Krishnamurti Subtitles home


OJ82Q1 - 1st Question & Answer Meeting
1e vraag- en antwoordbijeenkomst
Ojai, Californië, VS
4 mei 1982



1:00 Er zijn veel vragen overhandigd en ik denk niet dat het mogelijk is ze allemaal te beantwoorden. We hebben er daarom een paar gekozen.
1:25 Het is niet mogelijk een discussie te voeren met zo'n grote groep, noch een dialoog te voeren, wat een conversatie tussen twee mensen is en dus hebben we vragen opgeschreven die beantwoord moeten worden. Ik weet niet door wie, maar ik meen dat de vragen antwoord behoeven. Ik denk niet dat de spreker de vragen gaat beantwoorden, maar samen gaan we de vraag onderzoeken, haar importantie, of zij oppervlakkig beantwoord kan worden of dat je je erin verdiept. We zullen samen het antwoord vinden; de spreker gaat uw vragen niet beantwoorden, maar samen benaderen we de vraag en zien we wat de vraag inhoudt en vinden we voor onszelf het antwoord; wat veel redelijker is, veel rationeler en waardevoller. Wanneer iemand verwacht dat een ander de vragen beantwoordt, dan neemt iemand helemaal geen verantwoordelijkheid. Je maakt je dan afhankelijk van iemand anders. Maar we kunnen ook deze morgen samen de vraag onderzoeken door die zorgvuldig te benaderen, niet analytisch, maar door de kwaliteit, aard, structuur van de vraag te observeren. Als dat duidelijk is, dat we samen op onderzoek uitgaan en het antwoord voor onszelf vinden.
4:17 Ik heb ze niet gezien - o, dat moet ik zeker niet zeggen?
4:26 De eerste vraag: onze kinderen zijn zich via televisie en andere middelen bewust van de dreigende wereld waarin zij leven: het geweld van de misdaad, oorlogen, nucleaire dreiging. Hoe helpen we ze hiermee om te gaan?
4:43 Onze kinderen zijn zich via televisie en andere middelen bewust van de dreigende wereld waarin ze leven: het geweld van de misdaad, oorlogen, nucleair gevaar. Hoe helpen we ze met deze problemen om te gaan?
5:11 Hoe gaan wij met het probleem om, in plaats van de kinderen? Want de ouders zijn immers ook de opvoeders; niet alleen de docenten op school, de ouders, die hen op de wereld hebben gezet, dragen ook de verantwoordelijkheid hen te onderwijzen. Wat is onze verantwoordelijkheid? Hoe benaderen we zelf deze problemen - de oorlogen, het geweld, de vreselijke dingen die op televisie getoond worden, het terrorisme en al het andere - hoe benaderen we het, als ouders, als mensen? Ik zou hierover graag een gesprek willen hebben, een dialoog, maar dat is niet mogelijk.
6:41 Dus hoe treed ik of treedt u deze vreselijke wereld tegemoet? Accepteren we de dingen zoals ze zijn, voegen we ons naar de dingen zoals ze zijn, herzien we onze levens, maar accepteren we de status quo? Accepteren we die? Of, als we die niet accepteren, hoe gaan we dan om met het probleem? Hoe ga ik of gaat u persoonlijk met het onderwerp om? Alstublieft, ik stel deze vraag; leun niet achterover en laat mij het antwoord niet geven. Laten we samen uitvinden hoe we met deze problemen moeten omgaan.
7:55 Wat doen we? Wat zullen we doen? Als ik een ouder ben en meerdere kinderen heb en ik zie de dingen die gebeuren in de wereld - de tribale oorlogen, het terrorisme, kidnapping enzovoort - hoe zal ik als ouder hem leren het leven tegemoet te treden? Allereerst, hoe treed ik als ouder deze problemen tegemoet? Is mijn reactie vrijblijvend? Is mijn reactie traditioneel? Vind ik dat ik er niks aan kan doen, het te gigantisch is, te ingewikkeld, en laat ik het daarom aan anderen over - de politici, de economen, de sociale hervormers, enzovoort. Of neem ik totale verantwoordelijkheid voor wat er in de wereld gebeurt?
9:39 Als ik gewelddadig ben, oneerlijk, geen gevoel voor de wereld, wereldomvattende kijk, geen beperkte gehechtheden; is dat mogelijk? Dat wil zeggen, een relatie met de wereld hebben, psychologisch; is dat mogelijk? Of leef ik in een bepaald land en heb ik de wetten na te leven, de regels op te volgen, enzovoort, en ben ik zo gedwongen tot een beperkte kijk op het leven? Is het mogelijk voor mij, als ouder en ook als leraar, is het mogelijk voor mij hieruit los te breken, te ontsnappen aan de gangbare middelmatige traditie - en ik vrees dat de meesten van ons middelmatig zijn - en is het mogelijk, kan ik mijn kinderen zo opvoeden dat ze een wereldomvattende houding tegenover het leven krijgen? Wat vindt u ervan? Of zal ik het overlaten aan de leraren, in een school, op welk niveau dan ook, en laat ik ze mijn kinderen opvoeden? De verantwoordelijkheid niet nemen, hen niet thuis onderwijzen, en ook niet in hun vakanties enzovoort.
12:20 Van nature, door overerving zijn we gewelddadige mensen: agressief, competitief, arrogant. We zijn zo geworden vanwege allerlei biologische behoeften en ook psychologische, misschien uit noodzaak en het zijn gewoonten geworden. En als gewelddadige mensen hebben we een gewelddadige samenleving gemaakt, en kan ik mijn kinderen dan leren niet gewelddadig te zijn? Zeg eens, geeft u eens antwoord. Misschien kan ik er met hen over praten, als ik tijd heb. Waarschijnlijk hebben we geen tijd; we zijn druk met onze eigen zorgen en komen veeleer moe thuis na een lange dag en we willen de kinderen afpoeieren, maar als ik de verantwoordelijkheid heb genomen hen te onderwijzen, hen te helpen deze vreselijke wereld te begrijpen, praat ik misschien met hen, probeer ik het uit te leggen. Maar de televisie en vrienden van de kinderen moedigen geweld aan. Dus moet ik... thuis vertel ik ze het ene en als ze naar buiten gaan zoeken ze gezelschap, willen ze de traditie volgen, niet abnormaal zijn, niet anders zijn dan anderen, ze worden zoals de rest: middelmatig, wreed, achteloos - u weet wat er gebeurt. Dus wat zal ik doen? Alstublieft, het is uw probleem. Wat zal ik, als ouder, doen?
15:05 Kan ik mijn pleziertjes opgeven? Ik ben gewend te roken - stel - ik rook niet - stel ik ben gewend te roken, te drinken, drugs te gebruiken, met mate, marihuana of iets dergelijks en ik vertel mijn kinderen dat niet te doen; ze zullen mij niet geloven. Ze zullen zeggen: 'Je bent hypocriet.' Hoewel ze me dat misschien niet openlijk zullen vertellen. Wil ik al deze dingen opgeven voor mijn kinderen? Verdiep u hierin, het is uw probleem. Geef ik mijn drinken op, mijn irritatie, mijn boosheid, mijn drugs en alcohol, ter wille van mijn kinderen? Ik heb verschillende ouders in Europa en elders horen zeggen: 'Waarom moet ik mijn plezier opgeven voor mijn onmogelijke kinderen?' Begrijpt u de attitude? 'Ze moeten de wereld aankunnen en we maken ze te soft, ze zullen te gronde gericht worden. Dus moeten we ze hard maken.' - de rest is u bekend. Dus wat zal ik doen?
17:04 Voed ik mijn kinderen op, als ouder thuis, of voed ik mezelf op, net zoals mijn kinderen? U begrijpt de vraag? Ik, als ouder, heb het gevoel dat ik ze moet opvoeden, maar ik ga op de oude manier voort: oneerlijk, zonder integriteit, bezig met mijn eigen problemen, met mijn eigen ambities enzovoort; kan ik, als ouder en als leraar van mijn kinderen, mijzelf onderwijzen, net als mijn drie of vier kinderen? Dat betekent dat ik het patroon moet doorbreken waarin ik leef. Als ik om mijn kinderen geef, zal ik dat moeten doen. Want misschien is de invloed van thuis veel groter dan de invloed van school, de ouders behoren van hun kinderen te houden, voor ze te zorgen, naar ze om te zien, aandacht te hebben voor hun gedrag, hun taalgebruik, hun goede smaak te cultiveren, waardering van schoonheid. Dat betekent dat ik ... mezelf voortdurend opvoed. Opvoeden in de zin van: niet in hetzelfde patroon blijven steken, dezelfde oude gewoontes van vorige generaties en amusement en plezier. Vanzelfsprekend moet ik ze opgeven. Maar zullen de ouders dat doen? Wilt u dat doen voor uw kinderen? En wilt u als ouder helpen een nieuwe school op te richten?
20:06 Dit is een probleem waarmee de spreker zich de afgelopen 60 jaar heeft beziggehouden. Er zijn ettelijke scholen in India. Hier is er één en in Engeland. En dat is het probleem, niet alleen het biologische, seksuele probleem van een adolescent, en de samenleving is ook zo meedogenloos sterk, de buitenwereld. Je mag ze dan heel, heel zorgvuldig grootbrengen, maar de stuctuur van de samenleving is zo machtig.
21:11 Hieruit komt een nogal interessante vraag voort. De samenleving vraagt nu om ingenieurs, wetenschappers, zakenlui, computerexperts, architecten, wegenbouwers, ingenieurs - de samenleving vraagt hierom. Dus daar ligt het geld enzovoort. Als de samenleving om een totaal andere groep mensen vroeg - begrijpt u? - dat wil zeggen, een groep mensen die niet bezig is met nationalisme, geweld, drugs, alcohol en meer van dat soort dingen, maar op een diep niveau geïntegreerd zijn, integer zijn - begrijpt u? - zal de samenleving om zulke mensen vragen? Klaarblijkelijk niet. Een paar jaar geleden, sprekend in Zwitserland, waar we de afgelopen 21 jaar toespraken hebben gehouden, in het begin zaten ze in de plaats Saanen helemaal niet op ons te wachten. Want de meerderheid van de mensen die daar kwam, rookte niet, gingen niet naar de slager, dronken niet, dus de dorpsinwoners zeiden: 'Waarom kom je hier als je geen geld uitgeeft?' Ziet u waar het om draait?
23:54 Als de samenleving niet vraagt om mensen die een gevoel voor integriteit hebben, een gevoel voor heelheid in hun leven, een diepgaand religieus leven, niet het traditionele religieuze leven dat geen enkele betekenis heeft - als de samenleving niet om zulke mensen vraagt, kunnen we als groep zulke mensen zijn? Begrijpt u mijn vraag? Het is een erg interessant punt. Als we zo'n persoon hebben, zo'n mens, die zo'n kracht bezit, zo'n vitaliteit in zichzelf, en zo'n groep wordt essentieel belangrijk. Ze zijn als een licht in de duisternis. Zijn er zulke ouders, wie zal er zo zijn? Of zijn we allemaal zo luchthartig, slordig, onverschillig? Alstublieft mensen, dit is een zeer, zeer serieuze vraag, want u brengt een nieuwe generatie mensen voort. Als deze generatie alleen de voortzetting is van wat u bent, met alle geweld en alle stompzinnigheid van oorlog, dan zal de samenleving meer en meer immoreel worden, steeds destructiever. Dus, als een groep ouders, is het mogelijk om van onszelf voortreffelijkheid te vragen inzake gedrag, onze manier van doen? Nietwaar? Zullen we onze kinderen op een totaal andere manier onderwijzen?
27:06 2e Vraag: er zijn grote leermeesters op aarde geweest: Boeddha, Jezus. Denkt u dat er minder conflicten, meer begrip zal zijn wanneer u er ook niet meer bent of beweegt de wereld zich in een onveranderlijke richting?
27:28 Grote leermeesters zijn op aarde geweest: Boeddha, Jezus. Denkt u dat er minder conflicten, meer begrip zal zijn wanneer u er ook niet meer bent of beweegt de wereld zich in een onveranderlijke richting?
28:01 Is het u ooit opgevallen dat de volgelingen de leiders vernietigen en de leider of leraar de volgelingen te gronde richten? Heeft u daar ooit bij stilgestaan? De Boeddha sprak 2500 jaar geleden, voor het christendom ontstond, over liefde, levenshouding enzovoort, niet iets aanbidden. En zijn volgelingen maakten beeltenissen van hem, volgden hem, en op die manier vernietigden zij hem. Nietwaar? Er zijn verscheidene geschriften die uit het geheugen zijn opgetekend, maar de discipelen overdrijven altijd, verdraaien of verheerlijken, waardoor de ware diepte van zijn leringen verloren gaat. En de christelijke wereld - ik hoop dat ik niemand op de tenen trap - de christelijke wereld heeft van die persoon ook een ongeloofwaardige figuur gemaakt. En als de spreker het hoekje omgaat zal hetzelfde verschijnsel zich voordoen.
30:31 Dit alles is toch wel heel vreemd. Waarom hebben mensen overal in de wereld symbolen geschapen en aanbidden ze de symbolen? De symbolen zijn veel belangrijker geworden dan de waarheid van deze mensen die dingen gezegd hebben die volstrekt waar zijn. Waarom willen we interpretatoren? De bemiddelaars tussen die waarheid en uzelf? Begrijpt u mijn vraag? De priester - priesters hebben vanaf de oudheid bestaan. De Soemeriërs, 7000 of 8000 jaar geleden, hadden priesters, evenals de oude Egyptenaren en dan zijn er hedendaagse priesters: de evangelisten, de lokale priesters, de priesters in Rome. Die allemaal interpreteren en tussen u en dat andere komen staan. Waarom accepteren wij dit? Begrijpt u mijn vraag? Waarom zijn we als mensen niet in staat naar anderen te kijken? Want de hele geschiedenis van de mensheid, zijn lijden, zijn smart, zijn wanhopige onzekerheid, eenzaamheid staat al in het boek. Niet in gewijde of heilige boeken, maar in het boek dat we zelf zijn. Wij zijn de geschiedenis van de mensheid. En als we dat boek zelf kunnen lezen heb je geen hulp van buitenaf nodig. Onze moeilijkheid is dat we willen dat anderen het lezen en ons vertellen wat we zijn, wat we moeten doen. En het is moeilijk om ons eigen boek te lezen. En dat boek lezen vraagt om zorgvuldige observatie van elke beweging van het denken, voelen, reacties; en we doen dat niet, want we willen voor de gemakkelijke weg kiezen.
34:23 Dus het denken vindt dan alle rituelen uit, de schitterende architectuur van oude kathedralen, tempels en moskeeën en de dingen die in die tempels staan, in de moskeeën, in de kathedralen en kerken, zijn daar neergezet door het denken, uitgevonden door gedachten. En het denken is niet heilig - maar daar zullen we op doorgaan als het aan de orde is. En zolang we ons verlaten op anderen, of het nu Boeddha is of wie dan ook, zullen we altijd in conflict zijn, ons leven zal hypocriet worden. Is dit waar of niet? Of fantaseerde de spreker maar wat? Nauwgezet onderzoek vereist dat we over flexibel scepticisme beschikken, of het nu om Jezus gaat of Boeddha of in India Krishna enzovoort, zolang dat bestaat, zal er verdeeldheid heersen tussen mensen, en die verdeeldheid zal onvermijdelijk tot conflicten leiden. Waarheid is niet van het christendom, hindoeïsme, boeddhisme of de islam. waarheid behoort niemand toe. Zoals liefde u niet toebehoort of mij; het is liefde, compassie. En onze geest is zo geconditioneerd door 2500... 2000 jaar christendom, propaganda, eindeloos, heel slim bedachte propaganda; en hetzelfde in de Aziatische wereld.
37:21 Is het mogelijk om volledig vrij te zijn van alle afhankelijkheid? Om een eigen diepe, bestendige, onwankelbare integriteit te hebben, zonder angst te leven enzovoort? Anders creeëren we goden, heilanden.
38:06 3e Vraag: mijn gedrag wijst erop dat ik bang ben. Maar de feitelijke waarneming van angst is ongrijpbaar. Hoe benader ik deze diepgewortelde, doch onbewuste emotie?
38:22 Mijn gedrag wijst erop dat ik bang ben. Maar de feitelijke waarneming van angst is ongrijpbaar. Hoe benader ik deze diepgewortelde, doch onbewuste emotie?
38:44 Wilt u dat nu onderzoeken? Ik wilde het eigenlijk zaterdag bespreken. Maar het maakt niet uit, we onderzoeken het beide dagen.
39:07 Als iemand goed heeft gekeken ziet hij dat dit probleem van de angst sinds onheuglijke tijden bestaat. Het bestaat zolang de mens bestaat. En de mens heeft ermee geleefd, bewust of verhuld, heel, heel diepgeworteld. Of we proberen eraan te ontsnappen via logica, door analyse, door elke vorm van vermaak, om zo te vermijden dat we direct in contact komen met onze angst en hem vasthouden, óf we onderdrukken angst. Nietwaar? We doen dat. Of we verwaarlozen het. We zeggen: 'We hebben miljoenen jaren met angst geleefd, dus wat maakt het nu uit?' En men weet wat de gevolgen van angst zijn: fysieke ineenkrimping, een neiging hypocriet te zijn, verzet, een ontkenning van het feit dat iemand echt bang is. Als iemand daar echt diepgaand vrij van wil zijn, van die reactie genaamd angst, dan moet je naar de wortel ervan gaan. Er zijn biologische angsten: het lichaam, het organisme dat zichzelf moet beschermen en de angst voor ziekte, ouderdom, dood en de angst voor herinneringen. Dus angst is een gemeenschappelijke bodem waar alle mensen op staan. Dus, of we gaan er oppervlakkig mee om of we gaan het diepgaand onderzoeken.
42:48 Wat is de wortel van angst? Er zijn allerlei vormen van angst: dood, ouderdom, angst voor morgen, angst voor onzekerheid, angst voor onveiligheid, angst niet geliefd te zijn of geliefd en die liefde niet te ontvangen, angst voor eenzaamheid, angst voor verlies, angst op niemand terug te kunnen vallen enzovoort - er zijn allerlei vormen van angst - angst voor het donker, angst voor licht. Kunnen we omgaan met de uitwendige vormen van angst? Zoals: ik ben bang voor mijn vrouw, of ik ben bang voor een pestkop; een pestkop die steeds treitert: 'je liegt, je doet dit, je doet dat.' en er is de angst voor die voortdurende dwang, uitgeoefend door een agressief, enigszins gestoord persoon. Willen we omgaan met angst op een oppervlakkige manier, wat betekent: intellectueel, verbaal of willen we het diepgaand, zeer, zeer diep onderzoeken? Alstublieft, dit is een serieuze vraag die u voor uzelf moet beantwoorden. Als u zich er oppervlakkig in wilt verdiepen, dan is het onbegonnen werk. Het is als een boom - als u er een of twee takken afhakt, groeit er een volgende aan. Een permanent bloeien van angst. Of u kunt zijn werkelijke aard, structuur observeren, hoe hij tot stand komt? Wanneer we er diepgaand mee willen omgaan, ga dan naar de wortel ervan, wat is de oorsprong van angst?
46:15 Alstublieft, ik vertel het u niet; de spreker legt niks uit. We onderzoeken samen een immens ingewikkeld probleem dat de mensheid heeft verlamd. En uit angst hebben we van alles gedaan; alle goden op aarde uitgevonden. Als er absoluut geen psychologische angst is, hebben we geen goden meer nodig.
47:02 Dus wat is in essentie de wortel van angst? Is het tijd en denken? Alstublieft, we onderzoeken dit, ik vertel het u niet, ik stel vragen. Is het tijd: toekomst of verleden? En is het ook het denken, het denken over de toekomst, het denken over het verleden, denken aan wat kan gebeuren, wat is gebeurd? De toekomst is tijd. Verleden is tijd. Het verleden, zich vervormend in het heden, dat zich voortbeweegt naar morgen, de toekomst. De herinnering aan een voorval dat angst heeft veroorzaakt, en waarvan een mogelijke herhaling in de toekomst vrees opwekt. Kunt u dit volgen? Praat ik tegen mezelf of begrijpen we elkaar? Er is dus horizontale angst en verticale angst. Nietwaar?
49:21 We vragen dus: is het tijd? Het verleden, heden en de toekomst. Men is bang voor het heden: de instabiliteit, oorlogsdreiging, de bom die een land op een ander groot, tribaal land kan werpen - enzovoort. Men is bang voor het verleden, het heden en de toekomst. Dat is een beweging - nietwaar? - het is niet iets statisch, het is een beweging. En een beweging betekent dus tijd. Van hier naar het dorp vraagt reistijd om naar het dorp te komen. Van het ene punt naar het andere betekent tijd. We vragen dus of tijd een van de factoren van angst is. Logischerwijs lijkt het er wel op, rationeel, zinnig. En is denken ook de wortel van angst? Ik denk eraan dat ik morgen werkloos zou kunnen worden, ik zal morgen geen werk hebben. Erover denken terwijl ik een baan heb, nadenken over morgen is ook het begin van angst. Nietwaar? Begrijpt u het? Nadenken over het verleden, de voorvallen, de psychologische moeilijkheden die bepaalde vormen van angst hebben voortgebracht, denken over het verleden, denken over de toekomst, denken over het heden waarin zo'n immense onzekerheid is, gedachten kweken angst. Nietwaar? Begrijpt u dit alllemaal?
52:10 Tijd en denken zijn dus de voornaamste factoren van angst? En als ze dat zijn, en dat is de realiteit, wat moet men dan doen? Begrijpt u mijn probleem? Begrijpen wij elkaar? U heeft mij verduidelijkt dat tijd en denken de wortel zijn van angst. U heeft zich erin verdiept, u heeft het verduidelijkt; niet tot in detail, maar de betekenis van wat u zei is doorgedrongen. U vraagt mij nu of het een idee is dat u heeft geaccepteerd, de woorden die u heeft geaccepteerd, of al luisterend naar u, heb ik dat luisteren geabstraheerd tot een idee en ik worstel met het idee. Dan vraag ik mezelf af hoe ik dat idee kan omzetten in actie. Ziet u het verschil? Vous avez compris? Heeft u begrepen wat ik zeg? Is dit duidelijk? Nee.
53:51 We hebben de gewoonte abstracties te maken van een feit. Deze abstracties worden idealen, concepten, conclusies; alles verbaal. En dan vraag ik aan mezelf hoe ik deze idealen kan toepassen, deze ideeën, deze concepten, dat tijd en denken de wortel zijn van angst. Heeft u dit begrepen? Ik heb een abstractie gemaakt van wat u mij heeft verteld: tijd en denken zijn de bron van angst; en ik streef dat idee na, hoe ik het kan toepassen in mijn leven. De spreker zegt: doe dat alstublieft niet. Maak geen abstractie van wat u heeft gehoord: dat tijd en denken de bron van angst zijn. Vertaal het niet naar een idee, maar ontdek de waarheid ervan, de feitelijkheid ervan. Dat ik dus inzie dat ik echt bang ben voor het verleden, wat zo is. Ik ben ook bang voor het heden, want de dingen zijn zo ongelooflijk destructief om mij heen. En ik ben ook bang voor morgen, de toekomst - de atoombom, de nucleaire bom, de criminaliteit, de woedende terroristen en de politici met hun spelletjes; dat is het heden, dus ook de toekomst. Ik zie het feit, niet het idee van tijd en denken als bron van angst. Volgende week zaterdag ga ik hier dieper op in, op een andere manier, maar dit is de oorsprong van angst. Wat zal ik nu doen? Ik besef het, zie het feit in. Ik zie de waarheid van wat u zei. Niet romantisch, idealistisch e.d.; dat heeft geen betekenis. Ik zie de waarheid, de feitelijke waarheid van wat u mij heeft gezegd.
56:47 Dan ontstaat de moeilijkheid, wanneer u zover bent gekomen, wie de waarnemer is die het feit werkelijk ziet? Begrijpt u dit allemaal of is het te moeilijk? Goed. Wie is de waarnemer die zegt: 'Ah ja, ik zie de waarheid ervan in?' Verschilt de waarnemer van wat hij ziet? Begrijpt u mijn vraag? Wanneer ik zeg: 'Ja, ik zie de waarheid van wat u mij hebt verteld', heb ik al een trucje uitgehaald, namelijk: ik zie de waarheid in. Dat betekent dat ik wat anders ben dan de waarheid. Begrijpt u dit? Nietwaar? Is dit duidelijk? Wacht even, laat mij het eenvoudiger zeggen. Wanneer ik boos ben, verschilt die boosheid dan van mij? Of is er op het moment van boosheid geen verschil? Er is deze immense reactie. Een paar seconden later zeg ik: 'Ik was boos.' Ik heb mij toen dus afgescheiden als de 'ik' die boos was. Waar? Begrijpt u het?
58:42 Wanneer u mij de waarheid heeft verteld, het feit, dat tijd en denken de factoren van angst zijn, dan luister ik er zorgvuldig naar en zeg ik: 'Ja, ik zie de waarheid ervan in', en de waarneming van die waarheid is iets wat zich buiten mij afspeelt en ik kijk ernaar. Volgt u dit? Of, er is geen waarnemer, maar alleen het feit. Begrijpt u het verschil? Zitten we op dezelfde golflengte? Ik kijk naar die boom. Bij die waarneming komen woorden naar boven: 'Dat is een eik' en de precieze naam van die boom weerhoudt mij ervan er werkelijk naar te kijken. Heeft u dit begrepen? Als ik naar een museum ga en een schilderij zie van een oude meester - ik hou niet van moderne schilderijen, maar dat doet er niet toe - en ik kijk ernaar. Wanneer ik de ene meester vergelijk met een andere meester kijk ik niet naar het werkelijke schilderij van een bepaalde meester. Ik vergelijk, oordeel, ik observeer nooit nauwgezet, zonder enig besef van andere schilders, kijkend.
1:00:48 Wanneer ik observeer, de waarheid zie van wat je mij hebt gezegd, dan is er geen scheiding tussen de waarnemer en het waargenomene. Er is alleen de waarheid ervan. Niet: 'ik zie het'. En die waarneming, die holistisch is, bevrijdt de geest volledig van angst. Begrijpt u dit? Kijk alstublieft niet zo confuus. Zie mensen. Hoe laat is het?
1:01:41 Q: Half een.
1:01:45 K: Bent u niet moe? Kunnen we hiermee doorgaan? Het is erg belangrijk om dit te begrijpen. Ik ben bang - stel dat ik bang ben, psychologisch - dan probeer ik dat te controleren, ik probeer het te rationaliseren, ik probeer eraan te ontsnappen, vraag iemand hulp om het op te lossen. Ik reageer er dus altijd op. Waar? Is dat duidelijk? Dat is wat we allemaal doen: erop reageren om het te verdrijven of te controleren of ervan weg te lopen of het te onderdrukken. Dit is wat wij doen: erop reageren. Er is dus altijd een conflict. Waar? Is dat duidelijk? De strijd om niet bang te zijn, wat een conflict is. Nu, kan dat conflict ophouden? Begrijpt u dat? Ik stel de vraag op een andere manier. Kan dat conflict tussen mij en de angst, ik die de angst controleert, onderdrukt enzovoort, waardoor die scheiding ontstaat, die onvermijdelijk tot een conflict leidt, dan dat conflict eindigen? Begrijpt u het punt? Dat is mijn vraag. Hoe kan dat conflict eindigen? Waarom is die verdeeldheid tussen het 'ik', het 'ik' dat probeert angst te onderdrukken, controleren, domineren, waarom is er die verdeeldheid? Is deze verdeeldheid feitelijk of is die meer semantisch, verbaal? Of heeft het denken, omdat het niet in staat is het probleem op te lossen, zich verdeeld in het 'ik' en de angst. Begrijpt u dit?
1:04:42 Praat ik tegen mijzelf of kunnen we doorgaan? Sorry, u heeft mogelijk nooit over al deze dingen nagedacht. Het is belangrijk dit conflict op te lossen, want we leven in dualiteit. 'Ik ben dit, ik zou niet zo moeten zijn... ik zou zus of zo moeten zijn.' Er is dus altijd deze dualiteit die een conflict voortbrengt. Waar? Nu wil ik doorgronden - nee, ik gebruik niet 'ik wil' - kan dit conflict stoppen? Is er - luister er alstublieft naar - is er een tegenovergestelde? Ik ben bang. Het tegenovergestelde is niet bang zijn - nietwaar? - of moed hebben. Is er een tegenovergestelde van angst? Of is er alleen het beëindigen van angst, niet het tegenovergestelde van angst? Ik vraag mij of u dit inziet.
1:06:08 Is er een beëindiging van angst? - de beëindiging die geen conflict is. Nietwaar? Als ik het beëindig door een conflict betekent dit dat ik het in stand hou. Begrijpt u dit? Kan dit dus stoppen? Om iets te stoppen moet er geen 'ik' zijn dat het probeert te stoppen. Nietwaar? Als ik het probeer te stoppen, ben ik ermee in conflict. Nietwaar? Maar is er waarneming mogelijk van deze reactie genaamd angst, zonder dat het verleden tussen die waarneming komt? Het verleden, de herinneringen, de vele angsten die ik heb gehad. Kan het verleden zich onthouden van het kijken naar het feit zonder de herinneringen aan gisteren? Heeft u het niet begrepen?
1:07:49 Kijk: als ik getrouwd ben, ontmoet ik mijn vrouw elke dag; elke dag, nogal saai, elke dag. Luister zorgvuldig alstublieft, lach niet - elke dag. Dus ik begin haar te leren kennen; ik weet hoe ze eruitziet, hoe haar gebaren zijn, en de rest, de woorden, dus langzamerhand heb ik kennis opgebouwd over haar en elke keer als ik naar haar kijk, komt de kennis naar boven. Nietwaar? De kennis is het verleden - nietwaar? - want we hebben de kennis vergaard dag na dag na dag na dag na dag, opeengestapeld aan de hand van allerlei gebeurtenissen enzovoort. Elke keer dat ik haar zie, kijkt deze kennis, die verleden is, naar haar. U doet dat, dit is niks nieuws. We geven er alleen woorden aan. En deze kennis bestaat dus uit de herinnering aan voorbije dingen en ontmoet zo het heden en werpt zo een scheidsmuur op. Niet? Fysiek is mijn vrouw natuurlijk niet zoals ik; man en vrouw zijn we. Maar psychologisch heb ik mijzelf afgescheiden. Begrijpt u dat? De herinneringen aan de opeengehoopte kennis, wat de kennis is over mijn vrouw, heeft ons afgescheiden als 'ik' en 'haar'. Begrijpt u? Het verleden heeft deze verdeeldheid voortgebracht. Op dezelfde manier worden herinneringen aan angsten, vroegere angsten, angstige moeilijkheden, angstige gebeurtenissen, opgeslagen in het brein en dat brein herinnert zich het verleden, dus zodra er nu, in het heden, een reactie komt, noem je dat gelijk 'angst' en registreer je het als 'angst'. Begrijpt u dit? Nietwaar? Is dit duidelijk? Vertel mij niet dat het niet duidelijk is. Ik kan er niks aan doen. Sorry. Ik probeer het op verschillende manieren uit te leggen.
1:10:59 Het verleden is tijd. Het verleden is de waarnemer. En zodoende zegt de waarnemer: 'ja, dat is angst.' Ik weet dat het angst is, want ik heb het al zo vaak gevoeld. Dus op het moment van herkenning, is het deel van het verleden. Nietwaar? U ziet dit feit. Kunt u naar die reactie kijken... is er een waarneming van die reactie mogelijk zonder het verleden? En wanneer het verleden waarneemt, behoudt u dezelfde beweging. Maar wanneer er een waarneming is zonder het verleden, kijk je er met een frisse blik naar. Dus als u naar angst kijkt vanuit het verleden, gebruikt u energie die al jaar na jaar toegepast is. Dat is een verspilling van energie. Is er een nieuwe energie die de angst tegemoet treedt zonder het verleden? U begrijpt de vraag nu? Oh, in hemelsnaam!
1:12:42 Ziet u, angst bestaat alleen... Ik zie de waarheid in dat tijd en denken de oorsprong van angst zijn. Angst ontstaat als men onoplettend is. Wanneer er geen aandacht is. Als ik mijn volle aandacht geef, bestaat het niet. Maar mijn brein is geconditioneerd om er geen aandacht aan te schenken. Wanneer u seksuele gevoelens heeft, dan - nietwaar? Terwijl daarentegen - hoe noemt u het - angst, als u uw volle aandacht eraan geeft, wat niet analyseren betekent, niet rationaliseren, er niet aan ontsnappen, het niet waarnemen vanuit het verleden - aandacht betekent: kijken met al je energie. Nietwaar? Als je dat doet, is er geen angst. Daar kan ik nu niet op ingaan Ik kan er... we kunnen er op verschillende manieren op ingaan. Zaterdag zullen we dat veel uitgebreider doen. Want de geest die angst heeft, is een destructieve, agressieve, neurotische geest, terwijl een geest die vrij is van angst, in psychologische zin, van buitengewone kwaliteit is.
1:14:41 Hier kan ik het beter bij laten. Als u wilt, zien we elkaar donderdag weer.