Krishnamurti - Hành động không phải là kết quả của suy nghĩ

Krishnamurti Subtitles

MA7879T2 - Hành động không phải là kết quả của suy nghĩ
Buổi Nói chuyện 2 Madras (Chennai), India 1 tháng Giêng 1979

1:31	Mong bạn sẽ không nghĩ tôi vô phép hay bất lịch sự nếu tôi hỏi bạn với lịch sự đúng mực tại sao bạn ở đây. Lý do gì? Cái gì làm bạn đến nghe người nói? Do tò mò, do thói quen cũ... do thói quen cũ, vài mong muốn ảo tưởng? Hay, bạn đến, nếu được hỏi, với dự định nghiệm túc để nghe cái người nói phải nói và xem nó có giá trị, ý nghĩa gì trong sống hàng ngày? Và nếu bạn khám phá cho bạn điều người nói nói dù đúng hay sai - nếu sai, thì tự nhiên bạn sẽ bỏ sang bên, nhưng nếu đúng, lành mạnh, có lý, hợp lý, thì bạn sẽ dĩ nhiên, hoặc trí óc, là lời nói, chấp nhận và không làm gì về nó. Nhưng ngược lại nếu không chỉ chấp nhận về trí óc điều được nói, và nếu bạn chấp nhận nó với cả trí óc và tâm hồn, với cả con người, rồi bạn sẽ tự nhiên làm gì về nó, rồi bạn sẽ tự nhiên thay đổi tận gốc đời mình. Bởi đó là việc chúng ta nói đến - chuyển hoá toàn thể con người, là bạn.
5:08	Và nó quan trọng, bởi văn hoá mới nào, bởi văn hoá cũ khắp thế giới đang chết, hay suy tàn, hay bắt đầu thoái hoá - văn hoá mới chỉ có thể có mặt khi có con người tôn giáo thực sự thẳm sâu nghiêm túc, không giáo phái, không thuộc về xã hội, nhóm, đạo sư, tôn giáo riêng nào, bởi tôn giáo như hiện là, chẳng có ý nghĩa gì. Vậy, hỏi, nếu tôi có thể, với lịch sự, tại sao bạn ở đây. Tôi nghĩ bạn phải biết tại sao bạn ở đây. Xem bạn có thêm một ảo tưởng nữa vào đời sống đã ảo tưởng bạn lê lết, hiểu không? Dù bạn có làm lời người nói thành ảo tưởng, tạo niềm tin, lý thuyết, và là lý thuyết, nó có rất ít giá trị. Vậy, nếu có thể hỏi, tại sao bạn chịu nhọc đến và nghe người nói. Bạn có thể tìm ra cho bạn tại sao bạn ở đây? Và nếu bạn tìm ra, tức là, nếu bạn chân thành với chính bạn và không chút loạn trí, chút thần kinh, chút hy vọng vài kỳ diệu xảy ra đó sẽ tạo cuộc cách mạng, cách mạng tâm thức trong xã hội, để bạn sẽ dễ chịu, bạn sẽ có nhà đẹp và mọi thứ tiền tài, vật chất an ổn. Rồi nếu đến với mục đích ấy, bạn sẽ bị mê lầm. Bạn sẽ bị gạt.
8:07	Nhưng ngược lại, nếu bạn đến với ý định nghiêm túc, và với ý định nghiêm túc ấy cũng phải cùng tay trong tay với nó tính chất hoài nghi, tính chất hỏi, đòi hỏi trả lời, không phải từ người nói, mà chính thách thức bạn hỏi, bạn đặt cho bạn thách thức đòi hỏi trả lời từ chính bạn. Tôi nghĩ quan trọng với chúng ta khi thế giới xé ra từng mảnh, vô chính phủ như thế, khi mọi thứ quanh chúng ta vỡ vụn, chúng ta nên nghiêm túc biết cái gì chúng ta muốn, cái gì chúng ta tìm. Đa số tìm an toàn vật lý - tiền bạc, công việc, an ổn vật lý nào đó; và có kẻ khác không quan tâm quá nhiều an toàn vật lý mà họ muốn an toàn tâm lý, an ổn bên trong, và khi tìm kiếm an ổn ấy họ rơi vào nhiều bẫy: kẻ làm việc tốt, người hoạt động xã hội, giáo phái địa phương hẹp hòi, vào ý nghĩa sai lầm của thiền định, v.v.., v.v.. Có qua nhiều bẫy quanh chúng ta. Vậy chúng ta phải hỏi mình, nếu tôi được gợi ý, chúng ta cố tìm cái gì, chúng ta muốn tìm gì, tâm hồn trí óc đòi hỏi gì.
11:31	Như đã nói hôm qua, nếu bạn theo kịp, nếu bạn có thể trở lại một chút, bởi chúng ta sẽ tiếp tục với gì đã đi sâu hôm qua, chúng ta đã nói hành động là một phần đời sống, làm, làm, hành động trong sống hàng ngày, sống khó chịu, mỗi ngày. Và chúng ta nói, hành động sinh từ kiến thức, phải luôn giới hạn. Đúng không? Bởi kiến thức là quá khứ, và khi chúng ta hành động với gánh nặng quá khứ thì hành động như thế không hoàn toàn, giới hạn, manh mún. Và có chăng loại hành động khác, không manh mún, không hối tiếc, không cảm giác bất toàn? Và đã nói có hành động như thế, tức là, thấu suốt hoàn toàn vấn đề. Đã giải thích - nếu bạn không phiền nghe lại - mọi hoạt động hàng ngày dựa trên nguyên tắc, hay lý tưởng, hay ký ức. Nhìn nó trong bạn, tôi chỉ mô tả, nhưng mô tả không phải cái được mô tả. Đúng không? Phải không? Chữ không phải sự vật. Vậy tôi có thể mô tả, nhưng cái được mô tả không phải cái thực sự xảy ra. Vậy, đừng để bị gạt bởi mô tả. Nhưng mô tả có thể giúp bạn quan sát cái thực sự xảy ra, dù biết chữ không phải vật. Đúng không?
15:14	Nếu đa số chúng ta tìm an toàn tâm lý, hình như là nổ lực con người, tranh đấu con người, trong quan hệ nhau, dù thân hay sơ, khát vọng, thôi thúc, ép buộc ấy, để tìm ra an ổn tâm lý trường tồn sâu thẳm không thể bị làm phiền, hoàn toàn trọn vẹn trong chính nó, đó là cái đa số muốn. Không biết bạn có xem xét bạn và nếu có, tâm lý, bên trong - là cái chúng ta muốn. Không phải vậy sao? Và chúng ta không hề hỏi có chăng an toàn như thế. Trong tìm kiếm an toàn tâm lý suy nghĩ tạo ra mọi thần thánh. Trong đó chúng ta đầu tư thôi thúc tìm an toàn. Đúng không? Thần thánh, lễ lạy, mọi trò xiếc diễn ra với danh nghĩa tôn giáo - ở đó chúng ta cố tìm an toàn. Và có chăng an toàn trong mọi thứ suy nghĩ đã đặt ra? Phải không? Nào, đây là thách thức cho bạn. Bạn phải trả lời. Bạn, tất cả, không thể trả lời, không thể, nhưng bạn có thể trả lời bạn. Thách thức đặt trước bạn, và bạn phải trả lời và không tránh nó, và nếu bạn tránh, thì hệ luỵ của tránh, né, dẫn đến thêm ảo tưởng, thêm khổ đau. Hiển nhiên. Ngược lại nếu bạn giáp mặt thách thức và tìm ra cho bạn xem có chăng an toàn tâm lý, hay an toàn tâm lý thảy là ảo tưởng. Ý tôi chữ 'ảo tưởng', trong diễn biến nhận thấy cảm giác, khi nhận thấy bị tô màu bởi niềm tin, hy vọng, bởi dục vọng vô thức, thì cái được tạo ra là ảo tưởng. Bạn có theo kịp hết? Tôi hoài nghi.
19:35	Chúng ta nói, trí óc bị lấp đầy với bao ảo tưởng. Chúng ta có an toàn vật lý, vài người, và đại đa số nhân loại có rất ít an toàn vật lý - đó là chuyện khác. Chúng ta không đi sâu, tại sao con người tạo ra phân chia lạ lùng giữa nghèo và giàu, và mọi thứ... cách mạng vật lý không giải quyết nó. Có lẽ có lối giải quyết, chúng ta có thể thảo luận sau, nhưng giờ không thảo luận, đi sâu. Chúng ta nói, hành động sinh từ kiến thức, kiến thức là cái chúng ta gom góp, cả sinh học cũng như tâm lý, khi hành động sinh từ cái đã được kinh nghiệm, biết, hành động ấy tất nhiên dẫn đến thêm ảo tưởng. Và chúng ta nói có hành động, đã nói hôm qua, và nếu bạn nghiêm túc nghĩ về nó, có hành động không phải kết quả của suy nghĩ. Tốt chứ? Tôi có thể tiếp tục? Tôi không biết bạn hiểu nhiều ít. Tôi thực sự muốn truyền đạt, không chỉ bằng lời, tri thức, mà thực sự từ tâm hồn, cả con người, truyền đạt đến người khác rằng có lối sống khác không có xung đột, không đau, khổ, sợ, và tính chất thông minh là an toàn hoàn toàn, đầy đủ. Nhưng để tìm ra lối sống ấy bạn phải dự vào, bạn phải để tâm vào đó.
23:12	Các bạn có dễ chịu? Vâng? Bởi nếu không dễ chịu, bạn sẽ không thể dự vào. Phải không? Bởi chúng ta sẽ nói về đặc tính chú tâm, và rồi chúng ta sẽ đi, khi cùng đi. Đa số biết tập trung là gì. Mỗi học sinh được dạy tập trung vào sách hay gì khác, để hắn đặt trí óc vào một việc gì, chống lại mọi xâm lấn khác, chuyển động suy nghĩ, chống lại mọi chuyển động suy nghĩ, và tập trung. Bạn biết, phải không? Hiển nhiên. Và bạn càng có thể tập trung mà không xen ngang hoạt động suy nghĩ khác, bạn nghĩ bạn đạt điều gì. Chúng ta nói chú tâm không liên quan gì với tập trung. Đúng không? Xem xét, xem xét phê phán điều được nói. Đừng chấp nhận. Đừng quá cả tin. Tìm xem điều người nói đúng hay không, đúng là chính xác, rõ ràng, không mơ hồ, viễn vông, vô nghĩa. Tập trung nhấn mạnh, đặt quan trọng vào hoạt động suy nghĩ nào. Đúng không? Ngược lại chú tâm không phải sản phẩm của suy nghĩ. Chỉ chơi với nó. Đừng chấp nhận. Chỉ nhìn nó. Bởi đa số biết không chú tâm là gì. Khi bạn nghe người nói, bạn nghe một phút hay hai, hay có thể ít hơn, và suy nghĩ bạn lang thang đi chỗ khác, và bạn cố kéo nó lại và nghe. Bạn không làm thế sao? (Cười) Lạy Chúa!
27:35	Vậy trí óc tán gẫu, và đôi khi tán gẫu dừng và bạn dự vào, bạn nghe. Nhưng đa số thời gian là hoạt động không ngừng, và trong cái không ngừng ấy có đòi hỏi tạo bởi tình huống, hay bởi chính bạn để đặt, tập trung vào hoạt động gì, và chống lại mọi hoạt động suy nghĩ khác. Bạn theo kịp hết? Phải không? Nếu bạn hiểu chuyển động này rằng suy nghĩ sinh ra đặc tính tập trung, và chính suy nghĩ ấy đi sang hướng khác - đúng không? - và có thôi thúc, ép buộc giữ suy nghĩ ở hướng riêng nào. Phải không? Đây gọi chung là tập trung. Chú tâm - dự vào - trong chú tâm, nếu bạn thực sự dự vào, không có trung tâm từ đó bạn dự vào. Đúng không? Các bạn có vẻ bối rối. Bởi quan trọng là hiểu nó, bởi chú tâm và không chú tâm, - có hai việc bạn phải giáp mặt. Đúng không? Kịp không? Tôi có truyền đạt gì hay không? Tệ quá. Bạn xem, bạn có từng để tâm, với trí óc, tâm hồn, thần kinh, với cả con người, đến gì đó trong đó không có gì khác, không có cảm giác lệch hướng hay lãng tâm? Vậy, có ba việc: tập trung, lãng tâm, và chú tâm. Phải không? Đa số, khi chúng ta tập trung, sợ lãng tâm. Phải không? Tôi muốn có thể nói chuyện nhau im lặng thế này. Giờ, có lãng tâm không? Có lẽ suy nghĩ chính là lãng tâm. Tôi sẽ cho bạn xem trong giây lát. Khi bạn nói có lãng tâm, hàm ý suy nghĩ đã quyết định để ý, tập trung vào việc gì. Và khi có loại chuyển động khác rời đi từ đó, chuyển động ấy gọi là lãng tâm. Đúng không? Giờ, đó là lãng tâm? Chúng ta nói không có lãng tâm. Đúng không? Bởi, suy nghĩ - nghe nhé - chính suy nghĩ nói, 'tôi phải tập trung vào đó,' nhưng chính suy nghĩ bỏ sang hướng khác, và đó gọi lãng tâm. Nhưng nó có phải là lãng tâm, bởi suy nghĩ đã định vị ở hướng nào, và chính suy nghĩ rời đi. Và đó gọi chung là lãng tâm. Phải không? Tại sao bạn gọi nó lãng tâm? Nó vẫn là chuyển động của suy nghĩ. Đúng không? Vậy, chuyển động nào đó của suy nghĩ là lãng tâm khác. Không biết bạn có hiểu. Không, không hiểu.
33:59	Vậy, cái chúng ta cố nói rằng có hai tính chất trí óc: không chú tâm trong đó không có chú tâm, là không chú tâm, và chú tâm. Đúng không? Và nhận biết không chú tâm là chú tâm trong đó không có lãng tâm. Hiểu không? Không biết bạn hiểu không? Bởi chúng ta luôn tranh đấu giữa hai cái: không chú tâm và chú tâm - và nó lấy hết năng lực. Trong thiền định, ví dụ, giờ không phải lúc nói về nó, đây là cuộc chiến xảy ra: hoàn toàn chú tâm và giây sau - hoàn toàn không chú tâm. Đúng không? Giờ, chúng ta nói không chú tâm không phải lãng tâm, nhưng nhận biết thiếu chú tâm ấy, nhận biết bạn không dự vào, vậy là đủ tốt. Hiểu không? Không biết bạn hiểu không? Vậy thì trí óc không hề xung đột, bởi xung đột là phí mất năng lực. Vậy chúng ta trở lại. Giờ chúng ta giải thích chú tâm là gì, không phải giải thích, thực tế của chú tâm. Rằng khi có chú tâm không có trung tâm từ đó bạn dự vào như khi có trong tập trung, rồi có cái bạn gọi lãng tâm. Ngược lại có chú tâm và có không chú tâm. Khi bạn nhận biết không chú tâm, chính nhận biết ấy là chú tâm, trong đó không có lãng tâm gì cả. Không biết bạn hiểu không. Hiểu không? Dù là lời nói bạn hiểu không? Trí óc? Không có gì, nhưng ít ra là tiếng thì thầm.
37:22	Giờ, bạn sẽ dự vào mà không tập trung, không cố gắng, vào điều đang nói? Tức là, không có lãng tâm. Bạn có thể dự vào, nghe một phút rồi lang thang, và nhận biết bạn lang thang. Chính nhận biết lang thang ấy là chú tâm. Đúng không? Hiểu không?
38:10	Đã nói hôm qua, cả đời sống là hành động, dù ngồi trong hang động Hy mã lạp sơn như ẩn sĩ, hay trong tu viện, hay sống đời bình thường. Sống, cả cuộc sống, là hành động, như cả cuộc sống là quan hệ. Quan hệ là hành động. Và hành động, như chúng hiện là, chính trị, tôn giáo - mọi hướng - hành động như thế sinh thêm khổ sở, thêm rối loạn, thêm khổ đau, là việc xảy ra về chính trị nếu bạn quan sát, là việc xảy ra về tôn giáo, với giai cấp dựng lên - 'bạn sẽ dần dần tỏ sáng, làm này, này, này, và bạn sẽ có nó.' Củ cà rốt trước con lừa! Và chúng ta hỏi toàn bộ hoạt động của cái gọi hành động. Hiểu không? Chúng ta hỏi nó, chúng ta nói hành động dựa trên nguyên tắc, lý tưởng, ghi nhớ, ký ức, kiến thức, hành động như thế là manh mún, không hoàn toàn, và vì vậy hiển nhiên sẽ dẫn đến đau đớn thêm, khổ sở thêm, rối loạn thêm, là việc xảy ra trong sống hàng ngày, nếu bạn quan sát. Ngược lại có hành động khác nếu bạn dự vào - hãy dự vào - nếu bạn không dự vào, nếu suy nghĩ lang thang, nhận biết nó, và chính nhận biết về không chú tâm ấy là dự vào cái đang được nói. Hiểu không? Bạn hiểu chứ?
41:03	Vậy, chúng ta nói có hành động không dựa trên kiến thức. Vì vậy, để hiểu nó thật sâu hơn hôm qua, chúng ta phải đi sâu toàn bộ vấn đề nghĩ là gì, suy nghĩ là gì, tại sao con người khắp thế giới cho suy nghĩ quá quan trọng như thế. Bạn cho suy nghĩ quan trọng, phải không? Mọi việc bạn làm dựa trên suy nghĩ - công việc, kiến thức kỹ thuật, thần thánh, nhà thờ - mọi thứ xây lên bởi suy nghĩ. Đúng không? Bạn có hỏi nó? Suy nghĩ là kết quả của ký ức, là đáp ứng của ký ức. Phải không? Nếu ở trạng thái mất trí nhớ, bạn không thể suy nghĩ, nhưng bạn không thế - mong là không - và khi không vậy, suy nghĩ bạn là kết quả của hàng thế kỷ kinh nghiệm, tích luỹ kiến thức được lưu trong não - là hiển nhiên. Nếu bạn xem xét chính bạn, hành động bạn, lặp lại, đôi lúc tự do, luôn kẹt trong lối mòn, đường rãnh, và nếu bạn quan sát suy nghĩ riêng bạn sẽ thấy suy nghĩ là tiến trình vật chất, là kết quả của kiến thức. Phải không? Là tiến trình vật chất. Không phải gì lạ lùng siêu tâm linh. Đúng không? Phải không?
44:13	Suy nghĩ luôn hoạt động. Không hề yên, và con người nói, bạn phải làm nó yên để... - hiểu không? - để tìm ra nhận thức tâm linh cao hơn, tôi hoài nghi. Không có nhận thức tâm linh cao hơn, chỉ có nhận thức. Con người đặt ra siêu, siêu nhận thức, tức, đặt ra ấy là sản phẩm của suy nghĩ. Và những người nói về siêu nhận thức được tôn sùng, thành đạo sư kỳ đặc, bởi bạn cũng muốn siêu nhận thức. Nhưng bạn không hề xem xét suy nghĩ tạo ra toàn bộ lĩnh vực nhận thức này. Gì gì nó nghĩ vẫn là một phần của nhận thức ấy. Bạn hiểu không? Chúng ta đi tiếp, hay bạn mệt mỏi? Nếu mệt, hãy nghỉ một lát. Tôi có thể nói tiếp với tôi, bởi tôi tìm kiếm khi đi tiếp. Nếu mệt, hãy nghỉ một chút, bởi chúng ta yêu cầu não suy nghĩ mới tinh, nhìn vật tươi mới, không phải lối truyền thống cũ, nhìn đời bạn như nó tươi, mới, và đó là thách thức mà não có thể mệt. Nó muốn, nói, để tôi một lát, hãy để tôi yên để tôi có thể nắm lại.
47:04	Vậy, chúng ta nói suy nghĩ tạo ra xã hội và mọi khổ sở trong xã hội ấy: phân chia giai cấp, người giàu, kẻ nghèo, người quyền lực, kẻ địa vị, người vĩ đại, và kẻ khốn cùng, kẻ bị chà đạp, và mọi cái. Và mọi thần thánh trên trái đất do suy nghĩ tạo; đền thờ trong đó thần thánh phải sống xây lên bởi suy nghĩ. Mọi lễ lạy, giáo điều, niềm tin, thờ lạy bạn làm hàng ngày hy vọng có vài loại bình an, và cả cái gọi là thiền định, siêu việt và thiền định vô nghĩa khác, dựa trên suy nghĩ, và suy nghĩ luôn giới hạn. Phải không? Không có suy nghĩ vô hạn. Suy nghĩ có thể nghĩ nó là vô hạn, nó có thể tìm ra cái không thể đo lường, đó là một phần của ảo tưởng, bởi suy nghĩ là kết quả của kiến thức, ký ức, và vậy nó ràng buộc thời gian, và vậy giới hạn. Đúng không? Bạn có dự vào? Bạn có nghe? Khi tôi hỏi, suy nghĩ bạn hoạt động, và nó bắt đầu hỏi, tìm câu trả lời, và để tìm trả lời nó quay lại ký ức - nơi nào tôi đã đọc, ai kể với tôi? Kịp không? Hoạt động tiếp tục. Ngược lại nếu hỏi câu mà bạn không biết và bạn không thể tìm nó trong sách, từ đạo sư, từ gì đó, rồi trí óc tự nhiên, não tự nhiên nói: tôi thực sự không biết. Đúng không? Bạn có ở vị trí ấy? Kịp không? Bạn có thể từng nói với bạn, 'tôi không biết'? Bởi đặc tính trí óc ấy nói, 'tôi không biết,' là không tìm để biết, bởi lúc nó tìm, suy nghĩ hoạt động, và rồi sẽ phóng ra cái nó muốn, và sẽ nói, 'tôi đã tìm được nó.' Bạn hiểu không? Bạn mệt à?
51:08	Vậy, để tìm hiểu là phải có trí óc không biết. Và chúng ta tìm hiểu hành động mà chúng ta không biết gì. Chúng ta biết hành động dựa trên ký ức, nó đơn giản, rõ ràng. Và chúng ta biết hoạt động kỹ thuật của kiến thức, tích luỹ của hàng ngàn người, nhà khoa học, làm việc, tích luỹ. Và từ tích luỹ ấy họ tạo ra những việc lạ lùng, phẫu thuật tuyệt vời nhất, những việc lạ lùng tinh tế nhất họ đang làm. Và cũng về kỹ thuật, họ chuẫn bị chiến tranh phá huỷ, nguyên liệu cho chiến tranh; và cũng suy nghĩ tạo ra ảo tưởng - đúng không? 'Tôi tin thần thánh, tôi là kẻ yêu nước, tôi thuộc về đảng sẽ cứu nhân loại, đạo sư tôi là thực thể tuyệt vời nhất,' và v.v.., v.v.. Mọi cái đó là chuyển động của suy nghĩ. Vậy, dù suy nghĩ gì, hành động của nó tất phải giới hạn. Giờ, bạn có thấu suốt việc ấy? Hiểu không? Nếu bạn dự vào thật cẩn thận điều đang nói thì bạn sẽ thấy toàn bộ chuyển động của suy nghĩ: suy nghĩ ẩn, suy nghĩ hiển, suy nghĩ cực kỳ bí mật, ẩn, không muốn bị lộ, toàn bộ cấu trúc và bản chất của suy nghĩ. Khi bạn thấu suốt nó, suy nghĩ cho nó vị trí riêng. Bạn hiểu lời tôi chứ? Bạn hiểu gì tôi nói không?
54:11	Nghĩa chữ 'nghệ thuật' là đặt mọi thứ vào đúng chỗ, nghệ thuật sống, không phải vẽ và điêu khắc, đó có nghệ thuật riêng, nhưng chúng ta nói về nghệ thuật sống, và trong đó, nghệ thuật nghĩa là đặt mọi việc vào vị trí chúng để cho có trật tự. Vậy, nghệ thuật sống là cho suy nghĩ tìm ra vị trí riêng nó. Hiểu không? Bạn có thể làm chứ? Tức là, cho kiến thức đúng vị trí, và tâm lý, kiến thức không có vị trí. Bà hiểu không? Không à? Ít nhất ai đó nói bà không hiểu. Tôi vui.
55:57	Tôi nghĩ đa số không hề nhìn chuyển động suy nghĩ. Đúng không? Đa số không hề hỏi suy nghĩ là gì, tại sao người ta cho suy nghĩ quá quan trọng như thế. Và chính tiến trình suy nghĩ sinh từ kinh nghiệm, kiến thức và ký ức, lưu trong não, tiến trình suy nghĩ luôn giới hạn. Đúng không? Rõ không? Suy nghĩ là giới hạn. Suy nghĩ là manh mún. Manh mún, ý tôi là, gì đó vỡ, như cái bình khi bạn làm vỡ nó có những mảnh. Vậy, suy nghĩ vỡ vụn, giới hạn. Phải không? Bởi nó sinh từ kiến thức, và kiến thức là quá khứ, kiến thức không toàn thể. Phải không? Bạn... có hiểu nó? Nó không hề toàn thể. Vậy, suy nghĩ, dù làm gì, phải là giới hạn, và hành động nào sinh từ giới hạn ấy phải có hối tiếc, rối loạn, cảm giác tội lỗi, lo âu, và không hề dứt xung đột, bởi suy nghĩ trong hành động là giới hạn. Đúng không? Rõ không? Rõ không phải lời, bên trong, bạn biết như bạn biết ngôn ngữ, như bạn biết mắt, mặt, bạn biết.
58:16	Vậy, suy nghĩ không hề dẫn đến cái không thể đo lường, cái không đo được. Suy nghĩ là đo lường được. Đúng không? Và vì vậy cái đo được là giới hạn. Dù bạn có thể đo nó - 100 thước, vẫn là giới hạn. Đúng không? Vậy, khi suy nghĩ tìm sáng tỏ, cố gắng thiền định, thiền định ấy, tranh đấu ấy, mọi cái bạn trải qua luôn giới hạn và vì vậy vỡ vụn, manh mún. Phải không?
59:10	Giờ, chúng ta nói có hành động không sinh từ suy nghĩ. Bạn có thích thú? Giờ bạn sẽ chú tâm? Tức là bạn không có trung tâm từ đó bạn nghe. Nếu bạn nghe từ trung tâm bạn đã đem vào cảm giác lãng tâm. Hiểu không? Vậy, bạn có thể dự vào? Chúng ta nói có hành động không thuộc thời gian. Lại nữa, tôi không cần giới thiệu thời gian lúc này, bởi nó dẫn đến việc khác, chúng ta sẽ nói về nó. Có hành động không là kết quả của ký ức. Tôi nói việc khác. Tôi sẽ trở lại. Trong quan hệ với người khác, dù thân, hay không thân, khi ký ức hoạt động trong quan hệ, gì xảy ra? Hiển nhiên có phân chia. Phải không? Bạn không lưu ý nó? Bạn liên hệ với chồng, vợ, hay gái, hay gì gì, và trong quan hệ ấy có toàn bộ chuyển động suy nghĩ, dựng lên, xây, từ tiếp xúc mãi với nhau, cảm giác của hình, ảnh, là ký ức. Đúng không? Và ký ức ấy, hình ấy, ảnh ấy, phân chia bạn và chồng, gái, hay trai. Vậy luôn có phân chia. Đúng không? Vậy, chúng ta hỏi từ đó - sẽ không đi sâu thêm - chúng ta hỏi từ đó: yêu thương là ghi nhớ? Đúng không? Khi nói với vợ, hay chồng, hay gái, gì gì, 'anh yêu em,' - đó là ghi nhớ? Hay khi bạn nói, tôi yêu thần thánh, hình ảnh, hiến dâng xúc cảm lớn lao, đó là yêu? Sẽ đi sâu hơn vấn đề này lần khác. Điều đang nói là nơi có hoạt động của suy nghĩ, chính suy nghĩ là giới hạn, tất phải sinh phân chia, quốc gia, chính trị, tôn giáo - toàn bộ cấu trúc hoạt động con người, đang phá huỷ thế giới. Bạn lên cung trăng và cắm cờ ở đó - có hành động giới hạn. Khi thờ lạy thần thánh nhỏ bé quanh góc xó, đặt ra bởi suy nghĩ, đó là hành động giới hạn. Vậy, khi bạn thấu suốt nó - thấu suốt là: trí óc hiểu toàn bộ hình ảnh, toàn bộ cấu trúc và bản chất của suy nghĩ, thì suy nghĩ đến chỗ giới hạn riêng. Bạn hiểu không? Bạn có hiểu đôi chút? Nào! Vậy, khi bạn hiểu nó,
1:04:15	khi suy nghĩ hiểu chỗ giới hạn riêng nó, thì hành động không là kết quả của suy nghĩ. Rồi hành động là kết quả của toàn thể thấu suốt bản chất của suy nghĩ. Ai đó hiểu chứ? Bạn hiểu hết không? Có lẽ tôi nên đọc Bhagavad Gita, và rồi bạn sẽ vui sướng, hay đọc vài chú thích, bình luận. Nhưng đây cần hợp tác tích cực của bạn để tìm. Bạn phải suy nghĩ, bạn phải làm việc, là làm việc để tìm bạn suy nghĩ thế nào, làm sao cả đời bạn dựa trên suy nghĩ. Bạn phải đón xe buýt, nhưng đón xe buýt có suy nghĩ đúng, nơi đúng, nhưng khi suy nghĩ vướng vào cả cấu trúc tâm lý con người, thì suy nghĩ giới hạn tinh thần con người. Hiểu không?
1:06:07	Vậy, quí vị, thêm năm phút nữa. Không biết bạn học nhiều ít, học - không phải gom kiến thức và ký ức, học tìm ra tính chất của thấu suốt từ đó hành động xảy ra. Bạn xem, điều chúng ta thực sự nói là con người có khả năng lạ lùng - nam, và nữ nữa! Chúng ta không - Giải phóng phụ nữ. Con người có khả năng lạ lùng, và khả năng ấy bị giới hạn bởi suy nghĩ. Và nếu suy nghĩ được cho đúng chỗ, nó giải phóng năng lực lớn lao, không làm việc sai lầm nữa, mà sống một đời không có bóng dáng của xung đột, một đời vô cùng tuyệt diệu, một đời có tính chất lạ lùng của tình thương, yêu thương. Đó là lý do bạn phải hiểu bản chất của suy nghĩ. Suy nghĩ không phải yêu thương. Và khi bạn tôn thờ tri thức như thảy đều làm, bởi khi bạn nghiên cứu, hay đọc, hay được giảng dạy về Gita, Upanishads, nhiều loại giải thích, bạn cổ vũ khả năng tri thức và vì vậy từ chối yêu thương.
1:09:37	Chúng ta không cần ngồi im lặng quá lâu, nó có thể dẫn đến lừa dối.