Krishnamurti Subtitles home


MA8586T1 - Hành động không quá khứ hay tương lai
Buổi Nói Chuyện thứ nhất
Madras (Chennai), Ấn độ

28 tháng Mười hai 1985



2:09 Tôi muốn biết tại sao các bạn ở đây? Tôi hỏi thực đó. Với ý định gì, với mục đích gì với loại quan niệm tưởng tượng hay mê tín dị đoan nào. Và có thể, tôi xin được phép nhấn mạnh có lẽ bạn đến với những ý niệm đó với công thức đó. Và tôi e rằng bạn sẽ thất vọng bởi vì... tôi mong bạn có thể nghe, được chứ? Tôi mong các bạn có thể nghe. Nói chuyện khắp thế giới trong một thời gian dài bảy mươi năm, dài lắm và đương nhiên xây lên biết bao là tiếng tăm tưởng tượng mê tín dị đoan kỳ cục và tiếng tăm ấy, hình ảnh ấy thật là hết sức vô nghĩa bởi điều chúng ta nói hoàn toàn khác hẳn bài diễn thuyết. Diễn thuyết là để thông tin, chỉ dạy hướng dẫn v.v.. Đây không phải diễn thuyết. Chúng ta phải hiểu thật rõ điểm này. Đây không phải diễn thuyết. Không có ý định gì về phần người nói để hướng dẫn, giúp đỡ bạn xin thứ lỗi vì tôi dùng từ ấy hay để thông tin về điều gì bạn muốn được bàn thảo, một ấn định như là lý thuyết mê tín dị đoan, tưởng tượng. Mà chúng ta sẽ cùng trao đổi kỹ lưỡng. Từ ấy ý nghĩa rất sâu, 'trao đổi kỹ lưỡng' nghĩa là cùng cân nhắc, cùng bàn bạc nuôi dưỡng nhau, không phải vật chất, mong thế mà về tinh thần, trí óc và vào sâu chừng nào tốt chừng ấy trong từng nhận thức riêng từng hoạt động riêng, lối sống, suy tư riêng. Đây không phải buổi họp lý thuyết bàn về những việc nên có hay chưa có, mà cùng nhau, bạn và người nói cùng nhau bàn bạc, cùng nhau cân nhắc. Đây không chỉ là hàng đống từ ngữ. Người nói thực sự nói thế dù bạn thích hay không. Anh ta nói chúng ta sẽ cùng nhau bàn bạc cùng cân nhắc sự việc chứ không phải tôi cân nhắc rồi nói lại mà là nên cùng nhau bạn và người nói cùng bàn bạc, cùng cân nhắc. Đây không phải tuyên truyền vì chúng ta cùng tìm kiếm, đào sâu, hỏi han, nghi vấn.
7:15 Ý niệm và thực tế là hai việc khác nhau. Thực tế là một sự việc. Cái micro không phải ý niệm, nó là thực tế. Vậy chúng ta sẽ thảo luận điều thực tế chứ không phải ý niệm về thực tế. Mong tất cả rõ việc này. Được chứ? Tôi sẽ im lặng như bạn đang im lặng ư? Đây là cuộc họp nghiêm chỉnh, không chỉ trao đổi từ ngữ. Có điều gì sai à? Vậy từ khởi đầu chúng ta phải hiểu thật rõ đây không phải là buổi diễn thuyết chúng ta không bàn về lý thuyết điều xảy ra cho con người suốt hai triệu rưỡi năm tiến hóa đằng đẵng mà chúng ta là gì chúng ta trở thành gì và tương lai chúng ta ra sao - không phải của nhân loại mà là tương lai của tất cả chúng ta ra sao? Phải không? Hãy hiểu rõ điểm này. Chúng ta sẽ trao đổi kỹ lưỡng, nghĩa là cùng nhau bàn bạc. Cùng nhau bàn bạc chúng ta nuôi lớn nhau không phải ngôn từ, mà cả trí óc và tinh thần. Không phải điều gì về trí óc. Gì thế? Ồ, vì chúa...Xin lỗi. Tôi tưởng là có ai đó đặt tay lên vai tôi. Không phải ảo tưởng, mê tín dị đoan tưởng tượng, v.v.. Chúng ta cùng nhau - bạn không thể chỉ ngồi đó và nói phải, phải, hay không, không. Bạn tham gia, bạn chia sẻ bạn cùng bàn luận, cân nhắc. Phải không? Chúng ta hiểu thế chứ?
10:08 Và chúng ta không tuyên truyền gì hết hay mời bạn vào giáo phái đặc biệt nào. Và phải nói thêm tôi không phải đạo sư bạn không phải môn đồ. Chúng ta không đặt ra đạo mới, tổ chức mới một hội tu mới, một kiểu trại tập trung mới. Nếu chúng ta hiểu rõ thế bạn và người nói sẽ cùng tham gia vào các buổi nói chuyện - nếu còn nói tiếp nay mai nó tuỳ thuộc vào điều kiện vật lý của cơ thể.
11:11 Vậy là chúng ta hiện diện trên mặt đất này theo các nhà khoa học và các nhà khảo cổ, v.v.. đã hơn hai triệu năm, và chúng ta đây. Chúng ta là gì? Phải không? Bạn tự hỏi xem. Tôi không gợi ý bạn là gì. Chúng ta mở toang sào huyệt sâu thẳm những nguyên nhân nằm dưới sâu thực tế nằm đàng sau nguyên nhân. Vậy chúng ta sẽ đào sâu điều đó suốt các buổi nói chuyện. Không biết sẽ có bao nhiêu buổi nhưng tôi không thể cam đoan gì. Họ sẽ nói với bạn có buổi nói chuyện ngày mai hay không. Hay chỉ có một buổi nói chuyện hôm nay và ngày Thứ tư, buổi họp hỏi và đáp và Thứ bảy kế là buổi họp cuối.
12:38 Vậy chúng ta cùng nhau nhìn xem thế giới này là chính chúng ta. Phải không? Bạn thích chứ? Hay bạn sợ ẩn dấu đàng sau mọi loại lý thuyết ngớ ngẩn mọi lời bóng gió tinh thần mọi điều con người xếp đặt mà họ gọi là tôn giáo, xã hội hiện nay. Đó là sự thoái hóa diễn ra dần dần: ô nhiễm mọi thành phố, tước đoạt không khí... và cũng thối nát nữa. Chúng ta bị kẹt trong mọi cái đó. Vậy có gì sai với chúng ta? Hay đó là dòng chảy tự nhiên? Bạn hiểu câu hỏi tôi chứ? Bạn có thực sự muốn nghe mọi thứ rác rưỡi này? Bạn phải đọc mọi thứ ấy trên báo chí nếu họ chân thật, các tạp chí và dĩ nhiên mọi đạo sư trên đời đã phá huỷ chính cái mà họ muốn.
14:22 Vậy chúng ta bắt đầu nhưng xin hãy nhớ đây không phải là diễn thuyết. Bạn không phải đến để nghe tôi. Bạn đến để lắng nghe chính mình dù cái ngã phức tạp thế nào cạn cợt thế nào, sâu thẳm ra sao. Chúng ta sẽ tìm hiểu mọi cái đó. Có lẽ không suốt buổi nói chuyện nhưng chúng ta sẽ hiểu vào cuối buổi nếu như người nói còn sống. Đây là điều sau cùng: yêu cầu bạn ngồi im lặng hai hay ba phút sau khi người nói đã đi và người nói sẽ xem anh ta có thể tiếp tục ngày mai hay sẽ huỷ bỏ vào giờ chót? Tuỳ bạn thôi, vì biết đâu các bạn nghe tôi có thể nói, 'Vâng, vâng, nghe hay đó'... ..hay chẳng hay ho gì. Không hợp lý, hay phi lý, v.v.. Phải không?
15:38 Chúng ta là gì, những con người sống trên mặt đất này đã quá lâu như thế tại sao chúng ta như hiện giờ? Bạn hiểu câu hỏi tôi không? Phải không? Bạn hiểu câu hỏi không?
16:04 Q: Không.

K: Hiểu à?
16:06 Q: Không.

K: Không ư?
16:09 Q: Anh ấy nói chưa hiểu ạ.

K: Rất đơn giản thôi. Tôi dùng tiếng Anh thông thường, không phải chuyên nghiệp. Tôi sẽ nói lại lần nữa. Chúng ta cùng nhau chia sẻ. Bạn không chỉ lắng nghe người nói chúng ta cùng bàn luận, trao đổi kỹ lưỡng. Từ ấy thực sự rất tốt, trao đổi kỹ lưỡng nghĩa là cùng bàn bạc, cùng cân nhắc sự việc không có thành kiến, quan niệm không kết luận, mà là cả tiến trình suy tư tạo con người thành gì, v.v.. Phải không? Nếu bạn không hiểu xin lỗi đã không trở lại việc đó. Chúng ta nói tiếng Anh thông thường.
17:22 Vậy việc gì xảy ra với mỗi chúng ta? Tức là, chúng ta sống trên trái đất này, những con người đã rất lâu rồi, gọi là tiến hóa. Và suốt tiến hóa ấy của kinh nghiệm, kiến thức suy tư, mọi việc con người xếp đặt gồm cả mê tín dị đoan, thần thánh nhiều đế chế, và khi bạn giáp mặt với thực tế, điều gì xảy ra với mỗi chúng ta? Bạn không muốn biết sao? Hay chúng ta ngại biết? Là gì nào? Ồ, việc gì thế? Không trả lời.
18:33 Q: Chúng tôi muốn tìm hiểu.

K: Bạn muốn vui vẻ à?
18:39 Q: Tìm hiểu.
18:45 K: Tôi không hiểu bạn đang nói về gì. Và bạn là cả thế giới bạn đau khổ, bạn trãi qua nổi chán nản hàng ngày tính vụn vặt của đời người: đấu tranh, đau đớn lo âu, đau khổ cẩu thả, vô ý, thờ ơ. Và nó chia đều cho cả nhân loại. Phải không? Mọi người trãi qua điều đó đạo sư của bạn - nếu bạn có, hy vọng bạn không có đạo sư của bạn, nếu anh ta tỉnh thức, nếu anh ta tỉnh táo và đủ lý trí, anh ta trãi qua mọi cái đó. Các ông vua và các bộ trưởng trãi qua mọi cái đó. Đau khổ, lo âu, bất an đau buồn, chết chóc, hy vọng điều gì ở tương lai. Đó là điều mọi người, dù bạn đi đâu dù bạn văn minh hay không mọi người đều trãi qua. Phải không? Bạn nghi ngờ thực tế ấy sao? Bạn có nghi ngờ rằng mọi người trên thế giới đều trãi qua như thế? Và điều đó tạo nên nhận thức chúng ta. Phải không? Chúng ta hiểu nhau không? Chúng ta cùng làm việc chứ? Chúng ta có cùng tìm kiếm không? Hay tôi giúp đỡ, hướng dẫn bạn? Không đâu. Hãy đoan chắc một điều: tôi không muốn giúp đỡ bạn tôi không là người hướng dẫn hay giúp đỡ bạn. Vậy thì bạn sẽ hỏi tại sao tôi ngồi đây. Các bạn ngồi đây có lẽ vì tò mò vì điều bạn đã nghe hay đọc vài hàng trong sách, hay được nghe kể đến và nghe anh ta, bạn sẽ hiểu thôi. Hãy hiểu rõ rằng người nói không hướng dẫn bạn, không giúp đỡ bạn. Anh ta sẽ không giúp vì bạn đã được giúp. Qua mọi thời đại bạn đã được giúp - đấng cứu thế đạo sư, thánh nhân, bạn biết cả danh sách về họ. Họ đều muốn giúp bạn với các hội tu kín, với các tổ chức gồm cả cái này. Và bạn đã được giúp. Nếu có khó khăn bạn chạy đến đạo sư hay đến đền thờ kêu cứu, đó gọi là cầu nguyện. Và bạn đã được giúp, được hướng dẫn về chính trị, về tôn giáo, tinh thần và cuối cùng cả chúng ta là như hiện giờ.
23:08 Vậy người nói nói - xin hãy nghiêm chỉnh anh ta không hướng dẫn, không giúp đỡ bạn. Mà ngược lại chúng ta cùng nhau đi trên con đường cùng nhau chia sẻ, nuôi dưỡng. Tôi dùng từ 'nuôi dưỡng' gồm cả trí óc lẫn tinh thần - không thể nuôi ăn cùng nhau chúng ta quá nhiều người.
23:45 Vậy, hãy luôn ghi nhớ rằng bạn và người nói cùng nhìn vào toàn cả vấn đề chứ không chỉ đau khổ, lo âu bất an của tôi hay của bạn. Nó được chia đều cho mọi người trên mặt đất. Và nhận thức của bạn là nhận thức của nhân loại. Phải không? Bạn có thể không đồng ý, hãy tìm xem, dù bằng trí óc lý luận, không cảm xúc - rồi bạn lạc lối. Hợp lý, tỉnh táo, nhìn vào nó không với định kiến, quan niệm, chỉ nhìn thôi. Bạn đau khổ và người ở Nga cũng thế. Bạn bất an thì người ở Trung quốc cũng vậy. Phải không? Vậy nhận thức bạn được chia đều cả nhân loại nên bạn là nhân loại. Phải không? Bạn là nhân loại, không phải ông Smith, ông Rao hay gì đó, giống hay khác. Nếu nó phơi bày cho bạn, không chấp nhận nhưng phơi bày hợp lý, cùng nhau tìm kiếm chia sẻ nhau, rồi chúng ta sẽ làm gì? Bạn hiểu câu hỏi tôi không? Thấy mọi việc này làm sao nhân loại bị phân chia thành quốc gia, giáo phái tôn giáo - đạo sư của tôi giỏi hơn của bạn và v.v.. Phân chia ấy, phân biệt ấy hiện diện khắp thế giới. Đó là nguyên nhân chủ yếu của chiến tranh - quốc gia. Phải không? Nhưng bạn sẽ tiếp tục với chủ nghĩa yêu nước với Ấn độ giáo, với truyền thống bất chấp những gì người nói đang nói... Phải không? Đúng không? Các bạn đồng ý, tôi vui là chúng ta sẽ tiếp tục như trước. Phải không? Bạn là đám đông kỳ cục.
26:47 Vậy, nếu bạn thực sự khi thực sự nhận ra thực tế ấy rằng bạn là cả nhân loại, không phải vật lý mà về tâm lý rồi thì chắc chắn bạn phải hỏi tôi phải làm gì. Phải không? Đừng trông đợi tôi nói bạn nghe. Chúng ta cùng chia sẻ. Chúng ta cùng bàn bạc. Đây không là diễn thuyết. Tôi phải lập lại vì bạn quen với diễn thuyết. Ai đó đổ ra cho bạn thông tin. Vậy thì, nếu chúng ta thấy thực tế hợp lý, đúng mực rằng chúng ta là toàn thể nhân loại. Phải không? Dĩ nhiên bạn không thấy thế vì với bạn có tính cá nhân là rất quan trọng. tôi khác với bạn. Dĩ nhiên bạn khác với tôi về vật lý bạn phụ nữ, tôi đàn ông, hay tôi cao hơn còn bạn thì thấp hơn, và v.v.. Ngoài phân chia sinh vật học, nhận thức nhận thức chúng ta là cái 'tôi' với cả ký ức kinh nghiệm, với mọi tham vọng, v.v..và v.v.. nhận thức ấy được chia sẻ cho cả mọi người. Phải không? Bạn sẽ không đồng ý thế. Không hề gì, tôi sẽ tiếp tục; nếu bạn thích nghe hãy nghe, nhưng không sao nếu bạn nghe hay không nghe. Như chim chóc, chúng tiếp tục hót như cơn bão đầy gió, mưa và sấm chớp và ánh sáng đẹp lộng lẫy.
29:10 Vậy nếu bạn thực sự không phải lý thuyết hay trí óc - nhận ra nghĩa là, nhận ra điều gì, như rắn hổ có nọc độc. Rắn chuông có nọc độc, thế là không đến gần. Không chỉ kết luận đó là cái chết nếu bạn đến gần. Vậy về vật lý chúng ta bị qui định với rắn. Phải không? Bạn bị qui định, khuôn đúc, định hình trong ý niệm rằng bạn khác mọi người. Bạn có linh hồn riêng, ý niệm cơ đốc giáo và nếu bạn nhận ra bạn là nhân loại không nghi ngờ gì, bạn là thế. Nếu bạn quan sát thật kỹ, cẩn thận đào sâu không loại bỏ, bạn sẽ thấy bạn đau khổ người khác đau khổ, anh ta cãi nhau với vợ con và mọi thứ khác trong đời sống hàng ngày. Vậy ta phải làm gì? Phải không? Bạn sẽ làm gì? Bạn hành động gì? Không kết luận. Bạn hiểu chứ? Vì kết luận không phải thực tế. Bạn có thể rút ra kết luận từ thực tế nhưng kết luận không là thực tế. Phải không?
31:25 Tôi đang ở giữa biển người hình như không phản ứng gì cả. Cả tôn giáo bạn dựa trên tính cá nhân mọi lời cầu nguyện, mọi tôn thờ... Không sao hết, tôi sẽ tiếp tục. Vậy ta sẽ làm gì? Sống trong xã hội này, tôi phải làm gì? xã hội quá mục nát tôi sẽ làm gì? Dù làm gì, nó có tác động xã hội không? Bạn hiểu chứ? Nó sẽ tác động láng giềng, tác động con người không phải trên mặt trăng, mà ở Nga? Vậy tôi phải hỏi ai tạo ra xã hội này. Phải không? Các bạn có cùng nhau suy tư hay không? Ôi trời, tôi phải làm gì nếu bạn không phản ứng nếu bạn không cảm thấy gì? Vậy chúng ta hỏi, ai tạo ra xã hội mà quá mục nát, vô đạo đức, khắp thế giới đang huỷ diệt con người đang suy tàn - phải không? đang ô nhiễm cả thế giới tôi sẽ làm hay không làm gì để tác động xã hội? Bạn hiểu câu hỏi tôi chứ? Vậy tôi tự hỏi, tôi có khác xã hội không? Phải không? Ai tạo ra xã hội chúng ta đang sống đây? Phải không? Bạn tự đặt câu hỏi ấy xem hay bạn chỉ lắng nghe tôi? Bạn có đang hỏi không? Bạn trả lời thế nào, nếu bạn thực sự dùng trí óc chứ không chỉ gật đầu? Bạn trả lời sao? Không phải thần thánh.

Q: Điều gì...
34:10 K: Tôi nói một chút, nếu bạn không ngại một chút thôi. Không ngại chứ? Khi có buổi họp hỏi và đáp nếu có, bạn có thể đặt cho tôi mọi câu hỏi. Vậy ai tạo ra xã hội này? Cha tôi, cha bạn bà tôi và bà bạn. Phải không? Tất cả họ đã giúp dựng lên xã hội mục nát mà chúng ta đang sống. Vậy chúng ta là người tạo ra xã hội những kẻ xây dựng xã hội, thông qua tham vọng sợ hãi, ước muốn an toàn trong quan hệ, nghề nghiệp, quyền lực, địa vị. Phải không? Tất cả chúng ta muốn thế. Phải không? Tôi nói sự thật hay điều tưởng tượng? Vậy chúng ta là người dựng lên xã hội. Xã hội không khác chúng ta bởi vì chúng ta khát vọng, tham lam, sợ hãi chúng ta muốn địa vị, quyền lực, đặc quyền. Phải không? Chúng ta muốn mọi cái, và đôi khi thượng đế nữa. Vậy thượng đế cũng chúng ta tạo ra. Bạn có thể không đồng ý. Đừng đồng ý, hãy tìm kiếm chia sẻ. Thế giới phương tây bị tôn giáo.. đặc thù ấy nắm giữ và từ đó họ tàn phá. Không, xin lỗi, tôi không phải nói thế. Họ làm cho thượng đế và tiền bạc đi chung. Bạn có rối loạn tệ nhất, bạn muốn ai đó giúp bạn về cảm xúc, tình dục, hay tinh thần. Luôn có thánh đường, nhà thờ, đền miếu và giáo sĩ thích hợp. Tôi không nhạo báng, tôi chỉ phơi bày thực tế. Vậy tôi sẽ làm gì
37:03 khi biết tôi là nhân loại chứ không phải ông K? Bạn hiểu câu hỏi tôi chứ? Tôi là ai, con người, là cả nhân loại tôi không hỏi nhân loại về đâu con người đi về đâu vì tôi là nhân loại. Tôi hỏi bạn có thấy điều quan trọng này không. Tôi hỏi bạn có thấy chiều sâu, vẻ đẹp cái bao la, trách nhiệm của nó. E rằng bạn không thấy. Bởi nếu bạn thực sự thấy cảm nhận hoàn toàn trách nhiệm với anh em hoàn toàn trách nhiệm với láng giềng không phải bạn không quấy rầy họ không ký đầu họ, hay không bảo họ phải làm gì bạn là láng giềng, bạn là người gìn giữ anh em. Không biết bạn có thấy thế không.
38:26 Vậy tôi sẽ làm gì? Tôi không kêu bạn giúp. Tôi không bảo bạn cầu nguyện cho điều đó đấng tối cao hướng dẫn tôi - nếu có đấng tối cao. Tôi hỏi câu hỏi ấy đặt câu hỏi ấy cho chính tôi như bạn phải hỏi mình, tôi mong thế. Tôi sẽ làm gì, khi biết rằng tôi là nhân loại? Tôi là nhân loại. Tôi có thể là nam, hay nữ, thấp, cao, nâu hay bất cứ màu gì, màu không quan trọng. Điều quan trọng là, cái ở trong đầu này. Vậy tôi sẽ làm gì? Dù tôi làm gì, nó sẽ tác động xã hội, là chính tôi. Bạn hiểu chứ? Xã hội là tôi. Tôi tách mình ra khỏi xã hội nhưng thực tế là xã hội được đúc kết bởi con người. Và con người với ước muốn an toàn an toàn vĩnh viễn, thông qua của cải thông qua lý lẽ, thông qua công thức, v.v.. v.v.., v.v.. - họ làm mọi thứ. Phải không? Họ xây nhà thờ, họ xây chùa chiền họ xây đền miếu, không chỉ trong xứ này mà, bất hạnh thay, họ còn đem chúng vào châu Mỹ. Vậy tôi sẽ làm gì? Tôi không rời xã hội tôi không tách khỏi nhân loại nên dù làm gì cũng có trách nhiệm và ý nghĩa to lớn. Phải không? To lớn. Vậy trách nhiệm tôi là gì? Phải không? Bạn trả lời sao? Đừng ngồi đó và nhìn tôi. Trả lời trước tiên của tôi là, ta hiểu hành động là gì? Phải không? Tôi muốn làm gì đó, không chỉ là con người tôi muốn tác động xã hội tôi muốn thay đổi xã hội tôi muốn dừng sự thoái hóa đang xảy ra đó. Bạn biết điều gì xảy ra trên thế giới. Tôi sẽ không đào sâu nữa. Vậy tôi sẽ hành động gì đây?
42:04 Trước khi đặt câu hỏi ấy, hay đang đặt câu hỏi ấy, tôi phải tìm hiểu hành động là gì. Bạn nói xem, hành động là gì? Làm. Làm theo khuôn mẫu không phải là hành động gì hết phải không? - vì bạn lặp lại và lặp lại là thành phần của an toàn. Và lặp lại ấy cho ta cảm giác hạnh phúc ổn định, chắc chắn. Vậy hành động dựa trên ghi nhớ kiến thức kinh nghiệm cũ, v.v.., phải không? Hành động là gì? Làm là gì? Không phải tôi sẽ làm, hay đã làm - làm ngay. Bạn hiểu câu hỏi không? Không à? Các bạn được giáo dục rất tốt, phải không? BA, MA, kỹ sư, PhD, v.v.. và MAD và v.v.. Bạn được giáo dục rất tốt, và có thể bạn chưa hề tự đặt câu hỏi ấy: tôi sẽ làm gì, khi nhận ra tôi là cả nhân loại và trách nhiệm, tính trọng đại? Nên tôi nói... chúng ta hỏi hành động là gì? Làm, không phải trong tương lai, đó không phải hành động không phải tôi đã làm, đó là quá khứ. Vậy hành động không có quá khứ hay tương lai là gì? Tìm hiểu xem, đó là câu hỏi cực kỳ quan trọng. Nếu dựa trên quá khứ đó không phải hành động đó là lặp lại, thay đổi, biến đổi đôi chút nhưng vẫn là lặp lại. Phải không? Lạy trời, bạn được dạy ở đâu?
45:08 Vậy có chăng hành động tôi đặt câu hỏi thật nghiêm chỉnh có chăng hành động không lệ thuộc quá khứ hay không theo khuôn mẫu tương lai? Bạn hiểu chứ? Hay - khá là khó khăn bởi vì hay không hành động gì hết. Chúng ta sẽ phải tìm hiểu chậm hơn. Bạn có muốn nghe mọi lời ba hoa này? Hay bạn muốn ngồi im lặng và thiền định? Không biết cái gì bạn gọi là thiền. Đó là một trong những từ được bàn tán khắp mọi nơi. Bạn đến một làng nhỏ ở California và họ bàn về thiền định. Tôi nói, 'Bạn hiểu từ ấy là gì?' Họ không biết nhưng chúng ta sẽ thiền định. Giờ tôi sẽ không đào sâu.
46:39 Vậy hành động không lệ thuộc thời gian. Bạn hiểu không? Không, cẩn thận Lạy trời, đừng đồng ý lời tôi nói. Có chăng hành động không có nguyên nhân, tư lợi không có phần thưởng? Bạn hiểu câu hỏi chứ? Tất cả hàm ý thời gian. Phải không? Tôi sẽ được thưởng vì công việc tốt Tôi sẽ được thưởng vì cầu xin cái tủ lạnh tại sao không, nó cũng tốt như thượng đế, còn thực hơn thực tế hơn thượng đế. Vậy có chăng hành động - điều này đòi hỏi dùng trí óc thực sự, không phải cảm xúc không dựa trên tư lợi hay kết luận về việc bạn đang làm? Vậy bạn phải tìm xem thời gian là gì. Bạn hiểu chứ? Vì ta hành xử trong thời gian. Tôi làm bạn chán ư? Vui lòng nói xem tôi có làm bạn chán không?
48:28 Q: Thưa không.

K: Tôi biết thế. Lời đáp chắc chắn. Bạn không chán. Nhưng tôi thực sự làm bạn chán chứ? Vậy bạn phải nhìn vào bản chất thời gian. Phải không? Thời gian là gì? Không dựa vào mặt trời mọc lặn nó có qui luật riêng, trăng non trên bầu trời dìu dịu và trăng tròn tôi ngắm hôm nọ mọc lên ngoài biển. Ánh sáng diệu kỳ. Mặt trời mọc và sao đêm tất cả là một phần của thời gian. Và cũng có thời gian từ tuổi thơ bé bỏng lớn lên thành người, cần nhiều thời gian hai mươi năm, ba mươi năm, chín mươi năm. Và đó cũng là thời gian. Ta sống với thời gian; buổi sáng bạn phải thức dậy vào giờ nào đó, nấu ăn và v.v.. Vậy ta sống, hành xử, làm việc trong vòng thời gian. Thời gian vô cùng quan trọng với chúng ta. Có buổi họp ở đây lúc 5 giờ 30 và bạn phải sắp xếp mọi thứ để đến đây lúc 5 giờ 30. Người nói cũng thế. Vậy ta sống trong thời gian. Không phải thời gian của nhà khoa học nó phức tạp lắm - sẽ không đào sâu nữa. Ta sống bằng thời gian nhưng cũng có thời gian vật lý và thời gian tâm lý. Phải không? Tức, tôi là, tôi sẽ là. Tôi ganh tị, bất an, tham vọng, muốn thỏa mãn trèo lên thang và v.v.., trèo lên thang bạn cần thời gian từng bước để lên tới đỉnh. Phải không? Vậy có thời gian tâm lý và vật lý. Rõ không? Đừng đồng ý. Bạn không đồng ý với tôi, đó là thực tế. Bạn không quen loại suy tư này đó là vấn đề. Bạn không muốn chia sẻ gì với ai hết.
51:56 Vậy ta kẹt trong thời gian ư? Bạn hiểu chứ? Tôi tham lam, nhưng cho tôi ít thời gian tôi sẽ không tham lam; cho tôi ít thời gian để không bạo lực. Phải không? Vậy ta dùng thời gian như phương tiện thưởng phạt. Phải không? Bạn có thấy thế không? Bạn có đọc báo chứ? Ở đó họ thông tin mọi điều xảy ra theo họ biên tập và bạn hấp thu mọi cái được đọc trên báo. Nhưng ở đây bạn không hấp thu bạn thực sự suy tư. Và nếu bạn không muốn suy tư hãy đứng lên và đi về thì tốt hơn. Nhưng nếu bạn muốn suy tư, tìm hiểu bạn không chỉ phải dùng trí óc cực kỳ sống động nếu muốn tiền, bạn làm hùng hục để có. Nếu muốn địa vị, quyền lực trời ạ, nhìn xem họ làm việc phờ phạc. Và nếu bạn muốn tìm xem có chăng hành động phi thời gian - bạn hiểu câu hỏi chứ? không dựa vào thời gian như quá khứ, hiện tại, tương lai. Tách khỏi vật lý, vậy thời gian là gì? Thời gian hàm chứa quá khứ. Phải không? Mọi kiến thức khoa học gia đạt được từng bước, từng kinh nghiệm thử nghiệm không thất bại - theo kịp chứ? ngày càng góp thêm vào điều họ đã biết. Phải không? Bạn hiểu điều tôi nói không? Tốt.
54:43 Vậy thời gian là quá khứ là hiện tại là tương lai. Chúng ta kẹt trong vòng tròn ấy. Tôi nhớ kinh nghiệm, thời đáng yêu đã qua đó là ký ức. Rồi cái ngày khủng khiếp kia, tôi ghi khắc nó. Vậy trí óc chúng ta đầy ghi nhớ quá khứ hiện tại và tương lai. Vậy tương lai là tôi hiện là. Phải không? Phải không ạ? Xin đừng đồng ý, vì chúa, đừng đồng ý. Nếu bạn không hiểu, không sao cả nhưng vì bạn mang theo mọi rắc rối đến đây đó là phí tiền bạc và năng lực nếu bạn không lắng nghe nếu bạn không nắm ý nghĩa thực bên trong mọi điều này bạn đang phí thời gian, năng lực, tiền bạc. Vậy thời gian là quá khứ, hiện tại, tương lai. Nhà khoa học có thể nói điều gì khác tôi đã thảo luận điều này với họ họ muốn mọi thứ vận hành phức tạp để đưa đến kết luận riêng.
56:36 Quá khứ là thời gian mọi ghi nhớ, mọi kiến thức, kinh nghiệm mọi đớn đau, lo âu, cô đơn, nản lòng bất an - mọi cái đó là quá khứ. Và nó hành động trong hiện tại. Phải không? Thay đổi, biến cải một ít nhưng cả quá khứ đang hành động. Điều gì bạn nghĩ 10 năm trước thay đổi đôi chút, vẫn đang diễn ra. Bạn tin thượng đế đến nổi niềm tin ấy cho bạn an ổn nào đó và ngày mai bạn vẫn tin thượng đế dù nó có là ảo tưởng hay tưởng tượng hay vô lý. Vậy quá khứ biến đổi trong hiện tại trở thành tương lai. Phải không, rõ chứ? Rất đơn giản. Vậy tương lai là hiện giờ. Không à? Vì bạn đang là gì, ngày mai bạn sẽ là thế trừ khi bạn thay đổi tận gốc rễ. Bạn hiểu lời tôi chứ? Bạn buồn ngủ. Bạn muốn đi ngủ à? Có lẽ bạn chưa hề nghĩ đến mọi việc này bạn chưa hề tìm hiểu nó bạn chưa hề đem vấn đề ra tìm hiểu chưa hề dành thời gian, một ít thời gian trong ngày để nói, lạy trời, mọi thứ này là gì đời sống là gì ý nghĩa của lối sống vô lý này là gì? Vậy bạn có thể để 10 phút dành cả chú ý, tâm hồn để tìm hiểu. Không chỉ hành động trí óc, ngôn từ mà dành cả con người bạn cho điều ấy. Bạn sẽ tìm hiểu thật nhanh chóng cho mình. Rồi thì không thượng đế, giáo sĩ, quốc gia địa vị, quyền lực, và mọi thứ ấy biến mất hoàn toàn chúng vô nghĩa.
59:35 Vậy tương lai là hiện giờ. Bạn hiểu chứ? Vì tôi là cái hiện giờ. Tôi tham lam, ganh tị, tôi có vài kẻ thù không phải tôi, ví dụ tôi có kẻ thù, đó là đất nước tôi, thượng đế tôi đạo sư tôi giỏi hơn đạo sư bạn và mọi thứ vô nghĩa đó. Vậy nếu bạn có thể để hết sang bên ý kiến, phán đoán, đánh giá và giáp mặt thực tế rằng hiện giờ bạn là cả hai triệu năm: sợ hãi, cô đơn, nản lòng, lo âu, bất an. Hôm nay, hiện giờ bạn là thế. Ngày mai bạn cũng y thế biến cải đôi chút, nhưng bạn cũng sẽ y như thế. Vậy tương lai là hiện giờ. Không biết bạn có thấy thế.
1:00:57 Vậy thì có câu hỏi đây: thay đổi là gì? Bạn hiểu không? Nếu tôi đang tham lam, hay nổi giận tôi ganh ghét, đố kỵ tôi có quá nhiều tổn thương nếu không thay đổi tận gốc rễ ngay ngày mai tôi cũng sẽ y như thế. Nó hợp lý, đúng mực, nên tôi tự hỏi thay đổi là gì? Bạn hiểu chứ? Có việc thay đổi thế không? Bạn hiểu hết không? ít nhất vài bạn chứ? Chúng ta dùng từ 'biến đổi', tức thay đổi hình dạng: tôi thế này nhưng tôi sẽ biến thành thế kia cũng vẫn cái khung ấy. Phải không? Yêu thương...từ 'yêu thương' với bạn nghĩa gì? Bạn có từng hỏi vậy chưa? Yêu thương thượng đế, yêu thương hình ảnh, văn chương Tôi yêu vợ, cái này đáng nghi lắm. Tôi yêu văn chương v.v.. Từ ấy nghĩa gì với mỗi chúng ta? Bạn muốn chờ trả lời, muốn có thời gian? Hay tôi sẽ tiếp tục? Bạn hiểu chứ? Bạn muốn trả lời câu hỏi ấy, yêu thương là gì hay bạn muốn tôi, người nói, sẽ đào sâu? Để người nói đào sâu thì dễ hơn! Đó là câu hỏi quan trọng, rất yêu thương là gì? Bạn sẽ tìm hiểu cách nào? Làm sao bạn tìm hiểu cho mình sự thật của vấn đề không phải giá trị viển vông, bạn biết mọi lộn xộn tôi không cần phải... Vậy yêu thương là gì, không phải cảm xúc không phải đáp ứng tính dục không phải điều hư cấu - bạn biết mọi lộn xộn. Vậy với bạn yêu thương là gì?
1:04:34 Q: Im lặng.

K: Im lặng. Đó là yêu thương à? Im lặng. Khi bạn đánh vợ, hay chọc ghẹo cô ta hay làm gì đó với cô ấy, bạn có im lặng? Điều gì cũng hợp với xứ này. Phải không? Mọi vị thánh, mọi đạo sư những công nhân kỳ diệu cuối cùng, và mọi thứ bạn hấp thu mọi thứ. Phải không? Ai đó viết sách, và bạn nói 'Vâng, tôi đồng ý thế'. Ai đó đến và cãi lại điều đó, và bạn nói 'Vâng, tôi cũng đồng ý thế'. Và bạn trục xuất Phật khỏi xứ này. Hay bạn nói, 'Vâng, ông ấy người mình'. Vậy trí óc bạn có thể hấp thu rác rưởi đồng ý với điều gì có vẻ đúng. Thực sự bạn không làm thế, nếu đối mặt thực tế ư? Không vậy chứ? Trí óc có thể hấp thu mọi điều nhân danh tôn giáo. Toàn rác rưởi. và điều gì cực kỳ chân thật. Và sự pha trộn ấy, hỗn hợp ấy là cuộc đời bạn. Phải không?
1:06:38 Vậy, tôi phải dừng. Vậy yêu thương là gì? Tôi phải dừng thôi. Chúng ta sẽ đào sâu điều này cả Thứ tư hay ngày mai, hay Thứ bảy kế. Phải không? Được chứ? Bạn không phiền chứ?
1:07:13 Q: Ngày mai.

K: Bạn thích thế à? Tại sao? Đừng vui vẻ thế. Tại sao bạn muốn ngày mai? Thích hợp cho bạn, phải không?
1:07:39 Q: Ngày mai là thích hợp.
1:07:41 K: Ngày mai là Chủ nhật, đúng không? Và vậy là thích hợp cho bạn. Giả sử lại không thích hợp cho tôi? (Cười) Các bạn, bạn không nghiêm túc. Việc xảy ra. Bạn thấy chứ? Vậy, chúng ta nên dừng lại và Narayan sẽ thông báo tôi có nói ngày mai không hay Thứ tư. Thế tốt chứ?
1:08:24 Q: Vâng, để anh ta thông báo. Chúng tôi sẽ đợi thông báo của anh ấy.
1:08:38 K: Tạm biệt.