Krishnamurti - Eerste Vraag-en-antwoord bijeenkomst

Krishnamurti Subtitles

SA81Q1 - Eerste Vraag-en-antwoord bijeenkomst
Saanen, Zwitserland
29 juli 1981

0:40	Krishnamurti: It is a lovely morning, for a change. And I hope you had the pleasure of looking at the long shadows of the morning.	Krishnamurti: Het is een prachtige ochtend, voor de verandering. En ik hoop dat je hebt genoten van het kijken naar de lange schaduwen vanmorgen.
1:01	We have had many, many questions. We didn't count them, but there must have been over a hundred. And out of those we have chosen some, not because they are easy to answer, or what we like to answer, but we have chosen some that may be representative of some of the questions that have been put. There have been, if I may point out, rather absurd questions, but there are these questions which we have gathered together and putting this morning.	We hebben veel vragen binnengekregen. We hebben ze niet geteld, maar het moeten er meer dan honderd zijn geweest. Daaruit hebben we er een paar gekozen, niet omdat ze gemakkelijk te beantwoorden zijn of omdat we ze graag willen beantwoorden, maar we hebben er een paar uitgekozen die representatief kunnen zijn voor sommige vragen die zijn gesteld. Er waren, als ik dat zo mag zeggen, nogal rare vragen bij, maar dit zijn de vragen die we verzameld hebben en vanochtend zullen stellen.
2:02	When one asks a question, is the answer more important than the question itself? When one looks to an answer, one overlooks the question. In the question itself, if we examine it deeply, is the answer. In the question itself. And how one approaches the question is all important, not try to find a rather clever, or not clever, or an answer that is worthwhile or personal. So, please bear in mind that we are together, and I must emphasise again, together, that we are examining the question. And out of that question, in the investigation of that question, the answer is inevitable. There are ten of them this morning. I don't know if we can answer all of them but we will try.	Als je een vraag stelt, is het antwoord dan belangrijker dan de vraag zelf? Als je alleen oog voor het antwoord hebt, zie je de vraag over het hoofd. Maar in de vraag zelf, als we die grondig onderzoeken, zit het antwoord besloten. In de vraag zelf. En hoe je de vraag benadert is het allerbelangrijkst, niet om een vrij slim of niet zo slim antwoord te vinden of een antwoord dat waardevol is of persoonlijk. Houd dus voor ogen dat we samen, en ik zeg weer met klem sámen, dat we de vraag samen aan het onderzoeken zijn. En uit die vraag, door het onderzoeken van die vraag, komt onvermijdelijk het antwoord. Deze ochtend zijn er tien vragen. Ik weet niet of we alles kunnen beantwoorden, maar dat proberen we.
3:45	1st Question: What do you mean by insight? Does it differ from intuition?	Eerste vraag: wat bedoelt u met inzicht? Is het iets anders dan intuïtie?
3:54	What do you mean by insight? Does it differ from intuition?	Wat bedoelt u met inzicht? Is het iets anders dan intuïtie?
4:08	What do we mean by intuition? Having a hunch, having a feeling that is the right thing. And intuition is also, having been sensitive, capturing something which may be conditioned, which may be personal, which may be a desire, wish-fulfilment. And we must be clear and hesitant in using that word 'intuition', because it may be one's own unconscious desire, one's own longing for something to happen, or sudden feeling that it is the right thing to do. But I think insight is different. May we go into it together?	Wat bedoelen we met intuïtie? Dat je een ingeving hebt, een gevoel dat iets het juiste is. En intuïtie is ook dat je sensitief bent, dat je iets opvangt dat geconditioneerd kan zijn, dat persoonlijk kan zijn, het kan een verlangen zijn, de vervulling van een wens. We moeten duidelijk en voorzichtig zijn met het woord 'intuïtie', omdat het je eigen onbewuste wens kan zijn, je eigen verlangen dat er iets gebeurt of een plotseling gevoel dat dit het juiste is om te doen. Maar ik denk dat inzicht iets anders is. Zullen we daar samen op ingaan?
5:34	The scientists, the physicists, the technological people have an insight into some invention. They see something new. Is that insight partial or is an insight whole? You understand? We are meeting, I hope, together. I may have an insight, as I am an engineer, into the structure of a bridge. And I operate according to that insight. That insight being more powerful, I adjust all my knowledge to conform, or adjust to that knowledge, to that insight. But is that insight partial? A poet, a painter, a musician, may have an insight, but it is still partial. When we use the word 'insight', we mean insight into the whole movement of life, not one part of it. So let us together find out what we mean by insight, how does it take place – if you are interested in it. Because that may be the solution for our problems, specially psychological issues, that are such a tremendous travail in all our lives. So together let's find out what we mean by insight.	De wetenschappers, de natuurkundigen, de technologische mensen hebben inzicht in een uitvinding. Ze zien iets nieuws. Is dat inzicht gedeeltelijk of is een inzicht alomvattend? Begrijpt u? Ik hoop dat we dit samen doen. Ik heb misschien inzicht, omdat ik ingenieur ben, in de bouw van een brug. En volgens dat inzicht ga ik te werk. Omdat dat inzicht heel sterk is, pas ik al mijn kennis toe, zodat die in overeenstemming is met die kennis, met dat inzicht. Maar is dat inzicht gedeeltelijk? Een dichter, schilder, musicus kan inzicht hebben, maar dat is nog steeds gedeeltelijk. Als we het woord 'inzicht' gebruiken, bedoelen we inzicht in de hele dynamiek van het leven, niet in een stukje ervan. Laten we dus samen uitzoeken wat we met inzicht bedoelen, hoe het plaatsvindt - als u daarin bent geïnteresseerd. Want dat zou de oplossing van onze problemen kunnen zijn, vooral van de psychologische problemen die ons zo enorm veel leed bezorgen in ons leven. Laten we dus samen uitzoeken wat we met inzicht bedoelen.
8:14	Is – I am questioning it, so please question it also – is insight an action of memory? One has accumulated a great deal of knowledge, psychologically or physically, and that knowledge may, being limited, see something very clearly. But that knowledge being always in the field of ignorance, because there is no complete knowledge about anything, including oneself, and when there is an insight from that limited knowledge, that insight must also be limited. So 'insight', we mean by that word, It is not the outcome of knowledge, knowledge being you can examine, say for example: all the comparative religions, the various sects, the various rituals and so on, you can examine them, study them, and come to a conclusion. Whereas that conclusion may be rational, sane, logical, but it is based on the activity of thought. And therefore it is limited. And that conclusion, naturally, must be limited. That is clear. Whereas insight has nothing whatever to do with knowledge, it has nothing to do with remembrance, but you have an insight, say into all the comparative religions, with all their rituals, sanctions, dogmas, beliefs and so on, if you have an insight into all that you see they are all similar. Right? They are all based on thought, and therefore all religions are limited. There is an immediate perception of it, not a logical conclusion and action, but the total perception of all the religious activities in the world, having an insight implies you see that they are essentially limited because they are put together, invented by thought.	Ik vraag me af, en vraagt u zich dat alstublieft ook af, of inzicht een kwestie van herinnering is. We hebben enorm veel kennis verzameld, op psychologisch of fysiek gebied, en die kennis kan, ondanks de beperking ervan, iets heel duidelijk zien. Maar die kennis bevindt zich altijd binnen het veld van onwetendheid, omdat er geen volledige kennis over wat dan ook bestaat, met inbegrip van kennis over jezelf. Als er een inzicht is op grond van beperkte kennis, moet dat inzicht ook wel beperkt zijn. Dus met dat woord 'inzicht' bedoelen we niet dat het voortkomt uit kennis. Kennis is dat wat je kunt bestuderen, bijvoorbeeld: je kunt de religies vergelijken, de verschillende sekten, de verschillende rituelen, enzovoort, je kunt ze onderzoeken, bestuderen en een conclusie trekken. Die conclusie kan rationeel zijn, zinnig, logisch, maar ze is gebaseerd op de activiteit van het denken en daardoor beperkt. En die conclusie moet natuurlijk ook beperkt zijn. Dat is duidelijk. Terwijl inzicht helemaal niets te maken heeft met kennis. Het heeft niets te maken met herinnering, maar je hebt inzicht, zeg maar, in alle verschillende religies met hun rituelen, regels, dogma's, overtuigingen enzovoort, als je daar inzicht in hebt, zie je dat ze allemaal op elkaar lijken. Nietwaar? Ze zijn allemaal gebaseerd op gedachten en daarom zijn alle religies beperkt. Je ziet dat in een ogenblik, het is geen logische conclusie en handeling, maar de alomvattende waarneming van alle religieuze activiteiten in de wereld. Inzicht daarin betekent dat je ziet dat ze in wezen beperkt zijn omdat ze zijn gecreëerd en uitgevonden door het denken.
11:49	Similarly, to have an insight into one's relationship, which is much more difficult. Relationship as it is now, based on images, hopes, pleasures, fears and so on, essentially based on the images that thought, during a period of time, it may be a day or ten years, has built it. To have an insight into that – that is, relationship is based on images – to have an insight into that is to dispel the images. I hope you are following some of this.	Op dezelfde manier kun je inzicht hebben in je relaties, wat veel moeilijker is. Onze relaties zijn nu gebaseerd op beelden, op hoop en genot, angsten enzovoort, in wezen gebaseerd op de beelden die onze gedachten in een bepaald tijdsbestek, wat een dag of tien jaar kan zijn, hebben gevormd. Daar inzicht in hebben, dat wil zeggen, dat relaties zijn gebaseerd op beeldvorming betekent dat de beelden worden verdreven. Ik hoop dat je dit een beetje kunt volgen.
12:59	Suppose I am married, or have a girlfriend. My relationship actually, is based on my particular like and dislike, my particular attraction, sexual or otherwise, the environmental influences, the biological demands, and I establish a relationship with another person based on that. Obviously. And is it possible to have an insight, into the whole movement of relationship, not come to a conclusion that I have images, I must break them, how to break them and so on, so on, so on, but to have an insight into it, which means to see basically what it is, fundamentally what it is. And if one has that deep insight, the action which comes out of that insight is much more logical, much more sane and has a quality of something original, love. I hope you are following all this. Right?	Stel dat ik getrouwd ben of een vriendin heb. Mijn relatie is feitelijk gebaseerd op mijn persoonlijke voorkeur en afkeer, mijn persoonlijke aantrekkingskracht, seksueel of anderszins, de invloeden van de omgeving, de biologische behoeften en ik ga met een ander een relatie aan die daarop is gebaseerd. Dat spreekt voor zich. Is het mogelijk om inzicht te hebben in het hele proces van een relatie zonder tot de conclusie te komen dat ik beelden heb, daarmee moet afrekenen, hoe ik dat moet doen enzovoort, maar er inzicht in hebben, wat betekent dat je ziet wat het wezenlijk is, wat het fundamenteel is. En als je dat diepe inzicht hebt, is de handeling die uit dat inzicht volgt veel logischer, veel zinniger en heeft een oorspronkelijke kwaliteit, namelijk liefde. Ik hoop dat u dit allemaal kunt volgen. Nietwaar?
14:48	That is, to take a very simple example: all nationalism is glorified tribalism. Right? All nationalities, all nations, whether it is American, Russian, etc. – is glorified tribalism. The moment you see that, that it is a very limited, narrow feeling which divides man, to have an insight into that is to be free from all the tribalism. Right? Are you following all this? Or if you have an insight into the question of obedience and following, whether it is the obedience to a guru, to a priest, to a law and so on, to have a deep insight into this quality of following and obedience, will you obey, follow anybody? Naturally you will obey laws, whether they are good or bad we are not discussing, how far you can go, how far you cannot go, that is not our problem for the moment. But the whole concept of following and obeying. I obey a doctor, I obey a surgeon, and if I am not too neurotic, and the policeman isn't too brutal, I obey. But the whole psychological desire, in which lies the security of following. If I follow somebody I feel safe, whether it is a psychiatrist, or a priest, or my wife or husband, or whatever it is, one feels safe. Right? Now, if you have an insight into that, that is, a mind, a brain that is conditioned to follow, the feeling of following and the urge to follow, completely drops away instantly.	Om een heel simpel voorbeeld te nemen: elke vorm van nationalisme is een verheven vorm van stambewustzijn. Nietwaar? Elke nationaliteit, elke natie, Amerikaans, Russisch of wat dan ook, is veredeld stambewustzijn. Zodra je ziet dat het heel beperkt is, een bekrompen gevoel dat de mensheid verdeelt, als je daar inzicht in hebt, ben je vrij van elk stambewustzijn. Nietwaar? Volgt u dit? Of als je inzicht hebt in de kwestie van gehoorzaamheid en volgen, of het nu gehoorzaamheid is aan een goeroe, een priester, aan een wet of zo, als je diep inzicht hebt in wat volgen en gehoorzaamheid inhoudt, zal je dan nog gehoorzamen, iemand volgen? Natuurlijk zal je je aan de wet houden, of die nu goed of slecht is stellen we niet ter discussie, hoe ver je daarin wel of niet kunt gaan is nu even niet het probleem. Maar het hele idee van volgen en gehoorzamen. Ik doe wat een arts zegt, ik doe wat een chirurg zegt en als ik niet al te neurotisch ben en de politieagent niet te onbeschoft, doe ik wat hij zegt. Maar het hele psychologische verlangen, waartoe ook de zekerheid van het volgen behoort. Als ik iemand volg, voel ik me veilig, of dat nu een psychiater is of een priester of mijn vrouw of man of wie dan ook, je voelt je veilig. Zo is het toch? Als je daar nu inzicht in hebt, in een geest, een brein dat geconditioneerd is om te volgen, dan zal het gevoel en de drang om te volgen meteen helemaal wegvallen.
18:26	So, insight is not brought about through will, through desire, through memory. It is immediate perception and therefore action. When we talk about perception, is it possible to observe without the word – please try, do it as we are talking and you will see – is it possible to observe a tree, a person, the speaker, to observe without the word, the word indicating all the memories, the reputation, the remembrances, the word implying all that. Knowing the word is not the thing, can you observe without the word? Right? And when you observe, is the observer different from the observed? One observes that tree. There, the observer, I hope, is different from the tree, Right? The observer is not the tree. That would be rather neurotic to say, I am the tree. But to observe the tree, without calling it the tree, without the name. The name and all the things associated with that name, is the tradition, the memory, the past, which says, 'That is the tree'. To look at it without all that in operation, right? Please do it as we are talking about it. And can one observe oneself without the word, without all the associations connected with that word, to look at it? And when you do observe in such a manner, is the observer different from the observed? Wait, I'll show it to you.	Dus inzicht ontstaat niet door wilskracht, door verlangen, door herinneringen. Het is ogenblikkelijk zien en daardoor handelen. Nu we het over 'zien' hebben: is het mogelijk om waar te nemen zonder het woord - probeer het, doe het terwijl we erover praten en je zult het zien - is het mogelijk om een boom, een persoon, de spreker waar te nemen zonder het woord? Het woord dat naar alle herinneringen verwijst, de reputatie, wat je nog weet, het woord dat dat allemaal inhoudt. Als je weet dat het woord niet het ding is, kun je dan waarnemen zonder het woord? Nietwaar? En als je waarneemt, verschilt de waarnemer dan van wat je waarneemt? Je ziet die boom. In dat geval verschilt de waarnemer, hoop ik, van de boom. Nietwaar? De waarnemer is niet de boom. Het zou vrij neurotisch zijn als je zegt: 'Ik ben de boom.' Maar de boom waarnemen zonder hem een boom te noemen, zonder de naam. De naam en alles wat met die naam wordt geassocieerd, is de traditie, de herinnering, het verleden, dat zegt: 'Dat is de boom'. Ernaar kijken zonder dat dat alles werkzaam is, nietwaar? Doe het alstublieft terwijl we dit bespreken. En kun je jezelf waarnemen zonder het woord, zonder alle associaties die met dat woord zijn verbonden, ernaar kijken? En als je op zo'n manier kijkt, verschilt de waarnemer dan van het waargenomene? Wacht, ik laat het u zien.
21:49	The feeling of anger arises in me: is that anger different from me? Or I am anger? But what thought has done is, a moment later, one says, 'I have been angry', which means, I am separate from that anger, Are you following all this? Whereas the actual fact is, when there is anger there is only anger, that feeling. There is no observer different from the observed. That division arises only after. Out of that division comes all our conflict. Right? So is it possible to observe without the word, without all the memories associated with that word? Then only the observer is the observed, and eliminates altogether the division which brings about conflict. To have an insight into that is to end the division.	Er komt een gevoel van boosheid in me op. Verschilt die boosheid van mij? Of ben ik boosheid? Maar wat het denken even later doet, is zeggen: 'Ik ben boos geweest', en dat betekent dat ik mezelf heb losgemaakt van die boosheid. Kunt u dat volgen? Terwijl het feitelijk zo is dat er alleen maar boosheid is, dat gevoel. Er is geen waarnemer die verschilt van het waargenomene. Dat verschil ontstaat pas daarna. Uit dat verschil komen al onze conflicten voort. Nietwaar? Is het dus mogelijk om waar te nemen zonder het woord, zonder alle herinneringen die met dat woord zijn verbonden? Alleen dan is de waarnemer het waargenomene en daardoor wordt de scheiding die voor conflicten zorgt, volledig ongedaan gemaakt. Door daar inzicht in te hebben maak je een eind aan de scheiding.
23:44	2nd Question: How can the idea, 'You are the world, and you are totally responsible for the whole of mankind', be justified on a rational, objective, sane basis?	Tweede vraag: hoe kan het idee dat jij de wereld bent en je volledig verantwoordelijk bent voor de hele mensheid op een rationele, objectieve, zinnige manier worden verklaard?
24:01	How can the idea of: 'You are the world, and you are totally responsible for the whole world', be justified on a rational, objective, sane basis?	Hoe kan het idee dat jij de wereld bent en je volledig verantwoordelijk bent voor de wereld, op een rationele, objectieve, zinnige manier worden verklaard?
24:25	I am not sure, one is not sure it can be rationalised, on a sane, objective basis. But we will examine first before we say is it...	Ik weet niet zeker of het beredeneerd kan worden op een verstandige, objectieve manier. Maar we zullen het eerst onderzoeken voordat we zeggen ...
25:02	First of all, the earth on which we live is our earth. Right? It is not the British earth, the French earth, or the German, Russian, Indian, Chinese, it is our earth on which we are all living. That is a fact. But thought has divided racially, geographically, culturally, economically. That division is causing havoc in the world, obviously. There is no denial of that. That is rational, objective, sane. Right? And we have been saying, human beings, living on this earth, which is our earth, all ours, not the isolated, divided communities, it is our earth on which we are all living, though politically, economically we have divided it, for security, for various forms of patriotic, illusory reasons which eventually brings about war.	Om te beginnen, de aarde waarop we leven is onze aarde. Nietwaar? Het is niet Britse aarde, Franse aarde of Duitse, Russische, Indiase, Chinese aarde, maar onze aarde waarop we allemaal leven. Dat is een feit. Maar het denken heeft haar verdeeld in volkeren, geografisch, cultureel, economisch. Het is duidelijk dat die verdeeldheid van de wereld een puinhoop maakt. Dat valt niet te ontkennen. Dat is rationeel, objectief, verstandig. Zo is het toch? En we hebben steeds gezegd, mensen leven op deze aarde, die onze aarde is, van ons allemaal, niet van geïsoleerde gemeenschappen die van elkaar gescheiden zijn, het is onze aarde waarop we allen leven, hoewel we haar politiek en economisch hebben verdeeld, uit veiligheid, om allerlei vaderlandslievende, bedrieglijke redenen, die uiteindelijk oorlog veroorzaken.
26:35	We have also said that human consciousness – please go into this with me, you may disagree, you may say it is all nonsense, but please listen to it – and see if it is not rational, objective, sane. All our human consciousness is similar. We all, wherever, on whatever part of the earth we live, we all go through a great deal of suffering, a great deal of pain, great anxiety, uncertainty, fear. And we have occasionally or perhaps often, pleasure. This is the common ground on which all human beings stand. Right? This is an irrefutable fact. We may try to dodge it, we may try to say it is not, I am an individual and so on, so on, but when you look at it objectively, non-personally, not as British, French and so on, in examination you will find that our consciousness, is like the consciousness of all human beings, psychologically. You may be tall, you may be fair, you may have long hair, I may be black or white, or pink or whatever it is, but inwardly, psychologically we are all having a terrible time. We all have a great sense of desperate loneliness. You may have children, a husband, all the rest of it, but when you are alone you feel this feeling that you have no relationship with anything, totally isolated. I am sure most of us have had that feeling. And we are saying, this is the common ground on which all humanity stands. And whatever happens in the field of this consciousness, we are responsible. That is, if I am violent, I am adding violence to that consciousness, which is common to all of us. If I am not violent, I am not adding to it, I am bringing a totally new factor to that consciousness. So I am profoundly responsible, either to contribute to that violence, to that confusion, to that terrible division, or, as I recognise deeply in my heart, in my blood, in the depth of my being, that I am the rest of the world, I am mankind, I am the world, the world is not separate from me, Then I become totally responsible, obviously, which is rational, objective, sane. The other is insanity, to call oneself a Hindu, a Buddhist, a Christian, and all the rest of it – they are just labels.	We hebben ook gezegd dat het menselijk bewustzijn - doe alstublieft mee, u hoeft het er niet mee eens te zijn, u mag het allemaal onzin vinden, maar luister er alstublieft naar en kijk of dit niet rationeel is, objectief en verstandig. Alle bewustzijn van mensen is hetzelfde. Wij allemaal, in welk deel van de wereld we ook wonen, we doorstaan allemaal heel veel leed, heel veel pijn, grote bezorgdheid, onzekerheid en angst. En soms of misschien vaak hebben we plezier. Dit is de gezamenlijke grond waarop alle mensen staan. Nietwaar? Dat is een niet te weerspreken feit. We kunnen proberen het te vermijden of te ontkennen, ik ben een individu, enzovoort, maar als je er objectief naar kijkt, niet persoonlijk, niet als Brit, Fransman enzovoort, ontdek je tijdens je onderzoek dat ons bewustzijn lijkt op het bewustzijn van alle mensen, in psychologisch opzicht. Misschien ben je lang en blond, misschien heb je lang haar, en ik ben misschien zwart of wit of roze of wat dan ook, maar innerlijk, psychologisch hebben we het allemaal heel moeilijk. We hebben allemaal een sterk gevoel van wanhopige eenzaamheid. Misschien heb je kinderen, een man en dergelijke, maar als je alleen bent heb je dat gevoel dat je geen relatie hebt met wat dan ook, dat je volkomen geïsoleerd bent. Ik weet zeker dat de meesten van ons dat gevoel hebben gehad. En ik zeg dat dit de gemeenschappelijke grond is waarop de hele mensheid staat. Voor alles wat er gebeurt op het gebied van dit bewustzijn, zijn wij verantwoordelijk. Dat wil zeggen dat als ik gewelddadig ben, ik geweld toevoeg aan dat bewustzijn, dat we allemaal gemeenschappelijk hebben. Als ik niet gewelddadig ben, voeg ik er niets aan toe, maar breng ik in dat bewustzijn een hele nieuwe factor in. Dus ik ben ten diepste verantwoordelijk, ofwel voor mijn bijdrage aan dat geweld, die verwarring, die verschrikkelijke verdeeldheid, ofwel dat ik ten diepste inzie, in mijn hart, in mijn bloed, met mijn hele wezen, dat ik de rest van de wereld ben. Ik ben de mensheid, de wereld, de wereld staat niet los van mij. Dan word ik natuurlijk volkomen verantwoordelijk. en dat is rationeel, objectief, zinnig. Het andere is onzinnig, dat je jezelf hindoe noemt, boeddhist, christen en dat soort dingen - het zijn maar etiketten.
31:10	So, when one has that feeling, that reality, the truth of it, that every human being living on this earth, is responsible not only for himself, but responsible for everything that is happening. Now, how will one translate that in daily life? Right? How will you translate it? If you have that feeling, not intellectual conclusion, as an ideal and so on, then it has no reality. But if the truth is that you are standing on the ground which is common to all mankind, and you feel totally responsible, then what is your action towards society, towards the world in which you are actually living? The world as it is now is full of violence. Right? And only a very, very, very few people escape from it, because they are carefully guarded, protected and all the rest of it. One realises, suppose I realise I am totally responsible, what is my action then? Shall I join a group of terrorists? Obviously not. Obviously competitiveness between nations is destroying the world, the most powerful, the less powerful, and the less powerful trying to become more powerful, which is competition. Not only nationally, which is destroying the world, shall I, realizing that I am the rest of mankind, and I am totally responsible, shall I be competitive? Please answer these questions. When I feel responsible for this, naturally I cease to be competitive. And also the world, the religious world as well as the economic world, social world, is based on hierarchical principle. And shall I also have this concept of hierarchical outlook? Right? Obviously not, because that again is the one who says, 'I know', the other says, 'I do not know'. The one who says 'I know' is now taking a superior position, economically, socially, religiously and has a status. And if you want that status, go after it, but you are contributing to the confusion of the world.	Dus als je dat gevoel hebt, de echtheid, de waarheid dat ieder mens die op deze aarde leeft niet alleen verantwoordelijk is voor zichzelf maar voor alles wat er gebeurt, hoe ga je dat in het dagelijks leven gestalte geven? Nietwaar? Hoe ga jij dat gestalte geven? Als je dat gevoel heb, niet de intellectuele conclusie in de vorm van een ideaal enzovoort, want dan is het niet echt. Maar als het voor jou de waarheid is dat je op de grond staat die de hele mensheid met elkaar deelt en je voelt je volkomen verantwoordelijk, hoe handel je dan ten aanzien van de maatschappij, ten aanzien van de wereld waarin je werkelijk leeft? De wereld zoals die nu is, is vol geweld. Zo is het toch? En alleen heel erg weinig mensen ontkomen daaraan, omdat ze zorgvuldig bewaakt en beschermd worden en zo. Je beseft, stel dat ik besef dat ik volkomen verantwoordelijk ben, hoe handel ik dan? Ga ik me aansluiten bij een groep terrroristen? Natuurlijk niet. De wedijver tussen de naties is bezig de wereld te vernietigen, de machtigste en de minder machtige, en wie minder macht heeft probeert machtiger te worden, en dat is wedijver. Niet alleen nationaal, wat de wereld vernietigt, maar zal ik in het besef dat ik de rest van de mensheid ben en me volledig verantwoordelijk voel, zal ik vol wedijver zijn? Geef alstublieft antwoord op deze vragen. Als ik me hiervoor verantwoordelijk voel, houd ik natuurlijk op met wedijveren. En de wereld is ook, zowel de religieuze als de economische, de sociale wereld, gebaseerd op het principe van hiërarchie. Zal ik ook uitgaan van deze hiërarchische opvatting? Nietwaar? Natuurlijk niet, want dat betekent weer dat iemand zegt: 'Ik weet het,' en de ander zegt: 'Ik weet het niet'. Degene die zegt: 'Ik weet het,' neemt dan een hogere positie in, economisch, sociaal, religieus en heeft status. Als je die status wilt, doe je best, maar dan draag je bij aan de verwarring in de wereld.
35:21	So there are actual, objective, sane actions when you perceive, when you realise in your heart of hearts, in the depth of your being that you are the rest of mankind, and that we are all standing on the same ground.	Er zijn dus werkelijke, objectieve, zinnige acties als je inziet, als je beseft, diep in je hart, met heel je wezen dat jij de rest van de mensheid bent en dat we allemaal op dezelfde grond staan.
35:54	3rd Question: You use the term 'psychological time'. This is difficult to comprehend. Why do you say that psychological time is the source of conflict and sorrow?	Derde vraag: u gebruikt de term 'psychologische tijd'. Dat is moeilijk te begrijpen. Waarom zegt u dat psychologische tijd de bron van conflict en verdriet is?
36:14	You use the term 'psychological time'. This is difficult to comprehend. Why do you say that psychological time is the source of conflict and sorrow?	U gebruikt de term 'psychologische tijd'. Dat is moeilijk te begrijpen. Waarom zegt u dat psychologische tijd de bron van conflict en verdriet is?
36:42	Let us consider together what is time. Time by the watch, time by the sun setting, sun rising, time as yesterday, today, tomorrow, that tomorrow may be a hundred years, and yesterday may be another hundred years backwards, and the time today is that we are sitting here listening. That is time, physically, in the acquisition of knowledge, in so-called evolution. To learn a language time is necessary, to become a physicist time is necessary, to drive a car time is necessary. Right? That is obvious. Is it that we carry this idea of time, which we have established naturally, logically, because I need time to learn a technique, is it that we have carried over this principle of time into the psychological world? You are meeting my point? You understand? Are we meeting each other? Or am I talking to myself? Right.	Laten we samen stilstaan bij wat tijd is. Tijd volgens de klok, tijd volgens zonsopkomst en zonsondergang, tijd in de vorm van gisteren, vandaag en morgen, waarbij morgen honderd jaar later kan zijn en gisteren honderd jaar eerder, en vandaag is de tijd dat we hier zitten te luisteren. Dat is fysieke tijd in het verwerven van kennis, in de zogenaamde evolutie. Om een taal te leren is tijd nodig, om dokter te worden is tijd nodig, om auto te rijden, is tijd nodig. Nietwaar? Dat spreekt voor zich. Hebben we dat idee van tijd, dat we op een natuurlijke, logische manier hebben ingesteld omdat ik tijd nodig heb om een techniek te leren, hebben we dat principe van tijd overgedragen op de psychologische wereld? Doet u met mij mee? Begrijpt u het? Doen we dit samen? Of praat ik tegen mezelf. Nietwaar?
38:28	I am asking the question: one realises time is necessary in acquiring a skill. Is it that principle we have carried over, into the psychological area? Or psychologically, time exists for itself? Not that we have carried it over, but time as a process of evolution psychologically, time in itself exists. You follow?	Ik stel de vraag: je beseft dat tijd nodig is om een vaardigheid te verwerven, maar hebben we dat principe overgedragen op psychologisch gebied? Of bestaat psychologische tijd op zichzelf? Niet dat we die hebben overgedragen, maar dat tijd als psychologisch evolutionair proces, dat tijd op zichzelf bestaat. Volgt u dat?
39:34	Please, let's be quite clear on this point: is there psychologically, in itself, intrinsic in itself, time? Or we have carried over from the time element that is necessary in learning a skill to the psychological world? So that there are the two problems. That is, psychologically, does time exist per se or we have introduced it? Because we have been conditioned to that, therefore we react to the psychological world, in the same manner. Clear?	Laten we alstublieft op dat punt duidelijk zijn: bestaat er op zichzelf, van nature tijd op het psychologische vlak? Of hebben we die van de factor tijd die nodig is om een vaardigheid te leren overgedragen op de psychologische wereld? Zodat er twee problemen zijn. Dat wil zeggen, bestaat psychologische tijd op zichzelf of hebben wij dat geïntroduceerd? Omdat we op die manier zijn geconditioneerd, daarom reageren we in psychologisch opzicht op dezelfde manier. Is dat duidelijk?
40:36	So, it is obvious that we need time to learn a skill. Clear. Now we are asking: Is time inherent in the psychological structure, psychological nature? Or thought has brought the element of time into it? Are we following each other? Is it too difficult? Questioner: No.	Het spreekt vanzelf dat we tijd nodig hebben om een vaardigheid te leren. Nu vragen we: is tijd onlosmakelijk verbonden met de psychologische structuur, de psychologische toestand? Of heeft het denken er het element tijd ingebracht? Kunnen we elkaar volgen? Is het te moeilijk? Vraagsteller: Nee.
41:19	K: Right? May I go on?	K: Goed? Mag ik doorgaan?
41:22	Q: There is a question...	V: Er is een vraag ...
41:24	K: Wait sir, let's go slowly into it. I hope you are also working, not just listening.	K: Wacht even, meneer, laten we hier langzaam op ingaan. Ik hoop dat u ook aan het werk bent en niet alleen luistert.
41:35	Q: (Inaudible)	V: (onhoorbaar)
41:44	K: We are coming to that sir, one moment. We will come to that sir, please. It is all right sir, take time. Have patience.	K: Daar kom ik nog op, meneer, een ogenblik. Daar komen we nog op. Het is prima, meneer, neem de tijd. Heb even geduld.
42:08	Patience has no time. Impatience has time. Right? When you are patient you are silent, listening. But if you are impatient and say 'Let's get on with it', time element comes in. Of course, obviously. So please, let's look at this sensitively, not say, 'You are right', 'I am wrong' and so on, but sensitively let's approach this question. Has thought introduced into the psychological realm, the whole idea of time? Or in the very nature of the psyche time is? First of all psychologically, thought, which is part of the psyche, thought has introduced time: I am this, I will be that, I am angry, I will get over it, I am not successful but I will be. All that movement is time. The distance covered from what I am to what I shall be. The space between me as I am and as I will be. So time is what the space is to be covered to achieve that. So the whole process of that is time. I do not know myself, I must learn about myself, educate myself. The same thing is operating as in the world of skill: I am going to learn about myself, which admits time. Right? So we are asking: time is a factor of thought, thought is the response of experience, knowledge, memory stored up in the brain. And that memory responds which is thought. Again, this is an obvious fact. If you had no experience, no knowledge, you would be in a state of amnesia or whatever you like to call it. But because we have accumulated a great deal of knowledge, psychologically, and that is stored up in the brain as memory and thought.	Geduld kent geen tijd, ongeduld kent tijd. Nietwaar? Als je geduldig bent, ben je stil en luister je. Maar als je ongeduldig bent en zegt: 'Laten we doorgaan', komt het tijdelement erbij. Dat spreekt vanzelf. Dus laat ons hier op een sensitieve manier naar kijken, zeg niet: 'U hebt gelijk', 'Ik heb ongelijk', enzovoort, maar laten we deze vraag op een sensitieve manier benaderen. Heeft het denken het hele idee van tijd in de psychologische sfeer geïntroduceerd? Of zit tijd al in de aard van de psyche zelf? Om te beginnen, psychologisch gezien heeft het denken, dat deel uitmaakt van de psyche, de tijd geïntroduceerd. Ik ben dit, ik zal dat zijn. Ik ben boos, ik zal eroverheen komen. Ik heb geen succes, maar dat zal ik krijgen. Die hele beweging is denken. De afstand die wordt afgelegd van wat ik ben naar wat ik zal zijn. De afstand tussen mij zoals ik ben en zoals ik zal zijn. Tijd is dus de ruimte die moet worden overbrugd om dat te bereiken. Dat hele proces is tijd. Ik ken mezelf niet, ik moet over mezelf leren, mezelf kennis bijbrengen. Hetzelfde is werkzaam als het gaat om vaardigheden. Ik ga over mezelf leren en dat haalt de tijd erbij. Nietwaar? De vraag is dus: tijd is een factor van het denken, het denken is de weerslag van ervaring, kennis, herinneringen die in het brein zijn opgeslagen. En de respons van herinneringen is het denken. Dat is opnieuw een duidelijk feit. Als je geen ervaring zou hebben, geen kennis, verkeer je in een toestand van amnesie of hoe je het ook wilt noemen. Maar omdat we op psychologisch gebied veel kennis hebben verzameld, hebben we die in het brein opgeslagen in de vorm van herinneringen en denken.
45:36	So, this whole process of accumulating knowledge about oneself, learning about oneself, and gradually building information about oneself, all that implies time. That is, psychological time and time by the day and by the watch. Chronological time and psychological time. Again, that is a fact. Now, apart from that, is the psyche, is inherent in the psyche this element of time? That is, being and becoming. Right? I am only putting it in different ways. Is there inherent in me, which is the psyche, this question of time at all? Please don't jump to a conclusion. That is, in me there is a timeless state. I am not saying that at all. That is the old tradition. We are not saying that, we are just asking.	Dus dit hele proces van kennis verzamelen over jezelf, leren over jezelf, geleidelijk informatie vergaren over jezelf, houdt allemaal tijd in. Er is dus de psychologische tijd en de tijd volgens de dagen en het horloge. Chronologische tijd en psychologische tijd. Dat is weer een feit. Maar los daarvan, is dit tijdselement onlosmakelijk met de psyche verbonden? Dus het zijn en het worden. Nietwaar? Ik formuleer het op verschillende manieren. Is deze kwestie van tijd onlosmakelijk verbonden met het ik, dus met de psyche? Trek alstublieft niet te snel een conclusie. Dat wil zeggen, in mij bevindt zich een tijdloze toestand. Dat is niet wat ik zeg. Het is de oude traditie. Ik zeg dat niet, maar ik vraag
47:13	Is the 'me' free of time? Right? Obviously not. The 'me' – my family, my nation, my character, my capacity, my loneliness, my despair, my whole travail in existence, is me. The me that is going to die, the me that lives. Going to the office, laboratory, factory, whatever you are doing. And all that is the activity of thought, including the 'me'. The 'me' is my form, my name, the image I have about myself, if I have one, the things I have done, the things I want to do, etc. All that is me, which is my consciousness. The content of that consciousness, is put there by thought which is time. Right?	of het ik vrij is van tijd? Nietwaar? Natuurlijk niet. Het ik - mijn familie, mijn natie, mijn karakter, mijn capaciteit, mijn eenzaamheid, mijn wanhoop, al mijn geploeter in het bestaan, ben ik. Het ik dat zal sterven, het ik dat leeft, dat naar kantoor gaat, naar het lab, de fabriek of wat dan ook. Dat alles is de activiteit van het denken, en daar hoort het ik bij. Het 'ik' is mijn uiterlijk, mijn naam, het beeld dat ik over mezelf heb, als ik er een heb, wat ik heb gedaan en wat ik wil doen, enzovoort. Dat alles ben ik, en dat is mijn bewustzijn. De inhoud van dat bewustzijn is daar door het denken ingebracht en dat is tijd. Nietwaar?
48:52	So there is psychological time, which is the movement of thought, fear, pleasure, pain, suffering, joy, so-called love, all that is the movement of thought, thought being memory, space, time, the achievement of it. Now we are saying – please bear with me – we are saying that the psychological time is the factor of conflict and sorrow. That's, the questioner says, why do you say that? As we have been pointing out during the talks, that thought is the root of fear. Thought is the root of pleasure. I have had pleasure yesterday, the remembrance and the desire to continue tomorrow. That is the movement of thought. And sorrow: sorrow, as we said, is the essence of isolation. Sorrow is the outcome of self-centred egotistic activity. We are only putting it differently. So thought is responsible for this. And thought is time itself, of course. So is it possible to be free of psychological time, because that divides. And where there is division there must be conflict, like the Jew and the Arab, like the capitalist and the totalitarian, division between me and another, with my wife and the husband and so on. Wherever there is division there must be conflict, that is law. It is not my law, it is there.	Er is dus psychologische tijd, die de beweging van het denken is, angst, plezier, pijn, leed, vreugde, zogenaamde liefde, dat alles is de beweging van het denken, het denken dat herinnering is, ruimte, tijd, het bereiken van iets. Wij zeggen nu - heb even geduld - wij zeggen dat de psychologische tijd een van de oorzaken is van conflict en verdriet. De vraagsteller wil weten: waarom zegt u dat? Zoals we er in deze toespraken op hebben gewezen, ligt het denken ten grondslag aan angst. Het denken ligt ten grondslag aan plezier. Gisteren had ik plezier, de herinnering en het verlangen om dat morgen voort te zetten, dat is de beweging van het denken. En verdriet, zoals we zeiden is verdriet in wezen geïsoleerd zijn. Verdriet is het resultaat van egocentrische, egoïstische activiteit. We formuleren het alleen op een andere manier. Het denken is hier dus verantwoordelijk voor. En het denken is natuurlijk tijd. Is het dus mogelijk om vrij te zijn van psychologische tijd, want die schept verdeeldheid. En waar verdeeldheid is, moet er conflict zijn, zoals tussen de Jood en de Arabier, de kapitalist en de aanhanger van een totalitaire staat, verdeeldheid tussen mij en een ander, tussen mijn vrouw en de man enzovoort. Waar verdeeldheid is moet conflict zijn, dat is een wetmatigheid. Het is niet mijn wetmatigheid, maar het is zo.
51:52	So thought, time, space, psychologically, is the source of conflict and sorrow. After examining it, is it possible for thought, please listen to this, for thought to realise its own place, which is in the world of technique, and it has no place psychologically? Please don't reject it, just look at it. Psychologically, time exists when I have an image about myself, and you tread on that image, that brings a wound, that hurts. That is the element of time. Now if I have no image about myself it is finished. Is that possible, living in this world, married and all the rest of it? That is to have psychologically no tomorrow. It is not, when Dante talks about all those who enter Inferno, leave all hope – it is not that at all. You know what I am saying? Why do we have hope? I am not saying you shouldn't or should. Why do we have hope? See what happens. I have a hope to be a great man or whatever it is, my hope. And I am working for that. And I may fail – it generally does. Then I get bitter, angry, violent, cynical. And violent, cynical, bitter, I am adding to the confusion of the total consciousness, to that, I am maintaining that. So if I have an insight into this, the image disappears entirely.	Denken, tijd en ruimte op het psychologische vlak zijn de bron van conflicten en verdriet. Als je dit hebt onderzocht, is het dan mogelijk, luister alsjeblieft, dat het denken besef heeft van zijn eigen plaats, namelijk in de technische wereld, en dat het geen enkele plaats heeft op psychologisch gebied? Verwerp het alsjeblieft niet, kijk er alleen maar naar. Psychologisch gezien bestaat er tijd als ik een beeld over mezelf heb en jij valt dat aan, wat een wond veroorzaakt en pijn doet. Dat is het element van tijd. Als ik nu geen beeld van mezelf heb, is het klaar. Is dat mogelijk terwijl je in deze wereld leeft, getrouwd bent en dergelijke? Dat betekent dat er psychologisch geen morgen is. Het betekent niet, zoals Dante zegt over allen die de hel betreden, dat je alle hoop laat varen - dat is het helemaal niet. Weet u wat ik zeg? Waarom hebben we hoop? Ik zeg niet dat je dat niet of wel mag hebben. Waarom hebben we hoop? Kijk wat er gebeurt. Ik hoop een groot man te zijn of wat dan ook, mijn hoop. En ik werk eraan. Het kan mislukken, meestal gebeurt dat ook. Dan word ik verbitterd, boos, gewelddadig, cynisch. En als ik gewelddadig, cynisch, verbitterd ben, draag ik bij aan de verwarring van het algehele bewustzijn, ik zet dat voort. Dus als ik hier inzicht in heb, verdwijnt het beeld helemaal.
54:57	You might ask the speaker: are you glibly talking about it, and have your own private, secret image? I know you are terribly interested in that. This question has been asked, I don't know how often, in India, in Europe and in America, and each time that question is asked, I am very aware, not easily answered, which is when I say, there is no image about myself either you say, that is nonsense, or you say, it doesn't matter to me as long as I have an image about myself. It doesn't matter if you have no image about yourself, who cares. But what is important is to find out how to live, not how, to find out if it is possible to live in this terrible world, dangerous world, criminal world, to have no image. Find out. Don't say, it is not possible, or say, it is possible. But to study the image that you have, and have an insight into it, and end it immediately.	U mag de spreker vragen: bent u een mooiprater, maar hebt u stiekem toch een beeld van uzelf? Ik weet dat u daar enorm in bent geïnteresseerd. Die vraag is al ik weet niet hoe vaak gesteld, in India, Europa en Amerika, en elke keer ben ik me ervan bewust dat het geen makkelijk antwoord is, namelijk als ik zeg: ik heb geen beeld van mezelf. Je kunt zeggen dat het onzin is of je zegt: 'Het maakt niet uit zolang ik nog steeds een beeld heb van mezelf. Het maakt niet uit of u geen beeld over uzelf hebt, wat zou dat? Het is belangrijk uit te zoeken hoe ik moet leven, niet hoe, maar of het mogelijk is om in deze verschrikkelijke, gevaarlijke, misdadige wereld te leven zonder een beeld.' Zoek dat uit. Zeg niet dat het onmogelijk is of mogelijk, maar bestudeer het beeld dat je hebt, krijg er inzicht in en beëindig het onmiddellijk.
56:52	We have only answered three questions in an hour. Oh lord.	We hebben maar drie vragen beantwoord. Mijn hemel.
56:58	4th Question: How does one draw the dividing line, between knowledge which must be retained, and which is to be abandoned? What is it that makes the decision?	Vierde vraag: hoe maak je een duidelijk onderscheid tussen kennis die je moet behouden en kennis waar je afstand van moet doen? Op grond waarvan neem je dat besluit?
57:15	I will read it again carefully. How does one draw the dividing line between knowledge which must be retained, and that which must be abandoned? What is it that makes this decision? You have understood the question?	Ik zal het nog eens zorgvuldig voorlezen. Hoe maak je een duidelijk onderscheid tussen kennis die je moet behouden en kennis waar je afstand van moet doen? Op grond waarvan neem je dat besluit? Hebt u de vraag begrepen?
58:05	The questioner is asking, where does knowledge, which is necessary, to be a skilful engineer, carpenter, plumber, or if you want to be a politician, I hope none of us do, and the line between that and the recording – please listen – the recording of personal knowledge, personal hurts, personal ambitions, where apparently we have sustained knowledge, and therefore harmful. So where do you draw the line between that and this? Is it clear? And the questioner says, and what is it that makes this decision, to keep that there and not to keep it here?	De vraag wordt gesteld: waar is de kennis die nodig is om een bekwame technicus, timmerman. loodgieter, of als je dat wilt, politicus te worden - ik hoop niemand van ons - en wat is het onderscheid tussen die kennis en het opslaan, luister alsjeblieft, het opslaan van persoonlijke kennis, persoonlijke kwetsingen en ambities, waarover we blijkbaar kennis hebben behouden, die daardoor schadelijk is. Dus hoe maak je een duidelijk onderscheid tussen het een en het ander? Is dat duidelijk? En hij vraagt ook: op grond waarvan neem je het besluit om het daar te behouden en hier niet?
59:38	Do you see one of the factors in this question: how we all depend on decisions. I will decide to go there. I won't go there. Decide. What is that decision based on? Just look at it carefully, please. My arm, my past knowledge, past pleasure, past pain, past remembrance of things, which says, 'Don't do that anymore', or 'Do it'. That is, in decision there is the element of will. Right? Will is the accumulated, concentrated form of desire. Right? Desire which says, 'I must do that', but I call it will. So will is the accumulated concentration of desire. We have been into the question of desire, I don't want to go into it now because – shall I go into it?	Ziet u wat een van de elementen in deze vraag is: hoe afhankelijk we allemaal zijn van besluiten. Ik besluit om daarheen te gaan. Ik ga er niet heen. Een besluit. Waar is dat besluit op gebaseerd? Kijk er gewoon goed naar, alstublieft. Gebaseerd op wat ik heb, mijn kennis uit het verleden, plezier, pijn, herinneringen uit het verleden, die me vertellen: 'Doe dat niet meer,' of 'Doe dat.' Dat wil zeggen dat er in een besluit een wilselement zit. Nietwaar? Wil is de samengebalde, geconcentreerde vorm van verlangen. Nietwaar? Verlangen dat zegt: 'Dat moet ik doen,' maar ik noem het wil. Wil is dus de samengebalde concentratie van verlangen. We zijn op het vraagstuk van verlangen ingegaan, ik wil er nu niet op ingaan, omdat - of zal ik er op ingaan?
1:01:27	Q: No. K: No. Thank God.	V: Nee. K: Nee, goddank.
1:01:38	Q: Why are we sitting here?	V: Waarom zitten we hier?
1:01:41	K: I don't know why you are sitting here, sir, but we are talking about decision. We are saying there is a great element in decision: will. And on that tradition we are conditioned. I am questioning, the speaker is questioning that action at all. You understand? Because will is a divisive factor, a dividing factor: I will do this, and my wife says I will not do that. Right? So will is essentially desire and has in it, the element of division – me and not me, and so on. I must succeed and so on.	K: Ik weet niet waarom u hier zit, meneer, maar we hebben het over besluiten. We zeggen dat er een belangrijk element in het besluiten zit: de wil. En volgens die traditie zijn we geconditioneerd. Ik zet daar vraagtekens bij, de spreker zet vraagtekens bij die handeling. Begrijpt u? Want de wil is een factor die verdeeldheid zaait, een verdelende factor: ik wil dit doen en mijn vrouw zegt: 'Dat wil ik niet.' Nietwaar? Dus de wil is in wezen verlangen en bevat het element van verdeeldheid, ik en niet-ik, enzovoort. Ik moet slagen en zo.
1:02:55	So, is there a way of living – please listen to this – without the operation of will at all? Right? A way of living in which there is no conflict, and conflict exists as long as I exercise will, obviously. I wonder if you understand – clear? Now let's find out if that is possible.	Is er dus een manier van leven, luister hier alsjeblieft naar, waarin de wil helemaal niet werkzaam is? Nietwaar? Een manier van leven waarin geen conflict is en conflict bestaat zolang ik gebruik maak van mijn wil. Ik vraag me af of u dat begrijpt. Is het duidelijk? Laten we nu uitzoeken of dat mogelijk is.
1:03:35	The questioner asks: How does one draw the line between, the accumulating factor of knowledge necessary to act skilfully, and the non-recording factor of the psyche? You understand? Not recording my hurts, my insults, the flattery, all the bullying and all that, not recording any of that. How does one draw the line between the two? Right? You don't draw the line. The moment you have drawn the line you have separated, and therefore you are going to cause conflict, between the knowledge and non-recording, then you ask 'How am I not to record?' I am insulted, personally the speaker has been insulted by professionals, so please don't join the professionals. How not to record the insult, or the flattery, it is the same thing. The two are the two sides of the same coin – you understand? Flattery and insult. You insult me, my brain instantly records it. I get hurt. In the field of technology I must record. But here why should I record? You insult me, all right, Why should that insult be carried over, day after day, when I meet you and I say, 'You have insulted me'. And from that insult, I retaliate. Now, is it possible not to record at all, any psychological factors? You understand? You understand my question? My wife – if I have one, thank God I haven't got any – if I have one, she says something brutal, after I have come back from the office, because she has had a tiresome day herself, with rumbustious children, so she says something violently. Instantly because I am tired, I want some kind of peace in the house, so I record it. Now, I am asking myself: I am tired, I have worked, I come into the house, she says something brutal, and is it possible not to record that incident at all? Otherwise, I am building an image about her, and she is building an image about me, so the images have relationship, not us. You understand, sir? Obvious fact.	De vraag wordt gesteld: hoe maak je een onderscheid tussen de factor van verzamelde kennis die nodig is om vaardig te handelen en de factor in de psyche die niet opslaat? Begrijpt u? Dat ik mijn kwetsingen, beledigingen, vleierij, gekleineerd worden en dergelijke, helemaal niet opsla. Hoe maak je het onderscheid tussen die twee? Je maakt geen onderscheid. Zodra je onderscheid maakt, heb je een scheiding aangebracht en daardoor ga je conflict teweegbrengen tussen kennis en het niet opslaan en vervolgens vraag je: 'Hoe kan ik iets niet opslaan?' Ik word beledigd, de spreker zelf is beledigd door professionals, dus sluit je alsjeblieft niet bij hen aan. Hoe kun je een belediging of vleierij, dat is hetzelfde, niet opslaan? Het zijn twee kanten van dezelfde medaille, begrijpt u? Vleierij en belediging. U beledigt mij en mijn brein slaat dat meteen op. Ik word gekwetst. Op technologisch gebied moet ik dingen opslaan, maar waarom zou ik op dit gebied opslaan? U beledigt me, oké. Waarom zou ik die belediging dag in dag uit met me meenemen en als ik je tegenkom zeggen: 'Je hebt me beledigd.' En vanwege die belediging neem ik wraak. Is het nu mogelijk om psychologische zaken helemaal niet op te slaan? Begrijpt u? Begrijpt u mijn vraag? Mijn vrouw, als ik een vrouw heb, maar goddank is dat niet zo, zegt iets gemeens als ik thuiskom van kantoor, omdat ze zelf een vermoeiende dag heeft gehad met drukke kinderen, dus ze zegt iets agressiefs. En onmiddellijk, omdat ik moe ben en een beetje rust in huis wil, sla ik het op. Nu stel ik mezelf de vraag: ik ben moe, ik heb gewerkt, ik kom thuis, ze zegt iets gemeens. Is het mogelijk om die gebeurtenis helemaal niet op te slaan? Anders vorm ik me een beeld van haar en zij vormt zich een beeld van mij, dus de beelden hebben een relatie, wij niet. Begrijpt u? Dat spreekt vanzelf.
1:07:26	So is it possible not to record? The recording process is to strengthen, to give vitality to a centre which is the me. Right? Obviously. So is it possible not to do it? And it is only possible, however tired one is, to be attentive at that moment, when the wife or I am brutal. Because as we explained the other day with regard to meditation, where there is attention there is no recording. It is only when you are self-centred, and that very self-centredness is concentration, then there is recording. Right?	Is het dus mogelijk om niet op te slaan? Het proces van opslaan is er om kracht en vitaliteit te geven aan het centrum dat het ik is. Nietwaar? Dat spreekt vanzelf. Is het dus mogelijk om dat niet te doen? Dat is alleen mogelijk, hoe moe je ook bent, als je aandachtig bent op het moment dat de vrouw gemeen is, of als ik dat ben. Omdat, zoals we onlangs hebben uitgelegd toen het over meditatie ging, er niets wordt opgeslagen als er aandacht is. Alleen wanneer je egocentrisch bent en egocentrisme is concentratie, is er sprake van opslaan. Nietwaar?
1:08:46	So to see the truth of this. You need knowledge on this level, and here you don't need knowledge at all. See the truth of it, what freedom it brings you. That is real freedom. If you have an insight into it, you don't draw the line, nor decide. There is no recording.	Zie dus de waarheid hiervan in. Op dit niveau heb je kennis nodig, maar op het andere heb je helemaal geen kennis nodig. Zie de waarheid ervan in, welk een vrijheid je dat geeft. Dat is werkelijke vrijheid. Als je daar inzicht in hebt, maak je geen onderscheid, neem je geen besluit. Er wordt niet opgeslagen.
1:09:23	Do we go on? Audience: Yes.	Gaan we verder? Publiek: Ja.
1:09:27	K: Enough or no? A: No, no.	K: Is het genoeg of niet. P: Nee.
1:09:49	5th Question: Intellectually, we understand that the observer is the observed. But what is necessary to perceive this, so that it goes beyond the intellectual level?	Vijfde vraag: verstandelijk begrijpen we dat de waarnemer het waargenomene is. Maar wat is er nodig om dit te zien, zodat het voorbij het niveau van het verstand gaat?
1:10:06	Intellectually we understand that the observer is the observed. But what is necessary to perceive this, so that it goes beyond the intellectual level?	Verstandelijk begrijpen we dat de waarnemer het waargenomene is. Maar wat is er nodig om dit te zien, zodat het voorbij het niveau van het verstand gaat?
1:10:21	The question is, what is necessary to go beyond this intellectual acceptance that the observer is the observed? Right? First of all, do we even intellectually accept it? Question yourself please. Do you even intellectually, that is verbally, logically, discerning, and saying yes, it is so, logically. Because it has been pointed out, objectively, logically. And you say, 'Yes' – is that so? Do you even intellectually accept that? Or it is just a lot of words floating around? But if you do accept it intellectually, what does that acceptance mean? When you say, 'I intellectually agree with you', what does that mean? It means absolutely nothing. It is just a form of convenient social acceptance, saying, 'Yes, you are quite right but you may be wrong'. So intellectually we don't even accept it. If we do, it is again very superficial, and therefore no value. But the fact is that the observer is the observed. That is the truth. That is, I am lonely, with all the implications... I am lonely, with all its implications of tremendous feeling of isolation, having no relationship with anything. I am completely absorbed with fear, in the sense of detachment from everything. That depresses me tremendously. And my natural instinct is to run away from it, suppress it, run off to meeting people, football, religion and all that. But the escape from the fact brings about the division. I am lonely, I must not be lonely. The escape from 'what is', gives me not only conflict, because it is divisive, it helps me not to understand this thing called loneliness. Right?	De vraag is dus wat er nodig is om verder te gaan dan de verstandelijke aanvaarding dat de waarnemer het waargenomene is? Nietwaar? Allereerst, nemen we dit aan, al is het maar met het intellect? Vraag dit uzelf af. Ziet u dit, al is het maar intellectueel, dus de woorden, de logica, en zegt u: 'Ja, zo is het, dat is logisch.' Omdat u erop bent gewezen op een objectieve, logische manier. en u zegt: 'Ja.' Is dat zo? Neemt u het aan, al is het met uw intellect? Of zijn het alleen maar een heleboel loze woorden? Maar als u het intellectueel aanneemt, wat betekent dat dan? Als u zegt: 'Verstandelijk ben ik het met u eens,' wat betekent dat dan? Het betekent helemaal niets. Het is gewoon een gemakkelijke formule in het sociale verkeer. 'Ja, je hebt gelijk, maar misschien ook niet.' Dus zelfs met ons intellect accepteren we het niet. En als we dat wel doen, is het opnieuw erg oppervlakkig en heeft het daarom geen betekenis. Maar het is een feit dat de waarnemer het waargenomene is. Dat is de waarheid. Dat wil zeggen, ik ben eenzaam met alles wat daarbij hoort ... Ik ben eenzaam, wat neerkomt op een enorm gevoel van isolement, omdat ik geen relatie heb met wat dan ook. Ik word helemaal opgeslokt door angst, in die zin dat ik me nergens mee verbonden voel. Dat bedrukt me heel erg. Mijn instinctieve reactie is om ervoor weg te lopen, het te onderdrukken, uitgaan en mensen ontmoeten, voetbal, religie en dergelijke. Maar door voor het feit weg te lopen ontstaat er verdeeldheid. Ik ben eenzaam, ik mag niet eenzaam zijn. Het ontsnappen aan 'wat is' veroorzaakt niet alleen conflict omdat het verdeeldheid schept, maar het helpt me niet om datgene wat we eenzaamheid noemen te begrijpen. Nietwaar?
1:14:24	Is loneliness separate from me? When I say, 'God, I am lonely', is that feeling of desperate, anxious, fear of loneliness, is that something separate from me? Or I am that? Right? You understand? My self-centred activity, my ambition, my image about myself and so on, all that has brought about this sense of isolation, which I call loneliness. That loneliness is not separate from me. If it is separate from me I can act about it, run away, suppress it and so on. But if it is me – please understand – if it is me that is in the state of loneliness, what is one to do? You understand my question? I am lonely, you know, all the feeling of it. You may be married, have children and so on, but you are basically, terribly lonely. If that loneliness is something separate from me, then I am in conflict with that loneliness. Right? I fight it, I try to fill it by knowledge, by excitement, by this or that, but if it is me I can't do anything about it. You understand? Just stop there for a minute.	Staat eenzaamheid los van mij? Als ik zeg: 'Mijn god, ik ben eenzaam,' is dat gevoel van wanhopige, benauwende angst voor eenzaamheid dan iets wat losstaat van mij? Of ben ík dat? Nietwaar? Begrijpt u? Mijn egocentrische activiteit, mijn ambitie, het beeld dat ik van mezelf heb en zo, dat alles heeft geleid tot dit gevoel van isolement, dat ik eenzaamheid noem. Die eenzaamheid staat niet los van mij. Als die los van mij staat, kan ik er iets aan doen, ervoor weglopen, het onderdrukken enzovoort. Maar als ik het ben - begrijp dat alstublieft - als ik het ben in die toestand van eenzaamheid, wat kun je dan doen? Begrijpt u mijn vraag? Ik ben eenzaam, u weet wel, het gevoel van eenzaamheid. Je bent misschien getrouwd, hebt kinderen en zo, maar je bent in wezen vreselijk eenzaam. Als die eenzaamheid losstaat van mij, ben ik in conflict met die eenzaamheid. Nietwaar? Ik vecht ertegen, probeer het op te vullen met kennis, met allerlei prikkels, met dit of dat, maar als ik dat ben, kan ik er niets aan doen. Begrijpt u? Blijft daar even bij stilstaan.
1:16:39	Before, I am accustomed to do something about it. Now I realise I am that. Because I cannot do anything about it, it ends conflict, but the thing remains.	Eerst was ik gewend om er iets aan te doen. Nu besef ik dat ik dat ben. Omdat ik er niets aan kan doen, komt er een eind aan het conflict, maar die toestand blijft zo.
1:17:05	Right?	Nietwaar?
1:17:07	K: Isn't... A: Yes.	V: Ja
1:17:09	K: I can't do anything about it, so it is there. So can I – please listen to this – can my thought remain with it completely, not run away from it, remain with that loneliness, with all its anxiety, fear, all the complexity of that loneliness, totally without any movement, look at it. When you look at it, if you look at it as an observer looking in, then again the problem arises. But the fact is that loneliness is you, so we have to look at it without the observer, as a whole. When you do that completely, loneliness disappears totally, never to come back. Right sir, I have answered five questions, that is enough.	K: Ik kan er niets aan doen, dus het is er. Kan ik dus - luister alsjeblieft - kan mijn denken er volledig bij blijven, er niet voor weglopen, bij die eenzaamheid blijven met alle bevreesdheid, angst, het hele complex van die eenzaamheid, maar er volledig zonder enige beweging naar kijken? Wanneer je ernaar kijkt, als je er als waarnemer een blik op werpt, ontstaat er weer een probleem. Maar het is een feit dat jij die eenzaamheid bent, dus we moeten er zonder de waarnemer naar kijken, als een geheel. Als je dat ten volle doet, verdwijnt eenzaamheid volledig en komt nooit meer terug. Oké, ik heb vijf vragen beantwoord, dat is genoeg.