because 4,500 years ago the Egyptians invented the calendar, which means they must have been extraordinarily advanced, and so on. And if you are a fundamentalist, then you’ll get angry with what is being said. And I hope none of us are any kind of fundamentalist. Godsdiensten hebben gezegd, dat er een God bestaat en dat God het begin en einde aller dingen is. Ook een gemakkelijke manier om dit probleem op te lossen! De Hindoes hebben dat op een eigen manier geformuleerd de Boeddisten misschien ook, en het Christendom heeft gezegd: het is God. De fundamentalisten geloven dat de mens is geschapen 4500 jaar geleden. Nietwaar? Dat komt ons nogal absurd voor, omdat 4500 jaar geleden de Egyptenaren al de kalender uitvonden dan moesten ze toen al hoog ontwikkeld zijn! Fundamentalisten zullen boos worden over al wat hierover gezegd is ik hoop echter dat niemand van ons hier in welke vorm ook fundamentalistisch ingesteld is.
54:16 So what is creation? Not the painter who creates the picture, not the poet, not the man who makes something out of marble. Those are all things manifested. Right? Is there something which is not manifest? Is there something, because it is not manifested, that thing has no beginning and no end? That which is manifested has a beginning, has an end. Right? We are the manifestations, aren’t we? Not of divine something or other, we are the result. We are the result of thousands of years of so-called evolution, growth, development, and we also come to an end. That which is manifested can always be destroyed. But that which is not, has no time. Right? Nogmaals: wat is schepping? Niet als van de schilder, die een doek schildert niet als de dichter, niet als de beeldhouwer die iets uit het marmer maakt. Dat is de wereld van het geopenbaarde. Akkoord? Bestaat er iets, dat niet geopenbaard, niet gemanifesteerd is? Bestaat zo iets? Want als iets niet gemanifesteerd is heeft het begin noch einde. Dat wat geopenbaard is heeft altijd een begin en een einde. Akkoord? Dat geopenbaarde, dat zijn wij bijvoorbeeld, is het niet? We zijn niet van goddelijke oorsprong, maar het product! Wij zijn een product van duizenden jaren van zogenaamde evolutie van groei en ontwikkeling en dus komt er aan ons ook een eind. Wat gemanifesteerd, geopenbaard is kan te allen tijde vernietigd worden... terwijl dat wat dat niet is...daarin bestaat geen tijdselement. Akkoord?
56:23 Now we are asking is there such a thing as something beyond all time? This has been the enquiry of philosophers, scientists, and religious people to find out that which is beyond the measure of man, which is beyond time. Because if one can find, come, discover that, or see that, that is immortality. Right? That’s beyond death. I wonder if you understand all this? Are you following all this? A little bit at least? Try to encourage me, please. I don’t want your encouragement, but... You see, this man has really sought, in various ways, in different parts of the world, through different beliefs. Because when one’s discovered that, or realised that, life then has no beginning and no end. Therefore it is beyond all concepts, beyond all hope. Do you follow? It is something immense. De vraag is nu: " bestaat er iets dergelijks dat alle tijd te boven gaat?" Dat is de vraag, die alle filosofen, wetenschappers, godsdienstigen heeft beziggehouden dat te ontdekken, wat de menselijke maatstaf te boven gaat, wat aan de tijd voorbij ligt. Immers als je dat kan vinden, ontdekken of te zien krijgen dan is dat onsterfelijkheid. Akkoord? Dan ontstijgt dat aan de dood. Ik weet niet, of dit wel begrijpelijk is? Volgen jullie dit alles? Althans een heel klein beetje? Geef me alsjeblieft een beetje moed. Ik wil jullie aanmoediging weliswaar niet, maar... Weet je, de mens zoals hij is heeft hiernaar op allerlei manieren gezocht in diverse delen van de wereld en via verschillende geloofsrichtingen want wanneer je dat ene ontdekt of je realiseert dan heeft het leven geen begin en geen einde. Daarom gaat het dan alle begrippen of voorstellingen te boven. Volg je? Het is dan iets onmetelijk groots.
58:38 Now, to come back to earth: you see, we never look at life as a tremendous movement, our own life as a tremendous wide – with a great depth, a vastness. We have reduced our life to such a shoddy little affair. And life is really the most sacred thing in existence. To kill somebody is the most irreligious horror. To get angry, to be violent with somebody. The speaker has been angry only once, and the person with whom he was angry has been reminding him, so he is still carrying on with the anger. You understand? Really. Maar om nu op de aarde terug te keren: weet je, we zien het leven nooit als één geweldig groot gebeuren. Ons eigen leven heeft namelijk iets wijds en machtigs, met grote diepgang. We hebben het tot zoiets prulligs en onbeduidends verlaagd terwijl het leven toch het heiligste is wat er bestaat. Iemand doden is de meest onreligieuze verschrikking. Woedend worden, jegens iemand geweld plegen. De spreker was maar ééns in zijn leven boos en degene op wie hij boos was herinnerde hem daar later aan hij draagt dat boosheidsmoment dus nog steeds in zich. Begrijp je? Echt...
1:00:19 You see, we never see the world as a whole because we are so fragmented, we are so terribly limited, so petty. And we never have this feeling of wholeness – you follow? – where the things of the sea, things of the earth, the nature and the sky, is the universe, is part of us. Not imagined – you can go off in some kind of fanciful imagination and imagine that we are the universe, then you become cuckoo! But to break down this small self-centred interest, to have nothing of that, then from there you can move infinitely. Het komt omdat we de wereld nooit als een geheel zien omdat we zelf zo gespleten zijn. We zijn zo beperkt en kleinzielig we kennen nooit dat gevoel, één ondeelbaar geheel te zijn. Zodat alle dingen op aarde en in de zee de natuur en de hemel, het heelal, deel van ons uitmaken. En dat niet door inbeelding, want we zijn best in staat ons door verbeelding te laten meeslepen en ons te verbeelden dat we het heelal zelf zijn! Dan raak je geschift! Maar als je dat beperkte egocentrische eigenbelang doorbreekt niets daarvan in je leeft, dan ligt vandaar de oneindigheid voor je open.
1:01:49 And meditation is this. Not just sitting cross-legged, or standing on your head, or doing whatever one does, but to have this feeling of complete wholeness and unity of life. And that can only come when there is love and compassion. En dat is meditatie. Het is geen kwestie van zitten met gekruiste benen of op je hoofd staan en wat men op dat gebied ook doet het is het kennen van dat gevoel van volkomen ondeelbaarheid en eenheid van het leven. En dat kan alleen maar ontstaan waar liefde is en intens meegevoel.
1:02:28 You know, one of our difficulties is, we have associated love with pleasure, with sex. And love also, for most of us, means jealousy, anxiety, possessiveness, attachment. That is what we call love. So is love attachment? Is love pleasure? Is love desire? Is love the opposite of hate? If it is the opposite of hate, then it is not love. Right? Do you see this? All opposites contain its own opposite. Right? When I try to become courageous, that courage is born out of fear. Right? I wonder if you understand this? No? So love cannot have its opposite. Love cannot be where there is jealousy, ambition, aggressiveness. Weet u, één van de dingen die het ons moeilijk maken is dat we liefde geassocieerd hebben met genot, met sex. Voorts betekent liefde voor de meesten van ons ook jaloezie, ongerustheid, bezitzucht, gehechtheid. Dat is wat wij doorgaans liefde noemen. Maar is liefde een kwestie van gehechtheid? Is liefde een kwestie van genoegens? begeerte? Is liefde het tegengestelde van haat? Als het het tegengestelde is van haat, dan is het geen liefde. Akkoord? Zien jullie dat in? In alle tegenstellingen bevat de ene pool een element van de andere. Akkoord? Wanneer ik probeer moed te tonen wordt die moed uit vrees geboren. Akkoord? Is dat te begrijpen? Nee? Van liefde kan daarom geen tegengestelde bestaan. liefde is onbestaanbaar als er is: jaloezie, eerzucht, agressie.
1:04:36 And where there is that quality, then from that arises compassion; where there is that compassion, there is intelligence. Not the intelligence of self-interest, not the intelligence of thought, not the intelligence of a great deal of knowledge, but compassion has nothing to do with knowledge. Then only is that intelligence which gives humanity security, stability, vast sense of strength. En waar die sfeer van liefde aanwezig is, ontstaat daaruit diep meegevoel. Waar dat aanwezig is, is ook intelligentie aanwezig. Maar niet het intelligente van het eigenbelang, van het denkwerk niet de intelligentie van het vele weten want meegevoel, mededogen heeft niets met kennis te maken. Want alleen die intelligentie geeft de mensheid geborgenheid stabiliteit, een geweldig besef van kracht. Hiermee zijn we aan het eind van onze dialoog gekomen
1:05:42 So we have come to the end of our dialogue, and one hopes we shall meet again next year. we hopen dat we elkaar het volgend jaar weerzien.