Krishnamurti Subtitles home


OJ84T3 - Aandacht is als een vuur
Derde openbare toespraak
Ojai, VS
26 mei 1984



1:01 What a lot of people, aren't there! I suppose we are really concerned... with what we are talking about... and that's why you are here. This is not, as we have often repeated, an entertainment... either intellectual... verbal twistings and innuendoes... nor some romantic theories and speculations... and sentimental nonsense. We are dealing with facts. As we said, facts are those which have happened... and that which is happening now - those are facts. And what is happening tomorrow is not a fact... or a thousand tomorrows. We are only dealing with facts. And if we can understand those facts profoundly... not from any particular point of view... or a particular bias or direction... then perhaps we can examine the facts closely... carefully... and not only superficially... but also profoundly, deeply. Wat een hoop mensen zijn er. Ik veronderstel dat we werkelijk geïnteresseerd zijn in wat we gaan bespreken en dat is waarom je hier bent. Dit is geen, zoals we vaker zeiden, amusement, oftewel intellectuele, verbale kronkels en toespelingen, ook geen romantische theorieën en speculaties en sentimentele nonsens. Het gaat om feiten. Zoals we zeiden: feiten zijn dingen die gebeurd zijn en wat er nu gebeurt, dat zijn feiten. En wat er morgen gebeurt is geen feit, of over duizend morgens. We hebben hier alleen te maken met feiten. En als we deze feiten diepgaand kunnen begrijpen, niet vanuit een speciaal oogpunt of vooroordeel of een speciale richting, misschien kunnen we dan de feiten van dichtbij onderzoeken, zorgvuldig en niet alleen oppervlakkig, maar ook intens, diepgaand.
3:10 As we have been saying during these talks... we are taking a journey together, you and the speaker... a very long, wide journey... not into the future, but into the present. The present, as we pointed out, contains all time. The present is not only the past... all the memories, all the incidents... stored in the brain, recorded... but that past is now also. It is fairly obvious. And the future is what is now. The future will be exactly... perhaps slightly modified... is in the present, in the now. So what one is now... one will be tomorrow, a thousand tomorrows. And if there is no fundamental radical psychological revolution... not evolution... a revolution... a mutation, deep fundamental change... tomorrow will be exactly what we are now. So all time, the past, the present and the future... is contained in the now. This is not a theory, not a speculative... philosophical concept, but an actuality. If one looks at oneself very carefully... what is happening... what is happening now is what we have carried... through thousands and thousands of years... psychologically, and both biologically also. And that burden of the past... with all its memories, experiences, knowledge... is now, is what we are now. And we will be tomorrow what we are now. So, please, the now contains all time. Zoals we tijdens deze gesprekken hebben gezegd: we gaan samen op reis, jij en de spreker, een hele lange, uitgebreide reis, niet in de toekomst maar in het nu. Het nu, zoals we hebben aangegeven, bevat alle tijd. Het heden is niet alleen het verleden, alle herinneringen, alle gebeurtenissen opgeslagen in het brein, opgenomen, maar dat verleden is er ook nu. Dat is tamelijk duidelijk. En de toekomst is wat er nu is. De toekomst zal precies hetzelfde zijn - misschien in een beetje gewijzigde vorm - als het heden, het nu. Dus wat men nu is zal men morgen zijn en over duizend morgens. En als er geen fundamentele, radicale psychologische revolutie is, niet een evolutie, een revolutie, een mutatie, een diepe fundamentele verandering, zal morgen precies hetzelfde zijn als wat we nu zijn. Dus alle tijd, het verleden, het heden en de toekomst, is opgenomen in het nu. Dit is geen theorie, geen speculatief filosofisch concept, maar een actualiteit. Als je heel zorgvuldig naar jezelf kijkt, naar wat er gebeurt, is wat er nu gebeurt datgene wat we hebben meegenomen gedurende duizenden en duizenden jaren, psychologisch en biologisch, beide. En die last van het verleden met al zijn herinneringen, ervaringen, kennis is nu, is wat we nu zijn. En we zullen morgen zijn wat we nu zijn. Dus alstublieft, het nu bevat alle tijd.
6:50 And in relation to that, what is action? And it is a fact that all time... is in the now, in the present... what then is action? You understand? Can we go along with this for a while? Please, we are investigating together... the speaker is not instructing or informing. We are together, you and the speaker are investigating... exploring, examining, not analysing. There is a difference between analysis and perception. Analysis implies an analyser... the analyser is the past... and he is examining the present, what is happening now. What is happening now... or what is psychologically taking place... is what the observer has been, or is. Are we together in this? The observer, the analyser... is the result of a great many... accumulations of information, knowledge, incidents, experiences... so the analyser is examining that which is happening now... or examining that which has happened. Right? So the analyser is the analysed, which is the present. Am I talking to myself... or are we somewhat together in this matter? En in verband daarmee, wat is actie? En het is een feit dat alle tijd in het nu is, het heden, wat is dan actie? Begrijpt u? Kunnen we hier even mee doorgaan? Alstublieft, we zijn dit samen aan het onderzoeken, de spreker is niet aan het instrueren of informeren. We zijn samen, u en de spreker, aan het onderzoeken, verkennen, bestuderen, niet aan het analyseren. Er is een verschil tussen analyseren en waarnemen. Analyseren impliceert een analyticus, de analyticus is het verleden en die bestudeert het heden, dat wat er nu gebeurt. Wat er nu gebeurt of wat er psychologisch plaatsvindt is dat wat de waarnemer is geweest of nog is. Doen we dit samen? De waarnemer, de analyticus, is het resultaat van heel veel opeenstapeling van informatie, kennis, gebeurtenissen, ervaringen. Dus de analyticus bestudeert dat wat nu gebeurt of dat wat is gebeurd. Correct? Dus de analyticus is het geanalyseerde, wat het heden is. Praat ik tegen mijzelf of zijn we enigszins samen in deze kwestie?
9:33 I think this is rather an important question to understand... because when we divide the analyser... as something separate from the analysed... then in that process of division... there is contradiction, there is conflict... either there is suppression... or examination as something outside. But the analyser is the analysed. When one is violent, when there is violence... and you analyse violence... one can very easily analyse violence... from the distant cousins, the apes... until now... we have inherited all the violence... of all the thousand years of continuity of violence, and so on. We can easily examine and analyse violence. Is violence different from the examiner, the analyser? Is not the analyser also part of that violence? Right? Ik denk dat dit een nogal belangrijke vraag is om te begrijpen, omdat wanneer we de analyticus scheiden als iets dat losstaat van het geanalyseerde, er in dat proces van scheiding een tegenstrijdigheid is, een conflict, of er is onderdrukking of het wordt onderzocht als iets van buiten. Maar de analyticus is het geanalyseerde. Wanneer iemand gewelddadig is, wanneer er geweld is en je analyseert geweld - je kan heel gemakkelijk geweld analyseren, vanaf onze verre neven, de apen tot nu toe hebben we al het geweld geërfd, duizenden jaren van doorgaand geweld, enzovoort. We kunnen gemakkelijk geweld onderzoeken en analyseren. Is geweld anders dan de onderzoeker, de analyticus? Is de analyticus niet ook een deel van dat geweld?
11:14 So the analyser is the analysed... it is not something separate from the analyser... therefore there is no division... between the analysis and the analyser, they are one. And when we understand that... conflict exists only when there is division... division between your ambition and somebody else's ambition... division between you and your wife, your husband... your neighbour and so on, division brought about... through nationalities, through religions and so on... not only psychologically but linguistically also, and so on. So the analyser is the analysed, and so we said... we are not analysing... we are perceiving directly. Is this somewhat clear for us, can we go on from there? I wish one could talk this over together quite simply... not you sitting there and the speaker sitting on a platform... but two friends looking at the whole problem of existence... amicably, in a sense of affection and care... looking at all this travail of man, the travail of each one... it would be very simple to do that, have a good dialogue. But when there are so many people here... that is not possible, unfortunately. But you as a person and the speaker... can think together... not along any particular line... or a particular point of view... or strengthen one's own opinion which becomes obstinacy... but rather as two friends... who have known each other for some time... not only understand the verbal significance but go beyond the words. If we could do that together... then perception becomes very easy, to perceive. Not I perceive and the speaker is persuading you... to perceive in a particular way, to perceive. In that perception... you and the speaker disappear... because we are only perceiving... but when there is a motive for that perception, a direction... a sense of bigotry, obstinacy... then perception is distorted... therefore you perceive differently from another. I hope this is clear. Dus de analyticus is het geanalyseerde, het is niet iets gescheiden van de analyticus, daarom is er geen verdeling tussen de analyse en de analyticus, zij zijn één. En wanneer we dat begrijpen bestaat conflict alleen wanneer er verdeeldheid is, verdeeldheid tussen jouw ambitie en de ambitie van iemand anders, verdeeldheid tussen jou en je vrouw, je man, je buurman enzovoort, verdeeldheid teweeggebracht door nationaliteiten, door religies enzovoort, niet alleen psychologisch maar ook taalkundig. Dus de analyticus is het geanalyseerde, en we zeiden dat we niet aan het analyseren zijn, we nemen waar, direct. Is dit een beetje duidelijk voor ons, kunnen we vanaf hier verder gaan? Ik wou dat we dit heel eenvoudig samen konden bespreken. Niet dat jij daar zit en de spreker op een podium, maar twee vrienden, kijkend naar het hele probleem van het bestaan, vriendschappelijk, met een gevoel van genegenheid en zorg, kijkend naar al dit geploeter van de mens, van iedereen, het zou heel eenvoudig moeten zijn om dat te doen, een goeie dialoog te hebben. Maar omdat er zoveel mensen hier zijn is dat helaas niet mogelijk. Maar jij als persoon en de spreker kunnen samen denken, niet langs een specifieke lijn of vanuit een speciaal gezichtspunt, of je eigen mening versterkend, wat koppigheid wordt, maar liever als twee vrienden die elkaar al enige tijd kennen, en niet alleen de verbale betekenis begrijpen, maar voorbij de woorden gaan. Als we dat samen kunnen doen, dan wordt het heel gemakkelijk om waar te nemen, waarnemen. Niet ik neem waar en de spreker overtuigt je om het waar te nemen op een bepaalde manier, waarnemen. In die waarneming verdwijnen jij en de spreker, omdat we alleen waarnemen. Maar wanneer er een motief is voor die waarneming, een richting, een gevoel van onverdraagzaamheid, koppigheid, dan wordt de waarneming vervormd, daardoor neem je anders waar dan de ander. Ik hoop dat dit helder is.
15:36 So we are asking, when all time... is in the present, now, which is a fact... not an abstraction or an ideology... or some ideal, but it is a fact... and when there is that fact what then is action? You understand? This is an important question to understand. We are also going to talk over together not only that... but also the whole problem of becoming... psychologically. And what is action in relation to that becoming? And also if we have time we are going to talk over together suffering... and perhaps, which is part of life, of our daily life - death... death not as a morbid incident... but an extraordinarily important problem in one's life. Dus we vragen ons af, wanneer alle tijd in het heden is, nu, wat een feit is, niet een abstractie of een ideologie of een ideaal, maar het is een feit en wanneer dat feit er is, wat is dan actie? Begrijpt u? Dit is een belangrijke vraag om te begrijpen. We gaan niet alleen daarover samen praten, maar ook over het hele probleem van het 'worden', psychologisch gezien. En wat is actie in relatie met dat worden? En als we tijd hebben, gaan we samen praten over lijden en misschien, wat hoort bij het leven, ons dagelijks leven, over de dood. De dood, niet als een morbide voorval, maar een buitengewoon belangrijk probleem in iemands leven.
17:14 So we are going to talk over together... action, daily action... and the question of becoming. And in that becoming we all want to be secure. Security is very essential to all of us. The brain cannot function fully... with all its capacity energy and drive... if the brain is not completely secure. Right? No? If one is confused, uncertain... with a thousand problems... how can the brain be secure? If you have many, many illusions, as most people do... the brain becomes then rattled, uncertain, confused. So the brain to function efficiently... not only technologically... but much more seriously which is psychologically... the brain needs extraordinary stability... the brain needs to be absolutely clear... firm, unshakeable. And we are going to go into all that if you have the patience. And if you are not interested... because you are interested in so many things... boating, driving, interested in reading a book... but giving attention... which is totally different from interest. We gaan dus samen praten over: actie, dagelijkse actie en de kwestie van worden. En in dat worden willen we allemaal veilig zijn. Veiligheid is zeer essentieel voor ons allemaal. Het brein kan niet volledig functioneren met al zijn capaciteiten, energie en gedrevenheid als het brein niet volkomen veilig is. Correct? Nee? Als iemand verward is, onzeker, met wel duizend problemen, hoe kan het brein dan veilig zijn? Als je heel veel illusies hebt, de meeste mensen hebben die, raakt het brein van streek, onzeker, verward. Dus om het brein efficiënt te laten functioneren, niet alleen technisch, maar veel serieuzer, psychologisch, heeft het brein uitzonderlijke stabiliteit nodig. Het brein moet volkomen helder zijn, stevig, onwankelbaar. En daar gaan we allemaal op in, als jullie het geduld daarvoor hebben. En als je er niet in geïnteresseerd bent, omdat je geïnteresseerd bent in zoveel dingen: met een boot varen, autorijden, geïnteresseerd in het lezen van een boek, maar aandacht geven is totaal iets anders dan interesse.
19:51 Most of us, perhaps almost all of us... are attempting to become something psychologically. Outwardly, externally... you can understand... a student becoming an engineer. He becomes an engineer, earns a livelihood... and keeps becoming more and more expert in engineering. And psychologically we have the same concept... that I am this now... but I will become that. Yes? Somebody I will talk to, right? Don't agree with the speaker: question, doubt... don't follow anybody... psychologically... of course you have to follow a doctor's instructions if you are ill. But psychologically, inwardly... to obey any kind of authority... any kind of expert, professional... destroys the integrity... of one's own perception. Psychologically we are all attempting to become something. Right? That is an obvious fact. One is greedy, or violent... and one is trying not to be, that is to become. There are wars... and through United Nations and all those organisations... we are trying to unify the world... to become something in the future. I won't go into the contradictory nature... of various nations becoming united, which is impossible... but that is the political activity... of those who are concerned... with their own ambitions, the perpetuation of particular systems. But one can see that... there is always an attempt... on the part of each one of us... that we want to change from this to that. The 'that', the future, is in time, far away or very near... but it is still a movement of becoming... gaining, losing, getting reward or punishment. This whole process of becoming... always with the intention... with the motive, the better, the more... the gain, the fear of loss. That's clear. De meesten van ons, misschien wel bijna iedereen van ons, proberen psychologisch iets te worden. Uiterlijk, uitwendig, kan je begrijpen dat een student een ingenieur wordt. Hij wordt ingenieur en verdient zijn brood en wordt steeds deskundiger op technisch gebied. En psychologisch hebben we hetzelfde concept. Dat ik nu dit ben, maar ik word dat. Ja? Is er iemand met wie ik praat, ja? Wees het niet met de spreker eens, vraag het je af, twijfel, volg niemand, psychologisch. Je volgt natuurlijk wel de instructies van de dokter op als je ziek bent, maar als je psychologisch, innerlijk elk soort autoriteit gehoorzaamt, elke deskundige of professional, wordt de integriteit aangetast van iemands eigen waarneming. Psychologisch proberen we allemaal iets te bereiken. Correct? Dat is overduidelijk een feit. Men is hebberig of gewelddadig en men probeert dat niet te zijn, dat is 'worden'. Er zijn oorlogen en door middel van de Verenigde Naties en dat soort organisaties proberen we de wereld te verenigen, iets in de toekomst te worden. Ik ga niet in op het tegenstrijdige karakter van verschillende naties die verenigd worden, wat onmogelijk is maar dat is de politieke activiteit van degene die bezig zijn met hun eigen ambities, de voortzetting van een bepaald systeem. Maar men kan zien dat er altijd een poging is van ieder van ons om te veranderen van dit naar dat. En dat, de toekomst, ligt in de tijd, ver weg of dichtbij, maar is altijd een beweging van worden, winnen, verliezen, een beloning krijgen of straf. Dit hele proces van worden, altijd met de intentie, met het motief van beter, meer, winst, angst voor verlies. Dat is duidelijk.
23:53 Now is it a fact that... to become something involves time? Right? I am this now but give me a year... or two days - I will be different. Which is, time is involved... but that time is now. You understand? The future is now. Is this a puzzle?

Q: Yes. 		Nou, is het een feit dat iets worden tijd kost? Correct? Ik ben nu dit, maar geef me een jaar of twee dagen en ik ben anders. Wat betekent, het kost tijd maar die tijd is nu. Begrijp je? De toekomst is nu. Is dit een puzzel?

V: Ja.
24:38 K: Yes? I am glad! Then we can go more slowly into it. As we said, sir, we are the past. Right? All our memories which have been recorded in the brain... all that we have done... not only fifty years ago but yesterday... so the past is now. Right? And what is now... if there is not a radical change... will be tomorrow, which is time. The future is therefore in the now. Right? So where is becoming then? You are following? Please, this is really fascinating... very serious. We are accustomed to the idea of evolution. That is, man has reached the stage now... after forty, fifty or a million years ago... our brain has evolved from the ape... until we are now so-called civilised people... which I question, but that doesn't matter. And that has taken immense time. That time of forty thousand years is now... because what you are now. And the future is what you are now... perhaps slightly modified... but the future is also in the now. So unless there is a radical change now... the future will be what you have been, tomorrow. It is simple enough. Now don't let's beat the dead horse, it is clear. If it isn't clear think it out if you have the time and the inclination... you know, all the rest of it, if not, drop it. Probably you will, which is most convenient and easy. But if you are interested... if you really want to discover for yourself... a radical psychological, deep change... that change cannot have time. It must happen now. Clear? K: Ja? Daar ben ik blij om. Dan kunnen we er nog rustiger op in gaan. Zoals we zeiden meneer, we zijn het verleden. Correct? Al onze herinneringen die zijn opgeslagen in het brein, alles wat we gedaan hebben, niet alleen vijftig jaar geleden maar ook gisteren, dus het verleden is nu. Correct? En wat er nu is, als er geen radicale verandering is, zal er morgen zijn, wat tijd is. De toekomst is daarom in het nu. Correct? Dus waar is het worden dan? Volgt u het? Alstublieft, dit is echt fascinerend, zeer serieus. We zijn gewend aan het idee van evolutie. Dat wil zeggen, de mens heeft het tot nu toe zover gebracht, na verloop van veertig, vijftig of een miljoen jaar heeft ons brein zich geëvolueerd van een aap tot wat we nu een zogenaamd beschaafd mens noemen, wat ik me afvraag, maar dat doet er niet toe. En dat heeft immens veel tijd gekost. Die tijd van veertigduizend jaar is nu, want dat is wat jij nu bent. En de toekomst is wat jij nu bent, misschien een beetje gewijzigd, maar de toekomst is ook in het nu. Dus tenzij er nu een radicale verandering plaatsvindt, zal de toekomst, morgen, zijn wat je bent geweest. Dat is eenvoudig genoeg. Nou, laten we niet aan een dood paard trekken, het is duidelijk. Zo niet, denk er dan eens over na als je tijd en zin hebt, je weet wel, en vergeet het anders maar. Waarschijnlijk doe je dat, want dat is het handigst en makkelijkst. Maar als je geïnteresseerd bent, als je echt wilt ontdekken voor jezelf wat een radicale, psychologische, diepe verandering is, die verandering mag geen tijd kosten, die moet nu gebeuren. Helder?
28:17 If you have got toothache, pain, you don't say... 'I'll wait until next week, it is part of evolution'... and all the rest of it, there is instant action. So if we don't realise the danger... of allowing time to interfere with action... then that action breeds... all kinds of complications, obviously. So our question is this... the brain to function efficiently... clearly, without any kind of confusion... must understand what is security... what is stability... a sense of firmness... so that it is not wishy-washy, wobbling all over the place... as most brains are. Right? So we must examine if there is any security at all... psychologically. Of course we must have security physically... which is becoming more and more difficult for economic reasons... and those economic reasons are: each country thinks... my economy first... as each person thinks, me first. The economic situation of the world is very serious... they tell you everyday about it... on the television, if you have observed... or in the newspapers... and they are trying to solve these problems... and they have not succeeded so far, and they never will... because each group, each community... each nation thinks... they are something separate from the rest of the world. Therefore the economic situation... becomes very limited, small, ineffectual. It is the concern of the rest of humanity... everybody throughout the world... desires to be secure... physically, economically... and that is not possible when there are wars... the threat of war... when there is division as religious divisions... national divisions, ideological differences... dialectical dissection of history... coming to a conclusion... as Marx, Engles, Lenin and Stalin on one side... and on the other side Democratic, and so on. I know you will get bored with this... but unless we radically change this narrow pattern... we are going to have more and more wars... economic problems, it is becoming more and more dangerous. It's up to you. And all this can end only when you drop your own particular... conditioning as an American, Russian, Indian... French and British and so on... so that we are one humanity... as our consciousness is the rest of humanity. I have gone into that, I won't go into it now. Als je kiespijn hebt, zeg je niet: 'Ik wacht tot volgende week, het is een deel van de evolutie' en zo, er is directe actie. Dus als we niet begrijpen dat het gevaarlijk is om tijd de kans te geven tussenbeide te komen bij het handelen dan kweekt die handeling allerlei complicaties, dat spreekt vanzelf. Dus onze vraag is deze: het brein, dat om efficiënt te kunnen functioneren, helder, zonder enige vorm van verwarring, moet begrijpen wat veiligheid is, wat stabiliteit is, een gevoel van stevigheid, zodat het niet zwak en wiebelig is, zoals de meeste breinen zijn. Correct? Dus moeten we onderzoeken of er überhaupt wel zekerheid is, psychologisch. Natuurlijk moeten we fysieke zekerheid hebben, wat hoe langer hoe moeilijker wordt om economische redenen en deze economische redenen zijn dat elk land denkt: mijn economie eerst, zoals elke persoon denkt: eerst ik. De economische situatie van de wereld is zeer serieus, men vertelt je er elke dag over op de televisie, als je dat hebt gezien, of in de kranten en men probeert die problemen op te lossen en dat is tot zover nog niet gelukt en dat zullen ze ook nooit doen, omdat iedere groep, iedere gemeenschap, iedere natie denkt dat ze iets anders zijn dan de rest van de wereld. Daardoor wordt de economische situatie erg beperkt, klein, ineffectief. Het gaat de rest van de mensheid aan, iedereen overal op de wereld verlangt veilig te zijn, fysiek, economisch en dat is niet mogelijk wanneer er oorlogen zijn, de dreiging van oorlog. Wanneer er verdeeldheid is zoals religieuze verdeeldheid, nationale verdeeldheid, ideologische verschillen, een dialectische analyse van de geschiedenis en de conclusie daaruit, zoals Marx, Engels, Lenin en Stalin aan de ene kant en aan de andere kant democratie, enzovoort. Ik weet dat dit je verveelt, maar tenzij we dit beperkte patroon radicaal veranderen zullen we meer en meer oorlogen krijgen, meer economische problemen en wordt het hoe langer hoe gevaarlijker. Het is aan u. En dit kan alleen stoppen als je je eigen bijzondere conditionering laat vallen als Amerikaan, Rus, Indiaas, Frans en Brits enzovoort, zodat we één mensheid zijn, aangezien ons bewustzijn net zo is als dat van de rest van de mensheid. Ik ben daar eerder op ingegaan en wil dat nu niet doen.
33:11 So the brain can only be stable... have complete security... when we understand the whole process of becoming. Becoming implies duality... and where there is duality... there must be conflict... the Arab and the Jew, the Muslim and the Hindu... the Catholic and the Protestant... the perpetual state of conflict human beings live in. So where there is becoming... there is duality and therefore conflict. And the brain cannot perpetually live in conflict... it then becomes neurotic, psychotic... and pursues every kind of illusion... and therefore the multiplication of psychologists, therapeutists... and psychiatrists, you know they are multiplying all over the world. I am sorry, there are psychologists here! Dus het brein kan alleen stabiel zijn, complete zekerheid hebben, wanneer we het hele proces van worden begrijpen. Worden houdt dualiteit in en wanneer er dualiteit is moet er conflict zijn. De Arabieren en de Joden, de moslims en de hindoes, de katholieken en de protestanten, de permanente toestand van conflict waar de mensen in leven. Dus waar er worden is is er dualiteit en daarom conflict. En het brein kan niet permanent in conflict leven, dan wordt het neurotisch, psychotisch en streeft het iedere vorm van illusie na en daarom zijn er steeds meer psychologen, therapeuten en psychiaters, je weet wel dat er hoe langer hoe meer op de wereld zijn. Mijn excuses, er zijn hier psychologen!
34:45 So to see that fact, not the idea of the fact... you understand the difference? One sees the fact and one then makes an abstraction of it... which is called the idea of it... and we pursue the idea and not the fact. Right? Are we together in this? So we must be very clear in this matter, we are dealing with fact... not with the idea, the symbol of the fact... or the word of the fact. When you see the fact... that time is not the solution... or brings about a radical change... then you are stuck with the fact. Right? You are with the fact. And the fact is not different from you, you are the fact. You are the fact that you are violent... brutish, thoughtless, anxious... and all the rest of it... the whole content of one's consciousness... which is in a turmoil, constantly in conflict... like the consciousness of every human being in the world. So we are essentially all humanity... each one of us is all humanity. And if you change, not tomorrow... there is no time... time is the enemy of change... I wish you could realise this. Do consider it seriously please, if you are at all serious. Then what is action? If there is only all time contained now... then what is action in the now? You understand my question? Are you puzzled a little bit?

Q: Yes. 		Maar dat feit zien, niet het idee van het feit, begrijp je het verschil? Men ziet het feit en dan maakt men er een abstractie van, wat een idee genoemd wordt en we gaan verder met het idee ervan en niet het feit. Correct? Zijn we hierin samen? We moeten heel helder zijn over deze kwestie, we zijn bezig met het feit, niet met het idee, het symbool van het feit of het woord van het feit. Wanneer je het feit ziet dat tijd niet de oplossing is of een radicale verandering brengt, dan zit je vast aan het feit. Correct? Jij bent samen met het feit. En het feit is niet anders dan jij, je bent het feit. Het feit is dat je gewelddadig bent, wreed, gedachteloos, ongerust en al de rest, de hele inhoud van iemands bewustzijn is in beroering, constant in conflict, zoals het bewustzijn van ieder menselijk wezen in de wereld. Dus we zijn in wezen de hele mensheid, ieder van ons is heel de mensheid. En als je verandert, niet morgen, er is geen tijd, tijd is de vijand van verandering. Ik wou dat je dat kon beseffen. Overweeg het alstublieft serieus, als je überhaupt serieus bent. Wat is dan actie? Als alle tijd alleen in het nu is, wat is dan actie in het nu? Begrijpt je mijn vraag? Ben je een beetje verbaasd?

V: Ja.
37:36 K: Good! So we can explore more. What is action? Every day action, going to the office, going to the factory... talking to your wife or husband... rowing, walking, jumping... chasing ideas, or chasing gurus, which is the same thing. You are acting. Life is action... as relationship is action. So what is action? Our action is based on reward and punishment... to put it very, very simply. Right? I like life if I can get something out of it. And I will be punished if I don't act rightly... therefore I attempt to act rightly. So our action is based on reward and punishment... our action is based on some futuristic concept, on an ideal... and action according to that ideal, conforming... adjusting to that ideal therefore conflict. All our action has a motive... a direction, selfish generally... self-interest, self-concern... which is reward and punishment... a reward in the future... if I do this I will get that. Right? And if I don't it I might lose... therefore the fear of losing. So our action is always in this area of gain and reward... punishment and fear. Right? Reward is always in the future. Punishment also might happen in the future. So there is never action per se. You understand? Action for itself. Like a good carpenter who will make you... a marvellous cabinet, the love of it itself... not the reward, the punishment, the gain. K: Goed! Dan kunnen we verder onderzoeken. Wat is actie? Alledaagse actie, naar kantoor gaan, naar de fabriek gaan, praten met je vrouw of man, roeien, wandelen, springen, ideeën najagen, of goeroes, wat hetzelfde is. Je bent actief. Leven is actie, zoals relaties actie zijn. Dus wat is actie? Onze acties zijn gebaseerd op beloning en straf om het heel simpel te zeggen. Correct? Ik hou van het leven als ik er wat aan heb. En ik word ervoor gestraft als ik het niet goed doe, daarom probeer ik het goed te doen. Dus onze acties zijn gebaseerd op beloning en straf. Onze acties zijn gebaseerd op een idee over de toekomst, op een ideaal, en actie volgens dat ideaal, actie die ermee overeenstemt, zich aanpast aan dat ideaal, veroorzaakt conflict. Al onze acties hebben een motief, een richting, in het algemeen egoïstisch, eigenbelang, bezorgd om jezelf, wat beloning en straf is, een beloning in de toekomst, als ik dit doe krijg ik dat. Correct? En als ik het niet doe zou ik kunnen verliezen, daardoor de angst om te verliezen. Onze acties zijn altijd op dat gebied van winst en beloning, straf en angst. Correct? De beloning is altijd in de toekomst. Straf kan ook gebeuren in de toekomst. Dus er is nooit actie op zichzelf. Begrijp je? Actie omwille van de actie zelf. Zoals een goede timmerman, die een schitterende kast maakt uit liefde voor zijn vak, niet vanwege een beloning, een straf, of de winst.
40:47 So action in relation to time breeds conflict. Right? This is clear? And is there action which is for itself? Is love the action in itself? Not the love that has jealousy, hate, amusement... fun and excitement, sex, pleasure... love is not all that surely. You see when there is love there is action without conflict. And love is not a slave to time. So, that is, if you can understand that, explain and deeply grasp the truth of it... then the brain becomes extraordinarily vital, strong... not confused in any way... because then you are living now completely... fear of the future and the past disappear. Dus actie in verhouding tot tijd kweekt conflict. Correct? is dit helder? En is er actie die er voor zichzelf is? Is liefde de actie op zichzelf? Niet de liefde die jaloezie kent, haat, amusement, vermaak en opwinding, seks, plezier, liefde is zeker niet dat alles. Weet je, wanneer er liefde is is er actie zonder conflict. En liefde is niet de slaaf van tijd. Dus dat betekent, als je dat kunt begrijpen, uitleggen en de waarheid ervan diep beseft, dan wordt het brein uitzonderlijk vitaal en sterk, op geen enkele manier verward, omdat je dan nu compleet leeft, angst voor de toekomst en het verleden verdwijnt.
42:30 We ought also to talk over together... the question of suffering... which is part of our life. There isn't a single human being in the world... not a single human being... whether he is in a monastery... or a monk in the Himalayas... a man in the street, and you... and every human being on earth suffers. And we make others suffer. That's our cycle. And there is the suffering brought about by war. Wars have existed for six, seven or ten thousand years. And during that long duration of time, killing each other... in the name of god, in the name of peace, in the name of gain... and profit and so on... man has brought upon himself and others... great sorrow, tears. There isn't one human being who has not cried... shed tears... and the pain of loss. Millions maimed because we are so conditioned... to stick to our own... particular point of view... to our own particular religion... to our own particular ideology... I believe and I hold to that. And you believe something contrary... therefore I am willing to kill you. This is going on. The Russian ideology, the democratic ideology... and they are willing to kill each other... blow each other to smithereens. And this has been going on... for thousands upon thousands of years... protecting my country, my god, my... oh, not here, there is no king here! This is very serious, sir, you may laugh it off... but if one's wife or husband, son is destroyed by war... then you will know what it means. We all know what it means but yet we go on... in the same old pattern. We moeten het samen ook over de kwestie van het lijden hebben, wat een deel is van ons leven. Er is geen enkel menselijk wezen in de wereld, geen enkel mens, of hij nou in een klooster woont of een monnik is in de Himalaya, een man op straat, en jij en ieder menselijk wezen op aarde lijdt. En we laten anderen lijden. Dat is onze kringloop. En er is het lijden dat door oorlog teweeg is gebracht. Oorlogen bestaan al zes-, zeven- of tienduizend jaar. En gedurende dat lange tijdsbestek doden we elkaar in de naam van God, in de naam van de vrede, in de naam van verdienste en winst, enzovoort. De mens heeft over zichzelf en anderen groot verdriet en tranen gebracht. Er is niet één mens die niet heeft gehuild, tranen heeft gelaten, en de pijn van verlies. Miljoenen zijn verminkt omdat we zo geconditioneerd zijn om vast te houden aan ons eigen specifieke standpunt, onze eigen speciale godsdienst, onze eigen speciale ideologie, ik geloof en daar houd ik me aan. En jij gelooft iets tegengestelds en daarvoor ben ik bereid je te vermoorden. Dit is aan de gang. De Russische ideologie, de democratische ideologie en zij zijn bereid elkaar te doden, elkaar aan gruzelementen te schieten. En dit is al duizenden, duizenden jaren aan de gang, om mijn land te beschermen, mijn God, mijn ... o, niet hier, er is hier geen koning! Dit is heel serieus meneer, je kan het weglachen, maar als iemands vrouw of man of zoon is vernietigd door oorlog dan weet je wat het betekent. We weten allemaal wat het betekent, maar toch gaan we door in hetzelfde oude patroon.
46:06 And so there is the sorrow of mankind... the sorrow of humanity. And also what we think is our own particular sorrow... my son is dead... my wife has left me... there is the sorrow... of seeing another suffer... the sorrow of those who can never read or write... those who are extraordinarily poor. All that is sorrow... not only the sorrow of mankind... but also the sorrow of each one. Each one thinks, it is my sorrow, not yours. But sorrow is sorrow... not yours or mine, it is sorrow. To understand this requires... freedom to observe, to perceive... but we have become so individualistic... so narrow, so small... we reduce everything to our own limited backyard. Sorrow is sorrow of all humanity... it is not yours or mine. En dus is er het verdriet van de mensheid, het lijden van de mensheid. En ook wat we denken dat ons eigen speciale verdriet is, mijn zoon is dood, mijn vrouw heeft me verlaten, er is het verdriet om een ander te zien lijden. Het lijden van hen die nooit kunnen lezen of schrijven, degenen die extreem arm zijn. Dat is allemaal lijden, niet alleen het leed van de mensheid, maar ook het verdriet van ieder van ons. Ieder van ons denkt: het is mijn verdriet, niet het jouwe. Maar lijden is lijden, niet het jouwe of het mijne, het is lijden. Dit begrijpen vereist de vrijheid om te observeren, waar te nemen, maar we zijn zo individualistisch geworden, zo bekrompen, zo klein, we beperken alles tot onze eigen kleine achtertuin. Verdriet is verdriet van alle mensen, het is niet het jouwe of het mijne.
48:10 And one asks: can that sorrow ever end? Or it is the lot of human beings... to kill nature, animals... to kill each other? Not only kill verbally... kill by a gesture... kill millions with one bomb... destroy millions and millions. So all this is sorrow. And sorrow of disease, pain... sorrow of not gaining, losing... take all that in, it isn't just the sorrow of my son dying. Can this sorrow ever end? Sorrow is not sentimental... sorrow is not something romantic... it is a dreadful thing. It is something that is so directly... concerned with every human being... the loneliness of sorrow... the pain of it... the anxiety and so on. Can all that end? Probably we have never asked that question... we have never faced it... we all want to escape from it... take a drug in order not to suffer... get drunk... escape... because we never actually have faced the problem... the seriousness of it... that is, to give our complete attention to sorrow. Not veil it through words, through some kind of speculative hope... and so on... but actually live with it... without becoming morbid. That is to give one's whole complete attention to it. En men vraagt zich af: kan dat lijden ooit eindigen? Of is het het lot van de mens om de natuur te doden, dieren, om elkaar te doden? Niet alleen verbaal doden, doden door een gebaar, miljoenen doden met één bom, miljoenen en miljoenen vernietigen. En dit alles is lijden. En het leed van ziekte, pijn, verdriet om niet te winnen, verliezen, neem dat allemaal mee, het is niet alleen het verdriet om de dood van mijn zoon. Kan dit verdriet ooit eindigen? Verdriet is niet sentimenteel, lijden is niet iets romantisch, het is een vreselijk iets. Het is iets dat zo direct betrokken is bij ieder menselijk wezen, de eenzaamheid van lijden, de pijn ervan, de angst enzovoort. Kan dat alles eindigen? Waarschijnlijk hebben we nooit die vraag gesteld, we hebben het nooit onder ogen gezien, we willen er allemaal aan ontsnappen, een medicijn nemen om niet te lijden, dronken worden, ontsnappen, we hebben nooit het probleem echt bekeken, het serieuze ervan, dat wil zeggen, je volledige aandacht geven aan verdriet. Niet het versluieren met woorden, met een denkbeeldige hoop enzovoort maar leef er werkelijk mee zonder zwartgallig te worden. Dat wil zeggen, geef je volledige aandacht eraan.
51:24 Attention is like a fire... when that attention is there... that thing which is sorrow, the loneliness... the pain, the anxiety, the tears... when there is that complete attention all that goes, disappears. Attention is a flame. Aandacht is als een vuur, wanneer die aandacht er is, dat ding wat lijden is, de eenzaamheid, de pijn, de angst, de tranen, als er die volledige aandacht is, gaat dat alles weg, het verdwijnt. Attentie is een vlam.
51:52 Sorrow, the root meaning of that word, is also passion. The ending of sorrow is passion, not lust. And we never have passion... we want pleasure. Passion is something extraordinarily different. Where there is the ending of sorrow there is passion... it is not your passion or my passion, it is passion. And that's part of love. Where there is love there is compassion. And where there is this extraordinary passion of compassion... there is intelligence... and that intelligence acts... that intelligence is not yours, or mine, or X, Y, Z's. Lijden, de oorspronkelijke betekenis van dat woord is ook passie. Het einde van het lijden is passie, geen lust. En we hebben nooit passie gehad, we willen plezier. Passie is iets buitengewoon anders. Wanneer er een einde is aan het lijden, is er passie, het is niet jouw passie of mijn passie, het is passie. En dat maakt deel uit van de liefde. Wanneer er liefde is is er compassie. En wanneer er die buitengewone passie of compassie is, is er intelligentie en die intelligentie handelt, die intelligentie is niet de jouwe of de mijne of van X, Y of Z.
53:21 And if we have time... En als er nog tijd is,
53:31 we ought to talk over together... a very serious problem, which is death. On a lovely morning like this... to talk about death seems absurd. I wonder if we can talk first about beauty. What is beauty? My friend says, 'I am not interested in that... beauty doesn't much matter.' Where there is love there is beauty... freedom, goodness... which has been one of the problems of humanity... freedom, justice, goodness. Where there is love, do what you will, it will be right. Let's leave beauty until tomorrow, it is too complex. We ought to talk over together... this enormous problem of death. One thing is absolutely certain, irrevocable... that we are all going to die one day, that is a fact. And we have never gone into the question... because most people are afraid of it... what is death... what is it to die? And why have we made death... something far away from life, living? Do you understand my question? We are living now... and death may come to us when we are ninety... a hundred or later, much, much later - I hope for you. So there is a long wide gap between the now... you understand what I am saying?.. between the now and the future. Knowing that the now contains the future... therefore death is the now. I wonder if you understand all this. I know, you don't... zouden we het samen over een zeer serieus probleem moeten hebben, namelijk de dood. Op zo'n heerlijke ochtend als deze lijkt het absurd om over de dood te praten. Ik vraag me af of we niet eerst over schoonheid moeten praten. Wat is schoonheid? Mijn vriend zegt: 'Daar ben ik niet in geïnteresseerd, schoonheid doet er niet toe.' Wanneer er liefde is, is er schoonheid, vrijheid, goedheid, wat altijd een probleem voor de mensheid is geweest, vrijheid, gerechtigheid, goedheid. Wanneer er liefde is, doe wat je wilt, het zal goed zijn. Laten we schoonheid voor morgen houden, het is te complex. We moeten samen praten over dat enorme probleem van de dood. Eén ding is absoluut zeker, onherroepelijk, dat we allemaal een keer doodgaan, dat is een feit. En we gaan nooit in op die vraag, omdat de meeste mensen er bang voor zijn: wat is de dood? Wat is sterven? En waarom hebben we van de dood iets gemaakt dat ver van het leven af staat? Begrijpt u mijn vraag? We leven nu en de dood kan bij ons komen als we negentig zijn, of honderd of later, heel veel later- ik hoop het voor je. Dus er is een lange brede kloof tussen nu - begrijpt je wat ik zeg? - tussen nu en de toekomst. We weten dat het nu de toekomst inhoudt, dus de dood is nu. Ik vraag me af of je dit allemaal begrijpt. Ik weet het niet.
57:02 Let's go into it slowly. I just saw something which I have never seen before. What is it, and why is it that we are frightened of death? We are frightened of living, obviously. What we call living is a fearful turmoil... conflict, struggle, pain... anxiety, economic stringency... perpetual disagreement with each other... one opinion opposed to another opinion... the everlasting, constant waking up in the morning and getting ready... and rushing off to the office... or to the laboratory, or to a factory. I wonder if you realise... how we spend our days and our years. One may call it a jolly life; if you are very successful... have plenty of money, and a great deal of amusement... you say, 'I have had a jolly good life'... most people do... when they have money, power, position, all the things they want. But those are very, very few in the world, fortunately. But the vast majority, all of us... rush off on Sundays to church... just to show up that we are there for god to look at us. And go to the office... from the age of twenty until you die... work, work, work... the responsibilities, the duties... the pain, the fear, the anxiety, the loneliness. I wonder if one is aware of all this. You may be a successful actor, a lot of money... but there is always the end of it too, death. Laten we er langzaam op ingaan. Ik zag net iets wat ik nog nooit gezien had. Wat is dat en waarom is het dat we bang zijn voor de dood? We zijn bang voor het leven, blijkbaar. Wat we leven noemen, is angstaanjagend onrustig: conflicten, strijd, pijn, angst, economische schaarste, eeuwige onenigheid met elkaar, de ene mening tegenover de andere mening, altijd weer 's morgens wakker worden, je klaarmaken om haastig naar kantoor te gaan, of het laboratorium of de fabriek. Ik vraag mij af of je je realiseert hoe we onze dagen en onze jaren doorbrengen. Je kan het een vrolijk leven noemen; als je erg succesvol bent, geld genoeg hebt en een heleboel vermaak, zeg je: 'Ik heb een heel goed leven gehad', de meeste mensen doen dat, wanneer ze geld hebben, macht, een positie, alle dingen die ze willen. Maar het zijn er heel erg weinig in de wereld, gelukkig. Maar de grote meerderheid, wij allemaal haasten ons op zondag naar de kerk om te laten zien dat we er zijn voor God om voor ons te zorgen. En je gaat naar kantoor vanaf je twintigste tot je sterft, werken, werken ,werken, de verantwoordelijkheden, de plichten, de pijn, de angsten, de spanningen, de eenzaamheid. Ik vraag me af of men zich bewust van dit alles is. Je kan een succesvolle acteur zijn, met een hoop geld, maar daar komt ook altijd een eind aan, de dood.
59:58 So what we call living... is a very painful, confused, anxious life. Right? This is what we call living... and we cling to that because that is all we know. And we want to escape from that... so we have a tremendous industry of entertainment... sports, entertainment, football... you know, the entertainment industry. And also the religious entertainment. Don't say, one is not an entertainment... and the other is more holy... it is still entertainment. It is a sensation. Please don't think one is blasphemous... we are just facing facts. Dus wat we leven noemen, is een zeer pijnlijk, verward, gespannen leven. Correct? Dit is wat we leven noemen en we klampen ons eraan vast, omdat dat alles is wat we kennen. En we willen daaraan ontsnappen, daarom hebben we een geweldige amusementsindustrie, sporten, entertainment, voetbal, je weet wel, de amusementsindustrie. En ook het religieuze amusement. Zeg niet, dat is geen amusement, dat dat andere heiliger is, het is nog steeds amusement. Het is een gevoel. Alstublieft, denk niet dat is een godslasteraar, we zien alleen maar de feiten onder ogen.
1:01:23 So from the moment you are born until you die... problem after problem, and the solution of the problem... and in the solution of the problem... you have ten different other problems. When a brain has been trained... from childhood to resolve problems... mathematical problems, geographic problems... technological problems, engineering problems... so our brains are conditioned... from childhood to resolve problems... not to understand problems, see what problems are... what is a problem, but to the resolution of it. And in the resolution of the problem organise in a different way. Right? One organisation after another. This is our life - political, economic, social... and we are never for a moment free. And specially in this country... you are talking about freedom all the time... freedom to choose... freedom to go from this little place to another place... change jobs... change wives. So choice we think is freedom. But it isn't, is it? Choice exists only when the brain is uncertain. When it is clear there is no choice at all. And so this great deep confusion... uncertainty, loneliness, despair, depression... you know, the whole cycle of our living. Vanaf het moment dat je wordt geboren totdat je doodgaat, probleem na probleem, en de oplossing van het probleem, en met de oplossing van het probleem heb je tien andere problemen. Wanneer een brein van kinds af aan getraind is om problemen op te lossen, wiskundige problemen, geografische problemen, technologische problemen, technische problemen, dus ons brein is van kinds af aan geconditioneerd om problemen op te lossen, niet om problemen te begrijpen, kijken wat problemen zijn, wat een probleem is, maar de oplossing ervan. En bij het oplossen van het probleem organiseren we het op een andere manier. Correct? Organisatie na organisatie. Dat is ons leven - staatkundig, economisch, sociaal, en we zijn nooit een moment vrij. En speciaal in dit land praat je steeds over vrijheid, de vrijheid om te kiezen, de vrijheid om van deze kleine plaats naar een andere te gaan, van baan te veranderen, van vrouw te veranderen. Dus we denken dat keuze vrijheid is. Maar dat is het niet, toch? Keuze bestaat er alleen wanneer het brein onzeker is. Wanneer het helder is is er helemaal geen keuze. En daarom deze grote, diepe verwarring, onzekerheid, eenzaamheid, wanhoop, depressie, je weet wel, de hele levensloop.
1:04:02 And when death comes we are blown off, there is nothing else. And so we invent reincarnation. Do you believe in reincarnation? If you do, then live rightly. Live now rightly, because if you don't live now rightly... the next life will be exactly the same thing as you are now. Naturally, because time, whether it is a thousand years or now... there is no right action... which can only take place where there is this quality... this perfume, this extraordinary thing called love. If that is not there the next life will be exactly the same thing... as you are now, only slightly modified... perhaps a bigger house... that is all what you want: the bigger car... more pleasure, but it is the same thing continued. En als de dood komt, worden we weggeblazen, er is niks anders. En dus hebben we reïncarnatie uitgevonden. Geloof je in reïncarnatie? Als je dat doet, leef dan goed. Leef nu goed, omdat als je nu niet goed leeft het volgende leven precies hetzelfde zal zijn als wat je nu bent. Uiteraard, omdat tijd, of het nou duizend jaar is of nu... er is geen juiste actie, die kan alleen plaatsvinden als er die eigenschap is, die geur, dat buitengewone iets dat liefde heet. Als die er niet is, is het volgende leven exact hetzelfde als dat van nu, alleen een beetje aangepast, misschien een groter huis, dat is alles wat je wilt: een grotere auto, meer plezier, maar het is hetzelfde dat zich voortzet.
1:05:23 So what is death? We have understood what life is, at least what we consider life is... a tremendous bondage to time. And what is death? There is death to the organism... we are all getting older every day... from the moment we are born... we are getting older and older and die. And we have never asked... what is death, what does it mean... while living - not when we come to the end of it. While living we have never asked what is the meaning... the significance, the depth of death. We have never asked what is the depth of life, living. It must have something enormously significant, living... but we have reduced it to such a potty little affair. So we have never asked there... and we never ask certainly what death is. And as two friends let's look at it... not frightened... because then you will never understand it. Dus wat is de dood? We hebben begrepen wat leven is, tenminste wat wij verstaan onder leven, een enorme gebondenheid aan de tijd. En wat is de dood? Er is de dood van het organisme, we worden elke dag ouder vanaf het moment dat we zijn geboren worden we steeds ouder en sterven. En we hebben nooit gevraagd wat de dood is, wat betekent het terwijl we leven - niet wanneer we aan het eind gekomen zijn. Tijdens het leven vragen we ons nooit af wat de bedoeling is, de betekenis, de diepe betekenis van de dood. We vragen ons nooit af wat de diepe betekenis van het leven is, leven. Het moet iets enorm betekenisvol zijn, leven, maar we hebben het gereduceerd tot een onbenullige aangelegenheid. Dus we hebben nooit gevraagd ... en we vragen zeker nooit wat de dood is. Laten we er als twee vrienden naar kijken, niet angstig, omdat je het dan nooit zal begrijpen.
1:07:27 So as we went into the question of fear last week... and the ending of fear... there must be the end of fear to understand... the nature and the quality and the depth of death. As we said, biologically, organically... we are wasting, day after day, the organism. We are living wrongly, all the travail, all the misery... the confusion, the pleasure, the pain... tremendous wastage of energy... and that is coming to an end, that is part of death. And also what is it that is dying... apart from the physical, biological existence... what is it that is dying? What is the 'me'... that is the 'I', the ego, the person, the persona... the self - let's stick to that one word... what is that self, the 'me'... that is going to die? Right? And that is what we are frightened of, not of death. The 'me' which has been accumulated... in this life as memory, knowledge... experience, the 'me'... my selfishness, my greed, my ambition... all the recording, records... which is stored in the brain, the 'me'... and we are frightened that me is going to come to an end. So we have to examine closely what is the 'me'. Who are you, apart from your name and your bank account... where you live and all that kind of stuff... apart from the physical me, the physical body... you are tall, short - apart from all that, what are you? Have you ever faced it? Let's face it now, don't be frightened. Verleden week gingen we op de vraag van angst in en het einde van angst, er moet een einde zijn aan angst om de aard en de eigenschap en de diepte van de dood te begrijpen. Zoals we zeiden, biologisch, organisch verspillen we dag na dag het organisme. We leven verkeerd, alle moeite, alle ellende, de verwarring, de genoegens, de pijn, een enorme verspilling van energie en dat komt tot een einde, dat maakt deel uit van de dood. En ook, wat is het dat sterft, los van het fysieke, biologische bestaan, wat is het wat sterft? Wat is het 'ik', dat wil zeggen 'ik', het ego, de persoon, de persona, het zelf, laten we ons aan dat ene woord houden, wat is dat zelf, het 'ik' dat doodgaat? Correct? En dat is waar we bang voor zijn, niet de dood. Het 'ik', dat zich heeft opgebouwd in dit leven in de vorm van geheugen, kennis, ervaring, het 'ik', mijn egoïsme, mijn hebzucht, mijn eerzucht, alle registraties, opnames die zijn opgeslagen in het brein, het 'ik'. en we zijn bang dat dat ik aan zijn eind komt. Dus we moeten nauwkeurig onderzoeken wat dat 'ik' is. Wie ben je, buiten je naam en je bankrekening, waar je woont en al dat soort dingen, los van het fysieke ík', het fysieke lichaam, je bent lang, kort, los van dat alles, wat ben jij? Heb je dat ooit onder ogen gezien? Laten we het nu onder ogen zien, wees niet bang.
1:10:35 What are you? Are you not all the accumulated memories... memories, pleasurable, pain... the fifty years, or thirty years, or ten days of memory... aren't you all that? Memories of your pleasure... the pain and anxiety of your desire... the loneliness... the depression... the struggle, aren't you all that? Which is all memory. Right? Look at it as it is now, don't say... 'Isn't there something superior beyond memory?' I know that game! You can invent something superior... that there is a soul... and the Hindus call it the atman, and so on... superior consciousness, something divine... something very, very clear. Which are all theories, absurdities... the actuality is what you are... this vast collection of humanity... of memories of human beings. If you are a great technician... putting the atom bomb together... the neutron bomb... you have to accumulate a great deal of knowledge... and death may come and you just say... 'Wait a minute, let me finish it.' Which is all the process of gathering... dispensing, gathering. Right? You are that. That's a fact. But we don't like to look at the fact. We like to say, 'No, I am something more.' This 'something more' is the desire, is thought saying... 'That is too small, surely I am something... much more important than that.' So that too is the invention of thought. So you are the bundle of memories put together by thought. Face it! And death comes along and says, 'My friend, that's the end.' And you say, 'Wait, please, let me live a little longer.' Wat ben jij? Ben je niet al die opeengehoopte herinneringen, herinneringen, plezierige, pijnlijke, het geheugen van vijftig jaar of dertig jaar of tien dagen, ben je dat niet allemaal? Herinneringen aan je genoegens, de pijn en onrust van je verlangens, de eenzaamheid, de neerslachtigheid, de worsteling, ben je dat niet allemaal? Dat is allemaal herinnering. Correct? Kijk ernaar zoals het nu is, zeg niet: 'Is er niet iets hogers dan het geheugen?' Ik ken dat spelletje! Je kan iets hogers bedenken, dat er een ziel is en de hindoes noemen dat atman, enzovoort, hoger bewustzijn, iets goddelijks, iets heel heel helders. Wat allemaal theorieën zijn, absurditeiten, de werkelijkheid is wat je bent: die enorm uitgebreide verzameling van de mensheid, van herinneringen van mensen. Als je een groot technicus bent die een atoombom in elkaar zet, een neutronenbom, dan heb je een heleboel kennis opgebouwd, en de dood komt en dan zeg jij gewoon: 'Wacht nog even, laat me het afmaken.' Wat allemaal een proces van verzamelen is, van uitdelen en verzamelen. Correct? Jij bent dat. Dat is een feit. Maar we houden er niet van om naar het feit te kijken. We zeggen graag: 'Nee, ik ben iets meer dan dat'. Dat 'iets meer' is een wens, het is denken dat zegt: 'Dat is te klein, ik ben beslist veel belangrijker dan dat'. En ook dat is een uitvinding van het denken. Dus je bent een bundel herinneringen, bij elkaar gebracht door het denken. Zie het onder ogen! En de dood komt en zegt: 'Mijn vriend, dit is het einde'. En jij zegt: 'Wacht even alsjeblieft, laat me nog een beetje langer leven'.
1:14:03 So, please follow this closely and you will see it for yourself. Time is now. Time is contained, the past, the future is now. So death is now. That means, if I am attached to my wife... to my something or other, to my furniture... Right? Aren't you attached to something? And death comes and says, 'That is the end of it.' Cuts it. So can you be free of the attachment? Therefore you are living then... living and dying at the same time. You understand this? Oh, no! Do it, sir, and you will see what an extraordinary thing it is then. If you are attached to your memories, to your experience... to your failure, to your ambition... all that is going to come to an end. So can you live... with death, which is to end your ambition now? And to live without ambition means tremendous energy... not to do more mischief. Dus alstublieft, volg dit op de voet en je ziet het voor jezelf. Tijd is nu. Tijd bevat het verleden, de toekomst is nu. Dus de dood is nu. Dat betekent, als ik gehecht ben aan mijn vrouw, aan het een of ander dat van mij is, mijn meubels. Correct? Ben je niet gehecht aan iets? En de dood komt en zegt: 'Dat is het einde ervan.' Hij kapt het af. Dus kan je vrij zijn van gehechtheid? Zodoende leef je dan levend en stervend, tegelijkertijd. Begrijpt u dit? O, nee! Doe het, meneer, en u zult zien wat iets buitengewoons het dan is. Als je gehecht bent aan je herinneringen, aan je ervaringen, aan je mislukkingen, aan je ambities, komt aan dat alles een einde. Kan je dus leven met de dood, dat is om nu een einde te maken aan je ambities? En om zonder ambities te leven betekent enorme energie, niet om meer onheil te veroorzaken.
1:15:52 So death and life are always together. And when this happens, actually, not theoretically... not imaginatively, not wishing for it... but actually doing it... to whatever you are attached. I know it is difficult if the husband says to his wife... 'Darling, I am not attached to you any more.' He will have a lot of trouble. And that raises another problem, a tremendous problem. You may be free from attachment and she is not... or she is and you are not. Then what is relationship? Is relationship merely the accumulation of memory... as pleasure, pain? Is relationship then merely a sensation? The image of each other, is that relationship? And so when there are... these separate images... there is conflict, pain, and anxiety. So where there is pain, anxiety, fear, love is not. Dus dood en leven zijn altijd samen. En wanneer dit werkelijk gebeurt, niet theoretisch, niet in je fantasie, niet ernaar verlangen, maar het werkelijk doen, waar je ook aan gehecht bent. Ik weet dat het lastig is als de echtgenoot tegen zijn vrouw zegt: 'Lieverd, ik ben niet meer aan je gehecht'. Hij zal daar veel last van hebben. En dat brengt een ander probleem met zich mee, een enorm probleem. Jij bent dan vrij van gehechtheid en zij is dat niet of zij is het en jij niet. Wat is dan de relatie? Is relatie louter een ophoping van herinneringen, aan plezier, pijn? Is relatie dan louter een gevoel? Een beeld van elkaar, is dat de relatie? En als er dan deze afzonderlijke beelden zijn, is er conflict, pijn en bezorgdheid. En waar pijn is, bezorgdheid en angst, is er geen liefde.
1:18:00 So death and life always march together. Then there is that sense of absolute freedom... from the little travail of myself. And that is necessary... to understand that which is timeless... if there is such a thing as eternity. We will talk about it another time... but to see all this as a movement of life... dying and living. Therefore in that sense you will never kill another... never deliberately hurt another. Right, sirs, finished. Dus dood en leven lopen altijd samen op. Dan is er dat gevoel van absoluut vrij zijn van dat kleine zwoegen van mezelf. En dat is nodig om dat wat tijdloos is te begrijpen, als er zoiets als eeuwigheid bestaat. We praten er een andere keer over, maar om dit alles te zien als een beweging van het leven, dood en leven. In die zin zal je dus nooit een ander doden, nooit expres een ander pijn doen. Goed, het is afgelopen.