Krishnamurti Subtitles home


OJ82CNM4 - Trí Óc Khoẻ Mạnh là gì?
Buổi Thảo Luận thứ tư với Tiến Sĩ Bohm, Hidley & Sheldrake
Ojai, USA
18 tháng Tư 1982



0:10 H: Bản chất Trí óc
0:23 Phần bốn
0:25 Trí óc Lành mạnh là gì?
0:37 Đây là loạt đối thoại giữa Krishnamurti, David Bohm, Rupert Sheldrake, và John Hidley. Mục đích các buổi thảo luận này là thám sát những vấn đề cơ bản về trí óc, rối loạn tâm lý là gì, và cái gì cần thiết để thay đổi tâm lý tận gốc.
0:57 J Krishnamurti là nhà triết học tôn giáo, tác giả, và nhà giáo dục đã viết và nói về chủ đề này qua nhiều năm. Ông lập ra vài trường trung và tiểu học ở Mỹ, Anh, và Ấn độ.
1:11 David Bohm là giáo sư vật lý lý thuyết trường Birbeck, Đại học London ở Anh. Ông viết nhiều sách về vật lý lý thuyết và bản chất của nhận thức. Giáo sư Bohm và ngài Krishnamurti đã từng đối thoại về nhiều chủ đề.
1:28 Rupert Sheldrake là nhà sinh học, cuốn sách ông vừa xuất bản nêu ra rằng học hỏi ở vài cá thể của loài tác động đến toàn thể loài ấy. Dr. Sheldrake hiện là cố vấn sinh lý thực vật cho Viện Nghiên cứu Trồng trọt Quốc tế ở Hyderabad, Ấn độ.
1:46 John Hidley là bác sỹ tâm thần hành nghề tư, đã cộng tác với trường học Krishnamurti ở Ojai, California sáu năm qua.
1:57 Ba buổi thảo luận trước tập trung vào tiến trình tự đồng hóa và ảnh hưởng của nó. Đòi hỏi an toàn tâm lý đã được thảo luận như sinh ra từ phân chia cơ bản, trong đó tích chứa nhận thức hình như tách rời với chính nhận thức. Thảo luận hôm nay bắt đầu với quan trọng của chú tâm.
2:21 K: Phân tích là gì? Và quan sát là gì? Trong phân tích có người phân tích và vật bị phân tích. Và vậy luôn có sự khác nhau đó. Nơi đâu có khác nhau tất phải có xung đột, phân chia, và tác nhân thực sự phá huỷ toàn bộ tự do tâm lý, chính là xung đột ấy, phân chia ấy. Và phân tích duy trì phân chia. Trái lại nếu bạn quan sát kỹ - tôi không chỉnh sửa bạn, tôi chỉ tìm hiểu - người phân tích là vật bị phân tích. Lại cũng vấn đề: suy nghĩ chia ra người phân tích và vật bị phân tích. Người phân tích là quá khứ, kẻ ôm hàng lô kiến thức, thông tin, tự phân chia mình, và chỉnh sửa vật bị quan sát, bị phân tích, bắt tuân theo - hắn tác động lên nó. Trong khi người phân tích là vật bị phân tích. Tôi nghĩ nếu việc đó được hiểu thật rõ, thì xung đột, xung đột tâm lý chấm dứt, bởi trong đó không có phân chia người phân tích và vật bị phân tích, chỉ có quan sát. Điều mà Dr. Bohm và chúng ta đã thảo luận rất kỹ năm rồi. Vậy, nếu đã hiểu rõ - tôi không đặt luật lệ, nhưng tôi...khi tôi quan sát, khi bạn quan sát toàn bộ xung đột, xem có thể nào sống một đời không xung đột. Nghĩa là người kiểm soát vắng bóng, là vấn đề rất nguy hiểm. Tôi thấy nơi đâu không có chú tâm, thiếu chú tâm, thì cả tiến trình xung đột có mặt.
5:09 S: Vâng, có thể thấy nếu cả hai phía nhìn nó với sáng suốt...
5:15 K: Vâng. Tức là họ đem thông minh vào toàn bộ vấn đề.
5:20 S: Điều gì xảy ra nếu chỉ một phía xung đột nhìn nó với sáng suốt?

K: Điều gì xảy ra? Bạn đem hết chú tâm vào quan hệ giữa nam và nữ; bắt đầu chỗ đó. Bạn đem hết chú tâm. Khi cô ta mắng bạn, khi cô ta tâng bốc bạn, khi cô ta bắt nạt bạn, hay khi cô ta bám vào bạn, mọi cái đó là thiếu chú tâm. Nếu bạn đem hết chú tâm, và vợ bạn thì không, điều gì xảy ra? Đó cũng cùng vấn đề. Bạn cố giải thích, ngày này tháng nọ, kiên nhẫn cùng cô ta tìm hiểu. Tóm lại, chú tâm hàm ý nhiều quan tâm, chăm sóc, yêu thương. Không chỉ trí óc chú tâm. Chú tâm với cả con người. Rồi dù cô ta có cùng đi với bạn, về cùng phe với bạn, vậy đó, hay cô ta cứ giữ trạng thái xung đột riêng. Rồi điều gì xảy ra? Người thì ngu ngốc, kẻ thông minh.
6:58 S: Nhưng xung đột...

K: Nên luôn có chiến đấu giữa ngu ngốc và ngu dốt. Ý tôi là giữa ngu ngốc, ngu dốt, và thông minh.
7:09 H: Việc dường như xảy ra trong tình huống mà thông minh là chủ nhà, trong đó kẻ kia, người bị kẹt bám víu nào đó, có thể có tự do nhìn nó.
7:24 K: Nhưng nếu kẻ kia từ chối nhìn nó, thì liên hệ gì giữa hai người?
7:31 H: Không có.

K: Đúng vậy. Bạn thấy chủ nghĩa bộ lạc là chết chóc, phá hoại. Bạn thấy rõ, thấy hết, còn tôi thì không. Có thể bạn thấy ngay, còn tôi mất nhiều năm, lâu lắm mới đến đó. Bạn có... - tôi không dùng chữ kiên nhẫn - bạn có chăm sóc, yêu thương, để có thể hiểu ngu ngốc của tôi? Tôi có thể chống lại bạn. Tôi có thể ly dị bạn. Tôi có thể lìa bỏ bạn. Nhưng bạn gieo hạt giống đâu đó trong tôi. Nhưng nó xảy ra thực trên đời, phải không?
8:43 S: Vâng.
8:45 H: Ngài nói điều làm tôi thích thú, ngài nói nếu ngài thấy ngay và người khác phải rất lâu mới thấy được. Và cũng giống như chú tâm ngài nói về nhận thức tức thì.

K: Dĩ nhiên.
8:59 H: Nó không phải xây đắp từ...

K: Ồ, đó không phải nhận thức.
9:04 H: Đó có thể là một phần lý do người khác khó thấy nó, là họ muốn nó được xác nhận.
9:09 K: Bạn thấy qui định là phá hoại, tôi thì không.

H: Vâng.
9:16 K: Vậy quan hệ chúng ta là gì? Rất khó mà trao đổi lẫn nhau...
9:23 H: Vâng.
9:25 K: ...về ngôn từ hay với quan tâm, rất khó, bởi...
9:29 H: Ngài không biết tôi nói gì.
9:31 K: Không, và tôi luôn chống lại bạn. Tôi lo thủ thế.
9:36 H: Lo bảo vệ điều ngài nghĩ mình hiểu.
9:38 K: Điều tôi nghĩ là đúng. Tôi đã lớn lên như Hinđu, hay người Anh, người Đức, hay Nga, hay gì gì, và tôi thấy nguy hiểm khi bỏ nó. Tôi có thể mất việc. Người ta sẽ nói tôi tầm thường. Họ có thể nói tôi lệ thuộc dư luận, nên tôi sợ bỏ nó. Vậy, tôi bám nó. Vậy quan hệ bạn với tôi là gì? Bạn có quan hệ không?

H: Không.
10:17 K: Không, tôi hỏi bạn có quan hệ không.
10:20 H: Tôi có thể nói điều tôi thấy.
10:22 K: Vâng. Nhưng nếu bạn thực yêu thương tôi, không phải bám víu, tình dục, và mọi thứ, nếu bạn thực sự quan tâm tôi, bạn không thể mất quan hệ ấy. Tôi có thể bỏ đi, nhưng bạn có cảm nhận quan hệ. Không biết tôi có nói rõ ý mình.
10:45 H: Nói cách khác, không chỉ nói, tôi thấy còn ngài thì không, và nếu ngài không lắng nghe, thì chết thôi.
10:50 K: Không. Nhưng, bạn đã tạo mối quan hệ, có lẽ rất sâu, khi có yêu thương. Tôi có thể bỏ bạn, nhưng bạn có trách nhiệm yêu thương. Không chỉ với riêng ai, mà cả nhân loại. Bạn nói gì về mọi việc này?
11:25 B: Ồ, tôi không thể nói gì hơn. Tôi nghĩ quan tâm và chú tâm là điểm cơ bản. Và, ví dụ, trong vấn đề người quan sát và vật bị quan sát, hay người phân tích và vật bị phân tích, lý do phân chia cứ xảy ra là vì không có đủ chú tâm.
11:44 K: Chú tâm, tôi nói thế.
11:46 B: Vậy phải có cùng thái độ như khi nhìn vào vấn đề tâm lý riêng.
11:56 H: Thái độ quan tâm?
11:58 B: Quan tâm và chú tâm việc xảy ra. Khởi đầu phân tích như thói quen, và có thể lên án nó, vị dụ, đó không phải là thái độ đúng. Nhưng bạn phải quan tâm và chú tâm chính xác việc đang xảy ra, như trong quan hệ với mọi người. Và vì không có chú tâm hay không có loại chú tâm đúng, nên phân chia nổi lên đứng đầu, và cứ thế, phải không?
12:35 S: Nhưng có thể có loại chú tâm này đến người mà chúng ta biết: vợ, con, bè bạn,v.v.. nhưng với người không biết thì sao? Ý tôi, đa số người chưa hề gặp như Nga, ví dụ, và cảm thấy, đa số rất sợ hãi về nước Nga, và vũ khí hạt nhân Nga, và mối đe dọa Nga, v.v.. Và rất dễ suy nghĩ, 'Chúng ta phải có mọi loại bom này, v.v.., bởi người Nga đáng sợ.' Chúng ta có thể nghĩ mọi việc về người Nga chưa hề gặp. Vậy, làm sao chú tâm đến kẻ thù, hay kẻ thù tưởng tượng, mà chúng ta không biết?

K: Kẻ thù là gì? Có cái gì như là kẻ thù sao?
13:24 S: À, có kẻ thù trong nghĩa có những người...
13:27 K: ...không đồng ý với bạn.
13:29 S: Không chỉ không đồng ý...

K: Người khác lý tưởng, ý hướng.
13:36 S: À, thường họ là người e sợ chúng ta, ý tôi là, người Nga sợ chúng ta, và chúng ta sợ họ, và bởi họ sợ chúng ta, họ ở vị trí là kẻ thù chúng ta.
13:46 K: Bởi chúng ta cứ suy tư theo chủ nghĩa bộ lạc.
13:50 S: Vâng, chắc rồi.
13:53 K: Giả sử bạn và tôi khởi từ đó. Tôi người Nga, bạn người Anh, hay Đức, hay Pháp. Tôi xem nhẹ nghĩa chủ nghĩa bộ lạc. Vậy tôi quan hệ với bạn là gì?
14:12 H: À, chúng ta...

K: Tôi không phải Nga.
14:14 S: Không.

K: Tôi là con người với mọi vấn đề tâm lý, và bạn cũng là con người với mọi vấn đề tâm lý của bạn. Chúng ta là con người, không nhãn hiệu.
14:31 B: Dĩ nhiên, người Nga có thể chối bỏ nó, ngài xem. Ví dụ, chúng ta trong cảnh ấy...

K: Chúng ta trong đó.
14:37 B: ...và Nga sẽ loại chúng ta, phải không? Rồi chúng ta phải... rồi bước kế là gì, phải không?
14:43 K: Vậy chúng ta sẽ làm gì? Bạn xem, Tôi đại diện cả nhân loại. Tôi là cả nhân loại. Tôi thấy thế. Với tôi đó là thực tế, không phải cơn cảm xúc, ý niệm lãng mạn cảm xúc. Tôi thấy tôi là cả nhân loại; tôi là nhân loại. Bởi tôi đau khổ, hay vui, tôi trải qua mọi thống khổ, và bạn cũng vậy, bạn cũng thế. Vậy, bạn là cả nhân loại. Và vì vậy bạn vô cùng trách nhiệm với nó, trong nó. Nên khi bạn gặp người Nga, hay Đức, Anh, Á căn đình, bạn đối với họ như con người, không như nhãn hiệu.
15:49 S: Rồi nó đơn gỉản là trong xã hội quá nhiều bộ lạc, với chính phủ, bom, và công cụ chiến tranh, sẽ chỉ có vài cá nhân rải rác đây kia, giải tan chủ nghĩa bộ lạc trong họ?
16:03 K: Vâng. Nếu một trăm người trên khắp thế giới thực sự không có thái độ bộ lạc với đời sống, chúng ta sẽ hành động như... tôi không biết - như ánh sáng giữa đêm đen. Nhưng chúng ta không thế. Đó chỉ trở thành ý niệm lãng mạn, và bạn bỏ đi, bởi mỗi người theo lối riêng.
16:35 S: Vâng.
16:37 K: Tôi nghĩ chúng ta nên phân rõ giữa chú tâm và tập trung. Tập trung là gom năng lực vào một điểm nào. Và chú tâm - không gom năng lực vào điểm nào. Đó là chú tâm.
17:12 H: Tập trung hình như có mục tiêu trong trí.
17:15 K: Mục tiêu, thôi thúc. Là tiến trình kiềm chế. Tôi tập trung vào trang giấy, nhưng suy nghĩ... Tôi nhìn ra cửa sổ, và tôi kéo nó lại, và việc ấy tiếp tục. Trong khi nếu tôi chú tâm hoàn toàn vào gì đó tôi nhìn ngoài cửa sổ - thằn lằn bò trên tường - và với chú tâm ấy tôi có thể nhìn sách vở, nhìn việc tôi làm.
17:47 H: Tập trung hàm ý có người kiểm soát trong đó kéo nó lại.

K: Đúng vậy.
17:58 S: Nhưng, nếu không có người kiểm soát trong chú tâm, chú tâm đơn giản là đáp ứng với tình huống gì đó đang xảy ra.
18:06 K: Bạn mắng tôi - tôi chú tâm. Không có ghi lại mắng ấy.
18:20 B: Vâng, tôi đã nói.
18:23 K: Bạn khen tôi - buổi nói chuyện tuyệt vời hôm nọ. Tôi nghe lặp lại thường rồi. Và tôi chán quá, nên - Không chỉ chán - tôi nhìn, gì nào? Theo kịp không? Có thể nào - thực sự, đó là vấn đề rất khó - có thể nào không ghi lại trừ nơi cần thiết? Cần thiết ghi lại khi bạn lái xe. Học lái cách nào. Ghi lại khi bạn làm kinh doanh, v.v.. Nhưng tâm lý, cần ghi lại gì?
19:07 S: Không hiển nhiên sao? Không phải ký ức chạy tự động ư?
19:11 K: Ký ức khá chọn lựa đó.
19:15 H: Hình như chúng ta nhớ lại điều quan trọng...
19:18 S: Vâng.

H: ...có vài... liên kết với cái mình nghĩ mình là ai và mục đích gì.
19:24 B: Nhưng với tôi hình như khi có để ý thì toàn bộ để ý ấy xác định điều được ghi hay không, tức là, không tự động nữa.
19:35 K: Không tự động nữa. Đúng vậy.
19:37 B: Nếu nó đến từ quá khứ, từ tập trung, hay từ phân tích, thì nó sẽ tự động.
19:46 K: Một vấn đề khác chúng ta phải thảo luận - chúng ta nói hôm qua - tôn giáo, thiền định, và có chăng điều gì thánh thiện. Chúng ta đã nói sẽ thảo luận. Có chăng điều gì thánh thiện? Không phải suy nghĩ tạo ra điều thánh thiện rồi tôn thờ điều thánh thiện ấy, đó vô lý. Biểu tượng trong đền thờ Ấn độ, chúng là hình ảnh, như trong nhà thờ Cơ đốc, hay trong đền thờ Hồi giáo, có chữ viết tuyệt vời, cũng vậy. Và chúng ta thờ phụng nó.
20:48 H: Sùng bái thần tượng.

K: Không. Suy nghĩ tạo ra nó. Suy nghĩ tạo ra hình ảnh rồi thờ phụng nó. Không biết bạn có thấy vô lý ấy.
21:06 H: Vâng.
21:07 S: Vâng, nó hiển nhiên vô lý, nhưng các vị trí thức hơn của nhiều tôn giáo nói rằng đó không phải suy nghĩ, hình ảnh được tạo ra bởi suy nghĩ rồi thờ phụng, nhưng hình ảnh chỉ điều gì vượt suy nghĩ nó được thờ phụng.

K: Đợi đã, nhìn nó đi. Đó là, biểu tượng, biểu tượng không phải thực, nhưng tại sao tạo ra biểu tượng? Hãy trả lời đi. Nếu có điều gì siêu vượt, tại sao tạo ra cái trung gian?
21:47 S: À, tôi nghĩ đó là vấn đề nó chủ yếu trong vài tôn giáo. Do thái chống sùng bái thần tượng vì chính lý do ấy, và Hồi giáo không có hình ảnh trong đền thờ.
22:00 K: Không, nhưng họ có chữ viết.

S: Họ có chữ viết.
22:03 K: Dĩ nhiên.
22:05 S: À, họ nghĩ chữ viết nói với họ về cái vượt mọi biểu tượng.

K: Vâng.
22:11 S: Giờ ngài có thể nói chữ đơn giản thành biểu tượng, nhưng ý tôi, chữ, và chữ có thể giúp chúng ta. Chúng ta đã thảo luận, và chúng ta có chữ nghĩa, ví dụ, chữ nghĩa ngài có thể giúp tôi, nếu được viết ra, rồi chúng cũng sẽ như chữ Hồi giáo.
22:27 K: Vậy, tại sao chúng ta có trung gian?
22:38 H: Bởi tôi nghĩ tôi ở đây, và nó ở kia, tôi không có nó. Tôi cần đường đến đó.
22:44 K: Bạn không trả lời câu hỏi tôi. Có phải bạn, người trung gian, hiểu, hay nhận ra, hay theo chân lý, hay gì gì, và vì vậy bạn nói với tôi về nó?
23:03 H: Có lẽ tôi đã thấy điều gì và muốn nói với ngài.
23:06 K: Vâng, nói đi, nhưng tại sao bạn tự làm người diễn dịch? Tại sao bạn thành người trung gian giữa nó - tôi không biết là gì - và tôi, kẻ ngu dốt, kẻ đau khổ? Tại sao không xử sự với đau khổ tôi mà lại với nó?
23:26 H: Tôi nghĩ đó là tôi xử sự với đau khổ ngài. Nếu có thể làm ngài...
23:31 K: Đó là, đó là trò chơi cũ của các tu sĩ trên thế gian. Chúng ta có các tu sĩ lâu lắm rồi, phải không?

H: Vâng.
23:48 K: Nhưng bạn chưa giải phóng đau khổ tôi. Tôi vẫn đau khổ sau hàng triệu năm. Vì cái gì? Hãy giúp tôi thoát khỏi nó. Hãy giúp tôi tự do, không sợ hãi, rồi tôi sẽ tìm. Có phải bạn muốn quyền hành, địa vị, tiếng tăm như mọi người. Nào, việc này thực sự nghiêm túc.
24:27 B: Tôi nghĩ, nếu chúng ta cố cho thầy tu sự diễn dịch hay nhất, họ có thể xem xét, ít ra người hay nhất trong họ, có loại hình ảnh thơ mộng họ có thể dùng để chỉ điều vượt lên nó - phải không? - trong trao đổi, họ cố chỉ ra điều thánh thiện mà chúng ta nói. Đó có lẽ là cách họ nhìn nó. Ngài nói làm thế là vô nghĩa à, ngài biết đó, có hình ảnh thơ mộng để chỉ điều thánh thiện.
24:57 K: Nhưng tại sao bạn không giúp tôi nhìn điều xảy ra với tôi?
25:04 B: Vâng, đó là vấn đề, sao không chỉ điều thánh thiện ngay, mà nhìn việc này trước.
25:08 K: Giúp tôi thoát khỏi nó, rồi tôi sẽ bước đi.
25:10 B: Vâng, tôi hiểu.
25:14 K: Chúng ta chưa hề nói - không ai tìm hiểu việc này như thế. Luôn là thượng đế, đấng cứu rỗi, Brahma, v.v.. Và chúng ta gọi đó là tôn giáo. Mọi lễ nghi đều do ý nghĩ tạo ra, kiến trúc tuyệt vời - bởi ý nghĩ, mọi vật trong nhà thờ, đền chùa, do ý nghĩ tạo ra. Và ý nghĩ tạo ra, rồi thờ phụng nó. Nhưng ý nghĩ không thánh thiện.
25:59 H: Vâng, tôi hiểu. Vậy, ngài nói, có thể dừng ý nghĩ?
26:03 K: Ý nghĩ. Có thể ư?
26:05 H: Và ý nghĩ là vật gì đó xen vào bởi tạo hình ảnh...

K: Dĩ nhiên.
26:09 H: ...mà chúng ta cho gì đó thực giá trị.
26:11 K: Tôi bắt đầu tìm điều thánh thiện. Bạn đến và nói, 'Tôi sẽ nói mọi thứ về nó.' Rồi bạn bắt đầu tổ chức. Đi hết rồi, chấm dứt.
26:28 H: Tôi ở lại với ý nghĩ, tôi chỉ có thế.
26:30 K: Vậy, nếu chối bỏ, hay hiểu, rằng ý nghĩ không thánh thiện, ý nghĩ chẳng gì thánh thiện, nhưng ý nghĩ cho rằng nó tạo điều thánh thiện. Phải không?

B: Đúng. Ngài cũng thêm vào đó, chỉ vì... thời gian không thánh thiện?

K: Thời gian, dĩ nhiên, không.
26:55 B: Không gì trong thời gian, mọi người nói thế.
26:57 K: Ngài mai không thánh thiện!
26:58 B: Họ cũng nói, chỉ vĩnh cửu là thánh thiện.
27:01 K: Nhưng để tìm vĩnh cửu, thời gian phải dừng.
27:07 H: Nhưng chúng ta bước vào chỗ rất tế nhị, bởi ngài nói việc như chú tâm tuyệt đối giải tan cái ngã. Rồi chú tâm tuyệt đối có thể thành ý niệm.
27:17 K: Ý niệm, vâng.

H: Vâng, ý niệm. Vậy chúng ta có thể vào con đường tạo ý niệm. Đó cũng có vẻ nguy hiểm.

K: Bạn nói rằng...
27:27 H: Vâng.
27:29 K: ...'chú tâm tuyệt đối.' Tôi không nắm chiều sâu ý nghĩa, nó hàm ý gì. Bạn đã tìm hiểu, và có thể nói thế - chú tâm tuyệt đối. Tôi nghe và tạo thành ý niệm. Rồi theo ý niệm ấy.
27:50 H: Đó như là tiến trình.

K: Chúng ta luôn làm thế.
27:53 S: Vâng.
27:54 K: Vậy - xong. Ý niệm không phải điều bạn nói. Điều bạn nói sâu trong đó, có...
28:02 H: Nhưng chúng ta không biết mình theo ý niệm. Chúng ta không biết lúc chạy theo ý niệm.
28:08 K: Dĩ nhiên không, bởi tôi quen với gom mọi việc thành ý niệm trừu tượng. Vậy, có thể tìm xem, hay nhận ra, rằng mọi việc ý nghĩ làm là không thánh thiện?
28:40 S: Dường như hiển nhiên với tôi.
28:43 K: Tốt rồi. Hiển nhiên. Mọi tôn giáo như hiện nay - không gì thánh thiện. Phải không?
28:54 S: Không, không gì thánh thiện trong nó, trong chữ nghĩa, hay đền đài, v.v.. Nhưng trong nghĩa mọi tôn giáo phải chỉ ra vượt qua nó.
29:06 K: Vâng. Và để giúp tôi vượt qua mọi cái đó, tôi phải bắt đầu với thoát khỏi thống khổ, thấu hiểu quan hệ với mọi người. Nếu có rối loạn, trong tim óc tôi, mọi cái kia ích gì? Tôi không duy vật. Tôi không chống... cái kia. Nhưng tôi nói, 'Này, tôi phải bắt đầu nơi tôi.' Để đi xa, tôi phải bắt đầu thật gần. Tôi rất gần. Vậy tôi phải hiểu tôi. Tôi là cả nhân loại. Tôi không phải cá nhân. Vậy, quyển sách nhân loại trong tôi. Tôi là sách đó. Nếu tôi không biết cách đọc nó, từ đầu đến cuối, thì tôi có thể... thì tôi tìm xem có thể nào... thực sự có chăng điều gì bao la, thánh thiện. Nhưng nếu bạn luôn nói,'này, có đó, nó sẽ giúp bạn,' tôi nói, 'Nó chẳng giúp tôi.' Chúng ta có tôn giáo đã hàng triệu năm. Nó chưa - ngược lại, bạn lơ đễnh khỏi 'hiện là.' Vậy, nếu tôi muốn tìm xem có chăng điều thánh thiện, Tôi phải bắt đầu thật gần. Thật gần là tôi. Và tôi có thể thoát sợ hãi, đau đớn, khổ sở, nản lòng? - mọi cái? Khi có tự do, tôi có thể đi, có thể leo núi.
31:36 S: Ngài nói rằng thánh thiện trở thành hiển nhiên nếu chúng ta giải tan sợ hãi và mọi cái kia.
31:42 K: Dĩ nhiên. Đó là thiền định thực.
31:51 S: Qua chú tâm vào điều thực sự xảy ra trong chúng ta.
31:54 K: Xảy ra, vâng, đúng vậy.
31:56 S: Và điều thực sự xảy ra giữa mình và người khác, và v.v..

K: Trong quan hệ chúng ta.
32:01 S: Vâng. Qua chú tâm vào đó, hành động ấy...
32:05 K: Chú tâm, và chúng ta đã thảo luận với Dr Bohm, trước đây, tỏ suốt mọi chuyển động của ngã, không phải nhớ lại. Tỏ suốt là nhận thức toàn diện bạn hiện là, không phân tích, không tìm tòi - mọi thứ. Nhận thức toàn diện trực tiếp toàn bộ tích chứa nhận thức, không từng chút, từng chút - đó không dứt.
32:54 H: Ồ, chúng ta vỡ vụn, nên cứ nhìn từng mảnh nhỏ.
32:56 K: Vâng. Và bởi vỡ vụn, chúng ta không hề nhìn toàn thể. Hiển nhiên, nó có vẻ hợp lý!

H: Đúng vậy.
33:06 K: Vậy, có thể không vỡ vụn? Vỡ vụn là gì? Rối loạn, lộn xộn ấy trong nhận thức, chúng ta nói hôm qua. Bạn xem, không ai muốn tìm hiểu sâu. Phải không? Trước hết, bạn không có thời gian, bạn lo công việc, nghề nghiệp, hay khoa học, hay gì gì bạn đang làm. Và bạn nói, 'Nào, khó quá, hay trừu tượng quá, không thực tế' - họ đều dùng mấy chữ ấy. Làm như mọi cái, việc bạn đang làm là thực tế lắm. Vũ trang - thực tế ư? Chủ nghĩa bộ lạc, là... ồ, nào, bạn biết cả. Vậy, khởi từ đó. Yên lặng trí óc là trạng thái chú tâm? Hay nó vượt lên chú tâm? Không biết tôi có...
34:38 B: Ý ngài 'vượt khỏi chú tâm' là gì? Hãy cố tìm hiểu nó.
34:48 K: Trong chú tâm có chăng... Chú tâm là hành động ý chí? Tôi sẽ chú tâm.
34:58 H: Không, chúng ta nói đó là tập trung.
35:01 K: Tôi hỏi bạn, nơi có chú tâm, có nổ lực gì không? Tranh đấu? 'Tôi phải chú tâm.' Chú tâm là gì? Hãy tìm hiểu chút ít. Chú tâm là gì? Chữ 'siêng năng' hàm ý chú tâm. Siêng năng. Không lơ đễnh.
35:48 S: Siêng năng là gì? Cẩn thận? Ý ngài là cẩn thận?
35:52 K: Vâng. Quan tâm. Rất chính xác. Cẩn thận.
35:58 B: Nghĩa đen là 'cần mẫn.'
36:00 K: Đúng thế. Cần mẫn. Tức là quan tâm, mến yêu, làm mọi việc chính xác, trật tự. Không lặp lại. Chú tâm có cần hành động thuộc ý nghĩ?
36:33 S: À, nó không cần hành động của phân tích, như ngài đã giải thích.

K: Không, chắn chắn.
36:37 S: Và trước giờ ý nghĩ là phân tích, nó không cần thế. Và nó không cần hành động của ý chí, trước giờ ý chí dính với phân chia, nổ lực, bởi một phần của trí óc, bắt phần khác làm gì đó. Và nó không hàm ý ý nghĩa đi đâu và trở thành gì, bởi trở thành dẫn bạn khỏi hiện giờ.
37:03 K: Đúng vậy. Bạn không thể trở nên chú tâm.
37:07 S: Nhưng hành động chú tâm...

K: Chỉ nhìn điều ẩn trong đó. Bạn không thể trở nên chú tâm. Nghĩa là chú tâm không có thời gian. Trở nên hàm ý thời gian.

S: Vâng.
37:22 K: Chú tâm không có thời gian. Vì vậy nó không phải kết quả của suy nghĩ.
37:29 S: Vâng.
37:39 K: Chú tâm là yên lặng trí óc? Tức là trí óc khoẻ mạnh, sáng suốt, không què quặt, không bám víu không dính, trí tự do, tức trí óc khoẻ mạnh nhất. Vậy tôi hỏi, từ đó... trong chú tâm, trí óc lặng yên? Không chuyển động ý nghĩ.
38:30 S: À, có vẻ thế, vâng. Như là trạng thái hiện hữu hơn là trạng thái trở nên, bởi nó không đi đâu hay đến từ đâu.

K: Lại nữa, khi nói 'hiện hữu' ý là gì? Hiện hữu gì?
38:50 S: À, hiện hữu cái hiện là. Không hiện hữu gì khác.
38:53 K: Không, 'hiện hữu' nghĩa gì? Phải bạn đặt 'hiện hữu' đối nghịch với trở nên?
39:02 S: Vâng.

K: À, vậy... đối cực này có đối cực kia.
39:09 S: À, 'hiện hữu' đơn giản là trạng thái không ở tiến trình đến nơi khác trong thời gian.
39:19 K: Tức là không chuyển động.
39:26 S: Tôi định thế.

B: Có thể nói thế, vâng.
39:30 K: Không chuyển động.
39:31 B: Nếu ngài nói chuyển động ý là, nó không tĩnh chết, để nói không chuyển động.
39:35 K: Không, dĩ nhiên nó năng động.
39:37 B: Năng động, nhưng hơi khó.
39:39 K: Không chuyển động từ đây đến kia.
39:42 B: Nhưng có thể có loại chuyển động khác.
39:45 K: Tôi muốn tìm hiểu nó. Nếu chúng ta dùng chữ 'hiện hữu,' không chuyển động, không ý nghĩ, không thời gian, tức là chuyển động chúng ta biết. Nhưng cái kia có động lực riêng, chuyển động riêng, nhưng không phải cái này, chuyển động thời gian, chuyển động ý nghĩ. bạn gọi 'hiện hữu' là thế?
40:31 S: Giả định vậy.
40:39 K: 'Hiện hữu' là yên lặng? Theo kịp không? Chúng ta có nhiều loại yên lặng. Phải không?

S: Vâng. Không thể là yên lặng nghĩa không tiếng động.
41:01 K: Tôi dùng chữ 'yên lặng' trong nghĩa, không chuyển động ý nghĩ nào.
41:09 S: À, trong nghĩa ấy phải là yên lặng, hầu như do định nghĩa.
41:12 K: Vâng. Vậy, trí óc tôi, trí óc có dừng suy nghĩ? Ý nghĩ - không phải dừng suy nghĩ - có tìm được vị trí riêng và vì vậy không chuyển động, huyên thuyên, chạy quanh nữa? Bởi không có kẻ kiểm soát. Kịp không? Bởi vậy khi có yên lặng bao la vĩnh cửu liền có mặt. Bạn không cần tìm nó. Nó không phải tiến trình. Không phải điều bạn đạt được, lạy trời! Bởi kiêng ăn, bởi lễ lạy, mọi thứ vô lý. Bạn nghe chứ.

H: Vâng.
42:29 K: Bạn nghe X nói thế. Nó giá trị gì? Giá trị trong nghĩa - bạn làm gì với nó? Nó quan trọng hay chẳng ra gì? Bởi bạn đi đường bạn. Bạn là nhà tâm lý, bạn đi đường bạn, tôi đường tôi, bởi tôi đã nói điều phải nói, và vậy là xong. Rồi gì nào? Ai đó đến và nói, 'tôi sẽ nói ý ông ta.' Bạn không có thì giờ. Anh ta hơi rỗi, hắn nói, 'Tôi sẽ nói với bạn mọi thứ.' Và bạn bị kẹt. Đó là việc xảy ra. Từ thời xa xưa, người Xume, người Ai cập, người Babylon - họ đã làm thế. Và chúng ta vẫn đang làm việc vô nghĩa ấy. Và tôi hỏi, tôn giáo làm gì cho con người? Không giúp họ. Nó cho họ dễ chịu ảo tưởng lãng mạn. Nhìn thực đi - chúng ta giết nhau - tôi không đi sâu. Vậy, bắt đầu đi. Trí óc khoẻ mạnh là gì?
44:28 H: Là trí óc không bị kẹt trong đó...
44:31 K: Trí óc toàn thể, khoẻ mạnh, sáng suốt, thánh thiện. Tất cả đó là trí óc khoẻ mạnh. Chúng ta khởi đầu thảo luận việc đó. Trí óc khoẻ mạnh là gì? Thế giới quá điên rồ. Làm sao chúng tôi nói với bạn, nhà phân tâm, nhà tâm lý, làm sao bạn nói với mọi người về trí óc khoẻ mạnh, không ai chú ý việc ấy. Họ sẽ nghe băng từ, truyền hình, họ sẽ đồng ý, nhưng sẽ đi theo lối riêng. Vậy chúng ta làm gì? Làm sao... Trước hết, tôi có trí óc khoẻ mạnh không? Hay nó chỉ là hàng lô hình ảnh, chữ nghĩa? Trí óc hoàn toàn không bám víu vào xứ sở, ý niệm, hoàn toàn bình thản không bám víu.
45:58 H: Ngài gợi ý rằng chỉ vậy tôi mới ở vị trí nói với mọi người?

K: Dĩ nhiên. Hiển nhiên. Tôi có thể kết hôn, có thể, nhưng tại sao tôi bám vào vợ?
46:14 H: Thì đó là ý niệm kết hôn, không phải hôn nhân.
46:17 K: Nhưng yêu thương không phải bám víu. Vậy, tôi có thấy thế trong đời mình? Trí óc khoẻ mạnh nói, 'tôi yêu thương, vậy không có bám víu.' Có thể chứ?
46:35 S: Ngài làm thế có vẻ quá dễ và quá khó đồng thời, bởi...

K: Tôi không hiểu tại sao khó.
46:43 S: Bởi, ngài xem, tôi nghe ngài nói, tôi nghĩ đó là cái tuyệt đối lạ lùng. Tôi muốn có trí óc khoẻ mạnh, muốn ở trạng thái hiện hữu, và rồi tôi nhận thấy nó trở lại đó, tôi không thể trở thành trạng thái có trí óc khoẻ, và không thể do ý chí hay ý muốn đi vào trạng thái ấy. Nó phải xảy ra. Và nó không thể xảy ra do ý chí.
47:08 K: Không. Vậy...
47:10 S: Vậy tôi phải để nó xảy ra ở nghĩa nào đó.
47:12 K: Vậy chúng ta bắt đầu tìm hiểu. Bạn bắt đầu hỏi, tại sao? Tại sao tôi không khoẻ? Tôi dính vào nhà tôi? Tôi cần nhà, tại sao tôi dính vào nó? Vợ, quan hệ, tôi không thể tồn tại mà không quan hệ, sống là quan hệ. Nhưng tại sao tôi dính vào người nào? Hay vào ý niệm, niềm tin, biểu tượng - kịp không? cả vòng lẩn quẩn: vào quốc gia, đạo sư, thượng đế. Kịp không? Bám víu tức là dính vào đó. Trí óc có thể thoát hết chúng. Dĩ nhiên có thể.
47:58 S: Nhưng không phải chỉ muốn thoát.
48:00 K: Không. Nhưng nhìn hệ luỵ của nó, nhìn cái kẹt trong đó, đau khổ, thú vui, thống khổ, sợ hãi - kịp không? - thảy đều dính trong đó. Như thế là trí óc không khoẻ.
48:26 S: Vâng, nhưng dù có thể đồng ý, có thể thấy thế, dù có thể thấy chuyển động của dính kẹt, dù có thể thấy hệ luỵ phá huỷ của nó. Nhưng tự nó hình như không tự động giải tan được.
48:39 K: Dĩ nhiên không. Vậy, nó đưa đến câu hỏi hoàn toàn khác. Tức là, bạn chỉ nghe với đôi tai, hay bạn thực sự nghe nó? Bạn hiểu câu hỏi không?

S: Vâng.
48:59 K: Chỉ nghe tình cờ, chữ nghĩa, giác quan, hay nghe sâu thẳm? Nếu nghe ở tận cùng sâu thẳm, thì nó là một phần bạn. Tôi không biết...
49:23 B: Tôi nghĩ rằng thông thường không nghe ở tận sâu thẳm, và gì đó dừng nó lại, ngài xem. Mọi qui định.
49:31 K: Và cũng có thể chúng ta không muốn nghe.
49:34 B: Nhưng qui định làm chúng ta không muốn nghe.
49:36 K: Dĩ nhiên, dĩ nhiên.
49:38 B: Chúng ta không muốn làm.
49:40 K: Làm sao có thể nói với vợ, 'Anh yêu em nhưng không bám víu'? Cô ta sẽ nói, 'Anh nói khùng điên gì thế?' (Cười) Nhưng nếu thấy tuyệt đối cần có trí óc khoẻ, và yêu cầu ấy, không chỉ ở chính mình, mà cả con cái, xã hội.
50:23 H: Nhưng ý ngài không phải đi loanh quanh yêu cầu mình và người khác trở nên khoẻ mạnh.
50:27 K: Không, không. Yêu cầu chính mình. Tôi hỏi tại sao trí tôi không khoẻ? Tại sao loạn thần kinh? Rồi bắt đầu tìm hiểu. Tôi quan sát, để tâm, cần cù trong việc tôi làm.
50:53 B: Nhưng hình như ngài nói chúng ta phải thấy tuyệt đối cần trí óc khoẻ, nhưng tôi nghĩ, chúng ta bị qui định với tuyệt đối cần giữ bám víu. (Cười) Và chúng tôi nghe thế, phải không?
51:10 S: À, thực sự chúng ta chưa, có nhiều người, họ thấy có những vấn đề này, có gì sai với trí óc, họ cảm thấy gì đó cần phải làm, và mọi cái, rồi bắt đầu vài loại tập luyện tâm linh, thiền định, linh tinh. Giờ, ngài nói mọi thứ thiền định ấy, tập trung luân xa, và v.v.. cũng chỉ là một thứ.
51:34 K: Tôi đã đùa với nó lâu rồi.
51:37 S: Vâng.
51:40 K: Và tôi thấy vô lý hết. Nó không dừng suy nghĩ.
51:48 S: À, vài phương pháp là phải vậy. Tôi không rõ được hay không. Chúng chưa hề với tôi, hay... nhưng tôi không biết được không bởi tôi chưa làm nhiều.
52:00 K: Vậy, thay vì đi suốt mọi việc ấy tại sao không tìm xem, hãy tìm xem ý nghĩ là gì, có thể chấm dứt không, nó hàm ý gì. Kịp không? Đào đi! Cuối bốn buổi thảo luận này bạn có trí óc khoẻ? bạn có trí óc không rối loạn, dò dẫm, lúng túng, yêu cầu, hỏi? Kịp không? Thật là công việc! Nó như thấy rắn chuông và nói, 'Vâng, rắn chuông đó, tôi không đến gần.' Xong!
53:01 H: Nó giống như bên trong vấn đề quá sâu thẳm, rất khó mà giải quyết, và ngài nói từ bên ngoài, như thấy rắn chuông, và ngài không đến gần, không có gì.
53:13 K: Nó như thế với tôi.

H: Vâng.
53:16 K: Bởi tôi không muốn đạt niết bàn, hay thiên đàng, hay gì gì. Tôi nói, 'Nhìn' - kịp không?
53:23 H: À, tôi nghĩ nó thú vị, tại sao nó như rất sâu trong khi thực tế thì không.
53:30 K: Không, chúng ta đều cạn cợt. Phải không? Và vậy hình như thoả mãn chúng ta. Đó là...nhà tôi tốt, vợ tôi tốt, nghề nghiệp tốt, quan hệ tốt - đừng quấy rầy gì. Tôi sẽ đi nhà thờ, sẽ đi đền miếu, tôi sẽ đi chùa - giữ việc vậy đi.
53:59 H: Rồi ngài nói, chúng tôi ngay cả không muốn nhìn nó.
54:01 k:Dĩ nhiên không.

H: Ví dụ, chúng tôi đến với vấn đề
54:04 K: Nếu Bà Thatcher và quý ông ở Á căn đình nhìn nó, họ thật là dân bộ lạc - họ dừng ngay. Nhưng họ không thế, bởi công chúng không muốn. Dân Anh - kịp không? Chúng ta được dạy tàn ác lẫn nhau. Tôi không đi sâu. Vậy, trí óc khoẻ là thế. Trí óc khoẻ không xung đột. Rồi nó là trí óc toàn thể. Và rồi rất có thể có điều gì thánh thiện. Ngược lại là quá trẻ con.