Krishnamurti - Het leren dat het bewustzijn verandert

Krishnamurti Subtitles

SA81T2 - Het leren dat het bewustzijn verandert
Tweede openbare toespraak
Saanen, Zwitserland
14 juli 1981

0:25	Krishnamurti: Zullen we verder gaan waar we gisteren gebleven waren? Eergisteren, sorry.
0:44	We zeiden, nietwaar, dat het menselijk bewustzijn voor alle mensen hetzelfde is. Ons bewustzijn, of we nu in het Oosten of in het Westen leven, is opgebouwd uit vele lagen van angsten, zorgen, genoegens, verdriet, overtuigingen, elke vorm van geloof, en misschien is er in de inhoud van dat bewustzijn ook liefde, mededogen en vanuit dat mededogen een totaal ander soort intelligentie. En er is altijd de angst voor het einde, wat de dood is. En ook hebben mensen over de hele wereld sinds onheuglijke tijden gezocht, geprobeerd te ontdekken of er iets heiligs is dat alle gedachten te boven gaat, iets dat onvergankelijk is, tijdloos enzovoort. En we zeiden gisteren ook dat er niet alleen groepsbewustzijn is, zoals de mensen uit het bedrijfsleven met hun bewustzijn, de wetenschappers met het hunne en de timmerman met het zijne, enzovoort. Al deze lagen of inhoud van het bewustzijn zijn het product van het denken. Het denken heeft buitengewone dingen gecreëerd, technologisch, van de buitengewone computers tot communicatie, tot robots enzovoort, chirurgie, geneeskunde, als je van dat soort geneeskunde houdt. En het denken heeft ook religies uitgevonden. Wees alsjeblieft niet boos of ongeduldig of geïrriteerd als we op bepaalde dingen wijzen, wanneer we zeggen dat alle religieuze organisaties over de hele wereld door het denken zijn samengesteld, uitgevonden, samengebracht. En het denken heeft de computer uitgevonden. We moeten de complexiteit en de toekomst van de computer begrijpen. De computer gaat de mens overtreffen, in zijn denken. De computer gaat de structuur van de samenleving veranderen, de structuur van de overheid, de structuur van de samenleving. Dit is niet een of andere fantasierijke conclusie van de spreker of een bedenksel, dit is nu echt gaande, waarvan we ons niet bewust zijn. De computer kan leren, uitvinden, en als mechanische intelligentie zal de computer het werk van mensen praktisch overbodig maken. Misschien zullen mensen nog een paar uur per dag moeten werken.
6:17	Alsjeblieft, dit zijn allemaal feiten die eraan komen. Je vindt het misschien niet leuk, je komt er misschien tegen in opstand, maar het komt eraan. En het denken heeft het uitgevonden, en het menselijk denken is beperkt, maar de mechanische intelligentie van de computer zal de mens overtreffen. Dus wat is een mens dan nog? Volg je dit allemaal? Dit zijn feiten, geen gespecialiseerde conclusie van de spreker. Zoals we eergisteren al aangaven, hebben we met verschillende computerexperts gesproken, en al het andere. De computer gaat ons leven radicaal veranderen.
7:35	En als je bedenkt wat zijn capaciteit is, dan moeten we ons afvragen wat een mens moet doen. Hij zal alle activiteiten van de hersenen overnemen, het grootste deel. En wat gebeurt er dan met de hersenen? Begrijp je? Volg dit alsjeblieft een beetje. Ze maken zich zorgen over een mens wiens beroep wordt overgenomen door de computer, door de robot enzovoort, en wat wordt er dan van de mens? Wij bestaan uit - of liever gezegd - we zijn geprogrammeerd, biologisch, intellectueel, emotioneel, psychologisch, gedurende een miljoen jaar en we herhalen steeds weer hetzelfde patroon. Zoals we onlangs aangaven, zijn we gestopt met leren.
9:26	We zullen ingaan op die vraag wat leren is. Of het menselijk brein, dat al zoveel eeuwen geprogrammeerd is, of het in staat is om te leren en zich onmiddellijk te transformeren naar een totaal andere dimensie. Als we daar niet toe in staat zijn, gaat de computer – die veel capabeler, sneller, nauwkeuriger is – de activiteiten van de hersenen overnemen. Zie het belang hiervan, alstublieft. Dit is niet zomaar iets. Dit is zeer, zeer serieus. Wanhopig serieus. De computer kan een nieuwe religie uitvinden. Hij kan worden geprogrammeerd door een deskundige hindoegeleerde, door de katholiek, door de protestant, door de moslim, en het zal een prachtige structuur voor een nieuwe religie worden. En wij, als we ons helemaal niet bewust zijn van wat er gebeurt, zullen die nieuwe geprogrammeerde structuur volgen die door de computer is opgesteld. Zie alstublieft de ernst van dit alles.
11:18	Ons bewustzijn is dus geprogrammeerd gedurende vele duizenden jaren. En we zijn geconditioneerd, geprogrammeerd, bedraad – als je het zo wilt zeggen – om als individuen te denken, te denken als afzonderlijke entiteiten, worstelend, worstelend, conflict, vanaf het moment dat je geboren wordt tot je sterft. Daar zijn we op geprogrammeerd. Dat hebben we geaccepteerd. We hebben het nooit betwist, we hebben ons nooit afgevraagd of het mogelijk is om een leven te leiden volledig, geheel zonder conflict. We hebben er nooit naar gevraagd en daarom leren we er ook nooit over. We herhalen, het maakt deel uit van ons bestaan om in conflict te zijn, de natuur is in conflict, dat is ons argument, en vooruitgang komt door middel van conflict. Dat is hoe we geprogrammeerd zijn gedurende miljoenen jaren. En de religieuze organisaties over de hele wereld hebben deze individuele verlossing in stand gehouden. En we vragen ons heel serieus af of er een individueel bewustzijn is. Of jij als mens een bewustzijn hebt dat gescheiden is van de rest van de mensheid. Je moet hier antwoord op geven, niet alleen ermee spelen.
13:50	Mijn bewustzijn en het jouwe, als we zijn opgevoed, geprogrammeerd, geconditioneerd tot individu, dan bestaat mijn bewustzijn uit alle activiteiten van het denken. Angst is denken, daar zullen we nu op in gaan. Het nastreven van plezier is de beweging van het denken. En het lijden, de angst, de onzekerheid, de diepe spijt, de wonden, de last van honderden jaren verdriet, is deel van het denken. Het denken is verantwoordelijk voor dit alles. Wat we liefde noemen is sensueel genot geworden, iets om naar te verlangen, enzovoort.
15:31	Dus toen we eindigden, de laatste keer dat we elkaar hier ontmoetten, gingen we kort in op de hele beweging en de aard van het denken. Alsjeblieft, zoals we zeiden, en we zullen het keer op keer herhalen totdat we er helemaal zeker van zijn, dat we samen denken. De spreker vertelt je niet wat je moet denken. Hij doet niet aan propaganda. Dat is iets vreselijks, propaganda. Hij vertelt je niet wat je moet doen, wat je moet denken, wat je moet geloven enzovoort. Maar samen onderzoeken we de catastrofe die zich afspeelt in de wereld buiten onszelf, de volslagen meedogenloosheid die plaatsvindt, geweld, enzovoort. En ook innerlijk in ieder mens, het buitengewone conflict dat gaande is. Samen onderzoeken we, maken we de reis, samen, misschien hand in hand. Het is dus niet, als ik je erop mag wijzen, dat je alleen maar naar wat ideeën luistert, naar wat conclusies, we hebben het niet over conclusies, overtuigingen, ideeën. We kijken samen naar deze wereld die de mens heeft voortgebracht en waarvoor we allemaal verantwoordelijk zijn. Dus eerst moeten we duidelijk zijn hoe we het begrijpen, op welk niveau we het begrijpen, of dat nu intellectueel is, wat alleen maar verbaal is of het begrijpen van de diepe betekenis en dat begrip handelt dan. We zijn op een punt gekomen waarop we een beslissing moeten nemen, niet door de uitoefening van de wil, maar de beslissing die van nature zal plaatsvinden wanneer we de gehele aard en de structuur van de wereld buiten en binnen ons beginnen te begrijpen. Die perceptie zal leiden tot een beslissing, een handeling. Toch?
19:10	Een warme ochtend.
19:20	Laten we dus eerst samen onderzoeken wat denken is. Al heeft de spreker verschillende keren herhaald wat denken is, maar elke keer dat we erover praten ontdek je iets nieuws. Als je het maar samen doet, niet alleen maar luistert naar wat de spreker zegt, maar als je het samen doet, zul je voor jezelf de waarheid en de betekenis en de beperking van het denken ontdekken.
20:13	Het denken heeft de problemen om ons heen gecreëerd. En onze hersenen zijn getraind, opgeleid, geconditioneerd om problemen op te lossen. Begrijp dit alstublieft. Het denken heeft de problemen gecreëerd, zoals verdeeldheid tussen nationaliteiten, het denken heeft de verdeeldheid gecreëerd en daardoor het conflict tussen verschillende economische structuren, het denken heeft de verschillende religies gecreëerd, uitgevonden, en verdeeld en daardoor is er een conflict. En de hersenen zijn getraind om deze conflicten op te lossen die het denken heeft gecreëerd. Ik vraag me af of je dit allemaal ziet. Kunnen we verder? Begrijpen we dit probleem samen? En tenzij we een diepgaand begrip hebben van de aard van ons denken, de aard van onze reacties, die deel uitmaken van ons denken. En het denken domineert ons leven. Wat we ook doen, welke handeling er ook plaatsvindt, het denken zit achter die handeling. Elke activiteit, of het nu sensuele activiteit of intellectuele activiteit is of louter biologische, fysieke activiteit is, het denken werkt de hele tijd. Biologisch gezien is het door de eeuwen heen geprogrammeerd, geconditioneerd, het lichaam handelt op zijn eigen manier, het ademt, maar het brein dat zich millennia na millennia heeft ontwikkeld, is geprogrammeerd volgens een bepaald patroon, wat duidelijk is. Of je nu katholiek, hindoe of boeddhist bent, wat het ook is, je herhaalt het keer op keer.
23:22	En, zoals we onlangs vroegen, wat is denken? Waarom is het denken zo buitengewoon belangrijk geworden in ons leven? Is er een handeling die niet voortkomt uit het denken? We moeten dit allemaal onderzoeken, niet alleen deze vragen stellen en wachten tot iemand anders die beantwoordt. Niemand gaat die beantwoorden. En als je jezelf de vraag stelt en serieus bent over de vraag, zal je het patroon doorbreken. Ik zal het gaandeweg aanwijzen. De spreker zal erop ingaan.
24:21	Het denken is de beweging van de tijd. Ik ga er heel zorgvuldig op in. Alsjeblieft, laten we er samen op ingaan. Het denken is de beweging van tijd en ruimte. Dat wil zeggen, denken is geheugen, de herinnering aan dingen uit het verleden. Denken is de activiteit van kennis. Kennis die bij elkaar is verzameld in miljoenen en miljoenen jaren en is opgeslagen als herinneringen in de hersenen. Alsjeblieft, de spreker is geen expert op het gebied van de hersenen. Maar als je je eigen activiteit observeert, zul je zien dat ervaring en kennis de basis vormen van ons leven. En kennis is nooit compleet, het moet altijd samengaan met onwetendheid. Zie het belang, begrijp dit alstublieft. Kennis, denken we, gaat al onze problemen oplossen. Of het nu de kennis is van de priester, de goeroe, of de wetenschapper of de filosoof, of de nieuwste psychiater. Maar we hebben ons nooit afgevraagd of kennis op zich, niet over iets – begrijp je het verschil? – of kennis op zichzelf onze problemen kan oplossen, behalve misschien technologische problemen. We moeten er dus op ingaan.
27:12	Kennis ontstaat door tijd. Als je een taal wilt leren, heb je tijd nodig. Als je een vaardigheid wilt leren, dan heb je tijd nodig. Als je efficiënt met een auto wilt rijden, moet je dat aanleren. Dat heeft tijd nodig. Je hebt kennis: hoe je moet rijden, hoe je iets vaardig kunt doen als je een timmerman bent, of een chirurg. Of om een computer in elkaar te zetten moet je kennis hebben, dat betekent tijd. Diezelfde beweging, de beweging van de tijd, is overgebracht naar het psychologische veld. Ook daar zeggen we: ik moet tijd hebben om mezelf te leren kennen. Ik moet, om mezelf te kunnen veranderen van 'wat is' naar 'wat zou moeten zijn', tijd hebben. Dezelfde activiteit als in de technologische wereld diezelfde beweging hebben we in de psychologische wereld gebracht. Volg je dit allemaal? Dat betekent dat tijd een grote factor is in ons leven, de toekomst, het verleden en het heden. Toch? Dus tijd is denken. Tijd is het vergaren van kennis door middel van ervaring, zowel daar in de wereld als hier innerlijk, wat tijd vergt, dat is hoe we geprogrammeerd zijn. Volg je dit? Begrijpen we elkaar een beetje? Andiamo.
29:57	Dus omdat we geprogrammeerd zijn dat tijd nodig is om een fundamentele verandering in de menselijke structuur tot stand te brengen, gebruiken we het denken. Dat wil zeggen, ik ben dit, ik zal dat zijn. Zoals je in de technische wereld zou zeggen, ik weet niet hoe ik een computer in elkaar moet zetten maar ik zal het leren. Dus tijd, kennis, herinneringen, gedachte: ze zijn een eenheid, het zijn geen afzonderlijke activiteiten, ze zijn een enkele beweging. En het denken, dat van de tijd is, moet beperkt zijn. Toch? Denken, dat het resultaat is van kennis, en omdat kennis onvolledig is, moet het denken altijd onvolledig zijn, en daarom beperkt, en alles wat beperkt is, moet conflict veroorzaken. Nationaliteit is beperkt. Een religieus geloof is beperkt. Een ervaring die je hebt gehad of waar je naar verlangt, is beperkt. Elke ervaring – daar wil ik nu niet op ingaan, het is te ingewikkeld – elke ervaring moet beperkt zijn.
32:09	Vraagsteller: Waarom?
32:12	K: Omdat er meer ervaringen zijn. Ik heb misschien een ervaring, seksueel, de ervaring van het bezit van rijkdom, de ervaring van opgeven en naar een klooster gaan, ze zijn allemaal beperkt. Kennis is dus beperkt. En dus is het denken beperkt. Het denken, dat beperkt is, dat problemen veroorzaakt, nationale verdeeldheid, economische verdeeldheid, religieuze verdeeldheid, de verdeling van rassen, wat in de wereld gebeurt en daardoor enorme conflicten veroorzaakt, en nadat het probleem is gecreëerd, zegt het denken, ik moet het oplossen. En het werkt dus altijd probleemoplossend. Begrijp je? Ik vraag me af of je dit begrijpt. Kijk wat we aan het doen zijn. En de computer, die geprogrammeerd is, kan ons allemaal overtreffen omdat hij geen problemen heeft, hij evolueert, leert, beweegt. Ik ga daar nu niet op in.
33:53	Dus ons bewustzijn – dat we hebben geprogrammeerd als zijnde het individuele bewustzijn – we vragen ons af of dat bewustzijn dat jij als individueel hebt geaccepteerd eigenlijk wel individueel is. We denken samen, verzet je er niet tegen. Zeg niet: 'Wat zal er gebeuren als ik geen individu ben?' Er kan iets totaal anders gebeuren. Maar zolang we geprogrammeerd zijn, eindeloos door de tijd heen, als individuen, is ons bewustzijn individueel – is dat zo? Misschien heb je een vakkundige individuele training gehad in een bepaald vak, in een bepaald beroep. Misschien ben je chirurg, dokter, ingenieur enzovoort, dat maakt je nog geen individu. Je bent misschien lang, klein, zwart, wit, paars, welke kleur het ook is, dat maakt je nog geen individu. Je hebt misschien een andere naam, een andere vorm, maakt dat individualiteit? Of de acceptatie, het brein dat door de tijd heeft gezegd: ik ben een individu en wil me graag waarmaken, iets worden, mijn best doen. Dus we onderzoeken dat zogenaamde individuele bewustzijn – dat van jou is – en of dat individuele bewustzijn niet het bewustzijn is van de hele mensheid, los van je opleiding tot arts, tot chirurg, dat alles. Heb je het?
36:25	Is ons bewustzijn, jouw bewustzijn dat je als gescheiden hebt geaccepteerd, is dat zo, en wat is de aard van je bewustzijn? Alsjeblieft, zoals we zeiden, kijk er samen naar. Het bewustzijn waarvan we denken dat het gescheiden is van de rest van de mensheid, dat bewustzijn bestaat uit de zintuiglijke reacties, een deel ervan, zintuiglijke reacties. En ook zijn die zintuiglijke reacties van nature noodzakelijkerwijs geprogrammeerd: om jezelf verdedigen, honger te hebben, onbewust te ademen - je doet dat. Dus biologisch gezien ben je geprogrammeerd. En verder bestaat de inhoud van je bewustzijn uit de vele kwetsingen, de wonden die je hebt opgelopen van kinds af aan tot nu. De vele vormen van schuldgevoel. Ik begin langzaam, we gaan het uitbreiden. De verschillende conclusies, ideeën, denkbeeldige zekerheden, de vele ervaringen, zowel zintuiglijk, seksueel, als andere psychologische ervaringen. En er is altijd de basis, de wortel van angst in zijn vele vormen. Alsjeblieft, we kijken er samen naar, naar je eigen bewustzijn dat jij bent. Angst, en daarmee komt vanzelfsprekend ook haat. Waar angst is, moet geweld zijn, agressie, de enorme drang naar succes. zowel in de fysieke wereld als in de psychologische wereld. Angst heeft veel factoren waar we op ingaan als we het zullen hebben over angst. En het constante streven naar plezier: het plezier van bezit, van overheersing, het plezier van geld dat macht geeft, het plezier van een filosoof met zijn enorme kennis, de goeroe met zijn circus. Plezier kent wederom ontelbare vormen.
41:04	En dan is er ook verdriet, pijn, angst, het intense gevoel van blijvende, eindeloze eenzaamheid, en niet alleen het zogenaamde persoonlijke verdriet, maar ook het enorme verdriet dat de mensheid heeft veroorzaakt door oorlogen, door verwaarlozing, door dit eindeloze gevoel van de ene groep die de andere onderwerpt. En in dat bewustzijn zit ook de raciale groepsinhoud, en uiteindelijk is er de dood. Dit is ons bewustzijn: geloof, zekerheden en onzekerheden, een sterk gevoel van angst, eenzaamheid, verdriet, en eindeloze ellende. Dit is het feit. En we zeggen, dit bewustzijn is van mij. Is dat zo? Je gaat naar het Verre Oosten of het Nabije Oosten, India of Amerika, Europa, overal waar je gaat waar mensen zijn, lijden ze, zijn ze angstig, eenzaam, depressief, melancholisch, worstelend, in conflict - net zoals jij, vergelijkbaar met jou. Dus is jouw bewustzijn anders dan van een ander? Ik weet dat het heel moeilijk is voor mensen, je accepteert dit misschien logischerwijs, dat wil zeggen intellectueel, verbaal zeg je, ja, dat is zo, misschien. Maar om dit te voelen, dit totale menselijke gevoel dat er geen mensheid is behalve jij, jij bent de rest van de mensheid. Dat vraagt een grote gevoeligheid. Het is geen probleem dat je moet oplossen. Het is niet dat ik moet accepteren dat ik geen individu ben en hoe moet ik deze globale menselijke entiteit voelen? Dan heb je er een probleem van gemaakt, en de hersenen staan klaar om het probleem op te lossen – doe dit, doe dat niet, ga naar een goeroe, je weet wel, het hele circus dat gaande is. Maar als je er echt naar kijkt met je geest, met je hart, met je hele wezen, je volledig bewust van dit feit, dan heb je het programma doorbroken. Het is op een natuurlijke manier doorbroken. Maar als je zegt, ik zal het doorbreken, zit je weer in hetzelfde patroon.
45:24	Ik vraag me af of je dit begrijpt? Zal ik het nog een keer doornemen? Is het nodig dat de spreker dit herhaalt? Nee, accepteer dit alsjeblieft niet omdat de spreker dit voelt. Voor hem is dit de absolute realiteit, niet iets dat verbaal wordt geaccepteerd omdat het prettig is. Maar het is iets dat echt is. Als dat zo is, wat logisch, redelijk en verstandig is onderzocht, en je ziet dat het zo is, maar het brein dat gewend is aan dit programma van de individualiteit, zal ertegen in opstand komen, wat je nu doet. Dat wil zeggen - luister - dat wil zeggen dat het brein niet wil leren. Toch? Terwijl de computer wel bereid is te leren omdat die niets te verliezen heeft. Hier zijn we bang om iets te verliezen. En als je dit niet begrijpt, kunnen we er steeds weer op ingaan. Maar een serieus persoon die wordt geconfronteerd met de wereldcatastrofe: de terreur, de atoombom, de eindeloze concurrentie tussen naties die de mensen kapotmaakt, die ons allemaal kapotmaakt. En de beslissing komt wanneer je de waarheid ziet dat jij geen individu bent.
48:13	Dus kunnen de hersenen leren? Dat is het hele punt. We moeten dus ingaan op de vraag wat leren is. Begrijp je? Ik hoop dat ik mijn vest mag uittrekken.
48:56	Leren is voor de meesten van ons een proces van kennis verwerven. Toch? Ik spreek geen Russisch, maar ik zal het leren. Ik zal dag in dag uit leren, uit mijn hoofd leren, bepaalde zinnen onthouden, woorden, de betekenissen, de zinsbouw, werkwoorden, onregelmatige werkwoorden, enzovoort. Ik pas dat toe en kan daardoor elke taal binnen een bepaalde tijd aanleren. Dus voor ons is leren in wezen de accumulatie van kennis, van vaardigheden enzovoort. Dat wil zeggen, onze hersenen zijn geconditioneerd volgens dit patroon - kennis vergaren en handelen. Toch? Dat is wat we weten. Dus kijk, leren we? Als ik een taal leer, dan leer ik. Daar is kennis noodzakelijk. Maar leer ik psychologisch gezien over de inhoud van mijn geest, van mijn bewustzijn? En daar houdt leren in dat je elke laag ervan onderzoekt, er kennis over verzamelt en vanuit die kennis handelt. Hetzelfde patroon als het andere - volg je dit? En ik vraag me af, dat is slechts een deel van leren. Als de hersenen dit patroon herhalen, is het leren van een taal en het leren over de inhoud van mijn bewustzijn vergelijkbaar, omdat ik tijd nodig heb, wat betekent dat ik kennis aan het vergaren ben over mezelf, over mijn bewustzijn. En dan bepaal ik wat de problemen zijn, en het brein staat klaar om de problemen op te lossen omdat het is getraind om problemen op te lossen. Dus ik herhaal dit eindeloze patroon, en dat noem ik leren. Toch? Ik ga naar een goeroe, als ik gek genoeg ben, en hij zal me vertellen wat ik moet doen, wat niet te doen, me inwijden, al die onzin die gaande is!
53:19	Dus wat betekent het om te leren? Begrijp je? Is er een andere manier van leren? We onderzoeken het. Zeg alsjeblieft niet dat het niet anders kan of: 'Vertel ons de andere manier', maar we doen dit samen. Dus je leert niet van mij. De spreker heeft je niets te vertellen. Maar samen zoeken we. Dit is het patroon waarin de hersenen zijn geprogrammeerd, altijd maar kennis vergaren. En kennis is zo verbazingwekkend belangrijk geworden. En we zeggen niet dat kennis op zichzelf beperkt is. Nu gaan we uitzoeken of er een andere manier van leren is, die geen accumulatie van kennis is. Zie je het verschil? Begrijp je dit? Alsjeblieft, kan iemand ja of nee zeggen!
54:53	Publiek: Ja.
55:03	K: Laat ik het anders zeggen. Ervaring, uit ervaring komt kennis, door kennis is er het geheugen, de reactie van het geheugen is denken, en het denken handelt, van die handeling leer je meer, dus herhaal je de cyclus. Toch? Dit is het patroon van ons leven. Hij doet het met opzet! En we zeggen dat die vorm van leren onze problemen nooit zal oplossen, omdat het een herhaling is. Meer kennis, betere handeling, maar die handeling is beperkt enzovoort - blijf dit herhalen. Dat is duidelijk, toch? En de activiteit van die kennis zal onze menselijke problemen nooit oplossen. Het ligt zo voor de hand, we hebben ze niet opgelost. Na twee of vijf miljoen jaar hebben we onze problemen niet opgelost. We snijden elkaar de keel af, we concurreren met elkaar, we haten elkaar - niet hier - we willen een succes zijn, het hele patroon herhaalt zich vanaf het begin van de mens, en we zijn nog steeds daar. Dus dit patroon heeft de problemen niet opgelost. Is dat duidelijk? Doe wat je wilt volgens dit patroon, maar geen enkel menselijk probleem zal worden opgelost, politiek, religieus of economisch gezien, omdat het denken aan het werk is. Toch?
58:00	Is er nu een andere vorm van - we zullen het woord voorlopig gebruiken - leren. Leren, niet in de zin van kennis maar een andere niet-accumulerende handeling, laten we het zo noemen. Toch? Heb je dit begrepen? Een niet-accumulatieve waarnemingsactie. We moeten ons dus afvragen of het mogelijk is om de inhoud van ons bewustzijn, de wereld en mijn bewustzijn zonder enig vooroordeel waar te nemen. Is dat mogelijk? Zeg niet, het is niet mogelijk, of hoe kom ik van vooroordelen af, stel gewoon de vraag. Kijk of je, wanneer je een vooroordeel hebt, duidelijk kunt waarnemen. Dat kan je natuurlijk niet. Als ik een bepaalde conclusie heb, een bepaalde reeks overtuigingen, concepten, idealen, en ik wil duidelijk zien wat de wereld is, dan zullen al mijn conclusies, idealen, vooroordelen enzovoorts dat in feite voorkomen. Het gaat er niet om hoe ik van mijn vooroordelen af kom, maar om helder en intelligent te zien dat elke vorm van vooroordeel, hoe nobel of lelijk ook, elke vorm van vooroordeel de waarneming daadwerkelijk zal verhinderen. Als je dat ziet, verdwijnen de vooroordelen. Want wat belangrijk is, is niet het vooroordeel, maar de behoefte om helder te zien. Toch? Ik vraag me af of je me begrijpt.
1:00:36	Als ik een goede chirurg wil zijn, kan ik geen goede chirurg worden met al mijn ideeën en vooroordelen over chirurgen, ik moet het echt doen. Dus kun je zien dat een nieuwe vorm van actie, een nieuwe vorm van niet-accumulerende kennis alleen mogelijk is, en daardoor het patroon doorbreekt, het programma doorbreekt zodat je totaal anders handelt? Heb ik de vraag duidelijk geformuleerd? Goh, ik heb zoveel moeite om dit duidelijk uit te leggen. Nee, ik heb er geen moeite mee, sorry. Is dit helder? Dat wil zeggen, de manier waarop we een miljoen jaar hebben geleefd, is de herhaling van hetzelfde proces van kennis verwerven en handelen vanuit die kennis, die beperkt is. En die beperking zorgt voor problemen, en de hersenen zijn gewend geraakt aan het oplossen van de problemen die door kennis zijn veroorzaakt. Het zit dus gevangen in dat patroon. En elke vorm van leren is om er meer aan toe te voegen. En we zeggen dat dat patroon onder geen enkele omstandigheid onze menselijke problemen zal oplossen. Wat zo vanzelfsprekend is, omdat we ze tot nu toe niet hebben opgelost. Er moet een andere, een totaal andere beweging zijn, namelijk: de niet-accumulatieve waarnemingsactie. En voor de niet-accumulatieve waarneming, moet je geen vooroordelen hebben, je moet absoluut geen idealen, geen concepten, geen geloof te hebben, want dat alles heeft de mens kapotgemaakt, het heeft de problemen niet opgelost. Begrijp je het nu? Doe je het nu? Anders heeft het geen zin om alleen maar naar de onzin te luisteren. Als je het niet doet, heeft het geen betekenis. Je wordt oud en sterft. U kunt deze bijeenkomsten jaar in jaar uit bijwonen, en weet je, het is leuk om elkaar te ontmoeten.
1:04:06	Dus heb je een vooroordeel? Heb je een vooroordeel dat iets gemeen heeft met idealen? Natuurlijk - toch? Idealen zijn de toekomst, die moet worden bereikt, en idealen worden enorm belangrijk in het kennisproces. Dus kun je zonder accumulatie de destructieve aard van vooroordelen, idealen, hoop, geloof en je eigen conclusies en ervaringen observeren? Kan je dit doen? Vraag de spreker niet of hij het gedaan heeft. Anders zou de spreker hier niet zijn. Dus begrijp dit alstublieft. Er is groepsbewustzijn, daar zijn we op ingegaan – dit is niet irrelevant, ik wil iets opmerken – er is groepsbewustzijn, nationaal bewustzijn, linguïstisch bewustzijn en professioneel bewustzijn, rassenbewustzijn, en angst, bezorgdheid, eenzaamheid, het nastreven van plezier, verdriet, liefde, dood, dat hoort er allemaal bij - toch? Als je in die cirkel blijft handelen, houd je het menselijke bewustzijn van de wereld in stand. Begrijp je? Zie er gewoon de waarheid van in. Omdat jij deel uitmaakt van dat bewustzijn, en als je het in stand houdt door te zeggen: ik ben een individu, mijn vooroordelen zijn belangrijk, mijn idealen zijn essentieel - volg je het? Mijn goeroe is een betere goeroe dan de andere goeroe enzovoort, enzovoort, enzovoort, je herhaalt hetzelfde, steeds weer opnieuw.
1:06:58	Dus het behouden, onderhouden, en voeden van dat bewustzijn gebeurt wanneer je dat patroon herhaalt. Je bevestigt het. Maar wanneer je je losmaakt van dat bewustzijn, introduceer je een totaal nieuwe factor in het geheel van dat bewustzijn. Begrijp je dat? Begrijp dit alstublieft: ze experimenteren – zoals de spreker onlangs opmerkte – met verschillende vormen van groepsbewustzijn. Zover zijn ze nog niet. Als de ene groep iets snel heeft geleerd, leren de dieren die tot die groep behoren veel sneller omdat het bewustzijn van die groep wordt gestimuleerd door een nieuwe factor. Als we nu de aard van ons eigen bewustzijn begrijpen, zien hoe het werkt in deze eindeloze cyclus van kennis, actie, verdeling enzovoort, dat bewustzijn wordt al duizenden jaren in stand gehouden, een miljoen jaar. Als je de waarheid ziet dat elke vorm van vooroordeel, dit alles een vorm van vooroordeel is, en je ervan losmaakt, voeg je een nieuwe factor toe aan de oude. Begrijp je wat ik zeg? Wat betekent, kun je als mens, die de rest van de mensheid is, uit wiens bewustzijn je bestaat, kun je het oude patroon loslaten – het oude patroon van gehoorzaamheid, acceptatie, je weet wel, dat allemaal. Dat is het werkelijke keerpunt in ons leven. Omdat de mens dit patroon niet kan blijven herhalen. Het heeft zijn betekenis verloren, behalve in de biologische en technische wereld. In de psychologische wereld heeft het zijn betekenis volledig verloren. Als je succes hebt, waar zou je je druk over maken? Als je een heilige wordt, wat maakt het uit? Volg je het? Terwijl je, als je daar totaal van afwijkt, het hele bewustzijn van de mensheid beïnvloedt. Goed, hier laat ik het bij.