Krishnamurti Subtitles home


BR79T3 - Có thể tự biết mình trọn vẹn?
Buổi Nói Chuyện thứ 3
Brockwood Park, Anh Quốc
1 tháng chín 1979



0:51 Có thể tiếp tục những gì chúng ta nói Chủ nhật qua và đi tiếp sâu hơn chứ?
1:17 Chúng ta nói, phải không trí óc con người và lối sống chúng ta quá manh mún vụn vỡ, và vì con người như vậy chúng ta tạo thế giới như hiện giờ lộn xộn, bạo tàn, rối rắm, đáng sợ. Và chúng ta cũng nói rằng tự tri là biết hết về chính mình cả ý thức cũng như vô thức trí óc sâu thẳm và rộng mở để biết mình toàn diện và vì có thể biết mình toàn diện chúng ta có thể tiếp cận mình và thế giới trọn vẹn. Đời mình, như được sống chúng ta biết rất ít về chính mình và có lẽ, nhà tâm lý nhà điều trị và nhà phân tâm bảo chúng ta là ai nhưng để tìm mình là ai chúng ta không thể nghe họ bởi họ như chúng ta, rối loạn như nhau bất an như nhau sợ hãi như nhau trong nhiều cách khác. Vậy phải dựa hoàn toàn vào chính mình và đừng trông vào kẻ khác bảo làm gì dĩ nhiên gồm cả người nói.
4:13 Chúng ta có thể hiểu mình trọn vẹn? Vết thương, sợ hãi, âu lo bất an, mạng lưới phức tạp của lạc thú chết, tình thương và có chăng tiếp nối sau khi chết.
4:50 Và chúng ta cũng nên ý thức, biết và hiểu thiền định là gì. Mọi cái đó là đời mình giáo dục, nghề nghiệp, cách suy nghĩ niềm tin, kinh nghiệm quan niệm cứng nhắc, v.v.. Mọi cái là đời mình, với bao đấu tranh bao trốn chạy, đau khổ, v.v.. Chúng ta có thể hiểu mình trọn vẹn - mọi thứ? Rồi thì có thể tiếp cận cuộc sống chúng ta trọn vẹn không như con người manh mún.
6:06 Vậy sáng nay chúng ta sẽ cùng thảo luận xem có thể nào không cần chỉ dẫn bên ngoài bởi họ thảy đều lừa phỉnh chúng ta họ dẫn chúng ta đến hiện trạng thế giới này chính trị gia, kinh tế gia, người theo đạo và các đạo sư và cả bọn cướp khác. Và ngày càng cấp thiết và mãnh liệt phải tự tìm ra hành động đúng là gì bất kể trường hợp nào? Hành động ấy sẽ không gây thêm rối loạn hối hận, khổ đau, khốn khó, v.v..
7:21 Vậy bạn có thể, mỗi người biết mình trọn vẹn? Hay phải được hướng dẫn, chuẩn bị để tìm kiếm thám hiểm với trợ giúp của ai khác? Người khác dù có uyên bác, dù có kiến thức kinh nghiệm, tâm lý cũng như chúng ta họ có kỹ năng hơn, khả năng hơn để bày tỏ mình, v.v.. Nhưng chúng ta, mỗi người, như đã nói hôm nọ giống như mọi người với buồn đau, khổ sở, rối loạn, bất an sợ hãi quá sức, v.v.. Bạn có thể biết mình trọn vẹn để không dấu vết nào không được thám sát thấu hiểu, vượt qua? Đó là điều chúng ta sẽ cùng thảo luận sáng nay.
9:05 Tức là: biết mình mọi vận hành của ý nghĩ sợ hãi, ẩn hoặc lộ mọi theo đuổi thú vui, tình dục và khác nữa. Và tìm xem tình thương là gì. Và thấu hiểu ý nghĩa trọn vẹn, không chỉ đau khổ cá nhân mà của cả nhân loại. Và cũng có thể thấu hiểu sự kiện cuối của đời mình là cái chết? Mọi cái đó là đời sống. Và nếu không hiểu rõ chính mình, mọi thứ chúng ta làm đều gây thêm hổn loạn. Nên cần thiết, và tuyệt đối cần thiết chúng ta phải tìm xem có thể hiểu mình - phải không? Chúng ta sẽ bắt đầu.
10:49 Tức là: người nói sẽ không tìm kiếm và bạn chỉ lắng nghe chấp nhận hay từ chối, mà cùng nhau. Cùng nhau, cùng suy tư nếu có thể bởi hình như không có hai người cùng suy tư. Và không áp lực không có thúc đẩy nào cùng tìm hiểu vấn đề này. Trước hết đòi hỏi chú tâm không phải tập trung mà là đặc tính thích ý sâu tâm trí phó thác cho tìm kiếm vậy là quan tâm, tự do để quan sát. Phải không? Việc đó dĩ nhiên tuyệt đối cần thiết. Nếu bạn có định kiến kinh nghiệm mà bạn bám vào thì chúng ta không thể cùng suy tư cùng tìm kiếm, hay tìm tòi. Vậy bạn phải khá tự do, ít nhất là sáng nay để bạn bắt đầu - bắt đầu thám hiểm - phải không? Trước tiên chúng ta sẽ thám hiểm như đã nói hôm nọ vết thương tâm lý mà bạn đã bị từ bé. Chúng ta đã tìm hiểu hôm trước.
13:00 Và sáng nay chúng ta sẽ bắt đầu với sợ hãi. Sợ hãi ẩn thật sâu nơi chúng ta không ý thức, biết hay hiểu và dĩ nhiên là cả sợ hãi vật lý lẫn tâm lý Phải không? Theo kịp nhau chứ? Hãy cùng nhau, cùng bước đi. Người nói không đi một mình nói một mình. Cùng nhau đi trên con đường có thể giúp chúng ta nếu bạn thích thú, nếu bạn nghiêm túc nếu bạn muốn đi đến cùng tìm hiểu vấn đề lớn của sợ hãi.
14:09 Có cả sợ hãi về không an toàn vật lý, có hay không có việc làm sợ mất việc, nhiều kiểu đình công xảy ra ở xứ sở này, v.v.., v.v.. Nên đa số chúng ta khá căng thẳng sợ không an toàn vật lý trọn vẹn. Hiển nhiên. Tại sao? Phải chăng vì chúng ta luôn cô lập mình như quốc gia, gia đình, đoàn nhóm? Và tiến trình cô lập dần này người Pháp cô lập họ người Đức và v.v.., v.v.., v.v.. từ từ sinh ra bất an cho mỗi chúng ta là hiển nhiên. Vậy có thể quan sát nó, không chỉ bên ngoài? Bằng quan sát việc diễn ra bên ngoài biết chính xác điều đang xảy ra rồi từ đó chúng ta có thể bắt đầu tìm học mình bởi không vậy bạn không có cơ sở không vậy bạn có thể tự gạt.
15:51 Nên phải bắt đầu từ bên ngoài và làm việc hướng vào trong. Phải không? Giống như thuỷ triều lên và xuống. Không phải thuỷ triều đứng, nó lên xuống liên tục. Hy vọng bạn theo kịp.
16:15 Và cô lập ấy là biểu hiện bộ lạc nơi mỗi con người sinh ra thiếu an toàn vật lý này. Phải không? Nếu bạn thấy sự thực ấy không phải lời giải thích hay trí chấp nhận một ý niệm nhưng nếu bạn thực thấy như một sự kiện rồi thì bạn không còn thuộc về nhóm nào, quốc gia nào văn hóa nào, tôn giáo tổ chức nào bởi họ đều phân chia, Cơ đốc Tin lành, Hinđu, v.v..,v.v..
17:17 Bạn sẽ làm, như đang thảo luận, cùng bước đi bỏ những điều sai, không thực tế không có giá trị gì chứ? Dù chúng ta nghĩ nó có giá trị thực tế khi bạn quan sát quốc gia sinh ra chiến tranh và v.v.. Vậy có thể bỏ nó để về vật lý chúng ta có thể thống nhất con người? Bạn hiểu không? Và thống nhất ấy chỉ có thể xảy ra nhờ tôn giáo không phải tôn giáo giả chúng ta có xin lỗi, mong là không xúc phạm ai. Cả Cơ đốc, Tin lành, Hinđu Hồi giáo, Ả rập bạn biết, mọi tôn giáo ấy dựa trên ý nghĩ hình thành do suy nghĩ và điều gì suy nghĩ tạo ra thì không thánh thiện đó chỉ là ý nghĩ, chỉ là ý niệm. Và bạn phóng một ý niệm, biểu tượng hóa, rồi thờ lạy và biểu tượng hay hình ảnh ấy hay lễ nghi ấy tuyệt đối không có gì thánh thiện. Và nếu bạn thực sự quan sát bạn liền lìa mọi thứ ấy để tìm tôn giáo thật là gì bởi nó có thể đem chúng ta lại nhau. Vậy nếu chúng ta có thể tìm hiểu sợ hãi sâu hơn
19:17 tức là: sợ hãi tâm lý - phải không? Sợ hãi tâm lý trong quan hệ, bạn với người khác sợ hãi tâm lý về vấn đề tương lai sợ của quá khứ, tức là sợ của thời gian - phải không? Bạn đang theo dõi chứ? Chúng ta có nhiều việc để làm sáng nay. Tôi không phải giáo sư, học giả đọc lời thuyết giáo rồi trở lại cuộc sống tồi tệ. Nhưng đây là việc vô cùng nghiêm túc tác động cả đời sống chúng ta vậy hãy để ý và quan tâm. Vậy có sợ hãi trong quan hệ sợ bất an sợ quá khứ và tương lai sợ không biết sợ chết, sợ cô đơn Phải không? Nhìn vào chính bạn, không vào người nói và từ ngữ. Cảm giác đau đớn của cô đơn có thể quan hệ với người khác có thể có rất nhiều bạn bè, có thể đã kết hôn con cái, nhưng có cảm giác cô độc sâu thẳm cảm giác cô đơn. Đó là một tác nhân của sợ hãi.
21:38 Còn cả sợ hãi không thể hoàn thành. Tôi không biết vậy là nghĩa gì. Và ước muốn hoàn thành đem đến cảm giác thất vọng và trong đó có sợ hãi. Có sợ hãi không thể hiểu rõ hết mọi việc - phải không? Vậy là có rất, rất nhiều kiểu sợ hãi. Bạn có thể quan sát sợ hãi riêng của mình nếu bạn thích, nếu bạn nghiêm túc. Bởi trí óc sợ hãi dù ý thức hay không có thể cố gắng thiền định - phải không? và thiền định ấy chỉ đưa đến khốn khổ thêm hư hỏng thêm, bởi trí óc sợ hãi không bao giờ có thể thấy gì là chân thực. Phải không? Vậy chúng ta sẽ cùng tìm xem có thể nào hoàn toàn thoát khỏi sợ hãi cả trong sâu thẳm - phải không?
23:30 Bạn biết chúng ta làm công việc đòi hỏi quan sát thật cẩn thận: quan sát sợ hãi mình. Và làm sao quan sát sợ hãi là rất quan trọng - phải không? Có thể tiếp chứ? Bạn quan sát sợ hãi cách nào? Có phải sợ hãi bạn nhớ lại và gợi lại rồi nhìn nó? Hay sợ hãi bạn không có thì giờ để quan sát và vậy là nó còn đó? Hay trí óc không thích nhìn sợ hãi? Theo dõi chứ? Bạn theo kịp không? Vậy điều nào đang thực sự xảy ra? Không muốn nhìn? Không thích quan sát sợ hãi mình? bởi đa số không biết làm sao giải quyết nó? Cả chạy trốn, bỏ mặc hay - bạn biết cả phân tích, nghĩ bằng cách ấy mình thoát nó nhưng sợ hãi vẫn còn đó. Vậy quan trọng là tìm xem làm sao bạn nhìn sợ hãi - phải không? Làm sao quan sát sợ hãi? Phải. Bạn đã đoạn tuyệt với hắn, giờ thì quay lại.
26:10 Quan sát sợ hãi cách nào? Không phải câu hỏi ngốc nghếch bởi dù là bạn quan sát nó sau khi xảy ra hay quan sát khi nó đang xảy ra. Phải không? Bởi đa số đều quan sát sau khi nó xảy ra - phải không? Giờ chúng ta hỏi xem có thể nào quan sát sợ hãi khi nó khởi - phải không? Tức là, bạn bị đe dọa bởi niềm tin khác niềm tin mà bạn giữ rất chặc bạn sợ việc ấy, có sợ hãi trong đó - phải không? Giờ tôi đang thách thức bạn. Bạn có niềm tin nào, kinh nghiệm nào quan niệm, phán đoán, đánh giá nào, v.v.. khi bạn thách thức chúng có cả chống đối xây bức tường chống lại hay bạn nghi ngờ bạn sẽ bị tấn công và sợ hãi nổi lên. Giờ bạn có thể quan sát sợ hãi nổi lên - phải không? Xem nào. Phải không? kịp chứ? Bạn đang làm chứ? Làm sao bạn quan sát sợ ấy? Từ ngữ, nhận biết đáp ứng mà bạn gọi là sợ bởi bạn có sợ hãi đó rồi ký ức đã ghi lại nó và khi sợ nổi lên bạn nhận biết - phải không? Vậy bạn không quan sát mà nhận biết. Bạn thấy vậy không?
28:55 Nên nhận biết không làm trí óc khỏi sợ. Chỉ làm sợ hãi tăng thêm. Trái lại nếu có thể quan sát lúc nó nổi lên liền có hai tác nhân hiện ra trong đó. Một, bạn khác với sợ hãi - phải không? Và bạn có thể tác động lên sợ, kiểm soát nó đuổi nó đi, lý giải nó, v.v.. Tức là bạn làm gì đó với sợ hãi - phải không? Đó là cách chúng ta thường quan sát. Trong đó có phân chia: tôi và sợ hãi, nên có xung đột trong phân chia ấy. Phải không? Trái lại nếu bạn quan sát sợ là bạn. Bạn không khác sợ hãi ấy. Bạn có hiểu không. Nếu một lần bạn nắm nguyên tắc ấy rằng người quan sát là vật bị quan sát rằng người nói, 'tôi đang quan sát' là hắn phân chia mình với cái hắn đang quan sát trong khi thực tế người quan sát là sợ hãi. Vậy nên không có phân chia giữa người quan sát và sợ hãi - phải không? Đó là sự kiện.
31:00 Rồi điều gì xảy ra? Trước tiên giữ vậy một phút. Bạn theo kịp không? Như đã nói chúng ta quan sát sợ hãi qua tiến trình ký ức là nhận biết, đặt tên - phải không? Truyền thống bảo, 'kiểm soát nó' truyền thống nói, 'chạy trốn nó' truyền thống nói 'làm điều gì đó để bạn không sợ hãi'. Vậy truyền thống dạy nói rằng chúng ta cái 'tôi', khác với sợ hãi. Phải không? Vậy có thể thoát khỏi truyền thống và quan sát sợ hãi? Tức là, quan sát không có suy nghĩ nhớ lại phản ứng gọi là sợ trong quá khứ. Đòi hỏi chú tâm rất lớn. Bạn hiểu không? Nó đòi hỏi khéo quan sát.
32:39 Đó cũng là một phần của yoga. Bạn hiểu không? Không chỉ là thực hành bài tập đó không phải yoga gì hết mà là khéo quan sát. Tức là, trong quan sát chỉ có thuần nhận thức không diễn dịch nhận thức ấy bởi suy nghĩ. Bạn hiểu hết không? Hãy hiểu đi trong khi chúng ta bàn bạc.
33:15 Rồi thì sợ là gì? Hiểu chứ? Nào, tôi quan sát ai đó đe dọa niềm tin tôi ôm chặc kinh nghiệm tôi bám vào lời nói 'tôi đã đạt được' và ai đó đe dọa nó và vậy là sợ hãi nổi lên. Quan sát sợ hãi ấy, chúng ta giải thích nó chúng ta đã đến chỗ khi bạn quan sát mà không phân chia - phải không?
33:53 Vậy câu hỏi kế là: sợ là gì? Theo kịp không? Sợ hãi là gì? Sợ bóng tối, sợ chồng, vợ, con gái hay bất kỳ gì, sợ hãi, giả và thực v.v.. sợ là gì, ngoài từ ngữ? Từ ngữ không phải vật. Phải không? Bạn phải nhận thức việc này thật sâu từ ngữ không phải vật. Phải không? Tiếp tục chứ?
34:44 Vậy cái gì gọi là sợ mà không có từ ngữ? Hay từ ngữ sinh ra sợ hãi. Bạn thích mọi việc này không? Bởi nếu từ ngữ sinh sợ hãi từ ngữ là nhận biết điều gì đã xảy ra trước đó nghĩa là từ ngữ được đặt cho điều gì đã xảy ra trước đó mà chúng ta gọi là sợ nên từ ngữ thành ra quan trọng - phải không? Như người Anh, người Pháp, người Nga từ ngữ vô cùng quan trọng với chúng ta. Nhưng từ không phải vật - phải không? Vậy sợ là gì? Bỏ những biểu hiện khác nhau của sợ, gốc sợ là gì? Bởi nếu có thể tìm ra gốc rễ nó rồi thì sợ hãi vô thức và hữu thức có thể hiểu được. Gốc rễ, lúc bạn nhận ra gốc rễ trí óc hữu thức và vô thức không quan trọng, nhận thức được nó - phải không? Gốc rễ sợ hãi là gì? Sợ của hôm qua của ngàn ngày qua, sợ ngày mai. Phải không? Cái chết ngày mai - không phải bạn. Hay sợ điều gì đã xảy ra trong quá khứ. Hiện giờ không có sợ hãi. Hãy hiểu thật rõ việc này. Nếu cái chết thình lình tấn công ai đó, thế là hết. Xong rồi. Bạn có cơn đau tim và thế là xong. Nhưng ý niệm cơn đau tim có thể sẽ xảy ra - phải không? Vậy là sợ - hãy theo dõi kỹ phải chăng sợ, gốc rễ sợ, là thời gian? Hiểu không? Thời gian. Thời gian là vận hành của quá khứ canh cải trong hiện tại và tiếp tục ở tương lai. Cả vận hành ấy có phải là nguyên nhân sợ, gốc sợ?
38:09 Chúng ta hỏi: suy nghĩ, là thời gian, gốc của sợ hãi? Suy nghĩ là chuyển động. Phải không? Chuyển động là thời gian. Nên hỏi: thời gian là gốc sợ hãi? Suy nghĩ? Và nếu chúng ta hiểu cả vận hành thời gian Phải không? - thời gian tâm lý cũng như vật lý thời gian bạn cần để đi từ đây về nhà thời gian vật lý để đi một đoạn đường và thời gian tâm lý, tức là ngày mai Phải không? Vậy phải ngày mai là gốc sợ hãi? Phải không? Nghĩa là có thể bạn sống chúng ta nói cuộc sống hàng ngày, không phải lý thuyết có thể sống không có ngày mai? Bạn theo kịp không? Làm đi. Tức là, nếu có đau đớn hôm qua, đau vật lý chấm dứt đau đớn ấy hôm qua, không mang theo đến hôm nay và ngày mai. Bạn hiểu vấn đề không? Chính mang theo là thời gian sinh ra sợ hãi. Bạn có thể làm cả chứ?
40:39 Vậy hoàn toàn có thể và tuyệt đối có thể sợ hãi, sợ hãi tâm lý chấm dứt nếu bạn áp dụng những gì đã nói. Đầu bếp có thể nấu món ăn tuyệt vời nhưng nếu bạn không đói nếu bạn không ăn, nó vẫn còn trên thực đơn và vô giá trị. Nhưng trái lại nếu bạn ăn, áp dụng tìm hiểu bằng chính mình, bạn sẽ thấy sợ hãi ấy có thể tuyệt đối chấm dứt về tâm lý vậy là trí óc thoát khỏi gánh quá nặng đã đeo mang Phải không?
41:46 Rồi thì vấn đề kế tiếp là một phần đời sống, là thú vui. Phải không? Bạn ngại thảo luận nó ư? Bởi với đa số chúng ta thú vui là việc cực kỳ quan trọng. Thú vui sở hữu, thú vui thành tựu thú vui nổi tiếng, thú vui làm điều gì khéo léo và v.v.. - thú vui. Tình dục, cảm giác và trí óc. Người có thật nhiều kiến thức vui sướng trong kiến thức ấy. Nhưng khi chúng ta chỉ ra kiến thức luôn đi cùng ngu dốt.. bởi kiến thức không bao giờ trọn vẹn nhưng hắn quên phần ấy và chỉ nhớ kiến thức hắn đã thủ đắc. Và trong ấy có thú vui lớn lao cảm giác, tình dục, lãng mạn, cảm tình trí óc, có kinh nghiệm, tức là cảm giác. Nên đó là cả nối kết của nhiều yếu tố đem đến cảm giác cực kỳ vui thú ấy - phải không?
43:41 Tại sao không nên có thú vui? Hiểu không? Tôn giáo khắp thế giới nói 'Đừng chỉ có niềm vui phục vụ Thượng đế'. Hiểu không? Mọi giác quan, tình dục mọi thứ ấy phải bị xua tan, dẹp bỏ. Đó là điều tôn giáo tổ chức khắp thế giới đã nói. Chúng ta không nói vậy. Chúng ta nói tìm hiểu nó tại sao con người, đòi hỏi, chạy theo điều ấy, thú vui Tại sao? Đi tiếp. Có thú vui, thú vui vật lý, tình dục. Nhìn hoàng hôn đáng yêu nhìn vẻ đẹp ngọn núi mặt nước hồ không gợn sóng quan sát nó. Nhưng quan sát nó, nhìn nó và thích thú, trí óc nhớ lại thích thú ấy và theo đuổi thích thú ấy - phải không? Đó là nối tiếp niềm vui: nhìn hoàng hôn thích thú không chấm dứt mà nhớ lại và đòi hỏi niềm vui trước được tiếp nối.
45:54 Vậy ý nghĩ đó, bạn theo kịp không? ý nghĩ xen vào lúc nhận thức rồi nhớ lại, và muốn thêm nữa. Bạn thấy hết, tình dục, bạn biết cả. Nhớ lại, hình ảnh, phấn kích cả cơ cấu ý nghĩ hoạt động và theo đuổi nó - phải không? Tại sao ý nghĩ làm vậy? Bạn theo kịp câu hỏi không? Tại sao ý nghĩ tiếp tục việc đã qua rồi nhớ lại và theo đuổi nó?
47:00 Theo đuổi là thú vui. Bạn theo kịp không? Tại sao? Tại sao ý nghĩ làm vậy? Phải là một phần của giáo dục của truyền thống, của thói quen mọi người làm vậy gồm cả phụ nữ thì tốt hơn chứ! Mọi người làm vậy, tại sao? Tìm kiếm đi, đừng nhìn tôi. Tại sao bạn theo đuổi thú vui? Phải chính nó tạo ra cô lập? Bạn theo kịp không? Phải nó tạo ra cái gọi là cá nhân? Thú vui của tôi và nó riêng tư. Mọi thú vui đều riêng tư trừ khi bạn chơi túc cầu và mọi thứ tầm phào kia. Thú vui là riêng tư là một trong các lý do tạo sao con người bí mật theo đuổi thú vui? Bởi vì nó cho họ quan trọng với chính họ. Bạn theo kịp không? Vậy nên thú vui có lẽ là nguyên nhân cô lập dữ dội kia như một nhóm, một gia đình, một bộ lạc, một đất nước. Bạn có thấy vậy không?
49:05 Nên khi bạn thấy sự thật của việc này sự thật, không phải chữ nghĩa, quan niệm trí óc rồi thì ý nghĩ có tiếp tục và nhớ lại? Bạn hiểu không? Hay chỉ nhìn hoàng hôn - chấm hết. Thí nghiệm xem, bạn sẽ tự thấy nếu bạn làm, ý nghĩ ấy, như khi sợ hãi là nguồn gốc, khởi đầu của xung đột cả sợ hãi và theo đuổi thú vui - phải không?
50:01 Rồi thì có câu hỏi chúng ta xử sự với toàn bộ đời mình rồi có câu hỏi tại sao con người khắp thế giới đau khổ. Chúng ta không nói về đau khổ vật lý có thể giải quyết được nếu trí óc không mãi bám víu luôn quan tâm đến chính nó - hiểu không? Bạn bị đau, bệnh tật ốm yếu kiểu nào đó. Ý nghĩ thành quá bận tâm - phải không? Và tự đồng hóa với điều đó và trí óc thành ra què quặt - phải không? Vậy có thể nào trí óc, ý nghĩ thấy yếu đuối bệnh tật, đau đớn - 'Vâng' - kịp không? Thử xem, làm đi, bạn sẽ thấy. Khi bạn ngồi trên ghế chữa răng người nói đã làm vậy bốn giờ khi ngồi trên ghế chữa răng và máy khoan chạy, quan sát nó. Bạn sẽ thấy thôi. Hay nhìn ra cửa sổ và ngắm vẻ đẹp cây cối để trí óc có thể quan sát chính nó với từ bỏ - hiểu không? Ồ, bạn không thể làm.
52:19 Nên chúng ta hỏi: tại sao con người khắp thế giới đau khổ, chấp nhận đau khổ và sống với nó? Đã có hai cuộc chiến, khủng khiếp hãy nghĩ đến nước mắt con người đã chảy. Và con cái, cháu chắt sẽ ủng hộ chiến tranh. Đau khổ có vẻ không dạy được con người - phải không? Họ tôn thờ đau khổ - tín đồ Cơ đốc đó. Hinđu có giải thích khác về đau khổ rằng bạn đã làm nó trong quá khứ, đời trước, v.v.. Tôi không đào sâu đâu.
53:26 Vậy chúng ta hỏi: đau khổ là gì? Và tại sao con người sống với đau khổ? Hiểu không? Tìm xem, để trí óc vào. Như bạn để trí óc vào tình dục, công việc này nọ đề cả tâm trí vào tìm kiếm xem con người có thể thoát đau khổ không. Đau khổ là do thái độ ích kỷ đối với đời sống? Tức là, con tôi chết, hay vợ tôi bỏ đi hay việc nầy việc nọ mà tôi quá bám chặc và bị mất đi vì lý do nào đó, tôi đau khổ. Sầu khổ, nước mắt, phản kháng xót xa, yếm thế Tại sao? Hiểu không? Do tôi quá bám chặc vào vấn đề riêng Tôi quá ích kỷ, con trai là tôi - phải không? Hay con gái là tôi. Tôi bám víu. Tôi nắm giữ. Và khi nó ra đi cảm giác quá trống rỗng cảm giác quá cô đơn, cảm giác thiếu vắng quan hệ. Phải không? Đó là lý do bạn đau khổ? Tức là, con trai bị bắt đi, chết hay gì khác làm hiển lộ tôi là ai, cô đơn cô độc, thiếu vắng quan hệ thực. Nghĩ là thân thuộc, nhưng đó là con tôi - kịp không? Nên bắt con tôi đi làm lộ ra qui định tôi. Hãy tìm hiểu kỹ xem. Và bất ngờ tôi nhận ra cô đơn, cảm giác mất mát mất đi điều gì tôi đã bám víu quá chặc. Cái chết của con trai đó - phải không? Nhưng hiển lộ ấy nhận thức cái ngã, cái 'tôi' hiện ra trước sự cố. Bạn thấy vậy không? Phải không? Bạn thấy chứ?
57:21 Như đã nói lúc bắt đầu tự tri. Tự tri là biết chính mình, bám víu cô đơn, cảm giác cô độc và mọi thứ khác biết toàn bộ về mình. Sự cố của con trai hiển lộ việc ấy - phải không? Tức là hiển lộ sau sự cố. Nhưng nếu có tự tri từ ban đầu lấy mất con trai, con trai chết, là gì? Là không còn đau khổ sinh ra do bám víu. Phải không, hiểu không? Trí óc chấp nhận nó. Không còn kẹt trong tự xót thương trong đấu tranh để thoát cô độc tìm dễ chịu trong niềm tin hay này khác - phải không? Vậy bạn thấy hễ cái ngã còn thì đau khổ còn. Bạn thấy vậy không? Nên hoàn toàn rời cái ngã là chấm dứt đau khổ. Theo kịp không? Bạn sẽ rời bỏ chính mình chứ? Không. Vì vậy chúng ta tôn thờ đau khổ, hay chạy trốn nó.
59:32 Và chúng ta cũng nên cùng đi và tìm hiểu toàn bộ vấn đề cái chết. Không chỉ cho những người già mà cho cả mọi người trên thế giới già, trẻ hay trung niên - chết là một trong những điều kỳ lạ nhất xảy ra trong cuộc sống - phải không? Bạn nghĩ gì về nó? Đáp ứng bản năng của bạn với từ ngữ và sự kiện thế nào? Chết là gì? Chết là chấm dứt. Phải không? Hãy theo dõi cẩn thận. Chấm dứt. Chấm dứt tự nguyện, bạn không thể tranh cãi với cái chết bạn không thể nói, 'Cho tôi thêm một tuần' không thể thảo luận, nó đó, chấm dứt.
1:01:09 Vậy bạn có thể tự nguyện chấm dứt bám víu tức là chết? Hiểu không? Chấm dứt là điều gì như cái chết. Chấm dứt một thói quen nào không đấu tranh, cãi cọ, chấm dứt thôi. Nếu bạn hút thuốc, chơi ma tuý, nhậu nhẹt đó là việc sẽ xảy ra khi bạn chết! (cười)
1:01:58 Vậy chúng ta có thể tự ý chấm dứt Bạn hiểu không? - kinh nghiệm quan niệm, thái độ, niềm tin, thần thánh, chấm dứt. Chúng ta sợ chấm dứt - phải không? Tự nguyện chấm dứt mọi thứ. Nếu bạn nói, 'Có gì nếu tôi chấm dứt?' Vậy là bạn trông chờ phần thưởng. Bạn xem chấm dứt như một hình phạt. Vậy là chấm dứt được coi như nổi đau và tự nhiên bạn sẽ đòi phần thưởng. Nếu tôi từ bỏ, rồi sao? Bạn không hỏi điều ấy của cái chết.
1:03:24 Vậy bạn có thể chấm dứt và nhìn chính chấm dứt ấy là khởi đầu của điều gì mới? Hiểu không? Tức là, bạn chấm dứt bám víu vào đồ đạc, con người, ý kiến, niềm tin, thần thánh mọi việc, chấm dứt. Và bạn tự ý chấm dứt, bởi thông minh mà chấm dứt. Phải không? Trong chấm dứt ấy cái mới - không hứa đâu bạn biết đó - cái mới xảy ra. Thử đi. Nghĩa là, khi đang sống mời gọi cái chết, tức là chấm dứt. Hiểu không? Chấm dứt lối sống phức tạp lạ lùng của bạn. Vậy là trí óc bởi vì đã chấm dứt mọi thứ, bạn biết mà làm đi, bạn sẽ tự khám phá Vì vậy nó luôn mới. Mới trong nghĩa tươi tắn. Bạn biết khi bạn leo núi bạn phải bỏ lại mọi đồ đạc đàng sau mọi vấn đề bởi bạn không thể mang theo hết đồ đạc bạn đã chất cao như núi. Nên bạn bỏ lại và bạn sẽ tự khám phá rằng có một đặc tính trí óc tuyệt đối tự do có thể nhận biết cái vĩnh cửu. Chữ vĩnh cửu không phải ý niệm, theo kịp không? Vĩnh cửu tức là vượt thời gian. Chết là thời gian. Bạn có thấy vậy không?
1:06:16 Vậy là trí óc thấu hiểu điều huyền bí lạ lùng nó huyền bí bởi chúng ta bám chặc vấn đề mình đồ đạc, ý niệm, mọi thứ, chúng ta bám vào cái được tạo bởi thời gian và khi chấm dứt nó liền có chiều kích hoàn toàn mới. Giờ thì tuỳ bạn. Đúng vậy. Đúng thôi.