Krishnamurti Subtitles home


NY71T2 - Bạn là cái bạn nghĩ
Buổi Nói Chuyện thứ 2
New York, USA
18 tháng Tư 1971



0:25 Krishnamurti: Hôm qua chúng ta xem xét sự quan trọng của quan hệ, và chúng ta luôn sống trong quá khứ thế nào, và tìm xem có thể thay đổi tận gốc lối bạn sống.
1:04 Và chúng ta sẽ cùng nhau xem xét vấn đề gì ẩn giấu trong nhận thức, những tầng sâu của trí óc, được gọi chung là vô thức. Bởi chúng ta quan tâm tạo ra trong chính mình và vậy trong xã hội, cuộc cách mạng tận gốc. Cách mạng vật lý, bạn chủ trương khắp thế giới hiện nay, không tạo ra thay đổi cơ bản trong con người.
2:12 Và dù nó cần thiết, xã hội hư hoại đó, như đây và châu Âu và Ấn độ và nơi khác, phải có thay đổi nền tảng trong chính cơ cấu xã hội. Và nếu con người còn hư hỏng chính hắn, hoạt động hắn, hắn sẽ đánh bại bất kể cơ cấu gì, dù hoàn hảo thế nào, vì vậy hắn thay đổi là cơ bản tuyệt đối khẩn thiết.
3:01 Và thay đổi có được tạo ra qua tiến trình thời gian, qua dần dần đạt được, qua thay đổi từ từ, hay thay đổi chỉ xảy ra tức thì? Và đó là cái chúng ta sẽ cùng xem xét.
3:37 Bạn thấy phải có thay đổi trong chính bạn. Càng nhạy bén, bạn càng lanh lợi và thông minh, bạn nhận biết phải có thay đổi sâu sắc, bền vững, sống động. Và tích chứa nhận thức là nhận thức, hai cái không phân chia. Cái được in sâu, cái ở trong nhận thức hình thành nhận thức. Và để tạo ra thay đổi trong nhận thức, cả hiển và ẩn, nó có lệ thuộc phân tích, nó có lệ thuộc thời gian, có lệ thuộc áp lực hoàn cảnh, hay thay đổi xảy ra hoàn toàn độc lập với áp lực, với căng thẳng, với ép buộc?
5:24 Bạn biết, đây sẽ hơi khó, để đi sâu vấn đề bởi nó quá phức tạp, và mong cả chúng ta sẽ có thể chia sẻ điều được nói. Cả việc này không biết bắt đầu từ đâu, phải không? Bạn xem, trừ khi bạn đi sâu vấn đề rất nghiêm túc, thực sự chịu khó, thật thích thú, với nhiệt tâm, tôi e bạn không thể đi thật xa. Xa nghĩa không phải thời gian hay không gian mà thật sâu trong bạn. Bạn cần thật nhiều nhiệt tâm, năng lực lớn lao, và đa số chúng ta phí năng lực trong xung đột, và khi chúng ta xem xét toàn bộ vấn đề cuộc sống bạn cần năng lực. Và năng lực đến với khả năng thay đổi. Nếu không có khả năng thay đổi thì năng lực hao phí.
7:24 Chúng ta nghĩ mình không thể thay đổi, chúng ta chấp nhận việc y vậy và do đó thành khá mất tinh thần, chán nản, và bất định và rối loạn. Có thể thay đổi tận gốc, và đó là cái chúng ta sẽ xem xét. Và nếu bạn không theo dõi kỹ lời người nói, nhưng dùng lời hắn hay mấy chữ đó như tấm gương để quan sát bạn và tìm tòi với nhiệt tâm, với thích thú, với sức sống và rất nhiều năng lực, thì chắc chúng ta có thể đến điểm nơi nó sẽ hiển nhiên không có loại cố gắng nào, không có loại thôi thúc nào, thay đổi tận gốc xảy ra.
8:58 Như chúng ta nói hôm qua, không chỉ có kiến thức bên ngoài về mình, mà cũng có tích chứa sâu, ẩn kín của nhận thức. Và làm sao bạn xem xét nó? Làm sao bạn phơi bày toàn bộ tích chứa nó? Nó được làm từng chút, chậm, từ từ, hay nó được phơi bày toàn thể và được hiểu tức thì, và do vậy cả tiến trình phân tích chấm dứt?
10:04 Giờ chúng ta sẽ tìm hiểu vấn đề phân tích. Với tôi, với người nói, phân tích là chối bỏ hành động, hành động là luôn trong hiện tại, hiện tại chủ động. Hành động không nghĩa 'đã làm', hay 'sẽ làm', mà đang làm. Phân tích ngăn cản hành động chủ động ở hiện tại, bởi phân tích vướng thời gian, lột dần, như nó là, từng lớp, và xem xét mỗi lớp, phân tích tích chứa mỗi lớp. Và nếu phân tích không hoàn hảo, đầy đủ, thực, thì phân tích ấy không hoàn toàn, phải bỏ lại kiến thức không hoàn toàn. Và phân tích kế tiếp bật ra từ cái không hoàn toàn. Chúng ta theo kịp hết?
12:06 Nào, tôi xem xét tôi, phân tích tôi, và nếu phân tích không hoàn toàn, thực, thì cái tôi phân tích thành kiến thức với nó tôi tiến hành phân tích lớp kế. Và vậy, trong tiến trình ấy mỗi phân tích thành không hoàn toàn và dẫn đến xung đột thêm, và vậy đến không hành động. Tôi sẽ tiếp chứ? Và trong phân tích có người phân tích và vật, dù người phân tích là chuyên nghiệp, hay chính bạn, người thường, có nhị nguyên, người phân tích phân tích, phân tích gì đó hắn nghĩ là khác hắn. Và người phân tích, hắn là gì? Hắn là quá khứ, hắn là kiến thức tích luỹ của mọi cái hắn phân tích. Và với kiến thức ấy, là quá khứ, hắn phân tích hiện tại.
14:05 Vậy, trong tiến trình ấy có xung đột, có tranh đấu để tuân theo hay ép buộc cái hắn phân tích. Và trong phân tích, có cả tiến trình của nằm mơ. Không biết bạn có tìm hiểu mọi cái này trong bạn, hay có lẽ bạn đọc sách của ai khác, là bất hạnh nhất, bởi rồi bạn chỉ lặp lại lời người khác nói, dù là chuyên gia, dù họ nổi tiếng thế nào. Nhưng nếu bạn không đọc mấy sách ấy, như người nói không, bởi chúng khá chán, rồi bạn phải tìm kiếm chính bạn, rồi nó thành vô cùng lôi cuốn, vô cùng nguyên bản, vô cùng trực tiếp và thực.
15:30 Trong tiến trình phân tích có thế giới nằm mơ, và chúng ta chấp nhận mơ như cần thiết, bởi chuyên gia nói, bạn phải mơ, ngược lại bạn phát điên, và có vài sự thật trong đó. Và mơ là gì? Bởi chúng ta tìm hiểu mọi cái, bởi chúng ta cố tìm xem có thể thay đổi tận gốc. Khi có quá nhiều rối loạn, quá nhiều khổ sở, hận thù như thế trên thế gian, và bạo tàn, nơi không có tình thương, bạn phải, nếu bạn nghiêm túc, tìm hiểu mọi cái. Và chúng ta tìm không chỉ vì giải trí tri thức mà thực sự cố tìm xem có thể thay đổi. Và khi bạn thấy khả năng thay đổi, gì gì chúng ta là, dù nông cạn, dù hời hợt, lặp lại, bắt chước, nếu chúng ta thấy có khả năng thay đổi tận gốc thì chúng ta có năng lực để thay đổi. Và nếu nói không thể, thì năng lực ấy tiêu tan.
17:34 Vậy chúng ta tìm hiểu vấn đề này, xem phân tích có tạo ra thay đổi tận gốc, hay chỉ là giải trí tri thức, loại bỏ hành động? Như chúng ta nói, phân tích hàm ý đi vào thế giới mộng mơ. Và mơ là gì? Làm sao mơ có mặt? Không biết bạn có tìm hiểu nó. Nếu có, bạn sẽ thấy mơ là tiếp nối của sống hàng ngày. Cái bạn làm suốt ngày mọi sai lầm, hư hỏng, thù hận, thú vui thoáng qua, tham vọng, tội lỗi, v.v.. mọi cái đó tiếp tục trong thế giới mơ, chỉ như biểu tượng, như hình và ảnh. Và hình và ảnh ấy phải được diễn dịch, và cả ồn ào và phi thực của mọi cái đó thành thực.
19:58 Bạn không hề hỏi tại sao bạn phải mơ. Bạn chấp nhận mơ như nền tảng, một phần cuộc sống. Giờ chúng ta tự hỏi, nếu bạn hỏi, với tôi, tại sao bạn mơ? Có thể nào khi bạn đi ngủ có trí óc hoàn toàn im lặng? Bởi chỉ trong trạng thái im lặng ấy nó tự làm mới, nó tự làm trống rỗng tích chứa để nó được tươi, trẻ, quả quyết, không rối loạn.
21:03 Và nếu mơ là tiếp nối của sống hàng ngày, của rối loạn, lo âu hàng ngày, khao khát an toàn, bám víu, thì hiển nhiên mơ trong dạng biểu tượng phải xảy ra. Đó rõ, phải không? Vậy, khi bạn hỏi tại sao bạn phải mơ, tế bào não có thể im lặng, không đem theo mọi công việc ban ngày.
22:07 Để tìm ra nó, qua thực nghiệm, không phải chấp nhận lời người nói và vì Chúa đừng bao giờ làm thế, bởi chúng ta cùng chia sẻ, cùng tìm tòi. Để tìm ra qua thực nghiệm, bạn có thể kiểm tra nó bằng cách nhận biết toàn thể suốt ngày, nhìn suy nghĩ, thôi thúc, nói năng, cách bạn đi đứng và nói chuyện. Khi bạn nhận biết vậy, có điềm báo của vô thức, của tầng sâu, bởi rồi bạn phơi bày, mời gọi thôi thúc ẩn kín, lo âu, mọi thứ, tích chứa vô thức mở ra. Vậy khi bạn đi ngủ, thì bạn sẽ thấy trí óc, gồm cả não, cực kỳ lặng yên, thực sự nghỉ ngơi bởi bạn chấm dứt việc bạn làm suốt ngày.
24:01 Tức là, không biết bạn có từng làm nó, nếu bạn đánh giá ban ngày khi bạn đi ngủ, nằm xuống. Bạn không làm vậy, xem xét cả ngày, đánh giá? Nói, lẽ ra nên làm này, lẽ ra không nên làm kia, nên nói thế, tôi muốn tôi không nói vậy. Tức là, khi bạn đánh giá việc xảy ra cả ngày, bạn cố xếp trật tự, xin để ý đôi chút, bạn cố tạo ra trật tự trước khi đi ngủ. Và nếu bạn không xếp trật tự trước khi đi ngủ, não cố xếp trật tự khi bạn ngủ. Bởi não chỉ hoạt động hoàn hảo trong trật tự, không trong vô trật tự. Nó hoạt động hữu hiệu nhất khi có trật tự hoàn toàn, dù trật tự ấy là loạn thần kinh hay có lý. Bạn theo kịp hết chứ? Bởi trong loạn thần kinh, mất cân bằng, có trật tự, và não chấp nhận trật tự ấy.
26:10 Và nếu bạn đánh giá mọi việc xảy ra cả ngày, trước khi đi ngủ, thì bạn đang cố tạo ra trật tự, và vì vậy não không cần đem đến trật tự khi bạn ngủ, bạn đã làm nó suốt ngày. Và nếu bạn đem đến trật tự ấy mỗi phút suốt ngày, tức là, nếu bạn nhận biết mọi việc xảy ra, bên trong lẫn bên ngoài. Kịp không? Bên ngoài trong nghĩa, vô trật tự quanh bạn, tàn ác, thờ ơ, nhẫn tâm, dơ, bẩn, cãi nhau, chính trị gia và mánh khoé họ, bạn biết, mọi thứ xảy ra. Và quan hệ với chồng, vợ, với gái hay trai, nhận biết hết nó cả ngày, không chỉnh sửa nó, chỉ nhận biết nó. Lúc cố sửa nó, bạn cố đem đến vô trật tự, nhưng nếu chỉ quan sát cái đang là, thì đang là, là trật tự.
27:52 Chỉ khi bạn cố thay đổi đang là, thì có vô trật tự, bởi bạn muốn thay đổi theo kiến thức bạn đạt được. Kiến thức ấy là quá khứ và bạn cố thay đổi đang là, cái không phải quá khứ, theo cái bạn đã học. Vì vậy có mâu thuẫn, vì vậy có méo mó, vì vậy có vô trật tự.
28:31 Mong bạn đang làm cực nhọc như người nói. Xin được cởi áo khoát.
29:02 Vậy, suốt ngày, nếu bạn nhận biết lối bạn suy nghĩ, thôi thúc, đạo đức giả, nói hai lời, làm một việc, nói một việc, nghĩ một việc, lừa dối, mặt nạ bạn đeo, nhiều loại lừa gạt bạn có sẵn trên tay, nếu bạn nhận biết mọi thứ cả ngày, bạn không cần đánh giá khi đi ngủ, bạn đem đến trật tự mỗi phút. Vậy khi bạn đi ngủ bạn sẽ thấy tế bào não, đã ghi và lưu giữ quá khứ trở nên im lặng hoàn toàn và rồi giấc ngủ thành gì đó hoàn toàn khác. Trong giấc ngủ ấy, trí óc, khi chúng ta dùng chữ trí óc, chúng ta gồm trong đó não, toàn bộ hệ thần kinh, yêu mến, mọi cấu trúc con người là trí óc. Khi dùng chữ ấy, là nghĩa mọi cái đó, không phải gì tách biệt. Trong đó gồm tri thức, tâm hồn, toàn bộ hệ thần kinh. Khi bạn đi ngủ thì, tiến trình phân tích chấm dứt hoàn toàn. Rồi khi thức dậy bạn thấy việc chính xác y vậy, không diễn dịch chúng hay muốn thay đổi chúng.
31:59 Vậy phân tích, với người nói, ngăn cản hành động. Và hành động tuyệt đối cơ bản, bây giờ, để tạo ra thay đổi tận gốc. Vậy phân tích không phải cách. Đừng chấp nhận lời người nói, mà quan sát nó cho bạn, học về nó, không từ tôi, mà học bởi nhìn mọi hàm chứa của phân tích: thời gian, người phân tích và vật phân tích, người phân tích là vật phân tích và mỗi phân tích phải hoàn toàn ngược lại nó méo mó phân tích kế. Vậy thấy cả tiến trình phân tích dù phân tích nội quan hay tri thức, là hoàn toàn sai. Nó không phải lối ra. Có thể cần thiết cho người hơi hay quá mất cân bằng, và có lẽ đa số chúng ta mất cân bằng. Vậy, đó không phải lối ra.
33:56 Vậy chúng ta phải tìm lối quan sát toàn bộ tích chứa nhận thức mà không người phân tích. Kịp không? Bạn biết, rất thú vị nếu bạn đi sâu nó, bởi rồi bạn ném hết mọi thứ con người đã nói. Không, xin đừng cười. Bởi rồi bạn đứng một mình, rồi bạn tìm cho chính bạn. Nó sẽ đích thực, thật, đúng, không lệ thuộc giáo sư, nhà phân tâm, phân tích nào, và v.v.., v.v..
35:01 Vậy bạn phải tìm lối quan sát mà không phân tích. Tôi sẽ đi sâu nó. Mong bạn không phiền tôi làm mọi việc này, phải không?
35:22 Cử toạ: Không.
35:24 K: Đây không phải trị liệu nhóm. Đây không phải xưng tội mở. Đây không phải người nói phân tích bạn hay làm bạn thay đổi hay thành người tuyệt vời, bạn phải tự làm nó. Và như hầu hết chúng ta là con người cũ hay cũ hai lần, sẽ rất khó khăn để dẹp hết mọi thứ áp đặt lên trí óc bởi chuyên gia, dù chuyên gia tôn giáo hay chuyên gia khoa học. Chúng ta phải tìm cho chính mình.
36:22 Và nếu phân tích không là cách, và nó không, theo như người nói quan tâm, bởi hắn giải thích nó hợp lý, rồi làm sao bạn xem xét hay quan sát toàn bộ tích chứa nhận thức? Và toàn bộ tích chứa là gì? Tích chứa nhận thức là gì? Xin đừng lặp lại lời người khác nói. Cả tích chứa là gì? Bạn có từng nhìn nó, có từng xem xét nó? Nếu có, nó không là nhiều loại sự cố, biến cố được ghi, thích thú hay không thích, nhiều loại niềm tin, truyền thống, nhiều loại hồi ức ký ức cá nhân, và ký ức gia đình, nòi giống, văn hoá trong đó bạn được nuôi lớn, mọi cái đó là tích chứa, phải không? Được sinh ra ở Ấn như Ấn giáo, Bà la môn và v.v.. với mọi truyền thống và mê tín, với chủ nghĩa giáo điều, niềm tin, mọi văn hoá ấy của hàng ngàn năm được lưu giữ. Và sự cố xảy ra mỗi ngày, ký ức, nhiều loại đớn đau, bất hạnh, biến cố, mắng mỏ, thảy đó được ghi lại. Và tích chứa mọi cái đó là nhận thức tôi, như nhận thức bạn. Bạn như Công giáo, Tin lành, sống ở thế giới phương Tây với tìm kiếm thêm và thêm và thêm, thế giới của thú vui lớn, giải trí, giàu có, ồn ào không ngừng của truyền hình, tranh ảnh, bạo tàn, mọi cái là bạn, đó là tích chứa bạn.
40:25 Làm sao mọi cái được phơi bày, và khi phơi bày nó, mỗi sự cố có được xem xét, mỗi biến cố, mỗi truyền thống, mỗi tổn thương, mỗi đau đớn, từng cái, hay nó được nhìn toàn thể? Bạn theo kịp hết? Nếu nó được xem xét từng chút, từng cái, bạn đi vào thế giới của phân tích, và rồi không có chấm dứt, bạn sẽ chết khi phân tích, và trả rất nhiều tiền cho người phân tích, nếu đó bạn thích. Hay nó sẽ được nhìn toàn thể?
41:40 Chúng ta sẽ tìm làm sao nhìn nhiều loại mảnh vụn ấy, là tích chứa nhận thức, toàn thể, không phân tích. Chúng ta có truyền đạt nhau?
42:03 A: Vâng.
42:08 K: Vậy chúng ta sẽ tìm làm sao quan sát trong đó không có phân tích gì. Tức là, chúng ta nhìn mọi việc, cây cối, mây trời, vợ và chồng, gái hay trai, mọi thứ như người quan sát và vật quan sát. Đúng không? Xin để ý đôi chút việc này. Bạn quan sát giận, tham hay ganh tị, gì gì, như người quan sát nhìn tham. Người quan sát là tham, nhưng bạn tách người quan sát ra bởi trí óc bị qui định với tiến trình phân tích, vì vậy bạn luôn nhìn cây cối, mây trời, mọi vật trong đời như người quan sát và vật quan sát. Bạn có để ý nó? Bạn nhìn vợ qua hình ảnh bạn có về cô ta. Hình ảnh ấy là người quan sát, hình ảnh là quá khứ, hình ảnh ấy được hợp thành qua thời gian. Và người quan sát là thời gian, là quá khứ, là kiến thức tích luỹ của nhiều loại sự cố và tai nạn và biến cố, kinh nghiệm và v.v.. người quan sát ấy là quá khứ, và hắn nhìn vật được quan sát như thể hắn không phải nó, mà tách biệt nó.
44:42 Giờ, bạn có thể nhìn mà không người quan sát? Tức là, bạn có thể nhìn cây - xin lắng nghe này - có thể nhìn cây mà không quá khứ như người quan sát? Tức là, khi có người quan sát thì có khoảng cách giữa người quan sát và vật, cây. Khoảng cách là thời gian, bởi có cách xa. Thời gian ấy là đặc tính của người quan sát, hắn là quá khứ, là kiến thức tích luỹ, hắn nói, đó là cây, hay đó là hình ảnh vợ tôi. Giờ, bạn có thể quan sát mà không người quan sát?
46:10 Tức là, bạn có thể nhìn, không chỉ cây mà vợ hay chồng, mà không hình ảnh? Nó đòi hỏi kỷ luật lớn lao. Tôi sẽ cho bạn xem gì đó, là, kỷ luật nói chung hàm ý tuân theo, rèn luyện, bắt chước, xung đột giữa đang là và sẽ là. Và vậy trong kỷ luật có xung đột: đàn áp, đánh bại, vận dụng ý chí, v.v.., đều hàm ý trong chữ ấy. Nhưng chữ ấy nghĩa học hỏi, không phải tuân theo, không phải áp chế, mà học hỏi. Và đặc tính trí óc học hỏi có trật tự riêng, là kỷ luật. Chúng ta đang học quan sát không người quan sát, không quá khứ, không hình ảnh. Khi bạn quan sát cái 'đang là,' cái thực sự hiện là, là vật sống, không phải cái được xem như vật chết, như có thể nhận biết bởi sự kiện cũ, bởi kiến thức cũ.
48:33 Hãy làm thật đơn giản hơn. Bạn nói gì với tôi nó làm tổn thương tôi và tổn thương, nổi đau tổn thương ấy được ghi lại. Ký ức về nó tiếp tục và khi có nổi đau lớn hơn nó lại được ghi lại. Vậy, tổn thương được mạnh thêm từ bé tiếp tục. Ngược lại khi có nổi đau, bạn nói gì làm đau đớn tôi, quan sát nó hoàn toàn để không ghi lại như tổn thương. Kịp không? Lúc bạn ghi lại nó như tổn thương, ghi lại ấy tiếp tục, và cả phần đời còn lại bạn bị tổn thương, bởi bạn thêm vào tổn thương ấy. Ngược lại nếu bạn quan sát nổi đau, và quan sát nổi đau hoàn toàn mà không ghi lại, là chú tâm trọn vẹn vào lúc đớn đau. Bạn có làm thế?
50:50 Nào, khi bạn ra ngoài đi dạo, khi bạn bước trên phố có đủ loại tiếng ồn, đủ thứ hò hét, thô lỗ, bạo tàn, nó rót vào tiếng ồn, đó rất phá hoại. Bạn càng nhạy bén, nó càng nhiều phá hoại, nó tổn thương cơ thể. Và bạn chống lại tổn thương và vì vậy bạn xây bức tường. Và khi xây tường bạn cô lập bạn, và vì vậy bạn làm mạnh thêm cô lập, bạn sẽ càng thêm tổn thương, trong khi nếu bạn quan sát tiếng ồn ấy, chú tâm đến tiếng ồn ấy, thì bạn sẽ thấy cơ thể không hề bị tổn thương.
52:12 Nào, nếu bạn hiểu nguyên tắc duy nhất cơ bản này có thể bạn sẽ hiểu gì đó bao la, rằng nơi có người quan sát tách biệt hắn với vật hắn quan sát, tất phải có xung đột. Làm gì bạn muốn, hễ còn có phân chia giữa người quan sát và vật quan sát thì phải có xung đột. Hễ có phân chia. Hễ có phân chia giữa Hồi giáo và Ấn giáo tất phải có xung đột. Hễ có phân chia giữa Công giáo và Tin lành thì phải có xung đột. Bạn có thể tha thứ nhau, nó là vật che tri thức của không tha thứ. Hễ có phân chia giữa đen và trắng và tím và xanh và vàng và đen, tất phải có xung đột.
53:28 Hễ có phân chia giữa bạn và vợ tất phải có xung đột. Phân chia ấy có mặt, cơ bản, nền tảng, hễ có người quan sát tách biệt với vật được quan sát. Hễ tôi nói, giận khác tôi, tôi phải kiểm soát giận, tôi phải thay đổi giận, tôi phải kiểm soát suy nghĩ, phải thay đổi, làm này, nọ, trong đó có phân chia, vì vậy có xung đột. Xung đột hàm ý áp chế, tuân theo, bắt chước, mọi thứ gồm trong đó. Nếu bạn thực sự thấy vẻ đẹp của nó, rằng người quan sát là vật quan sát, hai cái không tách biệt, thì bạn có thể quan sát toàn bộ nhận thức không phân tích. Rồi bạn thấy cả tích chứa nó tức thì.
55:14 Tức là, người quan sát là kẻ suy tư. Và chúng ta cho quá nhiều quan trọng đến kẻ suy tư, phải không? Chúng ta sống bởi suy nghĩ, chúng ta làm việc gì bởi suy nghĩ, chúng ta kế hoạch đời mình bởi suy nghĩ, hành động bị thôi thúc bởi suy nghĩ. Và suy nghĩ được tôn thờ khắp thế gian như điều lạ lùng quan trọng nhất, là một phần của tri thức.
56:26 Và suy nghĩ - lại nữa, xin theo dõi một chút - suy nghĩ tách nó ra như kẻ suy nghĩ. Kẻ suy nghĩ nói, mấy ý nghĩ này không tốt, kia tốt hơn. Hắn nói, lý tưởng này tốt hơn lý tưởng kia, niềm tin này tốt hơn niềm tin nọ. Nó đều là sản phẩm của suy nghĩ, suy nghĩ tự làm phân chia, tự manh mún như kẻ suy nghĩ, như người kinh nghiệm. Suy nghĩ tự tách ra như siêu ngã và phàm ngã. Ở Ấn họ gọi nó là atman, siêu ngã, ở đây bạn gọi linh hồn, hay này hay nọ, nhưng vẫn là suy nghĩ hoạt động. Đó rõ, phải không? Này hợp lý, không phải phi lý.
57:43 Giờ tôi sẽ cho bạn xem phi lý nó. Chúng ta sống, cả sách và cả văn chương, mọi thứ là nó, suy nghĩ. Và quan hệ dựa trên suy nghĩ, chỉ nghĩ về nó. Vợ tôi - tôi không vợ - vợ tôi là hình ảnh tôi tạo ra bởi suy nghĩ. Suy nghĩ ấy hợp thành bởi cằn nhằn, bạn biết mọi việc xảy ra giữa chồng và vợ, thú vui, tính dục, nổi giận, đuổi đi, mọi cái xảy ra, mọi bản năng phân chia diễn ra. Và suy nghĩ là kết quả của quan hệ. Và suy nghĩ là gì? Nếu bạn hỏi, suy nghĩ là gì? Xin đừng lặp lại ai khác, hãy tìm cho chính bạn. Suy nghĩ là gì? Chắc chắn suy nghĩ là đáp ứng của ký ức. Ký ức như kiến thức, ký ức như kinh nghiệm được tích luỹ, lưu trong tế bào não. Vậy tế bào não là tế bào của ký ức. Nếu không nghĩ gì, bạn sẽ trong trạng thái quên, bạn sẽ không thể về nhà.
1:00:26 Vậy, suy nghĩ là đáp ứng của ký ức tích luỹ như kiến thức, kinh nghiệm, dù của bạn hay thừa hưởng hay chung, v.v.. Vậy suy nghĩ là đáp ứng của quá khứ, nó có thể dự tính tương lai, nhưng vẫn là quá khứ đi qua hiện tại, biến đổi như tương lai. Nhưng vẫn là quá khứ. Tốt chứ? Tôi sẽ tiếp tục? Vậy, suy nghĩ không hề tự do. Làm sao nó có thể? Nó có thể tưởng tượng tự do là gì, có thể lý tưởng hoá tự do sẽ là gì, tạo ra xã hội không tưởng của tự do, nhưng suy nghĩ chính nó, trong nó, là quá khứ và vì vậy nó không tự do và luôn cũ. Đúng không? Nào, không phải vấn đề bạn đồng ý với người nói - đó là thực tế. Và suy nghĩ tổ chức đời bạn, dựa trên quá khứ. Và suy nghĩ, dựa trên quá khứ, dự tính cái sẽ là ngày mai, và vậy có xung đột.
1:02:43 Từ đó nảy lên vấn đề, là, với hầu hết chúng ta suy nghĩ cho rất nhiều thú vui. Phải không? Thú vui là nguyên lý dẫn dắt đời sống. Chúng ta không nói nó sai hay đúng, chúng ta xem xét nó. Thú vui là cái chúng ta thích nhất - đây trong thế giới này, trong thế giới tâm linh, thế giới thiên đàng, nếu bạn có thiên đàng - thú vui. Thú vui trong hình thức nào: giải trí tôn giáo, đi lễ mi-xa, mọi gánh xiếc diễn ra với danh tôn giáo, và thú vui của sự cố nào, dù là của hoàng hôn, tính dục, hay thú vui cảm giác nào, được ghi lại và suy nghĩ kỹ. Đúng không? Vậy suy nghĩ như thú vui hoạt động phần to lớn trong đời. Gì đó xảy ra hôm qua là việc đáng yêu, việc hạnh phúc nhất, nó được ghi lại, suy nghĩ chợt nghĩ, nghiền ngẫm và cứ nghĩ về nó và muốn ngày mai lặp lại nữa, tính dục hay gì khác. Và suy nghĩ cho sức sống vào sự cố đã qua. Mong bạn theo kịp hết.
1:05:16 Và vậy, chính tiến trình ghi lại là kiến thức, là quá khứ. Và suy nghĩ là quá khứ. Vậy, suy nghĩ như thú vui được duy trì. Và nếu bạn để ý, thú vui luôn ở quá khứ, hay thú vui tưởng tượng của ngày mai vẫn là hồi ức được phóng vào tương lai - quá khứ.
1:06:06 Và bạn cũng có thể quan sát nơi có thú vui và theo đuổi thú vui, cũng có nuôi dưỡng sợ hãi. Bạn có để ý nó? Sợ gì đó tôi làm hôm qua, sợ đau đớn tôi đã có, đau vật lý, một tuần qua. Suy nghĩ về nó duy trì sợ. Không có chấm dứt nổi đau. Khi qua rồi nó chấm dứt, nhưng tôi mang theo bởi nghĩ về nó.
1:07:10 Vậy, suy nghĩ duy trì và nuôi dưỡng thú vui cũng như sợ hãi. Đúng không? Suy nghĩ trách nhiệm việc này. Tôi có thú vui hôm qua và tôi muốn ngày mai lặp lại nữa. Tôi đã làm gì, hay đau, đau vật lý, và tôi phải không có nữa, nó thật đáng sợ. Tôi nghĩ về nó. Sợ không chỉ của hiện tại, tương lai, sợ chết, sợ cái không biết - ồ, quá nhiều sợ - sợ không thoả mãn, sợ không được yêu, muốn được yêu, cả guồng máy suy nghĩ. Vậy có hợp lý của suy nghĩ và phi lý của suy nghĩ. Kịp không?
1:08:33 Phải có hoạt động của suy nghĩ khi làm gì, kỹ thuật, ở văn phòng, khi bạn nấu ăn, khi bạn rửa chén, kiến thức phải hoạt động hoàn hảo. Có hợp lý, luận lý của suy nghĩ khi hành động, làm. Nhưng cũng suy nghĩ thành hết sức phi lý khi nó duy trì như thú vui hay sợ. Và tuy vậy suy nghĩ nói, tôi không thể bỏ thú vui, và tuy vậy suy nghĩ biết, nếu nó nhạy bén, ý thức, có đau đớn đến với nó.
1:09:33 Vậy, nhận biết cả bộ máy suy nghĩ, chuyển động phức tạp, tinh tế của suy nghĩ. Và nó không khó. Nó thực sự không khó một khi bạn nói, tôi phải tìm ra lối sống hoàn toàn khác, lối sống trong đó không có xung đột. Nếu đó là đòi hỏi thực, như đòi hỏi thú vui, nếu đó là đòi hỏi cương quyết, nhiệt tâm, để sống một đời, bên trong lẫn bên ngoài, trong đó không có xung đột gì, thì bạn sẽ thấy khả năng của nó. Bởi chúng ta đã giải thích xung đột có mặt chỉ khi có phân chia, giữa tôi và không phải tôi, khi tôi là Ấn giáo và bạn là Cơ đốc, cộng sản, xã hội, ồn ào diễn ra trên thế gian. Rồi nếu bạn thấy thế, không bằng lời hay trí óc bởi đó không phải thấy, nhưng khi bạn thực sự nhận ra không có phân chia giữa người quan sát và vật quan sát, giữa kẻ suy nghĩ và suy nghĩ, rồi bạn nhìn, quan sát thực sự đang là. Và rồi khi bạn thực sự nhìn đang là, bạn đã vượt qua nó, bạn không ở với đang là. Bạn ở với đang là chỉ khi người quan sát khác với đang là. Bạn hiểu không? Một lúc thôi. Tôi không biết mấy giờ, chúng ta sẽ hỏi.
1:12:21 Nhưng chỉ nhìn này. Nó khá phức tạp, nhưng thực rất đơn giản.
1:12:27 A: Ngài có thể lặp lại phần cuối?
1:12:32 K: Tôi có thể lặp lại phần cuối. Không biết tôi đã nói gì. Xin đừng cười. Tôi không nói thế. Tôi thực sự quên điều đã nói. Tôi sẽ lặp lại lối khác. Tôi sẽ nói cách khác. Chúng ta phân chia đời sống như tôi và không phải tôi, chúng ta và họ, địa lý, quốc gia, tôn giáo, gia đình, phân chia. Phân chia xảy ra hiển nhiên, cơ bản, bao lâu còn người quan sát khác với vật quan sát. Khi tôi nhìn tôi như người quan sát khác với vật quan sát, thì 'đang là' tôi muốn thay đổi, tôi muốn áp chế nó, tôi muốn vượt qua nó, bắt nó tuân theo cái tôi nghĩ sẽ là, lý tưởng tôi đã dự tính như người quan sát. Trong đó có xung đột, nhưng quan sát đang là mà không người quan sát, là quá khứ, là thời gian, mọi cái, khi bạn thực quan sát đang là, đang là trải qua thay đổi lớn lao, bởi nó không còn là đang là, cái bạn nghĩ đang là, nó là gì hoàn toàn mới. Tôi sẽ cho bạn xem trong chốc lát. Có cần cho ví dụ? Tôi không khéo ví dụ. Bạn hiểu nó, phải không? Chúng ta có hiểu nhau?
1:14:54 Q: Tôi có thể hỏi?
1:14:58 K: Để tôi xong và bạn có thể hỏi. Tôi không biết mấy giờ. Điều tôi nói buổi chiều nay là, rất đơn giản, làm sao xoá sạch trong chính bạn, mọi hình thức xung đột. Chỉ khi ấy bạn biết yêu thương là gì, và nó chỉ có thể xảy ra khi bạn có thể quan sát cả tích chứa bạn, không phân tích. Phân tích phải có mặt khi có người quan sát, người suy nghĩ phân tích. Nhưng kẻ suy nghĩ, kẻ phân tích, kẻ quan sát là vật quan sát, là cái hắn sẽ phân tích, là suy nghĩ. Vậy khi có hoàn toàn dừng phân chia giữa người quan sát và vật quan sát, thì đang là, không còn là đang là, bạn đã vượt qua, trí óc đã vượt qua nó. Giờ tiếp tục, câu hỏi gì? Câu hỏi là gì?
1:16:33 Người hỏi: tôi nghĩ tôi theo kịp lời ngài về phân chia giữa người quan sát và vật quan sát. Tôi tự hỏi, tôi làm gì khi thức dậy sáng nay, nhận ra tôi quan sát, và có vật tôi quan sát - tôi là người quan sát và có vật tôi quan sát - tôi làm gì để thay đổi nó? Cơ bản tôi có thể hiểu lời ngài nhưng tôi không biết làm gì.
1:17:02 K: Tôi hiểu câu hỏi, có phải bạn nói: tôi thức dậy sáng nay, mệt mỏi, kiệt sức, - không hiểu tại sao bạn cười - lười, và tôi quan sát. Và tôi không muốn dậy và làm mọi lối cũ. Tôi phải làm gì? Đó là câu hỏi?
1:17:39 Q: Đó không chính xác cách tôi cần cảm nhận khi tôi thức dậy sáng nay. Tôi thấy sự phân chia giữa muốn quan sát vật và bởi bị đồng hoá với tình huống. Tôi không biết làm sao, tôi không biết làm sao thay đổi hiện tượng này của người quan sát và vật quan sát? Tôi không thể thay đổi nó? Tôi không thể chỉ đồng ý với ngài và nói, vâng, này đúng. Cách nào đó tôi phải làm gì.
1:18:12 K: Đúng. Tức là, không có đồng hoá gì cả. Khi bạn đồng hoá mình với vật quan sát, nó vẫn là khuôn của suy nghĩ, phải không?
1:18:28 Q: Chính xác. Làm sao tôi lìa nó?
1:18:32 K: Tôi sẽ cho bạn xem. Bạn không lìa nó. Tôi sẽ cho bạn xem trong phút chốc. Bạn có thấy sự thật người quan sát là vật quan sát? Sự thật nó, thực tế nó, hợp lý của nó. Bạn có thấy thế, sự thật của nó, hay không thấy?
1:19:15 Q: Chỉ còn bình luận nổi lên. Sự thật không có mặt.
1:19:24 K: Thực tế không có mặt?
1:19:26 Q: Không. Bình luận nổi lên. Bình luận đồng ý nổi lên.
1:19:30 K: Đừng đồng ý, bạn thấy thực tế, phải không? Xin đừng đồng ý hay không đồng ý, đây là việc rất nghiêm túc. Tôi muốn có thể nói về thiền, nhưng không bây giờ. Nó hàm ẩn trong đó. Chỉ một phút, để tôi chấm dứt nó. Nhìn quan trọng của nó. Sự thật là tôi nổi giận, không phải tôi khác với giận, đó là sự thật, phải không? Đó là thực tế, phải không? Tôi giận, không phải 'tôi' tách biệt với giận. Khi tôi ganh tị, 'tôi' là ganh tị, không phải tôi khác với ganh tị. Tôi làm tôi tách biệt với ganh tị bởi tôi muốn làm gì về ganh tị, duy trì nó hay bỏ nó hay lý giải nó, hay chán với nó, gì gì. Nhưng thực tế là, cái tôi là ganh tị. Đó là thực tế, phải không?
1:21:07 Làm sao tôi hành động, khi tôi ganh tị, khi 'tôi' là ganh tị? Trước, tôi nghĩ tôi có thể hành động khi tôi tách biệt tôi với ganh tị, tôi nghĩ tôi có thể làm gì về nó, đàn áp nó, lý giải nó, hay chạy khỏi nó, làm nhiều việc. Tôi nghĩ tôi làm gì đó. Đây, tôi cảm thấy tôi không làm gì. Tức là, khi tôi nói, tôi là ganh tị, tôi thấy không thể di chuyển. Không phải sao? Tôi sẽ cho bạn xem. Nhìn hai loại hoạt động, hành động xảy ra khi bạn khác với ganh tị, là không chấm dứt ganh tị. Bạn có thể chạy khỏi nó, bạn có thể áp chế nó, bạn có thể vượt qua nó, bạn có thể chạy trốn, v.v.. nhưng nó sẽ quay lại, nó sẽ luôn ở đó, bởi có phân chia giữa bạn và ganh tị. Giờ, có loại hành động khác hoàn toàn khi không có phân chia, bởi trong đó người quan sát là vật quan sát, hắn không thể làm gì về nó. Trước, hắn có thể làm gì về nó, giờ hắn cảm thấy hắn bí lối, hắn nản lòng, hắn không thể làm gì. Nếu người quan sát là vật quan sát thì không nói gì, tôi không thể làm gì về nó. Hắn là cái hắn là. Hắn là ganh tị. Giờ, khi hắn là ganh tị, cái gì xảy ra? Tiếp tục.
1:23:59 Q: Hắn hiểu gì đó.
1:24:01 K: Nhìn nó. Hãy nhìn nó một phút, dành thời gian. Khi tôi nhận ra tôi khác với ganh tị, thì tôi thấy có thể làm gì về nó. Và khi làm có xung đột. Đây, mặt khác, khi tôi nhận ra sự thật nó, 'tôi' là ganh tị, người quan sát là vật quan sát, thì cái gì xảy ra?
1:24:41 Q: Không có xung đột.
1:24:44 K: Rồi gì xảy ra? Yếu tố xung đột chấm dứt, phải không? Yếu tố xung đột dừng lại. Đây xung đột có mặt, đây xung đột không có mặt. Vậy xung đột là ganh tị. Hiểu không? Chỉ hiểu cái tôi nói. Hãy dành thời gian. Tại sao bạn vỗ tay?
1:25:25 Q: Tôi có thể hỏi?
1:25:27 K: Xin đợi chút. Có xung đột, và xung đột là một phần đời sống. Tôi sống với xung đột từ lúc tôi sinh ra đến khi chết, tôi không biết gì ngoài xung đột. Đây, khi người quan sát là vật quan sát, kẻ suy nghĩ là suy nghĩ, thì không có xung đột. Khi không có xung đột thì không có ganh tị. Ganh tị là xung đột, phải không?
1:26:11 Q: Theo cách nào đó, vâng.
1:26:15 Q: Tôi có thể hỏi?
1:26:17 K: Bạn hiểu không?

Q: Vâng.
1:26:21 K: Có hành động hoàn toàn ở đây, hành động trong đó không có cố gắng gì, vì vậy nó toàn thể, trọn vẹn, nó sẽ không hề quay lại.
1:26:42 Q: Tôi có thể hỏi?

K: Vâng.
1:26:51 K: Bạn muốn hỏi gì?
1:26:55 Q: Ngài nói phân tích là phương tiện chết chóc của suy nghĩ, hay nhận thức. Tôi hoàn toàn đồng ý với ngài, và ngài định nói rằng ngài sẽ phát triển tranh cãi là có manh mún trong não, hay suy nghĩ hay nhận thức sẽ chống lại phân tích. Tôi rất vui nếu ngài tiếp tục phát triển suy nghĩ ấy.
1:27:23 K: Về gì?
1:27:26 Q: Ngài kể mảnh vụn sẽ tạo thành xung đột hay tranh đấu. Chúng sẽ là chống phân tích...
1:27:39 K: Bạn lặp lại gì đó. Câu hỏi là gì?
1:27:43 Q: Tôi chỉ yêu cầu tiếp tục ý ngài về mảnh vụn sẽ là chống phân tích. Cám ơn.
1:27:56 K: Tôi chỉ giải thích. Phải có manh mún khi có người quan sát và vật quan sát như hai cái khác nhau. Tôi đã giải thích nó. Không à? Nào, đây không phải tranh cãi. Không có gì để phát triển. Tôi đã đi sâu khá toàn diện. Dĩ nhiên chúng ta có thể mất nhiều thì giờ bởi bạn càng đi sâu, càng thêm thì giờ. Chúng ta bẻ vụn đời mình thành nhiều mảnh, phải không. Nhà khoa học, doanh nhân, nghệ sĩ, nội trợ, v.v.. Nền tảng của manh mún là gì, gốc rễ của manh mún là gì? Gốc rễ của manh mún là người quan sát và vật quan sát. Hắn bẻ vụn nó, hắn đập nát đời sống. Tôi là Ấn giáo và bạn là Công giáo, tôi là cộng sản, bạn là tư sản, vậy có phân chia xảy ra mọi lúc. Và tôi nói, tại sao có phân chia? Cái gì gây ra phân chia? Không chỉ cơ cấu bên ngoài, kinh tế, xã hội, mà sâu hơn nhiều, cái gì gây ra phân chia? Phân chia được tạo ra, manh mún này, cái tôi và cái không phải tôi, cái tôi muốn là siêu đẳng, thêm nổi tiếng, tham vọng, vĩ đại hơn, thêm, và 'bạn', khác. Vậy, cái tôi là người quan sát, cái tôi là quá khứ, phân chia hiện tại như quá khứ và tương lai. Vậy, hễ có người quan sát, người kinh nghiệm, kẻ suy nghĩ, tất phải có phân chia. Chúng ta cùng giải thích khi có phân chia có ganh tị, xung đột với ganh tị, và vậy duy trì xung đột trong ganh tị. Nơi người quan sát là vật quan sát, xung đột dừng lại, và vì vậy ganh tị dừng, bởi ganh tị là xung đột. Ganh tị là xung đột, phải không?
1:31:06 Q: Nó là bản chất con người, ganh tị?
1:31:15 K: Ganh tị có phải là bản chất con người. Bạo lực là bản chất con người? Tham là bản chất con người?
1:31:24 Q: Tôi muốn hỏi ngài câu khác, nếu có thể. Tôi đúng hay sai, theo lời ngài bảo, và nói ngắn gọn: khi con người nghĩ trong tâm hồn, hắn là vậy. Vậy nhìn suy nghĩ và có lợi từ kinh nghiệm.
1:31:49 K: Gì nào? Tôi chưa hoàn toàn hiểu lời bạn. Câu hỏi là gì?
1:32:15 Q: Khi con người nghĩ trong tâm hồn, hắn là vậy. Chúng ta nên nhìn suy nghĩ, phải không, và lợi ích từ kinh nghiệm cũ?
1:32:25 K: Đó chỉ là lời tôi nói: khi bạn nghĩ, bạn là. Đúng vậy. Khi bạn nghĩ, cái bạn nghĩ, bạn là. Cái bạn nghĩ - rằng bạn vĩ đại hơn ai khác, rằng bạn tệ hơn ai khác, rằng bạn hoàn hảo, bạn không đẹp, bạn giận - cái bạn nghĩ, bạn là. Đó khá đơn giản, phải không? Và đến khi bạn tìm xem có thể sống một đời nơi suy nghĩ có hoạt động hợp lý, nơi suy nghĩ thành phi lý. Chúng ta sẽ đi sâu nó ngày mai. Không, cuối tuần tới.
1:33:27 Q: Tiếp tục trong cùng nguồn với ganh tị, khi ganh tị là tôi, và tôi là ganh tị, xung đột dứt bởi tôi biết nó là ganh tị và nó biến mất. Nhưng khi tôi nghe tiếng ồn trên phố và tôi là tiếng ồn và tiếng ồn là tôi, làm sao xung đột có thể dứt khi tiếng ồn vẫn tiếp tục mãi?
1:33:53 K: Nó khá đơn giản. Câu hỏi là: tôi bước xuống phố và tiếng ồn đó khủng khiếp, và khi tôi nói tiếng ồn đó là tôi, tiếng ồn không dứt, nó tiếp tục, không phải đó là câu hỏi? Tôi không nói tiếng ồn là tôi. Tôi không nói mây là tôi. hay cây là tôi. Tại sao tôi phải nói tiếng ồn là tôi? Không, xin đừng cười. Không hiểu tại sao bạn cười về điều ngớ ngẩn này. Chúng ta chỉ ra ngay nếu bạn quan sát, nếu bạn nói, tôi lắng nghe tiếng ồn ấy, nghe hoàn toàn, không có chống lại, thì tiếng ồn có thể tiếp tục mãi, nó không tác động bạn. Lúc bạn chống lại, tức là, bạn như tách rời với tiếng ồn, không phải đồng hoá bạn với tiếng ồn. Không biết bạn có thấy sự khác nhau. Tiếng ồn tiếp tục. Tôi có thể cắt lìa tôi khỏi nó bởi chống lại nó, đặt bức tường giữa tôi và tiếng ồn, rồi gì xảy ra? Khi tôi chống lại gì đó cái gì xảy ra? Có xung đột, phải không? Tôi có thể nghe tiếng ồn ấy mà không chống đối gì?
1:36:01 Q: Vâng, nếu ngài biết tiếng ồn có lẽ dừng trong một giờ.
1:36:05 K: Không, đó vẫn là phần chống lại.
1:36:11 Q: Đó nghĩa tôi có thể nghe tiếng ồn trên phố cả phần đời còn lại, với khả năng tôi có lẽ thành điếc...
1:36:21 K: Không, tôi nói việc hoàn toàn khác. Chúng ta nói, hễ còn chống đối tất phải có xung đột. Dù tôi chống lại vợ hay chồng, dù tôi chống lại tiếng ồn chó sủa hay tiếng ồn trên phố, thì phải có xung đột. Giờ, làm sao nghe tiếng ồn mà không xung đột? Không phải dù nó sẽ xảy ra vô hạn, mong nó sẽ chấm dứt, nhưng làm sao nghe tiếng ồn mà không xung đột? Đó là cái chúng ta nói đến. Bạn có thể nghe tiếng ồn khi trí óc hoàn toàn tự do lìa mọi hình thức chống đối, không chỉ tiếng ồn mà mọi thứ trong đời, chồng, vợ, con cái, chính trị gia, lắng nghe. Vậy thì cái gì xảy ra? Nghe thành chính xác hơn nhiều. Bạn trở nên nhạy bén hơn nhiều. Và vì vậy tiếng ồn chỉ là một phần, nó không phải cả thế giới. Vậy chính hành động nghe quan trọng hơn tiếng ồn. Vậy nghe thành việc quan trọng và không phải tiếng ồn.
1:38:10 Tôi nghĩ nên dừng, bảy giờ mười phút.