Krishnamurti Subtitles
BR85Q2 - 2nd Question & Answer Meeting
| 0:51 | Dank u wel. Te laat! |
| 1:07 | Mag ik het hogerop vastmaken, mijnheer? (geluid van machinerie) |
| 1:39 | Oké! (gelach) |
| 1:47 | Er zijn veel vragen ingediend en daarvan liggen zeven hier. Ze zijn zorgvuldig geselecteerd. Ik heb ze niet gelezen. Anderen hebben ze gelezen en uitgekozen. Ik hoop dat u dat niet erg vindt. |
| 2:16 | Zullen we voordat we op deze vragen ingaan eerst iets anders bespreken? We worden zo gemakkelijk beïnvloed, niet alleen door de luidspreker daar, maar ook door boeken, kranten, tijdschriften en oude tradities. Zoals u hebt gehoord bestond Jeruzalem 5.000 jaar geleden al... en er zijn nog oudere bewoonde gebieden in India. Deze lange traditie, of korte traditie van een enkele dag, of een autorit van een middag, of een boswandeling, dat alles beïnvloedt ons. Dus er is niet alleen... het genetische, erfelijke proces... in elke mens, maar het hele bestaan lijkt een proces van wederzijdse... beïnvloeding te zijn: de lucht, de vervuiling, de schoonheid van de aarde, alles om ons heen. En zelfs u die daar zit... en de spreker die hier is, wij beïnvloeden elkaar. We zeggen tegen elkaar wat we moeten doen, wat we moeten denken. We oefenen druk op elkaar uit door schoonheid, een prachtig gedicht... of een persoonlijke relatie. Het lijkt een constant proces te zijn van gekneed te worden, onder druk gezet en gevormd te worden. En voor de rest van ons leven volgen we dan die smalle weg... en dat lijkt onze manier van bestaan te zijn. En je vraagt je af of het überhaupt mogelijk is... totaal vrij te zijn van invloeden, om de oorsprong, het begin van alles te vinden, dat geen oorzaak of gevolg moet hebben. |
| 5:19 | Dus is dat mogelijk? Begrijpt u? We spreken daar samen over. De spreker probeert u niet te beïnvloeden, of u de spreker. Wij zijn twee vrienden die samen overleggen, die in dezelfde boot zitten, die hetzelfde pad gaan. Geen spiritueel pad en al dat soort gedoe, maar een gewoon pad dat door het bos leidt, in gespikkeld licht en de schoonheid van de aarde en de bomen. En wij vragen ons af of het ooit mogelijk is... om vrij te zijn van alle beïnvloeding. Dat wil zeggen van het verleden wat wij zijn. Dat verleden heeft een geweldige invloed op ons, de lange traditie... van de zogenaamd religieuze boeken, de oude gedichten, de oude literatuur: van de Ilias tot de oude Hindoes. En je vraagt jezelf af, zoals u en ik dat doen, of het mogelijk is werkelijk vrij te zijn van dit alles... en iets totaal oorspronkelijks te zijn? Niet de herhaling van goeroe en leerling, van volgeling en meester, met hun vreemde gewaden en al dat gedoe. Is dat mogelijk? Besteed er alstublieft een beetje aandacht aan. Wat denkt u? Is het mogelijk of niet mogelijk? Als het niet mogelijk of bijzonder moeilijk is, kiezen we de... gemakkelijkste weg, volgen we het oude patroon, alleen met andere kleuren, andere kralen, met een ander stel leiders, leermeesters, goeroes en zogenaamd verlichte vogels! (gelach) Het spijt me. Enzovoort. Is dat überhaupt mogelijk? Of zijn we gedoemd voor altijd in deze toestand te blijven waarin we... onder druk worden gezet en gekneed en geconditioneerd? En wat zou u doen als dat mogelijk is? |
| 9:13 | Hoe zou u dat aanpakken? Op wat voor manier zou u deze vraag benaderen? Misschien is dat de ware, meest belangrijke vraag. Omdat we zo lichtgelovig zijn bedenken we heel veel redenen om... te volgen, ons te laten leiden, ons over te geven aan iets... wat heel overtuigend of bevredigend is. We zijn zo bereidwillig om de zogenaamde 'verantwoordelijkheid'... over te dragen aan iemand anders. Dat was tot nu toe ons lot. En als je dit alles weet, hoe ben je dan in staat... te gaan zien wat er werkelijk is en zien wat je kan doen? Niet alleen erover praten. Misschien bent u beïnvloed door uw vrouw, man, vriendin, enzovoort. |
| 10:43 | Is het niet noodzakelijk om veel twijfel te hebben? Wat zegt u daarop? Is het niet noodzakelijk een bepaalde mate van scepticisme te hebben, niet alleen ten aanzien van anderen... maar ten aanzien van jezelf. Ten aanzien van je verlangens, overtuigingen, meningen, geloof en vastomlijnde, richtinggevende doelen? Kunnen we dat alles bevragen, betwijfelen en zien hoever die twijfel, hoe ver die instelling van vragen, eisen, onderzoeken, kan gaan? Kunnen we dit samen doen? Niet dat de spreker u leidt, of dat u de spreker met uw... overtuigingen leidt, maar dat we dit samen onderzoeken. |
| 12:10 | Zoals we onlangs hebben gezegd, gaat de computer... al ons productiewerk doen, mogelijk beter dan wij dat doen. Hij zal nieuwe goden in het leven roepen, een nieuwe theologie, een nieuwe manier van leven. Het industriële tijdperk is bijna voorbij... en het computertijdperk treedt in. Dat zijn allemaal feiten. We zeggen niet iets wat abnormaal, niet-feitelijk of denkbeeldig is. Dit is wat ons allemaal zal overkomen. Wat zij bedenken vormt een enorme inmenging in het brein. |
| 13:16 | Dus we vragen: kunnen we samen op deze vraag ingaan? In de wetenschap dat we scepticisme en twijfel nodig hebben. En twijfel geeft veel energie en werkt zuiverend. Zult u dat doen? Twijfelen aan uw eigen ervaringen, uw eigen gedragingen, vooroordelen, instemmingen en meningsverschillen, dat alles? Twijfel is net als een hond die u aan de lijn hebt: soms moet u op de juiste plaats... de hond los laten rennen en springen, anders wordt de hond heel sloom. |
| 14:29 | Dus scepticisme heeft ook haar juiste plaats, niet een bepaalde plaats maar haar eigen kwaliteit van juistheid. 'O!, dát zal ik niet betwijfelen want daar hoor ik bij, maar al het andere trek ik wel in twijfel.' We hadden ooit... vrienden die communist waren. Schrik niet. En zij gingen altijd zo ver en niet verder, net als katholieken, protestanten, hindoes, boeddhistische monniken. Voorbij dat punt, zeiden ze, is het mysterie... en is het onmogelijk verder te gaan. Dus twijfel moet aangelijnd zijn maar ook mogen rennen. Kunt u dat? Kunnen we dat samen doen? Twijfelen aan uw goden, uw goeroes, uw ervaringen, enzovoort - de hele... achtergrond van menselijke ervaringen, inspanningen en conclusies, de hele verzameling daarvan en dan die verzameling gaan onderzoeken? En kijken hoe ver u feitelijk kunt gaan, niet theoretisch, maar feitelijk... in uw dagelijkse leven kijken hoever u kunt gaan met deze twijfel, met dit onderzoek, met deze passie erachter. |
| 16:58 | Moeten we deze vraag beantwoorden of wilt u verder gaan... met dat waarover we spraken? |
| 17:12 | In hoeverre is kennis essentieel? Hoe diep gaat kennis? Niet alleen kennis uit boeken en wat anderen hebben gezegd, maar kennis over onszelf. Kennis is altijd beperkt. Zo is het toch? U kunt zien wat wetenschappelijke kennis doet, bereikt. Steeds weer en weer een klein beetje meer toevoegen. Wat eraan wordt toegevoegd is uiteraard ook altijd beperkt. Bien? Begrijpen we dat? Beetje bij beetje verzamel ik kennis en voeg dat dan toe aan de... bestaande kennis. Maar dat wat traag verzameld wordt... is altijd beperkt omdat er meer en meer aan toe te voegen valt. Zo is het toch? Dus kennis is altijd beperkt. En uitvinders zeggen: 'O! ja, we kunnen nog veel verder dan kennis gaan.' In het oude India zijn ze op deze stelling ingegaan en bedachten dat..... Ik zal er niet op ingaan, het is niet de moeite waard. En kennis is onze achtergrond. Kennis is de achtergrond die ons leidt, vormt en ons vertelt wat te doen. Of u heeft een ingeving, een intuïtie. Dat is een geliefd woord en ook... een gevaarlijk woord omdat intuïtie uw gesublimeerde verlangen kan zijn. Maar het is nog steeds uw wens, uw verlangen. Dus welke plaats heeft kennis in het dagelijks leven? Het spijt me dat de spreker al deze vragen stelt. Waarschijnlijk zult u niet antwoorden, maar luisteren en gewoon doorgaan. Maar als je werkelijk luistert en erop ingaat, welke plaats heeft kennis dan in ons dagelijks leven? Wanneer u een brief schrijft moet u over kennis beschikken. Wanneer u Engels spreekt moet u over kennis beschikken, of Frans spreekt, of Italiaans, of wat dan ook, Russisch. En wanneer u zaken doet, wanneer u telefoneert, wanneer u iets fysieks doet moet u kennis hebben. Hoe auto te rijden. En kennis functioneert ook in relaties. Je herkent je vrouw, je echtgenoot en vriendin, enzovoort. Herkenning is deel van kennis. En welke plaats heeft kennis binnen relaties? Kan ik verder gaan? Of vermaakt dit alles u? Welke plaats neemt kennis in tussen u en iemand anders? Welke plaats heeft kennis? Ik ken mijn vrouw, vader, moeder, echtgenoot. Wanneer we zeggen: 'Ik weet', dan is weten kennis. Zo is het toch? Welke plaats heeft die kennis in het dagelijks leven tussen echtgenoot... en echtgenote, tussen man en vrouw? Geef alstublieft antwoord. Welke plaats heeft de kennis... die u van haar draagt? Welke plaats heeft dat kennen in uw relatie? Is kennis een belemmering in relaties? |
| 22:55 |
Publiek: Ja. K: Wacht even, zeg niet ja. Het is zo gemakkelijk om ja te zeggen, maar wat dan? Als ik tegen mezelf zeg: 'Ik ken mijn vrouw', wat bedoel ik daar dan mee? Mijn vorige sexuele ervaring, mijn ergernis jegens haar, haar woede... jegens mij, of haar opmerking: 'Vandaag was je erg mild, leuk en aardig', 'Laten we aan tafel gaan', enzovoort. Dat alles bouwt over en weer een beeld op van elkaar. Dat is een feit. En wanneer ik een toereikend beeld heb opgebouwd, zeg ik: 'Ik ken haar.' En zij zegt: 'Ik ken mijn man, zijn nukken, zijn dwaasheden, zijn goede kanten', enzovoort. Dat is allemaal kennis. En wij vragen ons af welke plaats dat heeft in relaties. Welke plaats heeft kennis? Of heeft het helemaal geen plaats? Is liefde kennis? Waarmee bedoeld wordt: de herinnering aan uw seks, enzovoort, aan de hele achtergrond die u hebt opgebouwd in die... specifieke relatie. En die kennis leidt tot verdeeldheid. Is het niet? Verdorie, u slaapt allemaal. (gelach) Ze verdeelt. Ik met mijn ambitie, hebzucht, enzovoort, en zij met die van haar. Zij wil vervulling en ik wil vervulling. Dus we kunnen elkaar in bed wel ontmoeten... maar we zijn als twee spoorrails die elkaar nooit ontmoeten. Zien we dit onder ogen? Als u getrouwd bent, ziet u dit dan onder ogen? Of als u met een partner leeft, ziet u dit feit dan onder ogen? Of wilt u niet naar feiten kijken? |
| 26:06 | Dus zoek alstublieft voor uzelf uit wat kennis in relaties feitelijk is, wat uw ervaringen zijn, of het een belemmering is in relaties... of een factor die u in staat stelt enigszins aangenaam en gelukkig... te leven, maar waarbij u een zorgvuldige afstand tot elkaar bewaart. |
| 26:46 | Kunnen we doorgaan met andere vragen? Mijn hemel, het is bijna twaalf uur. |
| 26:56 | EERSTE VRAAG: K zegt dat er geen weg is naar de waarheid. Ligt het vermogen om dit te zien buiten mijzelf? Mijn bewustzijn en waarnemingsvermogen liggen volledig binnen in mij. Hoe kan ik zonder middelen of werktuigen naar het onbekende doel gaan? Wat geeft mij de noodzaak, de energie om in die richting te gaan? |
| 27:35 | K zegt dat er geen weg naar de waarheid is. Aanvaardt u dat? Er is geen weg naar de waarheid. Ligt het vermogen om dit te zien buiten mijzelf? Mijn bewustzijn en waarnemingsvermogen liggen volledig binnen in mij. Hoe kan ik zonder middelen of werktuigen naar het onbekende doel gaan? Wat geeft mij de noodzaak, de energie om in die richting te gaan? Mijn hemel! (gelach) Er zitten zoveel aspecten aan deze vraag. |
| 28:45 | Zoals we onlangs al hebben gezegd... bevindt het antwoord zich niet buiten de vraag. Het antwoord ligt niet buiten het probleem. Het antwoord ligt ín het probleem, ín de vraag. Laten we daar alstublieft eens kort over praten. We proberen altijd een antwoord buiten het probleem te vinden dat... bevredigend, gemakkelijk, passend, aangenaam, enzovoort is. Laten we zien of we deze vlucht voor het probleem opzij kunnen schuiven... en naar het probleem kunnen kijken, samen naar deze vraag kunnen kijken. K zegt dat er geen weg is naar de waarheid. Waarom gelooft u hem? Waarom accepteert u dat? Waarom herhaalt u het? K zegt. Wie is K dat hij dat zegt? Welk recht heeft hij? Of is het een reactie van hem? Begrijpt u? Omdat hij zoveel wegen naar de waarheid ziet - ik zal daar niet op ingaan. Zolang als er mensen zijn zullen ze van mening verschillen. Dus misschien is het niet waar. Laten we dat eerst uitzoeken. |
| 30:42 | Er zijn diverse christelijke wegen. Zo is het toch? De katholieke, de protestante en alle geledingen van het protestantisme, ontelbaar vele. En er zijn diverse boeddhistische wegen, de wegen volgens de Boeddha. Hoewel je nooit echt weet wat de Boeddha werkelijk heeft gezegd, of wat de bijbel zegt, je weet het nooit. Dus. Dan zijn er nog de Tibetaanse wegen. Er zijn boeddhistische wegen en ook verschillende wegen binnen de islam. Dus daar voor u liggen al die wegen naar de waarheid, wat dat ook moge betekenen, naar god, naar het licht, naar de verlichting, enzovoort. Er zijn tientallen wegen. Zo is het toch? Hoe bepaalt u welke de juiste is? Hoe zult u de juiste weg kiezen? Vertel me dat alstublieft. Publiek: Je moet jezelf kennen. |
| 32:05 | K: Iemand zegt dat je jezelf moet kennen. |
| 32:09 | Dus waarom zou u zich dan druk maken over wegen? Waarom je druk maken over de waarheid? Waarom je druk maken over wat K zegt? Waarom kent u uzelf niet? En hoe zult u uzelf kennen? Op welke manier? Hoe zult u naar uzelf kijken zoals u naar uzelf in een spiegel kijkt? Hoe zou u naar zelf kijken? Het is gemakkelijk om te zeggen: 'Kijk naar uzelf'. Socrates en de oude Grieken, en daarvoor de oude Israëlieten... en daarvoor de oude Egyptenaren, enzovoort, enzovoort, de Hindoes, allemaal hebben zij... het in een of andere vorm gezegd: 'Ken uzelf'. Dus die wegen strekken zich voor ons uit. En we willen allemaal de waarheid realiseren, wat dat ook is. En al deze wegen leiden daarheen. Dat betekent dat de waarheid vaststaat. Zo is het toch? Dat moet wel, anders zou er geen weg naar toe leiden. Ze moet vastliggen, ze moet zonder beweging zijn, ze moet dood zijn, dan kunnen er wegen naartoe leiden. (gelach) Nee, nee lach niet, dit is wat we doen. Dan komt iemand als K voorbij en die zegt, maak je niet druk over wegen, maar zie het alsof u in een boot aan het roer zit: u onderzoekt, leert, beweegt, blijft doorgaan, ontdekt. Niet blijven stilstaan en uit waarheid iets blijvends maken. En we willen iets blijvends. Zoals vaste relaties. Ik ben gehecht aan mijn man of vrouw, ik wil dat voor altijd hebben. We staan geen enkele verandering toe. Zo is het toch? En we veranderen voortdurend, zowel biologisch... als psychisch, maar we willen vasthouden aan iets wat... volledig bevredigend, blijvend en duurzaam is, wat mij zekerheid geeft. En als ik ontdek dat die zekerheid er niet is... dan heb ik waarheid als de blijvende entiteit waartoe ik mij wend. En alle volgelingen, goeroes en priesters helpen u op weg daarheen. Ik weet niet waarheen maar zij helpen u. Dus maak gebruik van uw eigen vermogen tot redeneren, logisch nadenken, |
| 35:45 | zie dingen stap voor stap, en sla geen enkele stap over. Of - en dat is veel ingewikkelder - zie wat waar is, wat zuiver is. Nou ja, dat is iets anders. |
| 36:11 | Dus de vragensteller zegt: wat zijn de instrumenten die nodig zijn om... de waarheid, waarheen geen weg leidt, te bereiken? Zodra u instrumenten heeft, hebt u al een weg gemaakt. Ziet u dat? Nee? Zodra ik een middel heb om bij de waarheid te komen... wordt het middel het doel... en beschik ik al over de waarheid waarheen ik op weg ben. Zo is het toch? Dus zodra u een instrument, een middel, een systeem heeft dan weet u... wat de waarheid is, daarom heeft het geen zin gereedschap te hebben. Ik weet niet of..... Zien we dit? Of is het te onlogisch? Of te lafhartig redelijk? (gelach) Het middel is het doel. Het middel verschilt niet van het doel. Zo is het toch? |
| 37:45 | Dus. De vragensteller zegt ook: mijn bewustzijn... en waarnemingsvermogen liggen volledig binnen in mij. Wat bedoelt u met het woord 'bewustzijn'? U vindt het toch niet erg om op dit alles in te gaan? Het is leuk om op dit alles in te gaan. Niet alleen om het vermogen van je eigen brein... te begrijpen maar ook om te graven. Je moet heel diep graven om olie te vinden, je moet al die moeite nemen. En we nemen zelfs nog geen seconde om in onszelf, voor onszelf te graven. Dus wat bedoelen we met dat woord 'bewustzijn'? Staat dat bewustzijn los van u, los van het 'ik'? |
| 38:59 | Raakt u door dit alles verveeld op deze heerlijke ochtend... en zou u liever gaan golfen, een eindje wandelen of iets dergelijks? Laten we er iets van maken nu wij toch eenmaal hier zijn! Wat bedoelt u met 'bewustzijn'? Deskundigen hebben er boeken over geschreven. En wij zijn geen deskundigen. Zo is het toch? Laten we daarvan doordrongen zijn. U en de spreker zijn geen deskundigen. God verhoede! Geen professionals. Professionele goeroes, professionele volgelingen... met hun vreemde gewaden, enzovoort. Wij onderzoeken alleen maar samen, zoals twee vrienden dat doen. Wat bedoelt u met bewustzijn? Het bewustzijn is alles wat u bent, nietwaar? Uw bewustzijn is opgebouwd uit de hele inhoud ervan: woede, jaloezie, vertrouwen, geloof, angst, ambitie, alle ontelbare ervaringen die je hebt gehad, de hele opeenstapeling van alle kleine dingen in het leven, en ook lijden, pijn, onzekerheid, verwarring en... het verlangen om aan dat alles te ontsnappen en iets blijvends te vinden. En daarin ligt ook de angst voor de dood... en het zoeken naar wat achter de dood ligt. Zo is het toch? Dat alles, die hele immense verzameling, is ons bewustzijn, nietwaar? Nee? Ja? Kom op mensen, hierover is geen meningsverschil. Wees niet zenuwachtig. Wij zijn ons bewustzijn. En de inhoud van het bewustzijn vormt het totale geheel... van het bewustzijn. Of dat nu het hogere bewustzijn is, of het lagere bewustzijn, of het verlangen het bewustzijn uit te breiden, (gelach), enzovoort, dat alles blijft binnen het domein van het bewustzijn. Zo is het toch? En dat bewustzijn ben ik. Er is geen ik zonder dat. Wanneer u zegt: 'Mijn bewustzijn verschilt van mij', dan hebt u er... een oorlog, strijd, conflict mee, alles wat daaruit voortvoeit. Dus onze vraag is dan: is het mogelijk... |
| 42:37 | om eerst die inhoud voor onszelf te ontdekken, die inhoud te zien? Het is nogal gemakkelijk om de gewoontes, de manier waarop u uw haar kamt, de spreek- en denkgewoonten te zien. Het is nogal eenvoudig om die te observeren. En ook om je bewust te worden van je eigen conditionering als Brit, Fransman, Rus, enzovoort, enzovoort. Het is ook nogal gemakkelijk om... onze verschillende religieuze voorkeuren te zien: katholiek, protestant, hindoe, boeddhist, het een of het ander volgen, begrijpt u, dat is nogal gemakkelijk. Maar om verder dan dat te gaan. We hebben geen duikapparatuur nodig maar we moeten zeer diep gaan. Maar om diep te kunnen gaan moet je eerst het oppervlakkige begrijpen: namelijk of het mogelijk is om vrij te zijn van de invloeden... die ons conditioneren. Zo is het toch? Is dat mogelijk? Zoek dat uit. Werk, mensen, niet luisteren. Werk eraan. Stop uw enorme energie hierin. U heeft enorme energie, u heeft niet meer nodig. Er was veel energie voor nodig om hier te komen. Gebruik iets van die energie, als ik daar met respect op mag wijzen. Gebruik iets van die energie om hier op in te gaan. Als u werkelijk iets wilt dan gaat u er achter aan. Dat betekent dat je niet moet suffen maar een beetje actief moet zijn. En er is niemand die u helpt, geen werktuig, geen instrument, geen leider, er is niets om u te helpen. U moet werkelijk hulpeloos worden om het ware te vinden. Ik weet niet of u begrijpt waar ik het over heb. Als u hulpeloos bent, werkelijk hulpeloos... dan betekent dat dat er geen enkele hulp is van wie of wat dan ook. Van geen enkel boek, geen mens, geen omgeving. Dan bent u... in een toestand van echte hulpeloosheid en dan gebeurt er iets anders. Dan begint u dingen te zien. |
| 46:07 | De vraagsteller zegt: wat zal mij de noodzaak, de energie verschaffen om in de richting van de waarheid te gaan. Richting van de waarheid. Dat betekent dat ze zich daar al bevindt! (gelach) Ik lach niet; ik ben niet onbeleefd of cynisch, maar wanneer... we woorden gebruiken als 'richting', is de waarheid al daar. Dan is er al een voorstelling van, dan bestaat het daar al omdat u... ervan overtuigd bent of omdat iemand het u verteld heeft, enzovoort. Waarheid is werkelijk een land zonder wegen. En dat kan alleen bestaan wanneer angst en al dat andere niet is. |
| 47:16 | TWEEDE VRAAG: Ik ben bang om te veranderen. Als ik verander wat gebeurt er dan daarna? Ik ben erdoor verlamd. Kunt u iets zeggen over dit probleem? Het is me een waar genoegen! |
| 47:32 | Ik ben bang om te veranderen. Als ik verander wat gebeurt er dan daarna? Ik ben erdoor verlamd. Kunt u iets zeggen over dit probleem? Waarom is iemand bang voor verandering? Wat bedoelt u met het woord 'veranderen'? Je leeft bijna 20 jaar in een huis aan de andere kant van het grasveld. Je raakt gehecht aan die bepaalde kamer, aan het mooie meubilair in het huis. Je raakt gehecht. Dat betekent dat je bent waaraan je je hecht. Als je gehecht bent aan dat mooie oude meubilair, bént u dat meubilair. Dus zijn we bang om te veranderen. Ik ben gehecht aan die kamer. Maar gelukkig reist de spreker erg veel - dat is slechts een excuus. |
| 49:07 | Dus wat betekent dat woord. Het betekent: veranderen van 'wat is' naar 'wat zou moeten zijn'. Dat is één vorm van verandering Of er is de verandering in overeenstemming met... mijn oude patroon, maar wel binnen dat patroon. Naar de overkant van het grasveld gaan en zeggen: ik ben verhuisd, ik ben veranderd. Maar het is nog steeds in hetzelfde, door prikkeldraad afgezette grasveld. Naar het noorden, oosten, westen, zuiden gaan is verandering. Waarom gebruiken we dat woord? Men zegt dat het bloed biologisch voortdurend verandert; de ene cel sterft en de andere neemt zijn plaats in. En hetzelfde gebeurt met een reeks moleculen, enzovoort. Lichamelijk is er die voortdurende verandering. En we zijn bang om te veranderen. Kunnen we dat woord 'verandering' schrappen? Verandering impliceert tijd, nietwaar? Ik ben dit, ik zal veranderen in dat. Of ik ben dat geweest en dan gebeurt er iets... en die gebeurtenis zal mij veranderen, enzovoort. Dus veranderen impliceert een beweging in de tijd. Zo is het toch? We gingen onlangs in op de vraag van tijd. Moet ik dat herhalen? Moet de spreker er weer op ingaan? Tijd. Tijd is een zeer complex iets. Ik zal daar niet op ingaan, het is nu niet de gelegenheid. Dus als we de woorden 'verandering', 'revolutie', 'mutatie', schrappen... |
| 51:42 | - allemaal woorden die de spreker heeft gebruikt - als u al die woorden... kunt schrappen, dan hebben we alleen nog van doen met 'wat is'. Niet met 'wat zou moeten zijn'. Maar alleen met 'wat is'. Ik ben boos. Dat is 'wat is'. Ik ben gewelddadig. Dat is 'wat is'. Maar om politiek of religieus geweldloos te worden is een verandering. Geweldloos worden wanneer ik gewelddadig bén kost tijd... en in die tussentijd zaai ik de zaden van geweld. Dat is allemaal zo eenvoudig. Zo is het toch? Dus blijf ik bij geweld en probeer dat niet te veranderen. Ik ben kwaad. Dat is een feit. Er zijn geen excuses voor kwaadheid. Ik kan wel tien excuses vinden voor haat en kwaadheid, maar onderzoeken... waarom ik kwaad word is wederom een vlucht uit kwaadheid. Zo is het toch? Omdat ik ervan weggegaan ben. Dus kijk wat er gebeurt wanneer het brein blijft bij 'wat is'. Dat wil zeggen, stel dat ik jaloers ben op u... omdat u er veel leuker, knapper uitziet, een goede smaak... en een goed stel hersens hebt. Dus benijd ik u. Uit die afgunst komt haat voort. Afgunst maakt deel uit van haat. Afgunst maakt deel uit van vergelijken. Ik zou graag willen zijn zoals u, maar dat kan ik niet. Dus word ik vijandig, ik voel mij gewelddadig tegenover u. Nu blijf ik bij 'wat is'. Dat wil zeggen: ik zie dat ik afgunstig ben. Het feit ligt er: ik ben afgunstig. Die afgunst staat niet buiten mij. Zo is het toch? Afgunstig is wat ik ben. Zo is het toch? Dus kan ik er niets aan doen. Ik houd haar vast. Ik blijf erbij. Zo is het toch? Blijft u erbij? Zonder te vluchten, niet te zoeken naar de oorzaak... of de reden waarom, of proberen het te overstijgen. Ik bén de afgunst. En zie wat er gebeurt. Eerst is er geen conflict, dat is duidelijk, als ik afgunstig ben, ben ik afgunstig. Er is alleen conflict wanneer ik niet afgunstig wil zijn. Ik vraag mij af of u dit alles begrijpt? Tant pis, geen probleem. |
| 55:24 | Dus als ik erbij blijf beschik ik over geweldige energie. Energie is als het werpen van licht op iets - licht richten op iets... wat vervolgens heel duidelijk wordt. En je bent niet bang voor of raakt niet verlamd... door iets wat heel duidelijk is. Het is zo. Begrijpt u dat? Ik hoop het. Dus wat belangrijk is in deze vraag, is niet hoe te vluchten, |
| 56:06 | is niet hoe je in te spannen, maar wel blijven bij 'wat is'. Als ik een Brit ben, blijf ik daarbij. Zie wat er gebeurt. Hoe bekrompen het wordt. Neem mij niet kwalijk als u Brit bent... of Fransman of Rus, of wat het ook is. Het ding zelf begint te laten zien wat zijn totale inhoud is. |
| 56:34 | DERDE VRAAG: Hoe bied je het hoofd aan agressie en psychische aanvallen... van een naast familielid waaraan je niet kunt ontsnappen? (gelach) Hoe bied je het hoofd aan agressie en psychische aanvallen... |
| 56:57 | van een naast familielid waaraan je niet kunt ontsnappen? Zijn wij allemaal zo? Ik kan niet ontsnappen aan mijn goeroe want ik heb mijzelf aan hem... of haar verbonden en ik heb al mijn geld aan hem gegeven. Mijnheer, lach niet, dat is wat er nu gebeurt. |
| 57:36 | Iemand stuurde een Frans artikel, zeer amusant, om je dood te lachen, werkelijk grappig, waarin staat: Hoe een Goede Goeroe te Worden! (gelach) Het is heel knap geschreven... (gelach) en ik hoop dat het in het Engels wordt uitgegeven. |
| 58:07 | Psychische aanval. Wat betekent het om psychisch, innerlijk, te worden aangevallen? Wanneer u met een goede vriend of familielid samen bent, hangt er... een psychische, innerlijke spanning tussen u beiden in. U kent dat wel, ik hoef het u niet te vertellen. Je probeert altijd iets aan de ander te doen, subtiel aan te vallen... door bedekte toespelingen, een woord of een gebaar, je probeert de ander altijd in een bepaald patroon te drukken. Dit is algemeen bekend, is het niet? Nu zegt de vraagsteller: wat moet je doen? Ik woon met u in hetzelfde huis en u bestookt mij en... ik bestook u, niet alleen met woorden en gebaren, maar zelfs met een blik, met een gevoel van irritatie, enzovoort. Wat doet u om niet gekwetst te raken, niet slecht behandeld te worden? Misschien bent u financieel afhankelijk van die persoon. U kunt van die persoon afhankelijk zijn om diverse psychologische redenen. En zodra u afhankelijk bent wordt u een slaaf. Zo is het toch? Zodra u zich hecht bent u de klos! Kijk niet naar een ander, als ik dat mag zeggen, maar laten we naar onszelf kijken. Als ik aan u als publiek gehecht ben, dan ben ik verloren. Dan ben ik van u afhankelijk voor mijn bevrediging, komfort, reputatie en ook voor mijn lichamelijke welzijn. Maar als ik niet van u afhankelijk ben, moet ik ontdekken waarom dat is. Dat betekent niet alleen dat ik niet van u afhankelijk ben... maar dat ik van niets afhankelijk ben. Ik wil ontdekken of dat zo is. Misschien laat ik dit mijn naaste familielid niet merken. Ik wil zelf uitzoeken of het mogelijk is om in dezelfde kamer, in hetzelfde huis te wonen met een man, vrouw, familielid, enzovoort, en totaal onaantastbaar te zijn. Maar zonder een muur rond... mezelf op te trekken. Dat is nogal eenvoudig. Begrijpt u? Ik kan een muur rond mezelf optrekken, mij ervoor verontschuldigen... en hartelijk en toegenegen doen, maar het blijft een muur. Dat wil zeggen: een inperking. Dus is het mogelijk dat ik kwetsbaar leef? Kom op mensen, zoek het uit. En toch niet gewond raak. Hoogst sensitief, op geen enkele wijze reageren volgens mijn gehechtheid. Begrijpt u? Kom op mensen, zoek het uit. En als je financieel afhankelijk bent van een ander... wordt het nogal gevaarlijk. De meesten van ons verkeren in die positie. Wilt u dat ik hiermee verder ga? |
| 1:03:13 | Als ik financieel van u afhankelijk ben - God verhoede, dat ben ik niet - maar als ik afhankelijk ben van u, wat gebeurt er dan tussen ons? Dan hebt u de macht... en niet alleen financieel. Maar laten we er dieper op ingaan. Kan ik samenleven met iemand waarvan ik financieel afhankelijk ben, in de wetenschap dat ik afhankelijk ben omdat ik geen andere keus heb? Ik kan geen nieuwe loopbaan starten. Als ik nog tamelijk jong ben zou dat kunnen, maar als ik 50, 60... of 70 of 90 jaar ben, dan waarschijnlijk niet meer. Dus wat zal ik dan doen? Ga verder, mensen, ik ben niet..... Wat zult u doen? Waar trek ik de lijn van afhankelijkheid? |
| 1:04:48 | Begrijpt u mijn vraag? Psychisch wil ik niet afhankelijk zijn, ben ik van niemand, van niets, van geen enkele ervaring en al die andere onzin afhankelijk. Er is geen afhankelijkheid. Maar als je financieel afhankelijk bent waar trek je dan de lijn... en zeg je: 'Ik moet er maar mee omgaan.'? Ik moet er maar mee omgaan, ik kan niets nieuws beginnen. Dus hoe ver weg, hoe diep ligt die lijn? Begrijpt u mijn vraag? Is het slechts oppervlakkig? Begrijpt u? Of ligt die lijn diep? Klaarblijkelijk erg oppervlakkig. O, het interesseert mij niet. Zo is het toch? Dus wat belangrijk is in deze vraag, is of je goed begrijpt wat vrijheid is. Vrijheid is absoluut noodzakelijk. Ik ben afhankelijk van de melkboer, supermarkt, postbode, enzovoort, maar voor het overige ben ik psychisch niet afhankelijk. Daar moet ik heel duidelijk over zijn. Dus trek ik de lijn heel, heel oppervlakkig, zonder enige diepte. |
| 1:07:07 | Goeie God! |
| 1:07:17 | VIERDE VRAAG: Sommige mensen lijken dingen die u zegt en die passen bij... hun problemen of belangstelling eruit te lichten en de rest te verwerpen. Wat vindt u hiervan? |
| 1:07:32 | Sommige mensen lijken dingen die u zegt en die passen bij hun problemen... of belangstelling eruit te lichten en de rest te verwerpen. Wat vindt u hiervan? Ik hoef daar helemaal niets over te zeggen: wat vindt ú ervan? We hebben allemaal te maken met het hele leven, niet slechts met een... gedeelte ervan maar met het geheel. We hebben te maken met de immense... psychische wereld. Niet alleen de fysieke en neurale reacties en de... herinneringen, enzovoort, die daar allemaal deel van uitmaken, maar het gaat veel dieper dan dat. Tenminste als u zo diep kunt gaan. Dus we hebben niet alleen van doen met de psychische wereld... maar ook met het fysieke geweld dat er is in de wereld. Het enorme geweld dat plaatsvindt, doden om te doden, doden voor de lol, niet alleen met een geweer... maar ook mensen vernietigen wanneer ze gehoorzamen aan iemand. Voorzichtig, alstublieft. Dat betekent gehoorzaamheid. Zo is het toch? Het is een gevaarlijk onderwerp, luister alstublieft aandachtig... niet naar slechts een gedeelte en dan zeggen: ja, hij is tegen het leger. We hebben te maken met het hele fenomeen van het leven, niet delen ervan. Onderdelen behandelen is wat wetenschappers, medici, priesters en opvoeders doen. Wij houden ons bezig met het menselijk leven in haar volle omvang. En als u daar slechts delen uit wilt nemen dan is dat uw zaak. U vindt een deel dat bevredigend is en zegt: 'Dat bevalt me, dat is genoeg voor mij.' Dat is ook prima. Maar als we ons bezighouden met het hele leven, niet alleen dat... van uzelf, maar ook het leven van mensen over de wereld, de enorme armoede, onmeetbare rijkdom waar u geen notie van heeft, de schande daarvan, de corruptie, het hele religieuze circus - sorry voor dat woord - en alle religieuze onzin die zich afspeelt in de wereld, de enorme zakelijke toestanden, enorme rijkdom, Rolls Royces, Rolls. U zou dat artikel over Hoe een Goede Goeroe te Worden eens moeten lezen. De enorme rijkdom van deze mensen! En als u bekommerd bent om de hele mensheid..... Wat wil zeggen dat u ook de mensheid bent. Het is niet zo dat de mensheid zich elders bevindt en dat u anders bent. U bent de mensheid. Wij zijn niet Brits, Frans of Russisch. We zijn allereerst mensen en dan pas professionals. Eerst bent u mens. En wij mensen hebben ons afgezonderd van elkaar... en daarom is er zoveel chaos in de wereld. Het is maar 'n oorlog in Libanon, wie maalt erom! Het is maar 'n oorlog in het verre Oosten, in Afghanistan, afschuwelijke Russen, enzovoort. Maar als u werkelijk diep voelt dat u de hele mensheid bent, omdat u lijdt zoals anderen lijden, u huilt zoals zij huilen...... U bent bezorgd, u lacht, u heeft pijn... en zij hebben dat ook allemaal, of ze nu rijk of arm zijn. Zij zijn corrupt en wij zijn dat op onze manier. Zij zijn corrupt omdat zij geld en voedsel willen... en zij zullen alles doen om aan geld en voedsel te komen. Alles! Dus wij zijn de hele mensheid. Als je je bewust wordt van dat wonderbaarlijke iets, wat de waarheid is, dan zult u een ander niet doden, dan is er geen scheiding tussen... het ene land en het andere, dan is uw hele leven anders. Als dat het is wat u wilt. Maar als u er delen uit wilt lichten, ga uw gang. Niemand zet u onder druk om er niet een gedeelte uit te pikken... om uw kleine verlangens of uw grote verlangens te bevredigen. Maar als je werkelijk, diep, oprecht, zonder alle... ideologische onzin het werkelijke feit ziet dat wij de hele mensheid zijn: dat gelovigen, niet-gelovigen, moslims, hindoes, boeddhisten, christenen, één zijn. We maken allemaal enorme beproevingen door. Daarom is de zoektocht naar individuele vrijheid, individueel groeien, enzovoort, erg kinderlijk - in ieder geval voor mij. |
| 1:15:16 | VIJFDE VRAAG: Er zijn veel verslagen van mensen die een bepaalde... discipline volgen en daarbij op het onmetelijke stuiten. Is dat zelfbedrog? Of zijn ze daar gekomen ondanks hun inspanningen? Of is er een andere verklaring? |
| 1:15:38 | Er zijn veel verslagen van mensen die een bepaalde... discipline volgen en daarbij op het onmetelijke stuiten. Is dat zelfbedrog? Of zijn ze daar gekomen ondanks hun inspanningen? Of is er een andere verklaring? |
| 1:16:07 | Het heeft niets te maken met discipline en inspanning. Daar kunt u het natuurlijk mee eens of oneens zijn... maar laten we allemaal begrijpen waarover ieder van ons het heeft. U kunt behoren tot een of andere discipline: boeddhisme, hindoeïsme, tibetaans, christelijk, een bepaalde abt of goeroe, enzovoort, of bepaalde regels volgen: elke dag om... 2 uur 's ochtends bidden, dit of dat doen - kortom discipline. En sommige mensen zeggen dat zij door die discipline... het onmetelijke hebben begrepen of gerealiseerd. Zo is het toch? De vraagsteller zegt: zij die op het onmetelijke stuiten; is dat zelfbedrog? Wat vindt u? Volgens het woordenboek betekent het woord 'discipline': leren. De volgeling leert niet van een meester, maar hij leert. Dat wil zeggen hij leert door zich niet aan te passen, niet na te apen, niet te gehoorzamen. Hij is aan het leren. Leren heeft zijn eigen discipline. Zo is het toch? Ik weet niet of u dit begrijpt. |
| 1:18:18 | Dat is de kwaliteit van leren en dat is geen vanbuiten leren en herhalen. Zo is het toch? Maar de meesten van ons verzamelen kennis en herinneren... om bepaalde dingen te doen en over vaardigheden te beschikken, enzovoort. In dat geval betekent leren: opeenstapelen van kennis... en handelen volgens die opeengestapelde kennis. En die kennis kan meer en meer groeien of... meer en meer oninteressant worden of een gewoonte worden. Zo is het toch? Dus de meesten van ons leren iets vanbuiten... om over een vaardigheid te beschikken. Om in deze moderne maatschappij te kunnen leven moet je over 'n... zekere vaardigheid beschikken om in een fabriek, een mijn, de zakenwereld, of aan het altaar te kunnen werken en daarvoor is discipline vereist. En zij herhalen dat dag na dag na dag. In kerken en temples en moskeeën zie je ze... dag in, dag uit dezelfde oude onzin herhalen. En dat is geen leren. Misschien zeggen ze: 'Ja, we zijn aan het leren'... maar dat is zonder betekenis als je alsmaar herhaalt, herhaalt, herhaalt. Dus, kan discipline van het soort dat aanpassen, imiteren, |
| 1:20:10 | gehoorzamen, in het gareel blijven, betekent, leiden tot het onmetelijke? Onmetelijk betekent: dat wat niet gemeten is. Dat wat niet gemeten kan worden. Zo is het toch? Het staat buiten elke meting, elke omlijning, elke streep. Volgens de spreker is dat niet mogelijk... omdat het brein dan vastzit aan een routine, aan een bepaalde vorm. En de essentie van die onbegrensdheid... betekent juist dat te begrijpen - niet begrijpen maar te zien... wat het is. Er moet sprake zijn van een immense, onvoorspelbare vrijheid. |
| 1:21:27 | Dus: wat is vrijheid? Niet dit allemaal. Vrijheid. Er zijn twee soorten vrijheid. Vrij zijn ván iets... en vrijheid per se, op zich. Ik kan vrij zijn van angst. Vrij zijn van angst is mogelijk. Zo is het toch? Maar die vrijheid is geconditioneerd omdat het vrij zijn is ván iets. En is er vrijheid die van zichzelf is, het ding zelf? En díe vrijheid is er alleen als er mededogen en liefde is, en die vrijheid is die hoogste intelligentie... die niets van doen heeft met de intelligentie van het denken. En om daartoe te komen... moet je vrij zijn van alle angsten, enzovoort. Als dat u interesseert, moet u daar al uw energie in steken. Dan moet u uw leven, uw huis op orde brengen, volledig op orde. Niet schoonmaken, niet de meubels boenen - hoewel dat erbij hoort. Maar het huis, het innerlijke huis, het diepzinnige huis dat geen fundament, geen dak, geen beschutting heeft. U kunt het onmetelijke uitnodigen maar dan wordt het een speeltje. U kunt geen weg bereiden voor een ander. Het kan niet in woorden gezegd worden. Wij meten alles met woorden. Wij noemen het onmetelijk. Dat is het beslist niet. Het is iets volstrekt anders. |
| 1:24:04 | Sorry. Ik kan beter stoppen. Zullen we opstaan? (geluid van apparatuur) (gelach) |