Krishnamurti Subtitles
BO84Q - Question & Answer Meeting
| 1:32 | Có vài câu hỏi, cả một túi nhỏ chúng. Làm sao bạn tiếp cận câu hỏi? Câu hỏi quan trọng hơn trả lời, hay trả lời nằm trong chính câu hỏi? Vậy chúng ta hỏi trước khi đi sâu mấy câu hỏi này, bạn nhận câu hỏi thế nào, bạn nhìn câu hỏi thế nào, làm sao bạn trả lời câu hỏi. Hay, bạn chỉ tìm trả lời cho câu hỏi - nếu bạn tìm trả lời, trả lời quan trọng hơn câu hỏi. Vậy, chúng ta nói rất quan trọng bạn tiếp cận câu hỏi thế nào. Và trong cách - làm sao bạn tìm hiểu câu hỏi, cho trả lời nằm trong chính câu hỏi, không rời nó. Tôi mong nó rõ, rằng chúng ta đều tìm để thấy giải pháp cho câu hỏi, nhưng chúng ta nói quan trọng hơn nhiều là hiểu bản chất và nội dung câu hỏi. Vậy cả chúng ta, bạn và người nói sẽ tìm hiểu chính câu hỏi, và rồi khi hiểu câu hỏi, trả lời là trong tìm hiểu câu hỏi ấy. Tôi mong nó rõ. Có vài câu hỏi ở đây và bạn và người nói sẽ khảo sát bản chất của câu hỏi, và rồi có lẽ chúng ta sẽ có thể thấy trả lời trong chính câu hỏi. Vậy khá rõ? Vậy chúng ta sẽ đọc mấy câu hỏi trước. |
| 4:54 | Câu thứ nhất: Đẹp là gì? Tại sao chúng ta thích gì đẹp? |
| 5:04 | Đẹp là gì, và tại sao chúng ta thích gì đẹp? |
| 5:16 | Đó là câu hỏi. Vậy, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu, khảo sát, tìm ra chính câu hỏi, nội dung câu hỏi. Rõ chứ? Anh bạn hỏi, đẹp là gì. Giờ khi bạn nhìn quanh phòng lớn này, nó đẹp? Khi bạn nhìn trời chiều, với ngôi sao duy nhất trên trời, nó đẹp? Hay khi bạn nhìn hoàng hôn tuyệt vời, đầy màu sắc, sâu thẳm, cảm giác mở rộng bao la, và cả vũ trụ đầy ánh sáng và màu sắc, đó đẹp? Hay chỉ vật con người tạo là đẹp. Con người tạo thánh đường, đền, nhà thờ và nhiều kiểu đền thánh khắp thế giới. Vậy, vật người-tạo như bức hoạ, thơ, điêu khắc, toà nhà, đều là người-tạo, và vì vậy chúng đẹp? Tức, con người đo cái đẹp, hay con người đo mọi vật? Chúng ta hiểu nhau? |
| 7:33 | Chúng ta hỏi để tìm ra đẹp là gì. Là câu hỏi rất phức tạp và đòi hỏi nhạy bén lớn để tìm ra cho mình đẹp là gì. Bạn nhìn hoàng hôn tuyệt diệu, mặt trời buổi sớm qua hàng cây. Hay bạn nhìn quả núi đường bệ in trên nền trời xanh, nhẹ nhàng, êm ái, lặng im, vẻ đẹp kỳ vĩ, cảm giác lớn lao hùng tráng, cảm giác diệu kỳ. Khi đó xảy ra, tức, khi bạn nhìn vật tuyệt vời, gì xảy ra khi bạn nhìn nó? Khi bạn nhìn hoàng hôn trên biển, ánh sáng lạ kỳ, lấp lánh của hoàng hôn, gì xảy ra trong bạn? Nào, chúng ta cùng tìm. Bạn không chỉ đợi người nói trả lời câu hỏi. Chúng ta cùng nghiên cứu câu hỏi, bất kỳ câu nào - chính trị, kinh tế, xã hội v.v.. Anh bạn đây hỏi, 'Đẹp là gì?' Chúng ta nói đẹp chỉ có mặt khi ngã, cái 'tôi' không có. Vật người-làm như tranh, như ảnh tuyệt vời của cây hay người, của con sông đầy ánh sáng và dòng nước trôi xuôi, khi bạn nhìn hết nó, diệu kỳ của đất, vẻ đẹp trái đất, cái gì xảy ra trong bạn khi bạn nhìn gì đẹp lạ lùng? Trong chốc lát bạn ngừng có mặt. Bạn với mọi vấn đề, với lo toan, với nhọc nhằn khổ cực, rối loạn hàng ngày, mọi thứ tiêu tan hay trôi mất bởi gì bạn nhìn với vẻ đẹp kỳ vĩ bao la. Bạn vắng mặt giây lát. Bạn đồng ý thế? Bạn đang nghe hết chứ? Nếu bạn nghe và bạn nhìn hay nhận thấy khi có cái đẹp - vẻ đẹp hùng vĩ, không chỉ đẹp vật chất của nữ hay nam - khi bạn thấy nó, trong một giây cái ngã không có đó. Tôi ngắm cái đẹp bao la. |
| 11:53 | Và cả - nơi rất ồn ào, phải không - và cả câu hỏi, tại sao chúng ta thích gì đẹp? Và cũng câu hỏi hàm ý, tại sao chúng ta chịu đựng gì xấu xa, dơ bẩn? Như đường phố bẩn thỉu Bombay. Tại sao chịu đựng nó, tại sao cho phép nó? Bạn có thể nói, 'không phải trách nhiệm mình, là trách nhiệm của chính phủ', và chính phủ thối nát và vậy mọi việc hư hoại. Nhưng chúng ta có nhạy bén biết hoàn cảnh chúng ta sống? Phòng chúng ta ở, dù nó trật tự, sạch, cân đối hay không, chúng ta có biết hết? Hay chúng ta chỉ chịu đựng mọi thứ? Và như đa số chúng ta thành vậy - khi bạn luôn nhìn sự nghèo khó, hàng ngày, dơ bẩn, vô nhân đạo người chống người, bạn quen đi, nhạy cảm thành đờ đẩn, gặm mòn, và vậy bạn không hề nhìn thực sự cái đẹp. |
| 14:09 | Câu hỏi 2: Nhận thấy thực tại có thể không suy nghĩ xen vào? |
| 14:20 | Nhận thấy thực tại có thể không suy nghĩ xen vào? |
| 14:32 | Bạn hiểu câu hỏi? Có thể nhận thấy cây, vợ hay chồng, hay chủ hay người giúp, người ở, hay thiên nhiên quanh bạn, nhận thấy mà không suy nghĩ xen vào? Nếu câu hỏi rõ, tức, bạn có thể nhìn cây, hay trăng non, hay mặt trời lặn, hay vợ hay chồng và con cái, không suy nghĩ xen vào nhận thấy? Đó là câu hỏi. Hãy thám sát câu hỏi. |
| 15:57 | Ý bạn nhận thấy - thấy, quan sát là gì? Khi bạn thấy vợ hay chồng hay bạn gái hay con trai, bạn có thực sự nhìn họ như họ là, hay bạn có hình của họ, ảnh của họ, và qua hình ảnh ấy, qua đôi kính màu của ký ức, kết luận đó, bạn nhìn. Vui lòng xem xét điều người nói nói. Xem xét vợ hay chồng bạn hay hàng xóm hay chủ v.v.., xem bạn có thể nhìn họ không chút chuyển động của suy nghĩ hay hình ảnh hay chữ. Giả sử tôi kết hôn - tôi không - giả sử tôi kết hôn. Tôi sống với vợ, hai hay ba mươi năm hay mười lăm ngày, và suốt khoảng thời gian ấy tôi xây lên qua nhiều sự cố, tai nạn, hình ảnh về cô. Cô xây lên hình ảnh về tôi. Hình ảnh này, ký ức này, ngăn tôi nhìn cô thực sự, cái cô là. Và khi câu hỏi khởi lên: có thể nhìn một người, dù là vợ hay hàng xóm hay người lạ, nhìn họ mà không chuyển động suy nghĩ nào. Đó là điều anh bạn hỏi. |
| 18:42 | Bạn ngồi đó và người nói ngồi đây. Hình như bạn ở đây với hình ảnh, kết luận, với ký ức về người nói, phải không? Bạn trả lời câu hỏi? Bạn có thể quan sát người nói mà không mọi danh tiếng bạn xây lên về hắn, mọi điều được nói về hắn, và mọi cái có lẽ bạn đã đọc về hắn, hay cái hắn đã nói - dẹp hết chúng và nhìn hắn, quan sát hắn. Bạn sẽ làm nó, bạn có thể làm nó? Tức, nhìn gì, hay người hay vật gì, không ký ức trước đây, kết luận, nhớ lại. Chỉ nhìn mới tinh - có thể? Đó nghĩa suy nghĩ không xen vào quan sát. Nếu bạn đã từng thử, hay nếu bạn sẽ làm nó, bạn sẽ thấy điều lạ lùng xảy ra. Bạn bắt đầu khám phá gì đó bạn chưa từng nghĩ. Bạn bắt đầu khám phá gì hoàn toàn mới. Nếu bạn nhìn vợ hay chồng mà không mọi ký ức bạn đã tích luỹ về cô, và cô ta về bạn, thì bạn nhìn cô hay anh ta lần đầu mới tinh! Vậy quan hệ luôn đổi mới, tươi tắn. Không ký ức cũ hoạt động và xen vào. Bạn có từng thử hết nó? Hay bạn chỉ nghe - 'Vâng, nghe vĩ đại, nhưng tôi không thể làm', và tiếp tục. Vậy nếu bạn thực sự làm, một hay hai lần, dẹp hết ký ức tích luỹ bạn xây lên về cô hay anh ta, thì bạn nhìn người lần đầu mới tinh. Và khi bạn nhìn người đó mới tinh gì hoàn toàn mới xảy ra, loại quan hệ mới có mặt. |
| 22:26 | Câu hỏi 3: Làm sao bạn có thể sống với chồng không quan tâm? |
| 22:37 | Làm sao bạn có thể sống với chồng không quan tâm? |
| 22:43 | Tôi không biết. Hãy xem xét câu hỏi. Chồng là gì, và vợ là gì? Ở Mỹ và các phần khác của thế giới, trai và gái sống với nhau không qua nghi lễ hôn nhân, hay qua giá thú, đăng ký kết hôn. Đó là một việc: trai và gái sống với nhau không qua hôn nhân hay ghi lại chính thức. Rồi có mặt khác: bạn trải qua nghi lễ giữa nam và nữ, và nghi lễ đó - đến nhà thờ, hay hộ tịch viên - chính thức làm bạn nam và vợ, chồng và vợ. Gì khác nhau giữa hai cái? Bạn hiểu câu hỏi? Cái gì khác nhau giữa nam và nữ sống chung mà không qua nghi lễ hôn nhân, và cái gì khác nhau giữa nam và nữ trải qua hôn nhân tốn kém, gì khác nhau giữa hai? Một có giấy, hợp pháp, nói bạn là chồng và vợ. Xã hội nói bạn đã kết hôn, bạn có trách nhiệm nào đó chăm sóc vợ, con cái v.v.. Và cũng kẻ kia, không đến nhà thờ v.v.., trải qua nghi lễ hôn nhân, hoặc họ không trách nhiệm gì hay họ rất trách nhiệm. Đều là trách nhiệm. Nếu họ sống với nhau nghiêm túc, cả hai trách nhiệm. |
| 25:48 | Vậy chúng ta hỏi, chồng là gì, và vợ là gì? Bạn trả lời câu hỏi. Tôi cho là ở đây đa số bạn đã kết hôn, hay bạn có bạn gái - có lẽ ở Ấn không nhiều nhưng ở châu Âu và Mỹ là rất phổ biến. Vậy chồng là gì? Chồng là phải làm, đến văn phòng hay đến vài loại công việc làm từ chín đến năm giờ, mất cả ngày ở văn phòng, dù vui hay không vui, nhà máy v.v.., và rồi về nhà. Vợ, người nữ, nấu ăn, trông - nếu cô có - con cái, v.v.. Đây là lối mòn hàng ngày. Bạn đồng ý thế? Ồ, vì Chúa. Vâng? Đây là việc xảy ra toàn thế giới. Phụ nữ ở nhà, hay cô cũng đến văn phòng kiếm thêm tiền, và vợ nói chung chăm sóc con cái nếu có, và ở nhà. Quan hệ giữa hai người là gì? Chồng làm việc từ chín đến năm giờ, và cả vợ đi làm từ chín đến năm giờ, quan hệ họ là gì? Bạn có từng nghĩ về nó? Đời sống thành ngày càng phức tạp, ngày càng tốn kém, nên cả nam và nữ phải đi làm. Và nếu họ có con cái, có lẽ không may họ có, gì xảy ra với con cái? Người nữ về nhà hay chồng về nhà, mệt mỏi, và họ sẽ quan tâm nhau trừ tính dục? Họ sẽ thực sự quan tâm? Bạn hỏi người nói câu này và hắn phải trả lời câu hỏi. Bạn nên đặt câu hỏi với bạn và không phải người nói. |
| 28:58 | Câu hỏi là: làm sao sống với chồng không quan tâm? Hoặc bạn nói tạm biệt lão già, hay anh già, hay chịu đựng. Đây là việc thường xảy ra, bạn chịu đựng, ngày càng không quan tâm nhau, ngày càng đơn độc, ngày càng chán nản, và mọi khổ sở của cuộc sống với nam hay nữ kẻ thực sự không quan tâm gì. Là vấn đề bạn, không phải của tôi. Vậy bạn sẽ làm gì, theo đuổi người nữ khác, theo đuổi người nam khác? Và nó cũng sẽ xảy ra đó, sau một thời gian hắn sẽ không quan tâm. Và vậy bạn luôn kẹt trong vấn đề này. Tức, có yêu thương không? Khi hai người sống với nhau, là hoạt động sinh học, tính dục đến với nhau hay có yêu thương trong cuộc sống, quan tâm nhau? Có lẽ bạn biết câu trả lời rõ hơn người nói. |
| 31:20 | Câu hỏi 4: Có cần thiết kết hôn trong đời? Quan hệ vật lý giữa nam và nữ là gì? |
| 31:30 | Tôi không biết. Bạn phải biết. Câu hỏi thật lạ kỳ, phải không? Có cần thiết kết hôn trong đời? Bạn nghĩ gì? Nếu người nói hỏi bạn câu ấy, bạn sẽ trả lời gì? Có cần thiết tôi nên kết hôn? Bạn trả lời gì? Có lẽ sẽ trả lời là, 'Làm việc bạn muốn. Sao lại phiền tôi? Tuỳ bạn.' |
| 32:31 | Nhưng bạn xem, câu hỏi phức tạp hơn thế nhiều. Chúng ta đều muốn bầu bạn, đều muốn quan hệ tính dục, nhu cầu sinh học. Và cũng muốn ai đó chúng ta có thể dựa vào, có thể tìm thấy an toàn, có cảm giác dễ chịu, ủng hộ, bởi đa số chúng ta không thể đứng một mình trên đôi chân, vì vậy chúng ta nói, 'tôi phải kết hôn', hay tôi sẽ có bạn gái, hay gì gì, 'tôi phải có ai cùng tôi có thể ở nhà'. Chúng ta không hề ở nhà với ai bởi chúng ta sống trong suy nghĩ riêng, vấn đề riêng, tham vọng riêng, v.v.. Và chúng ta sợ đứng một mình, bởi sống là rất cô đơn, sống là rất phức tạp, phiền hà, và bạn cần ai bạn có thể nói chuyện cùng. Và cũng khi bạn kết hôn bạn có quan hệ tính dục, con cái v.v.. Vậy, quan hệ giữa nam và nữ, nếu không có yêu thương, bạn dùng cô ta và cô ta dùng bạn. Bạn lợi dụng cô ta và cô ta lợi dụng bạn. Đó là thực tế. |
| 34:44 | Vậy, anh bạn hỏi, bạn nên kết hôn. Và quan hệ vật lý giữa con người - không phải bạn hiểu câu hỏi? Tuỳ bạn. Nhưng để thực sự đi sâu cả vấn đề phức tạp của sống với nhau này, không chỉ với hai người, sống cùng nhau với nhân loại - với hàng xóm, với chủ, với tớ nếu bạn có người ở, với cha, mẹ, con cái - sống cùng nhau, là việc rất phức tạp. Sống cùng nhau như gia đình cho bạn an toàn, an ổn nào và vậy bạn mở rộng gia đình thành nhóm, cộng đồng, nhà nước, quốc gia, và từ quốc gia này chống quốc gia khác, và vậy luôn có phân chia và xung đột, và chiến tranh. Vậy phải tìm ra làm sao sống với kẻ khác không xung đột, không cảm giác tranh đấu, thích nghi, điều chỉnh. Đó đòi hỏi rất nhiều thông minh, toàn vẹn. Nhưng chúng ta chỉ kết hôn bởi đòi hỏi sinh học, tính dục v.v.. |
| 37:06 | Bạn đã làm mấy câu hỏi này? Họ nói không. |
| 37:17 | Câu hỏi 5: Khác nhau giữa não và tâm trí là gì? |
| 37:26 | Khác nhau giữa não và tâm trí là gì? |
| 37:36 | Đây là câu hỏi rất phức tạp. Chúng ta biết não là gì. Các nhà khoa học hiện nay nói có não bên trái và não bên phải. Não trái được dùng hàng ngày. Tôi sẽ không đi sâu chi tiết, bạn có thể đọc nếu muốn. Tôi chưa đọc, nhưng vài người bạn là nhà khoa học kể tôi nghe về nó. Não trái vận hành, hoạt động, thực hiện mọi hoạt động hàng ngày. Và não bên phải không hoạt động đầy đủ, không thực hiện đầy đủ bởi não phải thông minh hơn nhiều, nhạy bén hơn nhiều, ý thức hơn nhiều. Và cũng não là trung tâm của mọi hành động và phản ứng, mọi ứng đáp cảm giác - đây không phải người nói nói. |
| 39:05 | Vậy, não chứa, hay có toàn bộ nội dung nhận thức. Nhận thức là tin, tín ngưỡng, tên, tính năng, khả năng, mọi ký ức, mọi tổn thương, thú vui, đau đớn, thống khổ, tranh đấu, mọi thứ, trìu mến, v.v.. tất cả là nội dung nhận thức. Nội dung nhận thức là bạn, là cái ngã, là cái 'tôi'. Nội dung nhận thức có thể đặt ra siêu-siêu-nhận thức, hay đặt ra nhiều trạng thái không tưởng hay tưởng tượng, nhưng nó vẫn trong nội dung nhận thức. Bạn có thấy thế? Bạn - bạn là tên, thân thể, giận, tham, tranh đua, tham vọng, thú vui, đau đớn v.v.. trìu mến, mọi thứ - bạn là đó. Và đó nghĩa nội dung nhận thức bạn. Nội dung nhận thức là quá khứ - ký ức cũ, sự cố cũ, mọi loại hoạt động, kinh nghiệm - bạn là quá khứ. Bạn là kiến thức, là quá khứ. Vậy, đó là não. |
| 41:28 | Chúng ta nói - và người nói có thể sai, và hắn đã thảo luận vấn đề với vài nhà gọi là khoa học, và tuy vậy, người nói có thể sai, đừng chấp nhận cái hắn nói, nghi cái hắn nói, hỏi, tìm hiểu. Hắn nói, não là toàn bộ nhận thức giới hạn với cả nội dung nó - vui, không vui, xấu, đẹp, tranh đấu, hết đó là nội dung. Và tâm trí là gì hoàn toàn tách biệt với não. Tâm trí ở ngoài não - người nói nói, nhà khoa học không nói thế. Người nói nói não là một việc và tâm trí là gì hoàn toàn khác. Não với cả nội dung nó, với tranh đấu, với đau đớn, lo âu, có thể không hề biết, hiểu vẻ đẹp của yêu thương. Yêu thương là vô hạn. Không phải, 'tôi chỉ yêu một người', nó quá rộng, quá lớn. Và não với cả xung đột, khổ sở, rối loạn, không thể hiểu hay giữ, hay nhận thức yêu thương - chỉ tâm trí, là vô hạn. |
| 43:35 | Vậy có khác nhau giữa não và tâm trí. Rồi cái anh bạn không hỏi, vẫn còn một câu xa hơn dính trong nó: rồi quan hệ giữa tâm trí và não là gì? Não là giới hạn, giới hạn bởi nó được tạo từ mọi phần riêng rẽ, manh mún, vỡ vụn, và vì vậy là trạng thái tranh đấu, xung đột mãi. Trong khi tâm trí hoàn toàn ngoài hạng đó. Có quan hệ chỉ khi não hoàn toàn tự do, nếu có thể, khỏi mọi nội dung ký ức. Đây đòi hỏi rất nhiều tìm hiểu, nhạy bén. Thông minh không thuộc não. Thông minh của suy nghĩ không thể chứa thông minh của tâm trí. Bạn hiểu hết? Có ai hiểu tôi nói gì? Không, tốt thôi. |
| 45:31 | Nhìn, rất đơn giản, bởi nếu có thể thật đơn giản bạn có thể đi rất xa. Nhưng nếu bạn bắt đầu với nhiều lý thuyết phức tạp và kết luận bạn kẹt đó, vậy hãy thật đơn giản. Sống hàng ngày - đến văn phòng, làm, làm, làm, tiền bạc, rèn trong kỷ luật nào như luật sư, nhà giải phẫu, doanh nhân, đầu bếp hay gì gì - não bị hẹp lại, giới hạn. Nếu là nhà vật lý tôi dành bao năm học vật lý, nghiên cứu, tìm hiểu, tìm tòi, nên não dĩ nhiên, qua văn hoá đặc thù chúng ta có, bị thu hẹp lại. Có hai nhà khoa học ở đây, họ đồng ý. Và não thành máy móc, lối mòn, nhỏ bé, bởi chúng ta quá quan tâm chính mình, luôn sống trong khu rất nhỏ của thích, không thích, đau, khổ, và v.v.. Nhưng tâm trí là gì hoàn toàn khác. Bạn không thể hiểu hay thấu hiểu bản chất của tâm trí nếu não giới hạn. Bạn không thể hiểu cái vô hạn khi đời sống giới hạn. Vậy đó là quan hệ - quan hệ giữa não và tâm trí chỉ có thể xảy ra khi não tự do khỏi nội dung nó. Đây là vấn đề phức tạp đòi hỏi đi sâu rất nhiều, nhưng chúng ta không có thì giờ. |
| 48:21 | Câu hỏi 6: Tín ngưỡng là gì? |
| 48:29 | Tín ngưỡng là gì? Tin Thượng đế, tín ngưỡng. Tôi tin vợ tôi, cô sẽ không phản bội tôi. Tôi tin chồng tôi. Tôi tin công việc tôi. Tín ngưỡng. Toàn bộ xứ Cơ đốc, cả cấu trúc và bản chất tôn giáo của Cơ đốc dựa trên tín ngưỡng. Và ở đó họ không hỏi, họ không nghi, hoài nghi. Nếu bạn tin Thượng đế thì bạn không thể cho phép dạng hoài nghi, nghi nào xen vào, hay trong thế giới Hồi giáo. Nhưng trong thế giới Ấn giáo và Phật giáo nghi là một tính chất cần thiết để rửa sạch não. Bạn có tín ngưỡng, tin, phải không? Bạn có từng hỏi niềm tin, tín ngưỡng và ảo tưởng bạn? Hay bạn chỉ chấp nhận chúng. Khi bạn có tín ngưỡng bạn dẹp sang bên hoàn toàn câu hỏi tìm hiểu nào. Giả sử tôi tin Thượng đế, tin tưởng, tín ngưỡng Thượng đế, thì mọi câu hỏi, mọi nghi ngờ phải để sang bên bởi niềm tin Thượng đế dựa trên sợ hãi. Tôi không biết thế giới là gì, ai đó tạo ra nó, và tôi thích nghĩ Thượng đế tạo ra nó, đó là một loại niềm tin. Nhà khoa học nói không có vật gì như Thượng đế, là lớn lên tự nhiên của tiến hoá từ tế bào, thành tế bào rất phức tạp của não người. |
| 51:19 | Vậy, tại sao có tín ngưỡng? Không phải đó rất hạn chế, hẹp hòi, giới hạn, và không phải niềm tin phân chia mọi người? Tín ngưỡng Cơ đốc và tín ngưỡng Hồi, và Ấn giáo có thể không có tín ngưỡng về gì, và vậy có xung đột triền miên giữa họ. |
| 51:59 | Bạn xem, cũng có câu hỏi phức tạp khác dính trong đó: tại sao chúng ta có lý tưởng? Toàn bộ thế giới cộng sản dựa trên lý thuyết giả định của Marx, Stalin v.v.., Lenin. Họ có thần thánh họ. Và họ tin cái họ nói như Cơ đốc tin gì Kinh thánh nói, hay Cô ran, hay bạn với Gita, Upanishads hay gì khác. Bạn hấp thu mọi lời sách nói, nhưng bạn không hề vì bạn hỏi toàn thể việc. Bởi lúc bạn hỏi, nghi, bạn phải dựa trên chính bạn, và vì vậy bạn sợ. Vì vậy tốt hơn tin tưởng vào gì ảo tưởng, gì không thực sự hiện hữu. Nhưng nếu bạn biết cho bạn, tôi phải hiểu cuộc đời riêng, tôi phải thấy liệu có thể sinh ra cách mạng lớn trong đời sống tôi, rồi bạn bắt đầu từ đó. Nhưng nếu bạn có tin tưởng gì, bạn sống trong thế giới ảo tưởng kỳ lạ. |
| 53:55 | Bạn có nhiều câu hỏi. |
| 54:05 | Câu hỏi 7: Nếu nhận thức con người là một, làm sao người này hạnh phúc và kẻ khác bất hạnh? Ngài cũng nói suy nghĩ là 'tôi'. Xin chỉ tôi làm sao. |
| 54:29 | Nếu nhận thức con người là một, làm sao người này hạnh phúc và kẻ khác bất hạnh? Ngài cũng nói suy nghĩ là 'tôi' - xin chỉ tôi làm sao. |
| 55:07 | Bạn hạnh phúc? Và tại sao kẻ khác bất hạnh? Bạn sinh ra giàu có, ông bà để lại cho bạn nhà máy hay công ty, và bạn rất hạnh phúc với nó. Và kẻ khác sinh ra ở làng nhỏ, thất học, làm cực nhọc ngày qua ngày trên mảnh đất cỡ như phòng này, hay bằng phân nửa, làm việc, sống với thu hoạch ít oi, và hắn bất hạnh, hắn không biét về hạnh phúc hay bất hạnh, hắn làm, làm, làm. Hạnh phúc có tuỳ vào hoàn cảnh, công việc, gì bạn làm, hay sự hài lòng khi làm việc gì? Bạn gọi hạnh phúc là gì, và bạn gọi bất hạnh là gì? Hạnh phúc có thể được nói khi bạn hài lòng. Tôi hài lòng khi làm gì và thấy rất hạnh phúc về nó. Và tôi không hài lòng khi làm gì và tôi rất bất hạnh về nó. Hài lòng có đồng nghĩa với hạnh phúc? Và tôi tìm kiếm hài lòng tiếp tục? Tức tôi tìm kiếm hài lòng mọi lúc và tôi sẽ hạnh phúc. Hay hạnh phúc là gì đến và đi, đó là sản phẩm phụ, không quan trọng lắm? |
| 57:36 | Và anh bạn cũng hỏi, suy nghĩ là 'tôi', chỉ tôi làm sao. Ý bạn 'chỉ tôi làm sao' là gì? Trên màn hình truyền hình? Hay làm biểu đồ? Hay chỉ ra bằng lời? Bạn chấp nhận trí óc nếu người nói giải thích, suy nghĩ là 'tôi'. Bạn hiểu nó? Người nói sẽ giải thích, tức, hắn sẽ mô tả, hắn sẽ giải thích từng bước. Và bạn sẽ thấy sự thật nó, hay nói, 'Không, đó không là ngã. Ngã là gì rất cao siêu. Nó là thần thánh, linh hồn, gì đó khác'. Vậy làm sao bạn nhận giải thích? Biết là giải thích, mô tả, chữ, không phải vật? Cửa sổ, chữ 'cửa sổ' không phải cửa sổ thật. Tôi có thể vẽ núi nhưng tranh không phải núi thật. Vậy có thể cùng đi sâu. Tôi không thể chỉ cho bạn. Tôi không thể đặt nó lên màn hình, truyền hình, và chỉ cho bạn; nó đó. Nhưng nếu chúng ta có thể cùng tìm hiểu, nếu bạn muốn. Nếu bạn chán nó, được, cứ chán. |
| 1:00:08 | Vậy hãy cùng tìm ra. Bạn là gì? Nếu thực sự thẳng thắn, nghiêm túc, khi câu hỏi đặt cho bạn, bạn là gì? Bạn không là tên? Bạn không là mặt, mắt, mũi, tóc, v.v.., vật lý? Bạn không là giận, bạn không là tham, hay tham tách biệt với bạn? Không là bạn, khi có lo âu, bạn không là lo âu? Khi bạn khổ, khổ khi bạn mất vợ, chồng, con cái, bà, v.v.., bạn không khổ? Và khổ là gì tách biệt với bạn? Bạn không là hết đó? Hay bạn nghĩ - nghĩ - bạn tách biệt mọi thứ đó? Đúng không? Bạn tách biệt mọi cái đó? Bạn tách biệt với giận, ganh, tài khoản ngân hàng? Bạn là tài khoản ngân hàng, phải không? Hay nếu lấy đi tài khoản ngân hàng, bạn nói, 'Đó không là tôi'. Bạn nói thế? 'Ngài có thể lấy tài khoản ngân hàng bởi nó không là tôi'. Làm sao bạn gào lên nếu tôi lấy đi tài khoản ngân hàng. Vậy bạn là tài khoản ngân hàng, bạn là nội thất, bạn là nhà, bảo hiểm, thế chấp, tiền bạc. Nhưng nếu bạn nói, 'tôi không là chúng, có gì trong tôi đang nhìn chúng', đó là thực tế? Hay bạn đặt ra? Nhiều người nói có siêu-siêu-nhận thức trên mọi nhận thức này. Tức, đó không đặt ra bởi suy nghĩ? Không là tài khoản ngân hàng - không tiền đồng, tiền giấy - mọi cái đó không là kết quả của suy nghĩ? Nhận biết của bạn về vợ, chồng, đó không là suy nghĩ? Vậy không phải bạn là cả ký ức của quá khứ? cả truyền thống của quá khứ - như Ấn, như Bà la môn, không-bà la môn, và mọi việc đó - bạn không là hết đó? Dĩ nhiên bạn là. |
| 1:04:27 | Vậy, bạn là kiến thức, là quá khứ. Bạn không là gì ngoài ký ức. Bạn có chấp nhận đó? Dĩ nhiên không. Phải không? Nếu mọi ký ức bị lấy đi, bạn là gì? Bạn là thực vật. Vậy ký ức, luôn là quá khứ, là cái bạn là. Truyền thống, như Ấn, như Bái hoả giáo, như Hồi v.v.., đó là kết quả của bao năm tuyên truyền, truyền thống, là hoạt động của suy nghĩ. Vậy bạn là suy nghĩ. Nếu bạn không nghĩ, bạn là gì? Vậy bạn là cả nội dung của quá khứ. Quá khứ tự biến đổi trong hiện tại và tiếp tục như tương lai. Vậy bạn là quá khứ, hiện tại và tương lai. Trong bạn chứa cả thời gian. Ồ, bạn không hiểu hết nó. Và cái ngã, cái 'tôi', tên, tính chất, đạt được, tham vọng, đau, khổ, là cả quá khứ. Và vậy cái ngã là nền của quá khứ, là ký ức, kiến thức. Và vì vậy cái ngã rất, rất giới hạn. Và đó tại sao cái ngã gây ra nhiều sai lầm trên thế giới. Mỗi ngã sai lầm vì chính nó. Bạn sai lầm vì ngã riêng bạn, phải không? Nếu bạn chân thật, nhìn rõ nó, bạn không sai lầm vì bạn? Tham vọng, đạt được, thoả mãn, hài lòng. Vậy suy nghĩ là bạn. Suy nghĩ giới hạn, bởi mọi kiến thức giới hạn. Vì vậy ngã là vật giới hạn nhất. Và vì vậy bạn gây khổ lớn, xung đột lớn, bởi ngã là tách biệt, phân chia. |
| 1:08:31 | Vậy, người nói đã giải thích. Giải thích không là thực tế. Thực tế là bạn thấy nó cho chính bạn. Nếu bạn thấy nó cho bạn và nói, 'tôi thích lối tôi tiếp tục', được thôi. Nhưng bạn biết cho bạn rằng bạn tạo hỗn loạn trên thế giới, và bạn thích sống lối ấy, chúc may mắn. Nhưng có lẽ có vài bạn nói đó không phải lối sống. Bạn phải sống với não toàn cầu, không phân chia, không quốc tịch, không cái ngã. Đừng làm nó thành vài loại tỏ ngộ cao đẳng chỉ ít kẻ có thể chạm tới. Người đặt trí não và tâm hồn để hiểu bản chất cái ngã và lìa bỏ ngã ấy, người đó có thể làm nếu họ dùng tâm trí họ. |
| 1:10:07 | Đúng vậy. Tôi có thể trả lời một câu hỏi nữa? Sau đó chúng ta sẽ dừng. Mười giờ. Có thể bạn phải đi làm v.v.. |
| 1:10:28 | Mười giờ mười, xin lỗi. Thêm một câu hỏi và vậy là xong. |
| 1:10:42 | Ồ, tôi đã trả lời câu hỏi này. |
| 1:10:59 | Câu hỏi 8: Nếu các tôn giáo lớn của thế giới không là tôn giáo, thì tôn giáo là gì? |
| 1:11:10 | Đó là câu hỏi. In không rõ. |
| 1:11:18 | Nếu các tôn giáo lớn của thế giới không là tôn giáo thật, tôn giáo thật là gì? |
| 1:11:32 | Tại sao nói, 'nếu' tôn giáo lớn không là tôn giáo thật? Tại sao bạn nói 'nếu'? Chúng là tôn giáo? Bạn trả lời câu hỏi đó. Có lẽ bạn đều đến đền thờ. Bạn đều có lễ cưới và thờ lạy v.v.. Chúng là tôn giáo? Tôn giáo lớn: Cơ đốc, Hồi, Ấn, Phật, chúng là tôn giáo? Tức, lễ lạy, giai cấp, tín ngưỡng, niềm tin, đến đền thờ và dâng số tiền lớn cho vài vật làm bởi bàn tay hay trí óc, bạn gọi Thượng đế, cả đó là tôn giáo? Bạn chấp nhận nó như tôn giáo. Nhưng nếu bạn hỏi, nghi, rồi bạn bắt đầu hỏi, hiển nhiên mấy vật này đều được làm bởi suy nghĩ. Kinh thánh, Cô ran, và cái gọi là sách tôn giáo riêng, chúng đều được viết ra bởi suy nghĩ. Chúng không phải hiển lộ thần thánh, chúng không trực tiếp từ miệng Thượng đế. Tôi biết bạn thích nghĩ thế. Nhưng suy nghĩ hoạt động và viết lên giấy, và rồi bạn chấp nhận nó như gì vô cùng thánh thiện. |
| 1:13:51 | Vậy, nếu bạn quét hết sang bên, và đó đòi hỏi nghi, cảm giác tự do để quan sát, tự do lìa sợ, hoàn toàn lìa sợ, rồi bạn có thể tìm ra cho bạn tôn giáo là gì. Tức, có gì thánh thiện, không đặt ra bởi suy nghĩ, không đo lường bởi chữ, có gì không thể đo lường, phi thời gian? Đây đã là câu hỏi từ thời cổ xưa. Ai cập cổ, Hy lạp, mọi nền văn minh lớn quá khứ hỏi câu này: có gì vượt mọi cái này mà suy nghĩ không đặt ra? Mà suy nghĩ không chạm tới? Bởi suy nghĩ có thể đo lường. Suy nghĩ là tiến trình vật chất, và gì nó đặt ra không là thánh thiện. Vậy để tìm ra nó não phải hoàn toàn tự do lìa nội dung nó, lìa sợ, lo âu, lìa cảm giác hết sức cô đơn, chết. Rồi chỉ bạn sẽ tìm ra sự thật là gì, dạng cao nhất của tôn giáo là gì. |