Krishnamurti Subtitles home


BR85T4 - The nature of the brain that lives religiously



0:55 Krishnamurti: The speaker also would like to make an announcement and I hope you will take it seriously. This is not a resort. There is a swimming pool, tennis court, and it is becoming too popular, too large. There are people trying to interpret what K is talking about, and he has always been saying, please, don’t interrupt – interpret, not interrupt. So please, bear in mind, we are going to make it much more orderly, strict and not make it into another resort for amusement, please. Though it has been announced several times, that music that goes on, what is called music – bong is it? – thumping on the drums, and so on, went on until half past ten last night. So please be courteous, careful of others, and also, if one may point out, wherever K goes he is a guest, whether he is India, in America or here, so one must behave like a guest – respecting others, considering others, having some kind of order and not let it become much too big as it is becoming. We are going to do something about all this next year. De spreker wil ook iets aankondigen. En ik hoop dat u het serieus neemt. Dit is geen vakantieoord. Er is hier een zwembad en een tennisbaan... en dat wordt te populair, te grootschalig. Er zijn mensen die proberen uit te leggen waarover K spreekt... en hij heeft altijd gezegd: alstublieft, leg niet uit. Dus denk er alstublieft aan dat we orde op zaken zullen stellen, strenger worden, zodat niet ook dit een vakantieoord wordt. Ofschoon het al een paar keer is gezegd, blijft die muziek doorgaan. Hoe heet het? Bong? Het slaan op de drums, enzovoort, ging gisteravond door tot half elf. Wees alstublieft beleefd, zorgzaam voor anderen. En als ik dat mag zeggen, waar K verblijft daar is hij een gast. Of dat nu in India, Amerika of... hier is. Dus moet men zich gedragen als een gast: respectvol en... rekening houdend met anderen, in zekere mate ordelijk. En het niet te groot laten worden zoals nu al staat te gebeuren. Aan dat alles gaan we volgend jaar iets doen.
3:33 May we go on with other things? We were talking about various problems of life, of our daily, monotonous, rather pleasurable lives that are full of fear, anxiety, antagonism, and so on. We went into the question of time-thought. And yesterday – was it yesterday morning? Yes, by Jove, sorry – yesterday morning we talked about the ending of sorrow, what it implies, what is the nature of sorrow, and all the pain, the anxiety, the loneliness, the depression, the uncertainty – all that is implied in sorrow. And in certain parts of the world they worship sorrow, pain. And we have never been able to end sorrow, not only the sorrow of one’s own life in different ways, but also the sorrow of the world as a whole. All the terrible wars that are going on, what is happening in Lebanon and South Africa, and the Communist world, total totalitarianism where you are forced to think along a certain line, preparing on both sides war, the atom bomb ultimately. And that is what is going on. And millions and millions have been slaughtered in the name of God, peace, country, some ideological concept, theories. This has been our lot and we have endured all this for millions of years. And we are, through long evolution, we were barbarous once, savages, and when one looks at it, what is happening now, we are still barbarians, we are still inwardly violent, inwardly concerned with ourselves and nobody else, concerned with our own pleasures, problems, and so on. We never seem to realise that we are the world, and the world is us. This is not a theory, this is not something that you think about and come to a conclusion, ideologically, or as a Utopian idea, but it is an actuality in daily life. You are the world, and the world is you. One wonders how many of us realise this fact, actually realise as we realise physical pain, as we feel when we are affectionate, tender, quiet. This is an obvious fact that you suffer and the rest of mankind suffers. You are violent, the rest of mankind is violent. When you intend to do something for yourself and you want to fulfil that, you are becoming violent like the rest of the world. We went into all this during all these talks, not only during the past 70 years – I am sorry to point this out – but also now. We actually don’t feel, realise in our heart and brain that we are the rest of mankind. When one actually realises this fact, not a theory, not an idea, but the actual, daily fact, then there is totally a different way of living. You don’t belong to any country, no religious group, no spiritual authority, or those who want to interpret what K is talking about. And when you really feel that you are, you are actually the rest of mankind, you will never kill another, you will never psychologically, consciously or unconsciously, or deliberately want to hurt another. Kunnen we doorgaan met andere onderwerpen? We hebben gesproken over uiteenlopende problemen van het leven. Van ons dagelijkse, monotone, tamelijk aangename leven dat vol zit met... angst, zorgen, tegenstrijdigheden, enzovoort. We zijn ingegaan op de vraag van tijd/denken. En gisteren, was het gistermorgen? Mijn hemel, ja, neem mij niet kwalijk. Gistermorgen hebben we gesproken over het beëindigen van verdriet. En over wat dat inhoudt, over wat het wezen van verdriet is en over pijn, zorgen, eenzaamheid, depressie, onzekerheid. Wat allemaal besloten ligt in verdriet. In sommige delen van de wereld worden verdriet en pijn aanbeden. En we zijn nooit in staat gebleken een einde te maken aan verdriet. Niet aan het eigen verdriet in haar verschillende vormen... en ook niet aan het verdriet van de wereld als geheel. Al de verschrikkelijke oorlogen die plaatsvinden. Wat er gebeurt in... Libanon, Zuid-Afrika en de communistische wereld: een totalitair regime... waar je gedwongen wordt om langs bepaalde lijnen te denken. Oorlog die aan beide zijden wordt voorbereid met uiteindelijk de atoombom. En dat is wat er nu gebeurt. Miljoenen en miljoenen zijn afgeslacht in de naam van God, vrede, vaderland, ideologische concepten, theorieën. Dit is ons levenslot en we hebben het al miljoenen jaren verdragen. Gedurende de hele evolutie waren we barbaren, wilden. En wanneer je ernaar kijkt en ziet wat er nu gebeurt, dan zijn we nog steeds barbaren. Innerlijk zijn we nog steeds gewelddadig. Innerlijk alleen bekommerd om onszelf en om niemand anders. Bekommerd om onze eigen pleziertjes, problemen, enzovoort. We lijken nooit te beseffen dat wij de wereld zijn, en de wereld ons is. Dit is geen theorie, niet iets waar je over nadenkt... en waarover je tot een ideologische conclusie komt of wat je ziet als... een utopisch denkbeeld. Maar het is een feit in ons dagelijkse leven. U bent de wereld en de wereld is u. Je vraagt je af wie van ons zich bewust is van dit feit, werkelijk bewust, zoals dat is bij lichamelijke pijn, of wanneer we ons liefhebbend, teder, rustig voelen. Het is een onmiskenbaar feit dat u en de rest van de mensheid lijden. U bent gewelddadig en de rest van de wereld is gewelddadig. Wanneer u iets voor uzelf wilt doen en u wilt dat ten uitvoer brengen... dan wordt u gewelddadig, net als de rest van de wereld. We gingen daar tijdens al deze gesprekken op in. Niet alleen tijdens de... afgelopen 70 jaar - het spijt me dat te benadrukken - maar ook nu weer. We voelen, beseffen niet... echt in ons hart en in ons brein dat wij de rest van de mensheid zijn. Wanneer je dit feit werkelijk ziet, niet als theorie, niet als concept, maar als een echt dagelijks feit, dan is er een volstrekt andere manier van leven. Dan behoort u niet meer tot een land, religieuze groep, spirituele... autoriteit, of bij degenen die willen uitleggen waarover K spreekt. En als u werkelijk voelt dat u feitelijk de rest van de mensheid bent, dan zult u nooit een ander doden. Dan zult u nooit een ander, opzettelijk of onbewust, psychisch willen kwetsen.
11:05 Please, this is all very, very serious, it is not just for a Sunday gathering, a sermon, or a lecture. We are together in the same boat. We are together understanding the world and ourselves and our relationship to the world – not our responsibility, our relationship to the rest of mankind. You all may be well-fed, well-clothed, houses, flats, and a nice garden, or live in a slum, but there are millions and millions of people who are starving, deliberately races are being killed, tribes are being killed. And as long as we don’t feel all this, but merely accept it as an idea, a conclusion, we are going to create a monstrous world, which we are creating already. And we are that which is happening. Alstublieft, dit is allemaal zeer serieus. Het is niet iets voor een zondagochtend. Het is geen preek of een lezing. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Wij zijn samen bezig de wereld, onszelf en onze relatie tot de wereld... te begrijpen. Het gaat niet over onze verantwoordelijkheid... maar over onze relatie tot de rest van de mensheid. U bent misschien goed doorvoed en goed gekleed, heeft u een huis of een flat en een mooie tuin, of u woont in een sloppenwijk. Maar er zijn miljoenen mensen die... van honger sterven. Volkeren worden... opzettelijk uitgemoord, stammen uitgemoord. En zolang we dit alles niet voelen, maar slechts accepteren als een... denkbeeld of conclusie, zullen we een monsterlijke wereld creëren. Wat we nu al aan het doen zijn. En wij zijn datgene wat er gebeurt. En vanochtend moeten we ook over andere dingen praten...
13:05 And this morning we ought to talk about other things, too, concerned with our life. We talked about compassion, love, and that compassion has its own intelligence, love has its own intelligence, not the intelligence of clever thought, calculation, remembrance, but when there is compassion, which can only come, or be, when suffering ends. We talked about that a great deal. Unfortunately the speaker has published books about it all, and it is not merely remembering what he has said, or what he wants to say, but the actuality of that feeling of compassion. And that can only come when there is the end of sorrow, and when one actually, in one’s being, in one’s heart, mind feels that he is the rest of the world, doesn’t belong to any sect, any group, any guru, any church, mosque or temple. One will listen to all this, or read about all this, which K has talked about for so long, and you say, ‘Yes, marvellous ideas. He has very good reasoning, logical, but...’ and you can add many buts to that. We carry on and thereby lies more conflict. Hear one thing, you agree or disagree, or see the truth of it, and wanting to live up to it, and so begin again conflict. die betrekking hebben op ons leven. We spraken over mededogen, liefde. En dat mededogen... haar eigen intelligentie heeft. Liefde heeft haar eigen intelligentie. Niet de intelligentie van slim denken, van berekening, van herinnering, maar het mededogen dat alleen mogelijk is of er kan zijn wanneer er aan lijden een einde komt. Wij hebben daar uitgebreid over gesproken. Helaas heeft de spreker over dit alles boeken gepubliceerd. Maar het gaat niet alleen om het onthouden van wat hij heeft gezegd... of wilde zeggen, maar om de actualiteit van dat gevoel van mededogen. En dat gevoel kan alleen ontstaan... wanneer er een einde komt aan verdriet... en wanneer u daadwerkelijk, in uw wezen, in uw hart, in uw geest... voelt dat u de rest van de wereld bent en tot geen enkele sekte, groep, goeroe, kerk, moskee of tempel behoort. U zult dit alles aanhoren of lezen... waarover K zo lang gesproken heeft en zeggen: 'Ja, prachtige ideeën. Hij redeneert sterk en logisch, maar...' En u kunt daar heel wat mitsen en maren aan toevoegen. Dus gaan we maar door en daarin schuilt nog meer conflict. Of u hoort iets en bent het ermee eens of niet, of u ziet de waarheid ervan in... en dan wilt u ernaar leven, en dus is er opnieuw conflict.
15:46 So we went into conflict a great deal during these talks here. And we said as long as conflict exists love cannot be between man and woman, between people, nations, communities, enclave, and so on. Our brain which has evolved through long years and time, that brain has extraordinary capacity, each one’s brain has extraordinary capacity. We have used it in the world of technology, the world of computers, and we have never looked at the psychological world, which is far more important, the subjective, the whole psychological process that goes on inwardly. We have never looked at it, we have never gone into it, not according to others, even including K, but we have never, or superficially scratched on the surface. And therefore we never put to ourself fundamental questions. And we are now talking over things together, not the speaker is saying something and you just listen, and when you leave the tent forget all about it and pick it up ten years later. This is your life and our life, and if one wants to treat one’s life seriously, or flippantly, or casually, it is up to you. We zijn tijdens deze gesprekken uitgebreid ingegaan op conflicten. En we zeiden dat zolang er conflict bestaat er geen liefde kan zijn... tussen man en vrouw, tussen mensen, naties, gemeenschappen, enclaves, enzovoort. Ons brein dat zich door de eonen heen ontwikkeld heeft... beschikt over een uitzonderlijk vermogen. Het brein van ieder van ons heeft een uitzonderlijk vermogen. We hebben het toegepast in de wereld van de technologie en de computers. Maar we hebben nooit naar de wereld van de psyche gekeken... die veel belangrijker is. We hebben nooit gekeken naar het subjectieve, naar het hele psychische proces dat zich in ons afspeelt. We hebben er nooit naar gekeken. Het nooit grondig uitgediept... zonder onze toevlucht te nemen tot anderen, K inbegrepen. We hebben er zelf nog nooit aan gekrabd, zelfs niet eens oppervlakkig. En daarom stellen we onszelf nooit fundamentele vragen. En we praten nu samen over deze dingen. Niet dat de spreker iets zegt en u alleen maar luistert. En wanneer u... deze tent verlaat, vergeet u alles en pakt u het 10 jaar later weer op. Het gaat om uw leven, om ons leven. En het is uw zaak of u uw leven serieus, luchthartig of nonchalant neemt.
18:34 And we talked a great deal about freedom, too, freedom from anxiety, sorrow, pain, and all the travail of life. And also there is another kind of freedom. A freedom which is per se, for itself, not because you want to be free from something – that is only very partial freedom. There is a freedom which is completely whole, not partial. En we hebben ook veel over vrijheid gesproken: vrij zijn van angst, verdriet, pijn, en alle beproevingen van het leven. En over de andere soort vrijheid die er is. Een vrijheid die volledig op zichzelf staat. Niet omdat u... vrij wilt zijn ván iets - dat is slechts zeer beperkte vrijheid. Er is een vrijheid die volledig is, niet gedeeltelijk is. En vanochtend moeten we het ook over de dood hebben.
19:26 And this morning we should also talk about death. Right? We have talked about so many other things. Death is not a morbid subject on a dark morning or a dark night. People have written books about how to die happily, how to accept it naturally, how to let the body go, you know, they have been talking about it, writing about it endlessly. And we are now, you and the speaker, together, please, together, he is not talking to himself, he is not lecturing, he is not talking about something which you have to understand and therefore have interpreters who will tell you what K talks about. And that is going on in this place, too, which seems so absurd. Goed? We hebben over heel veel andere dingen gesproken. De dood is geen morbide onderwerp voor een... sombere ochtend of donkere nacht. Mensen hebben boeken geschreven over hoe je gelukkig kunt sterven, het als vanzelfsprekend te accepteren, hoe het lichaam te laten gaan. Weet u, zij hebben er onophoudelijk over gesproken en geschreven. En nu zijn wij, u en de spreker, samen. Alstublieft, wij zijn samen. Hij spreekt niet tegen zichzelf. Hij doceert niet. Hij praat niet óver iets wat u begrijpen moet. Waarvoor dan weer mensen nodig zijn die u uitleggen waar K het over heeft. En dat gebeurt hier ook en dat is zo absurd.
21:03 We ought to talk over together this very important, serious, very, very great thing called death. All right, shall we go on? Please, bear in mind, he is not talking to you, we are talking to each other. He has no authority – and I mean it. He has no sense of superiority, he will tell you all about it. But together we are going into it. If you will. If you don’t want to, it is all right. That is all right, too. Nobody is imposing anything on you, directing you, telling you what to do or what to think. Right? Wij zouden samen moeten praten over dit zeer belangrijke, serieuze, zeer grote ding dat dood heet. Goed, zullen we doorgaan? Onthoud alstublieft dat hij niet tegen u praat... maar dat we samen praten. Hij heeft geen autoriteit en ik meen het. Hij wendt niet de superioriteit voor van iemand... die u het wel eens even zal vertellen. Maar we verdiepen ons er sámen in. Als u wilt. Als u niet wilt is het goed. Dat is ook goed. Niemand dringt u iets op. Niemand stuurt u in een bepaalde richting. Niemand vertelt u wat u moet doen of wat u moet denken. Goed?
22:26 What is death? And when we ask that question we ought also to consider what is continuity, and also what is ending, something that comes to finality. The ending, continuity, time and death, or thought – right? All these are involved when we ask that question: what is death? Time, thought, the urge, the demand of continuity, and also when we are wanting continuity we also should enquire together into what is ending. And is there a beginning? All these are involved in this question of what is death, not just oxygen, lack of oxygen to the brain and pops off, or kicking the bucket, or whatever you like to call it. It is the whole concern of man: the way he lives and the way he dies. Wat is de dood? Wanneer we die vraag stellen moeten we ook overwegen wat continuïteit is. En ook wat beëindiging is, iets waar een einde aan komt. Het einde, continuïteit, tijd en dood, of denken. Dit alles ligt besloten in de vraag: wat is de dood? Tijd, denken, de behoefte aan en het verlangen naar continuïteit. En wanneer we continuïteit willen... moeten we ons ook afvragen wat beëindiging is. En is er een begin? Dit alles ligt besloten in de vraag wat de dood is. Niet enkel een gebrek aan zuurstof in de hersenen en het einde is daar... het hoekje om of hoe u het ook wilt noemen. Dat is de hele bekommernis van de mens: hoe hij leeft en hoe hij sterft.
24:18 So we are enquiring together what is death, why death is associated with sorrow. You are following all this? The speaker is not leading you, he is not persuading you. I am bored with telling you that! So what is death? You must take the whole of it, not just dying. You must take the being born, living 50, 40 or 60, 70, 90, or going a little further on – you have to take the whole of it, not just: what is death? That is rather a silly question to say: what is death? And then weep about it, or frightened about it, or worship it, as Christians do. The Indians, the former ancient Hindus, exploded all over Asia as Greece exploded over the Western world, and they had their theories, including Pythagoras and others, of reincarnation which we will talk about presently. Dus we onderzoeken samen wat de dood is. Waarom dood in verband wordt gebracht met verdriet. Begrijpt u dit alles? De spreker stuurt u niet, hij probeert u niet te overtuigen. Ik ben het beu dat tegen u te zeggen! Dus wat is de dood? U moet het in z'n geheel nemen, niet alleen het sterven. U moet het geboren worden nemen en de duur van het leven: 40, 50, 70, 90 jaar of nog wat langer. U moet het geheel nemen. U niet beperken tot de vraag wat de dood is. Het is nogal dwaas te vragen wat de dood is en er dan... om huilen of er bang voor zijn, of hem aanbidden zoals christenen doen. De Indiërs, de vroegere oude hindoes, zwierven uit over heel Azië... zoals Griekenland uitzwierf over de westelijke wereld en zij... - Pythagoras en anderen- hadden theorieën over reïncarnatie. Daar zullen we het zo meteen over hebben.
26:12 So we have to consider not only what is continuity, what is ending, what is time and thought involved in this process, which means we have to enquire what is living, first, not what is dying – right? We are together in this. I won’t repeat that again. So what is living? What do we call living? From the moment we are born through the long period which we call life, living, what takes place there? Not just part of it, but the length of it. From childhood we have problems. The children sent to school, have a problem immediately: how to read, write, how to learn mathematics and later on chemistry, biology – that all becomes a problem. They are educated in problems. These are all facts, not the speaker’s imagination. So our life from the beginning is a continuous problem, struggle, pain, anxiety, uncertainty, confusion, faith, belief, gods and the perpetual repetition of rituals – what is called religion, the worship of a symbol, and faith, belief, success, failure, sorrow, pain. All that is our living. An actual fact in which is included pleasure, sex, and all the rest of it. This is what we call living. Go to the office from 9 to 5, or factory 9 to 5, or enter a shop and sell books, clothes, food, and so on. This is our daily monotonous, so-called disciplined life. Would you and I disagree about that? Or do we see it as a fact, not as descriptively accepting, but it is the actual fact of our life. Right, sirs? And we have not understood that. We have not gone into it and see if one can live totally differently. Dus we moeten niet alleen nagaan wat continuïteit is... maar ook wat beëindiging is... en wat de rol van tijd en denken is in dit proces. En dat betekent... dat we eerst moeten onderzoeken wat leven is... en niet wat sterven is. Zo is het toch? We trekken hierin samen op. Ik zal dat niet meer herhalen. Dus wat is leven? Wat noemen we leven? Wat gebeurt er vanaf het moment dat we... geboren worden en tijdens de lange periode... die we leven noemen? Niet alleen tijdens een deel ervan... maar over de vólle lengte van het leven. Vanaf de kinderjaren hebben we problemen. De kinderen die naar school worden gestuurd hebben al meteen een probleem: leren lezen, schrijven, wiskunde... en later scheikunde, biologie. Dat wordt allemaal een probleem. Ze worden opgeleid in problemen. Dit zijn allemaal feiten, het is niet de fantasie van de spreker. Dus ons leven is vanaf het begin een voortdurend probleem: strijd, pijn, zorgen, onzekerheid, verwarring, hoop, geloof, goden... en de voortdurende herhaling van rituelen wat religie wordt genoemd, de aanbidding van een symbool, en vertrouwen, geloof, succes, mislukking, verdriet, pijn. Dat alles is ons leven. Een feit dat ook plezier, seks, enzovoort omvat. Dit is wat we leven noemen. Naar kantoor gaan van 9 tot 5 of naar de fabriek van 9 tot 5... of in een winkel staan en boeken, kleren, voedsel, enzovoort verkopen. Dit is ons dagelijkse, monotone, zogenaamd gedisciplineerde leven. Verschillen wij daarover van mening? Of zien we het als een feit? Niet alleen dat we deze beschrijving accepteren... maar dit zien als de werkelijkheid van ons leven. Zo is het toch? En we hebben dat niet begrepen. We hebben ons er niet in verdiept om te zien... of je totaal anders kunt leven.
30:19 But there is always death. There is a very good Italian proverb but I won’t go into it, which says, ‘Everybody will die, I know. Perhaps I will too!’ Maar er is altijd de dood. Een treffend Italiaans spreekwoord - ik ga er verder niet op in - zegt: 'Iedereen zal sterven, dat weet ik. Misschien ik ook!' (gelach) Dus wat moeten we eerst aangrijpen, begrijpen, doorvorsen, oplossen?
30:50 So first, what is it we have to grasp, understand, go into, resolve – life, the daily living, or the dying? And besides, why are we so terribly concerned about death? The speaker was walking once in the shaded road in India, and he heard a chant behind him as he was walking towards the sea. And there was a dead body being carried by two men, and his eldest son carrying the fire in front of him, in front of the body. That’s all, not all the fuss, and hearses, and flowers, and you know. It was a simple thing and it was really rather beautiful. The son crying, and chanting in Sanskrit, walking towards the sea where he was going to be cremated. And the fuss the Western world makes about death, Rolls Royces, enormous amount of flowers, and so on. So what are we concerned with? Living or dying? Please, we are talking to each other. Which is most important for us to grapple with, put our teeth and our whole energy into it? Leven, het dagelijkse leven? Of het sterven? En overigens, waarom maken we ons zo druk over de dood? De spreker liep ooit in India over een beschaduwde weg. En terwijl hij naar zee liep hoorde hij achter zich een lied zingen. Twee mannen droegen een dood lichaam... voorafgegaan door de oudste zoon die het vuur droeg. Dat was alles. Niet die toestanden met lijkwagens, bloemen, enzovoort. Het was heel eenvoudig en werkelijk mooi. De zoon huilde, en zong in het Sanskriet, op weg naar zee waar de crematie zou plaatsvinden. En dan de toestanden die de westerse wereld maakt rond de dood: Rolls Royces, enorme hoeveelheden bloemen, enzovoort. Dus waar maken we ons druk over? Leven of sterven? Alstublieft, wij hebben het er met elkaar over. Wat is voor ons het meest belangrijke om aan te pakken? Om onze tanden in te zetten en al onze energie in te steken?
33:18 Talking about energy, there are those people who want to release energy – right? Part of it is acupuncture, part of it is various attempts to increase the energy that we have, and so on. What is energy? It took energy to come here, a great deal of energy – put up a tent, come in a car on a rainy, windy day, get all the things together to come here. That took a lot of energy. You may brush it off and say, ‘I will go’, but to decide to go, to come, to drive a car, to put up a tent, to sit here and listen. That requires a great deal of energy. And we want more energy. We don’t know how to use our own energy. You have got plenty of energy when you want to do something. They have been to the Moon, all the technological energy that is demanded of everyone. It takes energy to talk, to think, to have sex, everything – life is energy – but we, through our self-interest, our specialisation, through our demand for success and fears and all that, we have restricted that energy. We have made it so small, so particular, so minuscule. Sorry! And our brains have been narrowed down by specialisation – you know all the rest of it. So there is energy. When we understand ourselves that energy explodes, then you have tremendous passion, not just passion for something – the flower of passion which never withers. And that can only come when there is compassion. Over energie gesproken, er zijn mensen die energie willen vrijmaken. Zo is het toch? Sommigen middels acupunctuur, anderen door te proberen... om meer energie te krijgen dan we hebben, enzovoort. Wat is energie? Er was heel veel energie voor nodig om hier op een regenachtige... winderige dag in een auto heen te komen en een tent op te zetten. Om al uw spullen bijeen te pakken om hier te komen. Dat vergde veel energie. Je kunt het terzijde schuiven en zeggen: ik zal gaan. Maar het besluit... om te komen, om te gaan, om auto te rijden, een tent op te zetten, hier te zitten en te luisteren... dat vraagt veel energie. En we willen nog meer energie. Omdat we niet weten hoe we de energie die we hebben, moeten gebruiken. Je hebt meer dan genoeg energie wanneer je iets wilt doen. Er zijn mensen naar de maan geweest. Dat vergde alle technologische energie van veel mensen. Praten, denken, seks hebben, dat alles vergt energie. Leven is energie. Maar door ons eigenbelang, onze specialistatie, ons verlangen naar succes, onze angsten, enzovoort, hebben we onze energie ingeperkt. We hebben haar zo klein gemaakt, zo specifiek, zo minuscuul. Neem me niet kwalijk! En ons brein is door onze specialisatie, door dit alles ingeperkt. U weet het allemaal wel. Dus de energie is er. Wanneer we onszelf begrijpen explodeert die energie. Dan beschik je over een enorme passie, niet alleen de passie vóór iets, maar de bloem van de passie die nooit verwelkt. En dat is alleen mogelijk wanneer er mededogen is.
36:54 So what are we concerned most about – death or living? Living is, as we said, a series, a succession of conflict, struggle, pain, sorrow, and all the rest of it. This is not a gloomy picture. You can paint it more beautifully in colours, descriptively make it more attractive, but this is a fact. So shouldn’t we understand life first, the living, and then come to understand what is death? You understand? Not the other way round. What will you give, not financially, what will you give to find out how, in what manner, one can live totally differently? not pursue some other quacky nonsense: a new painting, new poems, new dances, and all the rest of that immature, childish stuff. And the speaker is not intolerant, he just sees all this going on. So can we, realising what our life is, the actual life of existence on this earth, bring about a mutation – not a change – complete change, reversal, whatever it is, the thing that one has lived, is living, is completely ended and something new can take place? Dus wat houdt ons het meest bezig? De dood of het leven? Zoals we al zeiden is het leven een opeenvolging van conflicten, strijd, pijn, verdriet, enzovoort. Dit is niet een somber beeld. Je kunt het mooier, kleurrijker afschilderen. Het met woorden opsmukken. Maar het blijft een feit. Dus moeten we dan niet eerst het leven begrijpen... en vervolgens tot inzicht komen wat de dood is? Begrijpt u? Niet andersom. Wat heeft u er voor over - niet financieel? Wat wilt u ervoor geven om... erachter te komen hoe we totaal anders kunnen leven? Niet om vervolgens een of andere onzin na te jagen... zoals een nieuwe stijl van schilderen, poëzie, dans, en al die andere onvolwassen, kinderlijke dingen. De spreker is niet intolerant, hij ziet het alleen allemaal gebeuren. Wanneer we begrijpen wat ons feitelijke leven... op deze aarde is, kunnen we dan daarin... een wijziging aanbrengen? Niet slechts 'n verandering maar een totale... verandering, een ommekeer, wat het ook is. Het ding dat we leefden, leven, volledig eindigen zodat iets nieuws kan plaatsvinden?
39:19 Therefore we have to enquire together into what is continuity, what is it that continues in our life, living? Memory, is it? Continuity, a series of successions of events, experiences, the ‘me’, the persona, the ego, is a bundle of memories. One mightn’t like that idea. One wants something more than mere memories, and wanting more, something beyond memories, is another formation of memories – right? One is not satisfied with this memory but wants some other memory. So this continuation, which we call living, is a series and successions of events, memories, experience – all that bundle is me, is you. And continuity is that which is known. How scared we are of something ending you to all that! One has lived a long life of experience, knowledge, one has travelled all over the place – God knows why, but one has – and you talk, judge, evaluate, you know – all that. And we never enquire what is continuity and what is ending. Ending voluntarily something that you hold dear – you understand my question? Are we asking each other that question? Suppose, one is greatly attached to a person, to a conclusion, that conclusion, however historical, dialectical, Marxist, Leninist, blah, blah, all that, one is attached to all that like a limpet. Can one voluntarily, easily, let go? That is what death means. You don’t argue with death. You don’t say, ‘Please, give me another couple of days, so that I can do everything orderly’. It is there at your door. Dat betekent dat we samen moeten nagaan wat continuïteit is. Wat het is dat in ons leven en onze manier van leven voortduurt. Zijn het herinneringen? De continuïteit van een reeks opeenvolgende gebeurtenissen, ervaringen, het 'ik', het imago, het ego, dit alles is een verzameling herinneringen. Dat idee staat je misschien niet aan. Je wilt meer dan enkel herinneringen. Maar iets wat uitstijgt... boven herinneringen is weer een andere vorming van herinneringen. Je bent niet tevreden met deze herinnering maar je wilt een andere. Dus die continuïteit die we leven noemen, is een reeks opeenvolgende... gebeurtenissen, herinneringen, ervaringen. En die hele verzameling ben ik, bent u. En continuïteit is dat wat bekend is. Hoe bang zijn we voor dat wat hieraan een einde maakt! Je hebt een heel leven lang ervaring en kennis opgedaan. Je hebt over de hele wereld gereisd - god weet waarom maar je deed het - en u praat, oordeelt over dat alles en evalueert het. En we vragen ons nooit af wat continuïteit is en wat eindigen is. Iets vrijwillig beëindigen waaraan je gehecht bent. Begrijpt u mijn vraag? Stellen we elkaar over en weer deze vraag? Stel dat je zeer bent gehecht aan een persoon of aan een conclusie. En of die conclusie nu historisch, dialectisch, marxistisch, leninistisch, bla, bla, enzovoort is, je zit eraan vast als een klit. Kun je dat vrijwillig, zonder moeite loslaten? Dat is wat de dood betekent. Met de dood discussieert u niet. U kunt niet zeggen: 'Geef me alstublieft nog een paar dagen... zodat ik alles in orde kan brengen.' Hij is daar, aan uw deur.
42:50 So can one understand continuity and give to that continuity an end? You understand my question? To us attachment means a great deal. It is the most satisfying common experience – to be attached to the earth, to certain beliefs, certain dogmas, certain rituals, certain habits, and so on. One is greatly attached to a house, to furniture, to a habit. Can one become aware of it and end it completely in that awareness? Not the day after tomorrow, but now as we are sitting here, becoming aware of all that: the explanations, the reality, not the description, but the fact of this constant demand for continuity. Sexual continuity, the continuity of possessions, continuity of family, continuity of one’s deep experiences, all that coming to an instant end. That is death. So not wait for death when you are sixty, eighty, ninety, but end it each day, live with death. Don’t be... Sir, the speaker is saying something tremendous involved in this, not just a lot of words put together. To live with something, a life that is constantly ending every day, every minute, so there is no continuity of the past, or the future. There is only this ending which is death. And to live that way. Go on, sirs. Don’t think about it, see the truth of it. Thought is not – it can create, put together a lot of things, but thought cannot deceive death. So if one realises the immense significance of living with that ending, which is called death, in our daily life, then there is real transformation, real mutation even in the brain cells because the brain cells carry all our memories, all the past, and all the rest of it. So can we live that way? Not pretend, not ‘I must make an effort’ – you don’t make an effort to die! Unless you jump out of the 18th floor and you say, ‘So far, so good’. Dus kun je continuïteit begrijpen en die continuïteit beëindigen? Begrijpt u mijn vraag? Gehechtheid betekent heel veel voor ons. Het is de meest bevredigende, gemeenschappelijke ervaring om... gehecht te zijn aan de aarde, aan bepaalde overtuigingen, dogma's, rituelen, gewoontes, enzovoort. Men is zeer gehecht aan een huis, aan meubels, aan een gewoonte. Kun je je daar bewust van worden... en er in die staat van bewustzijn volledig een einde aan maken? Niet overmorgen maar nú, terwijl we hier zitten... en ons bewust worden van dat alles; bewust worden van de werkelijkheid. Niet van de beschrijving maar van het feit van... dit voortdurend verlangen naar continuïteit. Continuïteit van sex, van bezit, van gezin, van je... diepste ervaringen. Opdat aan dat alles ogenblikkelijk een einde komt. Dat is de dood. Dus niet wachten op de dood tot u 60, 80 of 90 bent. Maar het elke dag beëindigen. Leven met de dood. Wees niet... Mijnheer, de spreker zegt iets waarbij hij zeer betrokken is. Het zijn niet zomaar wat woorden. Maar om een leven te leven dat elke dag eindigt, elke minuut eindigt. Zodat er geen enkele continuïteit is van het verleden of van de toekomst. Er is alleen dit einde dat de dood is. En op die manier te leven! Kom op mensen. Denk er niet over na, maar zie de waarheid ervan in. Het denken kan creëren; veel dingen tot stand brengen. Maar het denken kan de dood niet misleiden. Dus als je de enorme betekenis inziet van dagelijks te leven met die... beëindiging die dood wordt genoemd, dan is er sprake van... ware transformatie. Ware mutatie, zelfs in de hersencellen. Omdat de hersencellen dragers zijn van al onze herinneringen, van het hele verleden en wat daarbij hoort. Dus kunnen we op die manier leven? Niet doen alsof. Niet zeggen: 'Ik moet het proberen.' U probeert niet dood te gaan! Tenzij u van de 18e verdieping springt en zegt: 'Tot dusver gaat het goed'. (gelach)
47:32 And also we should talk about together what is religion, what is the nature of the brain that lives religiously. Religion has become very important in our lives. You may be atheists, you may say, ‘Well, it is all nonsense, some stupid priest preaching about some nonsense’. You may shun all that, but yet, there is this inward demand, inward saying: ‘After all, what is all this about – this living and dying, this pain, this anxiety – what is it all about?’ ‘Who created it? God? Nature? The first cell?’ and so on. So religion is concerned not with all the rubbish, circus that is going on, whether in Rome, or in England, or in Benares in India, or in the Buddhist countries; it is all put together by thought and therefore very, very, very limited. So we have to ask: what is religion and creation? What is creation? Is there a difference between creation and invention? We were talking the other day with an excellent doctor, really first-class doctor, not a doctor who makes money, but good doctor with a good brain. He was saying there is a certain part of the brain that can always be activated. I may be misrepresenting – careful, don’t accept entirely what the speaker is saying about that. There is a certain part of the brain – he mentioned some technical word which I didn’t know – that, as one gets ill, that gets a little bit dull, as one gets older, that gets still more dull. And whether that inner part of the brain can be revived, made alive – right? Don’t accept it. Don’t go to sleep. We were talking about it – I won’t go into it now because this is too complex. So what is invention and what is creation? Religion is concerned with this. And can the brain, which is conditioned, shaped, moulded by all kinds of things: community, what you read, what you hear, all the priests that have been promulgating some ideas, some worship, some gods – all that has conditioned our brain. Can our brain, yours and our brain, can that brain ever understand what is creation? Or it is based fundamentally on knowledge, which is experience, gathering, learning, memorising, and so on. Can that brain understand that which is not measurable? You understand? Are we somewhat together in this? En we zouden ook samen moeten praten over wat religie is. Over wat de aard is van het brein dat religieus leeft. Religie is erg belangrijk geworden in ons leven. Je kunt atheïst zijn. Je kunt zeggen: 'Nou ja, het is allemaal onzin; een of andere domme priester die onzin predikt.' U kunt het allemaal uit de weg gaan. Maar toch is er... die innerlijke vraag, die innerlijke stem die zegt: 'Waar is het eigenlijk allemaal om te doen, dit leven en sterven, deze pijn, deze angst, waar is dit allemaal om te doen?' 'Wie heeft dat geschapen? God? De natuur? De eerste cel?' Enzovoort. Religie houdt zich niet bezig met al die onzin, dat circus dat gaande is. Of dat nu in Rome, in Engeland, of in Benares in India, of in de boeddhistische landen is. Dat alles is door het denken bij elkaar gedacht. En daarom zeer, zeer beperkt. Dus moeten we ons afvragen: wat is religie en wat is schepping? Wat is schepping? Is er verschil tussen scheppen en uitvinden? We spraken onlangs met een uitmuntende, werkelijk excellent medicus. Niet een die veel geld verdient maar een goede dokter... met een scherp verstand. Hij zei dat er een bepaald deel van de hersenen is... dat altijd geactiveerd kan worden. Ik kan het misschien verkeerd uitleggen. Voorzichtig, accepteer niet zonder meer wat de spreker hierover zegt. Er is een deel van het brein - hij gebruikte een technische term... die ik niet kende - dat een beetje afstompt als je ziek wordt... en dat nog meer afstompt als je ouder wordt. En de vraag is of dat deel van het brein gereactiveerd, levend gemaakt kan worden. Begrijpt u? Accepteer het niet zonder meer. Val niet in slaap. We spraken erover. Ik ga er nu niet op in omdat het te complex is. Dus wat is uitvinden en wat is scheppen? Religie houdt zich hiermee bezig. Het brein is geconditioneerd, gevormd, gekneed door allerlei... dingen: door de samenleving waarin u leeft, wat u leest, wat u hoort, door de priesters die ideeën verkondigen over... godsdienst en goden. Dat alles heeft ons brein geconditioneerd. Kan ons brein.... ooit begrijpen wat schepping is? Of is het fundamenteel op kennis gebaseerd, dat wil zeggen... op ervaring, bijeenzamelen, leren, vanbuiten leren, enzovoort? Kan dat brein datgene begrijpen wat niet meetbaar is? Begrijpt u? Trekken we hierin samen op?
52:59 We measure. Right? We measure, which means compare, judge, evaluate; we are always comparing ourself with something else. Comparing one painter against another painter, one poem against another poem, or Beethoven against Bach, and so on, Mozart – let me include Mozart in it. So is invention – is not invention based on knowledge? Please, we are talking about it together. If there is no knowledge, there is no invention. We must have a background of knowledge to find something new – is that creation? Or is creation something totally out of time and thought? This has been one of the problems, probably the greatest problem of a religious brain, religious quality. We will never use the word ‘meditation’ any more. I hope you don’t mind. That word implies also measurement in Sanskrit as well as in acknowledged dictionaries. Measurement. Not only measurement of cloth and all the material things, but also measuring ourselves against something. Measurement was invented by the Greeks and probably before them, and without measurement there is no technological world. And we carry on that same principle in ourselves, we are always measuring how we are today, and hope tomorrow will be the same or wish it to be different. It is always comparing, judging, evaluating. And the word, that word which has become so mutilated by the gurus who have brought various forms of meditation, we won’t discuss that word any more because it has become a stupid word. Sitting in a certain posture, breathing in a certain way, concentrating, and all that – making tremendous effort to achieve what? Some carrot before the donkey? Wij meten. Zo is het toch? Wij meten en dat betekent: vergelijken, oordelen, evalueren. Wij vergelijken onszelf voortdurend met iets anders. De ene schilder vergelijken we met een andere. Het ene gedicht met het andere. Of Beethoven met Bach, enzovoort, - met Mozart, laat me hem ook noemen. Is het niet zo dat uitvinden gebaseerd is op kennis? Alstublieft, we hebben het er met elkaar over. Als er geen kennis is is er geen uitvinding. Wij moeten een achtergrond van kennis hebben om iets nieuws te ontdekken. Maar is dat scheppen? Of is schepping iets wat volledig buiten tijd en denken staat? Dit is waarschijnlijk het grootste probleem... van een religieus brein, van een brein met religieuze eigenschappen. We zullen nooit meer het woord 'meditatie' gebruiken. Ik hoop dat u het niet erg vindt. Dat woord betekent ook meten. Zowel in het Sanskriet als in... standaard woordenboeken. Meten. Niet alleen het meten van lappen stof en andere materiële dingen... maar ook het onszelf afmeten aan iets anders. Het maatstelsel is uitgevonden door de Grieken en mogelijk nog eerder. Zonder maatstelsel zou er geen technologische wereld zijn. En datzelfde principe passen we ook in onszelf toe. We meten voortdurend hoe we vandaag zijn en we hopen dat... het morgen nog hetzelfde zal zijn of we wensen dat het dan anders is. We vergelijken, oordelen, evalueren voortdurend. En dat woord 'meditatie' is zo verminkt door de goeroes... die allerlei vormen van meditatie geïntroduceerd hebben. We zullen niet meer over dat woord praten dat zo onzinnig is geworden. Op een bepaalde manier zitten, op een bepaalde manier ademen, jezelf concentreren, enzovoort. Je enorm inspannen. Voor wat? Alsof je een ezel een wortel voorhoudt. Dus we moeten ons er niet mee bezighouden hoe we ons brein stil krijgen.
56:51 So we should be concerned with not how to make the brain still – that is fairly easy. But to be concerned with total attention, not attention to or about something; the quality of attention, which is different from concentration, entirely different. Concentration is effort, focusing on one thing or several things, which becomes a habit like the pilots in the air. So is it possible to be attentive? And then in that there is no hypocrisy, no pretensions – you are attentive. And in attention there is complete silence, when you attend. And in that attention there is no border, it is attending. There is not, ‘I am attending’, there is only attention. Please, consider, take counsels together about this. Dat is tamelijk gemakkelijk. Maar ons bezighouden met totale aandacht. Niet aandacht gericht op iets, maar de kwaliteit van aandacht, wat totaal iets anders is dan concentratie. Concentratie is inspanning; je richten op een of meerdere dingen. Wat dan een gewoonte wordt, zoals bij piloten in de lucht. Dus is het mogelijk om aandachtig te zijn? En dat daarin geen sprake is van hypocrisie... en pretenties. U bent aandachtig. En wanneer u aandachtig bent is er in die aandacht totale stilte. En in die aandacht bestaan geen grenzen. Er is aanwezig zijn. Er is geen: 'ik ben aandachtig'. Er is alleen aandacht. Overweeg dit alstublieft. Overleg dit met elkaar.
59:05 So what is creation? Not the first cell, nor how we’ve evolved, and all that. We have said God created all this. On the contrary, we have made God our image out of what we are, we have made that poor chap up there! We have given him all the qualities which we lack – mercy, charity, love, omnipresence, intelligence, and all the rest of that business. What is creation? Can the brain, which is the centre of all our nerves, all our activity, all our existence, however small it is, can that brain understand the immensity of creation? Or there is something beyond the brain. Now, careful, please, don’t accept anything the speaker is saying. That is the first thing one has to learn – never accept anything so-called spiritual. That’s sheer nonsense. There is no spiritual authority. The authority of a doctor, scientist – that is a different matter. The policeman has authority, especially in Switzerland! Tremendous! We were caught in it once! Is the brain capable of really seeing that which is not measurable? We can talk about it, we can invent it, we can say there is the immeasurable – all that means a lot of words. But we are asking a different question altogether: can the brain, which is made up of time, memory, thought, experience, all the rest of it, can that brain ever understand that which is limitless? You understand my question? It is really... Or there is something else, which is the mind, not the brain. Don’t invent, then we are lost. We are asking each other: is there something which we will call the mind for the moment – we may change the word – is there a mind which is not the brain? Is there such a thing which alone can see that which is immense? And then that mind can communicate to the brain, but the brain cannot communicate to it? You have understood? We are asking each other. The brain as we know has been made very small, though it has got immense capacity. The computer is something extraordinary. It is going to probably take over our lives, that is probably the new industry. The computer will shape our lives. It is already doing it quietly, slowly, we are unaware of it. We have talked to a great many of these experts, computer experts who are building it. They are not concerned with what happens to the human brain. You understand my question? They are concerned with creating it. Ah, not creating, building it – that’s a better word. When the computer takes over our lives what happens to our brains? They are better, far quicker, so rapid, in a second they will tell you a thousand memories. So when they take over what is going to happen to our brains? Gradually wither? Or be thoroughly employed in amusement? In entertainment? Please, face all this, for God’s sake, this is happening! All the long sports record on the television, it is getting longer and longer. They spend ten minutes over cricket and two minutes over what is happening in South Africa. So the entertainment industry is taking over. Please, face all this. And religious entertainment that has taken over, too. So we are being entertained all the time. And we treat meeting here as part of that. I assure you it is not. It is terribly serious, all this. Dus, wat is schepping? Niet de eerste cel, en evenmin hoe we geëvolueerd zijn, enzovoort. We hebben gezegd dat God dit alles geschapen heeft. Maar het tegendeel is waar: we hebben God gemaakt naar ons beeld. Uit datgene wat we zijn hebben wij die arme drommel daarboven gemaakt! Wij hebben hem alle eigenschappen gegeven die wij niet hebben: genade, vrijgevigheid, liefde, alomaanwezigheid, intelligentie, enzovoort. Wat is schepping? Kan het brein, dat het centrum is van al onze zenuwen en van... al onze activiteiten en van ons hele bestaan - hoe klein dat ook is - kan dat brein de onmetelijkheid van de schepping begrijpen? Of is er iets wat het brein overstijgt? Wees alstublieft voorzichtig. Accepteer niets van wat de spreker zegt. Dat is het eerste wat je moet leren... nooit iets te accepteren wat zogenaamd spiritueel is. Dat is klinkklare onzin. Er is geen spiritueel gezag. Het gezag van een dokter of een wetenschapper, dat is iets anders. De politie heeft gezag, vooral in Zwitserland! (gelach) Ontzagwekkend! We werden daar een keer mee geconfronteerd! Is het brein in staat om werkelijk te zien wat niet meetbaar is? We kunnen erover praten, we kunnen het bedenken, we kunnen... zeggen dat het onmeetbare bestaat, maar dat zijn allemaal slechts woorden. Maar we stellen een heel andere vraag: kan het brein... dat is opgebouwd uit tijd, herinnering, gedachten, ervaring, enzovoort, kan dat brein ooit het onbegrensde begrijpen? Begrijpt u mijn vraag? Het is werkelijk..... Of is er iets anders, wat de geest is, niet het brein? Bedenk het niet, dan zijn we verloren. Wij stellen elkaar die vraag: is er iets wat we voorlopig de geest zullen noemen? We kunnen dat woord... altijd nog veranderen. Is er een geest die niet het brein is? Is er zoiets wat als enige in staat is het onmeetbare te zien? En kan die geest dan communiceren met het brein... maar het brein niet met de geest? Hebt u het begrepen? We stellen elkaar deze vragen. Het brein zoals we dat kennen is zeer ingeperkt... ofschoon het immense capaciteit heeft. De computer is iets uitzonderlijks. Het zal waarschijnlijk ons leven overnemen. Het vormt waarschijnlijk de nieuwe industrie. De computer zal ons leven vormgeven. Dat doet het al stilletjes aan, langzaam. We zijn ons er niet van bewust. We hebben daarover gesproken met veel computerexperts... die deze dingen bouwen. Zij maken zich niet druk over wat er met het menselijk brein gebeurt. Begrijpt u? Zij houden zich bezig met het scheppen van computers. Ach, niet scheppen; bouwen ervan. Bouwen is een beter woord. Wat gebeurt er met ons brein wanneer de computer ons leven overneemt? Computers zijn beter, veel sneller, zo accuraat... dat zij u in een seconde duizend herinneringen kunnen voorschotelen. Dus als zij het overnemen, wat zal er dan gebeuren met ons brein? Zal ze geleidelijk verschrompelen? Of totaal in beslag worden genomen door amusement? Door vermaak? In godsnaam, zie dit alstublieft onder ogen! Dit is wat er gebeurt! Al die steeds langer wordende sportverslagen op televisie. Ze besteden 10 minuten aan cricket... en 2 minuten aan wat er gebeurt in Zuid-Afrika. Dus de amusementsindustrie neemt het over. Zie dat alles alstublieft onder ogen. En religieus vermaak heeft het ook overgenomen. Dus worden we voortdurend vermaakt. En onze bijeenkomsten hier zien we als een onderdeel daarvan. Ik verzeker u dat het niet zo is! Dit alles is verschrikkelijk serieus!
1:06:37 So can the brain ever understand the universe? They can say Venus is so much gas, so much metal, etc., etc., etc., but the description, the quality, the taste of it is not Venus, the beauty of it, the extraordinary quietness of it. And can our brain, to understand all that immensity, be quiet? not everlastingly chattering, chattering, chattering. Can that brain become extraordinarily simple and therefore extraordinarily subtle? And if that brain is capable of that subtleness, that immense sense of great simplicity of time and thought, and all the rest of it, then perhaps that mind, which is not the brain, can communicate to it. Then the brain cannot communicate to that, obviously. And we are doing our very best to communicate with that, doing all kinds of tricks, all forms of control, sacrifice, taking vows, taking... Right? And that thing can never – one can never touch it. And the religious mind, religious brain always has the background of great silence and solitude. Dus kan het brein ooit het universum begrijpen? Ze kunnen zeggen dat Venus uit zoveel gas, metaal, enzovoort bestaat. Maar de beschrijving, de kwaliteit, de smaak ervan is niet Venus, is niet de schoonheid, niet de uitzonderlijke rust van Venus. En kan ons brein stil zijn om die onmetelijkheid te begrijpen? Niet voortdurend kwebbelen, kwebbelen en nog eens kwebbelen? Kan dat brein uitzonderlijk eenvoudig... en bijgevolg uitzonderlijk subtiel worden? En als dat brein in staat is tot die subtiliteit, dat onmetelijke besef... van grote eenvoud van tijd en denken, enzovoort, dan kan die geest, dat is niet het brein, misschien daarmee communiceren. Het brein kan daarmee niet communiceren. Dat is duidelijk. Hoewel we ons uiterste best doen om daarmee te communiceren... met behulp van allerlei trucjes, allerlei vormen van zelfbeheersing, opoffering, geloftes. Zo is het toch? En dat ding kan nooit..... - je kunt het zo nooit aanraken. En het religieuze brein... heeft altijd grote stilte en eenzaamheid als achtergrond.
1:08:55 We have finished. Will you kindly get up so that I can get up too? We zijn klaar. Wilt u alstublieft opstaan zodat ik ook kan opstaan?