Krishnamurti Subtitles home


SA84T2 - Het verband tussen gezondheid en vrijheid
Tweede openbare toespraak
Saanen, Zwitserland
10 juli 1984



0:20 Zullen we doorgaan met waar we eergisteren zijn gebleven? We hadden het over tijd: tijd in de vorm van het verleden, als ik dat kort mag herhalen, tijd in de vorm van het verleden, in de vorm van de toekomst, tijd nu, deze seconde. We zeiden ook dat alle tijd, het verleden, het heden en de toekomst ligt opgesloten in het nu. We zijn er vrij grondig op ingegaan dat de toekomst het heden is, want wat we nu zijn, ons gedrag, onze platvloersheid, onze - wat nog meer - onze wreedheid, ruwheid, agressie, noem maar op, wat we nu zijn, gewelddadig, zullen we morgen ook zijn als er nu geen fundamentele verandering plaatsvindt. Dus de toekomst ligt besloten in het heden. De toekomst, maar dan iets gewijzigd, is nog steeds geweld. Waar we gisteren uitvoerig op hebben gewezen: alle tijd ligt besloten in het heden, in het nu. Als je de waarheid daarvan beseft heeft dat enorm veel betekenis. Ik gebruik met opzet het woord 'enorm', zonder te overdrijven. Het heeft een enorm effect op ons gedrag, op onze relaties, op wat we feitelijk elke minuut van de dag doen. Het heeft grote betekenis. Als je dat begrijpt, de waarheid daarvan, niet alleen de woorden, de intellectuele, logische uitleg, beschrijving, maar de inhoud ervan, de hoedanigheid, diepte, waarheid ervan, dan beïnvloedt de 'parfum' van die waarheid ons hele bestaan.
3:48 En ook met betrekking tot tijd zou ik vanmorgen samen met u willen onderzoeken, ik bedoel samen, niet dat ik het uitleg en u het zonder meer aanneemt of u het ontkent of het ermee eens bent, maar dat we het samen nauwkeurig onderzoeken, zowel op een intellectuele, logische, verstandige, redelijke manier als ook door het te overstijgen. Want logica, redelijkheid zijn per definitie beperkt omdat ze zich nog steeds op het gebied van het denken bevinden. Dat hebben we besproken en we zullen er vandaag opnieuw op ingaan. Dus als we de betekenis van tijd begrijpen zouden we ook moeten onderzoeken wat vrijheid is, wat gezondheid is, wat energie is. Nietwaar?
5:02 Vrijheid, gezondheid en de kwaliteit van de energie die komt als je de waarheid begrijpt of inziet dat alle tijd besloten ligt in het nu. Nietwaar? Wat is vrijheid? Alle mensen hebben door de eeuwen heen naar een vorm van vrijheid gezocht, historisch, religieus enzovoort. En vrijheid wordt nu vertaald als: precies doen waar je zin in hebt, wat u allemaal natuurlijk doet. Kiezen - je kunt kiezen om van de ene naar de andere plaats te gaan, van de ene baan naar de andere, in tegenstelling tot de totalitaire staten waar totale dictatuur heerst en alles wordt gecontroleerd. Zelfs je denken, je gevoel wordt in een stramien gegoten. In de totalitaire staten is er geen sprake van vrijheid en daarom zijn de totalitaire staten regressief. Begrijpt u? Ze gaan terug, zijn niet in beweging.
6:48 We moeten dus onderzoeken wat vrijheid is? Is vrijheid een keuze? Kiezen tussen twee auto's, tussen twee materialen, dat je kunt gaan waar je wilt, dat je jezelf kunt ontplooien ten koste van een ander? Ik hoop dat u dit allemaal volgt. Proberen meer te worden dan we zijn - beter, edelmoediger, wijzer, dat we meer krijgen, meer kennis. En dat is dus het hele proces van het worden, wat we ontplooiing noemen. Ik moet mezelf ontplooien, ik moet ergens voet aan de grond krijgen. Begrijpt u? Dat houdt allemaal 'worden' in. Niet alleen uiterlijk iets worden, zoals een werknemer die eigenaar wordt, een leerling die een geschoold vakman wordt, maar ook het gevoel hebben dat we innerlijk iets worden. Ik ben dit, ik zal dat zijn. Ik ben jaloers, hebzuchtig, gewelddadig - we zullen 'gewelddadig' gebruiken, dat is genoeg. We zijn gewelddadig. Eens zal ik geweldloosheid bereiken, misschien over een jaar of twee of aan het eind van mijn leven, als ik op het punt sta te sterven. NIetwaar? En dat houdt allemaal psychologisch worden in. Dat is duidelijk. En is er vrijheid in het worden? Begrijpt u mijn vraag? Of is vrijheid iets heel anders? Alstublieft, we zijn samen aan het onderzoeken, ontdekken, niet dat ik het uitleg en dat u het alleen maar in u opneemt. We zijn samen aan het onderzoeken en daarvoor is het nodig dat u uw brein gebruikt, dat u niets aanneemt, niets aanneemt van wat de spreker zegt. Dus het moet uw onderzoek zijn, niet dat van de spreker. De spreker kan het alleen maar schetsen, onder woorden brengen, maar de activiteit, het erin doordringen moet van uw kant komen. Dus we delen dit met elkaar - nietwaar? NIet dat ik iets naar voren breng waarmee u het al dan niet eens bent, want dat is geen 'delen'. Maar als we allebei onderzoeken, speuren, vragen stellen, twijfelen aan alles wat we denken en voelen en hoe dat zich verhoudt tot tijd, en zien of dat worden een belemmering is voor vrijheid - nietwaar? Zijn we hier samen mee bezig? Mag ik hier nog wat dieper op ingaan?
11:03 Als iemand een docent is die geleidelijk hoogleraar aan de universiteit wil worden of iemand een leerling is die de hele tijd probeert iets te worden, meer te worden, deskundiger, meer vaardigheid, meer kennis. Die beperkte energie die aan een bepaald onderwerp wordt gegeven werkt beperkend. Daarom is dat een ontkenning van vrijheid. Begrijpt u? Doen we dit een beetje samen?
12:09 Ziet u, we zijn niet echt uit op vrijheid. We willen alleen dat ik binnen het beperkte gebied mag doen wat in me opkomt. Ik moet kunnen handelen al naar gelang mijn voorkeur of afkeer en in dat handelen ben ik vrij. Ik kan kiezen tussen jou en een ander, enzovoort. Dus die hele activiteit is erg beperkt en die beperking is een ontkenning van vrijheid. Natuurlijk. We zijn ook erg beperkt als het om woorden gaat, om taal - ik zal niet ingaan op taalkundige kwesties - taalkundig zijn we beperkt. Laten we uitzoeken of vrijheid door de taal wordt beperkt. Begrijpt u dit? Taal, dat wil zeggen woorden. De spreker gebruikt Engels, en door die taal, de woorden, wordt het brein geconditioneerd en daardoor wordt het beperkt. Zo conditoneert de taal het brein. Begrijpt u dat? Of wordt het brein niet door de taal beperkt, geconditioneerd? Onderzoekt u dat? Doe alstublieft met me mee. Ik wou dat er - sorry, ik wou niet - als er alleen maar u en de spreker zouden zijn en niet zo'n groot publiek, maar samen, mijn vriend en ik, dan zouden we dit heel grondig kunnen bespreken. En dat is wat ik ga doen. Dat wil zeggen dat u staat voor mijn vriend en ik de spreker vertegenwoordig. De spreker en de vriend bepreken de volgende vraag: is er vrijheid als je de hele tijd iets wilt worden? Is er vrijheid als je je ambitie volgt? Is er vrijheid als je probeert je eigen verlangens te bevredigen? En de vriend zegt: 'Ik begrijp verdraaid niet waar je het over hebt.' We zijn hieraan gewend, dit is onze conditionering, onze gewoonte. We willen onszelf altijd maar ontplooien, iets worden, zoals het in de buitenwereld gaat, gaat het ook innnerlijk. 'We moeten iets bereiken, anders is er geen vooruitgang.' Enzovoort. Mijn vriend, weerspreekt alles wat ik zeg, wat de spreker zegt. En de spreker zegt: rustig maar, laten we er samen naar kijken. Als je ambitieus bent, zowel in de buitenwereld als op psychologisch gebied, het is allebei ambitie, of je de ambitie hebt om verschrikkelijk rijk te worden of om het nirvana te bereiken, de hemel of de verlichting, of de ambitie om stil te worden, het is allemaal ambitie. En die ambitie, zegt de spreker tegen zijn vriend, is beperkt, is geen vrijheid. En we hebben het woord vrijheid misbruikt. Namelijk dat iedereen zichzelf agressief laat gelden door vast te houden aan zijn eigen mening, oordeel, waardering, dogma's, geloofsovertuiging. Dat noemen we allemaal vrijheid. En is dat vrijheid? Nietwaar? Mijn vriend zegt: 'Ik begin te begrijpen wat je bedoelt. Ik ben het met je eens.' Ik zeg: stem er niet mee in, maar zie het feit, de waarheid ervan.
17:46 Dus vrijheid moet wel iets heel anders zijn. En is het mogelijk om daarbij te komen, om die vrijheid tot stand te brengen? Dus totaal niet ambitieus zijn. Onderzoek het. Wat je niet hoeft te belemmeren om iets met liefde te doen. De wetenschappers in de wereld zijn ook erg ambitieus, zoals wij allemaal. Ze willen een sterke bewapening tot stand brengen tegen de Russen en zo. Dat hele verschrikkelijke spel dat ze spelen. Dus iedereen in de wereld, of hij nu onopgeleid, dom of vreselijk intellectueel is, zit altijd verstrikt in dit proces. En dat wordt gewoonlijk vrijheid genoemd. En de spreker zegt dat het geen vrijheid is. En de vriend zegt: 'Is het de taal die de beperkte activiteit van het brein belemmert of bevordert?' Volgt u dit? Interesseert het u? Weet u het zeker? Of speelt u een spelletje met mij? Wordt het brein door de taal geconditioneerd? Taal conditioneert het brein als de woorden belangrijk worden. Of het nu Engelse, Franse, Duitse, Italiaanse of Russische woorden zijn, als het woord zijn diepgang heeft verloren, als het nonchalant wordt gebruikt, als het voor iedereen een aparte betekenis heeft gekregen, als de woorden het netwerk van het brein zijn geworden. Begrijpt u dat? Dan wordt het brein door woorden geconditoneerd. Nietwaar? Maar als de woorden uitsluitend worden gebruikt om iets over te brengen voor de communicatie, als jij en ik en de spreker, en dat vereist een zekere gevoeligheid, aandacht, soepelheid, genegenheid, dan kunnen we woorden gebruiken zonder dat ze beperkend werken. Dan wordt het brein niet door woorden geconditoneerd. Maar zoals we nu zijn, wordt het brein wel geconditioneerd. Als u 'totalitaire staten' zegt, krijg ik daar onmiddelijk een beeld van. Je ziet onmiddellijk allerlei dictators in diverse delen van de wereld, want in de afgelopen vijftig jaar heeft hun foto in elke krant gestaan. Het beeld springt tevoorschijn en dat beeld conditioneert het brein. Volgt u dit? Als ik het woord 'goeroe' gebruik, kijk eens aan, dan reageer je meteen. Of als een woord als 'Christus' wordt gebruikt voor een christen, een onmiddelijke reactie. Of voor een hindoe met zijn eigen woord, of de boeddhist. Begrijp alstublieft hoe belangrijk de conditionering door taal is en of er door de conditionering allerlei problemen ontstaat, allerlei conflicten ontstaan - het conflict van de hindoe met de moslim, de moslim en arabier tegen de jood, de christenen die in God geloven tegen de mensen die in een totalitaire staat geloven, begrijpt u? Dit is wat er gebeurt.
23:18 Kun je dus vrij zijn van de gevangenis die door taal wordt gevormd? Begrijpt u? U zet zich hier niet voor in. Nietwaar? Kijk eens of het mogelijk is of u, terwijl u hier zit, helemaal vrij bent van het beeld dat door woorden wordt opgeroepen. Er is dus vrijheid - er is geen vrijheid in het worden. Er is geen vrijheid als een man ambitieus is of als een vrouw ambitieus is, hebzuchtig, jaloers. Misschien denkt hij dat hij vrij is omdat hij zijn ambitie volgt. Er is dus vrijheid, maar niet in het worden. En er is geen vrijheid als het brein verstrikt of gevangen zit in woorden met de bijbehorende beelden.
24:48 En we moeten ook onderzoeken wat gezondheid is. Bent u geïnteresseerd in gezondheid? Nu worden jullie allemaal wakker! Wat is gezondheid? Kan er een gezond organisme zijn, een biologisch organisme, als er voortdurend conflict is met elkaar, de ene mening tegen de andere, de een die zijn verlangens volledig uit tegenover de ander die dat ook doet? Dit voortdurende gevecht, conflict, die druk waaronder mensen leven, draagt die bij aan hun gezondheid? Zeg geen nee. Dat betekent dan dat ze bijdragen aan een slechte gezondheid. Psychosomatische ziektes. Begrijpt u dat? Dus kan er geestelijke gezondheid zijn en gevoelens die gezond zijn, niet romantisch, sentimenteel en noem maar op, wat tot een slechte gezondheid leidt. Ik weet niet of u dit allemaal volgt. Dus we moeten heel grondig uitzoeken wat het betekent om echt gezond te zijn.
27:28 Dit onderzoek moet je niet pas doen als je dichter bij de dood komt, op je sterfbed, maar je moet het uitzoeken als je heel jong bent of van middelbare leeftijd of nu op de leeftijd van de spreker. Wat is gezondheid? Gezondheid betekent energie, enorm veel energie. En we verspillen die energie aan conflicten, spanningen, door te roken, te drinken, u kent dat allemaal wel. En zonder een foodie te worden - u weet wat dat betekent? Geobsedeerd zijn door eten, alleen bezig zijn met wat je eet en met niets anders. Zonder een foodie te worden uitzoeken of het brein zonder enig conflict kan leven. Dat betekent zonder enige vorm van emotionele of intellectuele spanning. Begrijpt u dat? Doet u het terwijl we hierover praten of luistert u alleen en zegt u ja en gaat u er misschien aan het eind van de dag over nadenken? Begrijpt u mijn vraag? Doen we dit samen? Dan zien we hoe een slechte gezondheid wordt veroorzaakt, hartproblemen en noem maar op. Stel ik ben, iemand is erg intellectueel, wat maar heel weinig mensen zijn, maar stel dat iemand heel intellectueel is en alleen dat deel van het brein gebruikt dat we het intellect noemen, het deel dat alleen bezig is met het ontdekken van nieuwe ideeën, nieuwe uitdrukkingen, nieuwe formuleringen, nieuwe concepten en het geheel van zijn bestaan verontachtzaamt, de biologische en andere manieren van leven, die daar helemaal in vastzit, nietwaar? Dan tast dat natuurlijk de gezondheid aan. Als iemand heel emotioneel, romantisch is, sentimenteel, zoals de meeste mensen zijn, brengt dat ook allerlei vormen van conflict met zich mee, die een slechte gezondheid veroorzaken. Gezondheid betekent energie, nietwaar? Niet door drugs, niet door alcohol maar, o, moet ik al die onzin uitleggen? Maar als er geen enkel conflict is, is er een fantastische gezondheid. En we zeiden dat er vrijheid is, we spraken over gezondheid en energie.
31:50 Er is de energie van het intellect, nietwaar? De intellectuele energie is dat ze een robot op de maan hebben gezet, dat vereist grote intellectuele energie, begrijpt u? Om al dat verschrikkelijke oorlogstuig uit te vinden vereist een groot intellectueel vermogen en veel energie. Nietwaar? Er is de emotionele energie op zichzelf, die misschien enigszins door het intellect wordt gewijzigd, maar als we sentimenteel zijn, emotioneel, een lelijk, banaal soort sentimentaliteit, verliezen we daardoor ook energie. Doen we dit samen? Ik weet niet of dat zo is. Ik hoop dat ik niet tegen mezelf praat.
33:05 Dus wat is energie die helemaal niet wordt verspild? - verspild, verknoeid. Want dit is belangrijk om te begrijpen, de hoedanigheid van energie die zeer intelligent is, heel goed in staat om te redeneren, om te analyseren, te kijken, waar te nemen, die kritisch van zichzelf bewust is en dus de hele tijd elke hindernis in het proces wegneemt. Dat vereist veel energie. Mensen die zuiver - niet zuiver, je kunt die semi-fysieke energie niet gebruiken, u weet dat er veel van dat soort mensen in de wereld zijn, hun energie is natuurlijk beperkt, hun energie beheerst het hele denken. Begrijpt u? Begrijpt u wat ik zeg? Ik ben misschien wel dom, maar ik heb enorm veel energie. Wat ik denk is juist en dat is mijn drijfveer. In de hele wereld zie je zulke mensen met ontzettend veel energie. En de energie van die mensen, die heel erg slim zijn, gaat naar berekeningen en dat soort dingen. Is er nu een energie die niet is aangetast, niet bedorven door of in conflicten. Begrijpt u dat? Nietwaar? Doen we dit een beetje samen. Dan moeten we ons afvragen waarom mensen in de veertig-, vijftigduizend jaar van onze evolutie, waarvan de biologen en archeologen zeggen dat we op deze aarde leven, als mensen die op twee benen lopen, waarom we vanaf destijds tot nu voortdurend in conflict zijn. Waarom? Is het een kwestie van eens of oneens zijn? Kijk ernaar. Ik ben het met iets eens en u bent het er niet mee eens. Dat is het begin van conflict. Ik geloof in een bepaald - de spreker of iemand gelooft in idealen, de ander doet dat niet. Meteen is er een conflict. De een houdt ervan en de ander niet. De een beschermt een kleine groep en die kleine groep is tegen alle andere mensen. In onze relaties met elkaar is er conflict - man, vrouw, conflict. En er is conflict tussen de goeroe en de volgeling. Is u dat niet opgevallen? De volgeling wil net zo worden als de goeroe. Dat is dwaas. Maar de goeroe is zelf waarschijnlijk dwaas. Dus er is voortdurend strijd, conflict. We houden aan iets vast, identificeren onszelf ermee en verzetten ons tegen elke prijs. Er is niet alleen een seksueel conflict tussen man en vrouw, maar iedereen wil ook, vrouw en man, of man en vriendin, enzovoort, iedereen wil zich op zijn eigen manier uitdrukken. Hij is ambitieus en zij is ambitieus en daarom is er conflict. Waarom leven we op deze manier? Dat is een enorme verspilling van energie, nietwaar? Maar waarom leven wij mensen na die eeuwenlange ervaring, kennis, oorlogen, ellende, eeuwige angst enzovoort, waarom leven wij op deze manier? Waarom gaan wij, terwijl we zo slim zijn, zoveel kennis hebben, zo geleerd zijn, waarom gaan we op deze manier door? Stel uzelf deze vraag, wacht niet met het uit te zoeken. Vraag het, eis het, zet u hartstochteljk in om dat te ontdekken. Komt het doordat ons brein zich heeft ontwikkeld via conflicten? Conflict met de natuur, conflict in de lucht, conflict in alles. Dus ons brein is daaraan gewend geraakt. Omdat het eraan gewend is geraakt, zegt het: op die manier moet je leven, op die manier is er vooruitgang. Als er geen competitie was, zou er geen vooruitgang zijn. En dus zegt het brein, dat eraan gewend is om in een bepaalde omgeving te leven, dat dat de manier is om te leven. Is het zo ook met u gesteld? Dat u hier zit en zegt: 'Wel, hier ben ik aan gewend.' En omdat u eraan gewend bent, rationaliseert u het en zegt: 'Ja, in de natuur is alles een gevecht. Een kleine boom, een plantje vecht zich naar het licht toe. De tijger doodt het hert.' Dus het zit in onze aard om gewelddadig te zijn, in conflict, op voet van oorlog met elkaar en daar komen oorlogen van met grote gevolgen, nietwaar? Op die manier hebben we geleefd.
41:46 Historisch gezien zijn er vijfduizend jaar oorlogen geweest. Bijna elke jaar is er wel een oorlog geweest en we leven in staat van oorlog, nietwaar? En dat is onze natuur, zegt u, we hebben het vijftigduizend jaar zo gedaan, dus waarom niet? De politici hebben hier profijt van.
42:22 Dus we vragen aan elkaar: kun je leven zonder een enkel conflict? Daaruit volgt de vraag waarom mensen problemen hebben. Problemen betekenen conflict, nietwaar? Waarom hebben we problemen? Waarom accepteert het brein problemen? Komt dat door het brein zelf, begrijpt u? Ik stel de vraag, luister alstublieft, ik ben het aan het ontdekken, of het brein zelf zich in een toestand vol problemen bevindt. Heeft u dat begrepen? Is het brein zelf ... [geluid van een vliegtuig] We gaan niet concurreren met een vliegtuig! Zit het brein zelf verstrikt in problemen? Is het brein zelf, met alle activiteit die er gaande is, vormt dat brein zelf een probleem? Begrijpt u? Jemig, ik wou dat het lawaai ophield. Ons brein is van jongs af aan gecondtitioneerd. Je gaat naar school en moet rekenproblemen oplossen, leren schrijven. Het arme kind gaat naar school en schrijven wordt een probleem. [geluid van een vliegtuig] Dit is een klein land en ze hebben al dat lawaai. We vragen of het brein zelf het probleem is. De vraagsteller hoort bij het brein, begrijpt u? Degene die vraagt: 'Is het brein het probleem?' en de vraagsteller hoort natuurlijk ook bij dat brein. Maar de vraagsteller vraagt aan het brein: 'Waarom ben je in conflict?' En het zegt: 'Ik ben van jongs af aan getraind om problemen op te lossen. Ik ben als kind naar school geweest, ze hebben me schrijven geleerd en dat werd een probleem voor me. Ze hebben me lezen geleerd en hoe leuk lezen ook mag zijn, het is een probleem voor me geworden omdat ik eerst niet wist wat een 'A' betekende, hoe die er uitzag. Dus als ik geluk heb, ga ik naar school en daarna studeren en dat hele proces van kennisverwerving op welk vakgebied dan ook heeft mijn brein geconditioneerd. Het brein is dus de machine die problemen oplost. Begrijpt u? Het woord 'probleem' betekent dat iets je wordt toegeworpen. Problemen betekenen een uitdaging voor je. Van jongs af aan wordt er iets naar het arme kind toegeworpen, nietwaar? Hij moet het alfabet leren, hij moet leren rekenen enzovoort. Dus het brein zelf is een machine geworden die problemen creëert en problemen probeert op te lossen. Begrijpt u dat?
49:05 Dus wat moet je doen? Als het brein, dat wat zich binnen de schedel bevindt, de machine is die problemen creëert, namelijk rekenkundige problemen, technische problemen, problemen tussen de man en de vrouw, politieke problemen, problemen met de milieuvervuiling? De opslag van al dat gif, begrijpt u? Het hele proces, dat wordt allemaal een probleem. En de problemen zijn ontstaan door het brein. Nietwaar? Wacht even, we gaan verder. Dus het brein is verantwoordelijk voor problemen en de oplossing van die problemen, nietwaar? Is dit duidelijk? Een beetje? Moet ik hier dieper op ingaan? Wilt u dat ik er dieper op inga? Waarom? Het is zo eenvoudig, nietwaar?
50:37 Op religieus gebied, kijk daar eens naar, u bent opgevoed als christen, om een geloof te hebben, een verlosser en geloof. En wie boeddhist is, zegt dat het allemaal onzin is, dat het uitgevonden is door westerse priesters, wat waarschijnlijk zo is. Boeddhisten zeggen dat er niet zoiets bestaat als een verlosser of een geloof hebben. Ze zeggen: twijfel, stel vragen, onderzoek, neem nooit iets aan. Er zijn dus twee soorten en de christenen zeggen dat dat allemaal onzin is, de paus zegt dat geloof belangrijk is. En mijn familie, mijn opvoeding is katholiek, dus ik ben geprogrammeerd, zoals de Arabier geprogrammeerd is, als een computer, nietwaar? Enzovoort. Ons brein is dus een soort geprogrammeerde computer, En als het brein is geprogrammeerd, zoals wij dat zijn, taalkundig, religieus, met heel veel problemen, dan zegt het brein: ik ben moe, ik kan niet nadenken, vertelt u het me maar. Dat is wat er hier gebeurt. Dus ons brein gaat geleidelijk achteruit, raakt geleidelijk verzwakt door problemen. Krishnamurti zegt iets en dat wordt een probleem.
53:15 Dus kan het brein vrij zijn van problemen? Begrijpt u? Er zijn problemen in het leven, daar is niets aan te doen, het is zo. Maar het probleem benaderen met een brein dat geen problemen kent, begrijpt u? Begrijpt u mijn uitleg? U legt de spreker een probleem voor. Als zijn brein ook vol problemen zit, zal hij uw probleem oplossen en daardoor meer problemen scheppen. Nietwaar? Is u dat niet opgevallen? Dat is wat de politici doen. Economische problemen worden door deskundigen opgelost en andere deskundigen zeggen dan: 'Sorry, het is allemaal verkeerd.' Enzovoort, enzovoort.
54:28 Zoek dus uit of je een brein kunt hebben dat niet mechanisch is, dat geen machine is die problemen oplost, wat betekent dat je geen enkel probleem hebt. Dat is mogelijk, ik laat het je zo zien, als je er heel zorgvuldig op ingaat, dat is alleen mogelijk als je begrijpt wat tijd is.
55:16 Zoals we zeiden is tijd het verleden, het heden en de toekomst. Al die tijd, het hele verleden, het heden en de toekomst, zit opgesloten in het nu, nietwaar? Begrijpt u? Probleem betekent een toekomst. Snapt u het? Begrijpt u het? Als er een probleem is, moet het worden opgelost, namelijk in de toekomst. Nietwaar? Daarom is het zo belangrijk om te begrijpen dat alle tijd nu is. Zie toch de schoonheid daarvan in. U legt een probleem voor, er is een probleem - er zijn diverse problemen, ik weet het, ik besef het, overal waar ik naartoe ga, naar de diverse scholen, de verschillende politici die ik ontmoet, de wetenschappers, iedereen stelt vragen, wil iets weten, en als je brein ook vol problemen zit, ongerustheid, onzekerheid, dan zal je antwoord al even verward zijn als dat van hen. Dus we stellen de vraag of het brein vrij kan zijn van problemen. En om te onderzoeken wat die vrijheid inhoudt moet je onderzoeken wat tijd is, nietwaar? Dat wil zeggen, omdat er geen ... het nu kent geen toekomst, het nu zit in de toekomst, nietwaar? Ik vraag me af of u dit begrijpt. Dus er rijst een bepaald probleem en de oplossing houdt tijd in, nietwaar? Dus als u dit goed begrijpt - ik zal er heel langzaam op ingaan. Ik ben intussen ook aan het leren. Dit is fascinerend. Geef me even een adempauze.
58:06 Er zijn problemen, in het leven zijn er problemen, omdat mensen zo halsstarrig zijn, zo arrogant, zo vol eigendunk, ik heb dit gedaan en daar houd ik aan vast. En ze creëren problemen en de spreker moet met ze praten, als hij ook vol problemen zit, zal hij er een potje van maken. Dus om vrij te zijn van problemen moet de tijd onderzocht worden, nietwaar? Omdat het probleem en de oplossing ervan noodzakelijkerwijs tijd inhouden, nietwaar? Ik heb een probleem, ik moet erover nadenken, ik ga het bespreken, ik ga het onderzoeken, ik lees er boeken over of raadpleeg mijn goeroe, begrijpt u? Dat gebeurt er allemaal. Dus tijd is onlosmakelijk verbonden met het probleem en de oplossing ervan. Is dat duidelijk?
59:33 We hebben al eerder gezegd dat de tijd opgesloten ligt in het nu. Ziet u het verband tussen het probleem en de tijd? Daarom heeft elk probleem dat ik tegenkom geen tijd. Het moet meteen opgelost worden. Heeft u dat begrepen? Dat betekent - mag ik doorgaan? Ik hoop dat u net zo enthousiast bent als de spreker, want hij ontdekt elke keer iets nieuws. Dat houdt in dat je het probleem waarneemt, waarneming, niet vanuit je vooroordeel, vanuit je beoordeling, je mening enzovoort, maar waarnemen met je brein, je hart, met je hele wezen. Zien zonder vertekening. Er is vertekening zodra er een motief is. Je zet dus motief, richting opzij en neemt volkomen waar zoals het is en laat geen seconde de oplossing in de weg zitten. Begrijpt u? Ik vraag me af of u dit begrijpt.
1:01:29 Kijk, er zijn problemen tussen man en vrouw, er zijn nog andere problemen maar ik neem dit probleem. Man en vrouw. Ze maken ruzie. Dat is een van de vervelende dingen die in een relatie gebeuren. Ze maken ruzie over van alles en nog wat, over elke denkbare kleinigheid. Ze maken ruzie. En ze lossen die ruzie nooit op. Begrijpt u? Ze gaan door totdat het ondraaglijk wordt en een van hen zegt dat hij ervandoor gaat. En op die manier denken ze het probleem opgelost te hebben. Vervolgens gaan ze met een andere man of vrouw trouwen en begint het hele spel opnieuw. Dit moet u allemaal bekend voorkomen, nietwaar? Daarom bent u het hier allemaal mee eens, zie ik. Dus dit gaat door.
1:02:51 Als nu de man of de vrouw heeft begrepen wat tijd is, de waarheid ervan, dat wil zeggen, zien dat de ruzies doorgaan, het conflict, en het zien, waarnemen, en je ziet ogenblikkelijk de oorzaak en neemt ogenblikkelijk de oorzaak weg omdat je tijd niet toestaat om zich met de oplossing van het probleem te bemoeien. Begrijpt u dat? Is dit een beetje duidelijk? M.a.w. als tijd het belangrijkste in het leven wordt, het begrijpen ervan, niet de beschrijving in woorden, het ermee instemmen, maar dat je zelf de waarheid ervan heel wezenlijk inziet, dan is er geen enkel probleem voor het brein. Je kunt wel een probleem hebben, maar het brein dat het probleem aangaat is het allerbelangrijkst, hoe je het probleem benadert. Als je het probleem benadert terwijl je er al een oplossing voor hebt, dan is het onoplosbaar. U lost het op volgens uw oude patroon. Maar als u het zonder enige vooringenomenheid benadert, zonder een gevoel van bezorgdheid, wat u alleen kunt doen als je de diepte, de kracht en viltaliteit van tijd begrijpt. Is dat duidelijk?
1:05:08 Dus kan je brein, dat niet langer onderworpen is aan de controle, de beelden van de taal en dat heeft begrepen wat vrijheid inhoudt, echte vrijheid, zonder het gevoel dat je voor iets wegloopt, als je voor iets wegloopt, zeg maar, als je wegloopt voor bezorgdheid dan is die beweging tijd. Die beweging mag dan wel veilig lijken, zekerheid geven, maar die beweging houdt op zichzelf onzekerheid in. Nietwaar? Begrijpt u dat? Is het te intellectueel? Nee. Het is gewoon gezond verstand.
1:06:27 Dus we doen onderzoek naar wat vrijheid is, wat gezondheid is, want als je niet gezond bent, kun je niet vrij zijn, want dat zal je belemmeren. Ik kan verlamd zijn maar toch kan ik gezond zijn, begrijpt u? Ik kan maar één oog hebben om goed te zien maar dat vormt geen belemmering voor mijn gezondheid. Gezondheid wordt verwoest door dit aanhoudende conflict, presteren, succes. ambitie, onzekerheid, verwarring, al die pijn in het leven. En energie, energie die nooit wordt verspild - begrijpt u dat? - door kletsen, discussiëren, vasthouden aan wat je hebt gedaan en zeggen: 'Dit is juist. Hier blijf ik bij.' Begrijpt u? Energie omvat voortdurende beweging, het voortdurend ontdekken van iets nieuws, niet technologisch, psychologisch. Zodat je brein bijzonder actief wordt en die energie niet verspilt. Als je die energie hebt, kun je naar problemen kijken, begrijpt u? En de tijd begrijpen. Ze sluiten naadloos op elkaar aan, ze passen bij elkaar, ze zijn niet van elkaar te scheiden. Het is een lange, gestage beweging.
1:08:36 En we zouden ook met elkaar moeten bespreken waarom mensen gekwetst zijn, psychologisch verwond, waarom mensen in hun relaties ruzie maken, enzovoort. Ik denk niet dat daar vanochtend tijd voor is, het is nu twaalf minuten voor twaalf. Dus zullen we vanochtend ophouden en donderdagmorgen doorgaan? Is dat oké?