Krishnamurti Subtitles home


SA76T4 - Kan de inhoud van het bewustzijn zichzelf bevrijden?
Vierde openbare toespraak
Saanen, Zwitserland
18 juli 1976



0:22 Zullen we verder gaan met wat we de laatste keer hebben besproken toen we hier bij elkaar waren? Ik vroeg toen: waarom leven mensen over de hele wereld dit buitengewone, tegenstrijdige, droevige leven? Ik heb deze vraag gesteld en we zijn daar tamelijk diep op ingegaan.
1:17 Maar ik denk dat we ons ook moeten afvragen of het überhaupt mogelijk is dat de inhoud van het bewustzijn zich kan bevrijden van zijn eigen beperking. We gebruiken woorden - de betekenis van woorden - die waarschijnlijk duizenden jaren oud zijn. Het Engels bestond echter toen nog niet, maar de inhoud, de betekenis van woorden wel. We gebruiken dus de Engelse taal, we gebruiken eenvoudige woorden, woorden die een eigen betekenis hebben, niet de betekenis die u eraan geeft, een betekenis die hun bedoeling overbrengt, als u bereid bent serieus te luisteren. Want bij een bijeenkomst als deze moeten er mensen bij zijn die best wel serieus zijn. Zij moeten tenminste de diepere betekenis van waar we het over hebben, kunnen bevatten.
3:35 Ziet u, religies over de hele wereld hebben hun betekenis volledig verloren. Zij bevatten veel wartaal zonder veel betekenis, veel rituelen en dogma's die hun inhoud - als die ooit bestond - hebben verloren. Zogenaamde religieuze mensen volgen deze rituelen, worden gestimuleerd, voelen zich goed daarbij en gaan weer weg en leven hun gewone dagelijkse leven. Wij hebben het over een religie die totaal is geïntegreerd in het leven, in de dagelijkse activiteiten. Niet iets dat je alleen tot zondagochtend beperkt en tot een vreemde, ingebeelde, fantastische, banale wereld leidt. We moeten dus grondig kijken naar de betekenis van religie, of het überhaupt wel iets betekent, en of er iets heiligs in het leven bestaat. Ten slotte is dat waar alle religies zich zogenaamd mee bezighouden, erachter komen of er iets zo heilig is, dat het niet misvormd is door het denken of door onze emoties of door onze menselijke ijdelheid en nog meer van dat soort zaken. Maar om daarbij te komen of dat grondig te onderzoeken, wat elk serieus mens zou moeten doen, want zonder de basis van een religieus leven heeft geen enkele politieke handeling, hoe vindingrijk of waardevol ook, enige betekenis, omdat die uiteindelijk tot oorlog leidt, tot verwarring, tot de lijdensweg van de mens. Het wordt dus erg belangrijk, als je uitermate serieus bent - en ik hoop dat sommige van jullie dat zijn - om er door zeer zorgvuldig onderzoek achter te komen, niet via romantiek, niet via inbeelding, niet via een of andere theorie, maar hier echt bij te komen. Daarom behoren we serieus te onderzoeken of er iets origineels is, iets dat niet is besmet, niet is aangeraakt door de cultuur of de beschaving. Om dat te onderzoeken moet je je verdiepen in dit vraagstuk van het bewustzijn.
7:24 Zijn we ons bewust van onze totale inhoud - van onszelf, van ons bewustzijn? Ons bewustzijn is wat we zijn, wat we denken, voelen, verlangen, onze mislukkingen, ellende, verwarring en nog veel meer, maken deel uit van dat bewustzijn. Ik hoop dat dit duidelijk is. Want onthoud goed, ik zeg het nog maar een keer, dat we woorden gebruiken om te communiceren. Communiceren betekent samen nadenken. Samen nadenken om de beperkingen van het denken te ontdekken, om te ontdekken welke illusies we hebben ontwikkeld, samen nadenken om met elkaar te delen, niet in woorden, niet theoretisch of als idee, maar echt delen met elkaar. Als je iets met een ander deelt is die ander verantwoordelijk, volledig verantwoordelijk met betrekking tot wat hij deelt, niet met betrekking tot wat hij denkt of gelooft - dat weet hij al. Maar delen betekent verbinden, een gevoel van het bundelen van onze energie om deel te nemen aan wat er gaande is. Dat vereist van uw kant, als ik daarop mag wijzen, een zekere kwaliteit van aandacht, urgentie en intensiteit, omdat je anders niet kunt delen. Als je je niet op hetzelfde niveau aansluit bij de spreker met dezelfde intensiteit, dan is er geen communicatie mogelijk. Dat is een duidelijk feit. Als ik u iets wil vertellen, moet u luisteren of als u mij iets wilt vertellen, moet ik daar mijn volledige aandacht aan geven, anders is er geen communicatie.
10:17 Maar er is een diepere vorm van communicatie, als je je één voelt, als je boven het woord uitstijgt en de betekenis onmiddellijk ziet, de waarheid of de onjuistheid ervan, of de onjuistheid zien als onjuist en de waarheid als waarheid. Dat vereist uw aandacht, zorg en genegenheid, aandacht met al uw zintuigen. Alleen dan kunnen we samen iets delen, dan wordt het een feest, dan wordt het waardevol, omdat we begaan zijn met ons leven, ons dagelijks leven, en niet met iets vaags, niet met wat idealen of zo. We hebben alleen te maken met de dagelijkse activiteit, want als je geen basis legt voor juist handelen in je leven, zoals meditatie, het zoeken naar de waarheid, kan iets volkomen heiligs zich onmogelijk voordoen. Dat is wat we doen.
12:04 We vragen ons af of er iets is dat verder gaat dan het meten van de mens, dan de structuur van het denken, verder dan de tijd. Om dat uit te zoeken is het, zoals ik zei, erg belangrijk om in te gaan, of liever waar te nemen wat er in ons plaatsvindt: hoe we denken, wat we voelen, onze zorgen, gedeprimeerdheid, jaloezie, onze haat, ons verdriet, dat allemaal. Omdat, zoals ik al eerder heb opgemerkt, elk mens, waar hij ook woont, onder welke omstandigheden ook, in welke omgeving ook, prettig of onprettig, de hele mensheid in zich draagt, omdat hij net zo veel pijn lijdt als een ander, hij is net zo verward, net zo ellendig, bezorgd en angstig. Dus jij bent de wereld en de wereld ben jij. Dat zou voor iedereen een absolute waarheid moeten zijn, niet alleen een idee om te onderzoeken. Want je kunt dit feitelijk waarnemen als je rondreist en mensen ziet onder verschillende omstandigheden: voedselgebrek, gebrek aan een geschikte omgeving, enzovoort, die mensen lijden nog steeds, zijn droevig, bezorgd, onzeker - o, u heeft geen idee welke ellende zij doormaken, net zoals ieder ander in de hele wereld. In wezen is dit een gemeenschappelijke factor.
14:23 En wij houden ons bezig met de transformatie van die factor, transformatie van de totale psyche, de hele psychologische structuur van de mens - daar houden we ons mee bezig. Niet met de omgeving, met de sociale structuur. Als er een totale transformatie in de mens plaatsvindt, wordt alles, ook de sociale structuur en de religies, getransformeerd. Dit is dus van het hoogste belang, niet alleen dat de sociale omstandigheden goed zijn. Mijn vraag is dus of het mogelijk is om de hele aard en structuur van ons bewustzijn te veranderen.
15:26 Dus wat is dit bewustzijn? Wanneer ben je je bewust van jezelf? Dat is het begin van het bewustzijn. Begrijpt u? We zijn ons niet bewust van onszelf als er geen probleem is. Nietwaar? Als er geen conflict is, als er geen bezorgdheid of onzekerheid is, als er geen strijd is tussen u en mij, dan zijn we helemaal niet bewust van onszelf, wat gewoon een feit is. We zijn ons alleen bewust van onszelf als er een probleem is, of het nu een seksueel of een ideologisch probleem is, of een probleem in je relaties, een probleem met een ander, met de gemeenschap, enzovoort. Dus het bewustzijn komt alleen naar voren, zoals we het kennen, als er iets aan de hand is, bij onenigheid ergens over, zowel op biologisch als op psychologisch gebied. Anders niet. Dit is erg belangrijk om te begrijpen. Hoewel het erg eenvoudig klinkt, is het een complexe zaak. De mens is zich alleen bewust als er iets aan de hand is, een probleem, een bepaald soort angst, enzovoort. Als die dingen zich niet voordoen is hij niet bewust van zichzelf. Het bewustzijn is egocentrisch. Ik vraag me af of u dit allemaal snapt. Mag ik even een adempauze?
17:51 Dus het bewustzijn, waar we ons mee bezighouden, kan worden getransformeerd van wat het is in iets totaal anders, waar er geen problemen bestaan - begrijpt u? - zowel op biologisch als op psychologisch gebied. Is dat mogelijk? Daar gaat ons onderzoek over deze ochtend.
18:28 Het is iets geweldigs om dit voor jezelf te ontdekken, dat er een heel ander soort bewustzijn is - misschien gebruiken we zelfs het woord 'bewustzijn' niet eens - een andere dimensie die op natuurlijke wijze ontstaat, naar boven komt als we met ons bewustzijn zelf-bewust worden. De vraag is nu of dat zelf-bewustzijn, met al zijn egocentrische activiteit, volledig kan verdwijnen. We gaan dus samen de aard en structuur van ons bewustzijn onderzoeken. Begrijpt u? Waarom werk ik zo hard voor u?
19:59 Dus allereerst: wat is ons bewustzijn? Wat is de betekenis van dat woord 'bewustzijn', volgens het woordenboek, niet wat u ervan denkt of de betekenis die u eraan zou willen geven, maar het gangbare gebruik van dat woord, zoals het in het woordenboek staat? Dat zegt: 'je bewust zijn van, gewaar zijn, begrijpen, bevatten, het belang zien, een doordacht inzicht krijgen', enzovoort. Dat wil zeggen, gewaar zijn van wat er gebeurt. Niet nadat het voorbij is of voordat het gebeurt, bewust zijn houdt een actieve waarneming in op het moment zelf. Begrijpt u? Oké, meneer? Goed. Dat wil zeggen, bewust zijn van wat er echt gebeurt. Dat is de betekenis van dat woord. Ik ben me ervan bewust dat u daar zit. Niet 'Ik was me ervan bewust' of 'Ik ga me ervan bewust worden'. Begrijpt u wat dit inhoudt? Als u zich echt bewust bent van wat er gebeurt, is er geen tijd. Er is alleen sprake van tijd als ik bewust ben geweest of bewust zal worden. Dat betekent dat er geen tijd is wanneer er een handeling plaatsvindt. Nietwaar? Alleen als die handeling wordt beheerst door het verleden, of wordt gevormd met oog op de toekomst, dan laat de tijd zich gelden. Nietwaar? Ziet u dit in? Dus je bewust zijn gaat over wat er echt gebeurt. Zodoende is er vrijheid van het verleden en de toekomst. Nietwaar? Dit is leuk! We zijn aan het onderzoeken.
23:04 Dus u als persoon, die de hele mensheid vertegenwoordigt, bent u zich nu echt gewaar van dat bewustzijn? Of zegt u: 'Ik zal erover nadenken'? 'Ik zal het bestuderen', 'Ik zal het onderzoeken'. Begrijpt u? Dan betekent het dat u zich niet echt bewust bent. Dus gewaar zijn betekent: je echt bewust zijn, beseffen wat er werkelijk gebeurt. Niet hoe je gewaar moet zijn of het trainen van gewaarzijn, of dat je gewaarzijn zult bereiken. Ik vraag me af of u dit begrijpt. Dat is dus duidelijk, we nemen feitelijk ons bewustzijn waar, wat het precies is. Dat is moeilijk om te doen, omdat we gewend zijn aan het idee van 'Ik zal bewust worden', 'Ik zal gewaar worden', 'Ik zal het uitzoeken om de inhoud te achterhalen'. Ik zeg juist het tegenovergestelde. Want als je zegt: 'Ik zal het uitzoeken', komt de tijd ertussen, tussen het echte onderzoek en het besluit om het te onderzoeken. Er doet zich een interval voor. Volgt u dit allemaal nog? Tijdens dat interval gaan andere activiteiten gewoon door, die jouw onderzoek verstoren. Snapt u het, meneer? Snapt u het? Goed, iemand begrijpt het tenminste.
25:47 We zijn dus echt aan het onderzoeken en kijken naar ons bewustzijn, naar de inhoud ervan, want de inhoud vormt het bewustzijn. Begrijpt u? Zonder de inhoud is er van iets heel anders sprake. De inhoud is dus ons bewustzijn. Nietwaar? Dat moet goed duidelijk zijn. De inhoud vormt ons bewustzijn. Als je boos bent, is dat je bewustzijn. Als je jaloers bent, kleinzielig of bekrompen, noem maar op, vormt dat de hele inhoud. We kijken dus naar het bewustzijn van de mens, die jij zelf bent, zoals het echt is. Nietwaar? Welnu, ik zei dat dat moeilijk wordt, want waarnemen betekent voor de meesten waarnemen via de kennis die je hebt opgebouwd. Nietwaar? Is dat duidelijk? Ik neem je waar omdat ik je ken. Dat wil zeggen, ik heb je gisteren ontmoet, en heb je gesproken, dus heb ik een herinnering, en met die herinnering neem ik jou waar. Nietwaar? Dus er is een waarnemer, die het verleden is, die het actuele waarneemt, wat het heden is. Nietwaar? Begrijpt u dit? Maak ik het erg ingewikkeld? Nee? Goed.
28:07 Ik wil mezelf begrijpen. Ik wil me gewaar zijn van mijn bewustzijn, wat het doet, welke activiteiten er zijn, wat het verlangt, najaagt, noem maar op. Hoe neem ik dat bewustzijn waar? Hoe neem je het waar? Je neemt het waar door wat je erover hebt geleerd. Nietwaar? Of van een of andere filosoof of analyticus, of je bent zelf op onderzoek uitgegaan en hebt dat opgeslagen als herinnering en met die herinnering kijk je en ben je aan het onderzoeken. Dus de waarnemer die het bewustzijn waarneemt is het verleden. Nietwaar? Dus met het verleden neemt hij het heden waar, het feit. Hij verdraait of vervalst dus het heden. Dat is duidelijk. Als u mij heeft beledigd of gekwetst en ik onthoud die pijn, dan kijk ik naar u via die pijn. De waarnemer is de pijn. Dus als we ons bewustzijn waarnemen, zoals we dat nu doen - het echte bewustzijn - observeert u met een conclusie op de achtergrond. Nietwaar? Er is dus een scheiding tussen de waarnemer en het werkelijke feit, het 'wat is'. Hierdoor is er een conflict tussen de waarnemer en het 'wat is'. Snapt u? Doen we dit enigzins samen?
30:15 Als er dus een kloof is tussen de waarnemer en wat hij waarneemt, dan is er sprake van een tussentijd en tijdens die tussentijd komen andere zaken voorbij, komen conflicten naar boven, enzovoort. Daarom is het noodzakelijk om die kloof te dichten, anders kunt u het heden niet echt waarnemen. Snapt u het? U ziet er tenminste de logica van in.
30:57 Is dit wel mogelijk? Samengevat: de waarnemer is het verleden - het verleden als kennis, ervaringen, gekwetstheden, verlangens, idealen, herinneringen - en het echte feit, wat het huidige bewustzijn is, dat zowel het verleden als de toekomst kan bevatten. Is het werkelijk mogelijk om waar te nemen zonder de tussentijd, de kloof? Begrijpt u mijn vraag? Daarvoor is het nodig dat je naar het heden kijkt, naar het huidige bewustzijn en zijn werking, zonder het verleden. Dat betekent dat de waarnemer is wat hij waarneemt. Begrijpt u dat? Want als de waarnemer verschilt van wat hij waarneemt dan is er een tussentijd en is er een conflict.
32:21 Welnu, ik zal het eenvoudiger maken. Is boosheid iets anders dan u die boos is? Begrijpt u mijn vraag? De man die jaloers is, is jaloersheid iets anders dan de man die zegt: 'Ik ben jaloers'? Of is de waarnemer hetzelfde als wat hij waarneemt. Nietwaar? Terwijl u er over nadenkt, neem ik even pauze, terwijl u erover nadenkt, er voor uzelf naar kijkt. Als u iemand haat, als u boos bent, jaloers, is dat gevoel iets anders dan u? Of bent u dat gevoel? Als dat gevoel er niet is, bent u er ook niet. Zie de eenvoud hiervan in! Begrijpt u?
33:37 Om het heden waar te nemen, dat de inhoud is van het bewustzijn, moet je je gaan realiseren dat de waarnemer is wat hij waarneemt. De waarnemer verschilt niet van wat hij waarneemt. Dit te ontdekken is echt belangrijk. Want als je dit grondig begrijpt, wordt meditatie, waar we op in zullen gaan, iets totaal anders. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is dit te begrijpen, dat het gevoel niet los staat van u, u bent dat gevoel. Hoewel de waarnemer kan denken dat hij verschilt van wat hij waarneemt, is hij nog steeds wat hij waarneemt. Dat wil zeggen - ik neem de tijd, ik begrijp het... De waarnemer is het verleden. Nietwaar? De waarnemer, die het resultaat is van het denken, het denken als ervaring, kennis, opgeslagen als herinneringen in het brein, dat hele pakhuis van herinneringen is het verleden en met dat verleden wordt er waargenomen. Het denken zegt: 'Ik ben anders dan wat ik waarneem'. Dus het denken kweekt deze scheiding, omdat het verleden veiligheid biedt, het verleden biedt zekerheid, is van levensbelang voor het denken, dus het moet zichzelf wel afscheiden van wat is waargenomen. Maar als je het bestudeert... zal je zien dat de waarnemer is wat hij waarneemt. Ik kan er niet veel verder op ingaan, tenzij u het in u opneemt, het absorbeert, er uw tanden in zet.
36:30 Dus nu neemt u zonder de waarnemer uw bewustzijn waar. Dat wil zeggen dat u er niet naar kijkt met uw voorkeur en afkeer, of zegt: 'Dit klopt, dat niet', 'Het moet anders', 'Dit is goed', 'Dit is slecht' - allemaal het verleden, het verleden dat uw conditionering is, uw achtergrond. Maar als u zich realiseert dat u de werkelijkheid niet kunt zien door de ogen van het verleden, dan neemt het verlangen om te kijken het verleden weg, niet de poging om het verleden te wissen, maar het verlangen om het heden te zien bevrijdt de waarnemer van het verleden. Daarom is er alleen wat waargenomen wordt. Nietwaar? Zie dit in, alstublieft! Oké? Kunnen we vanaf hier verdergaan? We nemen nu dus waar zonder enig oordeel. Nietwaar? Het oordeel is het verleden. Dus u kijkt naar het gehele bewustzijn van de mens zonder oordeel, zonder vergelijking, zonder enige vorm van verstoring. Elke vorm van verstoring treedt op als u oordeelt, als u vergelijkt, als u zegt: 'Dit klopt', 'Dat is verkeerd', 'Zo moet het', 'Zo moet het niet'. De geest is nu dus vrij van alle verstoringen. Er is sprake van verstoring als de beweging van de tijd, in de vorm van het verleden, naar boven komt. Begrijpt u deze zienswijze?
38:33 We nemen nu de inhoud van ons bewustzijn waar zonder enige opvatting, zonder enig vooroordeel, alleen maar waarnemen. Welnu, wat is de inhoud van het bewustzijn? Op dat gebied zijn er drie voor de hand liggende beginselen, namelijk verdriet, genot en angst, met de vele vertakkingen en complicaties van alle drie. We kijken ernaar, zonder te zeggen wat we eraan gaan doen. Als je zegt: 'Wat moet ik eraan doen?' kijk je met de ogen van het verleden. Dus je kijkt zonder een spoor van inspanning, als er zodoende geen inspanning is, is er een geweldige aandacht. Begrijpt u? Kom op, meneer!
40:05 Ik zei dat de inhoud van het bewustzijn het bewustzijn is. In die inhoud komen drie menselijke beginselen voor - angst, genot en verdriet. Ik ben onlangs ingegaan op het vraagstuk van angst - dat doe ik niet opnieuw, want er is nog veel meer om te vertellen. Ik zei, het woord is niet de zaak. Het woord 'angst' is niet het gevoel. Roept het woord het gevoel naar boven? Of bestaat het gevoel zonder het woord? Als het gevoel bestaat zonder het woord, dan is het een gewaarwording, zoals elke andere gewaarwording. En als je die speciale gewaarwording waarneemt met al je zintuigen bestaat wat je 'angst' noemt niet meer. Dit is erg belangrijk om te begrijpen, waar we onlangs op zijn ingegaan.
41:26 Waarom werk ik zo hard voor jullie? Het is mijn vak! Nee, dat is het niet, maar laten we verder gaan.
41:43 We kijken dus nu naar de inhoud om genot waar te nemen - niet dat het wel of niet zou mogen bestaan, wat je zou doen zonder genot, wat je niet zou doen zonder genot, - alleen maar kijken. Zo'n waarneming brengt zijn eigen speciale discipline met zich mee. Begrijpt u? Het woord 'discipline' betekent leren, niet wat wij ervan hebben gemaakt, wat neerkomt op aanpassen of onderdrukken, je identificeren met en jezelf dwingen in een bepaald patroon. Dat is wat men meestal verstaat onder het woord 'discipline'. De echte betekenis van dat woord 'discipline' is leren - leerling - daar komt het vandaan, 'discipel', 'leren van de meester' - hier hebben we geen meester, wij leren zelf. Dus om zonder waarnemer te observeren schept een eigen orde. Begrijpt u? Orde betekent discipline. Dus we observeren dit aspect dat 'genot' heet. We vragen ons dus af waarom mensen over de hele wereld, op welk niveau ook of tot welke gemeenschap of klasse ze ook behoren, zij dit ene najagen, uit naam van God, geloof, om politieke redenen - genot, waar macht en status mee samenhangen, of aanzien en noem maar op. Waarom? Begrijpt u? Waarom bent u als mens, die de wereld vertegenwoordigt, wat zo is, waarom jaagt u genot na? Neem het waar - het is niet goed of fout. Waarom heeft u deze behoefte? Als u naar de kerk gaat of een tempel bezoekt is dat ook een vorm van genot. Seksueel genot, het genot van iets bezitten of van ascese, het genot van soberheid, overvloed, bezittingen, afstand doen, het genot van iets bereiken, iets verwerpen, het genot van het volledig beheersen van je lichaam. Deze uitgebreide structuur van genot is een van de factoren van ons bewustzijn, misschien wel een van de grootste. Dus waarom? Begrijpt u? U kunt dit niet onder woorden brengen. We kijken naar dit gegeven van genot, waarom - vraag ik - heeft de mens dit miljoenen jaren lang nagejaagd? - dat bent u.
45:40 Kennis is een belangrijke factor bij genot - het genot om veel boeken te hebben gelezen, al die informatie waarover je kunt praten, die je kunt doorgeven - begrijpt u? - het hele genot van kennis. Waarom? Neem het alstublieft in uzelf waar. Waarom u als mens dit genot najaagt? En wat is genot? Er zijn verschillende soorten genot: het genot van sensatie, biologische, lichamelijke sensatie, je hebt psychologisch genot en het genot om erg helder te denken. Maar wat is dit genot? Is vreugde, die zich onaangekondigd voordoet, is vreugde genot? Je vraagt jezelf soms af, als u dat ooit doet, in een bos of gewoon lopend, en plotseling, zonder enige aanleiding, zonder het op te zoeken, is daar dat vreemde gevoel van extase, vreugde. Dat is totaal verschillend van genot. Maar het denken herkent die vreugde als een speciale toestand, onthoudt dan die toestand - volg dit alstublieft - onthoudt die toestand en wil dit vaker. Dus genot is de beweging van het denken. Ik vraag me af of u dit begrijpt. Oké?
48:29 Ik heb van een lekkere maaltijd genoten en ik herinner me dat, en ik zeg tegen mezelf: 'Dat wil ik morgen weer'. Het genot van overheersing, macht over anderen hebben. Dat is allemaal de beweging van het denken als gevolg van wat zich heeft voorgedaan en in het geheugen is opgeslagen. De beweging daarvan is genot. Dus vreugde is totaal iets anders dan genot. Op het moment dat u zich die vreugde herinnert, wordt het genot.
49:26 Wat vreugde betreft: als je een berg ziet, naar het stromende water luistert, of een grasland ziet met die eenzame boom in het veld, is daar die verrukking, je ervaart heelheid, dankbaarheid voor de onmetelijkheid van deze geweldige aarde. Opnieuw wordt de vreugde door het denken overgenomen en nagejaagd. Zodoende wordt dat genot. Is dat duidelijk?
50:12 Dus genot is de beweging van het denken in de tijd en daarin zijn we geconditioneerd. We zoeken verlichting, een religieus leven, met name omdat dat ultiem genot oplevert. Nietwaar? Dus genot is een van de basisbeginselen in het leven, wat zich uit in het najagen ervan. Maar we begrijpen niet het grote belang van iets buitengewoons zien en het niet opslaan. Begrijpt u? Ik vraag me af. Dit is, als ik u er nogmaals op mag wijzen, erg belangrijk omdat het brein de hele tijd maar opneemt, elk voorval, elke gebeurtenis, elke ervaring, elke - snapt u? - het werkt als een computer, alsmaar opslaan. Omdat dat opslaan grote zekerheid biedt. Als er niets wordt opgeslagen, ben je verloren. Dus het brein heeft zekerheid nodig om te functioneren op een veilige, intelligente, actieve en efficiënte manier. En dus slaat het brein op, zoals het opslaat om vaardig te handelen op mechanisch gebied, zo slaat het brein herinneringen en kennis op, als hulpmiddel voor zijn eigen zekerheid, wat logisch is.
52:21 Welnu, zolang dat actief is, is er niets nieuws. Nietwaar? Zolang het brein werkt, functioneert, zijn kennis gebruikt voor vaardigheden, is het beperkt, wordt het mechanisch. Daarin bevindt zich geen wezenlijke vrijheid. Daarom vraag ik: is het mogelijk om iets betoverends te zien, ernaar te kijken, je volledige aandacht eraan te schenken en het niet op te slaan? Op het moment dat je het opslaat begint het najagen van genot. Begrijpt u? Dus is dat mogelijk? Je hebt een heel plezierige gebeurtenis meegemaakt, buitengewoon plezierig - neem het waar en wees zo volledig aandachtig dat het brein het niet opslaat. Dan is dat voorval voorbij en wordt het niet voortgezet. Dat is belangrijk om uit te zoeken, omdat het een onderdeel is van meditatie, dit is echte meditatie, als je je hier goed in gaat verdiepen is dat echte meditatie, want je ontdekt dan, in het gebied van het brein, of in de geest, in het universum, in het wereldwijde bestaan, een staat, een dimensie die nooit door het denken is aangeraakt, en daardoor nooit door de cultuur of de beschaving is aangeraakt. Dat te ontdekken is de echte meditatie, daar achter te komen is het echte religieuze leven. Je moet er dus achter komen waarom het opnameproces altijd maar doorgaat. Begrijpt u? Als dat proces altijd maar doorgaat, wordt het brein mechanisch. Onze hersenen zijn mechanisch - een deel ervan. Bestaat er een ander deel van het brein dat niet mechanisch is? Om dat uit te zoeken moet er een einde komen aan het registreren. Kijk hoe dat bij jezelf verloopt. Niet omdat ik goede argumenten kan aanvoeren of zo, maar zie zelf het belang ervan in om te ontdekken of er een gebied is waar het denken, met zijn mechanische activiteiten, nooit is geweest. En daar kun je alleen achter komen als het registratieproces tot een einde komt. Dus kan het brein, met volledige aandacht, met alle zintuigen die speciale gebeurtenis waarnemen, zich volledig gewaar zijn van dat speciale voorval? Als het zo volledig gewaar is, wordt er niets opgenomen. Je kunt dit zelf doen, je kunt het zien. Als je ergens naar kijkt - maakt niet uit wat het is - met al je zintuigen, niet intellectueel, niet visueel, niet alleen via het gehoor, maar met elke vezel, met alle gespitste zintuigen en dat voorval waarneemt, of dat nu aangenaam of pijnlijk is, dan zal je zien dat er niets wordt opgenomen. Wees het niet met me eens. Zeg niet: 'Ja, dat is geweldig'. Doe het! Dat houdt in dat je moet uitzoeken wat het betekent om gewaar te zijn. Wat dat woord inhoudt. Is het iets wat beoefend kan worden? 'O, ik zal langzamerhand bewust worden. Nu niet, maar later, overmorgen'. Of volg een cursus om bewust te leren worden. Dat is zo verdomd onnozel. Sorry, zo onnozel. Hou daarmee op.
57:47 Dus bewust ben je alleen nu of nooit, begrijpt u, je bent ofwel ... Je kunt het niet kweken, wat je kweekt is het verlangen om iets te bereiken. En als er een verlangen is om iets te bereiken ben je de schoonheid volledig kwijt, dat aroma van het bewustzijn. Begrijpt u?
58:16 Dus hoe is het om bewust te zijn? Nu u hier zo zit, bent u zich bewust van uw omgeving? De man of vrouw naast u, alleen maar bewust te zijn zonder oordeel, waardering of keuze. Alleen maar kijken. Bewust te zijn van de tent, de kleuren om u heen, de gezichten. Is het dan mogelijk om zonder enige keuze waar te nemen? Kijken. Want op het moment dat u kiest, komt het verleden naar boven, met zijn verlangens, zijn illusies, zijn verdraaiingen. Dus zo bewust zijn betekent niet alleen dat je bewust bent van je totale omgeving, omstandigheden, de kleuren in de natuur, je weet wel, bewust van alles om je heen, gewoon twee seconden waarnemen en ga dan van dat bewustzijn, waarin geen keuze bestaat, kijken of je met al je zintuigen volledig naar iets kan kijken. Dat kan alleen nu gebeuren, niet als een resultaat.
1:00:12 Dan kun je je vandaaruit verdiepen in het vraagstuk van aandacht. Waar er aandacht is, is er geen centrum. Is je dat wel eens opgevallen? Als je volledig aandachtig bent, - laten we bijvoorbeeld zeggen: u luistert naar mij, gelukkig of helaas luistert u naar mij, naar de spreker. En de spreker vertelt u wat het betekent om aandachtig te zijn. Hij zegt: 'Als je volledig aandachtig bent, wat betekent dat je begrijpt wat gewaarzijn is, waarin geen keuze bestaat, het waarnemen van iets met al je zintuigen en daarna ga je naar aandacht. En waar die enorme aandacht is, echte moeiteloze aandacht, dan zie je dat er geen centrum is in de vorm van het 'ik', dat waarneemt'. Welnu, daar luistert u naar. Geeft u daar uw volledige aandacht aan? Of zegt u: 'Daar is die trein weer, die verdraaide trein, was die er maar niet', enzovoort, enzovoort.
1:01:52 Dus is het mogelijk voor de mens om die volledige aandacht te geven, de beweging van het bewustzijn, zintuigen en aandacht - één beweging, niet ik leer eerst gewaarzijn en daarna de zintuigen, het is één enkele beweging. Met die aandacht - volledige aandacht - neem je een voorval of een gebeurtenis waar. Omdat er geen centrum is, is er geen registratie. Begrijpt u? Snapt u het? Hoe laat is het, meneer?
1:02:48 Vraagsteller: Half twaalf.
1:02:52 Hebben we dit enigszins ingezien? Het centrum is het 'ik', het ego, het zelf. Dat is weer door het denken samengesteld, door middel van een naam, een bepaald uiterlijk, en dat soort eigenschappen die het om zich heen heeft verzameld. Dat is het centrum van het 'ik'. Welnu, als dat centrum aan het werk is, is dat op het gebied van registratie, alsmaar registeren: 'Ik ben wel of niet gekwetst', 'Hoe goed ben ik', of 'Hoe slecht' - begrijpt u? - 'Wat was dat een prachtige ochtend, wat een mooie...', enzovoort. Dus waar er een centrum is, moet er sprake zijn van registratie. Waar volledige aandacht is en daarom geen centrum, is er geen registratie. Dat is een feit!
1:04:08 Kunt u dus de inhoud van het bewustzijn waarnemen - de inhoud - waarnemen met uw gehele aandacht, zoals uw angsten en het eindeloos najagen van genot? Dat wil zeggen: georganiseerde religies, religies met hun geloof, met hun verkondiging, die al tweeduizend of tienduizend jaar lang altijd hebben beweerd: 'Doe genot in de ban, ontken het, want je kunt God niet dienen als je genot beleeft'. Dus hebben zij religie kapot gemaakt en is het vertekend geraakt. Wat ik zeg is totaal iets anders, namelijk: kijk naar dat genot en het najagen ervan met het gehele vermogen van je aandacht. In die hoedanigheid is er geen registratie. Dan ontdekt u dat de geest een kwaliteit heeft waarin helemaal geen registratie plaatsvindt. Voorvallen aan de buitenkant van het leven gaan gewoon door, ruis, een kaartje kopen om ergens naar toe te gaan, om elkaar hier te ontmoeten, Allemaal buitenkant wat de spreker betreft. Maar er is een plek waar totaal geen registratie is.
1:06:14 Dat maakt nu deel uit van meditatie, waar we een andere keer over zullen spreken. En we moeten het ook in de volgende drie bijeenkomsten hebben over verdriet, liefde, de dood en meditatie. Dat was al de bedoeling toen we aan deze toespraken begonnen, in die toespraken gaat het over meditatie. Je leert niet pas aan het eind hoe je moet mediteren. Het heeft met alles te maken. Nietwaar?