Krishnamurti - Hoe komt inzicht tot stand?

Krishnamurti Subtitles

SA76D2 - Hoe komt inzicht tot stand?
Tweede openbare discussie
Saanen, Zwitserland
29 juli 1976

0:25	As we said yesterday, we are having a dialogue, which means a conversation between two people, or with many who are interested, or concerned with certain problems of human beings and want to go into them deeply, with care and affection, not with any form of assertion or argument. And a dialectical method is investigating through opinions to find out the truth. So, we are not dialectically investigating. We are, as two friends, talking over together their human problems and hoping to solve them and to discover truth.	Zoals we gisteren zeiden, gaan we in dialoog met elkaar, en dat betekent een gesprek tussen twee of meer mensen die geïnteresseerd zijn in of bezorgd zijn over bepaalde problemen die mensen hebben en daar grondig op in willen gaan, zorgzaam en met toewijding, niet met allerlei stellige uitspraken of door in discussie te gaan. De dialectische methode is dat je meningen poneert om de waarheid te ontdekken. We gaan dus niet op een dialectische manier onderzoeken. We zijn hier als twee vrienden, die samen hun problemen bespreken en hopen die op te lossen en de waarheid te ontdekken.
1:45	And I am afraid there is a great deal of misapprehension that we are trying to find a technique to truth – a technique, which means learning the method, practising a method, learning a certain form of technique that will help you or another to come upon this truth. We are not advocating, or saying, that there is any technique to truth. Please, be very clear on this matter. Technique implies learning a method. I mean, to go to Mars, as they have done, which is a most extraordinary feat, you need a great deal of technological knowledge, a great deal of accumulated knowledge of the ‘know-how’. But as truth is a pathless land – please, bear this in mind – it is a pathless land, you can’t lay down a line, a direction, a path to it and practise it, discipline yourself, learn a technique.	Ik ben bang dat het een groot misverstand is dat we proberen een techniek te vinden om de waarheid te ontdekken - een techniek en dat betekent dat je een methode gaat leren, een methode gaat toepassen, een bepaalde techniek aanleert die jou of een ander helpt om bij de waarheid te komen. We willen niet pleiten voor een techniek om bij de waarheid te komen. Alstublieft, dit moet erg duidelijk zijn. Techniek houdt in dat je een methode leert. Ik bedoel, om naar Mars te gaan, zoals ze gedaan hebben, en dat is een buitengewone prestatie, je hebt er heel veel technologische kennis voor nodig. heel veel vergaarde kennis om te weten hoe je dat moet doen. Maar omdat de waarheid een land zonder paden is - vergeet dat niet - het is een land zonder paden, je kunt er geen route naar uitstippelen, een richting, een pad en dat dan volgen, jezelf disciplineren, een techniek aanleren.
3:39	So, please bear in mind that we are not giving or offering, or telling a technique, a method, a system. We're already so mechanically minded, our minds are already sufficiently mechanistic, and by practising a technique, a verbal repetition, silence, the whole business of all techniques, will somehow loosen, or free the mind from all mechanistic activity. I'm afraid it won’t. What we are saying is, that you must have the interest, the drive, the intensity to find out – find out for yourself, not be told how to do it. Then what you discover is something yours, then you will be free from all gurus, from all techniques, from all authority. Please, bear that in mind while we are having a dialogue about these matters.	Houd dus voor ogen dat ik u geen techniek, methode of systeem aanbied. We zijn al zo mechanisch ingesteld, onze geest is al mechanisch genoeg en door een techniek toe te passen, woorden te herhalen, stilte, dat hele gedoe met technieken, zal dat de geest losmaken of bevrijden van al die mechanische activiteit? Ik ben bang van niet. Wat ik zeg is dat je de interesse moet hebben, de gedrevenheid, de intensiteit om dit zelf uit te zoeken, niet dat je wordt verteld hoe je het moet doen. Wat je dan ontdekt is van jou, dan zal je vrij zijn van alle goeroes, van alle technieken, van alle autoriteit. Houd dat voor ogen, terwijl we over deze zaken een dialoog houden.
5:02	So, what shall we talk about, or have a dialogue this morning?	Waar zullen we vanochtend een dialoog over houden?
5:11	Questioner: Could we talk over understanding?	Vraagsteller: Kunnen we over begrip praten?
5:13	K: Understanding. The nature of understanding.	K: Begrip. Wat betekent het om iets te begrijpen.
5:23	Q: Yesterday, you talked about the possibility of not being hurt. If people don't want to be hurt it is necessary to be vulnerable. Can we talk about fear to be open to whatsoever happens?	V: Gisteren sprak u over de mogelijkheid om niet gekwetst te worden. Als mensen niet gekwetst willen worden, moeten ze kwetsbaar zijn. Kunnen we het hebben over de angst om open te staan voor wat er gebeurt?
5:59	K: We are afraid, the questioner says, to be vulnerable, to be open, because the more you are vulnerable, the more likely that you get hurt. And so we fear to be open. The word 'vulnerable' means, doesn’t it, like a leaf in the wind, it is vulnerable to winds. So, could we discuss that?	K: Hij zegt dat we bang zijn om kwetsbaar te zijn, om open te staan, want hoe kwetsbaarder je bent, hoe meer kans dat je gekwetst wordt. Dus zijn we bang voor openheid. Het woord 'kwetsbaar' betekent immers zoals een blad in de wind, kwetsbaar voor de wind. Kunnen we dat bespreken?
6:36	Q: Could we discuss responsibility in relationship which prevents the formation of images?	V: Kunnen we verantwoordelijkheid in relaties bespreken, zodat we geen beelden gaan vormen?
6:50	K: The responsibility of a human being with regard to the images he forms about another. Could we discuss that? The responsibility.	K: De verantwoordelijkheid die iemand heeft met betrekking tot de beelden die hij over een ander vormt. Kunnen we dat bespreken? De verantwoordelijkheid.
7:10	Q: I should like to investigate with you the relationship of speech to the dialogue, the relationship of speech to the silent mind.	V: Ik wil graag de relatie onderzoeken tussen praten en de dialoog, tussen praten en de stille geest.
7:18	K: The relationship of speech, words, thought, and silent mind.	K: De relatie van praten, woorden, gedachten tot de stille geest.
7:35	Q: (Inaudible)	V: (onhoorbaar)
8:23	K: What is the question, sir? I haven't got it.	Wat is uw vraag? Ik begrijp het niet.
8:35	Q: How to be without motive.	V: Hoe je geen motief kunt hebben?
8:41	K: How can we live without a motive? Is that the question? Yes. How can we live without a motive? Now, that's enough for the time being. The gentleman wanted to discuss or have a dialogue about understanding. The relationship between speech, word, thought and silence. The responsibility of not forming an image in relationship. Those were the questions that were put. And to be vulnerable. Can we live without a motive. Now, what shall we take out of those questions, one of those questions so that we can think or observe or trace it right to the end, not be diverted in other directions, go to the very end of one question which may include all other questions?	K: Hoe kunnen we leven zonder een motief? Is dat de vraag? Ja, hoe we kunnen leven zonder een motief? Dat is voorlopig genoeg. Die meneer wilde een dialoog voeren over 'begrijpen'. De relatie tussen praten, woorden, denken en stilte. De verantwoordelijkheid om in een relatie geen beeld te vormen. Dat zijn de vragen die zijn gesteld. En over kwetsbaar zijn. Kunnen we leven zonder motief? Welke van deze vragen zullen we nemen, zodat we erover nadenken, die vraag observeren en helemaal tot het eind volgen, zonder een andere richting in te slaan, tot het eind gaan, waarbij we misschien alle andere vragen ook behandelen?
10:04	Q: Understanding.	V: Over begrijpen.
10:06	K: Understanding, right. I think that's good, too. I would take that too, myself. Understanding. What do we mean by that word 'understanding'? Please, go slowly into it, not quickly. To understand something, what is implied in it? Is it a verbal understanding, a comprehension through verbal description, a comprehension through affection – I like you, I am friends with you, I tell you something, therefore you understand what I am saying – or is it an insight into something which is rather complex and confused? Or, how does understanding take place? You understand my question? Does understanding take place through verbal communication, which is description? Because you and I, if we are speaking English, then it's something – French, Italian, whatever it is – through verbal communication and the description is there an understanding or an insight? Or does understanding take place not merely through words, not merely the description, but going beyond the word, which means both you and the other are free of the verbal structure which is the nature of thought, and penetrating and having an insight? You understand?	K: Begrijpen, oké. Dat is een goede vraag. Die zou ik zelf ook nemen. Begrijpen. Wat bedoelen we met het woord 'begrijpen'? Ga hier alstublieft langzaam op in, niet snel. Wat betekent het om iets te begrijpen? Begrijp je de woorden, is er begrip door middel van een beschrijving of doordat er genegenheid is - ik ben op je gesteld, ik ben met je bevriend, ik vertel je iets en daarom begrijp je wat ik zeg - of is het inzicht in iets dat nogal ingewikkeld en verward is? Hoe vindt dat begrijpen plaats? Snapt u mijn vraag? Vindt het plaats door verbale communicatie, een beschrijving? Want als jij en ik Engels spreken, Frans, Italiaans of wat dan ook, komt er dan door die verbale communicatie en de beschrijving begrip of inzicht? Of vindt het begrip niet alleen plaats door woorden, niet alleen door de beschrijving, maar voorbij de woorden, wat betekent dat jij en de ander vrij zijn van de verbale structuur, wat de aard van het denken is, en dat we erin doordringen en inzicht krijgen. Begrijpt u?
12:31	When we talk, I understand how the cars run. That's very simple. I've observed it, I have undone it, I have played with it and I know how it works. I understand how to climb a mountain – I know. But we are talking of understanding psychologically, aren’t we? Deeply, not the mere worldly understanding but much more the understanding which brings about an insight. An insight means having a sight in something, which then becomes the truth. And I can never go back from it. You understand? When I understand something, which means I have an insight into that and therefore that very insight will wipe away any misunderstanding, any complexity, you have clear sight in that.	Als we met elkaar praten, begrijp ik hoe de motor van een auto werkt. Simpel, ik heb hem bekeken en uit elkaar gehaald, ik heb eraan gesleuteld en ik weet hoe die werkt. Ik begrijp hoe je een berg moet beklimmen, dat weet ik. Maar we bespreken het psychologische begrijpen. Diepgaand, niet alleen het begrijpen van wereldse zaken, maar eerder het begrijpen dat een inzicht voortbrengt. Een inzicht betekent iets doorzien, wat dan waarheid wordt. En dan kan ik nooit meer terug. Begrijpt u? Als ik iets begrijp, betekent dat dat ik daar inzicht in heb en dat inzicht zal het onbegrip wegvagen, alles wat complex is, ik heb er helder zicht op.
13:54	Therefore, understanding implies, does it not, a mind, or a brain, the whole structure of the mind listens not only to the word but goes beyond the word and sees the deep meaning of that particular statement, and then there is an insight and then you say, ‘I understand it’, ‘I have got it’. So, insight implies a mind that is quiet, willing to listen, go beyond the word, and observe the truth of something. Say, for instance, the speaker makes a statement like... ‘The ending of sorrow is the beginning of wisdom.’ He makes a statement of that kind. Now, how do you receive it? Please, listen to me. The speaker makes that statement: ‘The ending of sorrow is the beginning of wisdom’. How do you receive it? What is your reaction to that statement? Do you make of it into an idea, an abstraction, and with that abstraction, which is an idea, try to understand what he said? Or you listen, that is, you listen to the word, the meaning of the word and go beyond the word and see the truth of that statement or the falseness of that statement? Not how to end sorrow, or how to have wisdom, but whether that statement conveys a truth or a falsehood. To observe the truth or the falsehood your mind must be quiet and then you have an insight into it, then you say, ‘By Jove, how true that is!’. So, in the same way, understanding implies having an insight into a problem. Right? So that you go beyond all arguments, all dialectical approaches – it is so. It is immovable. Like say, for instance, the speaker says, ‘There is no technique to truth, truth is a pathless land’. He makes that statement – he has made it fifty years ago. And how do you receive that statement? Go on, sir. How do you receive that statement? This is a dialogue. Do you receive it with opinion, saying no, that can’t be true because everybody talks about technique, the method, the system, and this man comes along and says, there is no path, there is no technique to truth. So, you say, 'Well, who is right in this, is this man right or is that man right? So, are you arguing, comparing, judging or do you listen to that statement, not knowing what is right and wrong, because you don’t know, actually, you don’t know. Ten people, or a million people have said there is a technique, and some person comes along and says, there's no technique, whatsoever. How do you know? You understand? This man may be totally wrong. And he explains: a technique implies practice, time, a mechanistic process. Our minds are already mechanistic enough and you are making it more mechanistic. Right? So, he explains all that and you still say, 'Well, a thousand people have techniques'. Do you balance these two and then say, 'I prefer that, rather than that'? Or you receive what is said with complete objective silence, quietness, not knowing what is true? And when you listen quietly, which means complete attention, then you discover, have an insight into what is being said. Then it is yours, not mine. I don’t know if you... That is, to find out what is true and what is false. To find out the truth in the false. Right? So, your mind must be extraordinarily open, vulnerable – right? – otherwise, you don’t know. I wonder if we are understanding each other.	Begrijpen betekent daarom dat de geest of het brein, de hele structuur van de geest, niet alleen naar het woord luistert, maar voorbij het woord gaat en de diepere betekenis van die bepaalde uitspraak ziet en dan is er een inzicht en zeg je: 'Ik begrijp het', 'Ik heb het door.' Inzicht houdt in dat de geest stil is, bereid om te luisteren, voorbij het woord te gaan en om de waarheid van iets te zien. Neem bijvoorbeeld dat de spreker iets beweert als... 'Het einde van verdriet is het begin van wijsheid.' Iets dergelijks beweert hij. Hoe neem je dat op? Luister alstublieft, de spreker zegt: 'Het einde van verdriet is het begin van wijsheid.' Hoe neem je dat op? Hoe reageer je op die uitspraak? Maak je er een idee van, een abstractie, en probeer je via die abstractie, die een idee is, te begrijpen wat hij zegt? Of luister je, dat wil zeggen, luister je ernaar, naar de betekenis van het woord en ga je voorbij het woord en zie je de waarheid in van die bewering of de onwaarheid ervan? Niet hoe je een eind aan verdriet maakt of hoe je wijsheid verkrijgt, maar of die bewering waarheid of onwaarheid bevat. Om de waarheid of onwaarheid te zien moet je geest stil zijn en dan krijg je er inzicht in, dan zeg je: 'Mijn hemel, dat is helemaal waar!' Op dezelfde manier houdt begrijpen in dat je inzicht hebt in een probleem. Nietwaar? Zodat je voorbijgaat aan alle argumentaties, alle dialectische benaderingen - het is zo. Er valt niet aan te tornen. De spreker zegt bijvoorbeeld: 'Er is geen techniek voor de waarheid, de waarheid is een land zonder paden.' Dat beweert hij, dat heeft hij vijftig jaar geleden al gezegd. En hoe neem je die uitspraak op? Kom op. Hoe neem je die uitspraak op? Dit is een dialoog. Reageer je door je mening te geven en zeg je: dat kan niet waar zijn, want iedereen heeft het over een techniek, methode, systeem, en nu komt deze man en zegt dat er geen pad is, geen techniek voor de waarheid. Dus je zegt: 'Wie heeft er gelijk, deze of die andere man?' Ben je dus aan het argumenteren, vergelijken, beoordelen of luister je naar die uitspraak zonder te weten wat waar of onwaar is, omdat je het niet weet, je weet het echt niet. Tien mensen of een miljoen mensen hebben gezegd dat er een techniek is, en dan komt er iemand anders en zegt dat er geen enkele techniek is. Hoe weet je dat? Begrijpt u? Die man kan er helemaal naast zitten. En hij legt uit dat een techniek oefening inhoudt, tijd, een mechanisch proces. Onze geest is al mechanisch genoeg en je maakt het nog mechanischer. Nietwaar? Hij legt dat allemaal uit, maar je zegt nog steeds: 'Duizend mensen gebruiken een techniek.' Weeg je die twee tegen elkaar af en zeg je dan: 'Ik heb liever dit dan dat'? Of neem je het op in volledige, objectieve stilte, rust, zonder te weten wat waar is? En als je zo rustig luistert, dus met volledige aandacht, ontdek je, krijg je inzicht in wat er is gezegd. Dan is het van jezelf, niet van mij. Ik weet niet of u... Dat wil zeggen dat je ontdekt wat waar en wat niet, dat je de waarheid ontdekt in wat onwaar is. Je geest moet dus bijzonder openstaan, kwetsbaar zijn, nietwaar, anders weet je het niet. Ik vraag me af of we elkaar begrijpen.
21:14	You see, is love an intellectual thing? Technique is an intellectual thing, a method is an intellectual affair, and can you love through a technique? Right? Can you? By practising being very nice, very kind, very gentle, you know, all the rest of it, and at the end of a year, after having practised a method, will you love? Right? It's impossible, isn’t it? So, why do you say, 'No'?	Is liefde iets van het intellect? Techniek is iets van het intellect, een methode is iets van het intellect, maar kan je liefhebben met behulp van een techniek? Nietwaar? Kan dat? Door te oefenen in erg aardig vriendelijk en zachtmoedig te zijn, je weet wel, dat soort dingen, en zal je dan aan het eind van het jaar, nadat je die methode hebt beoefend, kunnen liefhebben? Nietwaar? Dat is onmogelijk, toch? Dus waarom zegt u dan 'nee'?
22:05	Q: We could have mastered technique but still know nothing of love.	V: We zouden de techniek kunnen beheersen maar nog niets van liefde af weten.
22:13	K: That’s right. Why do you say that? Now, just a minute, why do you say that? When I said, will there be love if you practise kindness, gentleness, non-violence, etc., etc., etc., will you have at the end of it love? Will you have it?	K: Dat klopt. Waarom zegt u dat? Wacht even, waarom zegt u dat? Als ik zeg dat er liefde komt als je vriendelijkheid beoefent, zachtheid, geweldloosheid enzovoort, brengt dat uiteindelijk liefde voort? Echt?
22:36	Q: No.	V: Nee.
22:37	K: What makes you say, 'No'? What makes you say, 'No'? Do listen to it carefully.	K: Waarom zegt u 'nee'? Waarom zegt u 'nee'? Luister goed.
22:47	Q: (Inaudible)	V: (onhoorbaar)
22:50	K: No, sir. Listen to me. We said, can love come into being through any form of intellectual effort as technique? And you say, 'No'. What makes you say, 'No'?	K: Nee, meneer. Luister naar mij. Ik vroeg: kan liefde ontstaan door een vorm van intellectuele inspanning, zoals een techniek? En u zei 'nee'. Waarom zei u 'nee'?
23:16	Q: Because I know.'	V: Omdat ik dat weet.
23:18	K: Listen carefully. What makes you say, 'No'?	K: Waarom zegt u 'nee'?
23:21	Q: I understand the correctness of this.	V: Ik begrijp de juistheid ervan.
23:24	K: You have an insight that technique is a method, it's an intellectual affair, and you say, 'How can that produce love?' You follow? There is instinctive response. Now, if someone says – listen carefully – the observer is the observed, the observer being the past, and what he observes is through his past background, therefore what he sees is seen from the background. The observer is the observed – he makes the statement. And you say, ‘I don’t understand that’. ‘I can’t see it. Please tell me in a different way’. So the speaker says, 'The thinker is the thought. If there is no thought, there is no thinker'. Right? Right? And why do you say, 'Right'? Because you see the obvious thing, don’t you? And he says, further, 'The experiencer is the experience'. And he says the experiencer must recognise the experience otherwise, there would be no experience. So, recognition implies the past. So, the past experiences what it wants, or experiences that which he has projected. And you say, 'Yes, quite right'. So, you instinctively – or rather, when it is put very clearly you say, 'Perfectly right'. So, understanding takes place when both of us have a common language, the words have the same meaning for you as well as for me, and we are talking about the same thing, with the same interest, with the same intensity, then there is a direct communication. Right?	K: U heeft het inzicht dat techniek een methode is, iets van het intellect, en u zegt: 'Hoe kan je daarmee liefde creëren?' Begrijpt u? Er is een instinctieve reactie. Als iemand nu zegt - luister goed - de waarnemer is het waargenomene, de waarnemer die het verleden is, en wat hij waarneemt doet hij vanuit de achtergrond van het verleden, dus wat hij ziet wordt gezien vanuit die achtergrond. De waarnemer is het waargenomene, dat zegt hij. En je zegt: 'Dat begrijp ik niet.' 'Ik kan het niet zien. Vertel het alstublieft op een andere manier?' Dus de spreker zegt: 'De denker is de gedachte. Als er geen denker is, is er geen gedachte.' Dat is zo. En waarom zegt u: 'Dat is zo'? Omdat u het heel duidelijk ziet, nietwaar? En daarna zegt hij: 'Degene die ervaart, is de ervaring.' Degene die ervaart moet de ervaring herkennen, anders zou er geen ervaring zijn. Herkennen is dus iets van het verleden. Het verleden ervaart wat het wil ervaren of wat het heeft geprojecteerd. En je zegt: 'Ja, dat klopt.' Dus je zegt instinctief, of soms nog duidelijker: 'Dat klopt helemaal.' We begrijpen elkaar als we een gemeenschappelijke taal spreken, als de woorden dezelfde betekenis hebben voor jou en voor mij en we over hetzelfde onderwerp praten met dezelfde belangstelling, met dezelfde intensiteit, dan is er directe communicatie. Nietwaar?
26:07	Q: Only with words?	V: Alleen met woorden.
26:13	K: Only with words. We have been through that. Words are only means for communicating, but we must go beyond the word. We've said that ten times.	K: Alleen met woorden, dat hebben we al besproken. Woorden zijn uitsluitend een middel om te communiceren, maar we moeten verder gaan dan woorden. Dat hebben we al vaak gezegd.
26:31	Q: A monkey, whether it is active or quiet, is a monkey.	V: Een aap, of hij nu actief is of rustig, blijft een aap.
26:42	K: A monkey. Oh, yes. There's a very famous story, I don’t know if you want to be told. A very famous story of a monkey going to the Buddha, and the monkey says to the Buddha, ‘I have practised meditation for the last twenty years’ or fifty years, ‘and I can do most extraordinary things. I can go right round the world in a few seconds.’ And the Buddha is stretching out his hand, the monkey is sitting there, and he says, ‘Do it’. The monkey says, ‘I'm going to make a tremendous effort and go right round the world.’ And the monkey opens his eyes, he says, ‘You're still there’. You get it?	K: Een aap. Ja, er is een heel bekend verhaal. Ik weet niet of u dat wilt horen. Een heel bekend verhaal over een aap die naar de Boeddha ging en de aap zegt tegen de Boeddha: 'Ik heb al twintig of vijftig jaar meditatie beoefend, en ik kan heel bijzondere dingen doen. Ik kan in een paar seconden de hele wereld rondgaan.' En de Boeddha steekt zijn hand uit - de aap zit daar - en hij zegt: 'Doe het dan.' De aap zegt: 'Ik ga met enorm veel inspanning de hele wereld rond.' En dan opent de aap zijn ogen en de Boeddha zegt: 'Je bent nog hier.' Snapt u het?
27:44	Q: How are these insights any different to the bricks one uses to build the wall which one then says, 'I wish to jump over'?	V: In welk opzicht verschillen deze inzichten van de stenen om een muur te bouwen, waarna men zegt: 'Ik wil eroverheen springen'?
27:59	K: Right. One has built a wall around oneself, the questioner says, and one desires to jump over that wall, because that wall becomes a prison, that wall becomes a wall of resistance, which implies isolation, bitterness, lack of love and all the rest of it. And so the verbal description makes you want to jump over. Just a minute. Right? The verbal description that you are a prisoner enclosed by your own desire not to be hurt, you have built brick by brick, this wall and the speaker describes the wall, the effects of the wall – the bitterness, the sorrow, the isolation, the loneliness – and from that, violence and all that, he describes it, and you say, ‘I want to get over that wall’. Which means you have no insight into what has made you build that wall. All that you are concerned with is to get over it. And you will never get over it. Whereas, if you had an insight into the whole movement of hurt, resistance, isolation, see the whole picture, observe the whole picture, then the wall doesn’t exist.	K: Juist. Je hebt een muur om jezelf heen gebouwd, wordt er gezegd, en je wilt over die muur heen springen omdat die muur een gevangenis wordt, die muur wordt er een van weerstand, wat isolatie betekent, verbittering, gebrek aan liefde en dat soort dingen. Door de beschrijving in woorden wil je eroverheen springen. Wacht even. Nietwaar? De verbale beschrijving dat je gevangen bent, opgesloten door je eigen verlangen om niet gekwetst te worden, en zo heb je steen voor steen die muur gebouwd. En de spreker beschrijft de muur, welke effecten die heeft - de verbittering, het verdriet, het isolement, de eenzaamheid, waaruit geweld en dergelijke voortkomt - dat beschrijft hij en je zegt: 'Ik wil over die muur heen.' Dat betekent dat je niet inziet wat je tot de bouw van die muur heeft aangezet. Je enige zorg is dat je eroverheen wilt komen. Je zult er echter nooit overheen komen. Maar als je inzicht zou hebben in het hele proces van gekwetstheid, weerstand, isolatie, het hele plaatje zou zien, het hele plaatje zou observeren, dan zou de muur niet bestaan.
29:59	Q: That very insight is another brick in that very same wall.	V: Juist dat inzicht is weer een steen in diezelfde muur.
30:07	K: That's why I want – please, let’s be clear what we are saying. Having an insight means complete observation of the whole movement of hurt. We're taking that as an example. The understanding of the complete movement of hurt.	K: Daarom wil ik... alstublieft, laten we het duidelijk formuleren. Een inzicht hebben betekent de complete waarneming van het hele proces van gekwetstheid. Dat nemen we als voorbeeld. Het begrijpen van het hele proces van gekwetstheid.
30:31	Q: Why?	V: Waarom?
30:33	K: Why? I'll tell you. Let me finish. I will tell you later why. Do we understand, or observe the whole movement of hurt, the whole movement, not just building a wall? Why we are hurt, the image that we have about ourselves, and that image is 'me', and then I am hurt, and then I build a wall round myself not to be hurt more because I see if I am vulnerable I will get hurt more likely, so I build a wall round myself. And by building a wall round myself, I resist and in resisting I have become more and more enclosed, more and more isolated, and from that isolation I feel desperate and I see you who are not desperate, I'm angry with you, I become bitter. All the rest of it, follows. Do I see, is there an observation or an awareness of this whole movement of hurt?	K: Dat komt nog. Laat me dit afmaken. Ik vertel u later waarom. Begrijpen we of observeren we het hele proces van gekwetstheid? Het hele proces, niet alleen het bouwen van de muur. Waarom we gekwetst zijn, het beeld dat we van onszelf hebben en dat beeld is het 'ik', en dan raak ik gekwetst, dan bouw ik een muur om mezelf om niet langer gekwetst te worden, omdat ik zie dat ik kwetsbaar ben is de kans groot dat ik gekwetst word, dus bouw ik een muur om mezelf heen. En door een muur om me heen te bouwen, verzet ik me en door me te verzetten raak ik steeds meer opgesloten in mezelf, steeds meer in een isolement en door dat isolement voel ik me wanhopig en ik zie u en u bent niet wanhopig. Ik ben boos op u, ik raak verbitterd en alles wat daaruit volgt. Zie ik dat, is er de waarneming of het gewaarzijn van dit hele proces van gekwetstheid?
31:59	Q: Born out of what?	V: Waar komt die vandaan?
32:02	K: One moment. I understand. I understand your question. First, let me finish with this. Do you observe, are you aware of this whole movement? Or you are only partially aware of it, and therefore you say, ‘How am I to get over it?’ When there is a partial awareness of this movement then the reaction is, ‘Tell me how to get over it’. Then the ‘how’ becomes the method. But when there is a total observation of this whole movement of hurt, there is no ‘how’, you see it. There is an insight into it. You have got it?	K: Wacht even. Ik begrijp uw vraag. Maar laat me eerst dit afmaken. Zie u dat, bent u zich bewust van dit hele proces? Of bent u er zich alleen gedeeltelijk van bewust en zegt u daarom: 'Hoe moet ik daar overheen komen?' Als u zich er gedeeltelijk van bewust bent, is de reactie: 'Zeg me hoe ik er overheen heen kom.' Het 'hoe' wordt dan de methode. Maar als er totale waarneming is van dit hele proces van gekwetstheid, is er geen 'hoe', want dan zie je het. Je hebt er inzicht in. Begrijpt u dat?
32:59	Now, the question is, the lady asks, why do I bother with it? Why should I go through all this business of insight, and awareness? Because human beings are violent, human beings are bitter, human beings are enclosed, tight, everything is self-centred, the more activity the more self-centred it becomes – in the name of God, in the name of social work, in the name of… etc., but the thing becomes tighter and tighter and tighter and therefore more and more anxiety, greed. And a man observing this says, ‘Why should I live that way?’	Nu vraagt die mevrouw waarom ik me hier druk over maak? Waarom zou ik me verdiepen in die kwestie van inzicht en gewaarzijn? Omdat mensen gewelddadig zijn, verbitterd zijn, in zichzelf opgesloten, star, alles draait om jezelf, hoe meer activiteit, des te egocentrischer het wordt - uit naam van God, sociaal werk of uit naam van... maar het gaat steeds vaster zitten en daardoor groeit de angst en de hebzucht. Iemand die dit waarneemt, zegt: 'Waarom zou ik zo leven?'
33:58	Q: The very movement which has made that tightness, is now the movement saying, 'I know something'.	V: De beweging waardoor het steeds vaster is gaan zitten, is nu de beweging die zegt: 'Ik weet iets.'
34:17	K: Ah, no, no, no, no. There is no… You have not – forgive me, for repeating – I'm afraid you haven’t understood. I said, insight is not a movement. It is direct perception in which there is no movement.	K: Nee, nee. Er is geen... U heeft het niet - sorry dat ik het herhaal - maar ik ben bang dat u het niet hebt begrepen. Ik zei dat inzicht geen beweging is. Het is directe waarneming zonder beweging.
34:43	Q: Are you actually saying then that insight...?'	V: Zegt u eigenlijk dat dat inzicht...?
34:46	K: Have you listened to what I said?	K: Heeft u geluisterd naar wat ik zei?
34:48	Q: Maybe. K: Ah, no, no, no, please.	V: Misschien. K: Nee, nee, alstublieft.
34:50	Q: First listen to me and then, perhaps...	V: Luister eerst naar mij en misschien ...
34:57	K: Let her go, please.	K: Laat haar haar gang gaan.
34:59	Q: In that movement, is there one who moves at all?	V: Is er in die beweging iemand die beweegt?
35:03	K: I said 'no movement', not 'somebody moves'. You haven't...	K: Ik zei 'geen beweging', niet dat iemand beweegt. U heeft het niet...
35:09	Q: The movement into insight is no longer there. Is that what you are saying?	V: Er is geen beweging meer in de richting van inzicht. Bedoelt u dat?
35:21	K: Please, madam... We are old friends, we have known each other for many years. We are saying, insight means non-movement.	K: Alstublieft, we zijn al heel lang bevriend, we kennen elkaar al vele jaren. We zeggen dat inzicht betekent dat er geen bewegen is.
35:48	Q: Where am I, then?	V: Waar ben ik dan?
35:51	K: Nowhere! No, you are missing my whole point! Please.	K: Nergens! Nee, u mist het hele punt.
35:58	Q: Is there then something to which one can even give the word 'insight'?	V: Is er dan wel iets dat je zelfs maar inzicht kunt noemen?
36:04	K: No madame, you haven’t understood. Please, you are not listening. Forgive me, for saying so, but you are not listening to what is being said.	K: Nee, u heeft het niet begrepen. U luistert niet. Sorry dat ik dat zeg. Maar u luistert niet naar wat er is gezegd.
36:15	Q: Just answer. Is there anything there then to which one could even give the word 'insight'?	V: Geef gewoon antwoord. Is er dan wel iets dat we zelfs maar inzicht kunnen noemen?
36:25	K: Look, I say something which is very applicable to you and to me, and words, description, have no meaning, and you say then, ‘I understand it’. That understanding is non-movement, isn’t it? You have understood it.	K: Kijk, ik zeg iets wat voor zowel u als mij geldt en het gaat niet om de woorden, de beschrijving en u zegt: 'Ik begrijp het.' Dat begrijpen is zonder beweging, nietwaar? U heeft het begrepen.
36:54	Q: There we part company.	V: Daar gaan onze wegen uit elkaar.
37:05	K: I'm sorry. Don’t let’s part company, which is what everybody does when they don’t agree or understand. Just a minute, please. Don’t use ‘we part company’, that's the worst... Madame, just listen to what I have got to say. I know what you're saying, I have understood what you're saying. You haven’t understood what I'm saying. I've understood what you're saying. I have understood it. Please, believe me. Don’t ever say, ‘We part company’. That’s the first thing to learn. That means you and I are opposed to each other. You and I, or two human beings when they say, ‘We part company’, it's the worst thing to say. Please, listen, you are not listening to me, you're listening to yourself. Don’t let us ever come to that point when we say, ‘You go north, I go south’, because what we are trying to do here is to understand our human problems, to find out what is true and what is false. Not my truth or your truth, or your falseness or my falseness, what is truth, which is non-personal. It is not yours or mine, it is truth. And that's what we are trying to understand. So, if you and I are concerned with the enquiry into what is truth, there is no parting. We may go slower, somebody may go faster, but we are on the same path, we are in the same direction – no path.	K: Het spijt me. Laten we niet uit elkaar gaan, want dat doet iedereen die het niet met elkaar eens is of het niet begrijpt. Even geduld, alstublieft. Zeg niet dat onze wegen zich scheiden, dat is de ergste... Luister alleen maar naar wat ik te zeggen heb. Ik weet wat u zegt. Ik heb begrepen wat u zegt. Maar u heeft niet begrepen wat ik zeg. Ik begrijp wat u zegt. Ik heb het begrepen. Geloof me alstublieft. Zeg nooit: 'Hier scheiden onze wegen.' Dat is het eerste wat we moeten leren. Dat betekent dat u en ik tegenover elkaar staan. U en ik, of twee andere mensen, als ze zeggen: 'We gaan uit elkaar.' Het is verschrikkelijk om dat te zeggen. Luister, u luistert niet naar mij, u luistert naar uzelf. Laten we nooit op dat punt komen dat we zeggen: 'Jij gaat naar het noorden en ik naar het zuiden,' want hier proberen we onze menselijke problemen te begrijpen en uit te zoeken wat waar en onwaar is. Niet mijn waarheid of die van jou, niet jouw onwaarheid of die van mij, maar wat waarheid is, die onpersoonlijk is. Die is niet van jou of van mij. Het is waarheid. En dat proberen we te begrijpen. Dus als u en ik geïnteresseerd zijn in het onderzoek naar de waarheid, gaan we niet uit elkaar. Misschien gaan we langzamer of iemand kan sneller gaan, maar we lopen op hetzelfde pad, in dezelfde richting - nee, geen pad.
39:37	So please, that’s the most ugly thing to say to somebody else, ‘We part’, it's like a divorce.	Dus daarom is dat een van de vreselijkste dingen om tegen een ander te zeggen: 'We gaat uit elkaar.' Dat lijkt op een scheiding.
39:46	Q: Ugly or not, it...	V: Vreselijk of niet, het....
39:48	K: Leave it alone, leave it alone, leave it alone.	K: Laat het gaan, laat het met rust.
39:53	Q: Could we discuss the relationship between an insight and knowledge, or insight and understanding, or insight and the thinking process?	V: Kunnen we het verband tussen inzicht en kennis bespreken, of inzicht en begrijpen, of inzicht en het denkproces?
40:05	K: Insight and knowledge – can we discuss that? And also, there is lots more to discuss. As that lady pointed out, the responsibility of image-making, and living without an image. And also, about vulnerability and to live without a motive. All those questions are involved.	K: Inzicht en kennis, of we dat kunnen bespreken. Er is nog veel meer te bespreken. Zoals waar die vrouw op wees: de verantwoordelijkheid van beeldvorming en leven zonder een beeld. En ook over kwetsbaarheid en leven zonder motief. Al die vragen komen daarbij aan de orde.
40:43	We began by asking, because that was the first question we all agreed to, which was, what is understanding? If I am fixed at a certain point and you are moving away from that point, there is no understanding between you and me, because I'm fixed in my opinion, in my belief, in my experience, in what I think. And therefore communication between you and me comes to an end. Because the speaker has no belief, literally has no belief, no opinion, he is only investigating, penetrating, tracing out. But if you take a stand, then it's finished, you're not investigating. We said investigating into what is truth, and to enquire into that, we must not only understand the verbal meaning – English or French or whatever it is, German – then go beyond the word and you can only go beyond the word when you understand thought which lives on words. You understand this? Which lives, breeds on words, and to go beyond that is to have real communion, which then perhaps can bring about an insight. That's what we said. An insight into what is false and what is true. And that requires very alert, capable observation, not based on prejudice.	We begonnen met de vraag, de eerste waarover we het eens waren, namelijk: wat is begrijpen? Als ik me fixeer op een bepaald punt en u gaat ervan weg, is er geen begrip tussen u en mij, omdat ik gefixeerd ben op mijn mening, mijn geloof, mijn ervaring, op wat ik denk. En daarom stopt de communicatie tussen ons. Want de spreker heeft geen geloof, werkelijk geen geloof, geen mening, hij onderzoekt alleen, dringt erin door, pluist het uit. Maar als je een standpunt inneemt, is het afgelopen en onderzoek je niet. We zeiden dat we onderzochten wat de waarheid is en om dat uit te zoeken, moeten we niet alleen de woorden begrijpen - Engels of Frans of wat dan ook, Duits - maar voorbij het woord gaan en je kunt alleen voorbij het woord gaan als je het denken begrijpt dat leeft van woorden. Begrijpt u dat? Het denken leeft en ontwikkelt zich via woorden, en voorbij de woorden is er pas echte gemeenschappelijkheid, waardoor misschien inzicht ontstaat. Dat is wat we gezegd hebben. Inzicht in wat onwaar en wat waar is. En dat vereist een heel alerte, kundige waarneming, die niet op vooroordelen berust.
42:56	So, we'll go into another question, which is, human beings get hurt because they think they're vulnerable, because they are sensitive, and the question is, does not vulnerability bring more hurt, and therefore, don’t be vulnerable, don’t be open, because then you get more and more hurt. Right? That was one of the questions.	We gaan nu in op een andere vraag, of mensen gekwetst worden doordat ze denken dat ze kwetsbaar zijn, omdat ze gevoelig zijn en de vraag is of die kwetsbaarheid niet meer kwetsingen veroorzaakt, dus wees niet kwetsbaar, wees niet open, want dan word je steeds vaker gekwetst. Nietwaar? Dat was een van de vragen.
43:33	Now, what brings about hurt? We said hurt comes into being when there is an image of myself and that image gets hurt. That’s fairly simple, right? I have an image about myself, that I'm a great man, or a silly man, and whatever image I have about myself that image gets wounded. That image is 'me', ‘me’ and the image are not different. Now, as long as I have an image about myself, and myself is that image, getting wounded is inevitable. Right? Obviously.	Wat veroorzaakt gekwetstheid? We zeiden dat gekwetstheid ontstaat als ik een beeld van mezelf heb en dat beeld gekwetst wordt. Dat is nogal simpel, nietwaar? Ik heb een beeld van mezelf, dat ik belangrijk ben of raar en welk beeld ik ook heb, dat beeld wordt gekwetst. Het beeld dat ben 'ik'. Er is geen verschil tussen 'ik' en het beeld. Zolang ik een beeld van mezelf heb en ik zelf dat beeld ben, word ik onvermijdelijk gekwetst. Nietwaar? Dat spreekt vanzelf.
44:29	Q: Because there is resistance.	V: Omdat er weerstand is?
44:32	K: That’s right. Because there is resistance, because I have assumed a position, I have assumed an image which is very pleasant to me and when you come and disturb it I get hurt. So, if there is no image there is no possibility of getting hurt. Right? We went into the question of how to go beyond the image. We went into it the other day, very carefully. Now, to have no image is to be completely vulnerable. Please, listen carefully. It is only when there is resistance then there is hurt.	K: Dat klopt. Omdat er weerstand is, omdat ik een positie heb ingenomen, een beeld heb gevormd dat erg prettig voor me is en als je dat komt verstoren, raak ik gekwetst. Dus als er geen beeld is, kan ik ook niet gekwetst worden. We zijn ingegaan op de vraag hoe we voorbij het beeld kunnen komen. We zijn er vorige keer heel zorgvuldig op ingegaan. Geen beeld hebben betekent dat je volkomen kwetsbaar bent. Luister goed. Er is alleen gekwetstheid als er verzet is.
45:29	Q: Is it possible that there is an image which does not resist?	V: Kan er een beeld bestaan dat geen verzet biedt?
45:34	K: You can’t. If you have an image it must resist. That’s natural. It is like having a wall.	K: Nee, want als je een beeld hebt moet het zich verzetten. Dat hoort erbij. Het is alsof je een muur om je heen hebt.
45:43	Q: But you have a body.	V: Maar je hebt een lichaam.
45:45	K: Wait. You go back to the body. That is the organism can tolerate so much and no more. All right. A body, the organism, the biological thing, can tolerate fear up to a certain point, beyond that it can’t hold, it goes to pieces. So, then you have to make the body healthy – right food, and right exercise and all the rest of it. So, what is the question, sir?	K: Wacht even, u grijpt terug op het lichaam. Dat is een organisme dat maar een beperkte hoeveelheid kan verdragen. Oké, het lichaam, het organisme, het biologische gegeven kan tot op bepaalde hoogte angst verdragen maar als het teveel wordt, raakt het beschadigd. Dan moet je het lichaam gezond maken: de juiste voeding en lichaamsbeweging en dergelijke. Wat wilt u vragen?
46:20	Q: When the image is gone, I am nothing. And when I am nothing, nothing can hurt me.	V: Als het beeld er niet meer is, ben ik niets. En als ik niets ben, kan niets me nog pijn doen.
46:28	K: Not, nothing can hurt 'me'.	K: Nee, niets kan 'mij' pijn doen.
46:33	Q: That's a problem of language.	V: Dat is een taalprobleem.
46:35	K: I understand, sir.	K: Dat begrijp ik.
46:38	Q: Always there is the potential of an image-maker.	V: Er is in potentie altijd iemand die beelden vormt.
46:42	K: Only vegetables can live in that state. I'm not a vegetable. Please, I have lived for, this entity has lived for over eighty years. There have been all kinds of insults, every kind of devotion, every kind of flattery, every kind of usage of words, calling the person all kinds of names – ugly names – terrible. And no image, and therefore never been hurt. I am not a vegetable. You may say, ‘Oh, well, that's an illusion you are living in’. I say, no, I have investigated how illusions come, which means sensation, plus desire, plus thought, image. When you have that process there is bound to be illusion. I have not that. I have gone into this, thoroughly. So, I am not a vegetable and other human beings can do this!	K: Alleen planten kunnen zo leven. Ik ben geen plant. Alstublieft, ik heb meer dan tachtig jaar geleefd. Er zijn allerlei beledigingen geweest, allerlei soorten verering, allerlei soorten complimenten, allerlei soorten bewoordingen, ze hebben me voor allerlei lelijke dingen uitgemaakt. En omdat er geen beeld is, is er ook nooit gekwetstheid geweest. Ik ben geen plant. Je mag zeggen: 'U leeft in een illusie.' 'Nee', zeg ik 'want ik heb onderzocht hoe illusies ontstaan, door gewaarwording plus verlangen plus denken en dan het beeld.' Als je dat proces doormaakt, moet er sprake zijn van een illusie. Ik heb dat niet. Dat is grondig onderzocht. Dus ik ben geen plant en anderen kunnen hetzelfde doen!
48:00	So, let’s proceed. Where there is image there is hurt. When there is no image at all, and that is essential, that is possible, and it is possible only when you understand the whole movement of building images, having an insight into the building of the image, then there is no building image and then only there is complete vulnerability. It's only when there is partial vulnerability, then there is hurt.	Laten we doorgaan. Waar beeldvorming is, is gekwetstheid. Als er geen enkel beeld is, en dat is belangrijk en het is alleen mogelijk als je het hele proces van beeldvorming begrijpt, inzicht hebt in het vormen van het beeld, want dan is er geen beeldvorming en alleen dan is er volkomen kwetsbaarheid. Alleen als je gedeeltelijk kwetsbaar bent, is er gekwetstheid.
48:41	Then to go to the next question, which is, what is our responsibility to another in this image-making? Right? After finishing this we'll go to the next question, can one live without a motive in life?	Dan gaan we naar de volgende vraag, die luidt: Wat is bij deze beeldvorming onze verantwoordelijkheid voor de ander? En als we dat hebben afgerond, gaan we naar de volgende vraag: kun je leven zonder een motief te hebben?
49:06	What is responsibility? What is one’s human responsibility with regard to another, when both of them are building images about themselves? You understand? You are building an image, and I am building an image, and our relationship is based on those images. Right? If you have observed yourself for two seconds this is an obvious fact. I live with a human being and with that human being, out of our living, I begin to build up an image – hurt, irritation, pleasant companionship, words – you follow? – I gradually, through years I have established a strong image, as the other person has established a strong image about me. So, the relationship is between these two images. Whether you like it or not, it's a fact. Then, if one of them is free of all image-making, literally all image-making, what is his responsibility towards the other? That's the question as far as I understood it. That’s right? Is that right?	Wat is verantwoordelijkheid? Wat is je verantwoordelijkheid als mens met betrekking tot de ander, als we allebei beelden vormen over onszelf? Begrijpt u? U vormt zich een beeld en ik vorm me een beeld en onze relatie is gebaseerd op die beelden. Nietwaar? Als je jezelf twee seconden hebt geobserveerd is dat een duidelijk feit. Ik leef met iemand samen en begin een beeld van die persoon te vormen door de manier waarop we leven - gekwetstheid, irritatie, prettig gezelschap, woorden - in de loop van de jaren heb ik een sterk beeld gevormd en die ander heeft een sterk beeld van mij gevormd. De relatie is dus tussen die twee beelden. Of je het leuk vindt of niet, het is een feit. Als een van hen vrij is van alle beeldvorming, werkelijk vrij, welke verantwoordelijkheid heeft hij ten opzichte van de ander? Dat is de vraag, voor zover ik begrijp. Is dat zo?
50:53	Q: One is not free, actually, totally, of images.	V: Je bent niet werkelijk helemaal vrij van beelden.
50:57	K: Yes, one is not actually completely free of image-making. So we have to be concerned with that, not the responsibility. We have to be concerned why we build images. It is fairly simple.	K: Ja, je bent niet werkelijk helemaal vrij van beeldvorming. Daar moeten we ons mee bezighouden, niet met de verantwoordelijkheid. We moeten ons bezighouden met de vraag waarom we beelden vormen. Dat is heel eenvoudig.
51:20	Q: Because we have fear.	V: Omdat we bang zijn.
51:23	K: No, no don’t introduce… Why do you have an image about yourself? You have images about yourself, haven’t you? Don’t be shy, it's simple. You have an image about yourself, how does it come into being? Q : (inaudible)	K: Nee, introduceer nou niet... Waarom heb je een beeld van jezelf? Je hebt een beeld van jezelf, nietwaar? Wees niet beschroomd, het is heel eenvoudig. Je hebt een beeld van jezelf, hoe ontstaat dat? V: (onhoorbaar)
51:59	K: No, sir. You have an image about yourself – not you, sir, I'm not personally asking you – you have an image about yourself, why do you have it, and how does it come into being?	K: Nee, Je hebt een beeld van jezelf - niet u, ik vraag het u niet persoonlijk, waarom heb je dat en hoe ontstaat het?
52:13	Q: By thought.	V: Door het denken.
52:15	K: No, look at it simply. From childhood you are told you're not as good as your brother, that you are not as clever as your elder brother, so you begin slowly to build the image. Your friends help you, and you help your friends to build this image. Society helps you, your parents help you. So gradually school, university, college, you build this tremendous image about yourself, that you are clever or not clever, that you are this or that, so you have an image. And one very rarely is aware of this. Right? One is not aware of this image. That image is 'me', and one is not aware of it. Now, to become aware of it is the first thing. Can you become aware of it? Not say, ‘I don’t like it or like it', be aware of the image that you have about yourself? Can you?	K: Nee, kijk er gewoon naar. Van jongs af aan krijg je te horen dat je niet zo goed bent als je broer, dat je niet zo knap bent als je oudere broer, dus begin je langzaam een beeld te vormen. Je vrienden helpen je en jij helpt hen om dit beeld te vormen. De maatschappij helpt je, je ouders helpen je. Dus langzamerhand vorm je op school en als je gaat studeren, dat enorme beeld van jezelf, dat je intelligent bent of juist niet, dat je dit of dat bent, dus je hebt een beeld. Een mens is zich daar zelden van bewust. Nietwaar? Je bent je niet bewust van dit beeld. Het beeld is het 'ik' en je bent je daarvan niet bewust. Om te beginnen moet je je van dat beeld bewust worden. Kun je er bewust van worden? Niet zeggen: 'Het bevalt me of het bevalt me niet,' je bewust worden van het beeld dat je van jezelf hebt? Kun je dat?
53:40	Q: When I am hurt, yes.	V: Ja, als ik gekwetst ben.
53:41	K: Now, now. Not when you are hurt. Now, I am asking. You have an image, sir, don’t let’s beat round the bush. It is so simple.	K: Niet als je gekwetst bent. Mijn vraag is: u heeft een beeld van uzelf, laten we er niet omheen draaien, het is zo eenvoudig.
54:02	Q: (Inaudible)	V: (onhoorbaar)
54:12	K: Madame, we are not talking of love. Look, be simple.	K: We hebben het niet over liefde. Kijk ernaar, houd het simpel.
54:51	So, to become aware of that image. Then are you aware of it as though it were different from the observer? Please answer this question, simply. Are you aware of that image as something different from you who are looking at it?	Dus je bewust worden van dat beeld. Ben je je ervan bewust alsof het iets anders is dan de waarnemer? Geef alstublieft antwoord. Ben je je bewust van dat beeld als iets dat verschilt van jou, degene die ernaar kijkt?
55:23	Q: The image is the observer. Is the observer different from the image? Naturally, not. So, the observer is the image. Right?	V: Het beeld is de waarnemer. K: Verschilt de waarnemer van het beeld? Natuurlijk niet. Dus de waarnemer is het beeld. Nietwaar?
55:44	Q: But if you see this, the image vanishes.	V: Maar als je dit ziet, verdwijnt het beeld.
55:52	K: Not ‘if’. Do you see or have an insight that the 'you' is not different from the image? When you have an insight, you then say, ‘I am the image’. Obviously. Now, careful. Just go slowly from here. You are the observer and you discover for yourself that the image, the observer is the observed, the observer is the image. Then what takes place? Don’t guess. Don’t say, ‘Yes, if that happens this'll happen’.That has no meaning. What takes place when the observer realises what he is observing is himself? So the observer is the observed. That is, having an insight into that, then what happens? Go slowly, sir, don’t... No, there is something… Go slowly. What takes place?	K: Niet 'als'. Zie je het of heb je er inzicht in dat 'jij' niet verschilt van het beeld. Als je daar inzicht in hebt, zeg je: 'Ik ben het beeld.' Uiteraard. Pas op, ga nu langzaam verder. Jij bent de waarnemer en je ontdekt zelf dat het beeld, de waarnemer het waargenomene is, de waarnemer is het beeld. Wat gebeurt er dan? Ga niet raden. Zeg niet: 'Als dit gebeurt, dan gebeurt er dat.' Dat is zinloos. Wat gebeurt er als de waarnemer beseft dat wat hij waarneemt hij zelf is. Dus de waarnemer is het waargenomene. Als je daar inzicht in hebt, wat gebeurt er dan? Langzaam, niet... Er is iets... Langzaam. Wat gebeurt er?
57:11	Q: Attention. Complete attention.	V: Aandacht. Volledige aandacht.
57:18	K: You are not watching it. You are too complicated, keep it simple, sir. When it is very simple, you make it very complicated.	K: U kijkt er niet naar. U bent te gecompliceerd. Houd het simpel, meneer. Het is erg simpel, maar u maakt het gecompliceerd.
57:33	Q: You have lost distinction.	V: Je bent het onderscheid kwijt.
57:39	K: You are lost. You’ve lost the…? You’ve lost the… something or the other. Now, wait a minute. Look at it, sir. Please, look at it. This is really most important. Once you have this key, the real thing that you have, then you will find out so much. When the observer is the observed, the experiencer is the experience, the thinker is the thought, what has taken place? What has actually taken place? The division between the two has come to an end. Right? Before, we had this division, the observer said, ‘I'm different from the observed’. So, in that division there was conflict. The observer then says, ‘I must do something about the observed. I must control it, I must suppress it, I must run away from it’. So, when the observer sees he is the observed, conflict comes to an end. When the Arab realises he is the Israeli, the war is over. You understand?	K: U bent... kwijt ...? U bent... iets kwijt. Wacht even. Kijk ernaar, alstublieft. Dit is echt heel belangrijk. Als je deze sleutel, dat waar het echt om gaat, eenmaal hebt zal je zoveel ontdekken. Als de waarnemer het waargenomene is, degene die ervaart de ervaring is, de denker de gedachte is, wat gebeurt er dan? Wat is er dan werkelijk gebeurd? Er is een eind gekomen aan de verdeeldheid tussen die twee. Oké? Eerst was er die verdeeldheid, de waarnemer zei dat hij verschilde van het waargenomene. Dus in die verdeeldheid was er conflict. De waarnemer zegt dan: 'Ik moet iets aan het waargenomene doen. Ik moet het beheersen, onderdrukken, ik moet ervoor weglopen.' Als de waarnemer ziet dat hij het waargenomene is, komt er een eind aan het conflict. Als de Arabier beseft dat hij de Israëliër is, is de oorlog voorbij. Begrijpt u?
59:21	So, when the observer realises he's the observed then the conflict, the division, the struggle, all that has come to an end because he can’t do anything else, he is that! Right? You have understood? He's that, therefore conflict has completely come to an end. When a Hindu realises he's the Muslim, the Muslim may have different customs, but essentially he is himself, then he says, ‘For God’s sake, don’t let’s fight, don’t let’s be silly’. So, conflict comes to an end. Is that a fact with you? Or you are accepting my fact?	Dus als de waarnemer beseft dat hij het waargenomene is, komt er aan conflict, verdeeldheid, strijd en dat alles een eind, omdat hij niets kan doen, hij is dat! Nietwaar? Heeft u het begrepen? Hij is dat, dus het conflict is volledig geëindigd. Als de hindoe beseft dat hij de moslim is, de moslim heeft andere gewoontes, maar in wezen is hij hetzelfde, dan zegt hij: 'Laten we in godsnaam niet vechten, laten we niet zo dom doen.' Dus er komt een eind aan het conflict. Is dat voor u een feit? Of accepteert u het omdat het voor mij een feit is?
1:00:21	So, if it is a fact to you then you have come to a way of living in which there is no conflict whatsoever, which means no opposite. You understand? You understand this? No opposite. That is, opposing desire, wanting to do this and not wanting to do that, which is in opposition to each other. When you realise desire has different objects but is still desire then the opposition goes. You’re following all this? There's only desire. Then what is desire? Then you go into it and see desire can come into being only when there is sensation, plus thought, and desire. From that arises the image. I wonder if you follow all this. Sensations, thought, desire, then the image-making. I see that car, observe it, sensation, then thought says, ‘How nice, if I could drive it’ – desire, and the image, which is me sitting in the car and having fun.	Als het voor u een feit is, heb je een manier van leven gevonden waarin er geen enkel conflict bestaat, en dat betekent: geen tegenstelling. Begrijpt u? Begrijpt u? Geen tegenstelling. Tegengestelde verlangens, dat je het ene wilt doen en het andere niet, wat dus tegengesteld aan elkaar is. Als je beseft dat je verschillende dingen wilt, maar het nog steeds verlangen is, verdwijnt de tegenstelling. Kunt u dit volgen? Er is alleen verlangen. Wat is verlangen? Dat onderzoek je en je ziet dat verlangen alleen ontstaat als er sensatie is plus denken, en dan verlangen. Daarvandaan komt het beeld op. Ik vraag me af of u dit kunt volgen. Sensaties, denken, verlangen en dan de beeldvorming. Ik zie die auto, kijk er goed naar, sensatie, dan komt de gedachte: Wat mooi, kon ik er maar in rijden - verlangen en het beeld van mij die in de auto zit en zich vermaakt.
1:02:12	So, as long as there is image-making, there must be hurt. When there is no image-making there is no possibility of being hurt at all. And to have an insight into that frees you from image-making.	Zolang er dus beeldvorming is, moet er gekwetstheid zijn. Zonder beeldvorming kun je helemaal niet gekwetst worden. Als je daar inzicht in hebt, word je vrij van beeldvorming.
1:02:43	And the next question is, which the lady didn’t put, which I am going to put: what is the relationship between two people when one has really no image and the other has image. What is then the relationship between the two? It can happen. You understand? It does happen. You may be married and your wife may be free of image-making – my God, that would be marvellous! And she would call it marvellous if you had no image. So, what is her relationship to you – she, who has no image, and you have an image? Come on. It's your responsibility, not mine.	En de volgende vraag, die die dame niet stelde maar ik wel: wat is de relatie tussen twee mensen als de een echt geen beeld heeft en de ander heeft wel een beeld. Wat is dan de relatie tussen die twee. Het kan gebeuren. Begrijpt u? Het gebeurt ook. Misschien bent u getrouwd en is uw vrouw vrij van beeldvorming - mijn hemel, wat zou dat prachtig zijn! En ze zou het prachtig vinden als u geen beeld had. Wat is dan haar relatie met u - zij die geen beeld heeft en u die dat wel heeft? Kom op, het is uw verantwoordelijkheid, niet de mijne.
1:03:45	Q: We can’t answer, we have images.	V: Dat kunnen we niet beantwoorden, omdat we beelden hebben.
1:03:55	K: You can’t answer. Quite right.	K: Dat kunt u niet beantwoorden. Inderdaad.
1:03:58	Q: She could love me.	V: Ze kan van me houden.
1:04:01	K: Ah, you don’t know. You see, you've already formed an image. If you have no image, what is your responsibility to the world, to another, and what takes place when there is no image in this relationship of human beings? You don’t know. Right? That is the truth. You don’t know. Any formation is just an image-making. You don’t know. Remain with that fact that you don’t know, which is an extraordinary discovery. You understand, sir? We always have an answer, but to say to oneself, ‘I really don’t know what would happen if there was no image-making, but I'm going to find out’. You follow? Look, when you start with certainty you end up in doubt. When you start without any certainty you end up completely certain. You understand? So, you don’t know. From there move, find out, whether you can be free of image and what is implied, and the responsibility to others. You follow? It's a marvellous thing that's growing, flowering. You discover it.	K: Dat weet u niet. Ziet u, u heeft al een beeld gevormd. Als u geen beeld heeft, wat is uw verantwoordelijkheid voor de wereld, voor een ander, en wat gebeurt er als er geen beeld is in de relaties van mensen? Dat weet u niet. Dat is de waarheid. U weet het niet. Elke informatie is alleen beeldvorming. U weet het niet. Blijf bij het feit dat u het niet weet, wat een buitengewone ontdekking is. Begrijpt u? We hebben altijd een antwoord klaar, maar tegen jezelf zeggen: 'Ik weet echt niet wat er zou gebeuren als er geen beeldvorming was, maar ik ga het uitzoeken.' Kunt u dat volgen. Kijk, als u begint met zekerheid, eindigt u met twijfel. Als u begint zonder enige zekerheid, eindigt u volledig zeker. Begrijpt u? Dus u weet het niet. Ga daarvan uit en zoek uit of u vrij kunt zijn van beelden, wat dat omvat, inclusief de verantwoordelijkheid voor anderen. Begrijpt u? Het is iets prachtigs dat groeit en bloeit. U ontdekt het.
1:05:50	And the next question is, can one live without a motive? That is, we said, where there is a motive there is a direction. The direction set by thought. Right? I have a motive of wanting to get rich. Thank God, I haven’t got it, but suppose I have it. I have a motive, therefore all my life is directed towards that particular thing – getting money. Because then I can have fun, I can travel, I can have a house – you follow? – all the rest of it. We are traditionally trained, brainwashed to have direction – heaven, Jesus, Buddha, whatever direction, economically, socially, religiously – we are trained to have directions. And so we don’t know how to live without a motive. Then we ask, is it possible to live without a motive? Right? Not knowing, we can find out. I don’t start by saying, ‘I mustn’t have a motive’. That’s silly, when I have got it. But to say, ‘Well, I have got a motive’, I see what is implied in a motive, a movement in a certain direction, pleasant or unpleasant, profitable or not profitable, worthwhile, not worthwhile and so on. The direction is set by thought, which is desire, image, sensation and particular direction. That is the motive operation. And we are trained traditionally, educationally, socially, in every way, even religiously – you follow? – you have directions. Having directions, motives, then you can find out why thought sets a direction. You understand my question? Are you following this? Why thought sets a direction in life. Direction means non-comprehension of the whole. Right? It's like looking at a map. Please, give me five minutes, don’t get tired. If you are tired then go to sleep and don’t listen, but keep awake for five minutes, at least. What is the time, madame?	En de volgende vraag is: kun je leven zonder motief? We zeiden dat er een motief is als er een richting is. De richting die het denken heeft vastgesteld. Nietwaar? Ik heb als motief dat ik rijk wil worden. Goddank is dat niet zo, maar stel dat het zo was. Ik heb een motief en daarom is mijn hele leven daarop gericht - om geld te krijgen. Want dan kan ik me vermaken, kan ik reizen, kan ik een eigen huis hebben, en noem maar op. We zijn door de traditie getraind, gehersenspoeld om een richting te volgen - de hemel, Jezus, Boeddha, welke richting dan ook, economisch, sociaal, religieus, zijn we getraind om een richting te volgen. We weten dus niet hoe we moeten leven zonder motief. Vervolgens vragen we of het mogelijk is om te leven zonder motief. Nietwaar? Omdat we het niet weten, kunnen we het uitzoeken. Ik begin niet met te zeggen: 'Ik mag geen motief hebben.' Dat is gek als ik wel een motief heb. Maar zeggen: 'Ik heb een motief, Ik zie wat het inhoudt, een beweging in een bepaalde richting'. Prettig of onprettig, voordelig of onvoordelig, waardevol of juist niet, enzovoort. De richting is vastgesteld door het denken, dat verlangen is, beeld, sensatie en een bepaalde richting. Dat is de werking van een motief. We zijn door de traditie, opvoeding en de maatschappij, op elke manier, zelfs religieus, getraind om een richting te volgen. Nu je een richting en motieven hebt, kun je uitzoeken waarom het denken een richting vaststelt. Begrijpt u mijn vraag? Volgt u dit? Waarom het denken een richting in het leven vaststelt. Een richting betekent dat je niet het geheel omvat. Nietwaar? Het is alsof je naar een kaart kijkt. Geef me nog vijf minuten, word nog niet moe, en als je moe bent, ga slapen en luister niet, maar blijf in elk geval vijf minuten wakker. Hoe laat is het, mevrouw?
1:09:23	Q: Twenty to twelve.	V: Tien over half twaalf.
1:09:25	K: We will finish with this. Why do we have direction in life? Because, one of the reasons is, it gives security, at least, thought assumes it'll give security. Right? If I have no motive I don’t know what to do. Good Lord, I would be lost. So, the fear of getting lost, fear of not being secure, both financially, psychologically and physically, thought says, ‘I must have a direction in life’. So, it sets a direction, which means pushing away all other things, like one of those athletes if you saw in the Olympic Games, he is completely in one direction, diving, running, whatever it is, completely absorbed, trained, concentrated. And the rest of life is, you know – politics, religion, everything is a side issue. There he is completely secure. So, thought sets a direction in order to be both biologically and psychologically secure. That is a fact. Right? So it discards the whole map of life. It only sees one direction which is towards that particular village and the rest is denied. So when you have a direction, which is traditional, accepted as normal, then there is division between the one who has a direction going north and the other fellow going south, or south east, south west, you know, break it all up into fragments. The moment you have a direction you are breaking up life into fragments. I've just seen it, now. I have got an insight into it. No, see it for yourself. The moment you have a direction you have broken up life into fragments. So your life has become a fragment because you have a direction. Got it? You see it? So.	K: We zullen dit afronden. Waarom hebben we een richting in het leven? Een van de redenen is dat het zekerheid geeft, of het denken neemt tenminste aan dat het zekerheid geeft. Nietwaar? Als ik geen motief heb, weet ik niet wat ik moet doen. Help, ik zou me geen raad weten. Uit angst om me geen raad te weten, geen zekerheid te hebben, niet financieel, psychologisch en fysiek, zegt het denken: 'Ik moet een richting in mijn leven hebben.' Dus het stelt een richting vast, en dat betekent dat het alle andere dingen opzijzet, zoals een van die atleten die je in de Olympische Spelen hebt gezien. Hij richt zich helemaal op één ding, duiken, hardlopen of wat dan ook, gaat daar helemaal in op, traint ervoor en concentreert zich erop. En de rest van het leven, politiek, religie, is een bijkomstigheid. Maar op dat gebied is hij volkomen zeker. Het denken stelt een richting vast om zowel biologisch als psychologisch volkomen zeker te zijn. Dat is een feit. Nietwaar? Dus het verwaarloost de hele kaart van het leven. Het ziet slechts één richting naar dat speciale dorp en de rest wordt genegeerd. Als je dus een richting hebt - dat is de traditie, wat als normaal wordt geaccepteerd - dan is er verdeeldheid tussen degene die als richting het noorden heeft en de ander die naar het zuiden gaat, zuidoost of zuidwest, u weet wel, al die versplintering in fragmenten. Zodra je een richting hebt, deel je het leven op in fragmenten. Ik heb dat net ingezien, ik heb er inzicht in gekregen. Nee, je moet het zelf zien. Zodra je een richting hebt, heb je het leven in fragmenten opgedeeld. Je leven is een fragment geworden, omdat je een richting hebt. Snapt u dat? Ziet u dat?
1:12:18	Then the question is, can I live without direction? You understand? I see the whole of the map and the map says there is no motive, no direction. Now, just a minute. I will go slowly into this. I said when there is direction there is the fragmentation of life, of living. That is clear. Fragmentation implies conflict – you in that direction, I in another direction, she another direction, so we are all breaking up and therefore there is no co-operation – except for profit and all the rest of it – so there is always conflict when there is fragmentation. Right? Can we go on? And the mind says, ‘Is it possible to live without fragmentation, without direction?’ It can only say that when it has seen, or has had an insight into the fragmentary way it is living because it has got a direction. You've understood what I am saying? If I see, observe, am aware that having a direction implies fragmentation, where there is fragmentation there must be conflict – Arab, Jew, Hindu, Muslim, Catholic, Protestant, the whole business of living. Where there is a direction there is fragmentation, and therefore division and therefore conflict.	De vraag is dan of je kunt leven zonder richting? Begrijpt u? Ik zie de hele kaart en de kaart zegt dat er geen motief, geen richting is. Wacht even, ik zal hier langzaam op ingaan. Ik heb gezegd dat het leven gefragmenteerd is als er een richting is. Dat is duidelijk. Fragmentatie betekent conflict - jij gaat de ene kant uit en ik een andere en zij weer een andere, dus we gaan allemaal uit elkaar en daarom is er geen samenwerking, behalve om winst en dergelijke te maken, dus er is altijd conflict als er fragmentatie is. Nietwaar? Kunnen we doorgaan? En de geest zegt: 'Is het mogelijk om te leven zonder fragmentatie, zonder richting?' Dat kan hij alleen zeggen als hij heeft gezien of inzicht heeft in de fragmentarische manier waarop hij leeft, omdat hij een richting heeft. Begrijpt u wat ik heb gezegd? Als ik zie, waarneem, besef dat het hebben van een richting fragmentatie inhoudt en waar er fragmentatie is, moet er conflict zijn, de Arabier, Jood, hindoe, moslim, katholiek, protestant, al die toestanden van het leven. Waar een richting is, is er fragmentatie en daardoor verdeeldheid en daardoor conflict.
1:14:45	Do you have an insight into this reality? It is a reality. Right? It is an actual, factual, daily reality: where I have a direction – I want to be the Prime Minister and you, so on, so there is conflict between you and me. Where there is division there must be conflict, that is a law. Have an insight into that. Then only I can say, ‘Can I live without motive?’ Not before, because it has no meaning. So I don’t know. You understand? I don’t say, 'I can’ or cannot, I don’t know. But I do know where I have a direction there is fragmentation, conflict and all the rest of it follows. So that, I am fully acquainted with, I am familiar with it, everyday of my life. From that I ask myself – because I have an insight into that – I ask myself, 'Is it possible to live without a motive?' I really don’t know. I do know the other but I don’t know this. So, I'm going to enquire. I am going to watch. I am watching, there is an observation in my action, in my speech, whether I have a motive. And I say ‘Yes, I have got a motive there. Why?’ I begin to bulldoze it, bring it all out. So, at the end I can say, ‘I have no motive’. You know what that means? No conflict, no fragmentation, a life which is whole, healthy, sane and holy. Then only you can say this, but to say it before means nothing.	Heeft u inzicht in die realiteit? Het is realiteit, nietwaar? Het is een werkelijke, feitelijke, dagelijkse realiteit: als ik een richting heb - ik wil premier worden en jij..., enzovoort, is er een conflict tussen jou en mij. Waar verdeeldheid is, moet er conflict zijn, dat is een wet. Zie dat in. Alleen dan kan ik vragen: 'Kan ik zonder motief leven?' Niet eerder, want dan is het zinloos. Dus ik weet het niet. Begrijpt u? Ik zeg niet dat ik het kan of niet. Ik weet het niet. Maar ik weet dat als er een richting is, er fragmentatie is, conflict en alles wat daaruit volgt. Daarmee ben ik maar al te bekend, dat ken ik elke dag van mijn leven. Omdat ik daar inzicht in heb, vraag ik mezelf vervolgens af: is het mogelijk om zonder motief te leven. Ik weet het werkelijk niet. Het andere ken ik, maar dit ken ik niet. Ik ga dat dus onderzoeken, ik ga het bekijken, ik kijk, ik observeer wanneer ik handel, wanneer ik praat, of ik een motief heb. En ik zeg: 'Ja, ik heb hier een motief voor. Waarom?' Ik begin het af te breken, breng het aan het licht. Uiteindelijk kan ik zeggen: 'Ik heb geen motief.' Weet u wat dat betekent? Geen conflict, geen fragmentatie, een leven dat een geheel is, gezond naar lichaam en geest, heilig. Alleen dan kun je dit zeggen, maar als je het eerder zegt, betekent het niets.
1:17:21	Q: What is the ‘I’ that says, 'I have no motive'?	V: Wat is het 'ik' dat zegt: 'Ik heb geen motief'?
1:17:33	K: I said there is no motive, I say I have no motive. Sir, that’s a façon de parler. Quickly say it, actually what it means, there is no motive for living. You know what that means? Then that means real compassion, you understand?	K: Ik zei: er is geen motief. Ik zei: ik heb geen motief, maar dat is bij wijze van spreken. even snel gezegd, maar in werkelijkheid betekent het: er is geen motief voor het leven. Weet u wat dat betekent? Dat betekent werkelijke compassie, begrijpt u?