Krishnamurti - Làm sao chúng ta tạo ra xã hội tốt?

Krishnamurti Subtitles

SA79D5 - Làm sao chúng ta tạo ra xã hội tốt?
Buổi Thảo luận thứ năm
Saanen, Thuỵ sĩ
29 tháng Bảy 1979

0:47	K:Nếu có thể, tôi muốn, người nói muốn thảo luận với bạn một vấn đề có lẽ là quan trọng sống còn - có lẽ. Tại sao - là dấu hỏi, không phải nguyên nhân tại sao hai người không thể cùng suy nghĩ? Bạn hiểu câu hỏi không? Họ cùng suy nghĩ khi họ sợ hãi. Hai người sợ hãi, họ cùng nhau suy nghĩ về nó. Hay khi có tai họa vật lý nào họ quên đi định kiến cá nhân, phán đoán hy vọng, vấn đề riêng, và cùng đối mặt nó. Và nếu có nguy hiểm sắp xảy ra họ lại đến cùng nhau suy nghĩ, cảm nhận. Bạn phải lưu ý mọi vịệc này. Tại sao khi chúng ta không có tai họa nguy hiểm vật lý, hay điều gì đe dọa chúng ta không thể đến với nhau cùng suy nghĩ vấn đề? Có phải hai người ấy, nếu họ thích, hay rất yêu mến nhau hay yêu thương nhau, thì có thể cùng suy nghĩ không? Bạn có... Như vậy chưa?
3:30	Sáng nay chúng ta có thể dành ít thì giờ cho vấn đề ấy? Có lẽ nó sẽ giúp chúng ta thấu hiểu rối loạn và khổ đau của sống hàng ngày. Bởi cho đến giờ, mọi buổi nói và thảo luận, chúng ta chưa thể thực sự gặp nhau. Có phải chúng ta không yêu mến nhau? Bạn biết đó, thường xuyên cố gắng nhiều cách đem mọi người lại nhau, về niềm tin, con người, về lý tưởng, quan niệm. Bạn phải lưu ý, nó vậy đó. Nhưng mỗi người diễn dịch quan niệm, lý tưởng con người, uy quyền theo khuynh hướng riêng. Vì vậy con người, uy quyền nguyên tắc không đem họ lại nhau, bạn cũng đã thấy. Tại sao vậy? Làm thế nào điều ấy xảy ra? Bạn hiểu câu hỏi không? Bởi nếu có thể cùng suy nghĩ chúng ta có thể tìm hiểu sâu hơn về cuộc sống cá nhân, về rối loạn và giáp mặt thế giới với mọi quái dị, với suy đồi đáng sợ rồi thì có lẽ chúng ta cùng tìm hiểu làm thế nào tạo ra xã hội tốt, lối sống tốt. Bạn hiểu điều tôi... Chúng ta có thể tìm hiểu chứ?
6:18	Trước hết chúng ta có thể cùng suy nghĩ?
6:25	Q:Chúng ta có thể nhìn vào sự khác nhau giữa tai họa tai họa chung và niềm tin chung? Sự khác nhau giữa hai thứ.
6:37	K:Chúng ta có thể tìm hiểu tai họa và niềm tin. Khi có chiến tranh chúng ta cùng nhau trừ khi bạn có lương tâm, hay theo chủ nghĩa hoà bình rồi bạn có thời gian khủng khiếp, bị bắn, hay bị tù nhưng đến 99 phần trăm người nói, 'Hoan hô, chiến đấu đi'. Bạn biết mọi việc. Nhưng niềm tin thì quá tinh tế. Bạn có thể tin Thượng đế, Giê su, hay Ky tô... ..gì đó, nhưng mỗi người diễn dịch niềm tin theo lối riêng theo khuôn mẫu riêng, theo kinh nghiệm riêng. Và vậy luôn có phân chia. Dù bạn theo ai đó mà uy quyền họ bạn chấp nhận vẫn có phân chia giữa mọi người. Bạn thấy việc đó khắp thế giới.
7:56	Nên chúng ta hỏi: có thể nào cùng suy nghĩ mà không uy quyền không niềm tin, khủng hoảng - tuy thế giới đang khủng hoảng nhưng dẹp hết, bạn và người nói, có thể cùng suy nghĩ? Cùng suy nghĩ nghĩa là sao, gặp nhau cùng thời điểm gặp nhau cùng mức độ, với cùng cường độ mà nó không thể, nếu bạn cứ giữ niềm tin nếu bạn cứ ôm giữ quan niệm riêng, nếu bạn có... kinh nghiệm nào và nói, 'Nó tuyệt vời hơn mọi cái khác'. Vậy có thể, sáng nay, chúng ta cách nào đó dẹp niềm tin cá nhân, kinh nghiệm, phán đoán, quan điểm, và gặp nhau?
9:40	Q:Vậy không phải hàm ý cùng mở cửa cả hai bên?
9:44	K:Không, không phải... Vâng. Tôi không biết bạn dùng chữ 'mở' thế nào? Bởi vì chữ ấy khá khó. Tôi nghĩ tôi mở nhưng thực bên trong tôi đóng. Vậy tôi, bạn và tôi có thể dẹp hết quan điểm riêng quan niệm, kinh nghiệm riêng? Hôm nọ tôi gặp một anh nói, 'Ngài sẽ giải quyết mọi vấn đề nếu ngài là người ăn chay' - hiểu không? Mọi vấn đề sẽ được giải quyết. Và không thể thuyết phục anh ta. Anh tuyệt đối bị móc trong đó - dùng chữ hiện đại. (Cười) Và đa số chúng ta như vậy, không chỉ chủ nghĩa ăn chay chuối, hay gì khác, mà là kết luận cứng nhắc chúng ta bám vào, với nhiều lý do. Chúng ta có thể bỏ hết, ít ra sáng nay dẹp hết và gặp nhau? Bạn hiểu câu hỏi không? Có thể làm chứ? Q:Cố gắng xem. K:Không cố, làm đi!
11:35	Khi cố gắng bạn không thể làm gì. Tôi không nói, 'Tôi sẽ cố leo núi', tôi leo núi. Vậy sáng nay chúng ta có thể tìm hiểu vấn đề: có thể nào không áp lực, không thuyết phục gì không thưởng phạt, hãy nói 'Nào, cùng đến đây và suy nghĩ về nó' - có thể không? Nào! Bởi nếu có thể, chúng ta có thể cùng tìm hiểu vấn đề cá nhân, cuộc sống cá nhân, cùng nhau. Nếu bạn từ chối, và kẻ khác xem xét, bạn không dự phần. Bạn hiểu không? Có thể làm chứ?
12:52	Nghĩa là, có thể nào cùng thảo luận cùng nhau, xem có thể tạo ra xã hội tốt đẹp. Giới trí thức khắp thế giới đã bỏ ý niệm ấy thật là vô vọng. Không biết bạn có biết không. Không ai nói về xã hội tốt nữa. Phải không? Họ nói về thuyết hiện sinh, những loại triết học mới trở lại với Kinh thánh, thần thánh mới, và v.v.. Không ai, như bạn biết đó, quan tâm đến tạo ra xã hội tốt để chúng ta có thể sống hạnh phúc, không sợ hãi, không khủng bố, không có mọi thứ đáng sợ xảy ra trên thế giới. Sáng nay có thể làm chứ? không phải xã hội tốt trong tương lai, tương lai là lý tưởng. Phải không? Rồi chúng ta lại bàn mãi lý tưởng nào tốt hơn. Nhưng trái lại nếu có thể cùng tìm hiểu xem con người chúng ta có thể sống tốt đẹp ngay, không phải tương lai? Bạn hiểu câu hỏi không? Nào... việc rất quan trọng bởi quanh ta về đạo đức về vật lý, trí óc thảy đều tan rã. Bạn phải quan sát nó. Và người nghiêm túc quan tâm mọi việc, hắn phải hỏi, không chỉ chính mình mà cả người khác xem có thể sống tốt đẹp và vậy là tạo ra xã hội tốt đẹp. Bạn hiểu không? Hiểu chứ?
15:53	Q:Vâng. K:Vậy thì bắt đầu.
15:56	Q:Sống tốt và xã hội tốt là gì?
16:03	K:Chúng ta sẽ... bạn xem, bạn đã bỏ đi rồi. Chúng ta sẽ tìm xem sống tốt là gì nếu có thể cùng suy nghĩ. Phải không? Nếu tôi định nghĩa và mô tả sống tốt là gì, bạn sẽ không đồng ý và tôi sẽ không đồng ý, hay ai đó không đồng ý hay nói, 'Vậy không tốt lắm, phải thêm vào chút gì' Và chúng ta lại lang thang. Vậy đó. Q:Chia sẻ con người chứ không phải suy nghĩ.
17:04	K:Chia sẻ con người chứ không phải suy nghĩ - bạn xem... (cười)
17:13	Q:Chúng ta có thể nhìn vào trở ngại cho cuộc sống tốt?
17:20	K:Chúng ta sẽ tới đó.
17:23	Mong rằng tôi không nói về sống tốt, xin lỗi! (Cười) Hay xã hội tốt. Hãy để đó một lát. Tìm xem chúng ta có thể cùng suy nghĩ. Tức là, người nói không thuyết phục bạn suy nghĩ theo hướng riêng nào, hắn không gợi bạn suy nghĩ theo lối nào, hay ép bạn, ảnh hưởng bạn khích bạn, rồi thì không thể cùng suy nghĩ. Trái lại, nếu bạn và tôi thấy cần thiết, tuyệt đối cần thiết về một nhóm người, hay đoàn người, cùng suy nghĩ. Tức là, suy nghĩ về việc gì - hiểu không? Suy nghĩ về - Thượng đế, tốt là gì, xấu là gì, xem có thể tạo ra xã hội tốt, hay... - nghĩ về không phải cùng suy nghĩ. Bạn thấy khác nhau? Không biết bạn thấy không. Nghĩ về dính trong quan niệm, đánh giá bởi bạn có thể nghĩ về nó và người khác nói 'Không phải như vậy', nên sẽ có bất đồng ý kiến và quan điểm, nếu bạn nghĩ về việc gì. Nhưng chúng ta không nghĩ về gì mà cùng suy nghĩ. Không biết bạn có thấy khác nhau?
19:40	Q:Chúng tôi không thấy cần gấp việc này. Câu hỏi là, tại sao? K:Không, tôi biết tại sao. Bởi chúng ta không thích. Ngay cả không..., nhìn kỹ nó. Vậy rõ không? Nghĩ về điều gì tạo ra phân biệt quan niệm. Phải không? Nếu bạn nghĩ về Thượng đế, nghĩ về, bạn sẽ nghĩ lối bạn và tôi sẽ nghĩ lối tôi, và ai đó sẽ nghĩ lối họ. Phải không? Và chúng ta sẽ xé toạt nhau với phán đoán, quan niệm kết luận riêng. Nhưng nếu chúng ta cùng suy nghĩ, không về việc gì mà thấy cần thiết của cùng suy nghĩ. Khác nhau chứ? Q:Vâng.
20:46	Q:Vâng.
20:48	K:Tôi nói vậy được chưa? Hay bạn muốn nói lối khác?
20:54	Q:Hãy nói cách khác. K:Cách khác (cười) Q:Là cùng tìm hiểu à?
21:10	K:Trước khi cùng tìm hiểu bạn phải cùng suy nghĩ.
21:15	Q:Suy nghĩ thực sự là rào cản.
21:20	Chữ 'nghĩ' hình như là giữ địa vị lãnh đạo, đó là rào cản.
22:06	K:Nhìn đây, nếu bạn và người nói yêu thương nhau yêu thương trong ngoặc - chúng ta cùng suy nghĩ, phải không? Không à? Bạn nghĩ sao? Q:Vấn đề là, chúng ta không yêu thương nhau.
22:33	K:Vâng.
22:35	Đợi chút, hãy xem xét việc này. Tôi muốn, người nói muốn suy nghĩ với bạn. Hắn nói, nếu tôi có thể nghĩ với bạn, suy nghĩ là chung. Nhưng nếu bạn và tôi suy nghĩ về điều gì, đó không chung. Hiểu không? Rõ chứ, phải không?
23:17	Q:Rõ rồi. Nhưng (tiếng Ý) có thể suy nghĩ mà không đối tượng và chủ đề?
23:33	K:Anh bạn mình nói: có thể nào suy nghĩ mà không có đối tượng và chủ đề. Tức là bạn có thể suy nghĩ không có hai thứ đó? Dĩ nhiên bạn có thể. Bạn bỏ lỡ nó. Bạn xem khó biết bao để có thể cảm nhận cần thiết chung về ở cùng nhau, làm cùng nhau. Phải không? Không ai giúp tôi sao? Q:Khi ngài và tôi cùng suy nghĩ, không quan trọng
24:23	là ý nghĩ của ai, chúng ta cùng có - ý nghĩ đến trước không hề gì nếu là ý nghĩ tôi, hay ý nghĩ ngài - phải không?
24:46	K:Bạn vui lòng học học, xem cùng suy nghĩ là gì - được không? Học. Chúng ta nói về nghe nghệ thuật nghe, nghệ thuật nhìn, nghệ thuật học. Và bây giờ chúng ta sẽ cùng học về nghệ thuật cùng suy nghĩ.
25:17	Phải không? Q:Vâng. K:Có thể làm chứ? Ít nhất học, không đối tượng, không kế hoạch. Bạn không biết cùng suy nghĩ là gì, nên chúng ta có một lớp (cười) trong trường và người nói ngẫu nhiên là thầy giáo. Và hắn nói, nào, bạn đến đó mà không biết nó nghĩa gì bạn sẽ học bởi bạn tò mò bạn muốn tìm xem điều người nói, thầy giáo phải nói nên bạn nói, 'Nào, tôi chuẩn bị học' - phải không? Làm chứ? Q:Vâng.
26:19	Q:Chuẩn bị... K:Đợi chút. Giữ đó, ở mức độ thật đơn giản. Nếu tôi ngẫu nhiên là giáo sư sinh học và bạn không biết gì về sinh học, bạn đến mới tinh, tò mò, có lẽ chán, nhưng bạn muốn học bởi nếu học bạn sẽ thi cử, có việc làm, v.v.. Nên bạn bị ép nghe. Phải không? Nhưng ở đây không ép bạn, chúng ta cùng cố gắng tìm ra cùng suy nghĩ nghĩa là gì. Và người nói không may là giáo sư (cười) và bạn là sinh viên. Chúng ta quan hệ vậy chứ? Tức là, giáo sư không phải kẻ quyền uy, hắn muốn dạy và bạn là sinh viên, về vật lý, toán học, hay gì gì. Vậy bạn không biết nhưng bạn sẽ học. Phải không?
27:43	Vậy hãy bắt đầu từ đó. Không biết, nên bạn không thể nói, đó nghĩa là gì, nọ nghĩa gì, vậy à, tại sao, bởi bạn không biết sinh học - phải không? Nên bạn chuẩn bị nghe. Phải không? Chúng ta ở vị trí ấy, phải không? Q:Vâng. Q:Vâng, xin tiếp tục.
28:06	K:Không, không, nào. Đừng giả sử, đừng giả vờ.
28:13	Đừng đeo mặt nạ. Chúng ta ở vị trí ấy.
28:20	Nếu chúng ta ở vị trí ấy thì giáo sư nói bạn biết gì về suy nghĩ không? Suy nghĩ phương tây, và suy nghĩ phương đông: suy nghĩ phương tây bị qui định, chạy theo kỹ thuật và suy nghĩ phương đông không biết chạy theo là gì. Phải không? Có suy nghĩ phương tây và suy nghĩ phương đông. Thế giới bị phân chia như thế. Phải không? Bạn đang học. Và hắn nói phân chia ấy là sai, chỉ có suy nghĩ không có đông tây gì hết. Suy nghĩ ở phương tây theo một lối nào. Ở phương đông, chính yếu ở Ấn độ, gồm khắp cả Á châu đi theo hướng khác, nhưng nguồn gốc con sông như nhau, phân hai nhánh, tức là suy nghĩ. Phải không? Rõ chứ? Q:Vâng. Vâng.
30:14	K:Lạy chúa (cười). Phải không? Và bạn người phương tây, người nói không phải đông lẫn tây. Đó rất quan trọng. Hắn không thuộc tây lẫn đông. Nên hắn chỉ quan tâm đến khả năng và năng lực và sức sống của suy nghĩ. Phải không? Nên hắn hỏi, làm sao, cách nào suy nghĩ bạn khác suy nghĩ người khác? Ngay cả ở trời tây suy nghĩ bạn hình như khác với anh bạn ở tây. Phải không? Bạn theo kịp không - đúng không?
31:21	Giờ thì hắn hỏi, bạn phải trả lời: làm sao nó đến? Hiểu không? Để tôi nói cách khác. Kỹ thuật phương tây, quan điểm tây, văn hóa tây triết học tây, tôn giáo tây, cơ bản dựa trên Hy lạp. Họ là người khởi thuỷ phương tây. Phải không? Dân chủ, phân tích, khoa học, triết học đối thoại của Plato, v.v.., v.v.. Hy lạp là nguồn gốc của phương tây. Phải không? Không có câu hỏi, bạn không cần nghi ngờ việc này. Tôi là giáo sư, tôi biết! (Cười) Rất vui chúng ta có thể cười. Và người Hy lạp nói, đo lường là khởi đầu của kỹ thuật. Phải không? Tức là, suy nghĩ là đo lường. Phải không? Theo kịp không? Nếu bạn không hiểu giáo sư sẽ giải thích. Nên suy nghĩ thành ra vô cùng quan trọng bởi mọi thứ kiến trúc, khoa học, toán học, tất cả phát triển kỹ thuật do ý niệm đo lường. Không có đo lường bạn không thể làm gì. Phải không? Bạn không thể xây cầu bạn không thể làm tàu thuỷ, tàu ngầm, v.v.., v.v.. Phải không? Bạn ghi chú! (Cười)
33:50	Và phương đông nói, đo lường cần thiết nhưng qua đo lường bạn không thể tìm ra cái không thể đo lường - theo kịp không? Nên họ nói, suy nghĩ là cần thiết, kẹt thời gian, quá khứ hiện tại, tương lai, là thời gian, và tiến trình suy nghĩ không hề tìm ra cái vô tận, không thể đo lường, phi thời gian. Phải không?
34:44	Vậy đó là hai chuyển động trong thế giới - theo kịp không? Hay chán quá? (Cười) Bởi bạn sẽ có cuộc thi khi kết thúc! Q:Thầy à, tôi hỏi được không?
35:10	K:(Cười) Rất vui.
35:12	Q:Tôi như học sinh, nên nói 'Chỉ tôi điều ngài biết".
35:31	K:Tôi đang chỉ bạn điều tôi biết.
35:35	Q:Tôi trong quan hệ thầy trò nên hỏi, chỉ tôi điều ngài biết. Rất đơn giản. Câu hỏi là... Có xảy ra việc ngài giấu lại gì không? Có bí mật, hay ngài một người hoàn toàn sẵn sàng?
36:06	K:Gì nào?! Q:Ngài là thầy giáo giấu điều gì à?
36:15	K:Không, không đâu.
36:18	Tôi là giáo sư toán học. Tôi không giấu điều gì.
36:27	Q:Chúng ta đang nói về đời sống, không phải toán...
36:31	K:Anh ta đang nói về gì?
36:33	Q:Anh bạn nói chúng ta nói về đời sống, không phải toán. Q:...mà là cuộc sống. Nếu ngài là giáo sư, hãy nói tôi nghe điều ngài biết.
36:55	K:Tôi đang nói đây. Tôi đang nói.
37:02	Q:Tôi hỏi được không? Ngài có giữ lại điều gì cho mình nắm, giấu lại?
37:13	K:Bạn giấu lại gì à?
37:16	Q:Có vậy không? Và ngài luôn sẵn sàng?
37:26	K:Tôi không giấu gì hết, tôi sẵn sàng. Cho cái gì?
37:33	Q:Ngài có gì bí mật?
37:36	K:Nào, tôi vừa nói, tôi không...
37:42	Q:Thực ngài diễn kịch. Tôi thấy ngài diễn, không...[không nghe]
37:47	Q:Hãy ngồi xuống đi.
37:51	K:Tôi không diễn kịch, không đóng tuồng, tôi không giữ bí mật.
37:58	Q:Không hề à?
38:03	K:Dĩ nhiên không, tôi nói tôi không có bí mật. Không phải không bao giờ, hay hiện giờ. Tôi không có bí mật.
38:10	Q:Tại sao ngài cứ phải tiếp tục về giới hạn của suy nghĩ? Nếu điểm khởi đầu là bờ kia thì tại sao ngài không nói về bờ kia?
38:29	K:À, tôi hiểu điều bạn cố gắng... Anh bạn đọc gì đó tôi đã viết! (Cười) Và anh muốn tôi nói về nó thay vì về suy nghĩ. Có lẽ chúng ta có thể nói về nó vào giờ cuối khi xong việc này, không nghĩa là tôi tránh không nghĩa là tôi giữ bí mật gì. Bạn không thể nói về bờ kia. Bạn không thể, nếu bạn đã đọc sách. Nếu bạn chưa đọc thì quá tốt!
39:26	Q:Vậy ngài giấu điều gì.
39:29	K:Này, tôi đã giải thích kỹ với bạn tôi không giấu điều gì. Tôi có thể gần gũi như bạn nói, v.v.. Bạn xem đó là việc xảy ra. Hiện giờ chúng ta lãng tâm, có chủ ý
39:57	có lẽ đúng, nhưng hãy quay lại. Vậy là có hai chuyển động xảy ra trên thế giới. Chuyển động phương tây dần dần thắng thế: đo lường, suy nghĩ chính xác, v.v.. Và suy nghĩ mình đo lường, như nhau? Bạn hiểu không? Không, không hiểu. Giáo sư hỏi, tại sao, cách nào phân chia giữa mọi người lại xảy ra - trong suy nghĩ họ? Là giáo dục - kịp không? Nhóm người này đi từ trường công đến trung học đến đại học và nghề nghiệp tốt, nên suy nghĩ họ khác với người không được giáo dục tốt họ lao động, và có người được giáo dục tự đặt họ vào thế giới doanh nhân, và có người là nhà khoa học với kỹ thuật, v.v.. Phải đó là nguồn gốc của phân chia? Hiểu không? Kịp không? Người suy nghĩ rất khác nếu hắn được giáo dục để thành người lính, hay người được giáo dục qua một chuyên đề để thành giáo sĩ, suy nghĩ hắn khác với doanh nhân với nhà khoa học, v.v.., v.v.. Đó là nguồn gốc phân chia của suy nghĩ? Hiểu không? Q:Ngài muốn nói trong thế giới này
42:27	mỗi người có kiểu đo lường khác nhau?
42:31	K:Vâng, thành phần. Nên tôi hỏi phải lý do đó bạn và giáo sư không thể cùng nghĩ bởi bạn được đào tạo nghĩ lối này, doanh nhân, nhà khoa học, triết gia, hay kỹ thuật, nên chúng ta suy nghĩ khác nhau. Nhưng giáo sư nói, nào, hãy cùng suy nghĩ không theo lối của bạn hay tôi, hay nhà khoa học, mà cùng nhau. Q:Vậy hàm ý là chúng ta phải được giáo dục theo cùng một hướng.
43:32	K:Không! Không.
43:37	Giả sử giáo sư được dạy toán học và bạn đến nói, hãy cùng suy nghĩ. Đó không nghĩa là tôi bỏ toán học tôi dẹp nó sang bên và xem có thể suy nghĩ với bạn. Suy nghĩ cùng nhau không nghĩa là cùng kiểu. Phải không? Q:(Không nghe) (Tiếng xe lửa) K:Chị không nghe xe lửa sao? (Cười)
44:31	Bạn nói gì?
44:33	Q:Có vẻ sự khác nhau chuyên nghiệp làm khó khăn cho mọi người trao đổi nhau nhưng quá nhiều thái độ với đời sống ngăn cản mọi người cùng suy nghĩ.
44:50	K:Chị à, khi nghe giáo sư nói cuối buổi học, chị có thể hỏi.
45:09	Q:Chúng tôi muốn có điều ngài có, nếu ngài có. K:Nếu bạn muốn có cái bạn nghĩ là tôi có, bạn nên im lặng.
45:28	(Cười) (Vỗ tay) Không, không! Đừng vỗ tay! Tôi không láu lỉnh đâu. K:Ý tôi là nếu bạn muốn học điều gì bạn nên im lặng. Nếu bạn muốn học đàn vĩ cầm bạn phải quan sát bạn phải dõi theo thầy giáo, người đàn vĩ cầm nói đặt ngón tay ở đây, kia, thực hành, v.v.. Nhưng bạn không làm thế! Vậy đó.
46:05	Lạy trời, bắt đầu nhé... (Cười) Cùng suy nghĩ không hàm ý tuân thủ. Phải không? Cùng suy nghĩ không hàm ý bạn chinh phục cái ngã riêng để sang bên và bắt chước ai. Phải không? Bạn hiểu không? Chúng ta học, học để tìm ra làm sao cùng suy nghĩ không nghĩa là chúng ta mất bản tính mình - hay mất gì đó. Phải không? Có thể bắt đầu từ đây? Q:Vâng ạ.
46:58	K:Vậy cùng suy nghĩ, giáo sư nói
47:03	hàm ý bạn và giáo sư, người nghiên cứu Aristotle (cười) mọi đối thoại của người khác - may mắn tôi không giáo sư nghiên cứu mọi thứ đó. Hắn nói, 'Tôi sẽ dẹp hết sở học, mọi thứ đã đạt được và bạn cũng dẹp hết sở học mình, và rồi gặp nhau.' Hắn nói vậy đó. Phải không? Bạn có thể làm chứ? Q:Vấn đề là, dẹp nó sang bên.
47:51	K:Đúng rồi. Vấn đề là dẹp nó sang bên.
47:56	Q:Chúng ta có thể tiếp tục với làm sao dẹp nó sang bên?
48:03	K:Vâng. Được rồi.
48:05	Q:Tôi muốn quan sát như con chó với cục xương.
48:09	Đừng để chúng tôi rời điểm này. Cám ơn.
48:17	K:Tôi không rời điểm này. Bạn là sinh viên, tôi là giáo sư, tôi có quyền trả lời. Câu hỏi là cách nào bạn dẹp sang bên lối suy nghĩ riêng? Nhưng trước hết bạn biết lối suy nghĩ riêng đã. Phải không? Biết không? Bạn không biết lối suy nghĩ riêng à? Rằng bạn là người theo ai đó rằng bạn tin điều này, rằng bạn nghĩ kia đúng nọ sai, và việc này nên thế, kinh nghiệm bảo tôi nó vậy. Vậy bạn có ý thức sự kiện ấy? Nếu bạn ý thức, ý thức về sự kiện ấy nghĩa là gì? Khi bạn ý thức sự kiện rằng bạn có quan điểm riêng và bạn ý thức nó, ý thức quan điểm riêng nghĩa là sao? Hiểu không? Đơn giản thôi. Ý thức ấy có phải là ý thức phán đoán - hiểu không? Theo kịp tôi nói không? Phải là ý thức của định kiến, ý thức trong đó bạn phán đoán quan điểm riêng, hay chỉ ý thức nó? Không nói nó đúng, sai, nên là, không nên là chỉ, 'Vâng, tôi có định kiến, tôi biết tôi có định kiến'. Phải không? Vậy đó. Khoan đã. Bạn đang vậy chứ? Rằng bạn biết bạn có định kiến. Phải không? Rồi tại sao bạn có định kiến? Phải là gia đình, giáo dục ước muốn an toàn trong niềm tin, trong quan điểm. Phải không? Bạn theo kịp cả chứ? Lúc xong bạn sẽ thi đó!
51:21	Vậy bạn có ý thức cách ấy? Vậy bạn biết, ý thức, bạn có định kiến.
51:39	Q:Nhưng đa số suy nghĩ chúng ta là vô thức.
51:52	K:Vâng, nhưng tôi... tôi làm nó ý thức đây. Và bạn giúp nhau trở nên ý thức suy nghĩ mình, nó tạo ra định kiến. Phải không? Vậy bạn có ý thức định kiến? Và định kiến làm chúng ta cách biệt. Phải không? Đúng không? Không phải sao? Q:Phải.
52:28	K:Vậy định kiến tách biệt chúng ta ngăn cản cùng suy nghĩ. Phải không? Vậy bạn có thể, thấy cần thiết cùng suy nghĩ nói, 'Được, tôi sẽ không có định kiến'? Bởi cùng suy nghĩ trở nên rất quan trọng không phải định kiến, vậy là bạn dẹp định kiến. Phải không? Bạn làm chứ?
53:10	Q:Định kiến tôi là tôi cảm thấy ngài giả vờ. Ngài có thể giúp tôi thoát nó?
53:27	K:Rằng tôi giả vờ?
53:31	Q:Ngài có thể giúp tôi thoát nó? Q:Anh ta có định kiến.
53:51	K:Anh ta có định kiến, theo tôi hiểu
53:56	là tôi giả vờ. Tôi không biết mình giả vờ về gì, nhưng không sao. Vậy anh ta nói, 'Tôi có định kiến'. 'Giúp tôi thấy nó là định kiến và thấy định kiến... ngăn cản cùng suy nghĩ, và cùng suy nghĩ rất quan trọng...' nên tôi sẽ bỏ định kiến' - hiểu không? Bỏ định kiến không quan trọng điều quan trọng hơn là cùng suy nghĩ. Phải không? Và không thể cùng suy nghĩ nếu bạn có định kiến. Q:Tôi có thể trình bày khả năng khác chứ?
54:57	Chúng tôi có thể nhìn sát vấn đề ngài đã nói? Ngài nói suy nghĩ tạo phân chia. Tôi nghĩ chỉ có suy nghĩ có thể tạo hợp nhất. Ngài không đồng ý thế tôi nghĩ do bí mật ngài. Tôi không, tôi xin trình bày nhanh thôi tôi không nghĩ ngài hiểu toàn bộ bí mật, là yêu thương. Ngài nói nếu bạn có yêu thương, như ngài tôi nghĩ là có rồi với tình thương bạn có ấy bạn có thể cùng suy nghĩ. Tôi nghĩ rằng một khán giả phương tây chúng tôi không thể nắm loại yêu thương ngài có thể. Bạn phải khám phá nó qua cùng suy nghĩ. Nếu có yêu thương, ngài thì có thể, tôi nghĩ chỉ là ảo tưởng.
55:55	K:Gì vậy chứ? (Cười) Q:Quá phức tạp.
56:11	Q:Anh ấy nói anh nghĩ rằng trí óc phương tây không thể
56:17	yêu thương và phải nghĩ trước khi đến yêu thương. Anh nói ngài có thể cùng suy nghĩ bởi ngài có thể yêu thương.
56:27	K:À há. Q:Anh nói anh là người phương tây nên anh không thể yêu thương mà phải cùng suy nghĩ trước.
56:33	Q:Không chính xác, nhưng cứ tiếp. Q:Tôi cố hết sức.
56:48	K:Như tôi hiểu, tôi có thể lầm, hãy sửa lại
56:55	rằng người nói có thể yêu thương nên có thể cùng suy nghĩ. Và trí óc phương tây, không biết yêu thương là gì nên không thể, không có yêu thương ấy để cùng suy nghĩ. Q:Đó là định kiến. K:Đúng vậy.
57:27	Tôi đã nói từ đầu chỉ có suy nghĩ
57:32	chứ không có suy nghĩ đông hay suy nghĩ tây. Suy nghĩ tây phương dốc hết năng lực cho kỹ thuật, khoa học, kinh doanh. Và trí óc đông phương nói, qua suy nghĩ, đo lường bạn không thể thấu hiểu trạng thái không thể đo lường. Và họ nói nguyên tắc đó là Bà la môn đó là chữ Phạn, bạn không cần học nó. Vậy chúng ta đến vấn đề là hễ chúng ta không
58:27	yêu thương nhau thì không thể suy nghĩ - cùng nhau, phải không? Nếu tôi yêu thương bạn nhưng bạn đầy định kiến, dẫu tôi mở rộng tay, bạn cũng từ chối vì bạn có quan trọng riêng kiến thức riêng, qui định riêng và bạn nói. 'Xin lỗi'. Đó là điều ngăn cản chúng ta. Và nếu không gặp nhau ở đó mình không thể tạo xã hội tốt. Và người nói nói nếu chúng ta không tạo xã hội tốt chúng ta sẽ huỷ diệt chính mình dù bạn ở thế giới kỹ thuật phương tây, nó sẽ huỷ diệt thế giới, nếu bạn không trao nhau yêu thương. Vậy đó. Nào, sau khi nghe cả rồi, bạn có thể tự nhiên dẹp bỏ
59:50	định kiến, bởi cùng suy nghĩ là quan trọng? Người lớn dẹp bỏ việc nhỏ, dĩ nhiên. Phải không? Bạn có thể làm? Bạn có quan tâm việc tạo ra xã hội tốt biết rằng cả trí thức, tổ chức tôn giáo trí thức, triết học, đều chối bỏ - hiểu không?
1:00:33	Q:Nếu muốn tạo xã hội tốt, chúng tôi phải hiểu điều ngài nói. Và tôi cảm thấy không có thấu hiểu giữa tôi và ngài.
1:00:44	K:Tôi đã giải thích... Làm sao có thể giúp bạn hiểu lời tôi? Rất đơn giản nếu bạn nghe.
1:00:56	Q:Điều tôi cố nói là, thiệt bất hạnh tôi không nghe mà lại cố giải quyết tại sao tôi không nghe ngài.
1:01:15	K:Nào, để tôi nói lối này. Người nói muốn tạo ra xã hội tốt.
1:01:23	Q:Người nghe ở đây cũng thế.
1:01:27	K:Tôi muốn tạo ra xã hội tốt và không ai nghe tôi. Tôi phải làm gì? Nhảy xuống hồ ư?
1:01:39	Q:Có thể tôi cũng vậy.
1:01:49	K:Xã hội tốt không phải cuộc sống nào ở tương lai. Phải không? Phải là xã hội tốt bây giờ bởi tôi đang sống đây. Tôi muốn sống bình an, không nguy hiểm không khủng bố, không bắt cóc, không bị đánh bom. Q:Không thể có ước muốn gì trong đó, đúng là cần phải làm.
1:02:22	K:Và tôi nói tôi muốn tạo xã hội tốt ngay, bạn có cùng tôi?
1:02:33	Q:Đó là lý do chúng tôi ở đây.
1:02:37	K:Cùng tôi, người nói nói, dẹp hết định kiến
1:02:43	quốc tịch, tôn giáo, đạo sư này khác, và đến cùng nhau. Và hình như bạn không muốn. Đó là vấn đề. Dù là bạn - đây không phải xúc phạm dù bạn già, hay trẻ, bạn đều kẹt trong điều gì khác tình dục, ma tuý, đạo sư, này nọ. Nên bạn không thích việc tạo ra xã hội tốt. Phải không?
1:03:25	Q:Krishnamurti, ngài không hiểu lời tôi sao. Ngài nói gì chúng tôi đều cảm nhận, muốn tạo xã hội tốt. Ngài nói chỉ có thể tạo xã hội tốt nếu cùng suy nghĩ. Ngài nói chỉ có thể cùng suy nghĩ nếu có yêu thương.
1:03:42	K:Được rồi. Tôi sẽ nói điều tôi nghĩ về xã hội tốt...
1:03:46	Q:Tôi sẽ chấm dứt nhanh thôi... Duy nhất loại yêu thương chúng tôi có thể để cùng suy nghĩ là loại yêu thương đa số nhân loại, đặc biệt người phương tây, phải mất 10, 20, 30 năm trong Nghi Lễ bí truyền. Họ phải chết để có yêu thương ấy. Ngài có lẽ có, nhưng không thể giúp chúng tôi. Đó là vấn đề người này đang làm và đó là vấn đề người này làm. Ngài phải quý chúng tôi nên nghĩ chúng tôi thành thật.
1:04:12	K:Gì chứ?
1:04:13	Q:Anh ta nói chúng tôi không yêu thương bởi chưa trải qua Nghi lễ bí truyền, truyền thống tôn giáo bí truyền Phương tây.
1:04:21	K:Vậy... Q:Mất mười, hai mươi, ba mươi, bốn mươi năm
1:04:27	trải qua tìm tòi hay tiến triển để thấy điều huyền bí. Anh ta nói ngài có thể có nhưng cả chúng tôi ở phương Tây không có nó. Họ phải trải qua... [không nghe]
1:04:42	Yêu thương ấy không đến. Với ngài thì có thể. Chúng tôi phải chết vì nó. Tôi nghĩ ngài không thể hiểu. Nó mất ý thức.
1:04:52	K:Tôi hiểu, tôi hiểu. Q:Chúng tôi cần thời gian, 20, 30, 40 năm
1:04:58	để trải qua tiến trình chết, và chúng tôi chưa làm... Và chúng tôi không thể hiểu lời ngài. Q:Tôi nghĩ thí dụ không rõ lắm. Chúng ta đến đây để học ngôn ngữ mới và tôi muốn tất cả chúng ta như trẻ sơ sinh, không định kiến, không cản trở nói rằng tại sao chúng ta nên học?
1:05:40	K:Anh bạn nói thế giới phương tây phải tiến hóa, trải qua nhiều năm và chết đi định kiến riêng, v.v.. Nghĩa là thế giới phương tây phải trải qua rất nhiều tiến hóa trước khi có thể đến điều này. Q:Không chính xác thế. Q:Như tôi hiểu ngài, Krishnamurti
1:06:13	nói chúng ta muốn xã hội tốt, đó là thật. Ngài nói chỉ có thể xã hội tốt nếu cùng suy nghĩ, là thật. Ngài đặt con đường duy nhất có thể cùng suy nghĩ là yêu thương. Tôi nói rằng tôi không nghĩ ngài có thể hiểu bí mật ngài là gì - là ngài có thể có yêu thương ấy. Nhưng tôi nói là người phương tây...
1:06:37	Q:Nói bạn không có yêu thương ấy. Q:Tôi nói rất rõ. Q:Chúng tôi không muốn nghe ngài.
1:06:44	K:Tôi hiểu, tôi hiểu.
1:06:47	Một giây thôi. Tôi hiểu. Bạn nói người phương tây phải thế này, và này. Và bạn nói bạn đại diện cho người phương tây. Phải không? Phải bạn người phương tây đại diện cho cả phương tây?
1:07:08	Q:Không, tôi nói chung, đó là sự kiện nghĩa chung.
1:07:10	K:Chúa ơi!
1:07:12	Q:Dĩ nhiên có ngoại lệ. Luôn luôn có ngoại lệ.
1:07:16	K:Chúng ta có thể, tôi xin phép được chỉ ra bạn có thể bỏ kết luận ấy?
1:07:27	Q:Nếu ngài thích tôi sẽ bỏ. Tiếp tục.
1:07:36	K:Không phải việc tôi thích. (Khán giả nói, la lớn) K:Chúng ta ở nghị viện à? (Cười) Chúng ta ở xã hội tranh cãi ư? Nào, xin vui lòng ngồi xuống.
1:08:48	Q:Tôi không ngồi. Tôi rất nghiêm túc. Tôi muốn ngài nhận là ngài có nó, ngay giờ. Q:Ngồi xuống! Q:Ngồi xuống!
1:09:07	(Khán giả nói)
1:09:18	Q:Ngồi xuống. K:Bạn hỏi gì?
1:10:34	Q:Xin đừng cản trở người khác.
1:10:59	Q:Tôi rất nghiêm túc.
1:11:08	Q:Có ai đó muốn nói điều gì à? Vậy chúng ta có thể nghe Krishnamurti. Tôi đã nói mọi điều cần và tôi nghĩ tôi đã học gì đó từ Krishnamurti và đó là lý do tôi có thể đứng và bày tỏ mình bởi tôi đã nghe Krishnamurti. Và tôi nghĩ thực tế mọi người có thể làm như vậy Krishnamurti đã giúp chúng ta tự do.
1:11:41	K:Hy vọng bạn có thời gian đáng yêu! (Cười)
1:11:46	Q:Vâng, cám ơn.
1:11:54	K:Một trong các câu anh này hỏi là anh nghĩ cả đời tôi là giả vờ. Đợi chút, đợi chút. Bạn hỏi câu ấy. Tôi không thấy làm sao tôi có thể trả lời. Tôi không nghĩ tôi giả vờ. Vậy là chấm dứt câu trả lời.
1:12:25	Hãy quay lại. Nào, hãy dừng chủ nghĩa nghị viện (cười) và hãy cùng thảo luận trong tinh thần bè bạn, vì chúa. Như đã nói, không có đông hay tây biết yêu thương là gì. Đừng nói tây không biết, đông biết. Phải không? Cả hai đều kẹt trong thế giới này. Cả hai đều sống trong thế giới này. Cả hai đều sống trên mặt đất đất là của họ, đất không đông hay tây. Phải không? Và phân chia xảy ra vì nhiều lý do tôi đã tìm hiểu, chúng ta đã tìm hiểu và có thể gặp nhau mà không có kết luận, rằng bạn tây hay đông, rằng chúng ta phải qua tiến trình tiến hóa mà biết mình không yêu thương nên không thể đến với nhau? Và biết chúng ta không yêu thương, tìm xem tại sao và xem có thể yêu thương. Chỉ khi ấy mới có thể tạo xã hội tốt; không có nó không thể. Nhiều lắm, Hy lạp, v.v.. đã đưa ra xã hội tốt phải là: chính nghĩa, công bằng, v.v.., - luôn luôn ở tương lai. Khi bạn nói xã hội tốt phải là, tức là tương lai. Phải không? Chữ 'phải' hàm ý tương lai. Và người nói nói, đó có thể là ảo tưởng khác bạn kẹt vào. Trái lại xã hội tốt do yêu thương và có thể xảy ra ngay. Và từ đó xã hội tốt có thể được sinh ra. Thay vì bám vào đó, tìm hiểu nó chúng ta cứ phân tán năng lực mình. Phải không? Đây không phải là nóng vội, hay giận, hay mắng chúng ta không bám việc duy nhất.
1:15:35	Vậy đến vấn đề: có thể cùng suy nghĩ bởi mình yêu thương nhau? Vậy đó. Bạn có yêu thương gì đó: con cái chồng, bạn gái, trai, vợ, bạn có yêu thương họ? Hay luôn là tôi trước, và bạn sau? Hiểu không? Và nơi đâu có phân chia tôi trước bạn sau, sẽ chẳng bao giờ tạo ra xã hội tốt. Và vì vậy xã hội tốt chỉ có thể nếu bạn tốt; nghĩa là bạn không thuộc loại tôn giáo, kiến thức, kết luận nào. Bạn nói, nào, tôi muốn trở thành người tốt. Bạn không muốn. Nào, bạn hiểu không? Q:Vâng. K:Bạn sẽ làm?
1:17:02	Đã có bảy buổi nói và đây là thảo luận thứ năm, và là cuối. Bạn có quan sát điều bạn đã học từ đó - 7 buổi nói và 5 thảo luận? Kho báu gì hay chỉ nóng bứt, bạn sẽ mang theo khi bạn ra về? Hiểu không? Bạn có được của báu, báu vật không thể hư và ra về với nó hay bạn ra đi với hàng lô chữ nghĩa? Bạn hiểu câu hỏi không? Vậy giáo sư ở cuối buổi nói hỏi, 'Bạn đã học gì?' Bạn đã học một lô chữ, rằng đông là đông và tây là tây, v.v..; điều chúng ta tin tưởng tốt hơn lời bạn nói và vậy, chúng ta đã học gì? Có chăng, từ những buổi nói và trò chuyện này, ngọn lửa ngọn lửa thắp sáng thế giới - hiểu không? sáng đời bạn. Đúng vậy.