Krishnamurti Subtitles home


SA76T2 - Waarnemen en angst
Tweede openbare toespraak
Saanen, Zwitserland
13 juli 1976



0:25 De laatste keer dat we elkaar hier hebben ontmoet spraken we over de beweging van het denken. Hoe het denken deze moderne wereld vorm heeft gegeven, zowel in technologisch als psychologisch opzicht, wat het heeft gedaan op het gebied van de wetenschap en op het gebied van de psychologie. Hoe het allerlei religies, sekten, geloven heeft voortgebracht, dogma's, rituelen, redders, goeroes en al dat soort zaken waar u allemaal bekend mee bent. Het beperkte, gefragmenteerde denken heeft zijn plaats, maar het denken kan onmogelijk datgene begrijpen of bevatten of aanraken wat heel is. Het denken kan er nooit achter komen wat het tijdloze is, of er een werkelijkheid is, of er iets bestaat dat waar is. Het denken kan onder geen enkele omstandigheid met die onmetelijkheid in aanraking komen. En zonder inzicht in die totaliteit, in die dimensie waarin geen tijd bestaat in de vorm van denken en meten, moet het denken zijn eigen plek vinden en zichzelf daartoe beperken. Daar hebben we het de laatste keer over gehad toen we hier bij elkaar waren.
2:48 We zouden het gaan hebben over het grote probleem van de angst. Maar voordat we daarop ingaan zou ik graag, als u het goed vindt, ingaan op het probleem van jezelf waarnemen. Als we onszelf waarnemen zijn we ons niet aan het isoleren of beperken en worden we niet egocentrisch omdat, zoals ik heb uitgelegd, wij de wereld zijn en de wereld zijn wij. Dat is een feit. En als we, als menselijk wezen, de hele inhoud van ons bewustzijn, van onszelf bestuderen, zijn we in feite bezig de hele mensheid te onderzoeken - of hij nu in Azië, Europa of Amerika woont. Het is dus geen egocentrische activiteit. Dat moet zeer duidelijk zijn: dat wanneer we onszelf waarnemen we niet zelfzuchtig, egoïstisch, steeds neurotischer en onevenwichtiger worden, integendeel, als we naar onszelf kijken, bestuderen we het totale menselijke probleem. Het menselijke probleem van ellende, conflict en de vreselijke dingen die de mens zichzelf en anderen heeft aangedaan. Het is dus zeer belangrijk om dit gegeven te begrijpen, dat we de wereld zijn, en de wereld zijn wij. Oppervlakkig gezien heb je je eigen hebbelijkheden en neigingen, maar in wezen doorstaan alle mensen in deze hele onfortuinlijke wereld ellende, verwarring, chaos, geweld, wanhoop en kwellingen. Er is dus een gemeenschappelijke achtergrond die we met elkaar delen. Dus als we onszelf waarnemen nemen we de mensheid waar. Ik hoop dat dit duidelijk is, en dat u hiervan niet de een of andere neurotische, onevenwichtige, zelfzuchtige aangelegenheid maakt - zoals de meesten doen.
6:16 Het probleem is vervolgens dus: is het mogelijk om jezelf waar te nemen - luister hier alstublieft even naar - is het mogelijk om jezelf waar te nemen zonder het verder vast te leggen? Ik zal uitleggen wat ik bedoel.
6:45 We zijn geconditioneerd. Dat is een duidelijk gegeven - als christenen, communisten, socialisten, hindoes, moslims, wat dan ook, we zijn geconditioneerd door al die geloven, al die dogma's, al die rituelen, al die angsten - die alle mensen hebben, hun begeerte, hun seksuele behoeften, hun verlangen naar macht, status, geld, enzovoort. Over de hele wereld is dit wat mensen willen. En God of de waarheid staat op de tweede plaats. We zijn dus geconditioneerd en we gaan altijd als zodanig te werk, door het patroon te veranderen, de conditie, de vorm, altijd binnen het gebied van de geconditioneerde geest, wat nogmaals evident is. Ik hoop dat dit duidelijk is. En het brein is alsmaar aan het registeren, - dat is de functie van het brein, registreren. Als je je eigen brein in werking ziet, als dat lukt, en dat kan zeker - we gaan het er straks over hebben - dan zal je zien dat het altijd aan het opnemen is, aan het registreren, zoals een computer. Natuurlijk, een computer is iets mechanisch, wij zijn meer subtiel, veel levendiger, maar zijn functie is om te registeren, omdat er door registratie een soort veiligheid ontstaat. Als je een ongeluk hebt gehad, of dat nu fysiek of psychologisch is, wordt dat opgeslagen als herinnering, en die herinnering verschaft veiligheid - om meer ongelukken te voorkomen. Dat is, wederom, erg eenvoudig. Dus ons brein is een registrerende machine, die bestaat uit ervaring, kennis en herinneringen, en de reactie van die herinneringen is het denken, waar we het onlangs over hadden, toen we hier bij elkaar waren.
9:49 Dus al onze activiteiten spelen zich op dit gebied af, opslaan en herinneren, en vaardig handelen op grond van wat je hebt opgeslagen, of niet vaardig, logisch of onlogisch, verstandig of onverstandig. Dat is, als je het waarneemt, wat er de hele tijd gebeurt. Kunnen we verder gaan? Volgt u dit allemaal? Weet u, dit is echt zeer serieus. Ik wil benadrukken dat dit geen spelletje is, iets om je mee te amuseren, iets om je mee te vermaken. Dit is een zaak van leven en dood, het is van enorm belang in ons dagelijks leven, omdat ons dagelijks leven zo in verwarring en in chaos verkeert, en om een bepaalde orde in die chaos aan te brengen moeten we snappen hoe we onszelf kunnen waarnemen en zien hoe ons brein werkt - niet uit boeken, die bevatten slechts de uitleg van een of andere filosoof of een psycholoog of een schijnheilige goeroe. Sorry dat ik alle goeroes wegzet als behoudend, met hun eigen jargon, hun excentrieke gewoontes en hun overtuigingen, die ze aan anderen opdringen.
11:55 Dus als je jezelf waarneemt neem je zodoende de hele mensheid waar - de menselijke geschiedenis ben jij, en jij bent de geschiedenis. Je moet die geschiedenis lezen, in staat zijn om die te lezen, niet uit de door anderen uitgegeven boeken over de mens, maar omdat jij de gehele essentie van alle mensen in de wereld bent, moet je de kunst leren om jezelf waar te nemen. Zoals ik zei, het woord 'kunst' omvat, betekent alles zijn juiste plaats geven. Dat is de echte betekenis van 'kunst'. Niet wat ze voortbrengt - schilderijen, gedichten, dat interesseert ons niet. De betekenis van dat woord is: alles in het leven zijn juiste plaats geven. En als je dat doet ben je de grootste kunstenaar. Ook al schilder je nooit, ook al schrijf je nooit een gedicht, of maak je nooit een beeldhouwwerk, maar als je weet, als je jezelf hebt waargenomen en je de kunst van het waarnemen verstaat en alles in je leven de juiste plaats hebt gegeven, ben je de grootste kunstenaar van de hele wereld! Ik hoop dat je dat begrijpt.
13:50 En als je jezelf waarneemt zie je dat al jouw activiteiten, zoals het opnemen en het vastleggen, een proces is van conditionering. Nietwaar? Begrijp je? Ontmoeten we elkaar? Communicatie is belangrijk. Communicatie omvat het delen, niet slechts het delen van woorden maar het verder gaan dan de woorden, het je eigen maken van de betekenis van wat iemand zegt. Dan zijn we met elkaar verbonden, omdat we ervan uitgaan dat je zowel Frans als Engels verstaat, of Italiaans, maar als ik Engels spreek gebruik ik bepaalde woorden die misschien niet modern zijn, die misschien niet het moderne jargon bevatten, maar het is de taal van meer dan vijfduizend jaar, omdat de mens woorden gebruikt als 'angst', 'verdriet' en 'genot', en de onmetelijkheid van iets dat verder gaat dan alle registratie.
15:27 We zijn dus aan het registreren, herinneren en opslaan in de vorm van kennis, altijd maar binnen dat gebied. Door in dat gebied te opereren wordt onze conditionering versterkt, vanzelfsprekend. Nietwaar? Komen we elkaar tegen? Als ik als hindoe al door eeuwen van traditie ben geconditioneerd, eeuw na eeuw van dogma, geloof, en mijn handelen zich helemaal in dat gebied afspeelt, versterkt dat handelen mijn conditionering. Dat is duidelijk, nietwaar? Er is dus geen vrijheid van die conditionering, zolang ik binnen dat gebied opereer, zowel psychologisch als biologisch, afhankelijk van de psychologische behoeften. Duidelijk, nietwaar? Als ik een communist ben en bepaalde dogma's aanhang, bepaalde dialectische opvattingen - these, antithese en synthese, u kent die theorieën wel - - en daarmee leef, worden mijn opvattingen steeds sterker, ze staven mijn opvattingen, dus ik ga daar nooit van loskomen. Er is dus binnen dat gebied geen vrijheid. Dat is duidelijk, nietwaar? Zal ik doorgaan?
17:33 Mijn vraag is dus, is het mogelijk - luister alstublieft - is het mogelijk om niet te registeren? Begrijpt u? Omdat als ik de hele tijd blijf registreren, het brein zichzelf altijd aan het conditioneren is. Ik vraag me af of u dit begrijpt! Als ik altijd maar bezig ben op het gebied van kennis - wat ik heb geleerd, wat mijn ervaringen zijn, en ik altijd maar bezig ben binnen dat gebied, wordt de conditionering alsmaar sterker en sterker, dat is wat er met ons allemaal gebeurt, nietwaar? En daarom vraag ik, is het mogelijk om psychologisch niet te registreren? Begrijpt u mijn vraag? Dit is een uitermate serieuze vraag. Bestaat er een deel van het brein dat in staat is om niet te registreren? Begrijpt u? Als een mens altijd opereert in het gebied van het bekende, namelijk zijn conditionering, dan is het die activiteit die een steeds grotere hoeveelheid weerstand oproept. We stellen dus een uiterst fundamentele vraag, geen gekke of neurotische vraag: is het voor een brein mogelijk om helemaal niet te registreren? Is er een deel of een eigenschap van het brein die de noodzaak van het niet registreren begrijpt? Begrijp u? De noodzaak. Hebben we contact met elkaar? Alstublieft!
20:36 Welnu, we gaan er eerst wat dieper op in, want als je het over angst gaat hebben moet je de betekenis van dat woord goed begrijpen, de betekenis van dat geheel - angst. Maar zolang we opereren in het gebied van het bekende, wordt de angst sterker. Nietwaar?
21:05 Is het dus mogelijk om psychologisch überhaupt niet te registeren? Biologisch gezien moet je wel registreren. Je moet registreren, opnemen of je aan de rechterkant of aan de linkerkant van de weg rijdt, afhankelijk van het land waarin je woont. Fysiek moet je heel veel zaken registreren, maar waarom zou je psychologisch überhaupt iets moeten registreren? Als dat niet mogelijk zou zijn, dan zijn we eeuwig gedoemd om in het gebied van kennis te leven, in dit gebied van voortdurende versterking van de conditionering. Nietwaar? Heeft u dit begrepen? We gaan nu uitzoeken of dat mogelijk is. Alstublieft, u luistert niet naar een toespraak, u luistert naar uzelf. U luistert naar de werking van uw eigen brein, kijkend naar uw eigen gedachten, kijkend naar uw eigen registratie, uw herinneringen en uw handelen - al dan niet bekwaam - u kijkt naar uzelf, wat betekent dat u dit samen doet met de spreker. Nietwaar? Dus u kijkt niet naar waar de spreker het over heeft, wat een idee wordt, maar u bekijkt uzelf in werking.
23:28 Mijn vraag is - het brein is op een traditionele manier opgevoed en maakt zich sterk door kennis, altijd levend in dat gebied, vandaar dat registratie enorm belangrijk wordt voor zijn veiligheid. En nu vraag ik iets, dat tenzij we ons vrij maken van dat gebied, we voor eeuwig gedoemd zijn om daarin te leven, al vechtend, ruziënd, al de ellende die maar voortduurt.
24:46 We gaan nu uitzoeken, niet via de spreker maar zelf, als vertegenwoordiger van de hele mensheid, ga je uitzoeken of er een mogelijkheid is om überhaupt niets op te nemen en om zodoende de conditionering af te breken. Begrijpt u het? Van kinds af aan zijn we door onze ouders, door de hele omgeving van de samenleving, enzovoort, gekwetst. Nietwaar? U bent van kinds af aan gekwetst, nietwaar? U heeft psychologisch veel pijn geleden. Die pijn is veroorzaakt door het beeld dat u van uzelf heeft, dat spreekt vanzelf. Nietwaar? Zal ik doorgaan? Wilt u ... deelt u dit met mij?
26:27 U heeft een beeld van uzelf, nietwaar? U bent geweldig of niet, of u bent gevoelig, of zeer buitengewoon, u beschikt over een grotere intelligentie dan iemand anders, of u staat dicht bij God - u weet wel, al die onzin! U heeft dus een beeld van uzelf, en dat beeld is voortdurend gekwetst van kinds af aan, psychologisch, wat ook fysiek doorwerkt, wat psychosomatisch heet. Welnu, als je pijn hebt trek je je terug, isoleer en verweer je jezelf, en die weerstand, die isolatie, die pijn versterkt de conditionering. Nietwaar? Begrijpt u? En door die versterking handel je neurotisch, omdat je het idee hebt dat je vreselijk gevoelig bent, omdat je een muur om jezelf heen hebt gebouwd, je trekt je terug bij elke opmerking, elke belediging, elke vleierij - vleierij is hetzelfde als belediging, het zijn twee zijden van dezelfde munt. Dus zolang je die pijn ervaart, zolang je je gevoelsmatig isoleert en verweert, gaat het versterken van de conditionering door. En je handelt vanuit die pijn, vanuit die weerstand, vanuit die isolatie op een neurotische manier, nietwaar? Welnu, is het mogelijk om niet gekwetst te raken - wat betekent, de belediging niet te registeren? Begrijpt u? Komen we elkaar tegen? U beledigt of vleit mij - sommige mensen hebben me beledigd maar de meesten hebben me gevleid, helaas. Maar dit ook niet te registeren - is dat mogelijk? Begrijpt u mijn vraag?
29:17 Welnu, u kijkt naar uzelf. Dat wil zeggen, u kijkt via de woorden die ik gebruik, die de spreker gebruikt, en u kijkt via die woorden naar uzelf als mens, niet naar iemand ergens anders, maar u kijkt naar uzelf zoals u hier voor me zit. Hij weet dat hij is gekwetst, is zich bewust van zijn isolatie door die pijn want hij wil niet opnieuw worden gekwetst, vandaaruit komt er weerstand, komt er isolatie en vanuit die isolatie ontstaat handelen: logisch, onlogisch, stom en noem maar op, en dat handelen versterkt steeds meer die pijn, die muur. Nu vraag ik, is het mogelijk, wanneer die belediging of vleierij zich voordoet, om dat niet te registeren? In gedachte houdend dat het brein is getraind, gewend is geraakt, is opgevoed om te registeren - begint u het te begrijpen? Werkt u net zo hard als de spreker? Ik hoop van wel!
31:10 Hoe beantwoordt u deze vraag? De spreker heeft een vraag opgeworpen, namelijk, is het mogelijk niet te registreren op het moment van de pijn of vleierij? Welnu, hoe beantwoordt u deze vraag? Hoe luistert u naar deze vraag? Hoe luistert u ernaar? Is het een idee? Of is het een feit? Begrijpt u? Kom op! Trekt u een conclusie naar aanleiding van wat u heeft gehoord? Of neemt u echt de pijn waar, wat die pijn teweegbrengt en vraagt u zichzelf af of het überhaupt mogelijk is om helemaal geen pijn toe te laten en dus de pijn niet te registeren, het woord niet te registeren, het gevolg dat dat woord heeft, wat betekent dat u geen ... Het beeld is gekwetst, omdat u het beeld bent. Begrijpt u dit allemaal? Goed, meneer? Want als het brein in staat is om niet te registreren, behalve fysiek, dan krijgt het een andere beweging, een heel andere activiteit, en heel andere energie. Ik beledig u - ik hoop van niet, maar stel dat ik dat doe. Kunt u luisteren naar die belediging, het woord, de betekenis, inclusief de bedoeling om u te kwetsen, met alle gevolgen van dien, er volledig naar luisteren, maar dat het brein het niet opslaat? Ik zal u laten zien hoe je dat doet - niet hoe - hoe het werkt.
34:06 Interesseert u dit allemaal? Betekent het iets voor u? Want dit houdt een enorme revolutie in, in je innerlijk. Maar de meesten zijn bang voor zo'n innerlijke revolutie en bieden er daarom weerstand aan. U kunt zeggen: "Wel, als er iets grondig in mij verandert word ik misschien apathisch. Misschien verlies ik wel mijn familie". - begrijpt u? Angst komt naar boven. Welnu, om erachter te komen of het mogelijk is om niet te registeren, om naar die belediging of die vleierij te luisteren waarbij al je zintuigen tot het uiterste actief zijn. Heb je dat wel eens gedaan? Om het stromende water van een rivier met al je zintuigen waar te nemen, en dat niet alleen, ook met het waarnemingsvermogen van het brein, omdat het brein ook waarneemt. Naar die belediging of vleierij luisteren, zowel met je brein als met je scherpste zintuigen - kun je dat? We nemen nooit iets waar met al onze zintuigen. We nemen ofwel intellectueel waar, wat een deel is van onze zintuigen, of we horen het woord gedeeltelijk en vertalen het in iets dat aangenaam of onaangenaam is, en zo nemen we altijd gedeeltelijk waar, met een deel van onze zintuigen dat alert is. Ik vraag iets heel anders, namelijk, waarnemen of luisteren naar die belediging of vleierij met al je zintuigen. Kun je dat? Weet je wat dat betekent?
37:29 Vraagsteller: Dan registreer je niet.
37:36 K: Meneer zegt: "Dan registreer je niet". Ziet u? Alstublieft, ik weet niet wie die meneer is, daarom beledig ik hem niet. Hij heeft al een conclusie getrokken. Hij heeft niet ... Heeft hij het gedaan? Of heeft hij ... door te luisteren: "Ja, dit gebeurt er als je dat doet". Ik vraag u om heel zorgvuldig naar iets te luisteren om achter de waarheid ervan te komen - geen conclusie, geen idee, maar de waarheid ervan te ontdekken. Dat als je naar een belediging of vleierij luistert met al je zintuigen die alert zijn - de zintuigen zijn niet alleen je brein maar ook een eigenschap van de geest die ontvankelijk is, die onderdeel is van je zintuigen, het totaal van al die zintuigen, dan kom je erachter dat er hoe dan ook geen registratie plaatsvindt. Nietwaar? Luister hier alleen naar. Trek geen conclusie. Zeg niet: "Als ik dat doe, gebeurt het". Als je met al je zintuigen luistert naar wat er gezegd wordt, dan ben je vrij van de conditionering. Heeft u het begrepen? Heeft u er iets van begrepen?
39:31 Heeft u ooit een schilderij waargenomen zonder het te vergelijken, wie het geschilderd heeft, hoe groot het is, noem maar op. Neem het alleen maar waar, met ... weet u? Dan reik je verder dan dat schilderij, je hebt alles achter je gelaten.
40:03 Het is dus mogelijk. De spreker stelt dat vast, u niet, want u doet het niet. Als u het wel doet dan kunt u vaststellen dat het de waarheid is. Maar om alleen maar te herhalen wat iemand zegt heeft geen betekenis. Ik zeg dat het mogelijk is om niet te registreren. Het brein heeft een eigenschap die niet registreert als je al je zintuigen aanspreekt, wat volledige aandacht is.
40:55 Alleen als er dus geen registratie is, neemt het denken, dat de reactie is op alle registratie, neemt het denken zijn juiste plaats in. Nietwaar? Wat betekent dat het denken zichzelf zijn juiste plek geeft. Het verplaatst zich niet naar een gebied waar het niet nodig is.
41:34 Met dat alles in je achterhoofd kunnen we teruggaan naar de discussie of de dialoog over angst. Kan ik verder gaan? U bent toch niet moe hè, na dit te hebben gevolgd? We zullen ingaan op het vraagstuk van de angst. Wat betekent, het waarnemen van de angst in jezelf. U bent de mensheid, U bent niet meneer die-en-die, met een naam en een bepaald uiterlijk. u bent de essentie van alle mensen. In hemelsnaam, realiseert u zich dat! Omdat u, net zoals wie dan ook in de wereld, kwellingen doorstaat, weet wat verdriet is, wat de dood is, frustratie, eenzaamheid, gebrek aan liefde en barmhartigheid, geweld. Dit gebeurt over de hele wereld. U bent dus de essentie van de hele mensheid. Dat is een feit. Dus als we discussiëren of een dialoog voeren over angst, discussiëren we over menselijke angst, niet van meneer die-en-die - of van mevrouw die-en-die. Wanneer je de angst van de mensheid wereldwijd begrijpt kun je je eigen kleine angsten zien, maar als je alleen oog hebt voor je eigen kleine angsten dan ga je helemaal voorbij aan het totale probleem van angst. Begrijpt u dat? We voeren dus een dialoog over menselijke angst.
44:13 Kunt u, als mens, uw angst observeren? Terwijl u daar zit en uw angsten kent, kunt u ze zeer zorgvuldig waarnemen? Neem de tijd, we hebben genoeg tijd. Neem ze waar. Angst voor de dood, angst voor eenzaamheid, angst voor morgen, angst om je baan kwijt te raken, angst om je vrouw te verliezen, of je vriendin of vriend, angst om je functie kwijt te raken, je vitaliteit of je energie te verliezen, angst om niet zo intellectueel, verbaal of slim te zijn als een ander. Je er bewust van zijn, het waar te nemen.
45:17 Welnu, luister hier zorgvuldig naar, als u het niet erg vindt. Doet het woord 'angst' angst ontstaan, of bestaat angst zonder het woord? Heeft u mijn vraag begrepen? Roept het woord 'angst' de angst op? Of bestaat wat we angst noemen los van het woord? Alstublieft, het is erg belangrijk voor u om hier achter te komen als je de vrijheid van angst serieus neemt, volledige vrijheid van angst, psychologisch gezien. Als je de psychologische vrijheid van angst begrijpt, dan worden de biologische angsten een totaal andere zaak. Nietwaar? Als je innerlijk vrij bent van angst, dan werkt op biologisch gebied de activiteit van intelligentie die zegt: 'Doe dit en doe dat niet', waar ik later over zal spreken. Maar eerst moeten we een dialoog voeren over psychologische angst.
46:51 Ik vraag dus, als je je angst waarneemt gebruik je onmiddellijk het woord 'angst', maar het woord is niet het ding. Het woord 'tent' is niet de echte tent. Het woord is dus niet het ding. Nietwaar? Kom op! Dus is het woord 'angst' de werkelijkheid? Of bestaat de werkelijkheid zonder het woord? Het is belangrijk hier achter te komen want we zitten gevangen in woorden. Woorden en hun symbolen en hun betekenissen zijn enorm belangrijk geworden. Kun je dus het woord scheiden van het feit - het woord 'tent' en de werkelijkheid? Ik gebruik het woord 'tent' om het te omschrijven, om te communiceren, maar de communicatie, het woord, de beschrijving is niet het ding. Nietwaar? Dus is, op dezelfde manier, het woord gelijk aan de angst of staat het woord los van het gevoel? Dit is uiterst belangrijk om te ontdekken want elk mens zit gevangen in deze angst, voor morgen, voor de tegenslagen van gisteren, voor schuld, voor wat hij heeft gedaan of nagelaten, voor wat hij nog hoopt te doen maar niet zeker weet of dat gaat lukken. Hij wil slagen maar mislukt, u weet wel, de constante spanning van pijn, psychologische pijn, psychologische behoeften en frustraties, dat allemaal, omdat we hiermee leven. We hebben hier al een miljoen jaar mee geleefd. De mens was niet in staat om dit op te lossen, hij stelt het uit, hij ontwijkt het, hij loopt ervan weg.
49:49 Maar we vragen hier nu, kunt u het woord scheiden van het gevoel? Of heeft het woord het gevoel teweeggebracht, maar zonder het woord is er misschien geen gevoel, en als er een gevoel is, wat is dat dan? Begrijpt u? Alstublieft, begrijp dit. Stel dat ik bang ben dat ik niet voor een publiek kan spreken - voor u - omdat ik kanker heb of zoiets - ik heb het niet, geen zorgen, het geeft niet als u zich zorgen maakt, ik heb het niet. Stel dat ik kanker heb en ik ben gefrustreerd omdat ik me wil uiten, als ik zo onnozel zou zijn om dat te willen. Ik ben bang, ten einde raad... Ik ben niet alleen bang voor fysieke pijn maar ben ook gefrustreerd, diep gepijnigd, gekwetst doordat ik niet in staat ben te communiceren, omdat het mijn .... Ik doe dit al ruim vijftig jaar, dus ik ben bang - het is niet zo, maar stel je voor. Welnu, ik vraag mezelf af: veroorzaakt het woord de angst? Of bestaat dit gevoel op zichzelf? Als het gevoel op zichzelf staat, wat is dan dat gevoel? Het gevoel is niet morgen - begrijpt u? - de pijn en alles wat erbij komt kijken. Het gevoel is dus gewaarwording, nietwaar? Zonder het woord is het gevoel een gewaarwording, maar met het woord wordt het angst. Ik vraag me af of u dit snapt! Snapt u het? U moet het zich eigen maken. Ik zal het nog een keer zeggen. Kijk ernaar.
53:04 Weet u, we associëren het woord altijd met het ding. Op het moment dat u het woord 'tent' gebruikt, heeft u een beeld van de tent - klein, groot, een kleur, u weet wel, van alles, u heeft er onmiddellijk een beeld bij. Het woord van het feit scheiden. Het feit - dit - is niet het woord. Nietwaar? Dat is eenvoudig. Angst kennen we allemaal, elk mens over de hele wereld kent dit verschrikkelijke ding, dat angst heet, en dat is al een miljoen jaar voor de mens een last geweest. En als je bang bent, krimp je in elkaar, je raakt verblind, je raakt verlamd, je bent ten einde raad. U kent dat gevoel, ik weet het zeker. U moet er dus voor uzelf achter komen, niet herhalen wat de spreker zegt, dat heeft geen enkele waarde - voor uzelf achter komen of het gevoel losstaat van het woord, het woord dat 'angst' heet, en ook ontdekken of het woord het gevoel doet ontstaan. Als er een scheiding is tussen het woord en het gevoel, dan heeft u het gevoel. Maar op het moment dat u het gevoel een naam geeft, wordt het angst. Maar als u het geen naam geeft, is het een gewaarwording, nietwaar? En kijk naar die gewaarwording met het geheel van al uw zintuigen. Begrijpt u waar ik het over heb? Hebben sommigen van u begrepen waar ik het over heb?
55:44 Dus een deel van het brein en de geest is gewaarwording. Nietwaar? Maar zodra u een gewaarwording een bepaalde naam geeft, heeft u al een reactie opgeroepen die overeenkomt met uw conditionering. Mijn conditionering - stel - iemands conditionering is dat hij een anticommunist is. En hij heeft geleerd, is opgevoed om alsmaar 'anti' te zijn. Anti-Arabier, anti-Jood, anti-hindoe, noem maar op. Je reageert dus overeenkomstig die conditionering. En een deel van die condtionering is dat je het woord associeert met het ding, zonder je te realiseren dat het woord niet het ding is. Welnu, het woord 'angst' is niet het gevoel. Dus houd je alleen dat gevoel over. Dat gevoel, die gewaarwording is een deel van het brein, van de geest. Als je dat gevoel met al je zintuigen waarneemt, dan zal je zien, als je dat doet, zonder erover te theoretiseren, zonder erover te speculeren, maar het echt doet, dan zal je zien dat angst, die een beweging is van het denken in de vorm van een woord, dat die angst ophoudt. Heeft u dit allemaal begrepen?
58:03 Als je dan psychologisch echt vrij bent van angst, welk effect heeft dat dan op het fysieke werktuig? Begrijpt u mijn vraag? Als je voor geen enkel gevaar bang bent, psychologisch gezien, welk effect heeft dat diepe besef van de waarheid op het fysieke? Als je nu vrij bent van die angst, welk effect heeft dat op je fysieke gesteldheid? Weet u, de psychologische angsten overheersen het fysieke - dat is duidelijk - en zodoende verliest het lichaam, het werktuig, het organisme, zijn eigen intelligentie. Begrijpt u? Als de angsten van de psyche voortdurend werkzaam zijn, zoals bij de meesten, dan geeft dat een enorme druk op het organisme. Het wordt bang, nerveus, het is altijd ongerust, zichzelf altijd beschermend, nooit open. En zo hebben de psychologische angsten een zeer grote invloed op het fysieke organisme. En het innerlijk beïnvloedt het uiterlijke en zodoende wordt de aangeboren intelligentie van het lichaam vernietigd, zoals je het organisme vernietigt door van een bepaalde smaak te genieten - roken, drinken, drugs, veel vlees eten, weet u, dat alles gaat maar door omdat u het zo heeft geleerd, u bent volgens deze regels opgevoed. Zodoende vernietigt dat altijd de diepere organische intelligentie. Dus als er innerlijk geen angst is, is het organisme werkzaam vanuit zijn eigen intelligentie en heeft het zodoende een heel andere werking. Begrijpt u? Het krijgt niets opgelegd.
1:02:07 Voor dit alles moet u het fundament leggen, want alleen dan zult u later begrijpen, als we over meditatie discussiëren, wat het allemaal omvat. Maar als u het fundament niet legt, wat betekent om innerlijk, psychologisch niet bang te zijn, maar als je bang bent en je je toch met meditatie gaat bezighouden raak je gevangen in illusies, in stommiteiten, in absurde activiteiten, want de wortel, de essentie van die destructieve activiteit gaat door, en zo stapel je allerlei idiote ideeën op elkaar. Meditatie is iets dat vanzelf ontstaat als je het fundament hebt gelegd. Nietwaar?
1:03:15 Dus waar ik het over heb, of waar we een dialoog over hebben, is het leggen van het fundament, niet alleen het biologische fundament maar het psychologische fundament. Als dat fundament grondig is, sterk, gezond, verstandig, dat wordt meditatie iets uitzonderlijks. Maar zonder dat wordt meditatie tamelijk kinderachtig, betekenisloos en leidt tot illusies.
1:04:08 Wilt u misschien enkele vragen stellen over wat we hebben besproken? Of wilt u liever stil zijn? Als u liever stil wilt zijn, kunt u dat ook als u alleen bent op uw kamer, want als u stil bent met veel mensen om u heen, laat u het van die mensen afhangen of u stil bent. Begrijpt u? Weet u, als je met anderen stil bent, helpt het je om stil te zijn. Nietwaar? Natuurlijk. Omdat je naar anderen kijkt, je ervaart dat anderen daar ook stil zitten, je wilt hen dus niet verstoren, dus word je vanzelf stil, en langzamerhand laat je het van anderen afhangen of je stil bent of niet. Nietwaar? Stilte, stilte komt vanzelf, als je het hele proces van het denken begrijpt, alle bewegingen van het denken - het denken in de vorm van angst, in de vorm van genot, in de vorm van tijd. Als je je zeer grondig in die vraag hebt verdiept, is stilte even natuurlijk als wanneer het windstil is tussen de bomen.