Krishnamurti - Chuyển động của thiền định

Krishnamurti Subtitles

MA7879T6 - Chuyển động của thiền định
Buổi Nói chuyện 6 Madras (Chennai), India 14 tháng Giêng 1979

0:39	Tôi quên.
1:21	Tôi muốn, nếu có thể, thảo luận thật nhiều vấn đề chiều nay, và nếu có thể cùng đi sâu gì đó thật đơn giản, nhưng rất phức tạp. Trước hết, chúng ta sẽ cùng - xin luôn nhớ - cùng nhau, tôi không chỉ đi một mình, chạy suốt. Chúng ta đi sâu vấn đề xem có thể, giữ não thật trẻ trung, có thể không hề bị xử trí bởi khoa học gia hay bởi đạo sư và bởi kẻ tôn giáo. Tôi không biết, họ có thể, nhưng tôi không biết. Tôi cũng muốn đi sâu vấn đề của tiếp nối và tiến bộ và chết; và xem có thể nào con người trong đời sống thường nhật, có đầy đủ tâm hồn, để biết, để nhận thức, để có trong nhận thức họ tính chất yêu thương. Và cũng, nếu có thì giờ, nếu bạn muốn chia sẻ, đi sâu vấn đề thiền định, trí óc thiền định, không phải thiền định là gì hay làm sao thiền, mà bản chất của trí óc để toàn bộ vào trong thiền định. Thiền khi được làm có ý thức, cố ý, là không có thiền gì cả. Sẽ đi sâu hết mấy việc này, chiều nay, nếu có thể.
4:20	Vậy, trước hết, chúng ta sẽ cùng thảo luận xem não, là một phần của cả trí óc, với khả năng suy tư, lưu giữ quá nhiều thông tin, kiến thức, kinh nghiệm từ thế hệ sang thế hệ, thiên niên kỷ sang thiên niên kỷ, xem não, bị qui định quá nặng nề và luôn tự mòn mỏi, xem não có thể tự khoẻ lại. Đó là vấn đề rất phức tạp - bạn hiểu vấn đề trước, bởi tôi chắc, bạn chắc chắn, vấn đề này được hỏi trong nhiều cách có thể, nhưng bạn không hề đi sâu nó. Và nếu có thể ít ra mười phút nghiêm túc, chú tâm sâu lắng, không phải đến lời tôi không phải cái người nói mô tả hay đi sâu, mà chúng ta cùng hành trình vào toàn bộ công việc của não quá già, có khả năng lạ lùng, khả năng vô hạn, qua thời gian đã tiến hoá, gặt hái nhiều kinh nghiệm, kiến thức, và xem não như thế - của bạn, không của tôi, của bạn - có thể tự buông gánh nặng của tiếp nối và chấm dứt tiếp nối để bắt đầu hoàn toàn mới. Không biết bạn có theo kịp hết.
7:22	Người nói trò chuyện với các nhà khoa học rất nhiều, họ xác nhận não có hai phần, trái và phải. Phía trái giữ mọi thông tin, kiến thức, kỹ thuật, toàn bộ kiến thức và tiến trình hoạt động; và kia, phía phải, mới tinh, không quá qui định, và não không quá qui định di chuyển tới và định hình, hay kiểm soát, hay thúc đẩy phía trái. Bạn có hiểu hết? Tôi không phải chuyên gia não, cũng không đọc hết sách ấy, nhưng bạn có thể quan sát gì đó rất khác, là sự toàn thể của não, không phải trái hay phải, mà tính chất của não đã tiến hoá qua nhiều loại kinh nghiệm, qua nhiều loại văn hoá, qua nhiều loại giới hạn chủng tộc, qua nhiều loại áp lực kinh tế, xã hội. Não ấy là một khí cụ lạ lùng. Và xem não ấy, kiểm soát mọi suy tư, mọi hoạt động, mọi vận hành giác quan, v.v.. xem não ấy có thể trở nên hoàn toàn ngây thơ. Tôi dùng chữ 'ngây thơ' - hãy cẩn thận - không phải ý niệm Cơ đốc về ngây thơ, cừu non và v.v.. mà chúng ta dùng chữ 'ngây thơ' trong nghĩa: nó từ Latin v.v.., 'không tổn thương.' Không tổn thương, tức, não có thể không chỉ không tổn thương kẻ khác, mà cả không thể bị tổn thương. Hiểu không?
10:30	Xin đừng chỉ đồng ý với chữ. Mà đi sâu, quan sát trí óc, não riêng bạn, bởi chúng ta đi sâu gì đó rất tinh tế và rất khó, trừ khi chính bạn quan sát nó, bạn sẽ lỡ hết việc. Bạn phải làm nó, phải làm cùng người nói, không chỉ nghe và bỏ qua. Chúng ta hỏi vấn đề rất nghiêm túc. Chúng ta thách thức chính não để tìm ra xem nó có khả năng, năng lực, thôi thúc, cường độ để phá vỡ sự nối tiếp của quá khứ với mọi kinh nghiệm tích luỹ, và trong chính chấm dứt nó, chính tế bào não trải qua thay đổi. Bạn hiểu vấn đề? Xin hiểu vấn đề trước trước khi bạn đồng ý hay không. Mong chỉ có vài người tôi có thể thảo luận.
12:12	Suy nghĩ là tiến trình vật chất, bởi suy nghĩ là kết quả của ký ức, kinh nghiệm, kiến thức, lưu trong não, trong chính tế bào não, sẽ giữ nó, không phải tế bào - trong não, vậy tốt. Và nó hoạt động theo hướng riêng nào tiếp tục tiến hoá, tiến hoá, và suy nghĩ là tiến trình vật chất. Không nghi ngờ gì việc đó, bởi ký ức là một phần não; não là vật chất. Và não chứa ký ức, kinh nghiệm, kiến thức, suy nghĩ đến từ đó. Vậy, suy nghĩ là tiến trình vật chất, và suy nghĩ có sự nối tiếp, bởi suy nghĩ dựa trên kiến thức, là quá khứ. Quá khứ hoạt động mọi lúc, chỉnh sửa ở hiện tại và tiếp tục, vậy có chuyển động tiếp tục, là chuyển động của não. Bạn theo kịp hết? Tôi sẽ đi tiếp. Và trong nối tiếp ấy não tìm kiếm an toàn. Nhìn nó trong bạn. Truyền thống, giá trị, quan niệm, phán đoán, đánh giá, kết luận tiếp nối, và v.v.. truyền thống tiếp nối, nó qui định não, và tiếp nối ấy là thời gian, kéo dài, và vậy trong kéo dài, trong nối tiếp ấy, não tìm an toàn. Kịp không? Nhìn nó trong bạn, bởi nó là đời bạn, ơn Chúa, không phải đời tôi. Nhìn nó trong bạn. Vậy, trong nối tiếp ấy nó tìm cảm giác lớn lao của an toàn, bởi não chỉ hoạt động khi nó hoàn toàn an toàn; dù an toàn trong niềm tin, an toàn trong ảo tưởng, an toàn trong loại kiến thức nào. Đây là việc xảy ra với chúng ta. Vậy, não cần an toàn. Đó rõ. Bạn có thể nhìn nó trong bạn, hoạt động riêng của suy nghĩ bạn, chuyển động của suy nghĩ. Phiền toái nào trong nối tiếp ấy - hoặc não thành điên rồ, khi nó bị chấn động dữ dội, được gọi cú sốc; hay khi có thách thức lớn và khi nó không thể ứng đáp thích hợp, rồi khi không thể ứng đáp thích hợp, nó thấy tiếp nối trong cái nó tìm an toàn bị phiền toái. Bạn theo kịp hết? Nhìn nó. Nó hiển nhiên. Khi đi sâu cẩn thận nó thành rất đơn giản.
16:55	Vậy, chúng ta hỏi, xem não, là não bạn, là não của mọi người đã tiến hoá qua vô tận thời gian, qui định bởi văn hoá, tôn giáo, bởi kinh tế, áp lực xã hội, não ấy có tiếp nối vô tận đến nay, và trong kéo dài ấy nó tìm được cảm giác an toàn. Đó là lý do bạn chấp nhận truyền thống. Bởi trong truyền thống có an toàn, trong bắt chước có an toàn, trong tuân theo có an toàn, và cũng có an toàn trong ảo tưởng. Hiển nhiên. Thảy thần thánh hiển nhiên là ảo tưởng, dựng lên bởi suy nghĩ. Vậy, không chỉ có nối tiếp hiển nhiên, trong đó não tìm an toàn, mà nó cũng tìm an toàn trong mọi loại hoạt động ảo tưởng trong sống hàng ngày. Là niềm tin, hay tín ngưỡng, là ảo tưởng. Không cần tin hay tín ngưỡng, nhưng có tín ngưỡng Thượng đế, Giê su, Krishna hay gì bạn thích gọi, và trong tín ngưỡng, niềm tin, hay hiến dâng, có cảm giác được bảo vệ, được ở trong lòng thần thánh - hiểu không? - là ảo tưởng. Vậy, giờ chúng ta hỏi, xem não có thể khám phá sự chấm dứt nối tiếp của thời gian, bởi nối tiếp của thời gian được xem như tiến bộ, tiến triển, tiến hoá, tiến hoá dựa trên nối tiếp kiến thức. Và chúng ta thách thức nó.
20:40	Vậy, chúng ta phải xem coi chết là gì. Hiểu không? Xin đừng bị kích thích bởi người nói, bởi nếu bạn bị kích thích bởi người nói thì khi bạn rời nơi này kích thích biến mất. Nhưng nếu bạn thực sự dự vào thách thức này, chuyển động này, thì nó là của bạn, nó sẽ còn đó, nó ở đó. Nhưng nếu bạn bị kích thích, như dùng thuốc, có thể uýt-ky hay gì bạn dùng, nó sẽ kích thích bạn một lát, rồi biến mất. Vậy, đừng bị kích thích bởi người nói. Nếu bị kích thích bởi người nói thì bạn sẽ lệ thuộc, rồi hắn thành uy quyền, và đạo sư nhỏ bé tồi tệ, và tôi không phải đạo sư, bởi đây đòi hỏi bạn là ánh sáng cho chính bạn, không phải ánh sáng của kẻ khác.
22:23	Vậy, chúng ta phải đi sâu vấn đề, bởi đó là một phần của não - hiểu không? - chết. Chết nghĩa chấm dứt hoàn toàn, và phá huỷ của não. Đúng không? Bởi ô-xy không thể vào não, v.v.. Chết hàm ý chấm dứt, chấm dứt sự nối tiếp cuộc sống, cuộc sống bạn đang kéo lê - bạn theo kịp hết? - đời bạn, và ngược với sống, chấm dứt. Phải không?
23:23	Vậy, trước hết bạn phải xem xét sự nối tiếp của cái chúng ta gọi là sống, và chấm dứt nó chúng ta gọi là chết. Và xem xét nó, mỗi hình thức sợ, mỗi hình thức quan niệm, phán đoán, đánh giá đều không giá trị gì. Chúng ta phải xem xét 'đang là,' 'đang là' của đời sống bạn, sống hàng ngày. Đó là thực tế. Và con người qua bao thời đại đã bám chặt vào nối tiếp ấy, nối tiếp của đời sống, cuộc sống hắn kéo lê, hy vọng đời sau sẽ là cơ hội tốt hơn, sẽ được sinh trong lâu đài, hay có nhiều tiền hơn, hay xinh đẹp hơn, cơ hội tốt hơn, và mọi thứ vớ vẩn. Vậy, chúng ta hỏi điều rất rõ, là không chỉ quan sát, xem xét cái gọi là sống, là quan hệ, tham vọng, tham lam, khao khát quyền lực, thân thế, lo âu, sợ, thú vui, đau khổ, bám víu, từ bỏ, đấu tranh giữa đối nghịch, mâu thuẫn. Đó là đời sống, với cả thần thánh và mê tín, mọi thứ: lý tưởng, mong có ngày thảy đều là anh em - mọi thứ. Đó là sống hàng ngày. Và nó có nối tiếp, thế hệ sang thế hệ. Hãy nhìn, đây là cái tuyệt vời chúng ta đang làm.
25:55	Và chúng ta hỏi cái chết ý nghĩa gì và sống ý nghĩa gì? Chúng ta đặt chết đối nghịch với sống. Vậy, có sợ cái gọi là sống và loại bỏ hay đẩy xa càng tốt cái gọi là chết. Vậy, nối tiếp trong thời gian, nối tiếp trong đau khổ, nối tiếp trong sợ hãi, nối tiếp trong bám víu - xin hãy theo dõi nó cẩn thận - và khi bám víu bị làm phiền, gãy vỡ, lại nối tiếp khác, bám víu khác. Nối tiếp hàm ý thời gian. Đúng không? Thời gian là chuyển động của suy nghĩ. Thời gian nghĩa chuyển động. Đây đến kia cần thời gian, hay tâm lý, vươn từ cái không đẹp tới cái đẹp. Vậy, chuyển động nối tiếp là thời gian, và chuyển động ấy là suy nghĩ. Phải không? Và đó là đời sống. Đời bạn, không phải đời sống lý tưởng, đời sống trên trời, hay Tỏ ngộ, hay giải thoát, hay lý tưởng của sống không bạo lực, và mọi chế tạo suy nghĩ đặt ra để trốn thực tế, trốn sống hàng ngày.
28:31	Vậy, chúng ta hỏi xem đời sống ấy, với mọi rối loạn, mọi thứ, có thể chấm dứt để tìm ra chết là gì. Bạn hiểu không? Đúng không? Tôi sẽ chỉ ra cho bạn. Đi chậm. Đi chậm.
29:07	Chúng ta bám víu nhà, người, niềm tin, kết luận, quan niệm, lý tưởng, v.v.. Chúng ta bám víu. Phân tích, bạn bám víu bởi bên trong bạn quá sức cô đơn, và cô đơn, bạn muốn gì đó để chạy trốn cảm giác hoàn toàn cô độc. Kịp không? Đó gọi là cô đơn. Bạn phải kinh nghiệm, phải biết nó, nếu ít ra bạn quan sát một chút. Và vậy, bạn bám vào gì đó, nói chung người, lý tưởng hay kinh nghiệm bạn có.
30:09	Giờ, bám víu hàm ý nối tiếp, phải không? Chính chữ hàm ý kéo dài. Khi bạn dùng chữ 'quan hệ,' có quan hệ với vợ, với - không phải tôi - với vợ hay chồng, chính lệ thuộc, bám víu hàm ý thời gian, kéo dài. Bạn theo kịp hết? Việc này hơi khó? Lạy Trời! Đợi chút, lời bạn có thể theo kịp, lời không phải vật. Mô tả không phải cái mô tả. Xin luôn nhớ, lời không phải vật, và nếu bạn kẹt trong lời, bạn sẽ mất vật thật. Đó là việc đã làm. Đó là một phần của tri thức thích thú kích thích của lời và dính vào kích thích, và từ hoạt động tri thức ấy bạn tạo ra hỗn loạn thế giới. Bởi tri thức chỉ là thành phần, không phải toàn thể. Khi thành phần thống trị, phải có phân chia, phải có tàn ác, phải có bạo lực, và đó là cái tri thức đã làm trên thế giới. Tri thức đặt ra Ấn giáo, Phật giáo, Cơ đốc, Hồi, Do thái, Ả rập, và họ bóp cổ lẫn nhau. Và bởi chúng ta cho tri thức quá quan trọng, nó tạo ra đau khổ ngập tràn thế gian. Đó không nghĩa chúng ta phải thành đần độn. Ngược lại, chúng ta chỉ ra khi tri thức, nó chỉ là thành phần, khi nó thống trị phải có suy tàn, thoái hoá, là việc đang xảy ra trên thế giới.
32:59	Giờ, chúng ta nói, bám víu, chính chữ hàm ý cảm giác kéo dài, cảm giác nối tiếp, tính chất kéo dài, và trong thời gian, kéo dài ấy, chúng ta hy vọng có bầu bạn kéo dài, hoàn toàn, an ổn. Đúng không? Chết nói với bạn, 'Chấm dứt nó.' Đó là nghĩa chết - chấm dứt bám víu hoàn toàn, bởi đó là việc sẽ xảy ra khi bạn ngừng thở. Bạn sẽ bỏ lại mọi thứ đàng sau. Như kẻ giàu nói, 'Ít ra tôi có thể có nó đến phút cuối.' Phải không? Vậy, hãy nhìn nó.
34:20	Bạn có thể biết hàm ẩn, hệ quả của bám víu vào nhà, của cải, vào vợ, niềm tin, quan niệm, vào kết luận, quan điểm, vào thần thánh - bám víu? Bạn có thể thấy hệ quả của sợ, ganh tị, lo âu - bạn có thể lạc mất, v.v.., v.v..? Bạn có thể, đang nghe đây, chấm dứt bám víu hoàn toàn? Giờ, bạn sẽ không lắc đầu. Đó là kiểm tra, và bạn không muốn kiểm tra nó.
35:21	Vậy, chúng ta nói, não, khi nó có nối tiếp, nó thành máy móc. Và mọi suy nghĩ liền là máy móc. Không có suy nghĩ mới, bởi mọi suy nghĩ dựa trên ký ức là ứng đáp của kiến thức, v.v.. Vậy, không có suy nghĩ mới.
35:58	Vậy, chết hàm ý chấm dứt bám víu. Chỉ khi chấm dứt có bắt đầu. Hiểu không? Đây là việc nghiêm túc, đừng chơi với chữ. Bởi lúc có chấm dứt, cái mới xảy ra. Nhưng nếu có nối tiếp, thì chẳng có gì, không có gì mới dưới ánh mặt trời. Và rất quan trọng, chấm dứt ấy, bởi chỉ khi ấy não mới có thể khám phá cho chính nó tính chất của chuyển động hoàn toàn... không ở quá khứ. Không biết tôi giải thích hết chưa. Phải không? Kịp không? Chúng ta có truyền đạt nhau chút nào?
37:28	Vậy, chết hàm ý chấm dứt, không chỉ cơ thể vật lý, mà cả mọi thứ con người gom góp. Nếu nó không chấm dứt, có cả câu hỏi này, cái gì xảy ra với trí óc, với toàn bộ chuyển động của nhận thức, không của bạn hay tôi - nhận thức con người, gì xảy ra với nó? Bạn hiểu câu hỏi? Không, bạn không. Bạn xem, người ta phải giải thích mỗi việc nhỏ nhặt, bạn không hiểu nhanh. Sống hàng ngày như dòng sông rộng; nhìn nó, như dòng sông rộng, và toàn bộ sự sống con người giống vậy, trong đó có mọi thứ phức tạp, vấn đề, đau đớn, khổ sở, lo âu mà chúng ta là thành phần. Khi thành phần chết đi, dòng chảy tiếp tục. Biểu hiện của dòng chảy là bạn, với tên gọi, tính chất, v.v.. nhưng bạn vẫn là thành phần của dòng chảy. Bạn có hiểu... có theo kịp? Thành phần của dòng chảy. Và chúng ta nói, chấm dứt dòng chảy ấy - kịp không? - hoàn toàn ra khỏi dòng chảy ấy, không hề thuộc về dòng chảy ấy, bởi dòng chảy ấy là xung đột, rối loạn, đau đớn, bám víu, lìa bỏ, hay cái gì đúng, cái gì... - kịp không? - trận chiến ấy xảy ra trong bạn. Vậy, chúng ta nói, trong khi bạn sống, ý thức, sống, đầy sai lầm, hoạt động - mọi cái, thấy rằng chấm dứt gì đó tự nguyện, không phải với nguyên do, tự nguyện chấm dứt bám víu là bắt đầu gì đó hoàn toàn mới. Hiểu không? Bởi 'tôi,' cái 'tôi' là nối tiếp. 'Tôi' không chỉ di truyền từ thiên niên kỷ trao truyền, thế hệ sang... nó nối tiếp, và cái nối tiếp là máy móc, không gì mới trong đó. Đúng không? Không biết bạn... Tuyệt vời nếu bạn hiểu sâu nó.
41:27	Giờ, có điểm khác, việc khác. Có nối tiếp bao lâu não - xin nghe im lặng, đừng đồng ý, chỉ nghe - bao lâu não ghi lại. Đúng không? Kịp không? Hễ tôi ghi lại tổn thương, đau đớn, não ghi lại hết đó, và đó cho nó nối tiếp. Nó cho ý niệm 'tôi tiếp tục,' và tiếp tục ấy được xem như diễn tiến thu nhỏ, dần chấm dứt cái 'tôi.' Kịp không? Vậy, hễ não còn ghi lại, như máy vi tính, nó là máy móc. Khi bạn bị mắng hay khen nó ghi lại. Và thiên niên kỷ qua thiên niên kỷ nó ghi lại. Kịp không? Đó là qui định, nó là toàn bộ diễn tiến chuyển động. Giờ, chúng ta hỏi có thể nào - xin nghe câu hỏi trước - có thể nào không ghi lại? Trừ việc thích đáng, và không gì khác. Hiểu không? Không, việc này khá khó. Tại sao bạn ghi lại tổn thương? Đúng không? Tại sao bạn ghi lại ai đó mắng hay tâng bốc? Phải không? Tôi hỏi bạn, tại sao? Và khi bạn ghi, khi não ghi, ghi lại ấy ngăn cản quan sát người mắng. Tức, bạn quan sát người mắng hay tâng bốc bạn với trí óc, não đã ghi, nên bạn không hề nhìn hắn thực. Kịp không? Bạn theo kịp lời tôi? Nào. Não bạn lại ghi. Ghi ấy là nối tiếp, và trong nối tiếp ấy có an toàn. Nó nói, 'tôi bị tổn thương một lần, vì vậy tôi sẽ ghi, giữ nó, và vì vậy tránh bị tổn thương, cả vật lý và tâm lý.' Đúng không? Vật lý là thích đáng, nhưng tâm lý có thích đáng? Bạn hiểu câu hỏi? Bạn bị tổn thương. Bạn bị tổn thương bởi tổn thương là chuyển động thời gian, được dựng lên từ hình ảnh bạn có về bạn, và khi hình ảnh bị châm chích bạn bị tổn thương. Đúng không? Và hễ bạn có hình ảnh bạn luôn sẽ bị tổn thương. Vậy, có thể nào không có hình ảnh và vì vậy không có ghi lại? Bạn theo kịp hết?
46:20	Bởi chúng ta - xin nghe kỹ - chúng ta đặt nền móng để khám phá thiền định là gì. Bởi nếu bạn có sợ hãi, làm gì bạn muốn, không có thiền định. nếu bạn yêu nước, nếu tham vọng, nếu tham lam, nếu bạn là này hay nọ, có thể đứng trên ngón chân cả phần đời còn lại, bạn sẽ không hề biết thiền định là gì. Đó là lý do chúng ta nói rất kỹ ngay từ đầu mấy buổi nói chuyện này thấu hiểu chính mình là một phần của thiền định, thấu hiểu khổ sở, đau đớn, sợ hãi, lo âu, để trí óc, nhận thức với cả tích chứa nó được giũ sạch. Vậy, chúng ta hỏi, có thể nào không ghi lại tâm lý, mà chỉ ghi những gì không chỉ cần thiết mà thích đáng? Bởi khi bạn đã xây dựng, khi có trật tự trong đời, trật tự, chúng ta đã đi sâu rất kỹ hôm nọ, khi có trật tự có tự do. Chỉ trí óc vô trật tự tìm tự do. Khi có trật tự hoàn toàn, thì chính trật tự là tự do. Và chúng ta nói, có thể nào chỉ ghi kiến thức để hoạt động. Xin nghe nhé. Tiến hành với tôi. Ghi kiến thức cần thiết thích đáng để sống đời trật tự trong ý nghĩa thông thường - đến văn phòng, lái xe, nhận ra vợ hay chồng, nhận ra tên bạn, v.v.. kiến thức - cái thích đáng, cái cần thiết. Giờ, chúng ta nói, tâm lý, bên trong không gì cần thiết hay gì đó thích đáng để ghi lại. Vậy có thể? Hiểu không? Tri thức, hợp lý bạn có thể thấy nó, hay ngôn ngữ, nhưng chợt thấy nó - kịp không? - thấy nó xảy ra trong đời, đó là việc hoàn toàn khác. Giờ, tôi sẽ đi sâu, nếu có thể, bởi tôi có quá nhiều việc để nói. Mong có thể nói với bạn mỗi ngày, nhưng không thể. Và có lẽ bạn mong tôi không thể.
50:40	Vậy, trước hết, đi thật sâu bạn phải hiểu bản chất nhận thức. Rất tiếc tôi làm mọi thứ quá khó - phải không? Nhận thức bạn là gì? Bạn có từng tự hỏi mình? Nhận thức bạn là tích chứa. Phải không? Không tích chứa nó không có. Đúng không? Bạn thấy thế? Nào. Giúp tôi đi! Phải không? Vậy, tích chứa tạo ra nhận thức. Tích chứa là truyền thống, lo âu, tên, địa vị. Kịp không? Tích chứa là đó và đó là nhận thức. Và suy nghĩ bất mãn với nhận thức và nói phải có siêu nhận thức, trên hết đó. Nhưng chuyển động từ thấp lên cao vẫn là chuyển động của suy nghĩ. Suy nghĩ là tiến trình vật chất. Vì vậy nó vẫn là thành phần của nhận thức. Không biết bạn có hiểu. Bạn hiểu không? Bạn hiểu chưa? Nó là một phần của nhận thức, dù suy nghĩ nói có nhận thức vô hạn, nhận thức vũ trụ, tối cao. Nó vẫn trong lĩnh vực nhận thức, nó có nối tiếp, và nối tiếp ấy là tích chứa. Phải không? Nhìn nó ngay cả ngôn từ, tri thức - vậy đủ tốt. Và nhận thức có nối tiếp - bám víu, v.v..
53:05	Vậy, chúng ta nói, nhận thức có thể với cả tích chứa, là một phần của não, một phần của trí óc, trí óc là não, cảm xúc, mọi thứ, - trí óc là một phần của nhận thức - cả nhận thức ấy có thể nhận ra tích chứa, nhận ra kéo dài và nắm một phần nhận thức ấy như bám víu, và chấm dứt nó - hiểu không? - tự nguyện. Đó nghĩa bạn phá vỡ nối tiếp. Không biết bạn có theo kịp hết. Nghĩa là, chúng ta hỏi, có thể nào chỉ ghi lại cái cần thiết, thích đáng - không gì khác? Hãy hiểu vẻ đẹp của câu hỏi, liên quan của câu hỏi, chiều sâu của câu hỏi. Chúng ta nói có thể. Tôi sẽ - giải thích! Nhưng giải thích không phải thực tế. Đừng kẹt trong giải thích. Qua giải thích, đến thực tế. Rồi giải thích không giá trị. Người dẫn giải giải thích, nhưng họ không hề đến thực tế. Đúng không? Vậy, chúng ta nói, cái có nối tiếp là chuyển động của thời gian, là chuyển động của suy nghĩ, chuyển động của kiến thức, từ quá khứ, tự chỉnh sửa ở hiện tại và tiếp tục. Đó là toàn bộ tiến trình ghi lại. Phải không? Theo nó. Cả chuyển động ghi lại của não, ngược lại chúng ta không thể có kiến thức. Vậy, đó là toàn bộ chuyển động, và chúng ta nói, chuyển động ấy nắm lĩnh vực tâm lý. Đúng không? Bởi bạn thấy kiến thức cần thiết, ngược lại bạn không thể hoạt động, tôi không thể nói - tôi sẽ không nói, đó là vấn đề khác - nó vô cùng thú vị nếu bạn muốn đi sâu, tôi không đi sâu bây giờ. Tôi đã nói gì?
56:22	Q: Kiến thức cần để hoạt động.
56:32	K: Chúng ta nói kiến thức là nối tiếp, và nối tiếp ấy... não thấy an toàn trong nối tiếp ấy và vì vậy nó phải ghi lại. Đúng không? Nhưng kiến thức luôn giới hạn. Không có kiến thức vô hạn. Vậy não, tìm an toàn trong chuyển động kiến thức, dính vào nó, và diễn dịch mọi việc tình cờ, sự cố theo quá khứ. Vì vậy quá khứ quá quan trọng với não, bởi chính não là quá khứ. Và tri thức riêng bạn nói, hợp lý, khi chúng ta giải thích, tri thức nói - là lời giải thích của tri thức - tri thức nói, 'tôi thấy rất rõ cái có nối tiếp không có gì mới, không có hương thơm mới, không có thiên đàng mới, đất mới,' và vậy tri thức nói, 'có chăng chấm dứt nối tiếp và không đem nguy hiểm đến não?' - kịp không? - bởi không có nối tiếp nó lạc mất. Nên nó nói, 'nếu tôi chấm dứt nối tiếp...' Tri thức nói với chính nó, nói, 'nếu chấm dứt nối tiếp thì gì nào?'. Não đòi an toàn, rồi là gì? Nếu nó có thể thấy gì khi chấm dứt và bắt đầu, rồi nó nói, 'được rồi, tôi hiểu, tôi an toàn.' Bạn hiểu không? Giờ, não nói, 'tôi chỉ có thể hoạt động trong an toàn,' dù nó sai hay đúng - an toàn, và nối tiếp cho nó an toàn, là tiến trình ghi lại. Kịp không? Ghi lại - đó cho nó an toàn. 'Chỉ ghi lại cái cần thiết, thích đáng, và không ghi gì khác.' Bạn hiểu vấn đề? Nó bất ngờ lạc lối. Nó nói, 'ý bạn là gì?' Bởi đó hoạt động không an toàn, vậy, cho an toàn và tôi sẽ theo.' Hiểu không?
59:58	Tôi nói có an toàn, nhưng không phải loại này, tức là, đặt kiến thức, suy nghĩ vào đúng chỗ. Phải không? Chính sự ngăn nắp của đời sống có thể chỉ khi não hiểu nó sống vô trật tự, mà nó gọi là an toàn. Và khi nó nhận ra an toàn hàm ý đặt mọi thứ vào trật tự, tức mọi cái thích đáng và không gì không thích đáng. - bạn theo kịp hết? - rồi não nói, 'tôi hiểu, tôi hiểu rồi.' Tức, 'tôi tỏ suốt mọi chuyển động của nối tiếp.' Đúng không? Kịp không? Nó có tỏ suốt đó. Tỏ suốt là kết quả của trật tự hoàn toàn, tức, não đặt mọi thứ đúng chỗ. Rồi có tỏ suốt hoàn toàn toàn bộ chuyển động của nhận thức. Và vì vậy, nó nghĩa não chỉ ghi lại cái... cái cần thiết và không gì khác. Hiểu không? Bạn nắm gì chứ? Trong đó hàm ý hoạt động của não trải qua thay đổi, chính cấu trúc của não trải qua thay đổi, bởi thấy gì đó lần đầu mới tinh đem đến chức năng mới để hoạt động. Bạn hiểu hết? Cánh tay bạn, cánh tay này phát triển bởi chức năng. Đúng không? Thấy gì mới, có chức năng mới được sinh ra - phải không? - cơ quan mới xảy ra. Vậy, chúng ta nói, toàn bộ cần thiết cho trí óc, não trở nên thật trẻ, tươi mới, ngây thơ, sống động, trẻ trung khi không ghi lại tâm lý gì cả.
1:03:19	Và chúng ta cũng phải đi sâu vấn đề, yêu thương ở trong nhận thức? Bạn hiểu câu hỏi? Yêu thương có nối tiếp? Hiểu không? Hãy nghe câu hỏi trước. Đừng đồng ý hay... - chỉ nghe. Đã nói nhận thức là nối tiếp - truyền thống, mọi thứ. Và yêu thương là một phần của lĩnh vực ấy hay hoàn toàn bên ngoài? Hiểu không? Tôi hỏi, tôi thách thức. Tôi không nói nó là hay không là. Chúng ta đi sâu. Bởi nếu nó ở trong lĩnh vực nhận thức, nó vẫn là một phần của suy nghĩ. Đúng không? Bởi tích chứa của nhận thức họp lại bởi suy nghĩ - niềm tin, thần thánh, mê tín, truyền thống - mọi thứ, sợ là thành phần của suy nghĩ. Và yêu thương là thành phần của suy nghĩ - bạn hiểu gì... - là thành phần của nhận thức? Tức, yêu thương là dục vọng, yêu thương là thú vui, tính dục và v.v..? Yêu thương là một phần của tiến trình suy nghĩ? Tức, yêu thương là nhớ lại? Bạn theo kịp hết? Yêu thương không thể có mặt hay hiện hữu, như giọt sương buổi sớm, nếu tri thức là tối cao. Đúng không? Văn minh tôn thờ tri thức. Tức, tôn thờ nó bởi nó tạo ra lý thuyết: có Bà la môn, không có Bà la môn, có thần thánh, không có thần thánh - kịp không? Nó tạo ra nguyên tắc, lý tưởng, tối cao duy nhất, hay tối cao hai, hay tối cao ba ngôi. Vậy, chúng ta hỏi, yêu thương là một phần của dòng chảy, nhận thức này? Yêu thương có mặt khi có ganh tị? Yêu thương có mặt khi có bám víu vào vợ, chồng, con cái? Yêu thương có mặt khi có ký ức hành động tính dục, nhớ lại, hình ảnh - mọi thứ? Yêu thương có nối tiếp? Hãy đi sâu nó. Ơn Chúa, tìm đi, bởi cái đó không có trong tâm hồn bạn, đó là lý do thế giới hỗn loạn như thế.
1:07:37	Chợt nhận ra yêu thương ấy, cả dòng chảy của nhận thức phải chấm dứt - phải không? nhận thức là ganh tị, đối nghịch, tham vọng, ham muốn địa vị, khao khát trở thành lớn hơn và cao quý hơn, v.v.. hay tìm quyền lực - hiểu không? - quyền lực, hoặc tỏ ngộ, bạn biết đó, bay lên và mọi loại công việc ấy, hay quyền lực, địa vị, về chính trị, tôn giáo, hay quyền với vợ, chồng, con cái thảy hàm ẩn đó. Nơi có cảm giác của tự ngã, cái kia không có. Và nền của tự ngã là tiến trình ghi lại. Và đã nói hôm nọ, hay hôm qua, chấm dứt đau khổ là khởi đầu tình thương. Nhưng chúng ta quen đau khổ như phương tiện tiến bộ, trở thành tốt hơn và tốt hơn và tốt hơn. Ngược lại, chấm dứt, liền có gì đó vô cùng mới xảy ra. Bây giờ
1:09:27	Giờ chúng ta có thể nói về thiền định. Đừng lấy thế ngồi. Đừng hốt nhiên ngồi dậy và nói, 'tôi sẽ thiền định.' Thoải mái, vậy là đủ. Có vài việc ẩn trong thiền định. Trước hết, phải có khoảng không, không chỉ khoảng không vật lý, mà khoảng không trong trí óc, tức không bận rộn gì. Hiểu không? Bạn hiểu không? Bởi trí óc đều bận rộn. Làm sao tôi dừng huyên thuyên? Tôi phải bận tâm với có khoảng không. Tôi phải im lặng. Kịp không? Bận rộn như người nội trợ với nấu ăn, với con cái, như kẻ sùng đạo với thần thánh, người bận rộn với tính dục, công việc, với tham vọng, địa vị, trí óc đều bận rộn, vì vậy không có khoảng không. Kịp không? Chúng ta xây dựng trật tự trong đời sống, không trật tự của kỷ luật, kiểm soát - nó ở ngoài. Nhưng chúng ta xây dựng trật tự bởi chúng ta thấy, thông minh, thấy, trật tự chỉ có thể đến từ thấu hiểu vô trật tự. Đã đi sâu nó. Tôi sẽ không đi sâu.
1:11:57	Vậy, chúng ta tạo trật tự trong đời sống, trật tự trong quan hệ, nó rất quan trọng bởi sống là quan hệ - chuyển động, hành động trong quan hệ. Nếu không có trật tự trong quan hệ bạn với vợ, với chồng, con cái, hàng xóm, dù hàng xóm gần hay thật xa, quên thiền định đi. Bởi nếu từ vô trật tự trong đời bạn cố thiền định, bạn sẽ rơi vào bẫy của ảo tưởng. Vậy, đó là lý do đã nói các buổi này, nếu bạn nghiêm túc, theo kịp, chúng ta tạo ra trật tự, trật tư tuyệt đối, không trật tự tạm thời, trật tự tuyệt đối. Trật tự ấy có thể trông vào trật tự vũ trụ. Hiểu không? Nó có quan hệ - tôi không phải đi sâu. Chỉ để tôi đi sâu chút ít. Trật tự ấy có quan hệ với trật tự vũ trụ. Trật tự vũ trụ là mặt trời lặn, mặt trăng mọc, bầu trời buổi chiều tuyệt vời với mọi vẻ đẹp. Và chỉ xem vũ trụ qua kính viễn vọng không phải trật tự. Trật tự ở đây, trong đời sống. Rồi trật tự ấy có quan hệ lạ lùng với vũ trụ. Bạn hiểu hết không? Không sao.
1:13:50	Vậy, chúng ta nói, khi trí óc bận rộn không có trật tự, không có khoảng không. Khi trí óc đầy vấn đề làm sao bạn có thể có khoảng không? Vậy, mỗi vấn đề khi nổi lên phải giải quyết ngay trước, để có khoảng không. Hiểu không? Đó không phải một phần của thiền định, không mang theo vấn đề ngày này sang ngày khác. Hôm nọ tôi gặp một bà nói với tôi, 'Khi còn là cậu bé ông tổn thương tôi, tâm lý, tôi vẫn mang theo.' Sáu mươi năm tổn thương. Ồ, tôi không hiểu. Vậy, có thể nào không bận rộn, nó không nghĩa vô trách nhiệm. Hiểu không? Ngược lại, khi bạn không bận rộn bạn để tâm đến trách nhiệm. Chỉ trí óc bận rộn rối loạn và vì vậy trách nhiệm thành xấu xa, và trách nhiệm liền có khả năng tội lỗi, v.v.. Vậy, xin đừng hỏi làm sao không bận rộn. Nếu bạn nói, 'xin bảo tôi hệ thống, cách thức, mọi thứ, bạn liền bận rộn với hệ thống, cách thức, với khẩu hiệu, và v.v.. Nhưng nếu bạn hiểu, bạn thấu suốt, nếu bạn thấy trí óc bận rộn là trí óc phá hoại, không phải trí óc tự do, nó không có khoảng không, nếu bạn thấy thế, nó xảy ra.
1:16:12	Vấn đề kế là - ôi, trời! - là chú tâm, không chú tâm, và lãng tâm. Kịp không? Chú tâm, không chú tâm, tập trung, và lãng tâm. Bạn mệt à? Chúng ta nói, không có lãng tâm gì. Xin hiểu điểm này thật kỹ. Không có việc như lãng tâm. Tôi sẽ giải thích, tôi sẽ đi sâu. Khi bạn cố tập trung, rồi chỉ có lãng tâm. Phải không? Tức là, suy nghĩ nói - xin nghe kỹ - suy nghĩ nói, 'tôi sẽ tập trung vào đó - hình, ảnh, ý niệm, chữ 'OM' hay gì gì, tôi sẽ tập trung vào đó,' và suy nghĩ gom năng lực vào đó. Nhưng suy nghĩ cũng bỏ đi và rồi suy nghĩ nói đó là lãng tâm, 'tôi phải quay lại đó.' Cả hai là chuyển động của suy nghĩ. Bạn kịp cả chứ? Vậy, không có lãng tâm, chỉ là chuyển động của suy nghĩ. Đúng không? Và tập trung hàm ý bao vây, chống lại. Phải không? Vậy, chúng ta nói, nơi có tập trung, là suy nghĩ gom năng lực vào việc gì, hình ảnh, gì gì bạn muốn tập trung vào, và trong tiến trình tập trung ấy suy nghĩ bỏ đi. Và bạn gọi lãng tâm, nhưng tập trung và bỏ đi là một phần của suy nghĩ - là suy nghĩ. Vậy, đừng bao giờ nói với chính bạn 'tôi lãng tâm' bởi bạn xoá xung đột giữa tập trung và lãng tâm. Bạn hiểu lời tôi... - tiếp tục. Và chúng ta nói, nếu bạn hiểu nó, rồi chú tâm.
1:19:26	Dự vào - bạn có đang tham dự? Tham dự, nghĩa gì? Nếu bạn dự vào thật sâu không có trung tâm từ đó bạn tham dự. Đúng không? Hiểu không? Và chú tâm ấy không thể, khi bạn muốn nó tiếp tục. Phải không? Kịp không? Tiếp tục là không chú tâm. Bạn hiểu không? Tôi sẽ giải thích. Khi bạn tham dự, tức đang nghe... - tôi sẽ giải thích, nó nghĩa gì - nghe, nghệ thuật nghe, nghệ thuật nhìn, nghệ thuật học. Đó là chuyển động hoàn toàn của chú tâm. Trong chú tâm ấy không có trung tâm nói, 'tôi học, tôi nghe, tôi nhìn.' Chỉ có cảm nhận bao la của toàn thể đang nhìn, nghe, học. Và trong chú tâm không có chuyển động suy nghĩ. Không biết bạn có để ý. Không có chuyển động của suy nghĩ. Rồi chú tâm ấy không thể được duy trì, rồi suy nghĩ nói, 'tôi phải tìm ra làm sao có được, hay đến, hay đạt được chú tâm. Chuyển động muốn nắm lấy chú tâm ấy, là không chú tâm, thiếu chú tâm. Bạn hiểu không? Giờ, nhận ra, nhận biết chuyển động lìa chú tâm là chú tâm. Bạn nắm chứ? Bạn hiểu không?
1:22:15	Vậy, đã nói trí óc phải có khoảng không lớn, vô hạn, và nó chỉ xảy ra khi không có huyên thuyên, khi không có vấn đề, bởi vấn đề là... Và chuyển động của trí óc khi ngủ cũng im lặng nó không mộng mị mãi, bởi vấn đề bạn giải quyết khi nó khởi lên. Tôi không đi sâu, nó quá dài. Vậy, có khoảng không lớn, và bạn chỉ có thể có khoảng không lớn khi không có trung tâm. Lúc bạn có trung tâm phải có chu vi, phải có đường kính, chuyển động từ trung tâm đến ngoại vi. Vậy, khoảng không hàm ý không có trung tâm. Vì vậy nó tuyệt đối vô hạn. Và chúng ta nói, tập trung là lãng tâm của suy nghĩ. Suy nghĩ chính nó là lãng tâm. Và chú tâm hàm ý đem hết năng lực để nghe, nhìn. - phải không? - trong đó không có trung tâm. Rồi đến trí óc hiểu trật tự và lìa sợ, chấm dứt đau khổ, hiểu bản chất của thú vui và cho nó đúng vị trí, v.v.. Rồi vấn đề là tính chất trí óc hoàn toàn im lặng là gì? Không phải làm sao đạt được im lặng, làm sao có bình an trí óc. Đó là cái bạn đều muốn - bình an trí óc, và bạn sẽ chỉ có một mảnh! Chúng ta nói, tính chất trí óc tuyệt đối im lặng, phi thời gian...
1:25:02	Giờ, có im lặng giữa hai nốt nhạc, có im lặng giữa hai suy nghĩ, có im lặng giữa hai chuyển động, có im lặng giữa hai cuộc chiến, có im lặng giữa vợ và chồng trước lúc bắt đầu cãi lộn, trước khi bắt đầu có mọi thứ xảy ra, v.v.. Chúng ta không nói về loại tính chất im lặng ấy, bởi chúng tạm thời, chúng bỏ đi. Nhưng chúng ta nói về im lặng không tạo ra bởi suy nghĩ, không thể trau dồi, nó chỉ đến khi bạn hiểu toàn bộ chuyển động của cuộc sống. Hiểu không? Và rồi nó khởi lên... trong đó có im lặng, không có hỏi và trả lời, không có thách thức, không có tìm kiếm, mọi thứ chấm dứt. Trong im lặng ấy, nếu bạn đến đó, với cảm giác bao la của khoảng không và vẻ đẹp và cảm giác lạ lùng của năng lực, rồi nó đến cái thánh thiện vĩnh cửu, phi thời, không phải sản phẩm của văn minh, của suy nghĩ. Đó là toàn bộ chuyển động của thiền định.