Krishnamurti - Vấn đề cơ bản của đời sống là gì?

Krishnamurti Subtitles

SA79D4 - Vấn đề cơ bản của đời sống là gì?
Buổi Thảo luận thứ tư
Saanen, Thuỵ sĩ
28 tháng Bảy 1979

0:47	K:Chúng ta vẫn tiếp tục đối thoại. Thật không may, dường như tôi nói gần hết thời gian mà bạn không chia sẻ, hay nói chuyện với người nói. Nếu được, xin đề nghị một việc: chúng ta đã nói về thiền yêu thương, suy nghĩ và nhiều việc nữa, nhưng hình như không nói về đời sống hàng ngày, quan hệ với người khác quan hệ với thế giới, quan hệ với toàn thể nhân loại. Và có vẻ lúc nào chúng ta cũng rời khỏi vấn đề chính tức là sống hàng ngày, lối sống, và chúng ta có ý thức đầy đủ sự rối loạn hàng ngày, bất an hàng ngày chán nản hàng ngày, luôn đòi hỏi của sống hàng ngày. Tôi chỉ hỏi, nên hay không quan tâm đến nó sáng nay hay sáng mai, và không lạc vào mọi thứ mơ hồ, duy tâm, theo đuổi lý thuyết? Có thể nào, tôi hỏi thôi, có thể bạn không thích tôi chỉ hỏi xem sáng nay có nên chăng cùng thảo luận về cuộc sống hàng ngày, như hai người bạn, ăn gì, làm gì quan hệ ra sao, tại sao quá chán nản cuộc sống tại sao trí óc quá máy móc, v.v.., sống hàng ngày. Có thể nói về nó chứ? Và chỉ nói việc đó thôi. Thế nào? Q:Vâng.
4:04	K:Sau cùng! (Cười)
4:20	Sống hàng ngày là gì, bạn có ý thức nó? Không trốn vào tưởng tượng, dẹp hết, sống hàng ngày là gì? Thức dậy, thể dục nếu bạn muốn, ăn đến văn phòng, hay nhà máy, hay công việc này khác và tham vọng, thoả mãn, quan hệ với người khác thân hay sơ, tình dục hay không tình dục, v.v.. Vấn đề cơ bản của sống là gì? Tiền bạc à? Vấn đề cơ bản, không phải bên ngoài không phải hời hợt, mà là đòi hỏi sâu thẳm. Hãy nhìn vào chính bạn. Chúng ta đòi hỏi, muốn gì? Phải chúng ta muốn tiền? Q:Không.
5:52	K:Đừng nói không, chúng ta cần tiền.
5:56	Tiền bạc là vấn đề chủ yếu? Hay có địa vị? Bạn hiểu không? Được an toàn, về tài chánh, tâm lý hoàn toàn an ổn, không rối loạn? Thôi thúc, muốn, đòi hỏi chính của sống là gì? Tôi muốn bạn là... Phải không? Tiếp đi.
6:58	Q:Vui vẻ làm việc. K:Vui vẻ làm việc.
7:13	Bạn nói rằng với người cầm tuộc víc vặn hàng ngày mỗi ngày, ngày qua ngày, trên dãy băng - vui làm việc? Hay với người phải đến văn phòng mỗi sáng được bảo phải làm gì, đánh máy, hàng ngày cả đời? Hãy giáp mặt đi. Chúng ta hỏi đó: là tiền? An toàn? Thất nghiệp? Và có việc làm, rồi công việc tẻ nhạt, ngán ngẩm và chạy trốn nó qua giải trí, hộp đêm, nhạc jazz theo kịp không? - gì đó trốn cuộc sống chính. Bởi thế giới - tôi không thuyết giảng, bạn phải biết hết thế giới trong tình trạng ghê gớm. Bạn phải biết hết. Vậy như những người khá thông minh, nghiêm túc chúng ta quan hệ gì với mọi cái đó? Suy đồi đạo đức, trí không thành thật định kiến giai cấp, v.v.. Bạn biết cả. Lộn xộn các chính trị gia tạo ra, luôn chuẩn bị chiến tranh. Chúng ta quan hệ gì với mọi cái đó? Hãy đối thoại đi, trò chuyện đi. Bạn thấy khi đến điểm này chúng ta đều im lặng.
9:34	Q:Chúng ta là một phần nó. K:Chúng ta là một phần nó.
9:44	Hoàn toàn đồng ý. Chúng ta có biết mình là một phần nó? Ý thức nó, sống hàng ngày hiểu không? - sống hàng ngày, góp phần vào mọi cái đó? Và nếu vậy, chúng ta sẽ làm gì? Dùng ma tuý? Uống rượu? Nhập vào nhóm nào? Vào tu viện? Hay khoát lên áo vàng, áo tía? Đó giải quyết hết không? Nào, tôi muốn thảo luận. Chúng ta sẽ làm gì? Sống hàng ngày là gì, là cái xã hội tạo, chính trị gia vô tư dùng chúng ta cho quyền lực riêng, địa vị riêng? Vậy ý thức hết, chúng ta quan hệ gì với nó và cuộc sống mình là gì, dĩ nhiên góp phần vào đó? Phải không? Tôi nói điều gì vô lý sao? Q:Muốn thay đổi nó nhưng không biết làm sao.
11:54	K:Muốn thay đổi nó nhưng không biết làm sao.
12:00	'Nó' là gì?
12:03	Q:Lối sống chúng ta hiện giờ.
12:10	K:Lối sống chúng ta hiện giờ, không biết làm sao thay đổi. Nên chúng ta chấp nhận. Phải không? Tại sao không thay đổi nó?
12:27	Q:Có lẽ chúng ta đợi ai đó nói gì.
12:31	K:Bạn đợi điều kỳ diệu xảy ra ư? Chúng ta đợi uy quyền nào đó bảo phải làm gì? Giáo sĩ, đạo sư, mọi thủ đoạn ấy? Hay quay lại với Kinh thánh? Người ta làm thế; kẻ gọi là trí thức, viết gì đó chống - hay theo cộng sản, chế độ chuyên chế, về với Thượng đế. Theo kịp không? Bởi không thể tìm ra câu trả lời cho tất cả và họ nghĩ nó sẽ được giải quyết nhờ truyền thống. Bạn biết hết mà.
13:26	Sao không thể thay đổi việc mình làm trong sống hàng ngày? Đó là lý do... Hãy quay lại: sống hàng ngày là gì? Hãy tìm hiểu, là trò chuyện, không phải chỉ tôi nói.
13:51	Q:Nó không chỉ góp phần mà còn chạy trốn vào góp phần.
13:57	K:Xin lỗi, gì nào?
13:58	Q:Không chỉ chúng ta góp phần mà còn chạy trốn vào cái chúng ta góp phần.
14:04	K:Vâng. Vậy tôi quay lại, chị à. Tôi hỏi nếu chúng ta là thành phần của xã hội, và xã hội trở nên ngày càng đáng sợ, càng không chịu nổi, xấu xa phá hoại, suy đồi, là con người, bạn cũng xa đọa? Theo kịp không? Q:Tôi nghĩ chúng ta không thấy mình là thành phần.
14:43	K:Chị nói, chúng ta không thấy thế.
14:46	Tại sao? Chúng ta không biết sống hàng ngày của mình ư? K:Tôi thế nào...?
15:06	Q:Vâng, bởi sống hàng ngày là một loại hoạt động vị ngã.
15:10	K:Tôi biết. Bên trong, cuộc sống là hoạt động vị ngã, anh nói. Và nếu vậy thì và nếu nó góp phần vào xã hội kinh khủng chúng ta sống tại sao không thể thay đổi hoạt động vị kỷ ấy - phải không? Tại sao không thể?
15:40	Q:Thường thì, chúng ta là kẻ vô thức dự vào cuộc sống riêng. Đến khi ý thức mọi việc mình làm thì không thể thay đổi nó. K:Tôi hiểu. Thế nên tôi hỏi: chúng ta có thể ý thức nhận thức, biết hoạt động hàng ngày, việc mình làm?
16:04	Q:Làm mẹ, có con cái, thật là khó khăn.
16:27	K:Đúng thôi. Làm mẹ và có con cái là cuộc sống rất khó khăn. Phải không? Là một trong những vấn đề? Bạn xem, vào và gia nhập cuộc chơi, đừng chỉ... Tôi làm mẹ. Tôi có con, và chúng lớn lên thành quái vật như cả thế giới? Bạn hiểu không? Như tất cả bạn? (Cười) Xấu xa, bạo lực, vị kỷ, hám lợi, bạn biết, chúng ta đó. Tôi muốn con tôi giống vậy không?
17:22	Q:Trong thành phố lớn dơ bẩn và ngài không thể cô lập con trẻ bởi vì ngài hiện đang sống ở đó. Ngài phải đối mặt việc đang ở đó và không thể thay đổi... (Không nghe)
17:51	K:Tôi biết cả, tôi biết thế.
17:56	Q:Krishnamurti, có thể hãy cố làm ngắn gọn sự phủ nhận qui định cũ mà chúng ta nên biết đầy đủ ngay, không từng mảnh, và nghĩ xem làm sao trong sống hàng ngày mỗi người có thể có tình thương bao quát đến mọi người mà không có lý do.
18:33	Q:Tôi nói việc ấy không thể trong thành phố lớn nơi bạn có vấn đề ô nhiễm trí óc và qui định, khắp tất cả. Tôi nghĩ vấn đề là, bởi tôi có vấn đề với con cái. Với tôi dường như tôi phải đánh thức phẩm chất sống trong quan hệ với con cái và với mọi thứ xung quanh. Đây như là vấn đề của tôi, không phải điều kiện bên ngoài.
19:11	K:Chúng ta sẽ cùng làm gì?
19:17	Q:Chúng ta có thể nhìn sợ hãi? K:Có thể nhìn sợ hãi.
19:33	Nếu bạn yêu con cái, yêu thương chúng - hiểu không? không chỉ sinh, sinh chúng ra gửi chúng đến trường, phải qui định chúng lối đó, phải thi cử... Nếu bạn thực sự yêu chúng, chúng ta sẽ làm gì? Hình như không phải vấn đề với bạn. Bạn nói, nhưng không là vấn đề nhức nhối, đòi hỏi, khẩn cấp.
20:16	Q:Hình như xã hội chỉ tranh đấu về mặt đi làm mỗi ngày, đa số người chỉ đi làm và họ không tiếp tục khi rời công việc. Nói cách khác không xen lẫn công việc và giải trí. Nói cách khác, họ đi làm, nó là luôn học hỏi và khi chuông reo và bảo ra về, bạn có thể vẫn học. Bạn có thể thích nghi công việc với giải trí bạn có thể thích ứng giải trí với việc làm, nhưng tiến trình học vẫn tiếp tục, mà như không xảy ra. Đó không chỉ đi làm và làm việc mà đi làm và học. Rồi khi rời công việc bạn vẫn tiếp tục học. Có thể thích nghi thì giờ rảnh với thì giờ làm. Bao nhiêu người về nhà và xem xét công việc khi họ không ở văn phòng? Bao nhiêu người về nhà và cố học thêm về cuộc sống dù họ đi làm hay họ ở nhà?
21:28	K:Nói như vậy, tôi ở đâu? Bạn ở đâu? Chúng ta còn xử sự cái có lẽ là cái sẽ là, cái phải là, hay giáp mặt sự kiện? Bạn hiểu không? Giáp mặt sự kiện.
21:47	Q:Chúng ta giáp mặt sự kiện là có phân chia lớn giữa sống công việc và thì giờ rảnh.
21:56	K:Tôi có giáp mặt, xin nghe đi, tôi có giáp mặt sự kiện, bạn và tôi, chúng ta là thành phần xã hội? Chúng ta góp phần vào đó cha mẹ chúng ta góp phần vào, ông bà tổ phụ (cười) v.v.., họ góp phần vào đó, và bạn góp phần. Đó là sự kiện? Tôi có biết vậy? Q:Rất là rõ ràng như thế.
22:33	K:Không, hãy lấy một vấn đề và giải quyết nó chậm thôi.
22:41	Bạn có, và chúng ta có cùng biết, nghĩa như bạn biết đau như bạn biết đau răng, bạn có biết mình góp phần vào đó? Phải không? Có không? Q:Vâng, có.
23:09	Q:Vâng, chúng ta góp phần vào đó với đôi mắt
23:11	của qui định cũ nếu chúng ta còn kẹt trong đó và không thấy cái gì không đúng cho thái độ sống chúng ta hiện giờ. Vâng, chúng ta ở trường hợp ấy.
23:26	Q:Không, tôi không thấy. Nếu...
23:31	K:Là nếu (cười), phải, hay có lẽ.
23:38	Q:Phải biết mình góp phần vào đó cách nào, tại sao góp phần, cả ảnh hưởng nào mà sự góp phần ấy liên quan. Chúng ta góp phần cách nào?
23:55	Q:Nếu phân tích, bạn cứ làm mãi. Bạn phải nhìn nó, hiểu nó, và nói, 'Nào, tôi hiểu và tôi không còn thích nó nữa, và tôi sẽ ra khỏi nó.' Không, bạn không! Bạn có thể làm trong một giây. Q:Tôi không thể đối mặt sự kiện bởi suy nghĩ xen vào.
24:27	K:Bạn không thể giáp mặt sự kiện?
24:32	Khi nói, 'Tôi là một phần của xã hội', ý chúng ta là gì? Q:Tôi không thấy thế... (không nghe)
24:47	K:Làm thế nào chúng ta sẽ cùng
24:51	thảo luận khi mỗi người kéo đi một hướng? Chúng ta không thể cùng nghĩ một việc: đó là con người tạo ra xã hội, chứ không phải thần thánh nào nhưng con người tạo ra xã hội đáng sợ, bạo lực, phá hoại. Và chúng ta là một phần đó. Nói chúng ta là một phần đó, chữ 'một phần' có nghĩa gì? Bạn hiểu câu hỏi không? Hãy bắt đầu chậm thôi. Khi nói tôi là một phần nó, nghĩa là sao? Q:Không phải lối tiếp cận ngài đã dùng
25:46	dựng lên phân chia tôi và xã hội sao? Nói cách khác có cái gọi là xã hội hay đây là xã hội, và tôi và ngài không là xã hội ư? Khi ngài dựng lên xã hội đáng sợ, kinh khiếp nó trừu tượng khác với mọi người trong phòng này.
26:08	K:Vâng, tôi nói thế. Tôi nói đúng là: xã hội không phải ngoài kia, xã hội ở đây.
26:16	Q:Ngay đây. K:Vâng, ngay đây.
26:20	Q:Vậy chúng ta không thể cùng làm việc và mất qui định cũ về những chữ ngài đã nói với chúng ta qua nhiều năm và bắt đầu cùng hành động, cách nào đó mới tinh và sáng tạo?
26:41	K:Chị à, chúng ta không thể cùng làm việc. Đó là sự kiện. Chúng ta không thể cùng suy nghĩ dường như không thể cùng làm điều gì, trừ khi bị ép buộc trừ khi có khủng hoảng lớn, như chiến tranh, mới họp lại. Nếu có động đất chúng ta đều kẹt trong đó. Nhưng dẹp động đất đi, khủng hoảng về chiến tranh chúng ta quay về cái ngã nhỏ bé riêng, đánh đấm nhau. Phải không? Hiển nhiên đó. Mấy năm trước tôi thấy một phụ nữ Anh, giới quý tộc v.v.., trong chiến tranh họ sống dưới hầm, bạn biết đó, hầm ngầm, và cô nói thật tuyệt vời, 'Chúng tôi ở chung nhau, hỗ trợ lẫn nhau'. Khi chiến tranh chấm dứt cô trở về lâu đài và - chấm hết!
27:59	Chúng ta có thể nhìn nó một phút? Khi nói chúng ta là một phần nó, là ý niệm hay thực tế? ý niệm, nghĩa là, quan niệm, hình ảnh, kết luận. Hay là sự kiện, như đau răng là sự kiện?
28:32	Q:Cả hai.
28:35	K:Không à? Bạn phải làm gì? Phải không? Phải sự kiện tôi là một phần xã hội?
28:47	Q:Tôi là xã hội ấy. K:Ồ, tôi là xã hội ấy. Vậy điều gì xảy ra ngoài kia nơi tôi góp phần vào? Tôi có tìm an toàn riêng, kinh nghiệm riêng dính vào vấn đề riêng, quan tâm đến tham vọng riêng. Phải không? Mỗi người cố gắng, vì mình - phải không? như xã hội hiện có. Và có lẽ đó là diễn tiến lịch sử ngay từ khởi thuỷ, mỗi người tranh đấu cho chính hắn. Phải không? Và vì vậy người này chống người kia. Chúng ta có thấy vậy không? Q:Vâng.
30:00	Q:Có thể làm gì khác, chúng ta nhỏ bé, xã hội... (không nghe)
30:05	K:Khoan! Chúng ta sẽ tìm coi làm gì, chị à
30:08	trước hết bắt đầu thật gần, rồi có thể đi tiếp. Phải không? Chúng ta nói về sống hàng ngày. Và sống hàng ngày như, hay là, không chỉ một phần xã hội mà chúng ta còn khuyến khích xã hội bởi hành động mình. Phải không? Chúng ta có biết và nói, 'Vâng, lạy trời nó vậy đó'. Vậy thì tôi sẽ làm gì, như một người là thành phần xã hội, tôi sẽ làm gì, trách nhiệm gì? Dùng ma tuý? Để râu? Chạy trốn? Tôi trách nhiệm gì? Còn bạn? Bạn không trả lời.
31:19	Q:Làm gì đó chứ.
31:22	K:Gì nào? Trước hết...
31:25	Q:Thấy trước. Tôi thấy...
31:26	K:Tôi chỉ có thể làm gì đó khi chính tôi sáng suốt. Phải không?
31:46	Q:Không ngạc nhiên nếu chúng ta sáng suốt và hợp lý chúng ta có thể bị loại khỏi xã hội.
32:03	K:Được rồi. Vậy hãy tìm xem làm sao bạn sáng suốt. Làm sao chắc chắn về sự việc. Tìm xem bạn có thể an toàn. Phải không? Cả tâm lý và vật lý. Vậy làm sao trí óc rối loạn, như đa số người... ..làm sao rối loạn ấy được quét sạch để có sáng suốt. Phải không? Nếu sáng suốt tôi có thể hành động. Phải không? Rõ chứ? Q:Vâng.
32:51	K:Vậy làm sao tôi, con người, có sáng suốt về chính trị về việc làm, về quan hệ với vợ, chồng, bè bạn, v.v.. quan hệ với thế giới, làm sao sáng suốt khi tôi rối loạn? Phải không? Đạo sư nói việc này, giáo sĩ nói việc kia, nhà kinh tế nói việc nọ, triết gia nói việc khác - kịp không? Nhà phân tích nói gì, như đau khổ nguyên thuỷ, hay gì đó. Vậy họ đều hô hào, la lớn, viết, giải thích. Và tôi bị kẹt trong đó, và càng thêm rối loạn. Tôi không biết nắm ai để sáng suốt, ai đúng, ai sai. Phải không? Chúng ta vậy đó, phải không? Không à? Q:Vâng.
33:53	K:Nên tôi nói với tôi, tôi rối loạn, bất hoà với mọi người. Phải không? Q:Và ngài trở nên cô độc.
34:16	K:Nào, tôi muốn quét sạch rối loạn.
34:19	Phải không? Rối loạn ấy do mọi người gây ra mỗi người nói một kiểu. Phải không? Nên tôi rối loạn. Nên tôi nói, vậy tôi sẽ không nghe ai hết tôi sẽ xem tại sao tôi rối loạn. Hãy bắt đầu từ đây. Phải không?
34:42	Q:Vâng. K:Tại sao tôi rối loạn? Tại sao bạn rối loạn? Q:(Không nghe) K:Không, nói một việc thôi.
34:58	Tại sao bạn, con người, rối loạn?
35:04	Q:Bởi tôi chấp nhận.
35:06	K:Không, nhìn mình đi, chị à. Đừng chỉ ném ra vài chữ. Tại sao tôi rối loạn? Rối loạn là gì? Hãy bắt đầu từ đó. Rối loạn là gì?
35:22	Q:Mâu thuẫn.
35:24	Bạn nói rối loạn khởi lên khi có mâu thuẫn, không chỉ thế giới ngoài kia - phải không? - mà cả trong tôi. Thế giới là tôi, vì vậy có mâu thuẫn trong tôi. Nào, hãy đi chậm thôi. Chúng ta nói mâu thuẫn là gì?
35:55	Q:Phân chia.
35:57	K:Tìm kiếm, nhìn, dành thì giờ. Tại sao tôi rối loạn? Bạn nói bởi vì có mâu thuẫn. Tôi hỏi, chữ 'mâu thuẫn' ý bạn là sao? Đối nghịch, nói điều gì đối nghịch. Phải không? Tức là, tôi nói điều này và làm điều kia. Phải không? Tôi nghĩ một đàng và làm thì ngược lại. Đó là một phần của mâu thuẫn. Tôi bắt chước bởi tôi không chắc về mình. Mâu thuẫn. Tôi chạy theo bởi tôi bất an. Tôi tuân thủ, cả tâm lý và hoàn cảnh bởi đó là qui định tôi. Vậy tôi nhận ra mâu thuẫn là tuân thủ, bắt chước nói một đàng làm một nẻo, nghĩ điều này và làm thì ngược lại - tôi tin Thượng đế, và tôi chặt đầu kẻ khác. Phải không? Vậy đây là ý nghĩa mâu thuẫn - 'contra dicere' nói điều đối nghịch với hiện là.
37:56	Giờ chúng ta hiểu nó chứ? Hãy bắt đầu đây: chúng ta có ý thức nó? Chúng ta luôn mâu thuẫn trong chính mình. Nào, đợi chút. Nếu bạn ý thức nó, chúng ta sẽ làm gì? Bạn hiểu câu hỏi không? Tôi ý thức tôi mâu thuẫn: nói một việc trên sàn này về nhà và làm ngược lại. Tôi không thế, nếu thế tôi không bao giờ ngồi trên sàn này. Tôi sẽ đi làm việc gì khác. Và hỏi, tại sao tôi làm vậy - bạn hiểu không? Tôi nói điều này và làm điều kia, tại sao? Không, tìm đi, tìm hiểu chính bạn, tìm đi. Có phải, tôi nói gì làm vui bạn để làm tôi nổi tiếng, có danh là nhiều kiến thức, và về nhà, làm gì đó ngược lại? Bởi tôi muốn gây ấn tượng với bạn, tôi muốn khoe tôi hơn bạn tôi biết nhiều hơn bạn, và về nhà xử sự như đứa bé. Tại sao tôi làm thế? Không phải tôi - tại sao bạn làm vậy?
40:08	Q:Làm thế nào ý thức qui định mình, khi nói chuyện về qui định mình, có thể nào không diễn thành lời? Bởi ngài luôn nói, tìm hiểu chính mình, và tôi cố làm thế và dường như tôi rất cần nói và cố gắng khám phá mình khi lắng nghe, và tôi nghe chính mình. Vậy đúng không, hay là ảo tưởng?
40:43	K:Khi tôi hỏi, tại sao tôi làm thế - hãy nghe hai phút tôi có tìm nguyên nhân? Bạn hiểu câu hỏi không? Tôi hỏi, tại sao tôi tự mâu thuẫn trong đời sống, việc này nọ. Và tôi hỏi, khi tôi hỏi tại sao, tôi muốn tìm nguyên nhân. Phải không? Hãy nghe vài phút. Tôi khám phá nguyên nhân qua phân tích và khám phá nguyên nhân ấy có chấm dứt mâu thuẫn không? Bạn hiểu câu hỏi không? Tôi khám phá nguyên nhân tại sao tôi mâu thuẫn - bởi tôi sợ bởi tôi muốn nổi danh, bởi tôi muốn được coi trọng muốn dư luận tán thành, và bên trong tôi làm điều khác. Nguyên nhân là, có lẽ, trong tôi bất an. Tôi lệ thuộc bạn, hay gì khác, nên trong tôi thực bất an. Nên tôi nói một điều và mâu thuẫn với tôi. Phải không? Dành một phút đi, chị à, từng bước, lạy trời các bạn đều vậy... Và tôi khám phá nguyên nhân và nguyên nhân sẽ không chấm dứt mâu thuẫn. Bạn theo dõi chứ? Nguyên nhân và hậu quả không hề như nhau bởi nguyên nhân thành hậu quả, và hậu quả thành nguyên nhân. Sợi dây xích. Bạn có thấy vậy không. Nên tôi thấy tìm nguyên nhân là vô ích. Sự kiện là tôi bất an và vì vậy có mâu thuẫn, muốn được an toàn. Bên trong tôi bất an và muốn được an toàn, đó là mâu thuẫn. Phải không? Vậy tại sao tôi bất an? Bất an về điều gì?
44:05	Q:Ngài không tự mâu thuẫn sao? Ngài chỉ nói tìm nguyên nhân là chạy trốn.
44:24	K:Anh bạn nói tôi mâu tự mâu thuẫn, chỗ nào vậy? Tôi muốn được chỉ ra. Đừng chỉ nói ngài tự mâu thuẫn. Tôi muốn tìm ra tôi tự mâu thuẫn chỗ nào thật vô vọng nói chuyện với thế hệ này! - tôi bất an.
45:05	Q:Tôi có thể nói gì không?
45:07	K:Rất vui lòng. Q:Vâng. Không biết sao tôi phản ứng nhưng không thể giải thích. Ngài nói tìm nguyên nhân là chạy trốn sự kiện bất kỳ sự kiện gì ngài đang nhìn. K:Đúng thế.
45:39	Tìm nguyên nhân là chạy trốn thực tế.
45:43	Q:Nhưng chữ kế ngài nói, 'tại sao', tức là tìm nguyên nhân!
46:00	K:Tôi đã giải thích kỹ lưỡng tôi không tìm nguyên nhân.
46:07	Q:Nhưng ngài nói 'tại sao'. K:Tôi đã giải thích. Tôi không câm! (Cười) Tôi biết anh nói gì. Tôi biết bạn nói gì. Tôi cố ý đặt câu hỏi ấy, dùng chữ 'tại sao'. Khi bạn dùng chữ 'tại sao', bạn tìm nguyên nhân. Xin đừng gật đầu, chị à.
46:35	Q:Nếu không tìm nguyên nhân, tại sao chúng ta ở trong lều này?
46:44	K:Tôi đã giải thích, khi chúng ta hỏi tại sao thông thường chúng ta tìm nguyên nhân. Và tôi giải thích nguyên nhân và hậu quả không hề như nhau bởi nguyên nhân sinh hậu quả, và hậu quả thành nguyên nhân. Nên tìm kiếm trong sợi xích ấy là vô dụng. Nhưng khi dùng chữ 'tại sao' tôi dùng nó theo lối riêng tức là tôi tìm tòi, không tìm nguyên nhân. Phải không? Nhìn sự khác nhau đó, nếu bạn khá giỏi. Nếu bạn không thích 'tại sao', hãy nói 'Nó xảy ra thế nào?'
47:47	Q:Có thể nào tìm hiểu, lời nói thôi? Tôi thực sự muốn câu trả lời. Tôi hỏi mãi và ngài không trả lời và tôi cảm thấy bởi ngài muốn tôi tự tìm câu trả lời. Tôi thực sự tìm kiếm là, có thể nào tìm hiểu vấn đề, trong khi phơi bày vấn đề?
48:11	K:Không. Chúng ta phải hiểu cách dùng chữ trước rồi mới đi sau. Xin đừng chạy khỏi như thế! Bạn xem chúng ta đã qua 45 phút. Chúng ta chưa thèm chạm và tìm hiểu lối sống hàng ngày. Chúng ta lại bỏ đi. Vậy hãy giữ việc này. Bất an... tôi bất an điều gì? Bạn, bạn bất an điều gì? Hay, bạn bất an hết? Q:Tôi thấy là khi nghe nhiều người
49:09	và nó làm tôi phải rối loạn. Nên tôi biết việc tôi phải làm là nghe chính tôi. Nhưng khi hỏi, làm sao tôi nghe chính mình, tôi quyết định. Tôi phải nghe cha mẹ, ai khác và vậy là có bất an - tôi sẽ nghe ai? K:Bạn nói, phải chăng
49:39	trong khi tìm hiểu bất an, bạn tìm ra an toàn?
49:52	Q:Không. Anh ta nói anh nên nghe ai, cha mẹ nói chuyện này người khác nói việc kia, ngài nói việc khác nữa.
50:03	K:Tôi nói vậy đó (cười). Cha mẹ nói điều này, bạn nói việc kia triết gia nói việc khác, chính trị gia - phải không? Họ đều nói khác nhau, mỗi người. Đạo sư này cạnh tranh với đạo sư kia nói điều hoàn toàn khác. Nào - tôi phải quay lại đó à? việc này sinh ra bởi áp lực của mọi người. Phải không? Áp lực của chính trị gia, nhà kinh tế, triết gia đạo sư, giáo sĩ, cha mẹ, ông bà, và chính bạn - phải không? Vậy hãy tiếp tục. Tôi rối loạn điều gì?
50:56	Q:Về tương lai.
51:07	K:Về tương lai. Tôi bất an về tương lai, tương lai là cái tôi đã là tôi đang là, tôi có thể là. Phải không? Đó là tương lai. Tương lai vật lý bất an, tâm lý bất an. Nên trí óc tìm kiếm an toàn. Phải không? Bất an, nó muốn được an toàn. Phải không? Q:Chúng ta không biết cái chúng ta đang là
52:02	ngược lại vấn đề tương lai chắc không đến, tôi nghĩ thế.
52:15	Q:Không an toàn trong suy nghĩ.
52:21	K:Tôi không biết thảo luận vấn đề nào. Điểm nào chúng ta nói chuyện đây, chúng ta không ở đó. Chúng ta nói nó phải là, nó vậy, không vậy. Q:Chúng ta có thể thay đổi lối sống ngay.
52:43	K:Tôi đang làm. Q:Vâng.
52:46	K:Nhưng bạn không làm.
52:48	Ai đó luôn xen vào theo lối riêng họ. Chúng ta không cùng suy nghĩ. Phải không?
52:58	Q:Ngài hỏi, chúng ta bất an việc gì. Và tôi nghĩ chúng ta bất an nhiều việc khác nhau rồi vấn đề không phải là xác định chúng ta bất an gì mà sự kiện về điều tôi nghĩ nó khởi lên từ không tỏ suốt về mâu thuẫn. Và nếu chúng ta nhìn và thấy mâu thuẫn thì bất an có lẽ biến mất.
53:34	Q:Chị ấy nói chúng ta nên nhìn bất an và nó sẽ biến mất.
53:41	K:Chúng ta đang làm thế. Tôi thấy không thể nào nói chuyện với ai hết. Vậy bắt đầu lối này: chúng ta có an toàn trong quan hệ nhau? An toàn trong quan hệ với vợ, chồng, bè bạn? Tôi hỏi bạn đó. Q:Không.
54:11	Q:Chúng ta không an toàn trong qui định.
54:14	K:Vâng, không an toàn trong quan hệ nhau.
54:18	Q:Và xã hội. K:Quan hệ nhau tạo ra xã hội - không à?
54:36	Dĩ nhiên, rõ ràng. Nếu tôi chống bạn, tôi liền tạo ra xã hội phân chia. Hiển nhiên thế, không cần giải thích. Vậy quan hệ lẫn nhau là gì? Bạn và người nói. Lấy đó đi. Rất đơn giản. Hay quan hệ bạn với láng giềng với vợ, với chồng, hay bạn gái, v.v.. là gì? Quan hệ bạn là gì? Tôi xem như bạn đều có vợ chồng, phải không?
55:22	Q:Và quan hệ. Q:Và con cái.
55:25	K:Hay bạn gái hay trai. Q:Và con cái.
55:29	K:Hãy trả lời đi: quan hệ bạn với người khác là gì?
55:36	Q:Rất nghèo. K:Nghèo?
55:46	Nghĩa là gì?
55:50	Q:Ngài muốn gì đó nơi người khác.
55:52	K:Bạn muốn lợi dụng kẻ khác, và hắn muốn lợi dụng bạn
56:03	phải không? Nào, chị, khi nhìn vào quan hệ với kẻ khác có đặc tính an toàn nào không? Vậy là không có an toàn gì trong đó sao? Lúc đầu bạn có thể nghĩ quan hệ ấy có an toàn nhưng dần dà an toàn đi mất. Vậy trong quan hệ không có an toàn. Tại sao? Không phải nguyên nhân. Tôi hỏi 'tại sao' ý nghĩa, nó xảy ra cách nào? Tại sao có bất an trong quan hệ? Bạn không theo đuổi, theo nó hãy bám một việc đó và giải quyết đi.
57:09	Q:Thiếu ràng buộc. K:Thiếu truyền thông?
57:14	Q:Thiếu ràng buộc. K:Thiếu ràng buộc à?
57:21	Q:Chúng ta ích kỷ.
57:23	Q:Chúng ta không biết mình thực muốn gì.
57:35	K:(Cười) Chúng ta sẽ làm gì?
57:39	Tôi có thể giải thích. Điểm nào? Bạn có thấy thực tế nó? Tức là, về tình dục bạn bị khác giới thu hút. Rồi dần dà quyến rũ tình dục, hưng phấn, mọi thứ, mất dần. Nhưng bám víu đã hình thành. Và bám víu gây ra sợ hãi. Phải không? Và khi sợ hãi, yêu thương rơi xuống biển. Phải không? Vậy là có phân chia triền miên, bạn và kẻ khác, phân chia mãi. Bạn khẳng định, và hắn khẳng định. Bạn thống trị và hắn chịu thua, hay ngược lại. Nên luôn có mâu thuẫn trong quan hệ đó là sự kiện hàng ngày. Và làm thế nào việc ấy xảy ra?
59:01	Bạn biết đó, đó là vấn đề kế tiếp. Có phải bởi vì mỗi người chỉ quan tâm họ. Phải không? Tại sao chúng ta... tại sao mỗi người chỉ quan tâm mình? Làm sao? Bạn hiểu câu hỏi không? Quan trọng gì mà quan tâm chính mình? Có phải bởi vì chúng ta bị qui định, bị giáo dục vậy cả áp lực xã hội, hoàn cảnh là vậy. Bạn hiểu không? Vậy thì, bạn có thể phá vỡ nó? Phá vỡ quan hệ vị kỷ. Bạn theo kịp không? Bạn có thể chấm dứt quan hệ vị kỷ? Làm sao nó có vậy - phải không? Hãy bám nó thôi.
1:00:28	Đó là sống hàng ngày, và vì vậy... Tại sao bạn, con người, quan tâm mình quá vậy? Là bản chất? Là cần thiết sinh học? Bởi vì khi còn sơ khai bạn phải quan tâm chính mình hay bạn phải trông coi vài người. Và từ đó bạn có thể bị qui định và tiếp tục. Phải không? Qui định ấy có thể phá vỡ, chấm dứt? Phải không? Q:Dường như bản năng loài thú được đặt ra
1:01:28	trong lĩnh vực tâm lý, và nó hình thành cái 'tôi'.
1:01:43	K:Vâng, tôi biết thế. Chúng ta nói vậy. Chúng ta đã nói rồi. Hiện giờ đến vấn đề quan hệ mỗi người quan tâm chính hắn. Và qui định ấy, có thể phá vỡ, thay đổi không?
1:02:10	Q:Chúng ta phải hiểu nó.
1:02:13	K:Không, chị à, không phải hiểu. Được rồi, hiểu. Ý bạn hiểu là sao?
1:02:22	Q:Thấy hết sự việc.
1:02:25	K:Tôi không thể thấy hết bởi trí óc tôi bị qui định. Đó chỉ là ý niệm. Bạn không thèm nghe... Bạn lướt đi riêng, bạn thấy đó. Vậy tôi bị qui định bởi tôi được nuôi lớn cách đó. Phải không? Cha mẹ, xã hội, thần thánh, giáo sĩ, đều nói, 'Bạn trước' thành công bạn, công việc bạn, hạnh phúc bạn, cứu bạn - bạn. Nào, qui định ấy có thể phá vỡ, thay đổi? Đợi chút, tôi muốn tìm hiểu theo dõi đi, từng bước.
1:03:13	Bạn làm khi tôi nói chứ? Trước hết, làm sao tôi biết tôi bị qui định? Phải tôi chấp nhận chữ rồi tưởng tượng mình bị qui định? Bạn theo kịp lời tôi? Hay đó là sự kiện? Ý niệm hay sự kiện? Kịp không? Bạn hiểu không? Hiểu không, chị? Q:Chấp nhận chữ rồi tưởng tượng mình qui định - đúng không?
1:04:10	K:Nào, tôi nghĩ mình bị qui định.
1:04:17	Tôi nghĩ. Nhưng tôi không nghĩ tôi đau khi ai đó đánh tôi. Thấy khác không? Khi ai đó đánh tôi và có đau tôi không 'nghĩ' có đau, đau đó. Phải không? Cũng vậy tôi có thấy mình qui định? Nào, hãy nghe trước. Hay tôi nghĩ tôi bị qui định. Nghĩ 'tôi bị qui định' không phải sự kiện. Nhưng qui định là sự kiện. Phải không? Q:Vâng. K:Tôi tiếp tục.
1:05:23	Vậy tôi chỉ xử sự với sự kiện, không với ý niệm. Sự kiện là tôi bị qui định. Nào, đi chậm thôi. Tôi nhìn sự kiện cách nào? Việc ấy rất quan trọng. Phải không? Bạn theo kịp không? Tôi quan sát sự kiện cách nào? Khi quan sát sự kiện tôi nói, 'Tôi phải rời nó'? Hay tôi nói, 'Tôi phải thắng nó, phải loại bỏ nó', v.v..? Tôi nhìn sự kiện cách nào? Bạn hiểu không? Bạn nhìn nó thế nào.
1:06:20	Q:Với sợ hãi. Q:Tôi là nó.
1:06:32	K:Phải sự kiện - theo dõi nhé
1:06:37	phải sự kiện khác với tôi, người quan sát sự kiện? Bạn hiểu câu hỏi không?
1:06:47	Q:Không. Q:Có.
1:06:48	K:Sự kiện là tôi bị qui định. Và tôi nói, làm sao tôi nhìn sự kiện, tôi nhìn nó cách nào? Tôi nhìn nó, sự kiện, như điều gì khác tôi? Hay qui định ấy là tôi? Hãy đi chậm thôi. Phải không? Bạn nhìn nó cách nào? Bạn nhìn nó như bạn tách biệt với sự kiện hay bạn nói, 'Vâng, sự kiện là tôi'?
1:07:31	Q:Tách biệt. Q:Ban đầu ngài kẹt trong đó.
1:07:41	K:Nào, chị à, giận có khác bạn?
1:07:48	Dĩ nhiên không. Vậy qui định khác bạn sao?
1:07:57	Q:Không. K:Đúng vậy. Giờ thì bạn hiểu rồi. Vậy giờ bạn nhìn sự kiện như nó là bạn, bạn là sự kiện. Nào đợi chút. Vậy điều gì xảy ra?
1:08:22	Q:Chúng ta quan sát sự kiện là mình chỉ sống trong ý niệm.
1:08:30	K:Trí óc bạn không được luyện tập. Trí óc bạn mơ hồ, bạn biết đó, luôn di chuyển. Vấn đề đây, nhìn nó đi. Tức là, giận là bạn. Bạn không khác với giận. Khoan. Đợi đã. Khi bạn giận, bạn là nó rồi suy nghĩ đến và nói, 'Tôi đã giận'. Vậy suy nghĩ phân chia bạn với giận. Hiểu không? Cũng vậy, bạn bị qui định, và qui định là bạn. Khoan. Bạn có thể làm gì nếu nó là bạn?
1:09:27	Q:Không gì. K:Không, khoan, nhìn đi. Lạy trời bạn đều... Người nói da hơi nâu. Phải không? Nâu. Nhưng khi hắn nói, 'Tôi phải thay đổi nó bởi vì người da trắng tốt hơn', tôi liền xung đột. Nhưng khi nói, 'Vâng, nó vậy', điều gì xảy ra với trí óc tôi?
1:10:07	Q:Suy nghĩ...
1:10:08	K:Đừng vội nhảy vào, tìm đi. Điều gì xảy ra với trí óc nói lúc nảy, 'Giận khác với tôi', nhưng giờ trí óc nói, 'Ngốc quá, giận là tôi'. Cũng vậy, trí óc nói, 'Qui định khác với tôi' và nhận ra qui định là tôi. Phải không? Vậy điều gì xảy ra với trí óc?
1:10:45	Q:Sáng suốt. K:Ồ, xin đừng nhảy vào điều bạn chưa thấy thực. Đừng lặp lại gì, đừng nói gì mà chính bạn chưa thấy.
1:10:59	Q:Không còn xung đột. Xung đột được giải quyết.
1:11:08	K:Trí óc giờ không mâu thuẫn nữa. Phải không? Tôi chỉ ra hết rồi. Không còn nói, 'Tôi phải làm gì đó'. Hiểu không? Q:Vâng.
1:11:27	K:Vậy trí óc giờ thoát khỏi ý niệm, quan niệm khỏi qui định mà tôi phải hành động. Phải không? Vậy trí óc giờ tự do để nhìn. Bạn theo kịp không? Chỉ nhìn. Đó là gì? Trí óc nói, 'Tôi bị qui định' không phải trí óc bị qui định, mà mọi việc bị qui định. Nên nó nói, 'Giờ hãy quan sát qui định'. Điều gì xảy ra khi bạn quan sát? Không có người quan sát bởi người quan sát không khác vật bị quan sát, chỉ có quan sát. Phải không? Q:Vâng.
1:12:26	K:Theo kịp chứ? Không, không lời nói, thực tế kìa. Rồi thì việc gì xảy ra khi bạn quan sát? Thuần quan sát, không có méo mó nào. Méo mó xảy ra khi bạn nói, 'Tôi phải thay đổi nó'. Hay, 'Tôi phải loại nó, tôi phải vượt qua'. Mọi cái đó chấm dứt bởi bạn chỉ quan sát sự kiện là trí óc bị qui định. Thuần quan sát. Phải không? Không có cố gắng. Rồi điều gì xảy ra? Vật được quan sát thuần tuý trải qua thay đổi. Phải không? Kịp không? Bạn không kịp, trừ khi bạn làm. Nếu không áp dụng, làm, bạn sẽ nói, 'Tôi không thấy'.
1:13:50	Nào, dưới kính hiển vi bạn có thể nhìn tế bào. Nếu bạn nhìn kỹ, không nói, 'Nó là tế bào, nó phải không thế này, thế kia', bạn sẽ thấy tế bào trải qua thay đổi. Nhưng nếu bạn đến với ý niệm, sự vật không chuyển động. Hiểu không? Khi bạn đến mới tinh và nhìn qua kính hiển vi vào tế bào, tế bào tự chuyển động, vậy qui định thay đổi. Hiểu không? - nếu bạn thuần quan sát.
1:14:47	Giờ trở lại: tôi quan sát, bạn quan sát quan hệ mình trong sống hàng ngày, thuần quan sát. Có thể nào quan sát quan hệ bạn với vợ, chồng, hay gì gì mà không hình ảnh, không ý niệm đó là vợ tôi, chồng tôi và mọi thứ khác, không nhớ lại tình dục và v.v.., chỉ quan sát quan hệ bạn với người khác? Bạn sẽ làm chứ? Hay bạn bị hút vào người khác quá mạnh nên không thể nhìn. Tôi thấy việc xảy ra ở đây: nắm tay ôm nhau, mọi thứ diễn ra. Nên họ dĩ nhiên không thể quan sát. Vậy nếu bạn quan sát thật gần, không người quan sát là người suy nghĩ, và v.v.., sự vật tự thay đổi. Quan hệ tôi với bạn, hay với ai khác, vợ, chồng nếu tôi im lặng quan sát nó, không áp lực đường lối, sự vật tự thay đổi, và từ đó có yêu thương. Hiểu không? Yêu thương không phải sản phẩm của suy nghĩ.
1:16:35	Q:Nắm tay có gì sai chứ?
1:16:38	K:Ồ, lạy trời! Có gì sai khi nắm tay nhau. Trí óc bạn trẻ con quá. Q:Khi ngài nhìn tế bào dưới kính hiển vi, tế bào
1:16:59	thay đổi, nhưng tế bào thay đổi dù khi ngài không nhìn.
1:17:03	K:Dĩ nhiên, dĩ nhiên. Chúng ta biết thế. Bạn xem bạn đã làm gì? Bạn không áp dụng. Bạn đi lạc vào tế bào. Bạn không nói... 'Nào, tôi sẽ áp dụng nó. Tôi sẽ nhìn nó.' 'Tôi sẽ nhìn quan hệ tôi với vợ' - hay chồng. Sự kiện là chúng ta phân chia. Hắn tham vọng, tôi tham vọng, hắn muốn này, và v.v.., phân chia. Tôi nhìn phân chia ấy. Tôi không muốn thay đổi nó, không muốn biến cải nó tôi không muốn đẩy nó sang bên bởi không biết gì sẽ xảy ra. Nên tôi quan sát. Không phải tôi quan sát, chỉ có quan sát. Phải không? Làm đi.
1:18:06	Q:Vấn đề là khi tôi muốn quan sát, đó cũng là suy nghĩ.
1:18:15	K:Không, tôi đã giải thích rồi. Không thể quay lại đó. Q:Nhưng đó là vấn đề với chúng tôi. K:Gì nào?
1:18:26	Q:Đó là vấn đề với chúng tôi. K:Vấn đề gì?
1:18:29	Q:Không thể quan sát, chúng tôi không biết làm gì.
1:18:32	K:Tôi chỉ bạn xem. Bạn không... Q:Chúng tôi không sống nó.
1:18:36	K:Bạn không nghe. Q:Tôi nghe, đó là vấn đề.
1:18:43	K:Thức ăn bày trước bạn.
1:18:48	Bạn ăn, hoặc không.
1:18:53	Nếu đói, bạn sẽ ăn.
1:18:57	Nếu không đói, bạn sẽ nói, 'Nào, nó chẳng ý nghĩa gì'. Bạn có khao khát tìm lối sống, sống hàng ngày, không xung đột? Q:Có. K:Tôi bày ra cho bạn.
1:19:17	Vậy có lối sống mà không có rối loạn.
1:19:25	Khi trí óc có thể quan sát không có đường lối không lý do, tức chuyển động của suy nghĩ - chỉ quan sát. Quan sát mái của lều bạt này, chiều cao, chỉ quan sát nó. Màu áo bạn, không nói 'Tôi thích, tôi không thích, tôi muốn có nó', chỉ quan sát. Cũng vậy, nếu bạn có thể quan sát cả chuyển động tâm lý rồi thì sự vật tự thay đổi tận gốc. Không cần thực hành điều gì, đạo sư, bạn ném hết sang bên. Đúng thế.
1:20:24	Q:Cám ơn.
1:20:26	Q:Cám ơn.