Krishnamurti Subtitles home


SA79D2 - Tìm ra cái không phải yêu thương
Buổi Thảo luậ̣n thứ nhì
Saanen, Thuỵ sĩ
26 tháng Bảy 1979



1:02 K:Trước khi vào đối thoại tôi nghĩ chúng ta phải quét sạch vài vấn đề nổi lên vào cuối buổi hôm qua.
1:24 Dường như chúng ta đóng kín mình. Vài bạn nói không thể điều ngài nói không bao giờ có thể sống hàng ngày. 'Tôi đã nghe ngài 20, 30, 40, 50 năm qua và chẳng có gì xảy ra, tôi vẫn y như trước'. Chính đóng kín ấy ngăn cản mỗi người, hay người nói điều ấy, nó cản trở anh ta tìm hiểu chính mình. Anh khóa kín mình, nói, 'Không thể được'. Hiển nhiên.
2:27 Và cũng có người nói, 'Tôi hiểu một phần tôi muốn hiểu toàn bộ trước khi có thể làm gì.' Lại là đóng kín. Nó lại cản trở bạn tìm kiếm chính mình bạn khóa chặc bạn.
2:58 Và có người nóí, 'Điều ngài nói thật là không thể, tại sao ngài không dừng lại và đi đi?' Người như thế, và tôi thường nghe thế không chỉ ngăn cản họ tìm hiểu chính họ mà cũng bởi chính anh ta không thể làm nên anh lên án cả thế giới - bởi nếu tôi không thể, bạn cũng không thể. Và việc ấy xảy ra.
3:49 Chúng ta bắt đầu thảo luận... Như đã nói hãy để tôi nói một chút rồi sẽ vào đối thoại. Nếu chúng ta có thể hiểu, sáng nay và bốn buổi kế tiếp tôi xin chỉ ra, chúng ta không phải cả 1000 hay 2000 người trong lều này mà chúng ta nói chuyện nhau, từng người. Bạn hiểu không? Bạn và người nói cùng trò chuyện. Khi hai người nói chuyện nhau có cả người khác - gồm hết. Và tôi muốn chỉ ra, nếu có thể, đừng cản trở chính bạn đóng kín bạn, hay nói, 'Tôi không thể làm, thật không thể. Ngài là sinh vật kỳ dị và không thể áp dụng cho mọi người'. Hay, 'Ngài phải có gien đặc biệt để hiểu mọi thứ ấy'. Bạn tìm ra vô số lý lẽ bạn tìm mọi cách không thèm nhìn vào trở ngại của mình không thèm quan sát kỹ để thấu hiểu và dẹp chúng sang bên. Nếu có thể làm thế rồi thì chúng ta có thể trao đổi nhau tốt hơn. Vậy nhé.
5:53 Và tôi cũng muốn chỉ ra: tôi nghĩ chúng ta không nghe không thực sự ráng tìm xem người khác đang cố nói gì. Và lắng nghe đòi hỏi chú ý, để tâm, yêu thích. Nếu tôi muốn hiểu bạn đang nói gì tôi phải nghe bạn không đóng kín mình mọi lối, mọi lúc. Tôi phải để ý bạn nói gì, tôi phải tôn trọng, tôi phải yêu, thích, nếu không thì không thể trao đổi điều gì thực nghiêm túc và đòi hỏi thật nhiều tìm tòi. Vậy tôi xin đề nghị chúng ta nghe với yêu thích, để ý. Hết các buổi đối thoại, và việc xảy ra hôm qua chỉ ra chúng ta rất ít yêu thương nhau. Phải không? Chúng ta muốn tuyên bố quan điểm riêng. Chúng ta muốn thi hành quan niệm và thống trị kẻ khác bởi phán đoán, bởi kết luận, bởi tuyên bố rằng chúng tôi nghe ngài quá lâu, tại sao không thay đổi. Mọi điều ấy chỉ ra hình như với tôi thôi, và có thể sai, rằng không có yêu thương thật. Tôi không chỉ trích ai, tôi chỉ nói vậy. Đừng... đừng làm bộ như vậy! Và tôi nghĩ nên tìm hiểu sâu vấn đề, tại sao không nghe.
8:34 Hay nói, 'Vâng, tôi đã nghe' - xong. 'Tôi đã nghe ngài 20 năm, vậy là xong.' 'Tôi sẽ không nghe ngài nữa'. Bạn không nói vậy với đứa bé bạn yêu thương, phải không? Nó muốn nói với bạn điều gì. Có thể nó nói việc ấy với bạn 10 lần, nó đã nói rồi nhưng lần tới nó nói gì đó bạn nghe. Bạn đừng đẩy nó ra. Bạn không kiên nhẫn. Bạn yêu cháu bé ấy. Và tôi nghĩ mọi buổi thảo luận và đối thoại và nói chuyện chúng ta thiếu hương thơm cơ bản ấy. Tôi không nghĩ chúng ta biết nghe với yêu thương là gì không nghĩa là chúng ta không nên phê phán không nghĩa là chúng ta nên chấp nhận mọi điều được nói. Cũng không nghĩa là chúng ta đồng ý hay không. Bạn nghe, nghe với để tâm với yêu mến, với ý nghĩa trao đổi lẫn nhau. Và vì thế phải có yêu thương. Và có lẽ đó là điểm thiếu sót. Chúng ta quá trí thức, hay quá lãng mạn, hay quá cảm tình. Mọi cái đó chối bỏ yêu thương.
10:23 Vậy, sáng nay nếu có thể đối thoại về gì đó bạn thích chủ đề nào bạn muốn, nên nhớ là không có đặc tính của yêu mến, để ý, yêu thương là chỉ đùa với chữ vẫn là hời hợt, chống đối, khẳng định, giáo điều, v.v.. Vẫn chỉ là chữ, không chiều sâu, không phẩm chất, hương thơm. Nên ghi nhớ như thế chủ đề nào bạn muốn nói sáng nay?
11:22 Q:Thưa, có thể tiếp tục thảo luận hôm qua về hành động và xử sự thế nào với tàn tật, tâm lý và vật lý?
11:31 K:Có thể trở lại tìm hiểu như hôm qua, anh bạn hỏi, có thể thảo luận về hành động.

Q:Có thể nào cùng suy nghĩ
11:46 nếu chỉ một người muốn thế?
11:49 K:Có thể nào cùng suy nghĩ nếu người kia từ chối cùng suy nghĩ? (Cười)

Q:Tôi có khó khăn để hiểu điều ngài nói về ghi lại.
12:08 Trong Anh ngữ chữ ấy nghĩa là trở nên ý thức việc gì như trong ghi lại ấn tượng, ghi lại bực dọc. Nhưng có vẻ ngài dùng, hay phân loại ghi lại.
12:21 Ngài đi sâu được không?

K:Bạn muốn tìm hiểu toàn bộ vấn đề bạn nói về ghi lại à? Ghi lại điều gì, nhớ lại việc gì xác nhận, như băng từ bạn ghi lên đó. Phải không? Có thể tìm hiểu nó.
12:40 Q:Tại sao chúng ta thỏa mãn lối sống mình?
12:48 K:Tại sao chúng ta thỏa mãn lối sống mình?
12:54 Q:Quan hệ gì, hay sự khác nhau giữa bản chất suy nghĩ và cơ học của suy nghĩ? Ý nghĩ này như theo đuổi ý nghĩ kia dù không có lý do gì và chuyển động suy nghĩ có thể là bạo lực nếu nội dung của suy nghĩ, ngài nghĩ là tích cực.
13:19 K:Tôi không hiểu gì hết.
13:24 Q:Tôi thích thú về cơ học của suy nghĩ, sự khác nhau hay liên hệ giữa cơ học và chính suy nghĩ.
13:34 K:Bạn muốn xem xét toàn bộ cấu trúc của suy nghĩ.
13:41 Q:Không chỉ cấu trúc suy nghĩ mà cả cơ học của suy nghĩ nữa.
13:45 K:Cơ học, đó là... có lẽ chúng ta dùng chữ khác nhau. Chúng ta sẽ dùng chữ, cơ học của suy nghĩ.
13:57 Q:Bởi tôi để ý là có thể có ý nghĩ trung hoà hay tích cực nhưng cơ học của suy nghĩ ấy hoạt động rất tốt.
14:12 K:Tôi thực không chắc là tôi hiểu.

Q:Tôi nghĩ anh ta nói có khác nhau, bên trong suy nghĩ
14:23 có thể là tích cực nhưng cách nó biểu lộ, lại tiêu cực.
14:29 Q:Vâng. Có lẽ suy nghĩ sống còn như thú trong rừng bị tàn phá, tuy rằng nội dung suy nghĩ là tích cực.

Q:(Tiếng Ý)

K:À! Có phải suy nghĩ luôn là
14:55 máy móc hay có loại suy nghĩ khác không máy móc.
15:01 Q:Không. Không phải thế. Suy nghĩ tôi thường không trôi chảy tốt. Có bạo lực trong ý nghĩ, trong cơ học nhưng không trong nội dung suy nghĩ. Suy nghĩ tích cực có thể là bạo lực.

K:Suy nghĩ tích cực cũng là bạo lực.
15:28 Được rồi. Tôi nghĩ chúng ta sẽ trả lời. Ngồi xuống đi, chúng ta sẽ tìm hiểu.

Q:Tại sao yêu thương là nhớ?
15:46 Sao chúng ta không yêu?

K:Sao chúng ta không yêu.
15:56 Khi bạn đặt câu hỏi như thế phải bạn nói, sao tôi không yêu? Không phải sao chúng ta không yêu? Tại sao không có yêu thương trong tim, hay trong tôi? Có đúng vậy không? Đúng. Câu hỏi nào khác?
16:29 Q:Ngài nói suy nghĩ giới hạn
16:32 và nếu chúng ta nhìn xung quanh suy nghĩ nắm cả nhân loại. Tôi mong ngài vui lòng nói thêm về nó.
16:46 K:Bạn nói suy nghĩ giới hạn nhưng mọi hành động dựa vào nó. Mọi hoạt động, xã hội kinh tế, tôn giáo, cá nhân, đều dựa trên suy nghĩ.
17:05 Q:Và nó chế ngự toàn thể nhân loại.
17:08 K:Và đó là tác nhân chung của cả nhân loại.
17:13 Q:Nó chế ngự toàn thể nhân loại.
17:17 K:Chế ngự toàn thể nhân loại. Được rồi.
17:23 Q:Tôi vẫn quan tâm làm sao tôi đóng kín mình.
17:29 K:Vâng. Anh này nói anh vẫn còn quan tâm vấn đề ấy chỗ anh bị tai nạn, nó tác động toàn bộ hệ thần kinh anh và vì vậy cả não và sinh hoạt của anh.
17:44 Q:Thưa, có thể nào biết gì đó mà không phải phơi bày nó?
18:18 K:Có thể nào biết gì đó mà không...
18:24 Q:phải phơi bày nó...
18:43 K:Vậy các câu này chúng ta sẽ lấy câu nào? Hành động, sao không có yêu thương trong tim ý nghĩa của ghi lại là gì ý nghĩa của ghi lại và có phải suy nghĩ luôn là máy móc và có chăng suy nghĩ không máy móc. Vậy câu hỏi nào đây? Nếu chúng ta lấy hết chúng thì đâu là câu hỏi trung tâm?
20:19 Q:Câu về yêu thương, tôi nghĩ chắc sẽ đáp hết mấy câu kia.
20:26 K:Chúng ta có thể tìm hiểu câu tại sao con người chúng ta không có cảm giác yêu thương? Có lẽ nếu chúng ta tìm hiểu thật sâu - cũng cùng nhau không phải tôi nói bạn nghe, mà cùng nhau rồi có lẽ trong khi tìm tòi chúng ta có thể tìm ra suy nghĩ là gì, suy nghĩ có vị trí gì, là máy móc hay không máy móc, và tại sao trí óc luôn ghi lại sự cố tai nạn, tổn thương, mọi kinh nghiệm con người lưu lại, và hành động gì sẽ là trọn vẹn, không lưu lại vết tích đau khổ, rối loạn. Có thể lấy câu này, tức là yêu thương là gì, sao chúng ta không yêu? Vậy được không?

Q:Vâng.
21:54 K:Không, đừng, tôi không phiền đâu. Bạn muốn thảo luận nó à?

Q:Vâng.
22:02 K:Vâng? Làm sao chúng ta tiếp cận vấn đề.
22:16 Tiếp cận là gì? Bạn hiểu câu hỏi không? Làm sao bạn đến để tìm ra yêu thương nghĩa là gì tại sao bạn, con người, không có hương thơm ấy đặc tính ấy có thể giải đáp mọi vấn đề trong cuộc sống? Giờ thì tiếp cận là gì? Làm sao bạn đến để tìm hiểu vấn đề? Hay có lẽ không thể tìm hiểu nó nhưng có thể tìm ra cái gì cản trở. Hiểu không? Cái gì có thể cản trở vật lạ lùng ấy và dường như con người khao khát mà không đạt được, có được. Có thể làm chứ? Vậy tiếp cận là gì? Bạn hiểu câu hỏi không? Bởi tiếp cận vấn đề cách nào là rất quan trọng. Không phải chính vấn đề mà làm sao bạn chạm nó làm sao bạn nhìn nó, ý định bạn và mọi thứ. Vậy hãy tìm xem, tôi xin đề nghị tiếp cận là gì, làm sao bạn nhận câu hỏi, xem trí óc có lãng mạn, cảm tình, xem có sinh từ ước muốn. Vậy bạn phải tìm hiểu thật kỹ nếu bạn muốn đào thật sâu câu hỏi này, bởi có thể trong khi tìm hiểu nó chúng ta có thể trả lời toàn bộ bản chất của suy nghĩ. Phải không? Vậy mỗi chúng ta có rõ làm sao tiếp cận nó? Hay bạn đã có vài kết luận về nó rồi. Vài quan niệm và kinh nghiệm, chúng có khóa chặc bạn chúng sẽ ngăn cản bạn tìm hiểu thật, thật sâu chứ? Phải không? Vậy chúng ta cùng trò chuyện, không phải với từng người. Bạn hiểu không? Người nói nói với riêng bạn - bạn. Vậy tiếp cận là gì? Bạn có ý thức tiếp cận và làm sao tiếp cận chứ? Bạn có ý thức định kiến, hình ảnh về nó kết luận về nó, hay người khác nói gì về nó? Bạn có thể dẹp hết sang bên và cố tìm xem?
26:35 Q:Yêu thương là gì?

K:Yêu thương là gì?
26:47 Chúng ta sẽ tìm hiểu nó, chúng ta đang làm đó.
26:53 Q:Thưa, nhưng chữ ấy nghĩa gì?
26:57 K:Bạn biết mà, trước hết là chữ - hãy rõ là cả chúng ta có cùng ý nghĩa về chữ ấy, không phải bạn có thể có ý nghĩa khác với người nói, hay người nói khác với bạn. Bạn hiểu không? Vậy phải rõ về chính chữ ấy. Phải không? Nói chung, theo từ điển tốt, gốc nó là ước muốn. Trong Phạn ngữ, 'Lumpya' - sẽ không đi sâu, là, anh ấy muốn. Kịp không? Yêu thương liên quan với ước muốn. Nào, tôi giải thích nghĩa từ điển của chữ ấy. Không phải quan niệm của tôi hay bạn, mà là cách dùng chung. Vậy nếu đã rõ chúng ta đều biết chữ không phải sự vật. Bạn hiểu không? Bạn hiểu lời tôi nói không? Chữ không phải sự vật. Chữ 'micrô' không phải micrô thực. Phải không? Vậy phải luôn rõ ràng qua các buổi thảo luận nếu tôi có thể chỉ ra, chữ không phải sự kiện thực. Phải không? Vậy chúng ta tìm hiểu yêu thương là gì.
29:01 Q:Thưa, chúng ta nói đứa bé bé sơ sinh yêu mẹ nó vì nó cần thức ăn. (Không nghe được) Trường hợp ấy yêu là sự kiện cần thiết.
29:25 Q:Bé sơ sinh yêu mẹ và yêu thương là cần thiết.
29:43 K:Mẹ yêu thương bé và bé yêu thương mẹ và đó là cần thiết. Phải không? Phải vậy không? Bạn nói một câu, và không tìm tòi. Phải thế không? Muông thú yêu thương con nó. Hình thức sống thấp nhất, biểu hiện sống, yêu con trẻ. Và đó là vận hành từ thú đến người. Và đó là yêu thương? Tôi không nói phải hay không phải. Hay đó là bản năng từ loài thú mang đến loài người và hãy theo từng bước - và bám víu, loài thú nuôi lớn con nó, đến tuổi nào đó, và rồi quên mất chúng. Phải không? Chúng rời tổ ấm. Với loài người chăm sóc đến khi chúng ba, bốn, năm tuổi bú mớm, trông nom, tắm gội chúng âu yếm, ẵm bồng, đó là nếu bạn yêu thương bé mà đa số thì không - nó trở thành đồ chơi. Hay họ không có cơ hội, không có thì giờ. Sau cùng họ gởi chúng đến trường trường nội trú, v.v.., v.v.., dần dà đẩy chúng đi xa. Phải không? Và chúng ta hỏi, chúng ta hỏi tôi không nói phải hay không, đó là yêu thương? Tôi biết các bà mẹ sẽ nói, 'Sao ngài có thể nói việc đó!' Tôi nói chúng ta hỏi, tìm tòi, không nói phải hay không. Bởi chúng ta cùng suy nghĩ, quan sát để tìm ra cho mình bản chất, vẻ đẹp, đặc tính, vật kỳ lạ gọi là yêu thương. Nếu người mẹ và cha mẹ yêu cháu bé trông coi chúng - kịp không? - thì chắc không có chiến tranh. Phải không? Nên có loại giáo dục đúng đắn. Nên có loại xã hội đúng đắn. Vậy chúng ta hỏi, khi người mẹ, khi cha mẹ yêu cháu bé chỉ trong thời gian ngắn, hay suốt cả đời? Nghĩa là phải có giáo dục đúng, nuôi chúng lớn với cư xử đúng, không bạo lực, xung đột, không rèn chúng giết nhau chiến tranh có tổ chức, được thừa nhận, kính trọng. Hiểu không? Cha mẹ thực sự yêu thương con có làm vậy không? Tiếp tục, bạn là cha mẹ, suy nghĩ đi.

Q:Có khoảnh khắc phân chia xen vào.
34:15 K:Vào lúc có phân chia.
34:18 Mẹ, cha tách rời họ với con cái. Phải không? Và con cái bỏ đi. Họ bám víu con cái. Bạm víu là yêu thương sao? Các bạn... Xin đừng - tìm hiểu đi.
34:51 Q:Cha mẹ được gì đó từ con cái, và con cái được gì đó từ cha mẹ, nên đó không phải yêu thương.

K:Vâng, tôi biết cả. Cháu bé cần nhiều yêu mến, chăm sóc. Nếu cha mẹ không yêu mến chăm sóc, yêu thương bé, bé héo khô. Đó là sự kiện dễ hiểu. Nhưng nói chung cha mẹ có vấn đề riêng, lo âu riêng sợ hãi, khổ đau và công việc lo lắng - bạn biết hết. Và họ cho con trẻ chút ít điều họ có thể khi rỗi rảnh. Bạn hiểu hết chứ? Việc xảy ra khắp thế giới. Và tất cả là yêu thương?
35:42 Q:Không.

K:Đừng nói không, chị à. Bạn sẽ làm gì đó chứ? thử xem?

Q:Tôi nghĩ nên tiếp cận phủ định một chút
36:04 như cái gì không phải yêu thương.

K:Chúng ta đang làm.
36:07 Chúng ta chỉ làm thế!

Q:Vậy à?
36:10 Nào, nhìn cả sự việc như là một trong các lối tiếp cận. Thời gian, không gian, và cả loài người và thú...
36:18 K:Vâng, chúng ta sẽ đến đó, chầm chậm.
36:22 Q:Tôi nghĩ cha mẹ ngay cả chống lại cháu bé.
36:28 K:Dĩ nhiên, luôn xảy ra thế. Kịp không? Cha mẹ chống lại con cái, và con cái trở nên bạn biết việc xảy ra trên thế giới. Ơn trời, nhìn xem. Nên từ đó có câu hỏi: bám víu là yêu thương?
36:55 Q:Nhiều cha mẹ nghĩ như vậy.
36:59 K:Tôi biết, nhiều người nghĩ không ghen thì không yêu thương. Nếu không tranh đấu, đánh, nếu không xung đột, nếu không ghen, cảm giác mỗi người khẳng định, người ta tưởng rằng có hay không có yêu thương - trạng thái ấy là yêu. Phải không? Vậy tôi hỏi: bám víu là yêu thương? Chúng ta cùng nhau suy nghĩ, bạn và tôi. Vậy bạn có bám víu con cái?

Q:Có chăng chăm sóc và yêu mến làm ngài bị hút vào ai khác
38:19 ở mức độ quan hệ chứ không phải bám víu ngài đang thống trị và ý niệm ngài phải là ý niệm của người kia. Ngài có thể bám víu và thấu hiểu bám víu ấy?
38:34 K:Khi bạn thống trị con cái, hay vợ, hay chồng hay bạn gái bạn trai khi bạn chiếm hữu họ, nắm họ họ là của tôi - đó là yêu thương?

Q:Không.
38:54 K:Khi chúng ta hỏi, đó phải yêu thương không, khi bạn nói
38:58 'Không, không phải', là không phải ở bạn - hiểu không? Bạn thoát nó, không chỉ lời nói, 'Vâng, tôi không'. Vậy đó là lý do tôi hỏi từ đầu, nếu có thể chỉ ra trừ khi tích cực làm, nhìn, ý thức nó trong chúng ta và ý thức nhìn nó, tìm hiểu nó tìm xem tại sao con người ôm chặc bám víu. Tại sao bạn bám vào chồng vợ, đồ vật, sách, niềm tin, bất kỳ gì - bám víu. Và nếu bạn bám vào vật này, người khác bám vào vật kia liền có phân chia. Hiểu không? Và phân chia là yêu thương? Tìm hiểu xem.

Q:Tôi mong ngài không phiền...

K:Allezy, chị à, allezy.
40:23 Q:Tôi nói ngay cả họ chống lại con cái. Tại sao thế?
40:36 K:Chị à, nếu chị đọc báo và tạp chí
40:41 và người công tác xã hội và hết thảy, họ nói
40:45 sau biết bao để ý, sau rất nhiều nghiên cứu trừ khi cha mẹ thực sự yêu thương con cái, bạn biết thực sự yêu thương, dành thời gian, năng lực cho chúng nói chung trẻ con, bé sơ sinh chết hay tinh thần tâm lý bị méo mó. Và chị này đã chỉ ra rằng vài cha mẹ chống lại con cái. Họ đánh đập chúng ép buộc chúng, họ làm mọi thứ với chúng. Chị nói mọi điều đó.
41:32 Q:Thưa, từ lời ngài tôi nghĩ có thể nắm ý là chúng ta nên yêu thương. Tôi nghĩ hầu hết có ý mạnh mẽ là chúng ta nên yêu thương. Và đa số chúng ta sợ là mình không yêu thương. Có lẽ đó là cản trở.

K:Vâng. Người nói không bảo bạn nên yêu thương. Vậy thật ngốc nghếch bởi chẳng nghĩa gì. Và vì cảm thấy nên yêu thương, chúng ta cảm thấy có lỗi. Và có lỗi nên chúng ta ép mình. Phải không? Xem nào. Tôi nghe bạn nói, yêu thương không phải bám víu. Tôi nghe bạn. Và vì thực sự tha thiết, nghiêm túc, tôi muốn tìm kiếm. Tôi thực muốn tìm hiểu. Nên tôi để ý điều bạn nói. Và khi bạn nói, 'Yêu thương là bám víu ư?' Tôi nói, 'Tôi có bám víu vợ con mình không?' Tôi tìm hiểu trong tôi. Bạn hiểu không? Tôi hỏi, tôi có không? Và nếu không bám víu tôi thành vô trách nhiệm? Bạn hiểu không? Lâu nay tôi nói hễ còn bám víu người ấy tôi còn trách nhiệm tôi phải trông coi, chăm sóc, phải kiếm tiền, bạn biết mà bởi tôi bám vào cô ta, cô ấy là của tôi, tôi phải bảo vệ. Và bạn nói, hỏi tôi: đó là yêu thương ư? Và tôi bắt đầu tìm hiểu, tôi nói nếu tôi lìa bỏ tôi sẽ lơ là trách nhiệm. Bạn hiểu không? Tôi sẽ thờ ơ, sẽ phát chán và theo đuổi người khác? Theo kịp không? Nên tôi nhìn hết, xem bám víu phải là yêu thương trong bám víu có sợ hãi - tôi biết, tôi cảm thấy. Trong bám víu phải chiếm hữu, không thể để cô ta, hay hắn đi, bởi trong bám víu tôi thấy an toàn. Và bạn đến nói, hay hỏi tôi, bởi tôi nghe bạn tôi để ý điều bạn nói, bạn tìm hiểu, bạn đã tìm tòi bạn có thể sai, có thể đúng, nhưng tôi muốn tìm hiểu. Nên tôi xem xét, và nói, điều gì xảy ra nếu không bám víu. Tôi sợ - bạn không à? Tôi sợ, và chính sợ ấy làm tôi bám víu thêm. Vậy phải đối mặt sợ hãi xem có thể tìm hiểu và thấy gì ẩn trong đó, rồi tôi có thể nói 'Nào, tôi thấy nguy hiểm của bám víu, nhưng rồi sao?' Kịp không? Tôi không bám víu. Tôi sống trong khoảng không khi quanh tôi mọi người bám víu? Tôi chống xã hội? Hiểu không? Cùng tôi tìm hiểu và làm đi. Vậy tìm hiểu khi nghe bạn, tôi muốn tìm xem yêu thương là gì.
46:16 Với tôi rất quan trọng để tìm hiểu, bởi nó có thể giải quyết mọi vấn đề nếu biết làm sao yêu thương. Phải không? Có thể. Mọi việc đã thất bại: tôi đã thử đạo sư, thử mọi việc nhưng không đến đâu chẳng giải quyết gì, không gì mới xảy ra trong đời tôi. Nên tôi nghe bạn rất tha thiết, cẩn thận, với yêu mến. Nên tôi hiểu, tôi thấy yêu thương không là bám víu. Hiểu nghĩa là tôi thấy nó, trong hành động, không phải chữ. Tôi nói, 'Được rồi, tôi không bám vào em' - hay anh. Tôi nhìn nó - bạn hiểu không? Tôi thấy nguy hiểm và vì vậy tôi giữ đó. Hiểu không? Giữ con mắt quan sát. Bạn đang làm chứ?
47:25 Q:Tôi nghĩ lối tiếp cận thật là xem cái gì không là yêu thương.
47:33 K:Tôi đang làm thế. Bạn tìm điều gì không phải yêu thương. Bám víu không là yêu thương. Tôi vừa khám phá nó. Một khám phá lớn lao cho tôi. Bởi lâu nay tôi chấp nhận bám víu như yêu thương và bạn đến nói, 'Tìm xem, nhìn đi'. Tôi nhìn và tìm ra vâng, bạn hoàn toàn đúng vì trong bám víu có sợ, và sợ không thể đi với yêu thương. Vậy tôi khám phá nó. Tôi chưa nghe bạn nói, nó là một phần máu tôi. Phải không? Bạn đang làm với tôi chứ? Hay bạn chỉ đùa quanh chữ nghĩa.
48:38 Q:Tôi thấy đó là việc rất buồn. Ngài xem xét việc rất nghiêm túc với những người này. Ngài có thực sự để ý rằng có một câu nói rất đơn giản nói với ngài mọi thứ về yêu thương, trong Kinh thánh. Và câu đơn giản là, Thượng đế là yêu thương.
49:12 K:Này, chị ơi.
49:14 Q:Và không có yêu thương nơi con người. Thượng đế yêu con người. Và có thể tìm yêu thương ở Thượng đế, không phải bên trong.
49:36 K:Chị ơi, nghe đi. Nếu bạn hỏi thật ngắn thì có thể trả lời được. Nhưng nếu nói quá dài thì không thể hiểu, dù là chữ nghĩa.
49:57 Vậy chúng ta qua phủ định cái gì không là yêu thương để tìm. Hiểu không? Phủ định, bám víu không phải. Nhưng với bám víu tôi thấy trách nhiệm nhưng nếu không bám víu tôi sẽ vô trách nhiệm? Hiểu không? Vậy tôi phải tìm trong hành động, không chỉ nói. Tôi nói, tôi thấy bám víu, tôi thấy nguy hiểm của bám víu sợ hãi, và tôi hiểu bản chất của sợ, và nói, được rồi. Giờ khi thoát bám víu, tôi có trách nhiệm? Tôi hỏi, phải chăng trách nhiệm cần để yêu thương? Hiểu không? Qua phủ nhận bám víu từ chối bám víu, và tôi tìm ra trách nhiệm và trách nhiệm là một phần của cái lạ lùng gọi là yêu? Hiểu không? Có trách nhiệm không chỉ với vợ, con, có cảm thấy trách nhiệm. Bạn hiểu tôi nói gì không?
51:41 Q:Trách nhiệm giống như nghĩa vụ sao?
51:47 K:Trách nhiệm không phải nghĩa vụ. Nghĩa vụ qua rồi. Nếu có nghĩa vụ với bạn, tôi không thể yêu bạn. Tôi có nghĩa vụ với bạn bởi bạn cho tôi tiền, tình dục bạn cho tôi dễ chịu - bạn biết mà - rồi vật ấy ở đâu? Đó là hàng hóa. Phải không? vậy...
52:17 Q:Tôi nghĩ có nguy hiểm khác. Đó là, chúng ta bắt đầu trau dồi thờ ơ, trở nên vô tình? Nếu ngài thấy bám víu ngài có thể bắt đầu trau dồi thờ ơ. Và đó là cái bẫy khác.

K:Ồ, vâng. Đó là lý do tôi xem xét mọi thứ bẫy. Vậy tôi hiểu yêu thương hàm ý trách nhiệm. Đi thêm một chút.
53:02 Q:Cái nào có thể đáp ứng?

K:Trách nhiệm như bạn nói
53:10 chữ 'trách nhiệm' do chữ 'đáp ứng'. Giờ thì trong trách nhiệm là đáp ứng nhục dục, cảm giác - bạn hiểu chứ? Có phải trách nhiệm chứa ước muốn bạn theo kịp không? Nào, tôi đang nói. Tôi không nói với tôi. Chúng ta cùng làm, bạn và tôi. Bạn và tôi có thể là cả các bạn (cười). Vậy tôi hỏi, trong trách nhiệm, trách nhiệm có bị giới hạn với bạn gái, vợ, chồng, hay thấy trách nhiệm - hiểu không?

Q:Có trung tâm từ đó trách nhiệm có mặt.
54:23 K:Tôi xem xét nó. Tôi bám víu.
54:32 Trong bám víu tôi cảm thấy trách nhiệm. Tôi ra ngoài, kiếm sống kiếm tiền, về và cảm thấy trách nhiệm với cô, hay anh ta. Và trong trách nhiệm ấy có bám víu, sợ hãi. Và bạn chỉ ra sợ hãi và yêu thương không thể đi chung. Tôi thấy, bạn chỉ rõ. Và tôi nói, rất đúng. Vậy tôi hỏi, trách nhiệm chỉ với vài người đó hay trách nhiệm với cả nhân loại - hiểu không? Yêu thương - theo dõi nhé - yêu thương là thấy trách nhiệm?

Q:Tôi thấy nếu ngài bám vào ai đó...
55:42 K:Trừ khi bạn trải qua trong chính mình, tìm ra, thử nghiệm.
55:51 Q:Tôi thử nghiệm mỗi ngày và tôi nghĩ đôi khi thử quá nhiều.
55:59 Tôi nghĩ bám víu, hễ tôi còn kinh nghiệm bám víu, tôi không thể nào trách nhiệm với cả nhân loại trên thế giới.
56:11 K:Vâng. Vậy tôi đi khá xa trong tìm hiểu chính tôi. Tôi hy vọng bạn cũng làm thế. Tức là tôi có thấy trách nhiệm không chỉ với vài người liên quan hay cảm thấy toàn thể trách nhiệm với trái đất với cây cối, với núi non, sông nước, với mọi người khác. Kịp không? Toàn bộ cảm nhận. Và đó là yêu? Đừng nói phải hay không trừ khi bạn làm.
56:57 Và khi tìm hiểu tôi cũng thấy tôi thích chiếm hữu. Tôi thích thuộc về ai đó. Bạn không biết hết sao? Ồ, lạy trời... Vậy thuộc về, tức là đồng hóa với điều gì, - hiểu không? đồng hóa với đất nước, với nhóm, với người, với ý niệm. Vậy khi tôi mất mọi kiểu đồng hóa tôi thấy tôi phải đồng hóa. Bạn không biết à? Và trong đồng hóa tôi phải chiếm hữu. Tôi không thể đồng hóa với gió!

Q:Chúng ta lớn lên kiểu đó, bị giáo dục.
58:10 K:Tôi biết, bạn lớn lên cách ấy.
58:13 Tôi biết, tôi lớn lên kiểu ấy, tôi phá vỡ qui định.

Q:Vâng.
58:20 K:Tôi bẻ gãy những gì tôi được nuôi lớn.
58:24 Q:Đôi lúc qui định có mặt khi ngài có thể nhìn nó qui định, ngài có thể nghe. Qui định đôi lúc rất mạnh mẽ. Vậy ngài có thể nhìn nó, ngài có thể nhận thức nó nhưng qui định rất, rất mạnh mẽ.
58:43 K:Vâng. Tôi biết. Tôi nhận thức rằng tôi muốn chiếm hữu. Và trong chiếm hữu có thống trị. Và chiếm hữu và thống trị, có yêu thương sao - hiểu không? Vậy tôi khám phá là không. Nên tôi không chiếm hữu. Bạn hiểu không? Tôi không thể chiếm hữu, bởi quan tâm thôi thúc, sức mạnh tôi là tìm hiểu cái gọi là yêu thương. Nên tôi thấy bám víu không là yêu thương, chiếm hữu không phải cũng không phải bản năng từ thú cho đến người hiện giờ. Mẹ, và cha mẹ nói 'Tôi yêu con tôi' và rồi lơ là chúng quãng đời còn lại. Phải không? Đó không phải yêu thương. Vậy tôi tìm ra cho mình những cái không là yêu thương.
59:56 Rồi tôi cũng muốn tìm kiếm - hy vọng bạn cùng làm. Tôi không nói với tôi. Nếu vậy, dừng lại.
1:00:13 Q:Thế nào về bám víu vào ý niệm độc lập tức là mặt kia của đồng xu? Không phải chúng ta thường bám vào ý niệm là phải độc lập không bám víu. Đó cũng tạo vấn đề.

K:Vâng. Đó tức là bám vào hình ảnh bạn có về lệ thuộc. Tiếp đi, nó rất đơn giản, phải không? Vậy ghen tị là yêu thương? Hiểu không? Hay bạn nói, 'Không, không phải! Nhưng tôi ghen tị!'. Vậy tôi nói không phải là vô nghĩa. Nên phải nói, 'Tại sao, tại sao tôi ghen tị?' Tìm hiểu, nhìn đi. Tại sao tôi ghen tị?
1:01:09 Q:Bởi vì tôi sợ hãi.
1:01:14 K:Bởi tôi chiếm hữu. Tại sao chiếm hữu cô, hay anh ta, tại sao tôi nắm? Phải tôi cô đơn? Hiểu không? Chán nản, quá cô đơn, tách biệt?

Q:Tôi nghĩ yêu thương là loại nhận thức mạnh về đời sống.
1:01:44 Ví dụ, ngay lúc này đây, mặt trời ngoài kia máy bay trên trời, nước trên đường đi, mái nhà cả cuộc sống, như nó - yêu thương. Tôi nghĩ vậy.
1:02:00 K:Bạn diễn tả yêu thương là gì - phải không?
1:02:06 Q:Nhận nhức mạnh mẽ về cuộc sống. Như ví dụ... Tôi nghĩ yêu thương là nhận thức mạnh mẽ về cuộc sống.
1:02:30 K:Nhưng tôi chưa có nhận thức mạnh mẽ ấy.
1:02:35 Q:Như, ví dụ, lúc này, hiện giờ...
1:02:37 K:Vâng, chị à, tôi hiểu đó, nhưng tôi chưa có. Các bạn chỉ tưởng tượng nó, nói ra và để nó ùa vào đó. Không rõ ý bạn 'nhận thức mạnh mẽ cuộc sống' là sao. Tôi kẹt trong điều này. Bạn diễn tả cuộc sống nên là thế nào. Tôi sẽ bị kẹt trong bẫy diễn tả ấy. Vậy ghen tị là yêu thương?
1:03:15 Và tôi ghen tị, tôi ý thức nó. Bạn hiểu không? Tôi tìm hiểu, không chỉ nói, 'Nào, nói đi, tôi phải làm gì.' Tôi thấy ghen tị không phải yêu thương và tôi ghen tị nên tôi tìm hiểu, tôi tìm ra, suy nghĩ ra. Tức là tôi bám vào cô, hay anh ta. Vậy tôi không chạy trốn bám víu, thực sự không giải quyết nó. Nên tôi phải tìm hiểu nữa, nhìn kỹ nó, bởi ý định tôi mọi tìm kiếm tôi là phải tìm ra hương thơm ấy. Nên tôi đã để nó sang bên.
1:04:08 Rồi tôi thấy tôi có tham vọng niềm tin, giáo điều, tôi trước và cô ta sau. Phải không? Và cô ta trước và tôi sau. Và tôi hỏi, đó là yêu thương? Tức là khi có phân chia cái này cái nọ, đó là yêu thương? Đừng nói không. Tìm hiểu đi, nhìn nó. Bởi nếu không sau 20 năm, bạn sẽ nói, 'Tôi không làm gì hết'. Sau mười năm bạn sẽ nói 'Ngài nói đủ rồi, đi khỏi đây đi. Đừng nói nữa'. Bởi vì bạn không áp dụng.
1:05:13 Q:Đây là khó khăn duy nhất: chúng ta không áp dụng.
1:05:17 K:Áp dụng đi.Tôi đang làm vì bạn.
1:05:20 Q:Tuy tôi có ý định áp dụng nhưng có điều gì khác tôi không biết ngăn cản tôi thấy sâu sắc mọi điều này và không chỉ trí óc.
1:05:31 K:Tìm xem điều gì ngăn cản bạn. Tìm đi. Đừng nói, 'Tôi không biết', và rồi bỏ đi. Tìm xem cái gì chắn ngang. Lười biếng, chấp nhận sự viêc như vậy, để không bị phiền rầy? Nào, tìm đi. Thử nghiệm xem. Phá vỡ, la lên, làm gì đó để tìm ra. Đến cuối cùng đừng nói, 'Tôi nghe ngài đã 20 năm hay 52 năm, và tôi chưa thay đổi'. Không phải lỗi tôi, lỗi bạn đó. Đừng trách móc tôi.
1:06:25 Q:Thưa...

K:Đợi chút đã. Tôi biết. Tôi đang trả lời câu hỏi bạn. Vậy tôi khám phá bám víu kiểu nào cũng không là yêu thương. Ghen tị không phải yêu thương. Chiếm hữu không phải yêu thương, tôi và cô ta thoả mãn ước muốn trong cô ta, hay cô ta trong tôi. Vậy ước muốn - tìm kỹ nhé - không là yêu thương. Phải không? Bạn không chấp nhận, bạn không thấy. Ước muốn, ước muốn tình dục, ước muốn dễ chịu ước muốn nhiều loại khích lệ, bạn biết mà - ước muốn. Muốn là yêu thương? Đừng nói không. Bởi tôi muốn nàng kia, hay chàng nọ; tôi muốn là chính trị gia lớn, hay đạo sư, hay tôi muốn tỏ ngộ. Tôi muốn trở nên tốt hơn. Tôi muốn vượt qua việc này, vào việc khác. Mọi chuyển động ước muốn, trở thành, thoả mãn, là yêu thương?
1:08:20 Q:Vậy chúng ta sẽ làm gì với nó?

K:Tôi đang nói đây. Nhìn nó, tìm hiểu ước muốn. Ước muốn. Tại sao trí óc, là kết quả của giác quan - kịp không? bạn hiểu nó chứ? - giác quan vậy đáp ứng của giác quan với ước muốn, là yêu thương?
1:09:00 Kịp không? Theo dõi hết đi. Tôi tìm hiểu tất cả đến cuối cùng tôi bắt đầu thấy mọi việc suy nghĩ tạo ra hay muốn, quanh chữ ấy, không phải yêu thương. Phải không? Và khi nhận thức điều đó là có thông minh. Phải không? Phải không?
1:09:33 Q:Yêu thương giống như thấu hiểu sao?

K:Không.
1:09:38 Yêu thương không như thấu hiểu. Yêu thương là điều hoàn toàn khác. Bạn thấy tôi diễn tả nó và bạn... Tôi có thể dùng chữ Hy lạp 'agape' hay Pháp hay Phạn, nhưng cũng không truyền đạt sự việc. Diễn tả bằng chữ Phạn có thể nói bạn nghe - cũng không. Hay Ý, hay Pháp, đều không là nó. Vậy thì, hãy làm đi.
1:10:17 Q:Ngài nói về yêu thương.

K:Tôi không nói về yêu thương.
1:10:26 Tôi nói về cản trở điều gì ngăn cản việc đó xảy ra.

Q:À, tôi đóng kín nó.

K:Bạn nói với tôi thế.
1:10:43 Q:Tôi sẽ làm gì? Tức là tôi muốn yêu thương.
1:10:49 K:Bạn không thể... cái gì ... 'Tôi muốn yêu thương.'
1:10:53 Chính ước muốn yêu thương chối bỏ yêu thương.
1:10:58 Q:Vậy làm sao tôi lìa bỏ ước muốn?
1:11:00 K:Tôi không nói bạn nên lìa bỏ điều gì. Tôi chỉ vạch ra làm sao tìm hiểu ước muốn, nhìn nó. Được rồi, tôi sẽ chỉ cho bạn. Tôi có ước muốn. Tôi muốn nàng kia, hay chàng nọ, tôi muốn thành gì đó, tôi muốn khỏe mạnh, tôi muốn sống tốt hơn, nhiều tiền - muốn. Và thôi thúc triền miên ấy là gì - phải không? vì niết bàn, tỏ ngộ, sống tốt hơn, ước muốn ấy là gì? Tôi không nói với tôi. Tôi có thể làm vậy nơi khác.
1:12:00 Q:Thưa, để cho ước muốn đạt được và chuyển hoá thành nhiệt tình để tìm hiểu, điều gì phải xảy ra.
1:12:12 K:Vâng, muốn điều gì. Ước muốn không thể biến thành gì khác, phải thấu hiểu nó. Nó phải được phơi ra ánh sáng của tìm kiếm.
1:12:35 Q:Làm sao ngài phơi nó ra?
1:12:37 K:Tôi đang làm đây, tôi đang làm. Tôi đã tìm hiểu kỹ hôm nọ, chuyển động của ước muốn là gì. Đáp ứng của giác quan. Phải không? Đáp ứng, tôi thấy gì đó, áo màu xanh, tôi muốn áo xanh ấy. Đáp ứng của thấy, đáp ứng, sờ, cảm giác rồi suy nghĩ vào và nói, 'Tôi muốn có chiếc áo ấy'. Vậy suy nghĩ khi nắm đáp ứng của giác quan liền tạo ước muốn. Nhìn đi. Thử xem.
1:13:42 Q:Tôi muốn chú tâm mà ngài có. Tôi thấy ước muốn ấy.

K:Tôi đã rời nó: tôi thấy yêu thương không phải ước muốn.
1:13:59 Đó là việc lớn để tìm ra cho mình và nếu yêu thương không là ước muốn thì nó là gì? Bạn hiểu không? Yêu thương không chỉ là bám vào người yêu yêu không phải bám vào hình thức nào, không phải ghen tị yêu thương không là tôi và tham vọng, thoả mãn, trở thành và bạn cũng trở thành, phân chia triền miên đó không phải yêu, muốn và thú vui cũng không. Phải không? Thoả mãn ước muốn, là thú vui, không phải yêu thương. Vậy tôi đã tìm ra yêu thương là gì. Nó không phải mấy thứ này. Và tôi có hiểu các yếu tố này và thoát chúng không? Hay chỉ nói, 'À, tôi hiểu bằng trí hiểu bằng lời, nhưng giúp tôi đi sâu hơn', tôi không thể. Chính bạn phải làm.

Q:Làm sao làm đây?
1:15:21 K:Tôi đang làm đó. Hãy ngồi xuống đi.
1:15:27 Q:Tôi chuẩn bị để đứng.

K:Được thôi.
1:15:29 Ngồi lên kia đi.

Q:Cảm ơn.

K:Vậy trong tìm hiểu
1:15:39 xem xét mọi việc này hoàn toàn không cá nhân khách quan như nó vậy, tôi liền có đặc tính thông minh kia. Bạn hiểu không? Nó do tìm hiểu ấy nó do thấy sự thật của mỗi việc. Phải không? Và vì thế từ đó có thông minh.
1:16:02 Vậy tôi hỏi: thông minh ấy có cần cho yêu thương? Tôi dùng chữ 'thông minh', không trí óc, lanh xảo, vặn vẹo tinh tế của trí, chơi chữ, mà hoàn toàn khác. Thấy là làm; thấy bám víu nguy hiểm và làm, nghĩa là chấm dứt nó, đó là thông minh. Vậy có thông minh và vì vậy nó là yêu thương đặc tính của yêu thương, là tình thương. Không tình thương như ý niệm. Nó trong tim bạn, bừng cháy, sống động. Và tình thương, yêu thương và thông minh đi chung. Không có thông minh bạn không thể có tình thương tôi đang nói về thông minh ấy.
1:17:16 Chúng ta đã nói một giờ 27 phút, bạn thử nghiệm chưa? Bạn có thoát mình khỏi bạm víu và vì thế cảm thấy trách nhiệm bao la? Hay ngày mốt bạn sẽ nói 'Tôi đã nghe ngài, chẳng có gì xảy ra'? Chính câu nói ấy chỉ ra bạn chưa tìm hiểu chính mình, tìm học chính mình. Bạn trông chờ ai đó làm điều gì cho bạn.
1:18:22 Q:Krishnaji, vậy có thể không tốt. Tôi đã nghe lời ngài nói và thấy giờ muốn thử và nghiệm xem.
1:18:32 K:Thử đi. Không, làm đi khi chúng ta đang nói, đừng đợi đến ngày mốt.
1:18:39 Q:Khi tôi ném bỏ mọi bám víu, hay ước muốn tôi thấy mình quá trống rỗng, mà chưa thể thấy thông minh.
1:18:49 K:Trống rỗng, nghĩa là sao? Cô đơn, tách biệt, cô lập, cảm giác bị cắt rời không có loại quan hệ nào với ai khác là kết quả của ma tuý là kết quả của nhiều loại cần sa, ma túy tổng hợp, và mọi thứ khác? Và cũng là kết quả của thề nguyền thiền định, chấp nhận uy quyền? Theo nhé - làm bạn cảm giác thật vô dụng, trống rỗng, cô đơn. Vậy cuối gần hết một giờ rưỡi bạn có đặc tính của tình thương chưa? Nếu chưa ngày mai sẽ nói tiếp tìm hiểu, tìm kiếm nó sâu hơn. Nhưng đừng bao giờ nói, 'Tôi nghe đã lâu mà chưa được gì'. Bạn có thể nghe dòng sông bất tận kia nhưng cái bạn nghe không phải nước.