Krishnamurti - Eerste vraag-en-antwoord bijeenkomst

Krishnamurti Subtitles

OJ85Q1 - Eerste vraag-en-antwoord bijeenkomst
Ojai, VS
14 mei 1985

0:09	Krishnamurti: Ik heb mijn eigen horloge.
0:39	Er zijn veel vragen gesteld, schriftelijk, en daaruit zijn er enkele uitgekozen. Ik heb ze persoonlijk niet gezien. En het is onmogelijk al die vragen te beantwoorden, het zijn er teveel. Het zou heel lang duren.
1:10	Ik denk dat we ons af moeten vragen waarom we vragen stellen, en natuurlijk moeten we ons dingen afvragen, maar waarom stellen we vragen? Van wie verwacht je een antwoord? Van de spreker, of van iemand die dingen weg kan redeneren? Of kunnen we een dialoog hebben over een bepaalde vraag? Dat wil zeggen, jullie stellen een vraag en de spreker beantwoordt die vraag, waarna jullie weer repliceren op het antwoord van de spreker waarna de spreker weer op die vraag antwoordt. Zo wordt het als tennissen, heen en weer, tot de vraag zelf a.h.w. in de lucht hangt tussen ons beiden. Dat wil zeggen, jullie stellen een vraag, waar ik dan op antwoord, de spreker. Daarna antwoorden of reageren jullie op mijn antwoord, en dat laten we zo doorgaan tot jullie en mijn antwoorden zijn uitgedoofd. De vraag wordt dus in de lucht gehouden. Als je dat probeert, zo je het al ooit hebt gedaan, waarschijnlijk niet, begint de vraag zijn eigen leven te leiden, zijn eigen urgentie te krijgen, kan hij zichzelf gaan beantwoorden. Maar als we een vraag beantwoorden is dat altijd vanuit de achtergrond van het geheugen, het kan een vooroordeel zijn, het kan een gevolgtrekking zijn, of bijgeloof enzovoort. Als we dat alles kunnen uitstellen en naar de vraag zelf kijken, de vraag zich laten ontwikkelen, laten groeien, uitbreiden, als je dan een antwoord wilt, ligt dat besloten in de vraag, niet vanuit jouw achtergrond. Ik vraag mij af of ik duidelijk ben, het is nogal interessant als je er induikt. Het komt maar sporadisch voor dat je zo'n dialoog hebt. Omdat we zo naarstig naar een antwoord zoeken kijken we nooit naar de vraag, laten we die zich nooit ontplooien, nooit groeien, zijn verhaal vertellen. En als je de vraag bekijkt zonder ervan af te wijken, als het ware, dan heeft de vraag op zichzelf een heel bijzondere betekenis. Is dit duidelijk?
5:09	We gaan deze vragen dus op die manier bekijken. We gaan de vraag bekijken, ernaar luisteren. Omdat de spreker deze vragen niet heeft gelezen kunnen jullie en de spreker dit spel spelen, heen en weer, tot de bal in de lucht blijft hangen. Als we dat zouden kunnen doen, is dat echt de kunst van dialoog, een conversatie, een communicatie waar de deelnemers geen deel aan hebben. Willen jullie dat voor de grap doen? Dan zal je zien dat de vraag antwoord begint te geven vanuit de binnenste kern van de vraag. Laten we het dus gaan proberen. Dat wil zeggen dat jullie en de spreker een dialoog gaan hebben waarin jullie en de spreker een rol spelen. Ze accepteren de rol niet van vragensteller en de persoon die de vraag beantwoordt. Maar we gaan samen onze achtergrond opzij zetten, zo we die al hebben, dan begint de vraag zelf te bewegen. een eigen activiteit te ontplooien. Zullen we dat doen?
7:25	Jullie weten dat de spreker, gelukkig of ongelukkigerwijs, over de hele wereld heeft gesproken behalve achter het ijzeren gordijn of het bamboe gordijn. En allerlei vragen zijn hem gesteld. En als de spreker alleen maar uit het geheugen antwoordt, is het geen lolletje voor hem. Het zal als een zich herhalende grammofoon zijn. Maar als je afziet van je eigen neigingen en tendensen en je eigen opgedane kennis en naar de vraag kijkt, en naar de persoon die de vraag stelt, naar zijn gezicht en gebaren kijkt, waarom hij de vraag stelt, naar zijn gelaatsuitdrukking kijkt, dan kan je zien of het een heel erg oppervlakkige vraag is, alleen gesteld om je klem te zetten of om te zien wat je snelle antwoord zou zijn enzovoort. Maar als we zouden kunnen doen wat we net zeiden, dat wil zeggen, heen en weer, en de vraag zichzelf laten beantwoorden, dan wordt het antwoord besloten in de vraag buitengewoon belangrijk. Goed? Dat kunnen we doen.
9:30	De eerste vraag: Kunt u alstublieft nader ingaan op het mechanisme van schuld en het verband daarvan met het ego.
9:42	Zou u alstublieft verder in willen gaan op het mechanisme van schuld en de relatie tussen schuld en het ego.
9:54	Het ego dat de persoon is, de psyche, de subjectieve entiteit dat is wat we gewoonlijk het ego noemen, het 'mij' en 'jij'. De vraag is, welk verband er is tussen schuld, de werking ervan, en de hele structuur van het zelf.
10:27	Ik stel jullie deze vraag nu. En jullie gaan erop antwoorden, aan mij, aan de spreker. En dan zal ik jullie antwoorden, waarop jullie mij antwoorden. Dat blijven we dus doen tot we helemaal uitgeput zijn, en we geen kracht meer in de arm hebben. De vraag blijft dus, de vraag is een uitdaging, de vraag is een probleem dat je tegemoet moet treden en oplossen. We lossen geen enkel probleem op omdat we altijd antwoorden vanuit onze achtergrond. Correct? Laten we dus op deze vraag ingaan. Jullie spelen het spel, luister niet alleen maar naar mij, naar de spreker.
11:34	Wat is schuld? En wat is het verband daarvan met het ego, het hele bewustzijn van de mensheid, van de man, vrouw, enzovoort? Wat is schuld? Waarom hebben we dit enorme schuldgevoel? Het kan heel erg oppervlakkig zijn, of heel erg diep, geworteld in de kindertijd, dat mocht groeien met het ouder worden. En dat schuldgevoel maakt dat je je of heel erg leeg voelt jullie kennen allen die leegte wel, een gevoel van volkomen onmacht. En vanuit dat schuldgevoel bouw je een muur om jezelf heen. En die muur belet elke verdere communicatie. Of je wordt bang van dat schuldgevoel je hebt me verteld iets te doen al vanaf mijn kindertijd, en ik kan het niet, maar voel dat ik het moet doen, en als ik faal voel ik me schuldig. En de ouders spelen een vreselijke rol hierin. Sorry. Zij kweken dat schuldgevoel aan, al dan niet bewust. Zodat dit schuldgevoel onderdeel van het ego wordt, deel van mij.
13:48	Ik denk dat het onjuist is de vraag te stellen wat het verband is tussen de twee, begrijp je hoe de vraag zich ontwikkelt? Het zijn geen twee verschillende dingen. Het is het gevolg van schuldgevoel, samen met andere factoren, die het ego maken. Het zijn geen twee verschillende activiteiten of reacties. Schuld maakt dus deel uit van de psyche, deel van het ego, onderdeel van het ik.
14:35	Waarom voelt iemand zich nu schuldig? Afgezien van de mensen die je je schuldig laten voelen, en je in die toestand houden. Omdat het ze erg gelegen komt, ze houden ervan mensen te tiranniseren, en schuldgevoel op te roepen, het gevoel dat je je moet onderwerpen, dat je moet accepteren, moet gehoorzamen. Maar je komt ertegen in opstand, je houdt het onder de pet en blijft bij je schuldgevoel. Is dat juist? En andere factoren maken het ego, het ik. En schuldgevoel maakt iemand vreselijk eenzaam. Klopt dat? Praten we met elkaar? Een depressief gevoel en als dat schuldgevoel heel erg diep en krachtig is, kan ik het niet oplossen. Daarom kom ik naar je toe en zeg, help me alsjeblieft over dit schuldgevoel heen te komen. En dan leg je me iets op, als jij de baas bent, een andere reactie van schuld. Het gaat dus door.
16:15	Ik vraag, wij vragen, waarom is dat gevoel er überhaupt? Het wordt aangemoedigd in religies, nietwaar, in orthodoxe religies. In het christendom bestaat de erfzonde en de verlosser, en daarom moet ik mij schuldig voelen, biechten, en het hele circus begint. Vergeef me dat ik dat zeg. De zonde neemt diverse vormen aan, in de christelijke wereld: confessie, absolutie, en in Azië is er een andere vorm, ze gaan naar tempels, je kent al die dingen wel die ze doen. Maar is het noodzakelijk dat allemaal te ervaren? Kan er een onderwijssysteem zijn waarin dit alles niet voorkomt? Ik vraag het mij af. We spelen samen, alsjeblieft. is er een manier om een kind op te voeden waar dit soort aanmoediging niet bij voorkomt of dit schuldgevoel?
17:51	Schuld wordt een probleem. Is dat correct? Dan moeten we begrijpen wat een probleem is. Volgen jullie dit allemaal? Heb je belangstelling voor dit alles?
18:12	Vraagsteller: Mag ik iets zeggen?
18:14	K: Zeker, mevrouw.
18:16	V: Er is iets wat ik niet begrijp en wil vragen. Hoe kan ik naar schuldgevoel kijken als dit niet op dit moment gebeurt, zonder naar mijn achtergrond te kijken?
18:31	K; Ik begrijp de vraag niet. V: Hoe kan ik naar schuld kijken als schuld niet nu plaats heeft, zonder naar mijn achtergrond te kijken.
18:38	K: We zullen daar over een minuutje op ingaan. Laat me dit afmaken, we onderzoeken iets, breng de vraag wat later in. Waar was ik gebleven?
18:55	V: Kinderen opvoeden zonder schuldgevoel.
18:58	V: Wat een probleem is. K: Ah, ja!
19:05	K: Schuld wordt een probleem, hoe lossen we dat op, hoe raken we erover heen, en allerlei dingen beginnen ermee. Dan maken we er een probleem van. Welnu, wat is een probleem? Mensen hebben kennelijk duizenden problemen, politiek, religieus, economisch, seksueel, relationeel, volgen jullie me? Het leven, leven wordt een probleem, en wordt gewoonlijk geassocieerd met schuld, gedeeltelijk. Wat is een probleem? Wat betekent het woord probleem etymologisch, als ik een nogal lang woord mag gebruiken, betekent het 'iets wat je wordt toegeworpen'. Zoals een uitdaging naar je wordt toegeworpen. En een probleem betekent iets wat je toe wordt geslingerd, toegeworpen, wat je onder ogen moet zien. En wat gebeurt er? Er zijn politieke problemen, enzovoort. En deze politieke problemen worden nooit opgelost. Door de oplossing van het ene probleem worden andere problemen groter, ontwikkelen ze zich. Laten we om te beginnen op de vraag ingaan waarom mensen eigenlijk problemen hebben, Begrijpen jullie wat ik vraag? Jullie hebben problemen, is het niet? Waarom heb je problemen? En is het mogelijk, we zullen straks op de vraag, het antwoord ingaan, is het mogelijk om geen enkel probleem te hebben? Seksueel, religieus, politiek, economisch, in je relaties, enzovoort. Laten we dat dus gaan ontdekken, jullie spelen het spel met me mee, laten we uitzoeken waarom mensen problemen hebben.
21:49	Vanaf de kindertijd, als een kind naar school gaat, wordt schrijven een probleem voor hem. Klopt dat? Lezen, spellen, dan wiskunde, aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, scheikunde, natuurwetenschappen, oudheidkunde, enzovoort. Dus vanaf het eerste begin wordt hij getraind of geconditioneerd om problemen te hebben. Juist? Dit is overduidelijk. Het brein wordt dus geconditioneerd om problemen te hebben. Nietwaar? Spelen jullie het spel mee? En heel zijn leven vanaf zijn geboorte feitelijk tot zijn dood, blijft het brein leven met problemen omdat hij zo is opgevoed, gecultiveerd, en het hele systeem van vergelijking, examens, beloningen, straffen enzovoort, dat alles heeft het brein gevormd om niet alleen problemen te krijgen maar zijn eigen problemen te hebben, het brein is zo geconditioneerd, daarom kan het nooit welk probleem dan ook oplossen. Is het dus mogelijk om vanaf het allereerste begin het kind of onszelf niet met problemen te belasten? Dat wil zeggen: kan het brein vrij zijn van zijn conditionering om met problemen te leven? Als het brein vrij is kan het problemen oplossen, het maakt niet uit welke dat zijn. Zijn we hierin samen?
24:07	V: Meneer, hoe zou u omgaan met... K: Dwaal nu niet af.
24:13	V: Ik heb het over organische oorzaken, stel ik heb kanker, ik ben stervend...
24:18	K; Wacht even, je bent niet stervend, je zit daar gewoon. Haal er geen theorieën bij, kijk gewoon, luister gewoon. Zien jullie dat we direct tot theorieën vervallen. Dat is niet een spel spelen. De bal komt op je af, je kunt dan niet zeggen, laten we het hebben over de zon of de maan, de dood of dit of dat. Vegeef het me, meneer.
24:50	Is het dus mogelijk om een brein te hebben dat geen problemen heeft maar op problemen kan reageren? Omdat ik problemen heb. Welnu, is dat mogelijk, omdat je, zolang je problemen hebt, het gevoel zal hebben dat je ze op zal moeten lossen en als je ze niet op kunt lossen je schuldig zult voelen. En zo houden we dit proces aan de gang. Dan komen er anderen om ons te helpen en alles begint weer opnieuw in een andere vorm.
25:36	En uit die vraag rijst iets anders op: waarom zoeken we hulp? Probeer jij hulp te zoeken bij de spreker? Laten we daar een beetje eerlijk over zijn. Probeer je hulp bij hem te zoeken? En hij zegt sorry, ik ga je niet helpen. Het is iets vreselijks om psychologisch hulp van een ander te vragen, voor je persoonlijke toestand. We vragen al duizenden jaren om hulp, God, de priester, en de cultivering van priesterschap, en daarna de psychologen, wij willen leiders. Op het fysieke vlak zullen ze je zeggen hoe te leven, hoe te bewegen, wat te eten, hoe je haar te kammen, enzovoort. Waarom vragen we dus überhaupt om hulp? Begrijp je de vraag? Luister naar de vraag, dat wil zeggen, duik in de werking van schuld, het verband tussen schuld en het ego, en zoals gezegd, scheidt die twee niet, want schuldgevoel is deel van het ego, deel van het 'ik', het staat er niet los van. Daarom is het niet iets dat dat eraan is gerelateerd. Het is er. Dat hebben we dus begrepen, over en weer, Toen zeiden we, waarom hebben we problemen. Problemen zijn er vanaf de kindertijd, vanaf dat het kind naar school gaat. Hij wordt opgevoed problemen te hebben. Zo wordt zijn hele leven een probleem depressie, zorgen, enzovoort, en ik ga een ander vragen. Dat wil zeggen ik vraag een ander om hulp. En die ander ben ik zelf. Hij heeft zijn moeilijkheden. Hij wordt depressief, hij voelt zich eenzaam, en hij wil goeroe zijn, maar de arme kerel, dat kan hij niet. Is dat juist? Hij is vol van zijn eigen belangrijkheid of van zijn eigen kennis, enzovoort. Die ander ben jij dus. Ik vraag me af of je dat beseft. Wat steekt er daarom voor goeds in het vragen om hulp?
28:52	Wij ontdekken dus tijdens het onderzoek of het verkennen van de vraag, dat de vraag dat alles zelf begint te beantwoorden, zonder dat de spreker het antwoord heeft verzonnen. Het is als een landkaart, vouw hem uit en je ziet de gehele kaart, niet slechts een bepaald deel van de kaart. Maar als je naar de kaart kijkt, willen we naar een bepaalde stad of weg toe, maar nemen we niet het geheel in ons op, als je eerst de hele kaart neemt en dan naar een punt toegaat, is dat een andere manier van ernaar kijken. Klopt dat? Zijn we samen hierin? Oké.
29:39	V: Er bestaat een andere vorm van schuld die niet rechtstreeks verband houdt met de kindertijd, als je iemand kwetst, als je onrechtvaardig bent. Dat is een andere vorm van schuld, dat is een realiteit.
29:53	K: Ik versta u niet, doctor Bellinger.
29:58	V: Er is een andere vorm van schuld die het gevolg is van een belediging, een onrechtvaardigheid jegens een ander.
30:04	K: Oh ja, natuurlijk. Jij slaat me en ik mag je niet terugslaan, maar ik voel, enzovoort, neem alles bij elkaar. Neem niet verschillende dingen om die samen te voegen. Delen maken geen geheel. Als je het geheel ziet kan je de delen zien, en dat is het belang van twijfel. En als je naar de vraag kijkt, niet heen en weer, steeds toevoegend, bestrijkt de vraag het hele terrein. Klopt dat? Is het tot hier duidelijk? Kunnen we naar de volgende vraag gaan?
30:49	V: Zou de oorsprong van schuld dan het verschil kunnen zijn, de scheiding tussen wat is en wat je zou willen, en het voorgenomen ideaal?
31:03	K: Meneer, vraagt u of we naar een feit kunnen kijken zonder uit dat feit een ideaal, een idee te creëren? V : Ja.
31:15	K: Luister nu eens alleen maar naar de vraag. Dat wil zeggen dat er een feit is en het ideaal, ofwel een ideaal dat afwijkt van het feit. Juist? Dat is wat hij vraagt. Er is strijd, terwijl het ideaal is om geen strijd te hebben, maar vrede. Klopt dat? Het feit is dat er strijd is. Waarom maak je daar een ideaal van? Het idee. Dat idee is dus geen feit. Kunnen we dus bij het feit blijven zonder idealen te hebben en theorieën over de strijd? In een oorlog dood je me, je doodt me, dat is een feit. Je wordt aangemoedigd, patriotisme, met alles daar omheen, je doodt mij. Maar er zijn van die mensen die ideeën over oorlog hebben, zoals, je zult niet doden, je moet verstandig zijn, je moet rationeel zijn, je moet aardig zijn, je moet vrijgevig zijn, maar dat is allemaal zinloos. In wezen dood je mij. Laten we dus bij het feit blijven en dat bekijken, dan kan je er iets aan doen. Is dat juist? Laten we doorgaan met de volgende vraag. Willen jullie wat verpozing?
32:51	De tweede vraag: De evolutie heeft bepaalde fysieke verschillen tot stand gebracht tussen rassengroepen. Zijn er ook daarmee parallel lopende psychische verschillen die aangeboren zijn bij een bepaald ras, of zijn die alleen het gevolg van conditionering? En als die conditionering overgeërfd is, kan je die dan werkelijk veranderen of achter je laten?
33:27	Het is een lange vraag, die ik dus als je het goed vindt, nog eens zal voorlezen. Evolutie heeft bepaalde fysieke verschillen voortgebracht tussen rassengroepen. Zijn er parallel daaraan ook psychologische verschillen die zijn aangeboren bij kinderen van een bepaald ras, of zijn die alleen afkomstig van conditionering? En als de conditionering geërfd is, kan je die echt veranderen of achter je laten? Hebben jullie de vraag begrepen?
34:11	V: Ja.
34:17	K : Laten we aannemen dat ik in China ben geboren, met een gele huidskleur, schuine ogen ik observeer alleen maar, alsjeblieft, ik uit geen kritiek, ik zeg niet dat de ander mooi is, dat is hij niet. Ik ben in China geboren, met bepaalde specifieke psychologische, biologische kenmerken, klein, niet zo'n roze huid, wat in de mode is, en met schuine ogen enzovoort. Dat is een fysiek feit. De vraagsteller vraagt of dat fysieke feit de psyche van de Chinees beïnvloedt. Begrijp je? Oké? Zijn we nog samen op dit punt? Ga niet achteraf zeggen, het is me niet duidelijk. Dat wil zeggen, ik ben in China geboren, ik ben een Chinees, en ik heb bepaalde fysieke en biologische trekken: gezicht, ledematen, handen, de loop, en ik kan een heel grote last dragen enzovoort, een fysieke last. Beïnvloedt dit uiterlijke biologische, fysiologische feit de psyche, de structuur van de psyche, heeft de conditionering door ras invloed op de psyche? Dat is de vraag.
36:29	Theoretisch bezien weet ik dat niet, maar neem nu eens aan dat ik in India ben geboren, wat op hetzelfde neerkomt, alleen met een andere kleur, zij zijn veel subtieler, nerveuzer, veel slimmer, excuseer me, veel meer theoretisch ingesteld, analytischer, maar ze gaan niet verder dan dat. Ze zitten allemaal in hun hoofd, sommigen van hen. En ze kunnen eindeloos discussiëren, ze kletsen je de oren van het hoofd. En maar doorgaan, en maar doorgaan. Dus dat hele vermogen, die hele intellectuele training van 3500 jaar, heeft dat de psyche beïnvloed? Treft dat de conditionering? Ik ben zwart geboren in dit land, met al die speciale fysieke fenomenen, en beïnvloedt die uiterlijke structuur van het organisme het innerlijk ? En erf ik het fysieke, dat de psyche zal beïnvloeden? Begrijpen jullie? Zijn we hierin samen? Is de psyche, de subjectieve toestand, verschillend van de rest van de mensheid? Jij bent blank, jij bent lang, jij kunt bepaalde dingen, en ik die in India ben geboren met een verschillende biologische en psychologische conditionering, zal die effect hebben op de psyche? Lijd jij niet, lijd ik niet? Maak jij niet diverse vormen van angst door? Ik wel, of ik nu in China woon, of hier, zwart ben of blank, paars, wat het ook moge zijn, en erft het kind dus de biologische conditionering? Volgen jullie dit alles? Ik hoop dat jullie naar de vraag luisteren. Je kan de vraag beantwoorden als je echt naar de vraag luistert. De vraagsteller vraagt of de fysieke conditionering de psyche vormt. Conditioneert die de kindertijd door raskenmerken? Als je mij, die hier is geboren, als een zwarte behandelt, zou je me een beetje aan de kant duwen, me eigenlijk veroordelen of op me neerkijken. En ik voel me ondergeschikt, schuldig, volgen jullie dit, schuldig, dus exploiteer je mij. Dit gebeurt over de hele wereld, het is niet iets wat alleen in dit land gebeurt. In India is er veel vooroordeel over kleur. Hoe lichter je huidskleur, hoe beter je bent. Ze zouden bij voorkeur een meisje of jongen met lichte huidskleur huwen. Begrijp je? Dit is overal ter wereld hetzelfde. Het klinkt grappig en wat raar, maar het is een feit. En vraagsteller zegt, of die biologische conditionering door ras invloed op het kind heeft, en dat kind als het opgroeit een biologische uitzondering wordt.
41:07	Ik denk het niet. Dit is geen theorie, ik heb dit spel overal ter wereld gespeeld zien worden. Dat wil zeggen dat zij die zich raciaal superieur achten omdat ze een lichte huidskleur hebben of wat dan ook, anderen beginnen te conditioneren die niet zo zijn. En die denken dan dat het raciaal is geërfd, en zij voelen zich schuldig en dergelijke. Maar als je goed naar deze dingen kijkt, zonder erop te studeren, in boeken te duiken enzovoort, als je rondreist, ook in dit land, zie je dit alles. En je ziet dat we fundamenteel psychologisch één zijn, jij lijdt, ik lijd, de zwarte, de blanke, allemaal. Wij lijden, hebben zielestrijd, voelen ons schuldig, zijn bezorgd, onzeker, verward, depressief, enzovoort, net als jij. Maar dat herkennen we niet, omdat we zo onmenselijk zijn. Psychologisch zijn we hetzelfde. Dat betekent, luister alsjeblieft, dat betekent dat jij de hele mensheid bént. Omdat jij lijdt ga je door zielsangsten heen ik doe dat, hij doet dat, de Chinezen, de Russen enzovoort. Jij bent dus de hele mensheid. Dat is een enorm inzicht. Niet een individuele Amerikaan met alles wat daarbij hoort. Dit is geen theorie, geen ideaal, iets utopisch, het is een actueel dagelijks feit. Spelen we het spel mee? Het is een werkelijk dagelijks feit.
43:32	V: U zegt dat conditionering niet erg diep gaat.
43:38	K: Ja, conditionering is heel oppervlakkig. Als je het zo wilt stellen. Biologische conditionering. Er zijn allerlei andere vormen van conditionering, die niet rasgebonden zijn, zoals de conditionering van de psyche. Daarin zit de wens veilig te zijn, ik ben Amerikaan, ik voel me veilig.
44:07	V: Dat is nog steeds geen... K: Alsjeblieft, meneer. Brits of Frans, jullie weten dat allemaal wel. En de volgende vraag is of deze psychologische conditionering of geërfde conditionering, in de zin van "mijn ouders zeggen me" - mij werd, toen ik voor het eerst naar Engeland kwam, verteld: 'Jij bent een Indiër, grijp niet te hoog.' Begrijpen jullie? Dat plantte al schuldgevoel. Gelukkig heb ik dat soort spelletjes nooit meegespeeld. Is het dus mogelijk deze psychologische conditionering achter je te laten of er bevrijd van te worden? Begrijpen jullie? Dat is duidelijk als je er aandacht aan schenkt, niet analytisch maar gewoon door ernaar te kijken. Als je je gezicht in een spiegel bekijkt neem je je reacties waar, zonder welke vertekening dan ook. En dat kan slechts worden gedaan in relatie tot een ander. Die relatie wordt dan de spiegel waarin je jezelf precies zo ziet als je bent. En als je dat beeld graag vasthoudt, behoud het dan. Als het je niet bevalt, breek ermee. Dat is niet heel zwaar of moeilijk. Dat zouden we wel willen, omdat we ons dieper vanbinnen schuldig voelen, we moet zus en en we moeten zo, we moeten allemaal edelmoedig zijn, moedig.
46:20	Dus die vraag, of we er zonder vooroordeel toe kunnen komen, het kunnen benaderen zonder welke gevolgtrekking dan ook, die vraag beslaat een enorm terrein. Begrijpen jullie? Kunnen we door naar de volgende vraag? V: Ja.
46:49	K: Heb ik de vraag beantwoord, mevrouw, of wie hem ook stelde? Oké. Ik heb hem niet beantwoord, jij hebt hem opgelost.
47:09	De derde vraag: Er wordt gezegd dat de opbrengsten van uw boeken niet naar u persoonlijk gaan. mag ik vragen waar u dan van leeft, meneer?
47:24	Er wordt gezegd dat de inkomsten uit uw boeken niet naar u privé gaan. Mag ik vragen waarvan u leeft, meneer?
47:35	Zijn jullie daar echt in geïnteresseerd? Ik zal er antwoord op geven, het is heel eenvoudig. Houdt deze vraag jullie echt bezig?
47:49	V: Nee, eigenlijk niet. Laten we hem maar schrappen.
47:52	K: Omdat hij nu eenmaal wordt gesteld, laten we hem beantwoorden, er op ingaan. Privé heb ik geen geld, dat wil ik niet. Men heeft mij kastelen en landgoederen aangeboden. Ik ben gevraagd om in de filmwereld te stappen, ze hebben me heel veel geld geboden. Ik heb geen geld. Wat er dus gebeurt, om het heel, heel simpel te stellen, als ik naar India ga verzorgt de Stichting aldaar me. Kleding, wasserij, eten, een arts, als ik ziek ben, en de reizen daar, ik reis door heel India. En als ik naar Europa ga zijn het de Europese Stichtingen, dat wil zeggen de Engelse en de Franse enzovoort die K ondersteunen. En als ik hier kom doen ze exact hetzelfde. Het is heel eenvoudig. Is die vraag beantwoord?
49:04	V: Ja. K: Oké. Neen, alsjeblieft.
49:11	De vierde vraag: waarom zegt u dat er geen psychologische evolutie is?
49:17	Waarom zegt u dat er geen psychologische groei is?
49:24	Dit is werkelijk een heel serieuze vraag. In tegenstelling tot de vorige is dit een heel serieuze vraag.
49:38	Wat bedoelen we met evolutie? Ik stel de vraag, je kunt niet hardop antwoorden want we zijn met te veel, maar je moet die beantwoorden. Wat bedoel je met evolutie? De eik hier, laat zijn eikel vallen, waaruit een boom groeit. Die gaat evolueren, groeien, zich vermenigvuldigen. Oké? Wij zijn ook geëvolueerd sinds de verre oudheid tot wat we nu zijn, biologisch, organisch. Dat heeft ons 2 of 3 miljoen jaar gekost om psychologisch te groeien tot wat we nu zijn. Dat is duidelijk. Spelen we het spel nog, spelen jullie het spel nog mee? De bal is op jullie helft.
50:52	We zijn dus niet alleen biologisch geëvolueerd maar ook psychologisch, innerlijk, subjectief. We kunnen geen derde of vierde arm laten groeien. Dat kunnen we niet, biologisch hebben we misschien de limiet bereikt. Maar psychologisch, subjectief denken we te kunnen groeien, dat we iets kunnen worden, edelmoediger, moediger, minder gewelddadig, minder wreed, minder wreedheid, begrijp je? Voor ons is het idee van psychologische groei buitengemeen belangrijk. Anders heeft het ego geen betekenis. Ik weet niet of je dit volgt. Ik mediteer om iets te worden. Ik haal adem om het brein tot rust te brengen. Ik ben steeds iets aan het worden. Hetzij in de zakenwereld, in de wereld van de technologie, in de wereld van vaardigheden, altijd word ik iets beters. Ik ben een betere timmerman dan ik twee jaar geleden was. Een betere elektricien, scheikundige, beter dit en beter dat. En dezelfde beweging pas ik toe op de psyche. Ik weet niet of jullie dit alles nog volgen. Dat wil zeggen, psychologisch ga ik iets worden. Begrijpen jullie dit? Is dat een feit? Neen, alsjeblieft, dit is heel belangrijk omdat als je dit echt begrijpt, je erin kan duiken, je hele leven zal veranderen. Begrijp je?
53:09	Is goed de vijand van beter? Begrijp je mijn vraag? V: Neen.
53:22	K: Goed, met alle betekenissen ervan, we zullen erop ingaan, en ik zal beter worden. Ik zal goed worden of ik ben goed, maar ik zal morgen beter zijn. Beter dan goed. Dus is beter de vijand van het goede. Ik weet niet of je het nog kunt volgen. Ik zal erop ingaan. Is er dus psychologische evolutie? Of zal ik morgen zijn wat ik vandaag ben. Begrijpen jullie? In psychologisch opzicht zijn we 5 tot 3 duizend jaar geëvolueerd meer, veel meer, verdorie wat zeg ik nu weer, 8000 jaar, 10.000 jaar als je je erin hebt verdiept. Ik ga niet in op de menselijke voortuitgang in de oudheid. Ik heb dit van mensen die het hebben bestudeerd, daarom herhaal ik slechts iets dat zij me vertelden, wat jullie uit kunnen zoeken. Maar ik onderzoek, wij onderzoeken of er überhaupt psychische groei is, beter worden. En of het zo is dat we in de loop der tijd, een miljoen jaar, 50.000 jaar, veel beter zijn geworden, ons veel meer hebben ontplooid, is dat een feit?
55:22	K; Geef antwoord. V: Ik denk dat we...
55:26	K: Als jullie allemaal praten, is het onmogelijk, jij zult vragen, hij zal vragen, maar denk gewoon na, kijk ernaar en dan praten we erover, niet alleen met woorden, maar dan ook zonder woorden. Heb ik als menselijk wezen die op aarde leefde, 2 of 3 miljoen jaar geleden of 50.000 jaar geleden of zelfs 8000 jaar geleden, heb ik vooruitgang geboekt? Heb ik mij ontwikkeld.
56:08	Heb jij je ontplooid, op psychologisch vlak? Ben je niet dezelfde als in het begin? Min of meer. Eerder minder dan meer, maar min of meer. Wreed, gewelddadig, agressief, onzeker, bereid om voor je groep te doden, voor je God, voor je land, dat heeft bestaan, datzelfde fenomeen, vanaf het begin der tijden. Toen knuppelde je een man of een vrouw dood. Toen kwam pijl en boog. Daarna was er een simpel vuurwapen. Nu hebben we ons ontwikkeld en hebben neutronenbommen. Denk er eens over na, enorme vooruitgang. Nee meneer, lach niet. Kijk er nauwgezet naar. Maar achter de boogschutter, achter het vuurwapen, de man daarachter, en de man die zich op 15.000 meter hoogte bevindt en een neutronenbom werpt, zit dezelfde mens. Oké? Dit is een feit. Hij kan dan wel een vlag op de maan zetten en zeggen dat zijn land daarboven is vertegenwoordigd.
57:54	Nee, kijk ernaar, overweeg dit alles zorgvuldig. Ik vraag je niet te geloven wat ik zeg. Kijk ernaar. Iemand vraagt dus of er psychologische groei is of een psychologisch einde, niet groei, iets worden. Begrijpen jullie wat ik zeg? V : Ja.
58:29	K : Als ik niet vandaag het geweld staak, dat geweld wat al een miljoen jaar geleden bestond in de mens, dan zal ik, als ik dat geweld niet achter me laat of laat vallen dan wel een radikale verandering teweegbreng, morgen weer gewelddadig zijn. Dat is een feit. Is er dus vooruitgang, ontwikkeling van de psyche in de zin van evolutie? Voor mij persoonlijk is dat niet het geval. Neem dat niet zomaar aan. Ik speel, ik retourneer de bal naar jou.
59:23	De kwestie blijft dus dat ik ben wie ik nu ben. Oké? Ik was wie ik was, ik ben wie ik was. Ik ben alle herinneringen, van mijn ras, religieus, door opvoeding, door te reizen, dat is allemaal het verleden, wie ik ben. Oké? Mijn ervaring, mijn wens om een groot man te zijn, mijn verlangen om belangrijk te zijn, mijn begeerte een goeroe te zijn, mijn wens iemand te zijn, geldt niet voor mij, ik zeg dat slechts, dat is allemaal het verleden, wat ik ben. Als ik dat alles niet laat vallen, zal ik morgen precies hetzelfde zijn. Uit die stelling rijst de vraag: is dat mogelijk? Begrijpen jullie? Is het mogelijk dat alles achter te laten? Niet door inspanning, niet door doorzettingsvermogen, verlangen, dat zou weer een andere prestatie zijn. Kunnen we dat alles laten vallen? De bal is op jouw helft. Wacht niet op mijn antwoord erop. De bal is op jouw helft. Jij stelt die vraag. Realiseer je dat jij de achtergrond bent. Jij bent al die verzamelde raciale, religieuze, economische, wetenschappelijke, politieke, dat is allemaal jouw conditionering van de psyche. Je wordt al 2000 jaar geprogrammeerd christen te zijn. En de anderen zijn op hun eigen wijze getraind. Een paar dagen geleden zei iemand dat ze een Boeddhabeeld zagen in lotushouding, je weet wel, je hebt Boeddhabeelden gezien. Iemand zei, wat heb je aan die man die daar de hele dag zo zit? De vraag werd gesteld door een christen. Luister er aandachtig naar. Er was iemand anders naast me die zei, wat is het nut van die man die de hele dag aan dat kruis hangt? Neen, lach niet, bekijk dit alles eens.
1:02:34	Volgens ons vooroordeel, conditionering, handelen, denken en voelen we. Als ik boeddhist ben, en je zei me dat, zou ik vreselijk ontsteld zijn. Ik zal boos worden, gewelddadig, omdat ik die figuur aanbid. Maar als ik christen was en je zei: wat is het nut van die man die aan de muur hangt? Begrijp je? Het is een schok voor je, dat moet wel. Kunnen we hier allemaal induiken zonder een geringste spoor van vooroordeel? Bergrijp je? Zonder welke mening, conditionering dan ook, zodat we ons realiseren dat iedereen een beeld schept van wie hij aanbidt.
1:03:34	Er was iemand die ik kende, heel veel jaren geleden. Hij liep langs het strand, en raapte een tak op, een stuk stok van zolang, en het had de vorm van een mens. Hij nam het mee naar huis, dit is echt gebeurd, en legde de stok op de schoorsteenmantel. En op een dag legde hij er een bloem bij. En na een paar dagen begon hij er een krans omheen te leggen, de stok te aanbidden, begrijp je? De mens schept zijn eigen beeltenissen vanuit zijn eigen conditionering. Is er dus überhaupt psychologische ontwikkeling, of is er alleen een einde, geen wording? Dat wil zeggen, een einde aan geweld. Ik neem dat als voorbeeld. Geweld volledig beëindigen, niet morgen, nú. Het begrijpen van alle gevolgen van geweld: agressiviteit, ambitie, een deel van schuldgevoel en dat ik iets niet wil zijn, begrijp je? Dit hele concept van groei, psychologische groei. Natuurlijk groeit de baby uit tot een volwassene, wordt oud en gaat dood. Dat is gewoon zo. Dat is een onherstelbaar feit, dat we allen eindigen in een graf of worden gecremeerd. We moeten dit vraagstuk dus onder ogen zien en het onszelf afvragen en de waarheid ervan vinden, niet alleen maar ja zeggen, ik denk het wel of niet, maar het dag in dag uit met je meenemen.
1:06:03	De vijfde vraag: Om vreedzaam te leven is grote intelligentie nodig. Kunt u hier verder op ingaan.
1:06:13	Om vreedzaam te leven heb je grote intelligentie nodig. Gaat u daar alstublieft nader op in.
1:06:21	De spreker heeft in de eerste lezing of al daarvoor gezegd dat je intelligentie nodig hebt om vreedzaam te leven. En de vraag is ga erop in, discussieer erover, heb er een dialoog over.
1:06:46	Wat is intelligentie? Ik stel jullie de vraag en jullie moeten hem beantwoorden. Niet allemaal tegelijk, maar beantwoord hem voor jezelf. Wat is intelligentie? De betekenis van het woord in het Latijn enzovoort is, volgens het woordenboek, het tussen de regels door lezen, informatie verzamelen, kennis opdoen, ervaring verzamelen van anderen en van jezelf, waar weer kennis uit voortkomt. En het verzamelen van informatie die je meer kennis verschaft. Dat is gewoonlijk de betekenis van dat woord in het woordenboek. Dat is het normale gebruik van het woord.
1:08:00	Je hebt veel intelligentie nodig om naar de maan te gaan. Een heel bijzonder soort intelligentie. Duizenden mensen, letterlijk duizenden die samenwerken. Elk detail moet perfect zijn. Men zei me 3000 of 30.0000, ik ben het getal even kwijt, die stap voor stap moesten samenwerken waarbij ieder het perfect moest doen. En toen bouwden ze het, enzovoort, en gingen naar de maan. Daar is intelligentie voor nodig. En ook om een computer te bouwen is intelligentie nodig. Om hem te programmeren is intelligentie nodig. Om communicatiemiddelen uit te vinden, snelle communicatie tussen hier en New York en Delhi en Moskou, dat vergt een geweldig soort intelligentie. Die intelligentie, luister alsjeblieft, we spelen het spel, die intelligentie is gebaseerd op kennis, gebaseerd op ervaring, op vaardigheden. Klopt dat? Dat is de buitengewone intelligentie van het denken. Ben ik daar duidelijk over? De chirurg die opereert, moet erg handvaardig zijn, hij moet zeer ervaren zijn, en een ontzettende lichaamsbeheersing hebben op dat moment, al zijn aandacht erbij hebben. Dat alles is gebaseerd op ervaring, kennis, geheugen, vakkundigheid. En dat noemen we intelligentie. Is dat juist? Zijn we nog samen? Of het nu de intelligentie betreft van een gek, of het intellect van een groot wiskundige of van een bioloog en de archeoloog enzovoort, wetenschappers, kunstschilders. Dat is dus beperkte intelligentie. Is dat niet zo? Bent u er zeker van, meneer? Stem niet toe, alsjeblieft, de bal is op jouw helft, daarom speel je tegen jezelf, als je het ziet, is het zo. Want al dat soort intelligentie is gebaseerd op ervaring, kennis, geheugen, denken. En het denken is beperkt, zoals we daar gisteren op ingingen. Omdat het denken is geënt op geheugen, het geheugen is het gevolg van kennis. Kennis is het gevolg van ervaring, en ervaring is altijd beperkt. Complete ervaring bestaat niet, omdat er altijd degene is die ervaart die zegt: ik ervaar. Ik weet niet of jullie dit alles nog volgen. En daarom is er, zolang er degene is die ervaart, die de achtergrond van dat geheugen is dat hem die ervaring doet herkennen, ik weet niet of jullie het nog volgen, die ervaring is beperkt, waardoor al het denken beperkt is. En uit die beperking komt er een zekere vorm van intelligentie. En die intelligentie wordt toegepast om anderen te doden, om anderen te overheersen, om de vrijheid van de ander te ontkennen, hem naar een kamp te sturen, een concentratiekamp, wat nu nog steeds gebeurt en niet alleen door die abnormale Duitsers. Het gebeurt vandaag. We geven daar niet veel ruchtbaarheid aan. We maken geweldig heibel over iets dat 40 jaar geleden is gebeurd.
1:13:02	Er is de gewone intelligentie, we begrijpen deze intelligentie die we dagelijks gebruiken, je zou niet auto kunnen rijden als je die intelligentie niet had, en die intelligentie is gericht op auto leren rijden. Dat is door te oefenen, je ouders of een rijschool leerden je autorijden, en het moest een automatisme worden, ervaring, kennis, geheugen, denken. Dat is beperkt. Wij vragen dus, is er een intelligentie die niet beperkt is. Niet in tegenstrijd met de beperkte intelligentie. Ik vraag me af of je dat begrijpt? Dringt dit tot je door? Ik begrijp heel duidelijk de beperkte intelligentie, het is duidelijk. En wij leven binnen die smalle beperkte intelligentie. We bedenken goden door middel van die intelligentie. We bedenken alle rituelen, alle toebehoren bij die rituelen, middeleeuwse kledij van de priesters en de hiërarchie van de priesters, dat is allemaal bekonkeld om indruk op mensen te maken, om ze bij elkaar te houden in een bepaald geloof, enzovoort, enzovoort. Dat alles is een vorm van beperkte intelligentie. Dit gebeurt op de tennisbaan. En natuurlijk vragen jullie, als jullie alert zijn, bewust van dit al, bestaat er een intelligentie die niet beperkt is? Die vraag stel je alleen als je ziet, als je werkelijk je binnenste observeert en dat van anderen, en dan de activiteit van de beperkte intelligentie ziet. Anders kan je die vraag niet stellen. De beperkte intelligentie, is om elkaar te doden. Het is zo voor de hand liggend, zo onpraktisch. Ik kan niets ergers bedenken dan het doden van dieren, enzovoort, en van menselijke wezens, met voorbedachte rade, opzettelijk georganiseerd doden wat we dan geen moord noemen. Je mag het noemen wat je wilt, geef er een edele naam aan, maar het blijft doden. En dat is intelligentie, een deel van intelligentie, om moderne machinerieën uit te vinden. Begrijpt u, meneer? Het oorlogstuig. Daar is veel denkwerk voor nodig, veel experimenten, door elkaar eeuwen lang doden, hebben ze nu dit punt bereikt. Het in lucht doen opgaan van mensen met miljoenen tegelijk.
1:16:31	Als je je dit realiseert, niet intellectueel of in woorden, maar in je hart, niet geromantiseerd, maar als feit. Dan kan je de volgende vraag stellen, is er een intelligentie die niet beperkt is? Zoek het eens uit, meneer. Je kunt niet met je ene voet hier staan en met je andere daar. Je kunt maar één voet daar hebben met die intelligentie die niet beperkt is, en dan kan je tot het andere komen. Maar je kunt niet uit beperking naar daar komen. Ik weet niet of je dit alles begrijpt. Je kunt mediteren, je kunt op je tenen of op je kop gaan staan, wat je maar wilt maar van het beperkte kan je niet naar het onbeperkte gaan. We vragen ons dus af, niet in tegenstelling tot het beperkte omdat, als je dan vanuit het beperkte de vraag stelt hoe het andere te ontdekken, je het nooit zult vinden. Bestaat er dus een onbeperkte intelligentie? En om dat uit te vinden moet je je leven eraan wijden, niet alleen een ochtendje hier zitten. Je moet je energie geven, je moet serieus zijn, je hart en ziel eraan geven, alles om daar achter te komen. En dat kan alleen wanneer er liefde en mededogen is, niets anders.
1:18:50	Willen jullie naar een andere vraag gaan?
1:18:54	Zesde vraag: u hebt een groot publiek over de hele wereld. Wat is het dat wij allen verlangen?
1:19:04	Ik zal de vraag herhalen. U hebt een groot publiek over de hele wereld. Waarom is het dat wij allen hier komen en wat willen we? U hebt een groot gehoor en waar verlangen wij allemaal naar, wat hopen we allen te krijgen? Wil je die vraag zelf beantwoorden?
1:19:46	Wat is het, de vraag wordt met veel respect gesteld, en menselijk, dat betekent nederig, wat is het dat jullie allen willen? Waar verlangen jullie naar? Wat maakt dat mensen naar de kerk gaan, wat begeren jullie allen?
1:20:26	Kan je die vraag serieus en eerlijk beantwoorden? Niet van nu wil ik dit, dan weer dat en straks, het derde jaar, weer iets anders, weet je, zoals er in dit land gebeurt. Het ene na het andere. De nieuwste laatste goeroe komt en jullie allemaal... Dus wat is het, als je rustig zit zoals nu hier, wat willen we? Is er een gemeenschappelijke drang, een gemeenschappelijk wensen, verlangen? Of is het allemaal afzonderlijk, wil iedereen iets volslagen anders? Waarschijnlijk hebben jullie jezelf die vraag nooit serieus gesteld. Als je die vraag werkelijk serieus stelt, wat is het? Is het geluk? En is geluk he eind van het leven? Is het veiligheid? Om veilg te zijn. Om geheel veilig te zijn in die vrijheid die je wilt. Veiligheid en vrijheid. Veiligheid in een club, in een vereniging, in een groep, in het land, in een geloof, en dan tegelijkertijd vrij zijn. Kijk daar alsjeblieft heel serieus naar, voor je eigen bestwil, kijk ernaar. Wil je een betere relatie met iemand hebben? Wil je samenleven met echtgenoot, vrouw, met wie dan ook, geheel zonder conflicten? Wil je geheel bevrijd zijn van je conditionering? Of niet bang zijn voor de dood? Als je hier allemaal naar kijkt, naar de verschillende vormen van je begeertes, onze verlangens, manieren om te ontsnappen, gehechtheid, wat is het, uit dat al, dat we willen. Iemand om op te steunen? Ik word oud, ik moet iemand hebben waar ik op kan steunen. En met die persoon leef ik gelukkig maar ik kan niet met anderen samenleven. Verzeker me alsjeblieft dat die persoon blijft en ik zal het samen de rest van het leven goed hebben. Volgen jullie dit alles? Ik heb complexen of remmingen, conditionering, ik wil daar allemaal vanaf. Als je naar dat alles kijkt, geleerd, zelfs als we dat zijn, grote intellectuelen als we dat zijn, en romantici als we dat zijn, enzovoort, wetenschappers, politici, wat willen we diep in ons hart?
1:24:56	Zou een antwoord alles dekken? Begrijp je? Als ik de wortel van iets kan vinden, van dit al, dan kan ik alles verder loslaten. Begrijpen jullie mijn vraag? Is het vrijheid? Niet doen wat je wilt, dat is te kinderachtig, te onvolwassen, te beperkt. Vrijheid. Dat woord zelf behelst, in zekere zin, liefde. Is dat wat je wilt? Of om geen enkele verantwoordelijkheid te dragen. Zoals de soldaat die de oorlog wordt ingestuurd, hij is helemaal blij omdat hij geen verantwoordelijkheid draagt. Is dat wat je wilt? Helemaal geen verantwoordelijkheid. Is dat waarom je drugs gebruikt? Of om meer opwinding te hebben? Je wilt meer opwinding, meer sensatie. Meneer, laten we dit alles samennemen en nog iets toevoegen. Er moet een kern in dit alles zijn. Begrijp je? Een vraag die alle vragen beantwoordt. Is er zo'n kern? Wil je nog meer eigenbelang? Het stabiliseren, versterken, diep wortelen in eigenbelang?
1:27:45	Ik kan daarop antwoorden, maar de bal is op jouw helft. Je moet de bal retourneren. Je kan niet alleen maar zeggen, ik zal de bal even houden. Je speelt een spel. Wat is het dat al deze vragen zal beantwoorden? Zouden al deze vragen niet zijn beantwoord als je absolute ongeconditioneerde psychologische vrijheid zou hebben? En vrijheid betekent liefde, niets anders. Liefde is geen begeerte, plezier, sensatie, gehechtheid. En waar liefde is, is mededogen en die onbeperkte intelligentie. Als die intelligentie daar is, heb je alles beantwoord. Ik weet niet of jullie dit begrijpen. Er zal dan geen oorlog meer zijn, geen conflict. In relaties zal er geen conflict zijn als er liefde is, geen beeld van elkaar, niet elkaar bevechten. Begrijpen jullie mijn vraag? Is dat het antwoord? Is dat de bron van al onze begeerte, noden, verlangens, gebeden, aanbidding? De vraag is beantwoord, meneer