Krishnamurti Subtitles home


BR84CMZ3 - Wat betekent religie voor u?
Derde gesprek met Mary Zimbalist en Ray McCoy
Brockwood Park
14 oktober 1984



0:19 Mary Zimbalist: Sir, if you were willing, we would like to ask you, what to you is religion? You differ so fundamentally from most people's concepts of religion, we would like you to go into that, if you will. Mary Zimbalist: Meneer, als u wilt, dan is onze vraag aan u, wat betekent religie voor u? U kijkt zo anders naar religie dan de meeste mensen en we willen u vragen hier verder op in te gaan, als u dat wilt.
0:37 Ray McCoy: You often speak of religion and the religious life but it seems not to be in the way that people generally speak or think of religion. Ray McCoy: U spreekt regelmatig over religie en het religieuze leven en het is heel anders dan hoe mensen over het algemeen over religie spreken of denken.
0:48 Krishnamurti: Yes. First of all, it is really rather a beautiful day today, especially in the middle of October to have such a marvellous clear blue sky, and all the trees gradually turning into marvellous colours. It is really a very beautiful day. And I think religion is concerned with that too. Krishnamurti: Ja. Allereerst, het is een hele mooie dag vandaag, en speciaal zo rond half oktober, met deze mooie heldere blauwe lucht en de bomen die langzamerhand veranderen in schitterende kleuren. Het is echt een hele mooie dag. En ik denk dat religie daar ook mee te maken heeft.
1:21 RM: With beauty?

K: With beauty. I don't know what we mean by the word religion. There are so many interpretations of that word. There is the Catholic religion, the Christian, the Protestant, and the innumerable divisions of Protestantism, and there is Buddhism, Hinduism, Sikhs and so on. So many religions in the world, organised, some are brutal, the Islamic world and so on. So what do you consider religion is, the word? Is it the search for human beings something outside of their own daily life, something other than their petty self-centred activity, beyond their cruelty, bestiality and their vulgarity and all the rest of that, their violence. Is it that human beings have always sought from the most ancient of times something beyond themselves? If we consider that, something beyond themselves, beyond their daily life, then that becomes a religion of escape, which probably most religions are, as they are now. It is not connected with their daily existence. It is based on belief, on a book, or on faith, or on some dogma, rituals, the repetition of daily rituals which goes on practically all over the world – incense, dressing up, fancy dress and all that. All that, prayer included, is called leading a religious life, going, as they did in India at one time, three times a day to the temple, and the Islamic world five times prayer, and the Sunday mass and so on. So this is considered religious, or rather a religious attitude. We are questioning that. 		RM: Met schoonheid?

K: Met schoonheid. Ik weet niet wat we bedoelen met het woord religie. Er zijn zoveel interpretaties van dat woord. Er is de katholieke religie, de christelijke, de protestantse, en de ontelbare verschillende protestantse richtingen en er is het boedhisme, hindoeïsme, sikhs enzovoort. Zoveel religies in de wereld, georganiseerd, sommige zijn hardvochtig, de islamitische wereld, enzovoort. Dus wat denkt u dat religie is, het woord? Is het de zoektocht van mensen naar iets dat buiten hun eigen dagelijkse leven staat en wat anders is dan hun bekrompen egocentrische activiteit, wat verder gaat dan hun wreedheid, beestachtigheid en het vulgaire en alles wat daarbij komt kijken, het geweld. Is dit wat mensen altijd hebben gezocht vanaf de verre oudheid, iets buiten henzelf? Als we dat in overweging nemen, dat er iets voorbij henzelf is, voorbij hun dagelijkse leven, dan wordt het een religie om te ontsnappen en de meeste religies zijn dat waarschijnlijk ook, zoals ze nu zijn. Die religie heeft geen contact met het dagelijkse leven. Ze is gebaseerd op geloof, op een boek, op vertrouwen, op een dogma, rituelen, of op de herhaling van dagelijkse rituelen, wat bijna overal in de wereld gebeurt - wierook, zich verkleden, decoratieve gewaden, en dergelijke. Dat allemaal, inclusief bidden, wordt een religieus leven genoemd en ze kleden zich zoals men eens in India rondliep, gaan drie keer per dag naar de tempel en in de islamistische wereld bidt men wel vijf keer per dag en ook de zondagmis, enzovoort. Dit wordt als religieus of ook wel als een religieuze houding beschouwd. We gaan dit onderzoeken.
4:30 I would like rather to question the whole nature and the structure of present day religion. There are so many sects. They have found that Christianity is very limited, so they go off to Buddhism, or to some kind of sectarian gurus and so on, the multiplication of this search for something other than the daily boredom, daily loneliness, the constant conflict and so on. This has been the pattern. Would you agree to that? Ik onderzoek liever de hele samenhang en structuur van de hedendaagse religie. Er zijn erg veel sekten. Ze vonden het christendom te beperkt en daarom gaan ze naar het boeddhisme of naar verschillende sektarische goeroes, enzovoort, de enorme toename van deze zoektocht naar iets anders dan de dagelijkse verveling en de dagelijkse eenzaamheid, het constante conflict, enzovoort. Dit was het patroon. Bent u het ermee eens?
5:18 RM: But underlying this that goes on in the name of religion, still it seems to be aimed at something that we need, that we want.

K: Yes, we said that. There is something that man is seeking, and gets caught in all this nonsense really, invented by various priests from the beginning, between God and man and they were the interpreters. At one time they were, they were the scholars, they were the people who wrote, who studied, who invented the language and so on. And there has been all the interpreters in between. If one rejects all that, as I do personally because it seems to me rather immature, rather trying to play, or pacify, or gratify human demand for something other than this mundane life, so-called spiritual life. 		RM: Maar wat hieraan grondslag ligt, wat er omgaat in de naam van religie, het lijkt erop dat het doelbewust creëert wat we nodig hebben, wat we wensen.

K: Dat zei ik al. Er is iets waar de mens naar op zoek is, en hij raakt uiteindelijk verstrikt in al deze onzin, uitgevonden door verschillende priesters vanaf het begin, zij waren de vertalers tussen God en de mens. In het begin waren er de geleerden, zij waren de mensen die schreven en studeerden en zij ontwikkelden de taal, enzovoort. Er zijn altijd vertolkers geweest die daar tussen stonden. Als je dit allemaal verwerpt, wat ik persoonlijk doe, want het komt mij nogal onvolwassen voor, ze bespelen, sussen en bevredigen de menselijke behoefte aan iets anders dan dit alledaagse leven, met het zogenaamde spiritueel leven.
6:41 MZ: Sir, are you saying that the fundamental search, the fundamental moving towards something, MZ: Meneer, zegt u dat het fundamentele zoeken, het fundamentele bewegen naar iets toe,
6:48 MZ: is a real one?

K: A real one, it is natural. 		iets echts is?

K: Iets echts, het is natuurlijk.
6:52 MZ: It is not ust an escape from the difficulties and the pains and miseries of life. It is something real in the human psyche? MZ: En niet alleen een vlucht voor problemen, pijn en de misère van het leven Is het iets echts in de menselijke psyche?
7:00 K: I think there is something in the human psyche which is in constant conflict, facing constant problems and their solutions, the pressures, the poverty, the unemployment, the whole human modern existence. In spite of all that, any thoughtful person wants to find out if there is something more. And he turns to parapsychology, miracles, you know, all that becomes extraneous as far as I am concerned. So, if one discards all this, if it is possible, discard rituals, discard totally faith, belief, altogether put aside the spiritual hierarchical system. K: Ik denk dat er iets is in de menselijke psyche dat voortdurend in conflict is, geconfronteerd met constante problemen en hun oplossingen, de druk, de armoe en werkeloosheid en het hele moderne menselijke bestaan. Ondanks dit alles zijn er mensen die nadenken en uit willen zoeken of er iets meer is. Zo iemand richt zich op parapsychologie, wonderen, weet je, dat wordt allemaal heel buitenissig, wat mij betreft. Dus verwerp dat allemaal, als dat mogelijk is, verwerp rituelen, verwerp alle hoop, geloof en schuif het spirituele hiërarchische systeem volledig terzijde.
8:12 RM: Any authority.

K: The authority, which to me is a criminal act, to have in the world of so-called spirit, an authority. That seems to be an anathema to me. So, if we can put aside all that, if it is possible, and I think it is possible, not only possible, it is actual, then we have to enquire what is religion? What is the religious mind, or the religious activity of a human being, not away from daily life, not something outside our activity from morning until night? If it is concerned with life then we have to enquire: is it possible living in this modern world, with all the noise that is going on, preparation for wars, violence, and so on, we all know that, living in this world, in this state, wherever you are, is it possible to find out, not through others, not through some book, whether it be the Koran, or the Bible, or some ancient Hindu literature, sacred literature, but for oneself. And the enquiry into that is not a selfish activity. The enquiry, or the exploration, or if you like to use the word research, to find out if there is something beyond man's process of thought. Because after all, thought has put all this together – the robes, the rituals, the demand for faith, dogma, the whole thing has been built up carefully, with great deliberation, the whole structure of the so-called religious way. Would you agree to that? 		RM: Elk gezag.

K: Elk gezag, want ik vind het schandalig om in de wereld van de zogenaamde geest een autoriteit te hebben. Dat lijkt mij een gruwel. Als we dit allemaal terzijde kunnen zetten, als dat mogelijk is en ik denk dat het mogelijk is, niet alleen mogelijk, het is feitelijk, dan moeten we ons afvragen wat religie is. Wat is de religieuze geest of de religieuze activiteit van een mens, niet ver weg van het dagelijkse leven, niet iets naast onze activiteiten, van de ochtend tot de avond? Als het om het leven gaat, dan moeten we gaan onderzoeken of het mogellijk is om in deze moderne wereld te leven, met alle lawaai dat maar doorgaat, voorbereidingen voor oorlogen, geweld en ga zo maar door, we weten dat allemaal wel, te leven in deze wereld, in deze toestand, waar je ook bent. Is het mogelijk om erachter te komen, niet door anderen, niet door een boek, of het nu de Koran, de Bijbel, of wat oude hindoe-literatuur is, heilige literatuur, maar voor onszelf? En het onderzoek hiernaar is niet een egocentrische activiteit. Het onderzoek of de verkenningstocht, of als je het woord 'research' wilt gebruiken, om erachter te komen of er iets is voorbij het denkproces van de mens. Want het denken heeft dit immers allemaal samengesteld - de mantels, de rituelen, de vraag naar geloof en dogma's, dit alles is nauwkeurig opgebouwd en goed overwogen, de hele structuur van de zogenaamde religieuze weg. Bent u het hiermee eens?
11:11 RM: Yes, but religion seems to say in its commonly accepted sense that thought must be used to approach whatever it is... RM: Ja, maar religie schijnt te vertellen, in de algemeen aanvaardde betekenis, dat het denken moet worden gebruikt om van alles en nog wat te benaderen.
11:23 K: That is what we are asking. That we are saying, and also questioning whether thought, which has built this whole so-called religious structure, and also which thought has built – the extraordinary world of technology. It is the same thought. Thought in one direction, the technological direction, and thought seeking out something other than the daily boredom of existence, or the loneliness of existence, or the suffering of existence. Is thought the instrument? Because thought, perhaps you will disagree with this, but thought is essentially limited because thought is based on knowledge, memory and experience. So experience is limited, knowledge is limited now or in the future, as you can see in the scientific world, it is always gathering more and more and more, and therefore when there is more, it is limited. I hope I am making myself clear on this point. K: Dat is wat we vragen. We zeggen en onderzoeken dat het denken, deze hele zogenaamde religieuze structuur heeft opgebouwd, en ook heeft het denken de buitengewone wereld van de technologie opgebouwd. Het is hetzelfde denken. Denken in één richting, de technologische richting en het denken dat uitreikt naar iets dat anders is dan de dagelijkse verveling van het bestaan, of de eenzaamheid van het bestaan, of het lijden van het bestaan. Is denken het instrument? Want denken en misschien bent u het hiermee niet eens, want denken is in essentie beperkt, omdat het denken gebaseerd is op kennis, herinnering en ervaring. Dus ervaring is beperkt, kennis is beperkt, nu en in de toekomst, zoals je in de wetenschap kunt zien, het verzamelt steeds meer en meer, en daarom, als er meer is, dan is het beperkt. Ik hoop dat ik mezelf duidelijk maak op dit punt.
12:53 RM: Yes. Whatever there can be more of... RM: Ja, wat er ook meer kan zijn dat is beperkt.
12:55 K: Obviously. So thought is limited. And thought is trying to find out the limitless. It can invent, it can imagine and build on that imagination. Or say there is something and have faith about that. K: Vanzelfsprekend. Dus het denken is beperkt. En denken probeert het grenzeloze te ontdekken. Het kan uitvinden, het kan zich voorstellen en voortbouwen op die voorstelling. Of het zegt, er is iets en ik geloof daarin.
13:22 MZ: So many people turn to, or come up with what they would consider perhaps revelation. MZ: Zoveel mensen wenden zich tot, of komen uit bij wat ze beschouwen als een openbaring.
13:28 K: A revelation.

MZ: Which is what in your view? 		K: Een openbaring

MZ: Hoe ziet u dat?
13:32 K: These are words which have to be very carefully considered. What do we mean by revelation? Revealing what? Either a conditioned experience and therefore limited experience. And if I am a devout Catholic and believe in what they say, dogmas, and all that, saviour, my thought is limited with regard to religion, being a Catholic, or a Protestant or whatever you will. And that limited thought, limited enquiry can never understand or grasp the immense significance of that which is immense, immeasurable. K: Dit zijn woorden die heel goed moeten worden overwogen. Wat bedoelen we met openbaring? Openbaring van wat? Ofwel een geconditioneerde ervaring en daardoor een beperkte ervaring. En als ik een vrome katholiek ben en ik geloof in wat ze me vertellen, dogma's en gered worden, is mijn denken beperkt ten opzichte van religie, of ik nu een katholiek, protestant of wat dan ook ben. En dat beperkte denken, dat beperkte onderzoek kan nooit het immense en betekenisvolle van dat wat immens is, het onmetelijke begrijpen of bevatten.
14:28 MZ: Then what can a person who wants to make this very fundamental enquiry, what is a person to do? MZ: Wat kan een persoon die een zeer fundamenteel onderzoek wil doen, wat kan een persoon nu doen?
14:38 K: That is what I would like to discuss. Suppose I am one of those who has put aside completely all the religious structure, the hierarchy, authority, and all spiritual authority – they have no meaning to me personally – and so if a man like me says, now I want to find out, I want to really find out if there is something which thought has not put together. Thought has put together the computer, thought has put together the whole church, the books, the rituals. They are all limited. So, a man like me says is there something that is not measured by words, first. Right? Because words are an expression of thought. K: Dat is nu wat ik graag zou willen bespreken. Stel dat ik iemand ben die alle religieuze structuren, de hiërarchie, autoriteit en alle spirituele autoriteit compleet aan de kant gezet heeft - zij hebben voor mij geen persoonlijke betekenis - en dus als een man zoals ik zegt, ik wil erachter komen, ik wil er echt achter komen of er iets bestaat, iets dat het denken niet in elkaar heeft gezet. Het denken heeft de computer in elkaar gezet, het denken heeft de hele kerk in elkaar gezet, de boeken, de rituelen. Ze zijn allemaal beperkt, Dus een man zoals ik zegt, is er iets dat niet gemeten kan worden door woorden. Juist? Want woorden zijn een expressie van gedachten.
15:45 RM: And are limited. RM: En zijn beperkt.
15:47 K: And so words have themselves become very limited. So one has to be greatly aware of the limitation of thought, the limitation of words. And is the brain free from all this? Or it is still conditioned by the tradition, by the past, the background, as a Christian, a Hindu, Buddhist, Islam and so on, is one free of all that? If one is not free from all that then your enquiry has no meaning. You are going round and round in circles. K: En daardoor zijn de woorden zelf erg beperkt geworden. Dus je moet je dus zeer bewust zijn van de beperking van het denken en de beperking van woorden. En is het brein vrij van dit alles? Of is het nog steeds geconditioneerd door traditie, door het verleden, de achtergrond, als christen, hindoe, boeddhist, islamiet enzovoort, ben je vrij van dat allemaal? Als je niet vrij bent van dat allemaal dan heeft je onderzoek geen betekenis. Dan ga je steeds maar rond in cirkels.
16:38 MZ: How can that be determined by the person? MZ: Hoe kan een persoon dat bepalen?
16:44 K: That requires another enquiry which is, to do something per se, for itself, not with a motive. I do something in order to get something else. That is a very limited attitude or activity. So can the brain of an enquirer who has put aside all this, not because of a reward or punishment, but sees the futility of all this, the utter meaninglessness of all this, if he puts that aside, deeply, not just verbally or intellectually, or be caught emotionally, hooked up, as they say, in a belief and pretend that he is free – that has no meaning. K: Daar is een ander onderzoek voor nodig en dat is, iets doen op zichzelf, voor de zaak zelf, niet met een motief. Als ik iets doe iets om iets anders te krijgen, dan is dat een zeer beperkte houding of activiteit. Kan het brein van een onderzoeker die dit allemaal opzij gezet heeft, niet vanwege een straf of beloning, de zinloosheid zien van dit allemaal, de volledige nonsens van dit alles, als hij dit terzijde schuift, grondig, niet alleen verbaal of intellectueel, of emotioneel erin verstrikt raakt, verslaafd, zoals ze dat noemen, aan een geloof en dan pretendeert dat hij vrij is - dat heeft dan geen betekenis.
17:45 MZ: That is a very dangerous moment for the enquirer, it seems to me, because he is apparently giving up certainties and beliefs, etc., and yet the subtle danger of something else which is still in that category coming in, is very great. MZ: Dat is een gevaarlijk moment voor de onderzoeker, lijkt mij, want ogenschijnlijk is hij bezig zijn zekerheden en geloof op te geven, en toch is er het subtiele gevaar dat er iets anders in dezelfde categorie voor in de plaats komt.
18:03 K: No, you are saying something that he has given up, which is a certainty. But belief isn't a certainty. K: Nee, u zegt dat hij iets opgegeven heeft, en dat is zekerheid. Maar overtuiging is geen zekerheid.
18:11 MZ: People think of it as so. MZ: Mensen denken dat dit zo is.
18:14 K: Look, if you face Islamic religion, Hindu, Tibetan, Christianity and so on, it is now being shattered. People are running away from all this. And there is no certainty in all this, no security in all this, one may pretend, one may hope for, but in actuality there is no security, certainty. So the urge for security, psychically, subjectively, is one of the most dangerous things, because one wants security, one wants to be certain, and that is the pitfall because you can find something and stick to it and say, I am certain. I have had a marvellous experience, I am quite sure it is so. K: Kijk, als je kijkt naar de islamitische religie, hindoe, tibetaans, het christendom, enzovoort, die gaan nu aan flarden. Mensen lopen ervoor weg. En er is geen zekerheid in dit alles en geen veiligheid, je kan doen alsof of je kan hopen op iets, maar in feite is er geen veiligheid en zekerheid. Dus de sterke behoefte aan zekerheid, fysiek, subjectief, is een van de gevaarlijkste dingen, omdat je veiligheid wilt, je wilt zeker zijn, en dat is de valkuil, want je vindt iets en houdt eraan vast en zegt, ik ben zeker. Ik heb een geweldige ervaring gehad en ben er zeker van dat dit waar is.
19:31 So one has to have this quality of doubt. Doubt everything, your own experience, your own thinking and all the inhibitions, all the aspirations, all the imagination, doubt all that. Because it is one of the strange factors in certain religions like Buddhism and Hinduism, doubt is encouraged. They say you must doubt, you must question. In Christianity that is taboo altogether. If you doubted the whole thing would collapse. The heretics, those who doubted were burnt, destroyed and so on. We won't go into all that. Maar je moet de kwaliteit van twijfel hebben. Twijfelen aan álles, je eigen ervaring, je eigen denken en al de remmingen, alle aspiraties, al de verbeelding, betwijfel het allemaal. Want het is een van de vreemde factoren dat in bepaalde religies zoals in het boeddhisme en hindoeïsme, twijfel wordt aangemoedigd. Ze zeggen, je moet twijfelen, je moet vragen stellen. In het christendom is dat helemaal taboe. Als je eraan twijfelde dan zou de hele zaak instorten. De ketters, degenen die twijfelden werden verbrand, vernietigd enzovoort. We gaan hier niet allemaal op in.
20:35 So, can a human being, who has been nurtured in all this, educated, conditioned in all this, put aside all that? That is the first question. To have a brain that has no problems, because a problem that is not resolved totally creates other problems, so the brain is constantly faced with problems, and so it is in travail, it is in conflict, it is perpetually battling with itself. So, not to have conflict, then the brain begins to be free, and then begin to enquire. Otherwise you can't enquire. If you are a student, or a research professor, or enquirer into any material thing, you enquire, you research, you don't cling to anything. You don't cling to a former knowledge, or former experience, you say, that is limited, you move on. But we don't do that. Dus kan een mens, die hier helemaal in is opgevoed en is opgeleid en geconditioneerd, dat allemaal opzij zetten? Dat is de eerste vraag. Om een ​​brein te hebben dat geen problemen heeft, want als een probleem niet helemaal opgelost is creëert het andere problemen, dus het brein wordt voortdurend geconfronteerd met problemen, en het is een kwelling, het is in conflict, het is voortdurend in gevecht met zichzelf. Door geen conflict te hebben, wordt het brein vrijer en dan begint het te onderzoeken. Anders kan je niet onderzoeken. Als je student bent of onderzoekshoogleraar, of iemand die onderzoek doet naar materiële verschijnselen, dan onderzoek je, doe je research en klamp je je nergens aan vast, je houdt niet vast aan vroegere kennis, of voorgaande ervaring, je zegt, die is beperkt, je gaat door. Maar wij doen dat niet.
22:05 So religion then is an enquiry and that enquiry has no path, no direction, it becomes extraordinary subtle. There must be no motive. If you have a motive you have already set the course. Dan is religie een onderzoek en dit onderzoek heeft geen pad, geen richting, het wordt buitengewoon subtiel. Er moet geen motief zijn. Als je een motief hebt, dan heb je ook de richting bepaald.
22:36 MZ: Sir, are you also saying that the enquiry must continue, that you don't arrive at a point where you stop enquiring, or where you have an answer, so-called, but that spirit of continuing the enquiry? MZ: Meneer, u zegt ook dat het onderzoek gecontinueerd moet worden, zodat je niet op een punt komt waar het onderzoek stopt, of waar je een zogenaamd antwoord hebt gevonden, maar die geest waarmee het onderzoek doorgaat...
22:51 K: This is rather a difficult question to answer. Do you enquire further if you come to something that has no space, no time? Do you understand? When we talk about enquiry, who is the enquirer? We come back to that old thing. The enquirer is the enquired. I don't know if I am making myself clear on that point. That is, I enquire into matter through telescopes, through all kinds of experiments, I enquire. But the person who enquires is different from the thing he is enquiring. Right? That is clear. But here, in the subjective world, in the world of the psyche, the enquirer is part of the psyche, he is not separate from the psyche. If that is clear, then the enquirer has quite a different meaning. K: Het is een moeilijke vraag om te beantwoorden. Ga je verder met het onderzoek als je bij iets komt dat geen ruimte kent, geen tijd. Begrijpt u dat? Als we praten over onderzoek, wie is de onderzoeker? Dan komen we terug op het bekende gezegde. De onderzoeker is het onderzochte. Ik weet niet of ik mezelf duidelijk genoeg maak op dit punt. En dat is, ik doe onderzoek in de materie, door middel van telescopen, door middel van allerlei experimenten. Maar de persoon die onderzoekt is anders dan hetgeen hij onderzoekt. Juist? Dat is duidelijk. Maar hier, in de subjectieve wereld, in de wereld van de psyche, is de onderzoeker deel van de psyche, hij is niet apart van de psyche. Als dat duidelijk is dan heeft de onderzoeker een heel andere betekenis.
24:34 MZ: Are you saying that then there is only enquiry, there is no enquired, or enquirer? MZ: Zegt u nu dat er alleen dan onderzoek is, als er geen onderzochte of onderzoeker is?
24:40 K: No, I would say there is only infinite watching. There is no watcher in watching, but the extraordinary vitality, and the energy in watching, because you have watched the whole psychological world, subjective world, before you come to that point. And now, when you are watching there is no background which is watching, there is only watching 'as is'. I don't know if I am making myself clear? That means in great attention, in that attention there is no entity who is attending, there is only the attention that has space, the attention that is totally quiet, silent, attention that has tremendous gathering of energy, and therefore there is total absence of the self-interest. And is that possible for a human being to reach that point? And human beings find this is terribly difficult, therefore you come along and say, look my friend, do this, do this, do this and you get that. I am your guru, – you are my spiritual authority and I am lost, I am caught in again. This has been the process, you can see it wherever there are the saints, the spiritual hierarchy which recognises the saint, and this process goes on all the time. So man has been incapable of standing on his own feet, he wants to rely on something, whether it is his wife or in a job, or a belief, or on some extraordinary experience that he may have had. K: Nee, ik zou zeggen dat er alleen onmetelijk waarnemen is. Er is geen waarnemer die waarneemt, wel de buitengewone vitaliteit en de energie van waarnemen, omdat je de gehele psychologische wereld waarneemt, de subjectieve wereld, voordat je op dit punt komt. En, terwijl je observeert is er geen achtergrond die waarneemt, er is alleen de waarneming 'zoals het is'. Ik weet niet of ik het duidelijk genoeg uitleg? Dat betekent, grote aandacht, in deze aandacht is geen entiteit die aandachtig is, er is alleen aandacht die ruimte heeft, aandacht die totaal in rust is, stil, aandacht die een enorme bundeling van energie is en daardoor is er totale afwezigheid van eigenbelang. En is het mogelijk voor een mens om dat punt te bereiken? En mensen vinden dit verschrikkelijk moeilijk, en dan kom jij langs en zegt, luister mijn vriend, doe zus en zo en je krijgt dat. Ik ben je goeroe - jij bent mijn spirituele autoriteit en ik ben verloren, ik zit weer gevangen. Zo gaat dit proces, je kunt zien dat wanneer er heiligen zijn, dan is er een spirituele rangorde die de heilige erkent, en dit proces gaat altijd maar door. De mens is niet bij machte geweest om op eigen benen te staan, hij wil ergens op kunnen steunen, of het nu op zijn vrouw is, op het werk of een geloof, of op een buitengewone ervaring die hij misschien heeft gehad.
27:19 So, we are saying, I am saying, there must be complete freedom. That freedom is not so complicated. There is that freedom when there is no self-interest at all. Because self-interest is very small, very petty, very narrow, and unless there is complete freedom of that, truth becomes impossible. And truth cannot be through any path, it is a pathless land. You can't go through any system, through any method, through any form of meditation to reach that. There is really no reaching, it is. Dus we zeggen, ik zeg, er moet totale vrijheid zijn. Deze vrijheid is niet zo gecompliceerd. Die vrijheid is er als er absoluut geen eigenbelang is. Want eigenbelang is erg klein en kleinzielig, erg beperkt, en als je daar niet volledig vrij van bent, wordt waarheid onmogelijk. En de waarheid kan je niet vinden door welk pad dan ook, Het is een land zonder paden. Je kan er door geen enkel systeem komen, of methode, door middel van welke vorm van meditatie dan ook, om dat te bereiken. Er is helemaal niets te bereiken, het is.