Krishnamurti Subtitles home


SA79T3 - Bestaat er psychologisch gezien überhaupt veiligheid?
Derde openbare toespraak
Saanen, Zwitserland
12 juli 1979



1:00 Ik was bijna niet gekomen vanmorgen.
1:04 Ik ben hevig verkouden.
1:16 Zullen we verdergaan met waar we het eergisteren over hadden? Is dat goed? Het komt mij voor dat we de zaken nooit goed doordenken. We gaan halverwege en geven het dan op. En ik denk dat we niet serieus genoeg zijn om er op in te gaan. Ik zou graag met u willen discussiëren of bespreken, als het goed is, niet alleen waar we het eerder over hebben gehad, het samen nadenken, maar over het probleem van veiligheid, waarom mensen over de hele wereld psychologische veiligheid zoeken. Je hebt fysieke veiligheid nodig. We moeten voedsel hebben, kleren en onderdak. En kennelijk is de mens eeuwenlang niet in staat geweest de maatschappij zo te organiseren dat iedereen genoeg eten, kleren en onderdak kon krijgen. Er zijn heel veel revoluties geweest om dit te bewerkstelligen, totalitaire, allerlei soorten, maar kennelijk zijn die er niet in geslaagd. Komt dat omdat we fysieke veiligheid zoeken, en dat het verlangen naar fysieke veiligheid psychologisch de fysieke behoeften heeft overgenomen? Begrijpt u mijn... ? Je hebt fysieke veiligheid nodig en dat is de taak van een goede maatschappij. Waar we zo dadelijk op in willen gaan: wat is een goede maatschappij. Waarom mensen er nog niet in geslaagd zijn dat te regelen, en zij hebben het vermogen dit te organiseren, genoeg energie, om ervoor te zorgen dat alle mensen genoeg voedsel, kleren en onderdak krijgen. Dit is het ene probleem.
4:10 En het andere is: elk mens zoekt psychologische veiligheid, innerlijke veiligheid, vertrouwend op geloof, daaraan vasthoudend, in de hoop in dat geloof veiligheid te vinden, in een ideaal, in een persoon, in een concept, in een ervaring, en vindt hij ooit veiligheid in dit soort zaken? Begrijpt u mijn vraag? En als dat niet zo is, waarom houdt hij dan hieraan vast? Begrijpt u mijn vraag? Laten we samen, als u het goed vindt, over deze vraag nadenken.
5:27 Dat wil zeggen, als u bereid bent uw eigen arrogantie opzij te zetten, uw specifieke vooroordelen, uw eigen conclusies, en laten we samen over dit probleem nadenken. Wat niet betekent dat u aanneemt wat de spreker zegt, noch uw eigen conclusies accepteert, omdat u er geen heeft, u heeft ze opzij gezet. Laten we dit dus zeer zorgvuldig overdenken, en dit zou wel eens één van de redenen kunnen zijn dat mensen zo bang zijn. Waarom houdt de geest vast aan een specifieke herinnering, een specifieke ervaring, aan een geloof dat elke betekenis heeft verloren, waarom? Laten we het hier samen over hebben.
6:54 Ofwel hij is niet in staat om de feiten te zien of hij leeft liever in een illusie, in een sprookje dat op geen enkele manier lijkt op de werkelijkheid: de werkelijkheid zoals deze zich op dit moment afspeelt. Of hij zet de ervaring, het idee, het ideaal, het geloof, even apart als zijnde onnauwkeurig, maar houdt hier aan vast, omdat hij verstandelijk niet in staat is om het te onderzoeken. Begrijpt u? Laten we nu stap voor stap verder gaan.
8:00 Heeft u een geloof waar u aan vasthoudt? En als u aan een geloof vasthoudt, wat is dat geloof? Hoe komt dat tot stand? Door eeuwen van propaganda, zoals de meeste religies hebben gedaan, dat is hun specialiteit, daar zetten ze zich voor in. Eeuwenlang is een geloof ontwikkeld en men aanvaardt dit als vanzelfsprekend, van kinds af aan, en het is makkelijker te volgen wat de traditie is geweest, dan om je ervan los te maken. Begrijpt u dit allemaal? Als u geen specifiek geloof heeft, heeft u misschien idealen. Het woord 'idee' komt geloof ik van de Grieken, wat betekent kijken, observeren. Begrijpt u? Niet observeren en een conclusie vormen, waar dan weer een idee uit ontstaat. Het woord 'idee' betekent feitelijk waarnemen. Welnu, hebben wij idealen, wat eigenlijk de toekomst is? De toekomst die bereikt moet gaan worden. Het ideaal is vanuit de ervaringen uit het verleden geprojecteerd, vanuit bepaalde conclusies die zijn verzameld, en vandaaruit projecteert u een ideaal, historisch, wereldlijk, of persoonlijk. Nietwaar? Zo projecteert het verleden een concept als een ideaal, wat de toekomst is, en past zich aan aan de toekomst, aan dat ideaal. Het is dezelfde beweging, vanuit het verleden, veranderd via het heden, en de toekomst. Dat is duidelijk, nietwaar? Welnu, als u dit begrijpt, dat als u een ideaal heeft, er een tegenstrijdigheid moet zijn in uw dagelijks leven, omdat dat ideaal iets onwerkelijks is - nietwaar? - niet feitelijk. Feitelijk betekent wat er gebeurt, en daarom is er conflict, aanpassing, imitatie, verdeeldheid. Men probeert in zijn handelen voortdurend in de buurt te komen van iets wat niet feitelijk is. Ik vraag me af of u dit begrijpt. Dát is een illusie, dit is feitelijk.
11:55 Na dit zorgvuldig te hebben uitgelegd kunnen we veel verder in details treden. Begrijpt u werkelijk dit feit? Of bent u het al aan het vertalen naar een idee? Begrijpt u? Neem uzelf waar alstublieft. Wat betekent, als u een ideaal hebt en u de aard van dat ideaal begrijpt, hoe het ideaal tot stand komt. Lenin, de marxisten, maoïsten, hebben zulke idealen, na bestudering van de geschiedenis hebben zij hun specifieke conclusies getrokken over de geschiedenis en deze geprojecteerd als ideeën en ervoor gezorgd dat mensen deze ideeën zijn gaan navolgen. Dus heeft u, als mens die dit zeer zorgvuldig heeft overdacht, ziet u hoe verkeerd dit is en kunt het derhalve laten varen? Of u vindt dat als u een ideaal heeft, u tenminste iets doet, dat u actief bent, iets tot stand brengt, uw idealen waarmaakt. En dat geeft een bevredigend gevoel, eigendunk, een nuttig gevoel. Begrijpt u dit allemaal?
13:51 Dus na dit samen besproken te hebben - samen - zet u uw idealen opzij? Als u dat doet, dan zegt u... is het dan mogelijk om echt te kijken naar wat er gebeurt? Niet in tegenstelling tot het ideaal en beoordelen wat er volgens dat ideaal gebeurt, maar het vermogen hebben om te kijken wat er in werkelijkheid gebeurt. In dat waarnemen van wat er in werkelijkheid gebeurt is geen conflict, u kijkt alleen maar. Ik vraag me af of u dit begrijpt. Doen we dit samen of ben ik....? Hou in gedachten dat we dit samen doordenken.
15:06 Het is erg belangrijk dat we niet alleen leren goed te luisteren, maar ook het vermogen hebben, wat vanzelf komt als u geïnteresseerd bent, in staat zijn te begrijpen wat onwaar is en dan is het voorbij. Ik zal mijn mening opzij zetten, ik laat deze niet in de weg zitten. Kunnen we samen al onze idealen opzij zetten? Omdat we dit samen doordenken, omdat we dit vraagstuk van veiligheid onderzoeken. We denken dat we veilig zijn als we een ideaal nastreven, hoe onjuist dit ook is, hoe onwerkelijk het ook is, wat geen waarde heeft, maar een bepaald gevoel van nut geeft. En dat nuttige gevoel geeft een bepaald gevoel van zekerheid, bevrediging, veiligheid. Nietwaar? Kunnen we verder gaan? Niet verder met woorden maar dat u echt uw idealen opzij hebt gezet.
16:57 Dus onderzoeken we nu het vraagstuk van veiligheid. En waarom mensen over de gehele wereld vasthouden aan ervaring? Stel deze vraag alstublieft aan uzelf. Niet alleen seksuele fysieke ervaringen, maar ook zogenaamde spirituele ervaringen, die veel gevaarlijker zijn. U bent aan het wandelen, alleen of met anderen, u beleeft plotseling een vorm van extase, iets heerlijks, en die ervaring slaat u op, houdt u vast. Het gebeurde is voorbij - nietwaar? - er is de herinnering eraan en je houdt die herinnering vast, wat we ervaring noemen. Het feitelijke woord 'ervaring' betekent ergens doorheen gaan. Ergens doorheen gaan en ermee stoppen, niet in je geheugen voortzetten wat er gebeurd is. Vooral bij zogenaamde psychologische ervaringen of religieuze ervaringen, die erg subtiel zijn als ze zich voordoen, beleeft de geest plezier aan iets wat niet gewoon is. Met gewoon bedoel ik dan wat er dagelijks gebeurt. Maar datgene wat plotseling gebeurt, of wat is gebeurd, nadat je er onbewust aan hebt gewerkt en er gebeurt dan iets - ik hoop dat u dit allemaal begrijpt - en u houdt eraan vast - waarom? Geeft dat je een bepaald gevoel dat je ervaringen hebt, hebt gekend? Iets wat ongewoons is en dat geeft je een gevoel van plezier, een groot genoegen, en in die ervaring schuilt een bepaald soort veiligheid, omdat je totaal iets anders hebt ervaren dan 'wat is'. Nietwaar, begrijpt u dit allemaal?
20:20 En geven geloof, idealen, ervaringen, herinneringen, geven zij veiligheid? Werkelijke veiligheid, zoals fysieke veiligheid. Begrijpt u dit allemaal? Of wil de geest graag in een bepaalde staat van illusie leven? Alstublieft, we denken hier samen over na, we zijn niet met propaganda bezig en we proberen u nergens van te overtuigen. We proberen samen te ontdekken waarom mensen vasthouden aan iets wat voor anderen duidelijk illusies zijn. Welnu, geeft dat, zoals we zeiden, hun een gevoel van grote superioriteit? 'Ah, ik heb iets meegemaakt wat jullie niet hebben meegemaakt'. Dat is het register dat de goeroes bespelen - 'ik weet het, jij weet het niet.' En waarom leven mensen op deze manier? Waarom leeft u of 'X' op deze manier? Alstublieft, denk hier over na. Laten we hier samen over nadenken, omdat uw ervaring persoonlijk is, begrensd, egocentrisch en bij de ander is dat ook zo. Dus uw ervaring is altijd verschillend van de mijne of van de ander en de mijne is beter dan de uwe, dus is er altijd sprake van verdeeldheid. Bevinden wij ons, terwijl we dit samen overdenken, vasthoudend aan onze ervaringen, geloven, idealen, aan onze conclusies, in de wetenschap dat het slechts woorden zijn, in de wetenschap dat het slechts zaken zijn die zijn verdwenen, beëindigd, in het verleden? Waarom houden we ze vast? Komt het omdat we met bepaalde illusies willen leven waar we plezier aan beleven? Is er veiligheid in illusies? Kennelijk wil een grote meerderheid van de mensen in deze wereld graag in illusies leven, of het nu wetenschappelijke illusies zijn of religieuze illusies, of economische illusies, of nationale illusies. Ze lijken ervan te houden. Maar wellicht zijn we serieus, willen we niet slechts amusement, zijn we zeer betrokken bij de sociale structuur, die destructief is, gevaarlijk, en wij mensen zeggen dat we moeten zorgen voor een andere kwaliteit van geest en een andere maatschappij.
24:53 Dus vragen wij ons af: waarom zoeken wij veiligheid in illusies? Onderzoek het alstublieft. En hoe komt het dat we onmogelijk de feiten onder ogen durven te zien? Stel bijvoorbeeld, afgunst is het gemeenschappelijke lot van de mensheid. Nietwaar? afgunst is vergelijking, waarderen van wie ik ben ten opzichte van u. Dat is de maat nemen. Nu we samen nadenken, waarom is het niet mogelijk om dit volledig te beëindigen? Dat vraag ik u. Ik zeg niet dat het zou moeten of niet zou moeten. Het feit is de reactie die we afgunst noemen. Dat is een feit. Maar dat ik niet afgunstig mag zijn is fictie. Nietwaar? Zijn we hier over eens? Het feit van deze reactie - afgunst - is wat er gebeurt, maar de geest heeft het concept bedacht dat je dat niet zou mogen zijn, wat onwerkelijk is. Dus span je je in om van het feit naar het niet-feit te gaan. Ik vraag me af of u dit allemaal begrijpt! Nietwaar, meneer? Hebben we contact? Terwijl je het feit onder ogen moet zien zonder het niet-feit erbij te halen. Begrijpen we elkaar? Ik weet het niet. Ben u allemaal moe deze ochtend? We zijn dus zo getraind, opgevoed in het aanvaarden van ficties,
27:41 als zijnde veel belangrijker dan de werkelijkheid. En we geloven dat we in deze fictie veiligheid hebben gevonden. Nietwaar? Als u dit hoort, is het dan een idee, een concept, of u bent echt aan het luisteren en ziet u dus het niet-feit en maakt u er een einde aan? Ik vraag me af of u dit begrijpt? Doet u dat?
28:25 We moeten dus het vraagstuk bekijken: wat betekent het om te luisteren? U heeft nu bijna een half uur geluisterd. Heeft u werkelijk een half uur geluisterd naar wat er is gezegd, dus wat u tegen uzelf zegt, niet wat een ander zegt. Klopt dat? Luistert u zo volledig, begrijpt u de illusie werkelijk en snapt u de dwaasheid van leven in een illusie en stopt u hier dan mee? Kunnen we bij het feit blijven en ons niet verbinden met de fictie? Omdat onze geest, zoals we zeiden, geconditioneerd is voor niet-feiten. Kijk slechts naar wat we hebben gedaan.
29:54 Onlangs zei een man tegen me: "Ik kan mijn zoon niet begraven in de 'campo santo' - een begraafplaats - omdat hij niet is gedoopt". Begrijpt u? Begrijpt u wat ik zeg? Niet gedoopt, u weet wel, met die onzin bezig zijn. En hij was diep geschokt, ellendig, ongelukkig, dat zijn zoon daar niet kon worden begraven in wat hij 'heilige grond' noemde. Begrijpt u? Kijk, nee alstublieft meneer, dit is zeer serieus. U kunt erom lachen, u kunt het opzij schuiven, omdat u zegt dat het onzin is, maar u heeft uw eigen onzin.
30:54 Kunnen we hier zo grondig, aandachtig naar luisteren, kijken, onze volledige aandacht geven, zodat alle illusies zijn verdwenen? En deze illusie is onderdeel van onze conditionering. Als u katholiek bent, kijk naar de illusies die u heeft, of hindoe, enzovoort, enzovoort. We hoeven hier niet allemaal op in te gaan. Een geest die veiligheid heeft gezocht in fictie, dat heeft laten vallen, ontdekt heeft dat zich daarin geen veiligheid bevindt, dan, volg dit alstublieft - wat is de hoedanigheid van de geest die waarneemt wat er gebeurt, de werkelijkheid? Begrijpt u mijn vraag? Heb ik de vraag duidelijk gesteld? Alstublieft.
32:16 Goed. Stel ik heb geen - nee, niet stel - het is klaar, ik heb geen illusies. Wat niet betekent dat ik cynisch, onverschillig of verbitterd ben geworden, maar illusies spelen niet langer een rol in mijn leven. Dan vraag ik mijzelf af: wat is de kwaliteit van de geest, uw geest, samen, wat is de kwaliteit van onze geest die kijkt naar wat er gaande is? Begrijpt u mijn vraag? Begrijpt u mijn vraag, meneer? Wat is de staat van uw geest die bevrijd is van alle soorten illusies? Nationale illusies, wetenschappelijke illusies, natuurlijk alle absurde illusies van religies en de illusies die u heeft meegedragen in de vorm van uw eigen ervaringen. Klopt dat? Wat is de kwaliteit van een geest die vrij is? Alleen zo'n geest kan waarnemen wat er gaande is, natuurlijk. Begrijpt u dit?
34:04 De vraag is nu: de geest zoekt veiligheid - nietwaar? hij wil veiligheid, hij heeft geen veiligheid gevonden in illusies, maar toch zegt hij: "Ik moet veiligheid hebben". Ik vraag me af of u dit allemaal volgt. Dus zegt hij: "Ik moet veiligheid zoeken in mijn relatie". Natuurlijk. "Ik heb geloof laten varen, idealen - ah, ik ben moe (gelach), de ervaringen, de herinneringen, alle nationalistische onzin, dat alles, het is allemaal weg". Maar iemands geest is niet vrij van het idee van veiligheid. En dat kan wel eens het begin zijn van alle angst. Dus zeg ik: "Is er veiligheid in mijn relatie met een ander?" Kom op, jullie zijn degenen die hierin verstrikt zijn geraakt. Is er veiligheid in het beeld dat ik omtrent mijn vrouw of mijn man heb geschapen, mijn vriendin? Kennelijk niet. Omdat dat beeld de projectie is van voorbije herinneringen. Nietwaar? En de voorbije ervaring heeft dit beeld voortgebracht en op grond van dat beeld handel ik, wat de toekomst is. Nietwaar? Maak ik dit ontzettend ingewikkeld? De geest zegt dus nu: er is geen enkele veiligheid in welk beeld dan ook. Nietwaar? Niet in relaties maar in geen enkele situatie met beelden die door het denken zijn gemaakt uit voorbije ervaringen. Nietwaar?
36:58 Dus als u geen beeld heeft, hoe is dan de relatie waarin de geest nog steeds veiligheid zoekt? Nietwaar? Kom op, heren! Is er een relatie tussen twee mensen als zij niet volkomen samen nadenken? In het samen nadenken bevindt zich volledige veiligheid. Nietwaar? Dat wil zeggen, je moet al je meningen laten varen, oordelen, ervaringen, dat soort zaken, en de ander doet dat ook, dus kunnen ze samen nadenken. Nietwaar? Dat is de werkelijke relatie waarin geen verdeeldheid is zoals mijn en jouw persoonlijke denken. Nietwaar? We zeggen dus: er is psychologische veiligheid, totale veiligheid, wanneer de geest bevrijd is van alle illusies en geen veiligheid zoekt in een relatie als een vorm van gehechtheid. Nietwaar? Omdat gehechtheid één van de illusies is waarin we menen veiligheid te kunnen vinden. Ik ben gehecht aan jou. Ik ben gehecht aan dit publiek. Ik kom hier, de spreker komt hier en wil spreken, zichzelf uitdrukken, zichzelf waarmaken, en vindt zodoende daarin een bepaalde veiligheid. Wat er op neer komt, dat de spreker u misbruikt voor zijn eigen veiligheid. En als de spreker eerlijk en redelijk fatsoenlijk is, zegt hij dat dat klinkklare nonsens is en neemt hij afstand van dat soort onzin.
40:03 Dus in gehechtheid willen wij veiligheid vinden. En wanneer u het niet in de ene gehechtheid vindt, probeert u het in een andere gehechtheid te zoeken. Je bent 20 jaar met iemand getrouwd, het verveelt je en plotseling (gelach) ga je er met iemand anders vandoor, wat gebeurt in de maatschappij, en dan hoop je maar een soort veiligheid te vinden, opwinding, seks en wat dies meer zij. Kijk naar wat we doen, heren. Of u bent gehecht aan uw huidige vrouw of man en bent tevreden, nietwaar? - wat een andere veiligheid is. Ik vraag me af of u dit allemaal begrijpt. Ik vraag me of u begrijpt hoe uw geest de hele tijd trucjes met u uithaalt. Dit noemen we liefde.
41:27 Dus zeggen we: bestaat er überhaupt psychologische veiligheid? Denk hier over na. Men heeft de behoefte aan psychologische zekerheid ingebed in het geloof, in idealen, in ervaringen, in herinneringen, in gehechtheid, in God, enzovoort, enzovoort. En hebben we nu veiligheid? Of is het allemaal een illusie? Ik bedoel dat je enorme troost kunt putten uit welke vorm van illusie dan ook: dat Jezus jou gaat redden, geweldig! Troost, je redden van God mag weten wat dan ook, het maakt niet uit! Enzovoort, enzovoort. De hindoes hebben het, de boeddhisten, hetzelfde patroon wordt over de hele wereld herhaald. Dus zien we nooit het feit onder ogen maar leven we liever in fictie.
42:51 En terwijl we dat doen wordt onze geest verscheurd. Nietwaar? We worden wreed, we denken dat conflict onvermijdelijk is, bij het leven hoort. Als je dat allemaal opzij zet, hoe zet je dat allemaal opzij? Dat is het hele punt. Begrijpt u? U heeft hier nu drie kwartier naar geluisterd en op welke manier, als u uw bijzondere illusies hebt ontdekt, op welke manier heeft u deze opzij gezet? Begrijpt u? Volg dit alstublieft. Is het een kwestie van vastberadenheid? Is het een kwestie van keuze, als je ziet dat dit een illusie is, heb ik dat liever? Is het een resultaat van iemands concept dat u wordt opgedrongen? Komt het door uw eigen heldere waarneming? Dat wil zeggen dat u het zelf zo ziet.
44:58 Dan komt de vraag naar boven: Hoe ziet u het? Volgt u dit allemaal? Wordt u niet moe? Je ziet dat je bent gevangen in een illusie, een ideaal. Hoe zie je dit fenomeen? Is het een beredeneerde conclusie? Een duidelijk verwoorde uitleg? Komt het omdat u vakkundig bent overtuigd? Of ziet u dit feit zelf. We vragen nu: hoe ziet u het? Neemt u het alleen met uw ogen waar, de feiten in de wereld en vanuit die visuele waarneming, door boeken te lezen, kranten, tijdschriften, discussies, bent u tot de slotsom gekomen dat idealen waardeloos zijn. Dat is slechts een intellectueel proces en daarom leeft u slechts in een concept en dus in fictie, hoe logisch u ook waarneemt, redelijk, rationeel, en dan zegt: "Ik zal het loslaten". Maar dat loslaten doet u niet werkelijk omdat je nog andere illusies achter de hand hebt. Daarentegen zeggen we - luister hier alstublieft naar - als u waarneemt zonder enige herinnering in uw waarneming, ik moet dit duidelijk maken, anders zult u denken dat ik gek ben. We bespreken samen het vraagstuk van het begrijpen of u tot de conclusie bent gekomen dat illusies nonsens zijn en er daarom niets mee te maken wilt hebben. Of heeft u inzicht in de hele beweging van illusie? Begrijpt u mijn vraag? Ik kan - je kunt één soort illusie nemen, een geloof, dat onderzoeken, je erin verdiepen, en zeggen: "Welnu, het is afgelopen". En zo kun je je idealen onderzoeken, enzovoort, enzovoort. Daardoor word je niet echt bevrijd, nietwaar? Onderzoek dat, maar bevrijdt het je echt als je rationeel, logisch en redelijk de verschillende vormen van illusies hebt onderzocht? Wat betekent, hoe onderzoekt u? U onderzoekt via het denken. Nietwaar? Het denken heeft deze illusies gecreëerd en met het denken onderzoekt u deze illusies, wat opnieuw een truc is die u uithaalt. Dus het denken kan weer andere illusies creëren en zeggen: "Ik wil deze illusies niet hebben". Maar het denken heeft niet begrepen wat de werkelijke aard van illusies is en wie de schepper van illusies is.
49:50 Als u nu ziet dat het denken zelf de schepper van illusies is, volgt u dit allemaal? - wanneer de geest dan zelf ziet dat het denken de schepper van illusies is, dan heeft u inzicht in de hele aard van illusies. Het is dat inzicht dat alle illusies kan oplossen. Ik vraag me af of u dit snapt. Zullen we discussiëren of gaan we in op het vraagstuk van inzicht? We hebben nog zeven minuten.
50:56 Meneer, inzicht is geen intuïtie. Intuïtie kan een subtiele vorm van verlangen zijn. Accepteer niet wat de spreker zegt, onderzoek het. Intuïtie of een voorgevoel kan de onbewuste projectie zijn die als bijzonder reëel opgevat wordt. Nietwaar? Dus we zeggen dat inzicht niets te maken heeft met welke vorm van verlangen ook. "Ik wil dit begrijpen. Ik moet hier op ingaan". Het achterliggende motief is het verlangen om het te bevatten. Nietwaar? Het verlangen zegt: "Dit is wat ik moet onderzoeken". Dus als u hier zeer zorgvuldig op in wil gaan vloeit inzicht niet voort uit verlangen. Inzicht is niet een projectie van voorbije ervaringen. Inzicht is geen daad die je je kunt herinneren. Dat wil zeggen, ik ga u iets laten zien. Het volgende: als u onmiddellijk ziet dat alle religieuze organisaties, ik bedoel dan niet logisch, stap voor stap, dat kunt u achteraf doen, als u ziet dat alle religieuze organisaties gebaseerd zijn op het denken, en daarom op geen enkele manier iets te maken hebben met de werkelijke heiligheid van religie, dan heeft u daar inzicht in. Begrijp u wat ik zeg?
53:27 Welnu, is uw handelen het gevolg van inzicht in illusies? Begrijpt u mijn vraag? Of bent u nog steeds aan het analyseren? Bent u nog steeds verstandelijk aan het onderzoeken? Of ziet u de aard van illusie onmiddellijk en is die verdwenen. Begrijpt u het verschil? Het ene is besluit, keuze, een subtiele vorm van conclusie en handeling. Handelen heeft tijd nodig, er is sprake van tijdsverloop. Wij zeggen: in inzicht is er onmiddellijk begrip en handelen, waarbij geen spijt is, geen terugkijken, het is wat het is. Snapt u dit? Meneer, als u hier op in wilt gaan moet u goed opletten dat u zichzelf niet misleidt, omdat onze geest in staat is zich zo snel voor de gek te houden. Ik kan zeggen: "Ja, ik heb hier inzicht in". En op grond van dat inzicht handelt u en dan komt u erachter: "Ik wou dat ik dat niet gedaan had". Spijt - begrijpt u? - met alle gevolgen van dien. Maar inzicht is iets totaal anders. Er is geen tijdsverloop tussen inzicht en handelen, die gaan samen.
55:39 Na dit allemaal uitgelegd te hebben, wat een verbale manier van communiceren is, heeft u zo zorgvuldig geluisterd dat u direct de hele structuur van illusie ziet? Dat is wijsheid. Nietwaar, heren? Kunnen we gaan?
56:42 Meneer, als we op deze manier vrij rustig en stil naar elkaar luisteren, is het een bedachte stilte? Of bent u zo betrokken, niet met het doel uw eigen persoonlijke problemen op te lossen, die automatisch verdwijnen als u het echte luisteren heeft begrepen, het echte observeren. In het echte luisteren zit geen verlangen, u luistert gewoon. Maar als u luistert naar Mozart en zegt: "Mijn hemel, wat is dat mooi, ik had een onlangs een prachtige avond toen ik luisterde naar die muziek, die wil ik opnieuw afspelen", dan hebt u iets gemist. Maar als u zeer volledig luistert, dan is dat als een zaadje dat in de aarde is gevallen, het komt tot bloei, u hoeft daar niets aan te doen. Als u op dezelfde manier nauwkeurig waarneemt, is er uitsluitend sprake van waarneming - geen waarnemer die zegt: "Ik zal het waarnemen", er bevindt zich dan in dat waarnemen en dat luisteren een ongewoon soort aandacht en dat is inzicht. Nietwaar, heren. Goed. Is dit genoeg?