Krishnamurti Subtitles home


SA77T4 - Kan er compassie opbloeien op het gebied van verlangen?
4e openbare toespraak
Saanen, Zwitserland
17 juli 1977



0:22 Krishnamurti: We gaan door met waar we het over hadden tijdens onze vorige bijeenkomst. Misschien waren sommigen van u daar niet bij en daarom zal ik het heel kort samenvatten. Allereerst wil ik erop wijzen dat we een bijeenkomst hebben met serieuze mensen - althans dat hoop ik. Niet een bijeenkomst voor intellectuelen, romantici of sentimentele mensen, want we hebben met feiten te maken, feiten van het dagelijks leven, de manier waarop we leven. En als je niet serieus bent, dan heb je geen reden om hier te komen en alle moeite te doen om hier een uur te zitten luisteren. En ik hoop dat wij allen hier behoorlijk serieus zijn, want het gaat ons om ons dagelijks leven, dus om de dagelijkse feiten. De meesten van ons maken van deze feiten een abstract begrip, we abstraheren uit het feit een idee, een conclusie, en we worden gevangenen van die ideeën en conclusies. Je kan deze gevangenis wel ventileren, maar toch leven de meesten van ons, omdat we abstracties maken van feiten, in een gevangenis. Alsjeblieft, wees daarom zo goed te begrijpen dat we niet te maken hebben met ideeën, met een exotische filosofie of met abstracte conclusies. We zijn hier, als ik daar nogmaals op mag wijzen, zoals ik dat de laatste drie of vier bijeenkomsten heb gedaan, om dit alles samen te delen. We gaan in op problemen die veel zorgvuldigheid en aandacht vragen. Je moet heel erg serieus zijn, want het huis staat in brand. Ik weet niet of je van dit alles gewaar bent. Er is de communistische wereld die steeds druk uitoefent, die ons laat geloven in bepaalde ideologieën, wanneer je dat niet doet word je naar een concentratiekamp of psychiatrische inrichting gestuurd enzovoort. Dat rukt langzamerhand op. Het kan zijn dat je er nu niet gewaar van bent, maar als je gewaar wordt van de situatie in de wereld, alles wat er gaande is, op economisch, sociaal en politiek gebied en de voorbereiding van oorlogen, dan moet je behoorlijk serieus worden. Dit is niet iets waar je mee kan spelen, je moet iets doen.
5:06 En we hebben gezegd: actie die gebaseerd is op bekwaamheid, - de afgelopen donderdag hebben we dat bediscussieerd - actie gebaseerd op bekwaamheid leidt onvermijdelijk tot een verdelende, fragmentarische actie. Volg dit alsjeblieft. Ik ga hier weer op in, zoals de afgelopen donderdag. Want onze opvoeding, onze omgeving en de eisen van de maatschappij sporen iedereen aan om een bepaalde bekwaamheid te ontwikkelen. Deze bekwaamheid brengt niet alleen een gevoel van macht en positie met zich mee, maar het is ook zo dat de actie die voortkomt uit bekwaamheid erg beperkt is en de eigen belangrijkheid onderstreept. Daardoor bouw je een structuur op van jezelf, het ik, het ego. En zonder helderheid wordt bekwaamheid destructief. Met helderheid bedoelen we: de helderheid die komt met de kunst van het luisteren, de kunst van het zien, de kunst van het leren. Met het woord kunst bedoelen we: alles op zijn juiste plaats zetten, waar het hoort. En vanuit die actie, door alles zijn juiste plaats te geven, daar komt helderheid uit voort.
7:34 Helderheid komt niet voort uit logica, redenatie of objectief denken. Je hebt helderheid nodig om helder te handelen, heel en compleet. Je moet de betekenis van het luisteren begrijpen, de betekenis van het zien en de kunst van het leren. We hebben gezegd dat de kunst van het luisteren betekent dat je niet luistert naar je eigen vooroordelen, conclusies of ervaringen, want hiermee ben je heel goed bekend. Met deze vooroordelen en condities luister je, maar dan luister je helemaal niet. Je bent dan alleen aan het oordelen over wat er gezegd wordt en dat ken je allemaal wel, daardoor is er geen daadwerkelijke heldere communicatie.
8:54 De kunst van het zien, het kijken zonder enige richting, zonder enig motief, kijken naar de wereld, zien wat er om je heen gebeurt, in de politiek, religie, en alles wat de goeroes, ongelukkigerwijze, naar Europa toe brengen, dat alles helder te zien, zonder enige persoonlijke behoefte, zonder enig persoonlijk vooroordeel of wens. Dat vraagt nogmaals veel aandacht, die moet je hebben.
9:44 En ook het leren. En ik denk dat dit heel belangrijk is om te begrijpen. Leren betekent, zoals de meesten onder ons wel weten: kennis, feiten, informatie en die informatie, kennis en ervaring wordt opgeslagen in het brein en volgens deze kennis handel je bekwaam of onbekwaam. Maar als het denken - die het resultaat is van verzamelde kennis, ervaring en herinnering en daarom reageert op deze herinnering, wat het denken is - als het denken als het ware overvloeit naar het psychologisch gebied, dan creëert het chaos en daar hebben we de vorige keer voldoende over gesproken. Dus als je het niet erg vindt, gaan we daar niet nog een keer op in, want we hebben nog steeds veel te bespreken.
11:12 De kunst van het luisteren, de kunst van het zien wat er om je heen gebeurt en wat er in je innerlijk omgaat, wat er gebeurt in je relatie met een ander, man of vrouw, en dat heel helder zien. Dan brengt de kunst van het leren een bijzondere kwaliteit van helderheid met zich mee. Als je dit hebt gedaan, nu je hier zo zit als je dit werkelijk doet, niet in theorie, - volg het stap voor stap en doe het - dan krijg je een buitengewone helderheid waar actie uit voortkomt. En in deze helderheid ontstaat vanzelf bekwaamheid. Wat we nu doen is bekwaamheid ontwikkelen zonder helderheid en daardoor leidt, wat we ook doen in de wereld, in ons dagelijks leven, tot constant conflict, misère en verwarring. En nogmaals, het spreekt voor zich. We hebben gezegd dat zonder compassie helderheid op zichzelf weinig betekenis heeft.
12:47 Deze ochtend gaan we in op de vraag: wat is de betekenis en het belang van compassie. Voordat we hierop ingaan, is het belangrijk om te begrijpen dat we te maken hebben met het dagelijks leven en met niets anders, want dat is de basis van al onze relaties, en daardoor het hele leven.
13:36 De meesten van ons zijn middelmatig. Het woord middelmatig betekent, de oorspronkelijke betekenis van dat woord is: halverwege de heuvel opgaan. We doen dit allemaal, we komen tot halverwege en dat is middelmatigheid. Uitmuntendheid betekent helemaal naar de top gaan. Dus we vragen om uitmuntendheid, geen middelmatigheid, middelmatige actie. Is dat duidelijk? We gaan de hele weg, niet tot halverwege, anders worden we gesmoord, vernietigd als menselijke wezens, door politici of ideologen, of ze nu communist, socialist enzovoort, of eurocommunist zijn. We vragen van onszelf de hoogste vorm van uitmuntendheid. En deze uitmuntendheid kan alleen vorm krijgen als er compassie is, helderheid, en uit doe compassie en helderheid komt bekwaamheid voort - en niet andersom. En dat is wat we proberen te doen, bekwaamheid ontwikkelen, helderheid hebben en dan compassie. We zeggen nu juist het tegenovergestelde.
15:44 Dus we gaan in op de vraag wat compassie is. Wat is de structuur en aard van deze buitengewone kwaliteit die, als de menselijke geest haar niet bezit, de wereld zal vernietigen en zo de mens zal vernietigen. We hebben in onze toespraken ook gezegd dat ieder mens, jij als mens, de gehele mensheid vertegenwoordigt. Dat is niet een idee of abstract begrip, maar werkelijk een dagelijks feit. Waar je ook gaat, India, Azië, Amerika of Europa, of zelfs Rusland en China, ervaren mensen bezorgdheid, angst en onzekerheid, een enorm gevoel van eenzaamheid en twijfel, ze zijn gevangen in een stroom van verdriet. Overal in de wereld is dat een feit. Dus elk mens, en dat ben jij hier in deze bijeenkomst, en daarbuiten, bevat in feite de essentie van de hele mensheid. Dat is een feit maar je moet je dit niet alleen intellectueel realiseren maar dit feit niet alleen intellectueel beseffen maar met heel je wezen, in je bloed, in je binnenste, en dat is een absoluut feit. Het wordt dus heel belangrijk voor elk mens om te beseffen dat hij verantwoordelijk is. Als je je volkomen verantwoordelijk voelt dan zorg je ervoor, dan vind je het belangrijk wat voor opvoeding je kinderen krijgen, wat ze lezen, je besteed zorg aan alles.
18:35 We gaan nu in op de vraag van compassie. We hebben gezegd dat we dit samen bestuderen. We gaan dit samen beredeneren. We maken gebruik van de meest uitmuntende logica. Maar denkvermogen, helder, objectief denken en uitmuntende logica brengen geen compassie teweeg. Dus we moeten de kwaliteiten gebruiken die we hebben, en dat is denkvermogen, zorgvuldige observatie en van daaruit, een uitmuntende, heldere visie. We gaan samen op reis en alsjeblieft, zie hoe belangrijk dit is. Als je gewoon luistert en accepteert of afwijst dan communiceren we niet met elkaar. De spreker wil dit met jullie bespreken, erop ingaan, want hij vindt deze zaak zeer urgent. Als we deze vraag kunnen delen: wat houdt compassie in? - dan wordt het je eigen verantwoordelijkheid om helder te denken, niet met je persoonlijke vooroordelen of met je bijzondere ervaring of met bepaalde conclusies die je uit ervaring hebt getrokken of door te leren, te lezen enzovoort. Deze conclusies en ervaringen verhinderen dat je samen met een ander deelt. Ik denk dat dit heel duidelijk is.
21:23 We gaan samen verkennen en onderzoeken, niet intellectueel maar feitelijk in ons dagelijks leven, wat dat leven dan ook is: afschuwelijk, soms gelukkig, soms erg deprimerend enzovoort, wat het dan ook is, we gaan samen verder en onderzoeken dit alles. Alsjeblieft, besteed hier zorg en aandacht aan, en wees in godsnaam serieus, voor je eigen bestwil. De toekomst is wat je er vandaag van maakt. Als je achteloos bent, als je louter oppervlakkig leeft, creëer je een wereld in de toekomst die heel destructief zal zijn. Ik weet niet of je op de hoogte bent van wat er in de wereld gaande is, dat de technologie op militair vlak al heel ver ontwikkeld is, en alle gruwelen die daaruit voortkomen, en als je dit beseft, dan moet je wat doen. Laten we verder gaan om erachter te komen - niet door de spreker, want ik ben niet je goeroe, we vragen niemand om hem te volgen, want de volgeling vernietigt de waarheid. Er is geen goeroe, er is geen volgeling, hier is geen enkel soort autoriteit. We zijn samen als twee mensen, die zich verdiepen in niet alleen ons leven, maar het leven van de mensheid om een radicale psychologische transformatie in ons bewustzijn teweeg te brengen. De inhoud vormt het bewustzijn - de inhoud: wat het is - wat er zich binnenin dat bewustzijn bevindt, vormt het bewustzijn. Het spijt me dat ik nogal de nadruk leg op dit alles. Maar ik ben niet dogmatisch. Kijk ernaar, ga erop in en ontdek het voor jezelf.
24:33 Het gaat ons om de transformatie van de inhoud van ons menselijk bewustzijn. De menselijk inhoud is alle dingen die het denken erin gestopt heeft, zoals politiek, de verdeeldheid in de politiek, mijn land en jouw land, de ideologieën, de communistische ideologieën volgens Marx en Lenin, of eurocommunisme, met zijn eigen soort communisme. De inhoud zijn alle religieuze dogma's, rituelen en geloof, de eis dat je gehoorzaamt, want de priesters, de pausen of de vertegenwoordigers denken dat ze God of Christus vertegenwoordigen. De inhoud is angst, plezier, pijn, bezorgdheid, eenzaamheid, wanhoop en een enorm gevoel van groot verdriet en de angst om dood te gaan. Dat alles is de inhoud van elk mens in de wereld, of ze nu leven in China, Azië, India, Amerika of hier. Als er een transformatie is in het bewustzijn heeft dit invloed op de gehele mensheid. Als je het grondig doorneemt, ontdek je het. Doe het en je zal erachter komen.
26:38 Samen gaan we onderzoek doen naar de verschillende soorten inhoud van bewustzijn, waarin compassie niet bestaat. Er is medelijden en sympathie, er is tolerantie, het verlangen om te helpen, er is een speciale vorm van liefde, maar dat alles is geen compassie. We gaan dit onderzoeken. Begrijp alsjeblieft dat hoewel de spreker op een podium zit dit hem geen enkele autoriteit geeft, op welke manier dan ook. Hij zit daar voor het gemak, zodat je de man die spreekt kan zien, dat is alles. We hebben heel lang het gevoel van gehoorzaamheid geaccepteerd, 'Vertel ons wat we moeten doen en we doen het', dat is niet wat wij zeggen. Als je begrijpt wat compassie is, komt daaruit je eigen helderheid en actie voort en sta je buiten alle ellende en verwarring en daardoor kan je een ander bewustzijn in de wereld brengen.
28:40 Laten we nu verder gaan. Er komt een andere trein langs. We vragen of compassie - of liefde - plezier is? We gaan dit samen onderzoeken - alsjeblieft, houd er rekening mee, samen - wat is de betekenis en de zin van plezier, waar ieder mens zo naar zoekt, wat elk mens koste wat kost nastreeft. Wat is plezier? Het plezier dat voortkomt uit bezit, het plezier dat voortkomt uit capaciteit en talent, het plezier dat je een ander kan domineren, het plezier van enorme macht te hebben, op politiek, religieus of economisch vlak. Dan is er het plezier van seks, het plezier dat geld geeft, waardoor je een groot gevoel van vrijheid hebt. Dit zijn allerlei verschillende vormen van plezier. En als je heel zorgvuldig observeert, naar jezelf kijkt alsof je in een spiegel kijkt, zie je dat je hetzelfde najaagt - plezier. Het gaat misschien niet om geld of veel bezittingen maar het kan zijn door seks of het vasthouden aan een bepaalde ervaring, die je groot genoegen heeft gegeven, waar je je aan vastklampt, of een bepaalde conclusie, een ideologische conclusie die je het gevoel geeft van grote superioriteit, wat een vorm van plezier is.
31:56 Wat is nu eigenlijk de betekenis van plezier? Het woord, niet het plezier dat je aan iets ontleent, maar de essentie van plezier. We hebben onlangs besproken wat angst inhoudt en of mensen, jij als mens die de hele mensheid vertegenwoordigt, volledig vrij kan zijn, vrij van angst. We zijn hier heel voorzichtig op ingegaan, ik denk niet dat we hier vandaag opnieuw op in zullen gaan, want daar is nu geen tijd voor. Dus we vragen: wat is de eigenschap en de structuur van plezier, dat elk mens zoekt. Er zijn verschillende vormen van plezier: er is genot, er is een gevoel van vreugde, plezier, genot, vreugde en dan, extase. Op het gebied van plezier zijn de volgende zaken betrokken: plezier, vreugde, ergens van genieten en het gevoel van extase. De betekenis van het woord extase, - alsjeblieft, zie wat het betekent - de oorspronkelijke betekenis is: buiten jezelf zijn. Er is geen zelf dat geniet. Het zelf, dat is het ik, het ego, de persoonlijkheid, is totaal verdwenen, er is alleen dat gevoel dat je daarbuiten staat. Dat is extase. Maar deze extase heeft niets, maar dan ook niets met plezier te maken. We gaan zorgvuldig kijken naar plezier, de betekenis ervan, waarin vreugde is inbegrepen, verrukking, enzovoort. Ik hoop dat je hierop in wilt gaan. En misschien wil je er niet op ingaan omdat je bang bent, want je kan zeggen, mijn god, als je plezier wegneemt, wat is er dan nog in het leven? We nemen het plezier niet weg. We zeggen niet dat het vreselijk of verkeerd is, of iets dergelijks, we onderzoeken het. Maar als je zegt, onderzoek het niet te zorgvuldig, want ik ben bang, ga het dan alsjeblieft niet onderzoeken. Maar als je het wilt begrijpen, de betekenis ervan ziet en daar heel diep op ingaat, dan moet er geen blokkade zijn van jouw angst.
36:02 We zeiden: wat is plezier? Je geniet ergens van. Het genieten komt vanzelf als je naar iets heel moois kijkt. Op dat moment, in die seconde, is er geen plezier noch vreugde, er is alleen het gevoel van een geweldige observatie. En in die observatie is geen zelf. Wanneer je naar die bergen kijkt met besneeuwde toppen, met hun valleien, de grootsheid, de pracht en de buitengewone vormen ervan, worden alle gedachten verdreven. Je ziet dat enorme ding voor je. Dat is een genot. Het denken komt erbij en zegt: wat schitterend was dat, wat een een lieflijke ervaring was dat, de herinnering van deze waarneming wordt dan gecultiveerd en deze cultivatie wordt plezier. Waar het denken zich mengt in het gevoel van schoonheid, het gevoel van grootsheid, pracht of wat dan ook, een stukje poëzie, een waterplas of een prachtige boom in een eenzaam veld, het zien en niet registreren. Alsjeblieft, begrijp dit, want het is belangrijk. Zodra je de schoonheid registreert, zet deze registratie het denken in werking. Dan wordt het zien van die schoonheid en het verlangen die schoonheid na te jagen, plezier. Zijn we nog samen op weg? Je ziet een mooie vrouw of man en onmiddellijk wordt dat geregistreerd in het brein. Dat is een feit, nietwaar? Dan zet diezelfde registratie het denken in beweging en je wilt in haar gezelschap zijn en de rest volgt. Plezier is de voorzetting en het cultiveren van een voorval door het denken, en dat geeft het continuïteit. Je had een seksuele ervaring afgelopen nacht of twee weken geleden, je herinnert je dat, en de herhaling ervan, dat is de behoefte aan plezier. Dat ligt voor de hand.
39:46 Dus het punt is hier: is het mogelijk niet te registreren? Begrijp je? De werking van het brein is om te registreren, want in registratie vindt het zekerheid, het weet wat het moet doen. En in de registratie, wetend wat te doen, waar zekerheid in is, is de ontwikkeling van bekwaamheid. Deze bekwaamheid wordt een groot plezier, dat is talent, een gave, dat alles is de beweging van de voortzetting van het denken door verlangen en plezier. Begrijp je dit? Kunnen we verder gaan vanaf hier? Alsjeblieft, ik kan doorgaan. De spreker kan doorgaan. Maar ga je mee met de spreker, doe je het daadwerkelijk en zie je voor jezelf wat er aan de hand is en begrijp je de hele uitleg, de ontdekking, de verkenning hiervan? Juist?
41:28 Dus is het mogelijk alleen datgene te registreren wat absoluut nodig is en niets anders? Neem een simpel voorbeeld: de meesten van ons hebben wel eens pijn gehad, lichamelijke pijn van het een of ander. En deze pijn wordt geregistreerd, mijn brein zegt: ik moet heel voorzichtig zijn om deze pijn morgen niet weer te krijgen, of een week later, want lichamelijke pijn is storend. Je kan niet helder denken als er veel pijn is. En het brein registreert dat. Het is de functie van het brein om deze pijn te registreren en zo zichzelf te beschermen, waardoor het geen dingen doet die pijn veroorzaken. Het moet registreren. Maar wat gebeurt er dan? Bekijk het nauwlettend bij jezelf. Het is geregistreerd en daardoor is er de angst dat deze pijn later weer terugkomt. Dus deze registratie veroorzaakt angst. We vragen: is het mogelijk, na deze pijn gehad te hebben, om het te beëindigen, niet weer mee te nemen? Kan je dit volgen? Heb ik het duidelijk gemaakt?
43:41 We hebben het over een werkelijk feit en niet over een theorie, omdat we allemaal op de een of andere manier pijn hebben gehad, veel pijn of een beetje pijn. En als je die pijn hebt gehad, beëindig het, neem het niet mee. Dan heeft het brein de zekerheid om vrij en intelligent te zijn. Duidelijk? Op het moment dat je de pijn meeneemt, is het brein nooit vrij van angst, is het nooit vrij. Maar als je deze pijn gehad hebt, beëindig die dan aan het eind van de dag, denk er niet aan, waardoor je onrustig wordt, mijn God, het gaat morgen weer gebeuren, consulteer de dokter, neem medicijnen en dergelijke. Maar beëindig het, dan wordt het je duidelijk.
44:55 Dus we vragen, samen, ik vraag niet, jij vraagt ook, of het mogelijk om helemaal niet te registreren behalve de dingen die echt nodig zijn. Wat nodig is, is kennis, hoe een auto te besturen, een taal te spreken, technische kennis - volg dit alsjeblieft nauwkeurig - technologische kennis, kunnen lezen, schrijven en alles wat daarbij komt kijken. Maar in onze menselijke relaties, tussen man en vrouw wordt elk incident in die relatie geregistreerd. Zie je dat? Het wordt geregistreerd en wat gebeurt er dan? De vrouw raakt geïrriteerd of moppert, of ze is vriendelijk, welwillend, of zegt iets, net voordat je naar kantoor gaat, wat niet zo leuk is, en je maakt door registratie een beeld van haar, en zij maakt een beeld van jou. Dat is een werkelijk feit, nietwaar? Mijn god, zeg ik iets buitengewoons?
46:55 In menselijke relaties, tussen man en vrouw, of met een buurman en dergelijke, is de beeldvorming het proces van registratie. Dat wil zeggen, de vrouw zegt iets lelijks, je luistert ernaar, beëindigt het en registreert het niet. Als je echtgenoot iets lelijks zegt, luister er nauwkeurig naar, beëindig het en draag het niet met je mee. Dan zal je zien dat er helemaal geen beeld wordt geproduceerd, want als er geen beeld is tussen de man en de vrouw, dan is de relatie heel anders - helemaal anders! Maar als er een beeld is tussen deze twee, dan is dit een relatie van de ene gedachte tegenover de andere gedachte. En we noemen dat relatie, maar feitelijk is dat niet zo, het is maar een idee dat je mijn vrouw of mijn vriendin bent, gewoon een idee. Is dit alles duidelijk? Ik hoop dat je net zo actief bent als de spreker.
48:31 We gaan nu in op de vraag wat de eigenschap en de structuur van plezier is. Plezier is de continuering van een gebeurtenis, de gedachten geven er continuering aan. Het denken is de oorsprong van plezier. Als je geen gedachte had terwijl je iets moois zag, zou het gewoon eindigen. Maar het denken zegt: nee, ik wil hier meer van, de gehele beweging van het denken. En wat is de relatie van plezier met vreugde? Vreugde komt onverwacht naar je toe, het gebeurt. Je wandelt in een straat of zit in een bus of zwerft in de bossen, ziet de bloemen, de heuvels, de wolken en de blauwe lucht en ineens is er een buitengewoon gevoel van grote vreugde. Dan is er een registratie, het denken zegt: dat was schitterend, ik wil hier meer van hebben. Geluk wordt dan tot plezier gemaakt door het denken. Het is geen analyse, maar louter observatie. Dat wil zeggen, je ziet de dingen zoals ze zijn en niet zoals je ze wilt hebben. De dingen exact zien zonder enige vervorming, zien wat er gebeurt. Als je dat doet, zijn we samen, reizen we samen, onderzoeken we samen.
50:58 En vervolgens: wat is liefde?
51:06 Hoe laat is het meneer?
51:09 Publiek: Tien voor half twaalf.
51:12 K: Wat is liefde? Nogmaals, we hebben hierover zoveel meningen. We hebben hier buitengewone ideeën over: liefde is dit en niet dat, praat niet over liefde in het bijzijn van een meisje, de bijzondere ideeën die we hebben. We gaan dit helder onderzoeken. Samen onderzoeken. De spreker gaat je niet vertellen wat liefde is, of dat jij de spreker dat vertelt, maar we onderzoeken het. Je moet vrij zijn van je vooroordelen. Je moet vrij zijn van je mening wat liefde zou moeten zijn. Je bent vrij om te kijken. Wat is liefde? Is het plezier? We hebben gezegd: plezier is de beweging van het denken en is de continuering van een gebeurtenis in ons denken, dat is plezier, dat is heel nauwkeurig uitgelegd, het is niet mijn uitleg want je kan het zelf observeren. En we zeggen: is dat plezier? Is de beweging van het denken liefde? Begrijp je? Is liefde een herinnering, een gebeurtenis die plaatsvond tussen een man en een vrouw en de herinnering eraan, en levend met die herinnering, het voelen van die herinnering, die voorbij is, die steeds weer ophalen en zeggen, wat was het fantastisch toen we samen onder die boom zaten, dat was liefde. Maar dat is een herinnering aan iets wat voorbij is. is dat liefde? Is liefde het plezier van seks, waarin tederheid, welwillendheid is, enzovoort, Is dat liefde? We zeggen niet dat het zo wel of niet zo is. We vragen dit ons af, zoals je je alles in je leven moet afvragen! Twijfel - aan alles. Maar wanneer je alles betwijfelt houd je niets over. Twijfel moet aan de lijn worden gehouden, net als je een hond aan de lijn of een touw houdt moet twijfel aan de lijn worden gehouden, en je moet weten wanneer je die laat vieren of tegenhoudt. Dat is de kunst van de twijfel.
54:56 We gaan alles betwijfelen en bevragen wat de mens in elkaar heeft gezet door te zeggen: dit is liefde. Dus zeggen we: is liefde plezier? Wanneer dat zo is, legt plezier de nadruk op de herinnering, op dingen van het verleden, en maakt het zelf belangrijk: mijn plezier, mijn opwinding, mijn herinneringen. Is dat liefde? Is liefde verlangen? Stel deze vragen, voel dat het brandende vragen zijn, want je moet erachter komen, omdat we liefde hebben gereduceerd tot plezier, dat is een dagelijks feit. Is liefde verlangen?
56:25 Wat is verlangen? Ik verlang naar een auto, ik verlang naar een huis, je verlangt bekendheid, macht en positie. Er zijn tientallen dingen die je verlangt: om mooi te zijn, intelligent en slim en gewiekst te zijn, verlangen. En wat is verlangen? Brengt verlangen helderheid? Alsjeblieft, stel de vraag met mij. Datgene wat je liefde noemt, en we zeggen, is die liefde gebaseerd op verlangen, om een vrouw te bezitten, om met een vrouw te slapen of met een man, het verlangen haar vast te houden, te bezitten, domineren en controleren, zij is de mijne en niet de jouwe. En het plezier dat dit bezit verschaft, deze dominantie. Mannen domineren de wereld en de vrouw vecht dus tegen deze dominantie. Wat is de eigenschap en structuur van verlangen? Verlangen, niet naar iets, niet naar het huis, naar een goede auto of naar positie en macht, om belangrijk te zijn in je kleine gemeenschap, in je kleine vijver. We moeten uitzoeken wat verlangen is.
58:26 We zeggen niet dat je geen verlangen mag hebben. En dat is wat de kerken over de gehele wereld zeggen, de georganiseerde religies hebben gezegd: onderdruk het verlangen. Als je God wilt dienen moet je leven zonder verlangen. De priesters hebben dit volgehouden, hoewel ze zeggen dat ze zonder verlangen zijn branden ze van verlangen, ze zijn er vol van. Misschien willen ze geen wereldlijke dingen maar ze willen bisschop, aartsbisschop of paus worden en de ladder beklimmen van het spirituele succes.
59:18 Wat is verlangen? Brengt verlangen wel helderheid, de helderheid van bekwaamheid in actie? Bloeit er compassie op het gebied van verlangen? Je moet deze vragen stellen. Om de waarheid ervan te acherhalen moet je uitzoeken wat verlangen is, geen verlangen naar het object, de objecten zijn niet belangrijk, je kan variëren, als kind wil je graag speelgoed, als je wat ouder wordt verlang je wat anders. We discussiëren of praten niet over het onderwerp van verlangen, maar wat is verlangen precies? Als het geen klaarheid brengt en als verlangen niet het terrein is van schoonheid en de grootsheid van compassie, welke plaats heeft verlangen dan? Dus je moet hierop ingaan en het uitzoeken, niet volgens de een of andere psycholoog, of prediker, inclusief die van de spreker, maar dit samen uitzoeken. We benadrukken dat we samen denken, redeneren, samen ontdekken. Niet dat ik het ontdek, en je dit accepteert of verwerpt, maar dat we het samen ontdekken. Wat is verlangen? Verlangen naar een betere maatschappij en de cultivatie van dat verlangen, wat hartstocht voor een idee wordt. Mensen zijn zo toegewijd aan het communisme, ze zijn er gepassioneerd over, of over een andere ideologische projectie. Het wordt heel belangrijk om in te gaan op de vraag wat verlangen is, niet hoe je het kan onderdrukken, hoe ervan weg te lopen of hoe je het mooier kan maken dan het is, maar wat is nu verlangen? Hoe komt het dat mensen hierin gevangen raken? Je bent een jaar een christen of dertig jaar, dan zet je het opzij en neem je een ander etiket aan, genaamd hindoe, boeddhist, of wat je ook kiest, of zen.
1:02:42 In ons onderzoek hebben we te maken met feiten, niet met meningen, niet met oordelen, dan heb jij jouw mening en de spreker heeft geen mening, en dus is er een gevecht en geen communicatie. Maar we gaan in op de feiten, niet jouw of mijn feit, maar het feit dat mensen enorme verlangens hebben, absurde verlangens, illusionaire verlangens. En wat is verlangen? Hoe verschijnt het? Ga erop in, kijk ernaar, je hebt je eigen verlangens, helaas of gelukkig. Het verlangen om goed te zijn, nietwaar. Hoe komt dat verlangen in je op? Je ziet een mooie vrouw of man - ziet. Waarneming, het zien, dan het contact, dan de sensatie, deze sensatie wordt overgenomen door het denken en wordt een verlangen met het bijbehorende beeld. Volg het bij jezelf en je zult het zien. Je ziet een mooie vaas, een mooi beeldhouwwerk – ik bedoel niet de moderne beelden, sorry. Je kan het mooi vinden maar persoonlijk houd ik er niet van, je ziet een mooi standbeeld, Egyptisch of Grieks uit de oudheid en je kijkt ernaar. Je kijkt ernaar, als je het mag aanraken, dan raak je het aan. Je ziet de diepte van dat beeld terwijl hij op een stoel zit of met gekruiste benen. En dan is er een sensatie, nietwaar? Wat een schitterend beeld. En vanuit die sensatie zegt het verlangen: had ik het maar in mijn kamer staan, zodat ik er elke dag naar kan kijken, het elke dag kan aanraken. En de trots van het bezit om zoiets prachtigs te hebben. Dat is verlangen, nietwaar? Zien, contact, sensatie, het denken gebruikt deze sensatie en cultiveert het verlangen iets wel of niet te bezitten. Dat ligt voor de hand, dit is niet mijn uitleg. Het is een feitelijke uitleg.
1:06:25 Nu komt de moeilijkheid als je beseft dat religieuze mensen over de hele wereld hebben gezegd: 'Kijk niet!' Als een vrouw in de buurt komt, kijk naar iets anders. Denk aan haar als was het je zus, moeder, God of wat dan ook. Jullie lachen, maar je bent hierin opgegroeid. Je bent hierdoor geconditioneerd. Alle religieuze mensen hebben gezegd: 'Leg de geloften van het celibaat af. Kijk niet naar een vrouw. Als je kijkt, behandel haar als je zuster, moeder, of wat je ook wilt want je bent in dienst van God, je hebt al je energie nodig om hem te dienen.' In het dienen van God ga je door grote beproevingen, wees daarom voorbereid, en verspil niet je energie. Maar vanbinnen broeit het. We proberen te begrijpen wat er broeit. Niet naar een vrouw of man kijken, maar dat wat verlangen is, is voortdurend in gevecht, het wil vervulling en zich waarmaken. Dus we zeggen: het verlangen is de beweging van gewaarwording, zien, contact, sensatie, en het denken in de vorm van verlangen met het bijbehorende beeld. We zeggen: zien, aanraken, sensatie, dat is toch normaal en gezond, nietwaar? Eindig het daar! Laat de gedachte niet opkomen en ja zeggen, het overnemen en er een verlangen van maken. Als je dit begrijpt, dan ga je het zien. Dan zal je het nooit onderdrukken, dan is er geen onderdrukking van verlangen. Dat wil zeggen, je ziet een mooi huis, met de juiste verhoudingen, prachtige ramen, mooie tuin, goed onderhouden, met een dak dat opgaat in de lucht, met dikke muren die één zijn met de aarde. Je kijkt ernaar, er is een sensatie. Je raakt het aan, niet dat je het aanraakt, maar je raakt het aan met je ogen, ruikt de lucht, de kruiden en het vers gemaaide gras. Kan je hier stoppen? Waarom wordt sensatie verlangen? Kan je dit volgen, is dat duidelijk? Als er gewaarwording, contact en sensatie is, dan is dat natuurlijk en mooi, je ziet een lieflijk ding of een lelijk ding. Je beëindigt het en zegt: dit is een mooi huis. Dan is er geen registratie van het denken dat zegt: bezat ik dat huis maar, wat verlangen is, en de voortzetting van dat verlangen. Je kan dit zo makkelijk doen! En ik bedoel, gemakkelijk als je de eigenschap van verlangen kent.
1:11:12 We vragen: is plezier liefde? Is herinnering liefde? Is verlangen liefde? Dus plezier, herinnering en verlangen zijn de beweging van het denken. Dan vraag je: kan het denken liefde stimuleren? Is een gedachte liefde? Maak ik dit duidelijk? Alsjeblieft, kom op.

A: Ja.
1:11:55 K: Dus zoek het uit. Als het geen plezier is, want plezier heeft zijn plaats, als het geen verlangen is, geen herinnering ofschoon dat zijn plaats heeft, wat is dan liefde? Is liefde jaloezie? Is liefde het gevoel van bezitten? Mijn vrouw, mijn man, mijn meisje, bezitten? Houdt liefde angst in? Stel deze vragen en ontdek het. En als het geen van deze dingen betreft - geen van al deze dingen! - als je al deze dingen volledig wegvaagt en alles in de juiste plaats zet, dan is er liefde, begrijp je, dan is er liefde!
1:13:21 We zeggen dat door ontkenning het positieve is. Door ontkenning. Dat wil zeggen, is plezier liefde? En we onderzochten plezier en we zien dat dit niet zo is, hoewel plezier zijn plaats heeft, is dat is het niet, nietwaar? Dus je ontkent dat. Je zegt: het is niet herinnering, hoewel herinneringen nodig zijn. We zetten herinnering op zijn juiste plaats, zo ontken je dat herinnering liefde is. Je ontkent verlangen, hoewel verlangen een bepaalde plaats heeft. Daarom zeg je: door ontkenning, is er het positieve. Maar wij gaan daarentegen uit van het positieve en raken dan gevangen in het negatieve. Dat wil zeggen, je begint met twijfel, volledige twijfel, en dan kom je tot zekerheid. Maar als je start met zekerheid, zoals wij allen doen, dan eindig je in onzekerheid en chaos.
1:15:03 In de ontkenning wordt het positieve geboren. Dit was het. Ik ben klaar voor deze ochtend. We gaan komende dinsdag verder.