Krishnamurti Subtitles home


BR78D2 - Bạn có thể học hỏi qua quan hệ?
Buổi Đối Thoại thứ hai
Brockwood Park, Anh Quốc
31 tháng Tám 1978



0:44 K: What shall we talk about this morning, talk over together? Sáng nay chúng ta sẽ nói gì, cùng thảo luận gì?
0:49 Q: May I please request you to say something about the energy of consciousness? The energies. Q:Xin đề nghị ngài nói đôi điều về năng lực của nhận thức? Năng lực.
0:58 K: Would you talk over together the energy that you talk about. K:Cùng nhau thảo luận về năng lực bạn vừa nói.
1:07 Q: I feel after Tuesday's discussion that there is some confusion over the word 'observation' in as much as what we generally call observation is in fact commentary after the fact and not observation at all. Q:Tôi cảm thấy sau buổi thảo luận hôm Thứ ba có vài lộn xộn về chữ 'quan sát' vì thông thường chúng ta gọi quan sát thực ra là giải thích sau sự kiện và không phải quan sát gì cả.
1:28 K: What do you mean by observation. We generally observe after the event and not observe as it is taking place is that what you mean sir?

Q: Yes. 		K:Ý bạn quan sát là gì. Chúng ta thường quan sát sau sự cố và không quan sát lúc nó xảy ra phải ý bạn là vậy?

Q:Vâng.
1:41 K: Any other? Madame? K:Việc gì khác? Thưa bà?
1:46 Q: Could you speak about learning and what is learning, what is relationship? And can one learn about oneself through relationship? Q:Ngài có thể nói về học hỏi và học hỏi là gì, quan hệ là gì? Và có thể học về chính mình nhờ quan hệ?
2:00 K: Can one learn about oneself through self-observation. K:Có thể học về chính mình qua tự quan sát.
2:09 Q: And relationship with others. Q:Và quan hệ với người khác.
2:11 K: Can one learn through relationship with others about oneself. That's what that is the question. K:Có thể học qua quan hệ với người khác về chính mình. Đó là... đó là câu hỏi.
2:21 Q: Yes sir. Q:Vâng.
2:22 Q: Sir, could we talk about emptiness, please. Q:Thưa, ngài có thể nói về rỗng không.
2:24 K: Just a minute. K:Đợi chút.
2:25 Q: You have said that silence is the one fact. I wonder if you could enlarge on that. Q:Ngài có nói im lặng là một sự kiện. Xin hỏi ngài có thể bàn sâu thêm.
2:32 K: Silence is a fact and could we go into it, enlarge it and see the depth of it, the meaning of it. K:Im lặng là sự kiện và có thể tìm hiểu, đi sâu và thấy chiều sâu, ý nghĩa nó.
2:46 Q: Could you go into emptiness please? Q:Ngài có thể đi sâu vào rỗng không?
2:49 K: Could we go over together talk about that which you have said about emptiness. K:Chúng ta có thể cùng xem xét nói về cái bạn gọi là rỗng không.
3:03 Q: Can we continue the question of registration whether one should register or not. Q:Chúng ta có thể tiếp tục vấn đề ghi lại xem nên ghi lại hay không.
3:08 K: Oh. The question of registration whether one should register or not. I wonder if you were here the other day, sir I think we discussed it two days ago or the day before and I hope you will not mind if we don't go into it because we went into it pretty thoroughly. Q; I wonder, could we talk about the energy of violence. K:Ồ. Vấn đề ghi lại xem có nên ghi lại hay không. Không rõ bạn có đây hôm nọ không, tôi nghĩ chúng ta đã thảo luận hai ngày rồi hoặc ngày hôm kia và mong bạn không phiền nếu không tìm hiểu nữa, bởi đã tìm hiểu khá toàn diện.

Q:Chúng ta có thể nói về năng lực của bạo lực.
3:36 K: Talk about energy of violence. K:Nói về năng lực của bạo lực.
3:41 Q: (In French) Q:(Tiếng Pháp)
3:54 K: Disorder. Can one be aware of oneself at the same time observe one's disorder? K:Rối loạn. Có thể nhận thức chính mình trong khi quan sát rối loạn mình?
4:02 Q: Can one be one with fear and so on and at the same time observe it. Q:Có thể là một với sợ hãi, v.v.. và đồng thời quan sát nó.
4:08 K: That's it sir. K:Đúng thôi.
4:10 Q: If we shouldn't discipline and shouldn't make an effort but we should work on ourselves. I don't understand not to discipline and not to make the effort but still be working on ourselves. Can you make that more clear? Q:Nếu chúng ta không nên kỹ luật và không nên cố gắng mà nên tác động lên chính mình. Tôi không hiểu không kỹ luật và không cố gắng nhưng vẫn tác động lên chính mình. Ngài có thể nói rõ hơn.
4:26 K: Can you talk over together about effort and discipline and without effort can one observe oneself. K:Có thể cùng thảo luận về cố gắng và kỹ luật. và không cố gắng có thể quan sát mình.
4:41 Now just a minute, please: we have had so many questions. I don't know of whom you are asking these questions because we are asking these questions of ourselves and trying to find a solution, an answer. So these are the questions: energy can one learn about oneself through relationship and also what do you mean by that word 'learn' can one learn about oneself through relationship and what do you mean by learning. The other is, talk about emptiness, silence. I think that is about all.

Q: Violence. 		Nào, xin đợi chút: chúng ta có quá nhiều câu hỏi. Tôi không biết bạn hỏi những câu này về ai bởi chúng ta hỏi những vấn đề về chính mình và cố gắng tìm giải pháp, trả lời. Vậy có những vấn đề: năng lực có thể học về chính mình qua quan hệ và cả ý bạn là gì về chữ 'học' có thể học về chính mình nhờ quan hệ và ý bạn học là gì. Câu kia là, nói về rỗng không, im lặng. Tôi nghĩ chắc hết rồi.

Q:Bạo lực.
5:45 K: And that lady points out can one observe oneself in action and that lady put a question, which is effort and discipline seem to go together and you apparently point out a different way of observing, acting. So which of these questions shall we take? K:Và cô này nói có thể quan sát mình trong hành động và cô kia đặt câu hỏi, là cố gắng và kỹ luật hình như đi chung và có vẻ bạn nói về cách quan sát, hành động khác. Vậy chúng ta sẽ lấy vấn đề nào?
6:18 Q: The last question: you also point out that you must do it. It seems like a contradiction.

K: Contradiction. You also say you must do it, that is, test it out. Test it out, test out what is being said in one's own life and not depend on somebody else. Now which of these questions shall we talk about? 		Q:Câu hỏi cuối: ngài cũng nói ngài phải làm. Dường như mâu thuẫn.

K:Mâu thuẫn. Cũng nói phải làm, nghĩa là, kiểm tra xem. Kiểm tra xem, kiểm tra những gì đã nói trong đời sống riêng và không lệ thuộc ai khác. Giờ thì chúng ta sẽ lấy câu nào?
6:45 Q: Learning and relationship. (Laughter) Q:Học hỏi và quan hệ. (Cười)
6:50 K: Learning and can one learn about oneself through relationship. Now which of these questions would you like to talk over together? K:Học hỏi và có thể học chính mình qua quan hệ. Vậy câu hỏi nào bạn muốn cùng nhau thảo luận?
7:03 Q: Energy.

Q: Silence and emptiness. 		Q:Năng lực.
7:07 Q: Silence and energy. Q:Im lặng và năng lực.
7:08 K: Silence, emptiness, relationship all right, I think we can bring it all together in talking over this question of what is learning and can one learn about oneself in any kind of relationship and perhaps if we could go into that rather deeply we might be able to answer these several questions about energy, silence, discipline and effort and can one observe without any effort and discipline and is it possible to be aware at the same time when one is acting, conscious? Right? And silence and so on. Can we bring all this into this one question which has been put: what is learning and can one learn through relationship? Can we go into that and bring all the other factors into it? May we?

Q: Yes. 		K:Im lặng, rỗng không, quan hệ được thôi, tôi nghĩ chúng ta có thể lấy hết và thảo luận trong một vấn đề học là gì và có thể học về mình trong kiểu quan hệ nào đó và có lẽ nếu chúng ta tìm hiểu khá sâu chúng ta có thể trả lời những câu hỏi về năng lực, im lặng, kỹ luật và cố gắng và có thể quan sát không có cố gắng và kỹ luật và có thể nhận thức cùng lúc với hành động, ý thức? Phải không? Và im lặng, v.v.. Chúng ta có thể đem hết vào một vấn đề tức là hỏi: học hỏi là gì và có thể học nhờ quan hệ? Có thể tìm hiểu và đem hết các tác nhân khác vào? Được không?

A:Vâng.
8:21 K: All right. What do we mean by learning? I think this is a fairly important question if we could go into it rather slowly and carefully. We learn from books we learn from parents, colleges, universities and so on and also we learn through experience. We learn through various forms of events which all become knowledge. Right? That is fairly clear: that we gather information, experience and various forms of events and incidents that happen in our life and from all these we accumulate knowledge and from that knowledge we act. Right? That is one way of learning. K:Tốt thôi. Ý chúng ta học là gì? Tôi nghĩ đây là vấn đề khá quan trọng nếu chúng ta đi sâu chậm rãi và cẩn thận. Chúng ta học từ sách học từ cha mẹ, trường trung học, đại học, v.v.. và cũng học qua kinh nghiệm. Chúng ta học qua nhiều loại sự cố chúng thành kiến thức. Phải không? Khá rõ ràng: chúng ta gom góp thông tin, kinh nghiệm và nhiều loại sự kiện, sự cố xảy ra trong đời sống và từ đó chúng ta tích luỹ kiến thức và từ kiến thức đó chúng ta hành động. Phải không? Đó là một cách học.
9:31 Is there another way of learning at all? That is what we are We know the ordinary way of learning. Is there another way of learning? Because the ordinary way of learning the implications of learning in the ordinary way is to accumulate knowledge and act according to that knowledge therefore that learning helps us to become more and more mechanical. I don't know if you follow all this. May I go on with it? This is not a talk by me. We are sharing this thing together. So, please, I can go into it but you will also have to join in in the investigation of what we mean by learning. So it is your responsibility too not just mine, talking about it. Có cách học nào khác không? Đó là điều... Chúng ta biết lối học thông thường. Có lối học nào khác không? Bởi lối học thông thường những hàm ý của lối học thông thường là tích luỹ kiến thức và hành động theo kiến thức ấy vậy là học giúp chúng ta ngày càng trở nên máy móc. Không biết bạn có theo kịp không. Tiếp tục được chứ? Không phải buổi nói chuyện từ tôi. Chúng ta cùng chia sẻ vấn đề. Vậy, tôi có thể đi sâu nhưng bạn cũng phải cùng vào tìm kiếm xem ý nghĩa học hỏi là gì. Nên đó cũng là trách nhiệm bạn, không riêng tôi nói về nó.
10:35 The ordinary everyday form of learning is to accumulate through experience, events and accidents and so on, a great deal of knowledge and that knowledge is always the past. There is no future knowledge. Right? And if we act according to that knowledge it must be action based on the past based on knowledge and that knowledge can be expanded infinitely or to a certain extent, but it will always be limited it will always become a routine, mechanical. So we are asking if there is another way of learning. Learning through accumulation of knowledge and acting according to the accumulation of knowledge you understand? - acting and acquiring knowledge from that action or having acquired knowledge through various forms, act from that. You follow? Do you understand? Am I making myself clear?

Q: Yes. 		Cách học thông thường hàng ngày là phải tích luỹ qua kinh nghiệm, sự kiện và sự cố v.v.., kiến thức quá nhiều và kiến thức luôn là quá khứ. Không có kiến thức tương lai. Phải không? Và nếu hành động theo kiến thức ấy nó phải là hành động dựa trên quá khứ dựa trên kiến thức và kiến thức ấy có thể giãn ra vô tận hay đến mức nào đó, nhưng nó vẫn giới hạn nó luôn trở thành lối mòn, máy móc. Nên chúng ta hỏi có chăng lối học khác. Học qua tích luỹ kiến thức và hành động theo kiến thức tích luỹ hiểu không? - hành động và nắm kiến thức từ hành động ấy hay nắm kiến thức bằng nhiều cách, từ đó hành động. Theo kịp không? Hiểu chứ? Tôi nói có rõ không?

Q:Vâng.
12:08 K: That is, I accumulate knowledge about science about technology, doctors and so on, accumulate it. And then from that accumulation I act. Or act and through that action learn. And having learnt a great deal through action that also becomes knowledge. So both are the same essentially: acquire knowledge and then act act and from that action accumulate, which becomes knowledge. So essentially both are the same. Both tend to become mechanical. If this is clear then the question is: is there a way of learning which is non-mechanistic? I don't know if you are interested in all this. To find that out we must be very clear that the mechanistic activity of accumulated knowledge and the whole movement of that, one must be very, very clear in oneself. Can we proceed? Please, as we are talking over together find out how you learn whether this learning is becoming more and more, more mechanistic. You hear me, the speaker, read about it, listen to tapes, learn accumulate knowledge and then say 'Well, I am going to practice that' Therefore that practise becomes mechanistic. K:Nghĩa là, tôi tích luỹ kiến thức về khoa học về kỹ thuật, bác sĩ, v.v.., tích luỹ nó. Và rồi từ tích luỹ đó tôi hành động. Hay hành động và học qua hành động ấy. Và học thật nhiều qua hành động nó cũng trở thành kiến thức. Nên cả hai cơ bản như nhau: nắm kiến thức rồi hành động hành động và từ đó thu lượm, nó trở thành kiến thức. Nên cơ bản như nhau. Cả hai đều hướng đến thành máy móc. Nếu đã rõ vậy câu hỏi là: có chăng lối học không máy móc? Không biết bạn có thích thú không? Để tìm ra chúng ta phải thật rõ hoạt động máy móc của kiến thức tích luỹ và cả vận hành của nó, phải hiểu thật rõ trong chính mình. Tiếp tục chứ? Nào, khi chúng ta cùng thảo luận tìm xem học cách nào có phải học hỏi này ngày càng trở nên máy móc. Bạn nghe tôi, người nói, đọc, nghe băng từ, học tích luỹ kiến thức rồi nói... 'Tốt, tôi sẽ thực hành' Vậy là thực hành trở thành máy móc.
14:20 Now we are asking: is there a different movement which is not mechanistic? - which is also learning but it is not accumulated knowledge and acting from that. Right? Is this clear?

Q: Yes. 		Giờ chúng ta hỏi: có chăng vận hành khác không phải máy móc? - tức là cũng học nhưng không tích luỹ kiến thức và từ đó hành động. Phải không? Rõ chứ?

A:Vâng.
14:41 Q: Sir, part of that mechanistic process might be an attempt to destroy the knowledge that you have accumulated. Q:Một phần của tiến trình máy móc ấy có thể là cố gắng phá huỷ kiến thức đã được tích luỹ.
14:51 K: Yes, which is still mechanistic. You try to get rid of that past knowledge which you accumulated you say that is not the way to learn so you learn in a different form but yet accumulate. K:Vâng, cũng là máy móc. Bạn cố bỏ kiến thức cũ đã thu lượm bạn nói nó không phải cách học nên bạn học kiểu khác nhưng vẫn tích luỹ.
15:04 Q: Yes. Q:Vâng.
15:06 K: This accumulation process goes on all the time. So we are asking, please: is there a different way of learning which is not accumulative which is not mechanistic, which is not all the time functioning on the past movement. Right? We are going to find that out. Do please enquire, question challenge all the rest of it for yourself and find out. K:Tiến trình tích luỹ ấy luôn xảy ra. Vậy chúng ta hỏi: có chăng cách học khác không tích luỹ không máy móc, không phải luôn hoạt động trong vận hành cũ. Phải không? Chúng ta sẽ tìm. Hãy tìm tòi, hỏi thách thức mọi thứ cho chính bạn và tìm xem.
15:37 We said very clearly, action and then knowledge knowledge and action are both essentially the same. Now we are asking: is there a different learning? Don't jump to conclusion don't say spontaneity, don't say it is intuition. Don't let's be caught in words. Is there a way of learning which is not mechanistic? Chúng ta nói rất rõ, hành động rồi kiến thức kiến thức và hành động cơ bản như nhau. Vậy chúng ta hỏi: có học hỏi khác không? Đừng nhảy vào kết luận đừng nói tự nhiên, đừng nói trực giác. Đừng để kẹt trong chữ nghĩa. Có chăng cách học hỏi không máy móc?
16:16 Q: Does silence come into this?

K: You see, you are jumping. Don't come It is as though you don't know. 		Q:Im lặng có bước vào đó?

K:Xem, bạn đang nhảy vào. Đừng vào... như là bạn không biết.
16:25 Q: Through suffering in relationship. Q:Qua đau khổ trong quan hệ.
16:30 K: Wait, madame we are coming to that. We are starting with, is there a question mark, therefore you don't know. So don't say it is silence, this or that. You really don't know. Say, that is the way to find out with a clean slate, you don't know, so you are going to find out. Are you quite sure you don't know? Or you pretend you don't know? (Laughter) No, please, for oneself, I am talking of oneself seriously. Do I pretend that I don't know or I actually don't know a way of learning perhaps learning then has a different meaning a way of learning which is not mechanistic, I don't know. I have to be terribly honest to myself then I can find out. But if I say, 'Yes, I don't know, but I have a few ideas about it, behind me', then you are not enquiring at all. K:Khoan, thưa bà, chúng ta đang vào. Chúng ta bắt đầu với, có chăng dấu chấm hỏi, vậy nên bạn không biết. Nên đừng nói là im lặng, này nọ. Bạn thực sự không biết. Ví dụ, đây là cách để tìm ra với bảng đen sạch, bạn không biết, vậy bạn sẽ tìm. Bạn có chắc chắn mình không biết? Hay bạn làm bộ không biết? (Cười) Không, vì mình, tôi nói về mình nghiêm túc. Tôi có giả vờ tôi không biết hay tôi thực không biết cách học hỏi có lẽ học hỏi liền có ý nghĩa khác cách học không máy móc, tôi không biết. Tôi phải vô cùng thành thật với chính mình để có thể tìm. Nhưng nếu nói, 'Vâng, tôi không biết, nhưng tôi có vài ý về nó, đàng sau tôi', vậy là chẳng tìm kiếm gì hết.
17:53 So can we start honestly by saying I really don't know? Which is rather difficult because when you don't know you are looking you are trying to find out if you know. You understand my question? When you say I don't know but there is always the desire to find out or expect to be told or project some hidden hope and that becomes an idea and say, 'Yes, I begin to capture it' So if you can be free of all that and say 'I actually do not know', then you are curious you are really curious, like a young boy or a girl learning for the first time. You have got it? No, no, see what has happened. Do watch yourself sir, don't look at me or anyone watch yourself, which is, when you say 'I really don't know', what has taken place? Your mind is not actively thinking out how to find out. Right? Are we meeting each other in this point? Say for instance, I really don't know which means I have no hope of finding it I have no conclusion, I have no motive. This is very important, when I say I don't know in that is implied having no motive whatsoever. Because motive then gives a direction and then I have lost it. So I must be very, very clear and terribly honest in myself to say, I really don't know. Wait sir, listen to it carefully. I really don't know, then what has taken place in my mind? Vậy có thể khởi đầu thành thật nói tôi thực không biết? Khá là khó khăn bởi khi bạn không biết bạn nhìn bạn cố tìm cách để biết. Bạn hiểu câu hỏi không? Khi bạn nói tôi không biết nhưng luôn luôn muốn tìm ra hay mong đợi được nói hay có vài hy vọng ẩn kín và nó thành ý niệm và nói, 'Vâng, tôi bắt đầu nắm nó' Vậy có thể thoát mọi thứ đó và nói... 'Tôi thực không biết', rồi bạn tò mò bạn thực sự tò mò, như bé trai hay bé gái học lần đầu tiên. Bạn hiểu không? Không, không, xem điều xảy ra. Hãy nhìn mình, đừng nhìn tôi hay ai khác nhìn mình, tức là, khi bạn nói... 'Tôi thực không biết', điều gì xảy ra? Trí óc bạn không năng nổ nghĩ ra cách tìm kiếm. Phải không? Chúng ta gặp nhau ở điểm này chứ? Ví dụ, tôi thực sự không biết tức là tôi không hy vọng tìm ra tôi không kết luận, không thôi thúc. Rất quan trọng, khi nói tôi không biết tức hàm ý không có thôi thúc gì cả. Bởi thôi thúc là cho một hướng đi và rồi tôi sẽ đánh mất. Nên tôi phải thật rõ, và vô cùng thành thật với chính mình khi nói, tôi thực không biết. Đợi đã, nghe thực kỹ. Tôi thực không biết, rồi điều gì xảy ra trong trí óc?
20:33 Q: Nothing. Q:Không gì hết.
20:35 K: Find out, don't answer quickly. K:Tìm xem, đừng trả lời vội.
20:45 Hasn't it broken away from the old tradition? You understand? The old mechanistic tradition. When I say, I really don't know I have moved out of that field altogether. Right? Không phải nó vỡ tan khỏi truyền thống cũ sao? Hiểu không? Truyền thống máy móc cũ. Khi tôi nói, tôi thực không biết tôi đã rời hỏi lĩnh vực ấy hoàn toàn. Phải không?
21:04 Q: Although I don't think that one's thinking in terms of not knowing a new way of learning. All that one knows is that the conflict which mechanistic knowledge causes just that - one doesn't know any more. And one can see that one doesn't know how to get over this conflict. Q:Tuy vậy tôi không nghĩ suy tư trong vòng không biết là cách học mới. Mọi cái được biết là xung đột mà kiến thức máy móc gây ra chỉ vậy - không ai biết gì thêm. Và có thể thấy không ai biết cách nào vượt qua xung đột.
21:32 K: No, we are not talking of conflict yet sir. We will come to that in a minute. We are talking about: is there a different process of learning? If you don't know it - I don't know it and I actually say 'I don't know it' - what has happened? K:Không, chúng ta chưa nói về xung đột. Lát nữa sẽ đến đó. Chúng ta đang nói về: có chăng tiến trình học hỏi khác? Nếu bạn không biết - tôi không biết và tôi thực sự nói 'tôi không biết' - điều gì xảy ra?
21:57 Q: My mind then says if I don't know it I am empty. Q:Trí óc bèn nói nếu tôi không biết tôi rỗng không.
22:03 K: Oh, for god's sake! How silly people are. K:Ồ, lạy trời! Ngớ ngẩn làm sao.
22:12 Q: Why is it stupid? (Laughter) Q:Tại sao ngu ngốc? (Cười)
22:19 K: I didn't say stupid, I said silly. (Laughter) Because we are not paying attention, you've gone: it is empty - is it empty? Or is it so tremendously free of that - mechanistic it is totally awake because it is intensely curious to find out. You see the difference? The mind that says, 'I don't know' wait, let me take an example. Do you know what God is? Of course you have beliefs, you have dogmas all kinds of conditioning, but actually you don't know that. You can invent about it, you can think about it you can argue about it, or be against it but the actual fact: you don't know. So you start with not knowing in order to find out. K:Không phải ngu ngốc, tôi nói ngớ ngẩn. (Cười) Bởi chúng ta không chú tâm, bạn đi xa: rỗng không - rỗng không ư? Hay nó hoàn toàn thoát khỏi đó - máy móc nó thức dậy hoàn toàn bởi nó tò mò cực độ để tìm kiếm. Bạn có thấy khác nhau? Trí óc nói, 'Tôi không biết' khoan, hãy cho một ví dụ... Bạn có biết Thượng đế là gì? Dĩ nhiên bạn có niềm tin, có giáo lý mọi thứ qui định, nhưng thực sự bạn không biết. Bạn có thể chế ra, bạn có thể nghĩ ra bạn có thể tranh luận, hay chống lại nhưng sự kiện thực: bạn không biết. Vậy bạn bắt đầu với không biết để tìm ra.
23:29 Q: May I ask you sir do you always start with not knowing when you come to speak do you always start with saying that I don't know let's find out today, let's find out now'? Q:Tôi xin hỏi ngài ngài luôn bắt đầu với không biết khi đến nói ngài luôn bắt đầu nói rằng tôi không biết hãy tìm hôm nay, hãy tìm bây giờ'?
23:41 K: Yes, that is what I am saying now. K:Vâng, đó là điều tôi đang nói.
23:43 Q: Is this what you do when you come when you come into this tent, is this what you do? Are you completely free of what you know before? Q:Ngài làm vậy khi đến khi ngài vào lều này, ngài làm vậy sao? Ngài hoàn toàn bỏ điều gì ngài biết trước ư?
23:52 K: Please I don't prepare talks, I don't do anything I just come and I spill out. (Laughter) I have prepared talks, written them all out carefully and so on and so on, and one day somebody suggested throw away all your notes and talk. So I did, and began that way. K:Nào, tôi không chuẫn bị nói, không làm gì hết tôi chỉ đến và rót ra. (Cười) Tôi đã chuẫn bị nói, viết ra rất kỹ lưỡng và v.v.., v.v.., và một hôm ai đó đề nghị ném hết ghi chú và bài nói đi. Tôi đã làm, và bắt đầu vậy.
24:22 Q: There is no difference though, is there, really? There isn't a lot of difference between having it written down on paper and having it written down inside. Q:Thực ra cũng không có gì khác, phải không? Không khác nhiều lắm giữa được viết ra trên giấy hay viết ra bên trong.
24:30 K: No. I don't K:Không. Tôi không...
24:31 Q: The question hasn't been answered. Q:Câu hỏi chưa được trả lời.
24:35 K: I am doing it now (laughs). Please - you follow? When you say actually you don't know you have stopped the mechanistic process of learning, haven't you? So your mind is not empty it is free from that in which it has been functioning and therefore it is now in a state of acute attention learning, acute state, free from that. Then what takes place? K:Tôi trả lời đây (Cười). Nào - kịp không? Khi bạn thực sự nói bạn không biết bạn đã dừng tiến trình học hỏi máy móc, phải không? Nên trí óc không trống rỗng nó rời bỏ cái nó đã hoạt động và vì vậy nó trong trạng thái chú tâm nhạy bén học hỏi, tinh nhạy, thoát khỏi đó. Rồi điều gì xảy ra?
25:26 Q: Silence.

Q: Hunger. (Laughter) 		Q:Im lặng.

Q:Khao khát. (Cười)
25:29 Q: Sir, the mind gets bored. Q:Thưa, trí óc buồn chán.
25:33 Q: Bored? Q:Buồn chán?
25:35 K: Do try it, please try it, please do try it as we are talking here do it, in the sense attempt to find out. K:Thử xem, cố lên, hãy cố gắng khi chúng ta nói ở đây làm đi, trong ý nghĩa cố tìm ra.
25:45 Q: Enquiry.

K: Yes. What does enquiry mean? Enquiry implies that you must be free from your prejudice from your hypothetical conclusions from any form of opinion so that your mind is free to move. In the same way if you understand the whole nature of this mechanistic acquisition of knowledge then if you put it in its right place you are free from it. And you are then capable of complete attention, aren't you? When there is complete attention is there a learning? No, please this requires a little bit of going into. 		Q:Tìm kiếm.

K:Vâng. Tìm kiếm là sao? Tìm kiếm hàm ý bạn phải thoát mọi định kiến mọi kết luận giả định mọi kiểu quan niệm nên trí óc tự do chuyển động. Cũng vậy nếu bạn hiểu toàn bộ bản chất của thu lượm kiến thức máy móc rồi thì nếu bạn đặt nó đúng chỗ, bạn rời nó. Và bạn có thể chú tâm trọn vẹn, phải không? Khi có chú tâm trọn vẹn có học hỏi không? Không, việc này đòi hỏi đôi chút đi sâu.
26:48 I may be rather stupid this morning and so please forgive me if I keep on persisting in this thing but perhaps we will come back to it a little later. Sáng nay tôi khá ngốc nghếch và xin thứ lỗi nếu tôi cứ kiên quyết giữ việc này nhưng có lẽ chúng ta sẽ trở lại sau.
27:02 The next question in that is involved: can I observe myself through relationship? Can I know myself fundamentally, basically all the reactions, all the nuances the subtleties of myself in relationship. Right? That is the question that was raised. So we have to enquire what do we mean by 'relationship' the word itself. To be related, to be in contact to be not physically intimate but, not only that but to have a relationship at the same level at the same moment, at the same intensity then there is a relationship. Right? There is a relationship between a man and woman or a friend and another, or a boy and girl when they meet not merely physically only but much more which is when they meet at the same level at the same moment, with the same intensity there is actual relationship because they are meeting at the same level. Right? That can be called a real, true relationship. Câu hỏi kế liên quan là: có thể quan sát mình qua quan hệ? Liệu tôi có thể quan sát mình, cơ bản, mọi phản ứng, mọi sắc thái mọi vi tế của chính mình trong quan hệ. Phải không? Đó là câu được hỏi. Vậy chúng ta phải tìm xem 'quan hệ' nghĩa là gì chính chữ đó. Liên quan, tiếp xúc không chỉ thân mật vật lý, không chỉ vậy mà cả quan hệ ở cùng mức độ cùng thời điểm, cùng cường độ vậy là quan hệ. Phải không? Quan hệ giữa nam và nữ hay bè bạn, hay trai gái khi họ gặp nhau không chỉ vật lý mà hơn thế nghĩa là khi họ gặp nhau ở cùng mức độ cùng thời điểm, với cùng cường độ quan hệ thực sự bởi họ gặp nhau ở cùng mức độ. Phải không? Đó có thể gọi là quan hệ thực, đúng.
28:47 Now, one's relationship with another is based on memory. Right? Would you accept it? On the various images, pictures, conclusions I have drawn about you and you have drawn about me. The various images that I have about you wife, husband, girl or boy or friend and so on. So there is always image-making. Right? This is simple, this is normal, this is actually what goes on. When one is married or lives with a girl or a boy every incident, every word, every action creates an image - no? Are we clear on this point? Don't agree with me please I am not trying to persuade you to anything but actually you can see it for yourself. A word is registered, if it is pleasant you purr it is nice, if it is unpleasant you immediately shrink from it and that creates an image. The pleasure creates an image, the shrinking the withdrawal creates an image. So our actual relationship with each other is based on various subtle forms of pictures, images and conclusions. That's right? Giờ quan hệ mình với ai khác là dựa trên ký ức. Phải không? Bạn chấp nhận vậy? Dựa trên nhiều hình ảnh, kết luận tôi đã vẽ ra về bạn và bạn đã vẽ về tôi. Nhiều hình ảnh tôi có về bạn vợ, chồng, trai hay gái hay bạn bè, v.v.. Vậy là luôn tạo hình ảnh. Phải không? Đó đơn giản, thông thường, đang xảy ra thực. Khi bạn kết hôn hay sống với bạn gái hay trai mỗi sự cố, từ ngữ, hành động tạo ra hình ảnh - không à? Chúng ta đã rõ điểm này? Đừng đồng ý với tôi tôi không cố thuyết phục bạn điều gì nhưng bạn có thể thấy thực cho mình. Chữ được ghi lại, nếu nó dễ chịu bạn ư ử nó đẹp, nếu không dễ chịu bạn co lại ngay và tạo hình ảnh. Vui thú tạo hình ảnh, co lại rút về tạo hình ảnh. Vậy quan hệ lẫn nhau thực sự dựa trên nhiều loại hình ảnh vi tế và kết luận. Đúng vậy không?
30:36 Now I am asking: when that takes place what happens? The man creates the image about her and she creates an image about him. Whether in the office, whether in the field, or anywhere this relationship is essentially based on this formation of images. Right? This is a fact, isn't it? Can we go on from there. Giờ tôi hỏi: khi ấy điều gì xảy ra? Anh nọ tạo hình ảnh về cô ta và cô ta tạo hình ảnh về anh ấy. Dù là ở văn phòng, ngoài đồng, hay đâu đó quan hệ ấy cơ bản dựa trên tạo lập hình ảnh. Phải không? Đó là sự kiện, phải không? Có thể tiếp tục chứ?
31:13 Q: Yes.

K: Then what takes place? You have an image about her and she has an image about you doesn't matter where it is, in the office in the factory, in the field, in every way labour, there is this image-making all the time. So when there is an image like that she has and you have, then in there there is division and then the whole conflict begins. Right? Where there is division between two images there must be conflict. Right? 		Q:Vâng.

K:Rồi điều gì xảy ra? Bạn có hình ảnh về cô ta và cô ta có hình ảnh về bạn bất kỳ ở đâu, trong văn phòng nơi nhà máy, ngoài đồng, mọi kiểu làm việc, luôn có tạo hình ảnh. Vậy khi có hình ảnh như thế cô ta có và bạn có, rồi thì có phân chia và rồi mọi xung đột bắt đầu. Phải không? Nơi đâu có phân chia giữa hai hình ảnh tất phải có xung đột. Phải không?
32:06 Q: Why has image become so important to us? Q:Tại sao hình ảnh thành quá quan trọng với chúng ta?
32:09 K: We will go into it, madame. First go into it step by step, not say 'Why' have you got this image about your brother, your sister your husband, your wife, your father, whatever it is? Then see when there is this image there is certainly a division: the Jew and the Arab, the Hindu, the Muslim the Christian, the Communist - you follow? it is the same phenomena. Right? When that takes place there must be fundamentally conflict. The husband or the boy or the girl may go off to work and there he has created images about himself: his position, his worth, his competition and all the rest of it comes home and says, 'Darling how are you?' and again he has got his image and she has hers. So there is conflict. So it is a basic law that where there is division between people there must be conflict. Full stop. Right? The man may say to the woman or the woman may say to the man 'I love you' but that may merely be sensory love sexual love but basically they are not related at all. They may wear rings and hug each other and sleep in the same bed and live in the same house but basically he is pursuing his ambitions his greed, all the rest of it, and she also. Right? So basically they never meet at the same level at the same time, with the same intensity. Cannot. Right? Do we see this? not accept the words that are spoken by the speaker, that is worthless. Actually this is so in daily life. And then we can say to each other, 'I love you. You are so beautiful' - you are this and you are that 'put more colour on your hair' (laughter) you know, play with all that kind of stuff. K:Chúng ta sẽ tìm hiểu, thưa bà. Trước hết tìm hiểu từng bước, không hỏi 'Tại sao' bạn có hình ảnh về anh em, chị em chồng vợ, cha con, v.v..? Rồi xem khi có hình ảnh ấy chắc chắn có phân chia: Do thái và Ả rập, Hinđu, Hồi Cơ đốc, Cộng sản - kịp không? hiện tượng như nhau. Phải không? Khi việc ấy xảy ra chắc chắn phải có xung đột. Chồng hay bạn trai hay gái có thể đi làm và ở đó anh ta tạo hình ảnh về mình: địa vị, giá trị, tranh đua và mọi thứ khác về nhà và bảo, 'Em yêu khoẻ không?' rồi anh lại có hình ảnh anh, cô ta có hình ảnh cô ta. Nên có xung đột. Đó là luật cơ bản nơi đâu có phân chia giữa mọi người tất phải có xung đột. Chấm hết. Phải không? Chàng có thể nói với nàng hay nàng có thể nói với chàng 'Em yêu anh' nhưng đó chỉ là yêu cảm giác thương tình dục nhưng cơ bản họ không có quan hệ gì. Họ có thể đeo nhẫn cưới và ôm nhau và ngủ chung giường và sống chung nhà nhưng cơ bản anh theo đuổi tham vọng... tham lam riêng, v.v.., và cô ta cũng thế. Phải không? Vậy cơ bản họ không gặp nhau cùng mức độ cùng thời điểm, với cùng cường độ. Không thể. Phải không? Chúng ta thấy vậy không? đừng chấp nhận chữ nghĩa người nói nói, nó không giá trị. Đó thực sự trong đời sống hàng ngày. Và rồi có thể nói với nhau, 'Anh yêu em. Em đẹp lắm' - em là này anh là nọ 'cho thêm màu lên tóc đi' (cười) bạn biết mà, đùa với mọi thứ đó.
34:57 Now why do we create these images? Why do you create an image about your girl or your wife or your husband, or your boy, why? Tại sao chúng ta tạo hình ảnh? Tại sao chúng ta tạo hình ảnh về bạn gái hay vợ hay chồng, hay bạn trai, tạo sao?
35:24 Q: I think it is survival.

K: Survival? 		Q:Tôi nghĩ đó là sống còn.

K:Sống còn?
35:29 Q: I think it is through fear. Basically because you didn't look at something you feared. Q:Tôi nghĩ đó vì sợ hãi. Cơ bản bởi vì không biết nhìn vào điều mình sợ.
35:35 K: He says that it is survival. K:Anh ta nói đó là sống còn.
35:37 Q: Isn't to guard one's ego. One doesn't want to be intruded on. One doesn't want someone close, one's frightened to lose one's ego. Q:Không phải bảo vệ cái ngã sao. Không muốn bị xâm phạm. Không muốn ai đó nhốt mình, lo sợ mất cái ngã.
35:47 K: Oh! Is that so?

Q: I don't know. 		K:Ồ! Vậy sao?

Q:Tôi không biết.
35:51 K: (Laughs) What sir? K:(Cười) Gì nào?
35:55 Q: Because we don't see the whole of the fact. Q:Bởi chúng ta không thấy hết sự kiện.
35:59 K: How can I see the whole, if that is what you are saying the whole beauty of relationship the whole nature of love and all that when we are so concerned about our beastly little selves all the time? K:Làm sao tôi có thể thấy toàn thể, phải bạn nói toàn bộ vẻ đẹp của quan hệ toàn bộ bản chất của yêu thương, v.v.. khi chúng ta luôn quá quan tâm đến cái ngã nhỏ bé bẩn thỉu?
36:22 Q: Isn't it because we are registering all the time as well? Q:Không phải bởi vì chúng ta luôn ghi lại sao?
36:27 K: No, madame we have been through all that I want to forget the registration. Look at it anew. Why do I, or why does one create an image about another? Why do you create an image about the speaker? (Laughs) K:Không, thưa bà, chúng ta đã qua hết tôi muốn quên việc ghi lại. Hãy nhìn nó mới tinh. Tại sao tôi, hay bạn tạo hình ảnh về người khác? Tại sao bạn tạo hình ảnh về người nói? (Cười)
36:49 Q: It is lack of attention. Q:Vì thiếu chú tâm.
36:51 K: Just go into it sir. Why do you create an image about your girl or your husband, boy and all that, why? K:Chỉ tìm hiểu nó thôi. Tại sao bạn tạo hình ảnh về cô gái hay chồng, chàng trai, v.v.., tại sao?
36:58 Q: To remember.

Q: To be dependent. 		Q:Để nhớ lại.

Q:Để lệ thuộc.
36:59 Q: Because it helps us. Q:Vì nó giúp chúng ta.
37:01 K: Do look at it before you answer. See what you do first. If I may gently suggest, see the fact of it first not say well, this is it, this is that. Just see if it is so. K:Hãy nhìn nó trước khi trả lời. Nhìn điều bạn làm trước. Tôi xin gợi ý, nhìn sự kiện trước đừng nói, nó thế này, nó thế kia. Chỉ nhìn nó như vậy.
37:17 Q: We want to be recognised in some way or another. Q:Chúng ta muốn biết, cách này hay cách khác.
37:26 Q: Isn't it because I'd like to know what is going to happen tomorrow. Q:Không phải vì tôi muốn biết việc sẽ xảy ra ngày mai sao.
37:32 K: Do look at it sir. You are married, you have got a girl, or a boy, a husband. This image-making goes on. And I am asking why. Take time - a little. Please. You don't know, I don't know, let's find out. K:Nhìn nó xem. Bạn kết hôn, bạn có bạn gái hay trai, chồng. Tạo hình ảnh diễn ra. Và tôi hỏi tại sao. Hãy để ra ít thời gian. Bạn không biết, tôi không biết, tìm xem.
37:57 Q: It is very pleasant to have an image. It is possession.

K: Is it? Is it very pleasant to have an image? 		Q:Rất dễ chịu khi có hình ảnh. Là sở hữu.

K:Phải không? Có hình ảnh rất dễ chịu sao?
38:07 Q: It is very gratifying. Q:Rất thỏa thích.
38:09 K: Is it very pleasant to have an image? Please sir - an image? K:Có hình ảnh rất dễ chiu à? Nào - hình ảnh?
38:15 Q: Image is a dirty word.

K: All right. I won't use the word image - use some other word. 		Q:Hình ảnh là chữ xấu.

K:Được thôi. Tôi không dùng chữ hình ảnh - hãy dùng chữ khác.
38:22 Q: Fantasy. Q:Tưởng tượng.
38:24 Q: With familiarity - we take things for granted we are at all times preoccupied rather then attentive. Q:Với sự quen thuộc - cứ cho là vậy chúng ta luôn bận rộn trước hơn là để ý.
38:34 K: I want to find out why I create the image about my wife - if I have one. Is it habit? Is it convenient? Is it immemorial conditioning? Is it traditional that I do this brought over from the genes and so on and so on that instinctively I make an image about you? K:Tôi muốn tìm xem tại sao tôi tạo hình ảnh về vợ - nếu có vợ. Phải là thói quen? Dễ chịu? Qui định xa xưa? Có phải truyền thống tôi làm nó vì gien, v.v..? tôi tạo hình ảnh về bạn vì bản năng?
39:21 Q: Does it matter why?

K: Find out. So I am saying is it this tremendous habit in which we live? 		Q:Có vấn đề tại sao à?

K:Tìm xem. Vậy tôi hỏi có phải mình sống trong thói quen quá lớn ấy?
39:33 Q: No. It is influence. Q:Không. Ảnh hưởng.
39:42 K: Yes sir. Include that, include that. Influence. One is so accustomed to being influenced which is environment and all the rest of it. So I say, is it habit is it a tradition that has been handed down, unconsciously from race to race, from generation to generation? Is it a thing which I have accepted as my arm as I accept a leg, it is part of me? K:Vâng. Gồm cả, gồm cả. Ảnh hưởng. Bạn quá quen bị ảnh hưởng tức là xung quanh, mọi thứ. Vậy, có phải thói quen có phải truyền thống được trao tay, vô thức từ giống nòi, từ thế hệ này sang thế hệ khác? Có phải là vật tôi chấp nhận như tay tôi như chân tôi, là một phần tôi?
40:21 Q: Sir, does that really answer the question why, though. That is just saying that we do have an image but why do we have an image? Q:Thưa, đó có thực là câu trả lời cho tại sao. Đó chỉ nói rằng chúng ta có hình ảnh nhưng tại sao có hình ảnh?
40:30 K: I am going into that sir. K:Tôi đang tìm hiểu.
40:32 Q: People, please, follow the speaker, don't ask. Q:Mọi người, xin theo dõi người nói, đừng hỏi.
40:36 K: Comment, madame? (Laughter) K:Giải thích, thưa bà? (Cười)
40:41 Q: I think it is a continuation of the conditioning that we ourselves have received. Q:Tôi nghĩ đó là tiếp nối qui định mà chính chúng ta đã thu nhận.
40:49 K: It is part of our conditioning inherited from father to son and so on, so on generation after generation. So just let's find out. So put all this together habit, immemorial tradition desire for a sense of nearness and yet withdrawal - all that. Is that why we do it?

Q: Security. 		K:Đó là một phần qui định được truyền từ cha sang con, và v.v.. thế hệ tiếp nhau. Vậy hãy tìm xem. Nên gom lại hết thói quen, truyền thống xa xưa ước muốn một cảm giác gần gũi và co cụm - mọi thứ. Đó là lý do mình làm?

Q:An toàn.
41:27 K: Do look at it, take a second, darling, please take a second. Or is it that we want to be certain of the girl or the boy, the husband, certain of her? Certain to possess her, it is mine and not yours. All that is involved in it. Desire for certainty - it is my wife, my girl my boy, my husband, I am sure. That is, it gives me certainty in my relationship with another. I know my wife - which is the most absurd statement. It gives me a feeling that I possess something and I am sure of that possession. So habit, tradition, a thousand, million years of tradition carried from generation to generation to generation. Then the desire to possess to be dominated love to be possessed and love to be dominated a neurotic state and the desire to be certain: it is my house, my table, my pen, my wife. Right? What do you say to all this? K:Hãy nhìn xem, một giây thôi, nào, một giây thôi. Hay vì chúng ta muốn chắc chắn về cô gái hay chàng trai, chồng, chắc chắn về cô ta? Chắc chắn sở hữu cô ta, của tôi không phải của bạn. Mọi cái dính trong đó. Ước vọng an toàn - là vợ tôi, bạn gái tôi bạn trai tôi, chồng tôi, tôi chắc. Tức là, nó cho tôi chắc chắn trong quan hệ với người khác. Tôi biết vợ tôi - là câu nói vô lý nhất. Nó cho cảm giác tôi sở hữu điều gì và tôi chắc tôi sở hữu. Vậy thói quen, truyền thống, nghìn, triệu năm truyền thống được mang từ thế hệ này sang thế hệ khác. Rồi ước vọng chiếm hữu thống trị thích chiếm hữu, thích thống trị trạng thái loạn thần kinh và ước vọng chắc chắn: đó là nhà tôi, bàn tôi, viết tôi, vợ tôi. Phải không? Bạn nói sao về mọi việc này?
43:31 Q: We should be free of all that. Q:Chúng ta nên bỏ hết.
43:39 K: We should be, or we are? K:Chúng ta nên, hay bỏ?
43:42 Q: We should be.

K: Oh! I should be on the top of the Himalayas, but I am not! (Laughter) 		Q:Chúng ta nên.

K:Ồ! Tôi nên ở trên đỉnh Hy mã lạp sơn, nhưng chưa! (Cười)
43:53 Q: How can I recognise? Q:Làm sao có thể nhận ra?
43:55 K: How can we talk over together if we are not both moving in the same direction! Please. The 'should be' is non-existent 'what is' is the only fact. K:Làm sao có thể cùng thảo luận nếu chúng ta không cùng đi chung hướng! Làm ơn. 'Sẽ là' là không có 'hiện là' là sự kiện duy nhất.
44:12 Q: Can one not accept this state Q:Không thể chấp nhận câu nói ấy sao...
44:17 K: Why should I you see, you see I can't K:Tại sao tôi nên... bạn xem... tôi không thể...
44:21 Q: by understanding it?

K: No, madame we are doing it. We are doing it step by step, going into this. I am certain about my name, I am certain about my form physical form, I am certain I am qualified mechanically or a scientist, or professor - I am certain, it's my profession my career as a military, or navy, or a doctor it is my career, and I am certain. So I want to be certain in my relationship - no? And when that certainty is shaken then begins the trouble - ends up in divorce or a separation, or whatever you like to call it. 		Q:...nhờ hiểu nó?

K:Không, thưa bà chúng ta đang làm. Chúng ta đang làm từng bước, tìm hiểu nó. Tôi chắc về tên họ tôi, tôi chắc về hình dáng tôi hình dáng vật lý, chắc chắn tôi đủ điều kiện máy móc hay nhà khoa học, hay giáo sư - tôi chắc, đó là nghề tôi nghề nghiệp như lính bộ, hay lính thuỷ, hay bác sĩ đó là nghề tôi, và tôi chắc chắn. Vậy tôi muốn chắc chắn trong quan hệ - không à? Và khi chắc chắn ấy bị lung lay vấn đề bắt đầu - chấm dứt bằng ly dị hay chia tay, hay gì gì bạn thích gọi.
45:24 So these are the factors. That we create these images in order to be sure, certain in order to possess and in that possession feel the power, the pleasure, the strength of that possession. And there is this inherited a thousand million years or a million years of man's desire to hold somebody and not let go, and so on, so on. These are the factors in daily life - no? Vậy đó là những tác nhân. Rằng chúng ta tạo hình ảnh để chắc chắn, an toàn để chiếm hữu và trong chiếm hữu ấy cảm thấy quyền uy, vui thú, sức mạnh của sở hữu. Và có đó ngàn triệu năm thừa kế hay triệu năm ước vọng con người nắm ai đó và không chịu buông, v.v.., v.v.. Những tác nhân đó trong đời sống hàng ngày - không ư?
46:06 Q: So that implies something is just fixed, doesn't it? Q:Vậy nó hàm ý điều gì thật xác định, phải không?
46:09 K: Yes sir.

Q: We also make use 		K:Vâng.

Q:Chúng ta cũng làm...
46:11 K: That is right. I want to be certain. I want to be sure when I come back from the office she is there. And when she comes back from the office she wants to be quite sure I will turn up too! (Laughter) This is the game we have been playing infinitely, in varieties of ways. K:Đúng thế. Tôi muốn chắc chắn. Tôi muốn chắc khi tôi ở văn phòng về nhà cô ta ở đó. Và khi cô ta từ văn phòng về cô ta cũng muốn chắc chắn tôi cùng về! (Cười) Đó là trò chúng ta chơi đùa bất tận, nhiều cách khác nhau.
46:36 Q: Why do we need the certainty? Q:Tại sao chúng ta cần chắc chắn?
46:38 K: We are going to go into that. Go slowly sir. K:Chúng ta sẽ tìm kiếm. Đi chậm thôi.
46:43 Q: I am afraid I lose control. Q:Tôi sợ tôi mất kiểm soát.
46:47 K: You are afraid to lose control over her? I hope your wife is there! (Laughter) K:Bạn sợ không kiểm soát được cô ta? Hy vọng vợ bạn còn đó! (Cười)
47:05 Q: (Inaudible) Q:(Không nghe được)
47:08 K: Look sir, we are talking about something so tremendously serious. Whether it is possible, knowing this knowing these are facts, not imagination, not ideas not some conclusions which you have got because I have talked about it but these are daily facts. Now the question is: in that there is no possibility of relationship. You may sleep together, you may hold hands together do all kinds of things together but actually there is no relationship. That is a fact. And we don't want to acknowledge it. Because the moment you acknowledge it then begins doubt you've frightened, nervous and all that begins. Now, please just listen. K:Nào, chúng ta đang nói về một việc hết sức nghiêm túc. Xem có thể nào, biết nó biết đó là sự kiện, không tưởng tượng, không ý niệm không kết luận bạn nắm bởi vì tôi đã nói về nó mà đó là sự kiện hàng ngày. Giờ thì có câu hỏi: trong ấy không thể có quan hệ. Bạn có thể ngủ chung, có thể cùng nắm tay cùng làm đủ mọi thứ nhưng thực không có quan hệ. Đó là sự kiện. Và chúng ta không muốn xác nhận nó. Bởi lúc bạn xác nhận liền khởi lên nghi ngờ bạn sợ, lo lắng và mọi việc bắt đầu. Nào, hãy nghe thôi.
48:20 Now, can I learn about myself in my relationship with another? That is the question we began with, that is the question that was put. In that relationship I can observe my reactions. Right? I like and I don't like. She said a nasty word, he was so pleasant, and so on my reactions I can watch. Those reactions are myself, aren't they? They are not separate from me both sensory as well as nervous, psychological responses. Right? I am learning about myself tremendously as I go along I have seen, oh, infinitely what I am doing what I have done, what I am doing, what I will do tomorrow if I continue this mechanistic way of behaviour. Right? And death comes and you say, 'Darling, I am leaving you' She feels terribly lonely, miserable, unhappy, tears finds out suddenly she is left alone, or he is left alone. And then he can't face it, he goes off to some entertainment or goes off with another woman, or boy or whatever it is, or becomes tremendously religious. (Laughter) Tôi có thể học về mình qua quan hệ với người khác không? Đó là câu hỏi chúng ta khởi đầu, câu hỏi được đặt ra. Trong quan hệ tôi có thể quan sát phản ứng mình. Phải không? Tôi thích và tôi không thích. Cô ta nói lời tục, hắn quá dễ chịu, v.v.. phản ứng tôi có thể xem. Phản ứng ấy là chính tôi, phải không? Chúng không tách rời với tôi cả cảm giác cũng như thần kinh, đáp ứng tâm lý. Phải không? Tôi học về mình thật nhiều khi tôi cùng đi tôi thấy, ồ, quá xá, việc tôi đang làm việc đã làm, việc đang làm, việc sẽ làm ngày mai nếu tôi tiếp tục cách hành xử máy móc này. Phải không? Và cái chết đến và bạn nói,'Em yêu, anh xa em' Cô ta cô đơn cùng cực, đau đớn, bất hạnh, nước mắt thình lình nhận ra cô ấy hay anh còn lại một mình. Và rồi anh không thể giáp mặt nó, anh chạy đi giải trí hay đi với cô khác, hay chàng khác hay gì gì đó, hay trở nên quá sức tu hành. (Cười)
50:11 What a game we are playing with each other. Right sir? So I see this is a fact. I have learnt a tremendous lot about myself in my relationship with another. Then the factor arises: can this image-making stop? You understand my question? Can this momentum of the past of all that tremendous momentum with tremendous volume behind it like a river with a great volume of water rushing can all this image-making tradition desire for all that end, without a single conflict? You understand my question? Are you interested in this?

Q: Yes. 		Thật là một trò chúng ta chơi với nhau. Phải không? Nên tôi thấy đó là sự kiện. Tôi đã học biết bao về mình trong quan hệ với người khác. Rồi tác nhân nổi lên: tạo hình ảnh có thể dừng? Hiểu câu hỏi không? Quán tính của quá khứ có thể cái trớn quá lớn ấy với khối lượng kết xù đàng sau như dòng sông với lượng nước bao la đổ về có thể nào cả truyền thống tạo hình ảnh ấy ước vọng đủ thứ, chấm dứt, không xung đột gì? Bạn hiểu câu hỏi không? Bạn thích nó không?

Q:Có.
51:28 K: What will you pay for it? (Laughter) That is all you can do. By paying something you think you will get it. K:Bạn sẽ trả gì nào? (Cười) Đó là tất cả bạn có thể làm. Trả gì đó và bạn nghĩ bạn được nó.
51:43 Now how can this mechanism of image-making not just image-making, the desire for certainty the tradition, the whole structure of that, can that end? Right? Are you asking that question? Or am I asking, and (laughs) putting my question onto you? If you put that question to yourself do you say, 'I don't know therefore I will find out'? Or you are already struggling to find out? How can this image-making come to an end. Which means the ending of registration not to register a word that she or he says the sneer, the insult, the nagging all that, not to register at all. Is that possible? Do you understand my question? Please don't go off to sleep or some I am asking this question, you have to answer it. Giờ làm sao máy móc tạo hình ảnh ấy có thể không chỉ tạo hình ảnh, ước vọng chắc chắn truyền thống, cả cấu trúc ấy, có thể chấm dứt? Phải không? Bạn hỏi câu ấy chứ? Hay tôi hỏi, và (cười) đặt câu hỏi ấy lên bạn? Nếu bạn tự hỏi mình câu ấy bạn có nói, 'Tôi không biết nên tôi sẽ tìm'? Hay bạn đã đấu tranh để tìm? Làm sao tạo hình ảnh ấy chấm dứt? Tức là chấm dứt ghi lại không ghi lại lời nào anh hay cô ta nói chế nhạo, xúc phạm, càu nhàu mọi thứ, không ghi lại gì. Có thể không? Bạn có hiểu câu hỏi? Xin đừng bỏ đi ngủ hay gì... Tôi đặt câu hỏi, bạn nên trả lời.
53:38 Q: No, it is not possible. I don't find it possible. Q:Không, không thể. Tôi không thấy có thể.
53:41 K: The lady says it is not possible therefore she has shut the door. K:Cô này nói không thể vậy là cô đóng cửa.
53:46 Q: No, I haven't shut the door, but I find it impossible. Q:Không, tôi không đóng cửa, nhưng tôi thấy không thể.
53:48 K: Ah, the moment you say it is impossible it is not possible, or it is possible you have shut the door. It is like a man saying 'I can't do it' - finished. I am sure each of us can do it. I am certain, clear if you put your heart and your mind into this question. K:À, lúc bạn nói không thể không thể, hay có thể bạn đã đóng cửa. Cũng như người nói 'Tôi không thể làm' - chấm hết. Tôi chắc là mỗi người có thể làm. Tôi đoan chắc, rõ ràng nếu bạn để cả tâm hồn và trí óc vào vấn đề.
54:23 When the wife or the girl, or the man or the husband says to you, 'You are rather stupid this morning' must you register that react to the word, to his feeling and watch your own reactions to the word and his feeling. You follow? Can you watch all this instantly? Or he says, 'You look very nice this morning' and you You follow? Go into it sir. Not to register at all. Now is this possible? Please we are talking about learning about oneself in relationship. And we see why we create this image and so on and therefore there is no actual relationship at all. There may be physical relationship. Psychologically, obviously you are totally divided. How can you be related and love another if you are ambitious? You can't. Or competitive, or this or that. So you have learnt a tremendous lot in enquiring into this relationship. You have come to the point now when we say: is this possible, to hear the word, not shut off hear the word, see the meaning of the word the significance of the word the expression on the face of the man or the woman who says it and your own reaction to all that, can you be aware of all that? Khi vợ hay cô gái, hay chàng trai hay chồng nói với bạn, 'Sáng nay anh hơi ngốc' bạn phải ghi lại ư phản ứng với lời nói, cảm giác anh ta và nhìn phản ứng bạn với lời nói và cảm giác anh ta. Kịp không? Bạn có thể nhìn nó ngay? Hay bạn nói, 'Sáng nay em trông đẹp lắm' và bạn... Kịp không? Tìm hiểu đi. Đừng ghi lại gì hết. Nào, có thể chứ? Chúng ta đang nói về học hỏi chính mình trong quan hệ. Và xem tại sao chúng ta tạo hình ảnh, v.v.. và vậy là không có quan hệ thực sự gì cả. Có thể có quan hệ vật lý. Tâm lý, dĩ nhiên bạn hoàn toàn phân chia. Sao có thể quan hệ và yêu thương ai khác nếu bạn tham vọng? Bạn không thể. Hay tranh đua, hay này nọ. Vậy là bạn học biết bao điều khi tìm hiểu quan hệ. Giờ bạn đến điểm này, khi chúng ta nói: có thể nào, nghe lời nói, không bỏ qua nghe lời nói, thấy ý nghĩa chữ ý nghĩa của từ ngữ biểu lộ trên nét mặt của chàng hay nàng đang nói và phản ứng của bạn với mọi thứ, bạn có thể biết hết?
56:47 Q: Sir, it seems that we are continually getting into this difficulty at this point of saying I don't know. Could we look at that and maybe it is the mechanism that builds the images that doesn't want to say 'I don't know'. It doesn't like the idea of saying it. Q:Thưa, hình như chúng ta cứ bước vào chỗ khó khăn của vấn đề nói tôi không biết. Có thể chúng ta nhìn nó và chắc nó là máy móc... ..dựng lên hình ảnh không muốn nói 'tôi không biết'. Nó không thích ý niệm nói thế.
57:04 K: No, don't keep on repeating, 'I don't know' then you are stuck.

Q: Yes. 		K:Không, đừng lặp lại, 'Tôi không biết' rồi bị tắc nghẽn.

Q:Vâng.
57:08 K: But we started out by saying we create these images why we create these images is fairly clear. And we said, the next question is: can this image-making stop? Then I can say, 'I don't know'. Right? Because then your mind when you say you don't know is tremendously alert. K:Nhưng chúng ta khởi đầu nói chúng ta tạo hình ảnh tại sao chúng ta tạo hình ảnh là khá rõ. Và nói, câu hỏi kế là: tạo hình ảnh ấy có thể dừng? Rồi có thể nói, 'Tôi không biết'. Phải không? Bởi trí óc khi bạn nói bạn không biết là vô cùng tỉnh táo.
57:30 Q: So one has to be concerned to end the images. Q:Vậy nên quan tâm đến chấm dứt hình ảnh.
57:32 K: Yes. You are concerned to find out whether the image-making can stop. And you say it is not possible, or it is possible, you are stuck. But when you say 'I don't know, but I am moving'. When I say 'I don't know', I am not static. I am moving, I am tremendously active and full of energy to find out. I am not transmitting my energy to you, you are doing it yourself, please. That is a danger. (Laughs) So, is this possible? Which means to listen and not to register. K:Vâng. Bạn quan tâm tìm xem tạo hình ảnh ấy có thể dừng. Và bạn nói có thể, hay không thể, bạn tắc nghẽn. Nhưng khi nói 'Tôi không biết, nhưng tôi đang di chuyển'. Khi nói 'Tôi không biết', tôi không chết cứng. Tôi di chuyển, tôi hết sức năng động và đầy năng lực để tìm. Tôi không truyền năng lực tôi cho bạn, bạn hãy tự làm đi. Nó nguy hiểm. (Cười) Vậy, có thể không? Tức là nghe và không ghi lại gì.
58:24 Q: Sometimes you are paralysed. Q:Có lúc bị tê liệt.
58:27 K: No, there is no paralysis madame. You can't paralyse when your relationship with another is so tremendously important. All life is relationship. Not just you and me, it's a not only you and me, it is a global problem. So we have to meet it globally, not just 'Oh, I love my wife' - you follow? you and me, that is too little affair. When you understand the global issue then you will understand the little issue. But if you start with the little issue you won't understand the global thing global in the sense, the enormity of it. It concerns every human being wherever he may be. So I say now can I listen to the word see the expression, the gesture the contempt the arrogance and so on, on the face of the other and listen to it without any reaction? So now we will have to find out what you mean by listening. Are we interested in this? Can we go on? No, please I can go on, but you see I have spent my life from the age of fifteen at this. Right? So please, spend also an hour with this. K:Không, không có tê liệt, thưa bà. Bạn không thể tê liệt khi quan hệ bạn với ai khác là quá sức quan trọng. Cả đời sống là quan hệ. Không chỉ bạn và tôi, đó không chỉ bạn và tôi, là vấn đề toàn cầu. Vậy chúng ta nên gặp nhau toàn cầu, không chỉ 'Ồ, tôi yêu vợ tôi' - kịp không? bạn và tôi, đó là việc rất nhỏ. Khi bạn hiểu vấn đề toàn cầu bạn sẽ hiểu vấn đề nhỏ bé. Nhưng nếu bắt đầu với vấn đề nhỏ bạn sẽ không hiểu việc toàn cầu toàn cầu trong nghĩa, tính bao la của nó. Nó liên quan đến mỗi người dù họ ở đâu. Nên tôi nói tôi có thể nào nghe lời nói nhìn biểu hiện, động tác khinh rẻ kiêu ngạo, v.v.., trên mặt người khác... ..và lắng nghe mà không phản ứng? Vậy chúng ta sẽ tìm xem ý bạn nghe là gì. Bạn thích thú không? Có thể tiếp tục? Không, tôi có thể tiếp tục, nhưng bạn xem... Tôi đã bỏ cả đời từ thuở mười lăm cho việc này. Phải không? Vậy hãy vui lòng bỏ một giờ cho nó.
1:00:18 Can I listen. Therefore what does it mean to listen? Do you ever listen? Are you listening now? Please, you understand? Are you listening to what I am saying? No, I am not sure. Or you are listening to a conclusion which you have made about yourself? Or in listening you have already drawn a conclusion? Or you have abstracted from listening an idea and pursuing that idea? Therefore you are not actually listening. So are we listening now? That means you are listening without a single movement of thought because you are so tremendously concerned about this. If you are not well then you won't listen. If you are deeply, profoundly concerned about this then you will instinctively, naturally listen. And so are you listening from your experience are you listening to the word and not to the content of the word or are you listening, making an abstraction of what you are hearing into an idea and say, 'Yes, I have got it'? Which means then that you are listening without any movement any movement of thought, any movement of intention. Just listening. If that is so carefully please hear what I have to say if you can so listen when the boy or the girl or the wife, can you listen to that in the same way? You understand my question? You are finished. It is so terribly simple if you capture the simplicity of it. But intellectually we make a such a mess of everything. Tôi có thể nghe chứ. Vậy thì nghe là sao? Bạn có từng nghe? Bạn đang nghe chứ? Nào, hiểu không? Bạn đang nghe tôi nói chứ? Không, tôi không chắc. Hay bạn đang nghe một kết luận bạn đã có về chính mình? Hay khi nghe bạn đã vẽ ra một kết luận? Hay bạn rút ra từ đang nghe một ý niệm và theo ý niệm đó? Vậy là bạn không thực sự nghe. Vậy chúng ta có đang nghe không? Tức là bạn nghe mà không có chuyển động nào của suy nghĩ bởi bạn hết sức quan tâm đến việc này. Nếu bạn không khoẻ vậy bạn đừng nghe. Nếu bạn quan tâm thật sâu sắc đến việc này thì bạn tự nhiên sẽ nghe thôi. Và vậy bạn có nghe từ kinh nghiệm bạn có nghe chữ nghĩa và không phải nội dung chữ nghĩa hay bạn nghe, rút ra một kết luận từ điều bạn nghe thành ý niệm và nói, 'Vâng, tôi hiểu'? Nghĩa là bạn đang nghe mà không chuyển động chuyển động của suy nghĩ, vận hành của ý định. Chỉ nghe. Nếu vậy thì hãy nghe kỹ điều tôi phải nói nếu bạn có thể nghe, khi chàng trai hay cô gái hay vợ, bạn có thể nghe như vậy không? Bạn hiểu câu hỏi không? Chấm hết. Nó cực kỳ đơn giản nếu bạn nắm được tính đơn giản đó. Nhưng về trí óc, chúng ta làm rối tung mọi việc.
1:03:01 So if there is the act of listening then there is no registration. The other day after the talk, one of the talks a man came up to me and said 'What a marvellous talk that was. Oh, it was excellent. It feels I have got it all' I listened to it very carefully. I have been told this for 50 years and if I keep on registering how marvellous it is I would be a cuckoo! (Laughter) So can you please find out? To listen to somebody saying nasty things or pleasurable things, so completely that there is no registration. Which means can you be so attentive at the moment the word is said that there is no centre which records? You understand my question? Have you ever been attentive? Attentive in the sense, giving all your attention all your energy, your heart, your mind, everything you have. When you do that there is no 'me' from which you are attentive, there is only attention. Right? In that attention there is no recording. It is only when there is inattention there is the centre which records. Got it? You've understood? Nên nếu có hành động nghe thì không có ghi lại. Hôm nọ sau buổi nói chuyện, một trong các buổi nói một anh đến nói với tôi 'Buổi nói chuyện thật kỳ diệu. Ồ, quá tuyệt. Tôi cảm thấy tôi hiểu hết' Tôi nghe rất kỹ. Tôi đã kể việc này năm mươi năm và nếu tiếp tục ghi lại nó quá tuyệt vời tôi chắc là chim cu cu! (Cười) Vậy bạn có thể tìm ra? Nghe ai đó nói lời tục hay dễ chịu, mà hoàn toàn không ghi lại. Tức là bạn có thể thật chú tâm lúc đó chữ nghĩa được nói mà không có trung tâm ghi lại? Bạn hiểu câu hỏi không? Bạn có bao giờ chú tâm? Chú tâm trong nghĩa, đặt toàn bộ chú ý mọi năng lực, cả tâm hồn, trí óc, mọi thứ. Khi bạn làm thế không có 'tôi' từ đó bạn chú tâm, chỉ có chú tâm. Phải không? Trong chú tâm đó không có ghi lại. Chỉ khi không chú tâm mới có trung tâm ghi lại. Hiểu không? Bạn hiểu chứ?
1:05:08 Q: So, there is no distraction.

K: No. Sir, there is no such thing as distraction. Please understand this. There is no such thing as distraction. You want to pay attention to that and you are distracted as one generally is. Which means what? You are not paying attention therefore there is no distraction. So realise that you are not attentive and therefore distraction. The moment you are aware that you are inattentive you are already attentive. Capture this, sir! There is no effort necessary in this. So it is possible not to register at all when the wife says something pleasant or unpleasant or a friend or a boy or a girl or a boy at the office, labour. Can you live that way? Not for one day or a few minutes can you live the entirety of your life that way? 		Q:Vậy, không có lãng tâm.

K:Không. Không có cái gì là lãng tâm. Hãy hiểu thế. Không có cái gì là lãng tâm. Bạn muốn chú ý đến đó và bạn lãng đi như mọi người làm. Vậy nghĩa gì? Bạn không chú tâm nên không có lãng tâm. Vậy nhận ra bạn không chú tâm và vậy là lãng tâm. Ngay lúc bạn nhận ra bạn không chú tâm bạn đã chú tâm. Hãy nắm nó. Không cần cố gắng trong đó. Vậy có thể nào không ghi lại gì khi vợ nói điều gì dễ chịu hay khó chịu hay bạn bè trai hay gái hay bạn trai ở văn phòng, làm việc. Bạn có thể sống vậy không? Không phải một ngày hay vài phút bạn có thể sống vậy cả đời chứ?
1:06:28 Q: Regardless of your age. Q:Không quan tâm đến tuổi tác.
1:06:38 K: Regardless of my age, or your age? (Laughter) I don't understand this. K:Không quan tâm đến tuổi tôi hay tuổi bạn? (Cười) Tôi không hiểu.
1:06:48 Q: Excuse me sir. When I am attentive in this way of which you speak is the attention limited to the thing to which I am attentive?

K: No. 		Q:Xin lỗi. Khi tôi chú tâm cách mà ngài nói có phải chú tâm bị giới hạn trong việc trong cái tôi chú tâm?

K:Không.
1:07:01 Q: Or identified with.

K: No. Attention is attention, not limited to this or to that. I am attentive. There is attention. Not tension. (Laughter) When you are attentive there is no tension. Now wait a minute, now wait a minute, just look at it: the question was about learning and can one learn about oneself through relationship. We went into the whole thing step by step logically, reasonably, sanely. Now, just a minute, listen to this. We went into it very, very carefully, in detail. Now can you observe this whole thing as a whole not broken up little pieces. You understand my question? Can you have perception of the entirety of the structure? We have dealt bit by bit, fragment by fragment, or piece by piece. That means nothing personally to me, because that's but if you capture the whole thing then from that you can work details. But you cannot through details work to the whole. 		Q:Hay đồng hóa với.

K:Không. Chú tâm là chú tâm, không bị giới hạn vào này nọ. Tôi chú tâm. Có chú tâm. Không căng thẳng. (Cười) Khi bạn chú tâm không có căng thẳng. Nào, khoan, đợi chút, chỉ nhìn nó thôi: vấn đề về học hỏi và có thể nào học chính mình qua quan hệ. Chúng ta đã tìm hiểu mọi việc, từng bước hợp lý, phải lẽ, tỉnh táo. Nào, một phút thôi, nghe đi. Chúng ta đã tìm hiểu chi tiết, rất kỹ lưỡng. Giờ có thể nào quan sát cả việc đó như toàn thể không vỡ ra từng mảnh. Bạn hiểu câu hỏi không? Bạn có thể nhận thức toàn bộ cấu trúc? Chúng ta đã giải quyết từng chút, từng mảnh, từng miếng. Đó không nghĩa gì với cá nhân tôi, bởi đó nhưng nếu bạn nắm cả sự việc rồi từ đó bạn có thể làm việc chi tiết. Nhưng bạn không thể qua chi tiết làm nên toàn thể.
1:08:40 Now can you after an hour and 20 minutes, or 10 minutes or a quarter, can you observe this whole phenomenon of registration, learning, relationship as a whole? I mean by whole having a deep insight into the whole thing instantly. You see we are not used to that. We are always from one thing to another from one fragment to another fragment from one broken piece to another and so gradually build up the whole. We think we have built up the whole. But the whole is not this. The whole is the perception of the whole structure and beyond. Then you can be terribly logical. Giờ thì sau một giờ 20, hay 10, hay 15 phút bạn có thể quan sát toàn bộ hiện tượng ghi lại, học hỏi, quan hệ như toàn thể không? Toàn thể là cái nhìn sáng suốt sâu vào toàn bộ sự việc ngay tức thì. Bạn thấy chúng ta không quen như vậy. Chúng ta luôn từ việc này sang việc khác từ mảnh này sang mảnh kia từ miếng này sang miếng nọ và rồi dần xây lên toàn thể. Chúng ta nghĩ mình đã xây lên toàn thể. Nhưng toàn thể không phải vậy. Toàn thể là nhận thức cả cấu trúc và vượt qua. Rồi bạn có thể vô cùng hợp lý.
1:10:01 Q: And beyond the structure you said.

K: Oh, of course. The structure is very, very fragile. 		Q:Và vượt qua cấu trúc ngài nói.

K:Vâng, dĩ nhiên. Cấu trúc rất là dễ vỡ.
1:10:13 Q: Is the attention including the structure and going beyond the structure? Q:Chú tâm có gồm trong cấu trúc và vượt qua cấu trúc?
1:10:20 K: Yes sir, when we are attentive the structure is non-existent. You understand? You are missing all this. When you are totally attentive there is no structure. Right? That attention is meeting the person at the same level at the same time, with the same intensity the other may not, that is indifferent, that is irrelevant. Your mind is meeting that totally. Then begins the objection on the other person saying 'You are indifferent to me,' you are this, you are that, begins. You are not the cause - you understand? I wonder if you see all this! K:Vâng, khi chúng ta chú tâm cấu trúc không hiện hữu. Hiểu không? Bạn trễ hết rồi. Khi bạn hoàn toàn chú tâm thì không có cấu trúc. Phải không? Chú tâm là giáp mặt ai đó ở cùng mức độ cùng thời điểm, với cùng cường độ người kia có thể không, đó là phớt lờ, không liên quan. Trí óc bạn giáp mặt nó hoàn toàn. Rồi chỉ trích bắt đầu ở người khác nói 'Bạn phớt lờ tôi,' anh thế này, thế nọ, bắt đầu. Bạn không phải nguyên nhân - hiểu không? Không rõ bạn hiểu hết không!
1:11:18 Q: What is being attentive?

K: I have explained madame. You are not attentive to something, about something or for something, you are just attentive. 		Q:Chú tâm là gì?

K:Tôi đã giải thích rồi, thưa bà. Bạn không chú tâm vào việc gì, về điều gì hay cho việc nào, bạn chỉ chú tâm.
1:11:29 Q: Who, what is it that is being attentive? Q:Ai, cái gì chú tâm?
1:11:32 K: There is no you to be attentive, I have explained that. There is only attention. K:Không có bạn để chú tâm. Tôi đã giải thích. Chỉ có chú tâm.
1:11:38 Q: And there isn't another I there? Q:Và không có ai khác tôi ở đó chứ?
1:11:40 K: No, no, please. See you are going off to something. So are we, at the end of an hour and a quarter - free of the images? If you are not you haven't been listening and nobody can force you to listen. It is up to you. If you want the present kind of relationship with each other and so with humanity, globally that way it is up to you but if you want to find out a way of living totally differently it is also up to you but you have to listen to everything in yourself, in other - you follow? I think that is enough this morning, isn't it? K:Không, không. Xem nào bạn đi xa quá. Vậy chúng ta, sau một giờ mười lăm phút - có thoát hình ảnh? Nếu không là bạn chưa nghe gì và không ai có thể ép bạn nghe. Tuỳ bạn. Nếu bạn muốn loại quan hệ hiện tại với nhau và với nhân loại, cách toàn cầu đó tuỳ bạn nhưng nếu bạn muốn tìm ra một cách sống hoàn toàn khác đó cũng tuỳ bạn, nhưng bạn phải nghe mọi thứ trong chính bạn, trong người khác - kịp chứ? Tôi nghĩ sáng nay thế là đủ, phải không?
1:12:41 Q: Sir, I don't see how the structure disappears I am sorry, I don't understand it. How does the structure disappear when I am attentive to it? What makes the Q:Thưa, tôi không hiểu làm sao cấu trúc biến mất tôi xin lỗi, tôi không hiểu. Làm sao cấu trúc biến mất khi tôi chú tâm đến nó? Cái gì làm...
1:12:52 K: Sir, I will tell you, I'll tell you. The structure exists with all that we mean by structure which is the desire for certainty habit, centuries of tradition and so on all that is the structure, the picture, the image which we have made about another. When we are totally attentive there is no structure and therefore you are there is no structure therefore you are beyond everything, the image-making. You just try one thing. Just for fun. Next time your wife, your husband, your girl or boy says something pleasant or unpleasant, watch it just for that second watch it be attentive for that single moment and then you will see whether you are registering or not. You see that is what I mean, find out, try it otherwise you will never find out. Finished. K:Tôi sẽ nói, tôi sẽ nói. Cấu trúc hiện diện với mọi cái, cấu trúc là vậy tức là ước vọng an toàn thói quen, hàng trăm năm truyền thống, v.v.. mọi cái đó là cấu trúc, hình, ảnh chúng ta đã dựng lên về người khác. Khi chúng ta hoàn toàn chú tâm thì không có cấu trúc và vì vậy bạn... không có cấu trúc vì vậy bạn vượt khỏi mọi việc, tạo hình ảnh. Bạn chỉ thử một việc. Chỉ cho vui. Lần sau vợ, chồng, bạn gái hay trai nói điều gì dễ chịu hay khó chịu, nhìn nó chỉ một giây, nhìn nó chú tâm vào lúc đó và rồi bạn sẽ thấy xem bạn có ghi lại hay không. Bạn hiểu vậy nghĩa là gì, tìm xem, thử đi ngược lại bạn sẽ chẳng bao giờ tìm ra. Chấm dứt.
1:14:12 Q: It seems to me there is contradiction how can we watch it and be one with it at the same time? For god's sake explain that.

K: I don't quite follow sir. 		Q:Dường như với tôi có mâu thuẫn làm sao có thể nhìn nó và làm một với nó cùng lúc? Ơn trời, xin giải thích.

K:Tôi không theo kịp.
1:14:23 Q: How can we be fear and watch fear at the same time? Q:Làm sao có thể là sợ và nhìn sợ cùng lúc?
1:14:31 K: No, we are going off into something sir. I am saying that you have listened for an hour right sir? - an hour and a quarter. You have realised, understood the mechanistic way of learning and a different way. Right? And also whether one can learn about oneself through relationship. We went into that more or less. Now I am asking: can you be aware of this whole structure first? Right? Be aware of it as you are aware of the colour of the dress of the person sitting next to you. Then be aware that you are separate from that which is absurd, therefore in that awareness you realise there is no division - right? - I am going on. Right? And so in that awareness where there is no division there begins to be a sense of great attention. In that attention which is not yours or another's, it is just attention. In that attention, the whole structure is non-existent and I say from that when your wife or a girl, or a boy says something to you be attentive at that moment and see what happens. K:Không, chúng ta đi quá xa. Tôi đang nói rằng bạn đã nghe một giờ phải không? - một giờ mười lăm. Bạn đã nhận ra, hiểu cách học máy móc và cách học khác. Phải không? Và cũng xem có thể học chính mình qua quan hệ. Ít nhiều chúng ta đã tìm hiểu. Tôi hỏi: trước hết bạn có thể nhận ra cả cấu trúc ấy? Phải không? Nhận ra nó như bạn nhận ra màu sắc chiếc áo người ngồi kế bên bạn. Rồi thì nhận ra rằng bạn tách rời nó là vô lý, vì vậy trong nhận thức ấy bạn hiểu ra không có phân chia - phải không? - tôi tiếp tục. Phải không? Và vậy là trong nhận thức ấy không có phân chia liền bắt đầu cảm giác chú tâm bao la. Trong chú tâm ấy không phải của bạn hay của ai khác, chỉ chú tâm. Trong chú tâm ấy cả cấu trúc không hiện diện và tôi nói từ đó khi vợ hay bạn gái hay trai nói gì với bạn lúc ấy, chú tâm và xem điều gì xảy ra.