Krishnamurti Subtitles home


MA7879T4 - Cái gì sinh ra vô trật tự trong quan hệ?
Buổi Nói chuyện 4 Madras (Chennai), India 7 tháng Giêng 1979



0:22 Should we sit quietly for a while or do you want me to talk? I have never attended meetings. I once went to a political meeting in this country and Dr. Besant said, 'Keep out of it.' Chúng ta nên ngồi im một lát hay bạn muốn tôi nói? Tôi không hề dự hội họp. Có lần tôi đến cuộc họp chính trị ở xứ này và Dr. Besant nói, 'Tránh xa đi.'
1:19 And I wonder often why we come together like this, listening to a speaker, half-serious, curious, and not really wanting to change one's life totally. One has become rather mediocre, without a flair, without any quality of genius. I am saying 'genius' in the sense not of any particular talent, or a particular gift, but the genius of a mind that comprehends the totality of life, which is our life, a vast, complex, contradictory, unhappy existence. And one listens to all this, to what the speaker has to say, and one goes away with partial understanding, with no deep intention and serious attention to bring about a deep psychological revolution. And one wonders often why human beings tolerate the kind of life one leads. You may blame the circumstances, the society, the political organisation, but blaming others hasn't solved our problem. We drift, and our life seems such a waste, either going to the office from morning till night for the next 50 years or so and then retire to die, or vegetate, or grumble, or fade away quietly. Và tôi thường tự hỏi tại sao chúng ta cùng đến như vầy, lắng nghe người nói, nghiêm túc nửa vời, tò mò, và thực sự không muốn thay đổi đời bạn hoàn toàn. Bạn thành khá tầm thường, không có thiên bẩm, không có tính chất thiên tài nào. Tôi nói 'thiên tài' trong nghĩa không thuộc tài năng hay năng khiếu riêng nào, mà thiên tài của trí óc thấu hiểu toàn thể đời sống, là cuộc sống chúng ta, cuộc sống rộng khắp, phức tạp, mâu thuẫn, bất hạnh. Và bạn nghe hết, điều người nói phải nói, và bạn bỏ đi với thấu hiểu một phần, không với ý định sâu sắc và chú tâm nghiêm túc để tạo ra cuộc cách mạng tâm lý sâu sắc. Và bạn thường tự hỏi tại sao con người chịu đựng lối sống bạn lê lết. Bạn có thể chấp nhận hoàn cảnh, xã hội, tổ chức chính trị, nhưng chấp nhận kẻ khác không giải quyết vấn đề. Chúng ta trôi dạt, và cuộc sống dường như hoang phí, hoặc đến văn phòng từ sáng đến tối cho 50 năm kế hoặc hơn và rồi về hưu để chết, hay sống vô vị, hay càu nhàu, hay im lặng gầy mòn.
4:32 And when one looks at one's own life with all its extraordinary beauty, the vastness of what man has achieved technologically, and one wonders why there has been so little beauty in our life. I mean by that word not merely the appearance of beauty, the decoration of the outer, but that quality of great communication with nature. If one loses contact with nature, one loses relationship with other human beings. You may read poems if you are so inclined, you may read all the beautiful sonnets and the lyrical swing of a lovely poem, but imagination is not beauty. The appreciation of a cloud and the love of light in that cloud, and a sheet of water along a dry road, or a bird perched on a single branch - all that enchantment we rarely see, or appreciate, or love, because we are occupied with our own problems, with our own worries, with our peculiar ideas and fixations. We are never free. And beauty is this quality of freedom, which is totally different from independence. Và khi bạn nhìn lại cuộc sống riêng với bao vẻ đẹp diệu kỳ, rộng khắp việc con người đạt được về kỹ thuật, và bạn tự hỏi tại sao có quá ít vẻ đẹp trong cuộc sống. Tôi nói chữ ấy không chỉ vẻ đẹp bề ngoài, trang trí bên ngoài, mà tính chất giao tiếp lớn lao với tự nhiên. Nếu bạn mất tiếp xúc với tự nhiên, bạn mất quan hệ với người khác. Bạn có thể đọc thơ nếu bạn thích, có thể đọc cả thơ 14 câu tuyệt đẹp và nhịp điệu trữ tình của bài thơ đáng yêu, nhưng tưởng tượng không phải cái đẹp. Đánh giá đám mây và yêu ánh sáng trong mây, và dải nước dọc con đường khô ráo, hay chú chim đậu trên cành trơ trọi - mọi vui thích ấy chúng ta ít khi nhìn, hay đánh giá, hay yêu, bởi chúng ta bận rộn với vấn đề riêng, với lo lắng riêng, với ý niệm và dính mắc lạ kỳ. Chúng ta không hề tự do. Và vẻ đẹp là tính chất tự do ấy, nó hoàn toàn khác với độc lập.
7:40 When you listen to all this, I wonder what you make of it. Whether we see a dog and love that dog, or a rock, or a stray cloud passing by, when we haven't that sense of extraordinary communication with the world, which brings about great beauty, we will become small human beings, mediocre, wasting our extraordinary life and losing all the beauty and the depth of existence. But I am afraid we must get back to realities. Though that is also real, extraordinarily real - the branch, the shadow, the light on a leaf, the fluttering parrot - that's also actual, real. And when we understand the swaying palm tree and the whole feeling of life, then there is a great sense of depth to beauty. But we are not interested in all that. Are you? I am afraid we aren't. We will listen, let it slip by. It may sound romantic, sentimental, but beauty is not romantic, nor sentimental, nor emotional. It is something very, very solid like a rock in the midst of a fast flowing stream. So, we will leave that for the moment and come back to what we were saying yesterday, and I think some of it must be repeated, and I hope you won't mind if one repeats it. Khi bạn nghe hết, tôi tự hỏi bạn làm gì. Dù chúng ta nhìn chú chó và yêu chú chó, hay hòn đá, hay đám mây lác đác bay ngang, khi chúng ta không có cảm giác giao tiếp lạ lùng với thế giới, nó sinh ra vẻ đẹp lớn lao, chúng ta sẽ thành con người nhỏ bé, tầm thường, phí mất cuộc đời kỳ lạ và đánh mất mọi vẻ đẹp và chiều sâu cuộc sống. Nhưng tôi e rằng chúng ta phải trở lại thực tại. Dẫu đó cũng thật, thật lạ lùng - cành cây, bóng mát, ánh sáng trên lá, con vẹt ồn ào - đó cũng thực, thật. Và khi chúng ta hiểu cây cọ đu đưa và toàn thể cảm nhận sự sống, liền có cảm giác lớn lao của chiều sâu vẻ đẹp. Nhưng chúng ta không thích hết đó. Phải không? Tôi e là chúng ta không. Chúng ta sẽ nghe, để nó trôi qua. Nó có vẻ lãng mạn, đa cảm, nhưng đẹp không phải lãng mạn, không phải đa cảm, xúc động. Nó là gì đó rất cứng chắc như hòn đá giữa dòng chảy xiết. Vậy, giờ chúng ta sẽ để đó và trở lại việc đã nói hôm qua, và tôi nghĩ vài chỗ phải lặp lại, và mong bạn không phiền nếu lặp lại.
11:02 We were saying, weren't we, that where there is tradition, there is no culture. Tradition handed down from generation to generation, certain concepts, beliefs, values, principles, all laid down intellectually, and such abiding tradition of 3000 years or 10 days old. In that soil, culture cannot possibly blossom. Culture means to grow, to develop, not merely the intellectual side of life, but the whole totality of one's own life. Not merely to function in one direction completely, politically or have certain genius with regard to words, or with stone, or painting, but to develop, cultivate one's mind and one's heart. That's not possible where tradition, that is, values handed down - in that soil nothing can grow. And that is what we were saying yesterday. Chúng ta đã nói, phải không, rằng nơi có truyền thống, thì không có văn hoá. Truyền thống được trao từ thế hệ sang thế hệ, quan niệm, niềm tin, giá trị, nguyên tắc nào, thảy được đặt để về tri thức, và truyền thống kéo dài của 3000 năm hay 10 ngày. Trong mảnh đất ấy, văn hoá không thể nở hoa. Văn hoá nghĩa lớn lên, phát triển, không chỉ mặt tri thức của đời sống, mà toàn thể toàn bộ cuộc sống riêng bạn. Không chỉ hoạt động hoàn toàn một hướng, chính trị hay có thiên tài nào về chữ nghĩa, hay đá, hay vẽ, mà phát triển, trau dồi trí óc và tâm hồn bạn. Đó không thể nơi truyền thống, tức, giá trị truyền trao - trong đất ấy không gì có thể lớn lên. Và đó là cái chúng ta nói hôm qua.
13:43 And also we were saying, time which is a very complex thing, must be investigated, must be considered. We said time is movement in division. Right? Yesterday, today and tomorrow, the knowledge which man has acquired, both scientific, so-called religious, and experience, is the past. And that past meets the present, modifies itself and goes on - the future. That is the whole movement of time. And we were saying yesterday too, that our minds are so conditioned to accept time as a means of comprehension, as a means of becoming, developing, evolving. Our whole life from childhood is based on this idea of becoming, growing, evolving. In a certain sense, both biologically and physically, time does exist. The acorn growing to an oak, that needs time. And we were saying that psychological time doesn't exist at all. The idea that through time psychologically, which is ethically, morally, spiritually, if we can use the word 'spiritually,' without being romantic or nonsensical, to really understand the religious mind - time is destructive element. That is what we talked about yesterday, more or less. Và, chúng ta cũng nói, thời gian là việc rất phức tạp, phải được tìm hiểu, phải được xem xét. Đã nói thời gian là chuyển động phân chia. Đúng không? Hôm qua, hôm nay và ngày mai, kiến thức con người gặt hái, gồm cả khoa học, cái gọi là tôn giáo, và kinh nghiệm, là quá khứ. Và quá khứ gặp hiện tại, tự canh cải và tiếp tục - tương lai. Đó là toàn bộ chuyển động thời gian. Và hôm qua cũng nói, trí óc bị qui định chấp nhận thời gian như phương tiện nhận hiểu, như phương tiện trở thành, phát triển, tiến hoá. Cả cuộc sống từ nhỏ dựa trên ý niệm trở thành, lớn lên, tiến hoá. Trong nghĩa nào đó, cả sinh học và vật lý, thời gian có mặt. Quả đấu lớn lên thành cây sồi, cần thời gian. Và chúng ta nói thời gian tâm lý không có mặt. Ý niệm qua thời gian tâm lý, là đạo đức, luân lý, tâm linh, nếu có thể dùng chữ 'tâm linh,' mà không lãng mạn hay vô nghĩa, để thực sự hiểu trí óc tôn giáo - thời gian là yếu tố phá hoại. Đó là điều đã nói ít nhiều, hôm qua.
17:02 If one may, we must investigate what is order. Order - please just listen, don't agree or disagree, just like the wind, the breeze comes, so in the same way just listen - order is sequence in space. You understand that? No. We said order cannot exist without sequence, and there must be space. We are going to examine that because... - what is the matter with me today? Probably it is the weather, hot - I am not used to this hot weather. Our life is disorderly, confused, contradictory. We are talking very simply. And where there is contradiction, there is no order. Where there is confusion, conflict, there is no order. And our life as we live it daily is a mass of contradiction, confusion, and conflict, and dishonesty. Right? That's a fact. And one wonders if order can be brought about in this confusion. Because without order there is no efficiency, both intellectual, or if you have capacity, you must have order. Order has nothing whatever to do with sentiment, with romance. Order is very, very sequential, logical, sane. So we are going to inquire into what is order, whether we can have order, not a blue print, not something laid down by tradition, or by a guru, or by a leader, or by our own little desires and compulsions, but we are going to inquire into what is lasting order. Are you interested in this? How to bring about order in our life, so that there is no opposites, duality, contradiction, dishonesty, politically, religiously or in our relationship with each other. You are interested in this? Or do you want me to talk about meditation? And you can go off into some kind of illusion and think we are meditating. Because, you see, without bringing about order in our daily life do what you will, there can be no meditation. Right? So, we are laying the foundation of what is meditation. Nếu có thể, chúng ta phải tìm hiểu trật tự là gì. Trật tự - xin nghe thôi, đừng đồng ý hay không, chỉ như cơn gió thoảng qua, cũng vậy chỉ nghe - trật tự là trình tự trong khoảng không. Bạn hiểu không? Không. Đã nói trật tự không thể có mà không có trình tự, và phải có khoảng không. Chúng ta sẽ xem xét nó bởi... - gì quan trọng với tôi hôm nay? Có lẽ là thời tiết, nóng - tôi không quen thời tiết nóng. Cuộc sống vô trật tự, rối loạn, mâu thuẫn. Chúng ta nói thật đơn giản. Và nơi có mâu thuẫn, không có trật tự. Nơi có rối loạn, xung đột, không có trật tự. Và đời sống như chúng ta sống hàng ngày là một đống mâu thuẫn, rối loạn, và xung đột, và không trung thực. Phải không? Đó là thực tế. Và bạn tự hỏi xem trật tự có thể được sinh ra trong rối loạn. Bởi không có trật tự không có hiệu quả, gồm cả tri thức hay nếu bạn có khả năng, bạn phải có trật tự. Trật tự không liên quan gì với đa cảm, với lãng mạn. Trật tự rất, rất trình tự, hợp lý, tỉnh táo. Vậy chúng ta sẽ tìm xem trật tự là gì, xem chúng ta có thể có trật tự, không phải bản sơ đồ, không phải gì đặt để bởi truyền thống, hay bởi đạo sư, hay bởi lãnh đạo, hay bởi dục vọng nhỏ bé và thôi thúc riêng, mà chúng ta sẽ tìm tòi trật tự vĩnh cửu là gì. Bạn có thích thú? Làm sao sinh ra trật tự trong đời sống, để không có đối nghịch, nhị nguyên, mâu thuẫn, không trung thực, về chính trị, tôn giáo hay trong quan hệ nhau. Bạn có thích thú? Hay bạn muốn tôi nói về thiền định? Và bạn có thể lạc vào vài loại ảo tưởng và nghĩ chúng ta đang thiền. Bởi, bạn xem, không sinh ra trật tự trong sống hàng ngày, làm gì bạn muốn, sẽ không thể có thiền định. Đúng không? Vậy, chúng ta đặt nền tảng thiền là gì.
22:59 If one realises actually what our daily life is, how disorderly it is, how contradictory it is, controlled by various objects of desire, seeking power, position, living in arrogance and vanity, and yet at the same time talk about the people, the goodness and read books, and you know, you play around with all that. All that indicates, doesn't it, a terribly dishonest life, a life of total contradiction, like an excellent lawyer who is capable of arguments and beating the other side, and going off to some temple miles away to worship. You understand the contradiction? And they are totally unaware of this. So, the first thing is - excuse my voice today - the first thing is to realise how disorderly our life is. To be aware of it, not how to bring order in disorder - please listen to this - not how to bring order in disorder, but to understand the nature of disorder. Right? When I understand the nature of disorder, then out of that comprehension out of that obvious fact, comes the beauty of order, not imposed, or disciplined, or suppressed, or conforming, but in the very investigating of disorder, naturally out of that investigation, order comes. Right? You understand this? Now, let us do it. Nếu bạn nhận ra thực sự sống hàng ngày là gì, nó vô trật tự thế nào, nó mâu thuẫn ra sao, bị kiểm soát bởi nhiều đối tượng của dục vọng, tìm quyền lực, địa vị, sống kiêu ngạo và kiêu căng, và tuy vậy đồng thời nói về người khác, về tốt đẹp và đọc sách, và bạn biết, bạn chơi lòng vòng với mọi cái đó. Mọi cái đó chỉ ra, phải không, cuộc đời quá sức không trung thực, cuộc đời toàn toàn mâu thuẫn, như luật sư giỏi dang kẻ có thể tranh luận và đánh bại phía bên kia, và đi đến vài đền thờ hàng dặm xa để thờ phụng. Bạn hiểu sự mâu thuẫn? Và họ hoàn toàn không nhận biết nó. Vậy, việc trước tiên là - xin lỗi giọng tôi hôm nay - việc trước hết là nhận ra đời sống vô trật tự thế nào. Nhận biết nó, không phải làm sao đem trật tự vào vô trật tự - xin nghe - không làm sao đem trật tự vào vô trật tự, mà thấu hiểu bản chất của vô trật tự. Đúng không? Khi tôi hiểu bản chất của vô trật tự, thì từ hiểu ấy từ thực tế hiển nhiên ấy, vẻ đẹp của trật tự đến, không áp đặt hay kỷ luật, hay loại trừ, hay tuân theo, mà trong chính tìm hiểu vô trật tự, tự nhiên từ tìm hiểu ấy, trật tự đến. Phải không? Hiểu không? Giờ, hãy làm đi.
26:07 First, let us be aware, as human beings, who have got such extraordinary capacities, - look what they've done technologically, immense things they have done. And, as human beings, who are so extraordinarily capable, who have thought out almost every form of concept, principles, ideas, religious projections, invented rituals that have religiously... most beautiful some of them, but have no meaning at all. And the human mind - I don't know if you have gone into your own minds. If you have, you can observe it - what great quality it has. Thank god! And to challenge such a mind, to demand that it shall operate at its highest excellence. Will you do it as we are talking, so that your mind - your mind being not only the various forms of sensory activities, your mind being the emotions, affection, love, care, attention, the intellectual capacity, and that sense of great love - all that is the mind, the wholeness of the mind. To challenge that - do you understand what I am saying? - that it shall operate at its highest, at its greatest excellence. Because if you don't challenge it, we live in disorder. You are following all this? Trước hết, hãy nhận biết, như con người, kẻ có khả năng lạ lùng như thế, - nhìn việc họ đã làm về kỹ thuật, việc bao la họ đã làm. Và, như con người, kẻ cực kỳ có thể, kẻ nghĩ ra gần như mọi kiểu quan niệm, nguyên tắc, ý niệm, kế hoạch tôn giáo, đặt ra lễ lạy có tôn giáo... vài thứ rất đẹp, nhưng vô nghĩa hoàn toàn. Và trí óc con người - không biết bạn có tìm hiểu trí óc riêng. Nếu có, bạn có thể quan sát nó - có tính chất lớn lao biết bao. Ơn Trời! Và thách thức trí óc như thế, đòi hỏi nó sẽ hoạt động hết mức tuyệt vời. Bạn sẽ làm thế khi chúng ta nói, để trí óc - trí óc không chỉ nhiều hình thức hoạt động cảm giác, trí óc là xúc cảm, trìu mến, yêu thuơng, quan tâm, chú tâm, khả năng tri thức, và cảm giác yêu thương bao la - mọi cái đó là trí óc, toàn bộ trí óc. Thách thức nó - bạn có hiểu lời tôi? - nó sẽ hoạt động cao nhất, tuyệt vời lớn nhất. Bởi nếu bạn không thách thức nó, chúng ta sống trong vô trật tự. Bạn theo kịp hết?
29:04 So, we are inquiring into what constitutes, why human beings centuries upon centuries have accepted to live in disorder, politically, religiously, economically, socially, and in our relationship with each other. Your understand? Why? Why have we accepted to live this way? From whom do you expect the answer? Do you understand? A challenge implies that you respond, that you respond with your highest capacity and not wait for the speaker to respond and show how to respond. You follow? You understand what I am saying? I have challenged your mind. The speaker has said exercise your highest capacity, exercise all your energy to find out whether it is possible to live in a world that is degenerating, corrupt, immoral, whether you can live a sane, a life that is completely whole - that is your challenge. You understand? What is your response to it? Whole, the word 'whole' means first healthy. Both physically, psychologically, with all the capacities of your mind, and therefore with sanity. And the word 'whole' also means holy, sacred; that is, the whole of life. Vậy, chúng ta tìm hiểu cái gì hình thành, tại sao con người thế kỷ qua thế kỷ chấp nhận sống trong vô trật tự, về chính trị, tôn giáo, kinh tế, xã hội, và trong quan hệ với nhau. Hiểu không? Tại sao? Tại sao chúng ta chấp nhận sống lối ấy? Bạn mong câu trả lời từ ai? Bạn hiểu không? Thách thức hàm ý bạn đáp ứng, bạn đáp ứng với khả năng cao nhất và không phải đợi người nói đáp ứng hay bày đáp ứng thế nào. Kịp không? Bạn hiểu lời tôi nói? Tôi thách thức trí óc bạn. Người nói đã nói vận dụng khả năng bạn cao nhất, vận dụng hết năng lực bạn để tìm ra xem có thể sống trên thế gian đang thoái hoá, hư hỏng, vô đạo đức, xem bạn có thể sống tỉnh táo, một đời trọn vẹn hoàn toàn - đó là thách thức. Bạn hiểu không? Bạn đáp ứng gì với nó? Toàn thể, chữ 'toàn thể' nghĩa trước hết khoẻ mạnh. Cả vật lý, tâm lý, với toàn bộ khả năng trí óc, và vì vậy với tỉnh táo. Và chữ 'toàn thể' cũng nghĩa thánh, thánh thiện; tức, toàn thể đời sống.
32:18 So we are asking whether you as a human being are aware the total disorder and degeneration out in the world around you and in yourself, the degenerating process going on? Are you aware of it? Aware in the sense - observe what is actually taking place, not imagine what is taking place, nor idea of what is taking place, but the actual happening: the political, the religious, the social, the moral degeneration of man. And no institution, no guru, no higher principles are going to stop this degradation. Are we aware of it? If we are, then what shall we do? Right? Right, sir? What shall we do? What is your action - not in some future date - what is your immediate action? Will you join some sect, will you follow some guru or will you go back to your old tradition repeating something or other, rituals, to escape from the actual fact of the brain that is going to... that is getting old, degenerating. Or will you, together - you and I - investigate, explore why human beings have become like this? It is happening the world over, it isn't just the specialty of this spiritual land. Sorry to use the word 'spiritual,' because you are so proud of your own culture. It is like a politician saying, 'We are very old, our culture is ancient.' Then that gives him a certain sense of dignity, but in his heart he is... you know what it is, I don't have to tell you. So, what shall we do? I would suggest that we first look at our life, actually what it is, what is happening in our life, because our life in action is society. Right, sir? You get it? Agree? Our life in action is our society, and you cannot transform that society unless you transform yourself. That's so obvious. The communists, the liberals, the socialists will not alter it. Or your reading the Gita, the Upanishads will not alter it, or becoming terribly interested in what Buddhism has to say, or follow Zen meditation - you know, none of those will solve it. Don't know what has happened today. Vậy chúng ta hỏi xem bạn như con người nhận biết toàn bộ vô trật tự và thoái hoá ngoài thế giới quanh bạn và trong bạn, tiến trình thoái hoá tiếp tục? Bạn có nhận biết? Nhận biết trong nghĩa - quan sát việc thực sự xảy ra, không phải tưởng tượng việc xảy ra, cũng không ý niệm việc xảy ra, mà thực xảy ra: thoái hoá về chính trị, tôn giáo, xã hội, đạo đức con người. Không viện nào, không đạo sư, không siêu nguyên tắc nào sẽ dừng thoái hoá này. Chúng ta có nhận biết? Nếu có, thì chúng ta sẽ làm gì? Đúng không? Phải không? Chúng ta sẽ làm gì? Hành động gì - không hẹn lại tương lai - hành động gì ngay? Bạn sẽ gia nhập vài giáo phái, sẽ theo vài đạo sư hay bạn sẽ trở lại truyền thống cũ lặp lại này nọ, lễ lạy, chạy trốn thực tế của não đang... già đi, thoái hoá. Hay bạn sẽ, cùng nhau - bạn và tôi - tìm kiếm, tìm xem tại sao con người trở nên như thế? Nó xảy ra khắp thế giới, không chỉ đặc biệt ở mảnh đất tâm linh này. Thứ lỗi dùng chữ 'tâm linh,' bởi bạn rất tự hào văn hoá riêng. Như một chính trị gia nói, 'Chúng ta rất già, văn hoá chúng ta rất cổ.' Rồi nó cho hắn cảm giác phẩm giá nào đó, nhưng trong tâm hồn hắn... bạn biết nó là gì, tôi không cần nói. Vậy, chúng ta sẽ làm gì? Tôi gợi ý trước hết nhìn cuộc sống, thực sự nó là gì, việc xảy ra trong đời, bởi sống trong hành động là xã hội. Đúng không? Bạn hiểu không? Đồng ý? Đời sống trong hành động là xã hội, và bạn không thể thay đổi xã hội trừ khi bạn thay đổi chính mình. Đó hiển nhiên. Cộng sản, tự do, xã hội sẽ không biến đổi nó. Hay đọc Gita, Upanishads sẽ không biến đổi nó, hay trở thành nhiệt tâm với gì Phật phải nói, hay theo thiền Zen - bạn biết, chúng sẽ không giải quyết nó. Không biết việc xảy ra hôm nay.
37:20 So, let us look at what is happening in our life, in our daily life. Our daily life is based on relationship. Without relationship, you cannot possibly exist. Right? What is our relationship with each other, not you two sitting together - I don't mean that - but with your wife, with your husband, with your boss, with your factory worker, with your labourer - what is your relationship with each other? In that relationship is there order? Not self-centred activity opposed to another self-centred activity. You follow? That is contradiction. I may be married, have children, sex and all the rest of it, and if I am self-centred, concerned about my own success, my ambition, my status, worrying about my... - all the rest of it - and she is also concerned about herself, her problems, her beauty, her looks and, you know, all the rest of it, how can there by any kind of relationship between the two people? You understand all this? If you have one belief, and the other has another kind of belief, or another kind of conclusion, another kind of dogma, there is no relationship. Haven't you noticed all this? So, is it possible to bring order in our relationship with your wife and husband? Not with the universe, not with cosmos, not with God. God is an invention of the intellect. You can have extraordinary relationship with those things that you have invented, with the illusions. But to have relationship with your wife, and husband, and children, so that there is no conflict between us. That's where the order begins. Right? Right, sir? Now, how will you bring order there, because order, we said, - please listen to it, listen to the beauty of it at least - order is sequence in space, we are going to examine this, what we mean by space, what we mean by sequence, what we mean by order. Vậy, hãy nhìn việc xảy ra trong cuộc sống, sống hàng ngày. Sống hàng ngày dựa trên quan hệ. Không có quan hệ, bạn không thể có mặt. Đúng không? Quan hệ nhau là gì, không phải hai bạn ngồi cùng - tôi không nói thế - mà với vợ, với chồng, với chủ, với công nhân nhà máy, người lao động - quan hệ nhau là gì? Trong quan hệ ấy có trật tự? Không phải hoạt động vị kỷ đối nghịch với hoạt động vị kỷ kẻ khác. Kịp không? Đó là mâu thuẫn. Tôi có thể kết hôn, có con cái, tình dục và mọi thứ, và nếu tôi vị kỷ, quan tâm thành công riêng, tham vọng, vị thế, lo lắng về... - mọi thứ - và cô ta cũng quan tâm cô ấy, vấn đề, vẻ đẹp, nhan sắc, bạn biết, mọi cái, làm sao có thể có quan hệ giữa hai người? Bạn có hiểu hết? Nếu bạn có một niềm tin, và người kia có loại niềm tin khác, hay loại kết luận khác, loại giáo lý khác, thì không có quan hệ. Bạn không để ý nó? Vậy, có thể nào đem trật tự vào quan hệ với vợ hay chồng? Không phải với vạn vật, với vũ trụ, với Thượng đế. Thượng đế là tri thức đặt ra. Bạn có thể có quan hệ lạ kỳ với những thứ bạn đặt ra, với ảo tưởng. Nhưng có quan hệ với vợ, chồng, con cái, để không có xung đột giữa chúng ta. Đó là nơi trật tự bắt đầu. Phải không? Đúng không? Giờ, bạn sẽ đem trật tự đến đó, bởi trật tự, chúng ta đã nói - nghe nhé, ít nhất nghe vẻ đẹp nó - trật tự là trình tự trong khoảng không, chúng ta sẽ xem xét nó, ý chúng ta khoảng không là gì trình tự là gì, trật tự là gì.
41:25 If we have not relationship with each other, there is fear. Either one dominates the other, either they separate but only come together in bed. So, we live a brutal life with each other. Haven't you noticed all this? Don't you know all this? And in what way shall we bring order, so that it is enduring, not one day order, the next day disorder? What brings about this contradiction in relationship? Contradiction between my voice and what I want to say. Probably I should have drunk a little water before I came here. Avanti. Let's go. What brings this division between you, your wife, your husband and your children? Division is disorder. Right? Right, sirs? The Muslim and the Hindu, the Jew and the Arab, the communist, the totalitarianism and freedom. These opposites is the essence of disorder. Right? So, what brings about disorder in our human relationship with the most intimate and not so intimate? Have you ever thought about it? Come on, sirs! Or are you frightened to look at this disorder? Because, when you become aware that your wife and yourself, and the husband, or the wife becomes aware of this disorder, either they accept it and live with it, or to analyse, to go into it, to investigate it, and that may bring about a tremendous change, and there is a fear of change. You are following what we are saying? Ah? Right, sir? There is my friend, at least I can talk to him. Nếu chúng ta không có quan hệ nhau, thì có sợ hãi. Hoặc kẻ này thống trị kẻ kia, hoặc họ xa cách nhưng chỉ cùng nhau trên giường. Vậy, chúng ta sống đời tàn bạo với nhau. Bạn không để ý hết? Bạn không biết hết sao? Và bạn đem trật tự đến cách nào, để nó trường tồn, không trật tự một ngày, mai lại vô trật tự? Cái gì sinh ra mâu thuẫn trong quan hệ? Mâu thuẫn giữa giọng nói và việc tôi muốn nói. Có lẽ tôi nên uống chút nước trước khi đến đây. Nào. Đi tiếp. Cái gì đem đến phân chia giữa bạn, vợ, chồng, con cái? Phân chia là vô trật tự. Phải không? Đúng không? Hồi và Ấn, Do thái và Ả rập, cộng sản, độc tài và tự do. Đối nghịch là nền tảng của vô trật tự. Đúng không? Vậy, cái gì sinh ra vô trật tự trong quan hệ con người với người thân nhất hay không thân? Bạn có từng nghĩ về nó? Nào! Hay bạn sợ nhìn vào vô trật tự này? Bởi, khi bạn nhận biết vợ và chính bạn, và chồng, hay vợ nhận biết vô trật tự ấy, hoặc họ chấp nhận và sống với nó, hay phân tích, đi sâu, tìm hiểu nó, và đó có thể tạo ra thay đổi lớn lao, và có sợ về thay đổi. Bạn theo kịp lời tôi? A? Đúng không? Có người bạn, ít ra tôi có thể nói với hắn.
45:07 What brings about this disorder? Now, I am saying something - please listen carefully - we are investigating, I am not saying it is right or wrong. Is it desire? I mean by desire, the sensory responses with its image which thought has created, and the action, the urge of that desire. You understand my... Zeus! I mean by desire, the speaker means by desire - please investigate it as we go along, don't accept what he is saying - the perceiving, the seeing, sensory seeing, contact, sensation, and with the sensation goes the image which thought has created, and desire - you have understood this? Is this fairly clear? You see a nice thing. The seeing, the touching, the smelling, the tasting and the sensation, the sensation, which is identified with the image which thought has created, and desire is the outcome of it. Right? Clear? So, I am asking, we are asking: is one of the factors of this contradiction, this lack of relationship - I am using the word 'relationship' in its right sense - to be wholly in contact with each other, not merely sensory contact, not merely sexual contact, but to contact holistically, wholly with another. Is that prevented by desire? Cái gì sinh ra vô trật tự? Giờ, tôi nói - xin nghe kỹ - chúng ta tìm tòi, tôi không nói đúng hay sai. Là dục vọng? Tôi nói dục vọng, đáp ứng cảm giác với hình ảnh mà suy nghĩ tạo ra, và hành động, thôi thúc của dục vọng ấy. Bạn hiểu... Trời! Tôi nói dục vọng, ý người nói dục vọng - hãy cùng tìm tòi khi cùng đi, đừng chấp nhận gì hắn nói - nhận thấy, nhìn, nhìn thị giác, chạm, cảm giác, và cảm giác đi cùng hình ảnh suy nghĩ đã tạo ra, và dục vọng - bạn hiểu không? Vậy khá rõ? Bạn nhìn gì đẹp. Nhìn, chạm, ngửi, nếm và cảm giác, cảm giác, đồng hoá với hình ảnh suy nghĩ đã tạo ra, và dục vọng là kết quả. Đúng không? Rõ không? Vậy, tôi hỏi, chúng ta hỏi: nó là một tác nhân của mâu thuẫn, thiếu quan hệ - tôi dùng chữ 'quan hệ' đúng nghĩa - là toàn thể trong giao tiếp nhau, không chỉ tiếp xúc cảm giác, không chỉ tiếp xúc tình dục, mà tiếp xúc toàn thể, toàn thể với kẻ khác. Nó bị ngăn bởi dục vọng?
48:38 So, we are investigating, is desire love? Because with desire goes fear, and one of the factors of disorder is fear. Right? Must you have all these lamps? Phew! So we are saying, the factor of disorder is desire, and fear, and the incessant pursuit of pleasure. We have explained what desire is. With desire goes will. Will is the action, concentrated action of desire. Right, sirs? Just investigate it. And we function, our life is based on desire, will and fulfilment, and with it goes frustration. And out of this comes fear, various forms of fear. Fear of not being successful, fear of losing a job, fear of being lonely, fear of not having love or given love to you, fear of losing attachment, fear of darkness, fear of physical pain, and so on, so on, so on. You are familiar with all this, aren't you? Vậy, chúng ta tìm, yêu thương là dục vọng? Bởi sợ đi với dục vọng, và một tác nhân của vô trật tự là sợ. Phải không? Bạn phải có cả mấy ngọn đèn này? Chà! Vậy chúng ta nói, tác nhân của vô trật tự là dục vọng, và sợ, và không ngừng theo đuổi thú vui. Chúng ta đã giải thích dục vọng là gì. Ý chí đi với dục vọng. Ý chí là hành động, hành động tập trung của dục vọng. Đúng không? Chỉ tìm hiểu nó. Và chúng ta hoạt động, cuộc sống dựa trên dục vọng, ý chí và thoả mãn, và nó đi với thất vọng. Và từ đó sợ đến, nhiều loại sợ. Sợ không thành công, sợ mất việc, sợ cô đơn, sợ không yêu hay không được yêu, sợ mất bám víu, sợ bóng tối, sợ đau vật lý, v.v.. Bạn quen hết nó, phải không?
51:27 So, we are saying the major factor of disorder is the operation of desire, always with the picture of achievement and fear. The fear that has not been resolved by human beings: fear of death, fear of loneliness, fear of not having the capacity to act greatly, and so on, so on. And also one of the causes of disorder is this incessant pursuit of pleasure. So, we are going to examine those three things very carefully because our concern is to bring about order, and to bring about order one must understand this confusion in which we live, and the confusion is this activity of desire with its changing objects. You may not, when you are young, you may not want to have a great status, great position, great wealth, but as you grow older the thing changes. As you approach death, you want enlightenment, god, and all the rest of it. So, the objects of desire change constantly. And fear which is one of the major factors of disorder in our relationship, intimate and not intimate, and the longing, the private, personal pursuit of pleasure. So, these are the major, deep factors of disorder in our life. We have explained the process of desire: seeing, touching, tasting, smelling, the sensory responses, from that sensory response a sensation, with contact, then thought saying, 'How marvellous it would be if I could have that.' Which is the thought creating the image of a car, you driving in it and having fun. So, that is the movement of desire. Vậy, chúng ta nói, tác nhân chính của vô trật tự là hoạt động của dục vọng, luôn với hình ảnh về đạt được và sợ hãi. Sợ hãi chưa được giải quyết bởi con người: sợ chết, sợ cô đơn, sợ không có khả năng làm việc lớn, v.v.. Và cũng một nguyên do của vô trật tự là không ngừng theo đuổi thú vui. Vậy, chúng ta sẽ xem xét ba việc này thật kỹ bởi quan tâm chúng ta là tạo ra trật tự, và để tạo ra trật tự bạn phải hiểu rối loạn chúng ta sống trong đó, và rối loạn là hoạt động của dục vọng với đối tượng thay đổi. Có thể bạn không, khi bạn còn trẻ, bạn có thể không muốn có thân thế lớn, địa vị lớn, giàu có lớn, nhưng khi bạn già hơn sự việc thay đổi. Khi bạn đến gần cái chết, bạn muốn tỏ ngộ, thần thánh, v.v.. Vậy, đối tượng của dục vọng thay đổi luôn luôn. Và sợ là một tác nhân chính của vô trật tự trong quan hệ, thân và không thân, và khao khát, theo đuổi thú vui riêng tư. Vậy, chúng là tác nhân chính, sâu xa của vô trật tự trong đời. Chúng ta đã giải thích tiến trình dục vọng: nhìn, chạm, nếm, ngửi, đáp ứng giác quan, từ đáp ứng giác quan, cảm giác, với tiếp xúc, rồi suy nghĩ nói, 'Tuyệt làm sao nếu tôi có nó.' Là suy nghĩ tạo hình ảnh về xe hơi, bạn lái nó và vui thích. Vậy, đó là chuyển động của dục vọng.
54:57 We are saying what is fear? Please go with me, find out for yourself, because we have lived generation after generation with fear. We have got good brains. We have got capacity to resolve fear, not to live with it. To live with it is to live in darkness. To live with it is to deny the beauty of total existence, the beauty of the earth, the beauty of the sky. So, we have to understand it, not intellectually, but delve deeply into the very roots of fear. Chúng ta nói sợ là gì? Hãy đi với tôi, tìm ra cho bạn, bởi bạn sống thế hệ sang thế hệ với sợ. Chúng ta có não tốt. Chúng ta có khả năng giải quyết sợ, không sống với nó. Sống với nó là sống trong bóng tối. Sống với nó là từ chối vẻ đẹp của toàn bộ đời sống, vẻ đẹp trái đất, vẻ đẹp bầu trời. Vậy, chúng ta phải hiểu nó, không phải tri thức, mà đào sâu vào gốc rễ sợ hãi.
56:03 Fear is time. Because look at it carefully. There is physical fear, the bodily pain, the remembering of that pain and hoping that pain will not happen again, that is duration of time. Right? You are following this? Please, if you don't give your mind to it, because it is very important for us to understand this, because the mind demands that human beings be free, because when you are free, life becomes totally different. And a person that is burdened with fear can never be free. And when the mind is enveloped with fear, there is no possibility of clarity, of insight, of pure, unadulterated perception of things. So, we are asking, we are saying that time is the movement of fear. I have had pain last week, the remembrance of that pain, physical pain, and there is the fear that it might come back again. Right? Right? That is one fear. The physical fear of getting hurt, bearing pain, or having been ill and hoping it will never come back again. Sợ là thời gian. Bởi nhìn nó cẩn thận. Có sợ vật lý, đau thân thể, nhớ lại đau ấy và hy vọng đau sẽ không xảy ra nữa, đó là kéo dài thời gian. Đúng không? Bạn theo kịp hết? Nào, nếu bạn không để tâm vào nó, bởi hiểu nó là rất quan trọng, bởi trí óc đòi hỏi con người tự do, bởi khi bạn tự do, cuộc sống trở nên hoàn toàn khác. Và người nặng gánh với sợ không hề tự do. Và khi trí óc bao phủ bởi sợ không thể có sáng tỏ, thấu suốt, nhận thấy thuần khiết, hoàn toàn mọi vật. Vậy, chúng ta hỏi, chúng ta nói thời gian là chuyển động của sợ. Tôi bị đau tuần rồi, nhớ lại đau ấy, đau vật lý, và có sợ rằng nó có thể xảy ra nữa. Đúng không? Phải không? Đó là một nổi sợ. Sợ vật lý về bị tổn thương, mang đau đớn, hay bị bịnh và mong nó sẽ không hề trở lại nữa.
58:35 Now, can you - please listen to this - can you, when you have pain, physical pain, when it is over, totally forget it, totally non-register it? You understand my question? You have understood what I have said? I am sure most of us had some kind of physical pain of different kinds, variety, multiple kinds of physical pain. When it happens, to observe it and not let that pain be registered in the brain. Will you do it as we are talking? Now, let us look at it for a minute. The brain's capacity consists in registering everything that is happening to it. Like a computer, it is registering. You must have noticed, obviously. The happening to the physical is registered. And then that registered happening is a remembrance, and that remembrance, that memory of that pain brings about fear that it might happen again. We are asking a very simple thing but very subtle. Go into it. You will see it for yourself. Having physical pain, and not let it become a memory. You understand, sir? Do you follow what I am saying? Nào, bạn có thể - nghe nhé - có thể, khi có đau, đau vật lý, khi qua rồi, quên hết nó, không ghi lại gì? Bạn hiểu câu hỏi? Bạn hiểu lời tôi nói? Tôi chắc đa số chúng ta có vài loại đau vật lý khác nhau, quá nhiều loại đau vật lý. Khi nó xảy ra, quan sát nó và không để đau ấy ghi lại trong não. Bạn sẽ làm khi chúng ta nói? Giờ, hãy nhìn nó một lát. Khả năng của não bao gồm ghi lại mọi việc xảy ra với nó. Như máy vi tính ghi lại. Bạn phải lưu ý, dĩ nhiên. Sự cố vật lý được ghi lại. Và rồi sự cố đã ghi lại là ghi nhớ, và ghi nhớ ấy, ký ức nổi đau ấy sinh ra sợ rằng có thể xảy ra nữa. Chúng ta hỏi việc đơn giản nhưng rất tinh tế. Đi sâu. Bạn sẽ thấy cho chính bạn. Có đau vật lý, và đừng để nó thành ký ức. Hiểu không? Bạn theo kịp lời tôi?
1:01:04 Now, just wait. You hurt me by calling me a name, or praise me, as yesterday somebody did. Not to register the praise or the insult, so that your brain is fresh. When you register, it is the movement of time. Right? So, we are saying fear is the movement in time. We can understand physical pain. I know, I can observe it very carefully when it is happening, be very, very attentive, or let it happen and not be associated with it at all. I am telling you something which actually happened to the speaker. I am not inventing this. Then, fear is what might happen, or what has happened and the remembrance of it and projecting that remembrance into the future and saying 'I am afraid.' Do you understand? That is, the movement from the past through the present to the future. Most of us are afraid, of what? Look at yourself, sirs, investigate. What are you afraid of? You may not be afraid of sitting there now. Obviously. But when you leave here, the fears come back, conscious or deeply hidden. What are your fears? Fear of death, fear of loneliness, fear of not achieving enlightenment, fear of not being very successful and having a lot of money, fear of being dominated by another whether it is the husband or the wife - what is one afraid of? And can you analyse it? Please listen. In analysis there is... Thank you, sir. May I drink?

Q:Yes. 		Giờ, chỉ đợi. Bạn tổn thương tôi bởi gọi tôi tên gì, hay ca ngợi tôi, như hôm qua ai đó làm. Không ghi lại ca ngợi hay mắng mỏ, để não tươi nguyên. Khi bạn ghi, là chuyển động thời gian. Đúng không? Vậy, chúng ta nói sợ là chuyển động trong thời gian. Chúng ta có thể hiểu đau vật lý. Tôi biết, tôi có thể quan sát nó thật kỹ khi nó xảy ra, rất chăm chú, hay để nó xảy ra và không liên quan gì. Tôi kể bạn việc thực sự xảy ra với người nói. Tôi không đặt ra. Rồi, sợ là cái có thể xảy ra hay cái đã xảy ra và nhớ lại nó và dự phóng nhớ lại ấy vào tương lai và nói 'tôi sợ.' Hiểu không? Tức, chuyển động từ quá khứ qua hiện tại đến tương lai. Đa số chúng ta sợ, về gì? Nhìn chính bạn, tìm xem. Bạn sợ gì? Đang ngồi đó bạn có thể không sợ. Dĩ nhiên. Nhưng khi rời đi, sợ trở lại, hữu thức hay ẩn sâu. Sợ là gì? Sợ chết, sợ cô đơn, sợ không đạt tỏ ngộ, sợ không thành công và không có nhiều tiền, sợ bị thống trị bởi kẻ khác dù đó là chồng hay vợ - bạn sợ gì? Và bạn có thể phân tích nó? Nghe nhé. Trong phân tích có... Cám ơn. Tôi có thể uống?

Q: Vâng.
1:05:01 K:It might help. But I doubt it. In analysis several things are implied. There is the analyser and the thing which is going to be analysed. Right? In analysis is implied time. You follow? I have to analyse all the time, that includes time. And every analysis must be complete. Otherwise, I remember, the remembrance continues and with that remembrance you analyse. Therefore it is never complete. You understand? Doesn't matter, you go into it. First of all in analysis, there is the analyser and the analysed. The analyser is the analysed. Right? That is, thought has divided itself as the analyser and the thing to be analysed. So, it has created a division. Thought in its very process is limited and therefore fragmentary, and therefore has the capacity to divide. That which is limited is always capable of division. That which is whole is never, can never be divided. I wonder if you capture all this! Please don't look at me like a guru, that's all. That is the last thing. K: Nó có thể giúp. Nhưng tôi nghi. Trong phân tích hàm ý vài việc. Có người phân tích và việc sẽ được phân tích. Đúng không? Phân tích hàm ý thời gian. Kịp không? Tôi phải phân tích luôn luôn, nó trong thời gian. Và mỗi phân tích phải hoàn hảo. Ngược lại, tôi nhớ, ghi nhớ tiếp tục và với ghi nhớ ấy bạn phân tích. Vì vậy không hề hoàn toàn. Hiểu không? Không sao, bạn tìm hiểu nó. Trước hết trong phân tích, có người phân tích và vật. Người phân tích và vật. Phải không? Tức, suy nghĩ tự phân chia như kẻ phân tích và vật bị phân tích. Vậy, nó đã tạo phân chia. Suy nghĩ trong tiến trình là giới hạn và vì vậy manh mún, và vì vậy có khả năng phân chia. Cái giới hạn luôn có khả năng phân chia. Cái toàn thể thì không hề, không hề bị phân chia. Tôi tự hỏi bạn có nắm hết! Xin đừng nhìn tôi như đạo sư, vậy thôi. Đó là việc cuối cùng.
1:07:32 So, we are saying analysis will not solve the problem. You can discover the cause, and the discovery of the cause and the effect of the cause, and the effect becomes the cause for the next happening. So, it's a constant chain: the cause becoming the effect, the effect becoming the cause. Right? In that circle, there is no answer. You will have to think it out for yourself if you are so inclined, because we are so used to analysis which prevents direct perception. So, we are asking what is the cause of this extraordinary fear that human beings have, both conscious as well as deep, hidden fears? If you observe or look into fear, fear is never actual. Do you understand? You are only... you are recording it either when it is over or might happen in the future. Right? I don't know if you understand this. All right, let me put it differently. Why am I working so hard for you? The other day a man asked me as I was walking out after the talk, he said to me, 'You ask us why we come, what reason, curiosity, this or that.' And he said, 'Why do you speak?' Do you want to know why I speak? Because, sir, - oh, forget it, does not matter. That's not important. Vậy, chúng ta nói phân tích sẽ không giải quyết vấn đề. Bạn có thể khám phá nguyên nhân, và khám phá nguyên nhân và hậu quả của nguyên nhân, và hậu quả thành nguyên nhân cho việc xảy ra kế tiếp. Vậy, nó là sợi xích không dứt: nguyên nhân thành hậu quả, hậu quả thành nguyên nhân. Đúng không? Trong vòng tròn ấy, không có lời đáp. Bạn sẽ phải nghĩ ra cho bạn nếu bạn thích, bởi bạn quá quen phân tích nó ngăn nhận thấy trực tiếp. Vậy, chúng ta hỏi cái gì là nguyên nhân của sợ hãi lạ lùng này mà con người có, cả sợ hữu thức cũng như ẩn kín? Nếu bạn quan sát hay nhìn sợ, sợ không hề thực. Hiểu không? Bạn chỉ... bạn ghi lại nó cả khi nó qua rồi hay có thể xảy ra trong tương lai. Đúng không? Không biết bạn có hiểu? Được thôi, để tôi nói cách khác. Tại sao tôi làm việc cực nhọc vì bạn? Hôm nọ một người hỏi khi tôi bước ra từ buổi nói, hắn nói, 'Ngài hỏi chúng tôi tại sao đến, lý do gì, tò mò, này nọ.' và hắn nói, 'Tại sao ngài nói?' Bạn có muốn biết tại sao tôi nói? Bởi vì, - ồ, quên đi, không có gì. Đó không quan trọng.
1:10:43 Like pleasure, at the instant of pleasure there is no recording. It is only a second later that recording takes place. Haven't you noticed it? Have you? Sexual, any form of pleasure as it is actually happening you are totally unaware that it is called pleasure. If you have been angry - I hope you haven't - if you have been very angry at the moment of that feeling, it is just a feeling, but when you begin to name it, which is a second later, it becomes anger. Then you say, 'I must control, I must not be angry,' and all the rest of it follows. So, please just listen - at the moment of a pleasurable thing happening to you, there is no recording, the brain is not functioning. Only a second later thought comes along and says, 'How marvellous that was, that meal was so good, that sunset was so lovely, I must have more of that kind of food, or I must see more sunsets with such delight.' You follow? So, are you aware at the moment of fear, at the second of the thing arising, and as it arises, not to let thought come into it, recognise it from its past experience, say, 'That's anger,' but realise thought has no place at the moment of action? You understand all this? That requires great alertness. So, If the mind is so alert, at the moment of arising this feeling called fear, and realise it, and the very realisation of it, the truth of it prevents thought from interfering. Have you understood this, anybody? Are you doing it? Như thú vui, thú vui thoáng qua không ghi lại. Chỉ một giây sau ghi lại xảy ra. Bạn không để ý sao? Phải không? Tình dục, loại thú vui nào khi nó thực sự xảy ra bạn hoàn toàn không biết nó được gọi thú vui. Nếu bạn nổi giận - mong là không - nếu bạn rất giận ngay lúc cảm nhận ấy, nó chỉ là cảm nhận, nhưng khi bạn bắt đầu đặt tên nó, là một giây sau, nó thành giận. Rồi bạn nói, 'tôi phải kiểm soát, tôi không nên giận,' và mọi thứ tiếp theo. Vậy, xin chỉ nghe - ngay lúc việc vui xảy ra với bạn, không có ghi lại, não không hoạt động. Chỉ giây sau suy nghĩ đến và nói, 'Nó tuyệt làm sao, bửa ăn quá ngon, hoàng hôn thật đáng yêu, tôi phải có thêm loại món ấy, hay phải nhìn hoàng hôn nữa với vui thích ấy.' Kịp không? Vậy, bạn có biết ngay lúc sợ, ngay giây phút việc khởi lên, và khi nó khởi lên, không để suy nghĩ xen vào, nhận ra nó từ kinh nghiệm cũ, nói, 'Đó là giận,' mà nhận ra suy nghĩ không có vị trí ngay lúc hành động? Bạn hiểu hết không? Đó đòi hỏi tỉnh táo lớn lao. Vậy, nếu trí óc thật tỉnh táo, ngay lúc khởi lên cảm nhận gọi là sợ, và nhận ra nó, và chính nhận ra nó, sự thật nó ngăn suy nghĩ xen vào. Bạn hiểu không, ai đó? Bạn có đang làm?
1:14:07 So, fear and pleasure go together. Have you realised that too? You can't have one and deny the other. So, to delve into both, see the whole movement of fear and pleasure, and the desire which is involved in fear as well as in pleasure, see the whole nature and the structure of it, not intellectually, verbally, but actually as you see this microphone, then you come to the question that the fear, or the pleasure, is not different from the observer. The observe is fear. Please listen to it. There is no thinker without thought, thought has separated the thinker and itself as being separate from the thing it has created. Right? So, the thinker is always trying to control, shape thought. So, fear is not separate from the observer, yourself. You are part of that. And when you say, 'I must control it, I must have courage, I must escape from it, I must dodge it, I must analyse it,' you are playing a game with yourself. Whereas if you recognise the fact, the truth that the fear is you. You are the result of time, you are the result of thought, put together by various... I won't go into all that. It is very simple. So, fear is you, and when you have realised that, you cannot possibly act and therefore you are observing it purely - when you observe the very thing which you are observing undergoes a radical change. Are you doing it? Will you do it? Will you observe without the observer because the observer is the past and the observer will prevent clear, objective, direct perception. So, realising that, the observer says: 'I have no place in observation,' and therefore the observation is pure. When you observe fear without the observer, which is the past, then that very fear which is being observed, undergoes a radical change. It is no longer fear. At least, will you memorise this? Intellectually see what is implied. That fear and the avoidance of it, or the suppression of it, or the transmuting it, or saying 'I must struggle with it' - all that will not wipe away fear because you have done all those things, and it has remained with you for millennia. And we are saying something entirely different. We are saying, the fear is you. You are the result of time, and can there be observation of that fear without time, without remembrance? Just to look. That is, can you look at your wife or your husband as though you are looking at her for the first time in your life, without all the remembrance of sexual pleasure, nagging, bullying, dominating, without any of that - to look? Because knowledge prevents you from looking. And it is the freedom from knowledge that will end fear completely, not partly. Not this fear or that fear, but the root of fear. Vậy, sợ và thú vui đi cùng nhau. Bạn cũng nhận ra thế? Bạn không thể có này và chối bỏ kia. Vậy, đào sâu cả hai, nhìn cả chuyển động của sợ và thú vui, và dục vọng dính trong sợ cũng như thú vui, nhìn toàn bộ bản chất và cấu trúc nó, không phải tri thức, chữ mà thực như bạn nhìn micro này, rồi bạn đến vấn đề rằng sợ, hay thú vui, không khác với kẻ quan sát. Người quan sát là sợ. Nghe nhé. Không có người nghĩ mà không suy nghĩ, suy nghĩ tách ra kẻ suy nghĩ và chính nó bị phân chia từ cái nó tạo ra. Phải không? Vậy, người nghĩ luôn cố kiểm soát, định hình suy nghĩ. Vậy, sợ không tách lìa với người quan sát, chính bạn. Bạn là một phần nó. Và khi nói, 'tôi phải kiểm soát nó, tôi phải có can đảm, tôi phải chạy trốn nó, tôi phải tránh nó, tôi phải phân tích nó,' bạn đang chơi đùa với chính bạn. Trong khi nếu bạn nhận ra thực tế, sự thật rằng sợ là bạn. Bạn là kết quả của thời gian, bạn là kết quả của suy nghĩ, gom lại bởi nhiều... tôi sẽ không đi sâu hết. Nó rất đơn giản. Vậy, sợ là bạn, và khi bạn nhận ra nó, bạn không thể hành động và vì vậy bạn chỉ quan sát nó - khi bạn quan sát chính vật bạn quan sát trải qua thay đổi tận gốc. Bạn đang làm nó? Bạn sẽ làm? Bạn sẽ quan sát mà không người quan sát bởi người quan sát là quá khứ và người quan sát sẽ ngăn nhận thấy rõ ràng, khách quan, trực tiếp. Vậy, nhận ra nó, người quan sát nói: 'tôi không có vị trí trong quan sát,' và vì vậy chỉ có quan sát. Khi bạn quan sát sợ mà không người quan sát, là quá khứ, thì chính sợ là vật bị quan sát, trải qua thay đổi tận gốc. Nó không còn là sợ nữa. Ít ra, bạn sẽ ghi nhớ? Về trí óc nhìn cái hàm ý. Sợ và trốn tránh nó, hay loại trừ nó, hay chuyển đổi nó, hay nói 'tôi phải đấu tranh với nó' - mọi cái đó sẽ không quét sạch sợ bởi bạn đã làm mọi việc đó, và nó còn đó với bạn hàng thiên niên kỷ. Và chúng ta nói việc hoàn toàn khác. Chúng ta nói, sợ là bạn. Bạn là kết quả của thời gian, và có thể có quan sát sợ mà không thời gian, không nhớ lại? Chỉ nhìn. Tức, bạn có thể nhìn vợ hay chồng như thể bạn nhìn cô ta lần đầu tiên trong đời, mà không nhớ lại thú vui tình dục, càu nhàu, doạ nạt, thống trị, không gì hết - nhìn? Bởi kiến thức ngăn bạn nhìn. Và chính lìa kiến thức sẽ chấm dứt sợ hoàn toàn, không từng phần. Không phải sợ này nọ, mà gốc sợ.
1:20:10 And in the same way, can you look at pleasure? Right? You have lots of pleasures, haven't you? Sexual pleasure, pleasure of having money, pleasure of having a position, pleasure of being somebody politically - you know all that business - pleasure of having power, pleasure of having a good mind, pleasure of having a good body, the pleasure that comes through comparison with its fear, the pleasure of imitating somebody and becoming more than that which you imitate. Right? There are all these extraordinary forms of pleasure: the pleasure to find enlightenment, which is the ultimate pleasure of seeking God, which is really a tawdry affair. So, can you investigate into yourself the whole nature of fear, pleasure? As we said, pleasure is the movement of desire, broken up in time. To observe it minutely, precisely, with great precision, to observe, not to analyse. Và trong cùng lối ấy, bạn có thể nhìn thú vui? Đúng không? Bạn có nhiều thú vui, phải không? Thú vui tình dục, thú vui có tiền, thú vui có địa vị, thú vui là ai đó về chính trị - bạn biết mọi việc ấy - thú vui có quyền lực, thú vui có trí óc tốt, thú vui có thân thể tốt, thú vui đến qua so sánh với sợ, thú vui bắt chước ai đó và trở nên hơn cái bạn bắt chước. Phải không? Có mọi hình thức lạ lùng của thú vui: thú vui tìm tỏ ngộ, là thú vui tối cao tìm Thượng đế, là việc thực sự hào nhoáng. Vậy, bạn có thể tìm vào chính bạn toàn bộ cấu trúc của sợ, thú vui? Như đã nói, thú vui là chuyển động của dục vọng, vỡ vụn trong thời gian. Quan sát nó kỹ lưỡng, chính xác, với hết sức chính xác, quan sát, không phân tích.
1:22:12 So, we are saying the cause of disorder is desire, fear and the everlasting pursuit of pleasure. It doesn't mean suppressing the delight of seeing a beautiful thing, the delight and the enjoyment of a lovely sky, looking at the morning star, bright, alone, or seeing southern cross towards the south - that very seeing of the heavens is a great delight. But the moment thought says, 'I must go back again on that balcony and look at that Venus, morning star,' then begins the whole pursuit of pleasure. Just to look. Vậy, chúng ta nói nguyên nhân của vô trật tự là dục vọng, sợ và mãi theo đuổi thú vui. Nó không nghĩa là loại trừ vui thích nhìn cái đẹp, vui thích và hân hoan bầu trời đáng yêu, nhìn sao buổi sáng, lấp lánh, một mình, hay nhìn sao chữ thập tận phương nam - chính nhìn bầu trời là thích thú lớn lao. Nhưng lúc suy nghĩ nói, 'tôi phải quay lại ban công và nhìn sao Vệ nữ, buổi sáng,' rồi bắt đầu toàn bộ theo đuổi thú vui. Chỉ nhìn.
1:23:19 So, we are saying those are the basic causes of disorder. When you have understood that, not intellectually, but actually finish with it, so that you have joy in your heart. Joy is not pleasure, but the moment you remember the joy saying 'I have had a most marvellous moment of joy, how I wish I could get back to that,' then it becomes pleasure and you have lost it. This is the sequence in our life to establish order in, with our family. Vậy, nói đó là nguyên nhân cơ bản của vô trật tự. Khi bạn hiểu nó, không bằng trí óc, mà thực sự chấm dứt với nó, để bạn có hân hoan trong tâm hồn. Hân hoan không phải thú vui, nhưng lúc bạn nhớ lại hân hoan nói 'tôi có giây phút hân hoan tuyệt nhất, tôi muốn làm sao có thể quay lại nó,' rồi nó thành thú vui và bạn đánh mất nó. Nó là trình tự trong đời sống để xây dựng trật tự, với gia đình.
1:24:14 And what is space? It's 25 past 6. I think you are too tired. I can't deal with space. It requires a great deal of investigation, space in the mind. That means never a mind that is occupied with any problem. But our minds are so occupied, so crowded with belief, with pursuits, with all kinds of things, confusion, illusion. So, there is no space. So, where there is no space, there cannot be sequence and order. And if there's no order in our daily life... - for heaven's sake, realise this! - in our daily moments of everyday life, your meditation is merely an escape from your ugly life, and escape into meditation only leads to illusion. So, we must lay the foundation to find out that which is beyond thought, that which is immeasurable, that which has no word. But that cannot come into being without this sense of great order in which there is total freedom. Và khoảng không là gì? 6 giờ 25. Tôi nghĩ bạn rất mệt. Tôi không thể nói về khoảng không. Nó cần rất nhiều tìm tòi, khoảng không trong trí óc. Đó không hề nghĩa trí óc bận rộn với vấn đề. Nhưng trí óc chúng ta quá bận rộn, quá chật ních với niềm tin, với theo đuổi, với mọi loại sự vật, rối loạn, ảo tưởng. Vậy, không có khoảng không. Vậy, nơi không có khoảng không, không thể có trình tự và trật tự. Và nếu không có trật tự trong sống hàng ngày... - vì Chúa, hãy nhận ra nó! - trong giây phút sống hàng ngày, thiền của bạn chỉ là chạy trốn cuộc sống xấu xa, và trốn vào thiền định chỉ dẫn đến ảo tưởng. Vậy, chúng ta phải đặt nền để tìm ra cái vượt khỏi suy nghĩ, cái không thể đo lường, cái không có chữ nghĩa. Nhưng nó không thể có mặt mà không có cảm giác trật tự lớn lao trong đó có tự do hoàn toàn.