Krishnamurti Subtitles home


SA79T1 - Có́ chăng lối ra khỏi khủng hoảng thế giới?
Buổi nói chuyện thứ nhất
Saanen, Thuỵ sĩ
8 tháng Bảy 1979



0:32 Tôi không mong nhiều người vậy. Tôi tự hỏi chúng ta sẽ nói gì!
1:25 Với tôi có vẻ là vấn đề vị ngã và vấn đề vượt ngoài cơn khủng hoảng cá nhân, phiền toái và đau khổ thế giới quanh ta ít nhiều đang hổn độn, quá rối loạn. Tôi nghĩ mọi người đồng ý là không quá bận tâm với vô số tìm kiếm. Và hình như không ai thấy giải pháp cả chính trị, cả tôn giáo, cả kinh tế. Đó là sự kiện hiển nhiên. Và không ai hỏi xem có chăng đường ra khỏi bẫy rập con người đã kẹt trong đó bao thiên niên kỷ đường nào ra khỏi rối rắm, hổn loạn, khổ đau, khủng bố. Không tìm trả lời mà nhiều người cứ theo truyền thống cũ vào tôn giáo cũ, hay lập cộng đồng nhỏ hy vọng nhờ đó giải quyết những vấn đề riêng. Và tôi xin đề nghị có một đường ra khỏi đau khổ bất tận, xung đột, đấu tranh nhiều kiểu khủng bố và chiến tranh đáng sợ, cả gần lẫn xa. Vậy tìm kiếm hết và xem có chăng giải pháp, đường ra mà không loại bỏ, chạy trốn, không có loại ảo tưởng nào. Và nếu bạn có kiên nhẫn, nghị lực và trách nhiệm nghiêm túc, chúng ta có thể cùng suy nghĩ. Tôi nghĩ bạn chuẩn bị cho việc đó - cùng suy nghĩ.
5:13 Có hai loại suy nghĩ khác nhau: một, nghĩ về điều gì về vấn đề, về giải pháp cá nhân, hay về thế giới, v.v.. Tức là nghĩ về việc gì. Và có chăng loại suy nghĩ khác, tức không về điều gì? Nào, tôi sẽ tìm hiểu kỹ điều này, rộng và sâu nếu có thể.
6:05 Vậy chúng ta hỏi: trí óc quen với nghĩ về điều gì về vấn đề, do ước muốn cá nhân thoả mãn, đau khổ, lo âu, v.v.., về việc gì. Và chúng ta quen thế đó, 'nghĩ về'. Chúng ta hỏi, không về điều gì mà chính suy nghĩ. Nếu vấn đề rõ ràng không về điều gì sẽ xảy ra, mà cùng suy nghĩ. Xem khác nhau: cùng suy nghĩ không nghĩa là bạn đồng ý hay không, chấp nhận hay không, chịu hay không, mà cùng nhau tìm xem có thể do cùng suy nghĩ nên có thể cùng hành động, không về điều gì - để tâm vào xem - không phải về điều gì ít nhiều chúng ta có thể làm. Chúng ta đồng ý hành động lối nào đó chúng ta có thể cùng để trí óc mình tìm hiểu vấn đề gì nhưng lúc này chúng ta không làm vậy. Mà chúng ta hỏi: cùng suy nghĩ mà không rào cản không kìm chế, không định kiến bỏ qua kinh nghiệm riêng, thôi thúc thoả mãn riêng. Nghĩa là bạn và người nói, cùng nhau, tự do để suy nghĩ. Vậy là khá rõ chưa?
9:24 Nào, việc này cần rất nhiều tìm kiếm bởi chúng ta bị qui định để cùng suy nghĩ về ý niệm nào về kết luận nào, triết học, lịch sử, v.v.. Rồi có những người đồng ý, và những người không. Họ lập ra hai phe hai bên chống nhau, việc này xảy ra khắp thế giới. Độc tài, cái gọi là Dân chủ, Tư bản và Mác xít, v.v.., đồng ý hoặc không, chống đối hay ủng hộ. Trong khi chúng ta hỏi xem có thể cùng suy nghĩ tự do bạn bỏ đi mọi kinh nghiệm, kết luận, ước muốn, định kiến v.v.., dẹp hết sang bên để chúng ta có thể cùng suy nghĩ. Bạn làm chứ? Bạn và người nói dẹp hết niềm tin quan niệm và phán đoán và đánh giá hy vọng, v.v.., và cùng suy nghĩ, không về gì, chỉ suy nghĩ. Chúng ta sẽ làm? Nghĩa là thoát mọi vấn đề cá nhân, thôi thúc, đòi hỏi thoả mãn, v.v.., tự do để cùng tìm tòi, không tìm điều gì, mà là khả năng tìm tòi, tinh thần tìm tòi. Vậy là khá rõ chưa? Nó đòi hỏi không chỉ bạn nghe, không phải lời được nói mà nghe đặc tính trí óc suy tư không phải về điều gì mà là nghe toàn bộ đặc tính suy nghĩ, nó đòi hỏi ý thức và chú tâm. Phải không?
13:58 Ở đâu có chú tâm nơi đó không có trung tâm từ đó bạn để ý. Không biết bạn có làm khi chúng ta đang nói. Tức là, khi bạn chú tâm, trong đó không có phân chia, rồi trong chú tâm ấy ý nghĩ không phải của bạn hay tôi, chỉ suy nghĩ. Chúng ta có thể đi tiếp? Theo kịp nhau không?
15:08 Khi bạn chú tâm, nghĩa là toàn thể trí óc bạn tâm hồn bạn, thần kinh, hoàn toàn chú tâm bạn có tìm xem có chăng trung tâm từ đó bạn chú tâm? Vậy trong chú tâm không có suy nghĩ của bạn hay người nói chỉ có đặc tính chú tâm hoàn toàn. Phải không? Đừng có vẻ quá bối rối (cười), đơn giản lắm.
16:21 Bạn thấy suy nghĩ mình, suy nghĩ thường ngày liên quan đến chủ đề nào đó đến hành động nào, vấn đề nào - nghĩ về điều gì. Phải không? Đúng không? Suy nghĩ ấy từ kinh nghiệm, từ ký ức, kiến thức vì vậy kinh nghiệm bạn đối nghịch kinh nghiệm ai khác. Nên luôn có phân chia. Phải không? Hãy theo dõi. Bạn có quan niệm và ai khác cũng có quan niệm và hai quan niệm, quan niệm riêng không bao giờ có thể đi cùng. Nếu bạn tin gì đó và ai khác tin gì khác mạnh mẽ, liền có khoảng cách lớn. Chúng ta đã quen với lối suy nghĩ ấy. Phải không? Giờ chúng ta hỏi: suy nghĩ ấy không bao giờ có thể 'cùng nhau', bởi nó luôn đối nghịch, thuận hoặc chống. Trái lại chúng ta nói điều hoàn toàn khác. Cùng suy nghĩ hàm ý bạn và người khác bỏ qua mọi định kiến và mọi thứ cùng suy nghĩ - bởi khi cùng suy nghĩ không có phân chia suy nghĩ của bạn và của tôi, đó là cùng suy nghĩ. Phải không? Bạn hiểu vậy chưa?
19:03 Không, việc này rất nghiêm túc, bởi dù bạn chấp nhận như quan niệm trí óc, liền thành quan niệm của bạn, của hắn. Nếu chỉ chấp nhận lời giải thích và rút ra từ giải thích một kết luận theo kinh nghiệm, kiến thức định kiến, và ai khác cũng làm vậy, là không cùng đi. Bạn theo kịp không? Quan trọng là chúng ta cùng đi trong suy nghĩ để không có rào cản giữa suy nghĩ của bạn và tôi, anh kia chị nọ. Chúng ta có thể cùng làm? Bởi từ đó chúng ta có thể tiếp tục vì trí óc bạn liền có đặc tính hoàn toàn khác. Nó hoàn toàn khách quan, không cá nhân. Vấn đề vị ngã mà chúng ta đeo mang không thể giải quyết trừ khi có đặc tính khác của suy nghĩ hay đặc tính khác của nhận thức, đặc tính khác của sáng tỏ soi vào vấn đề. Phải không? Không biết bạn theo kịp không? Nên câu hỏi là: có thể nào hai người
21:42 một nhóm người, nhận trách nhiệm này? Nó dẹp sang bên lo âu, bám víu, v.v.. và người kia giáp mặt để không hề có vấn đề phân chia quan niệm chống quan niệm, kiến thức chống kiến thức, kinh nghiệm mâu thuẫn kinh nghiệm khác - kịp không? Vậy là trí óc chúng ta cùng nhau. Các xứ độc tài muốn thế. Họ là uy quyền và họ đặt ra điều mọi người phải nghĩ, hành động, v.v.. Việc đó đang xảy ra. Nếu bạn không đồng ý bạn bị bắn đưa vào trại tập trung, hay lưu đày. Chúng ta không nói mọi việc đó. Ngược lại. Hai trí óc có học, quan tâm đến thế giới và đồng ý tìm xem có chăng đường ra khỏi đó, khỏi bẩy rập, khỏi lộn xộn đáng sợ con người đã tạo ra cho mình và người khác. Chúng ta có thể cùng làm? Làm chứ? Bạn hiểu câu hỏi không? Cùng nhau - trí óc bằng nhau, nên người nói không nói với bạn điều nên làm và bạn vâng lời, hay coi nhẹ, hay chấp nhận mà là trí óc, cùng nhau, tự do để giải quyết vấn đề. Phải không? Chúng ta có thể làm? Bạn sẽ bỏ thiền Zen, bỏ đạo sư? Bỏ niềm tin, kinh nghiệm mà bạn bám vào, vấn đề thích thú riêng, bỏ qua và cùng gặp nhau.
25:19 Bạn thấy gì xảy ra nếu bạn có thể làm thế? Rồi thì chúng ta có thể cùng tìm tòi mọi vấn đề thật đơn giản, rõ ràng, trực tiếp và hành động. Đó là sáng suốt. Quan sát, nhìn mà không có méo mó nào, nghe trọn vẹn không làm trừu tượng lời bạn nghe thành ý niệm. Vậy là chỉ có nghe, chỉ có nhìn không phải bạn và tôi nhìn khác nhau, chỉ có cùng nhìn. Phải không?
26:44 Bạn xem chúng ta vừa rời tức thì quả cầu nhỏ của mình rời sân sau nhà mình, vô số vấn đề riêng mình quan tâm. Phải không? Nào, rất nghiêm túc nếu chúng ta cùng nói chuyện, việc này rất quan trọng. Hay bạn cứ mang gánh nặng của mọi vấn đề, âu lo, đau đớn khổ sở, và cố gắng nghe ai khác, nghe hắn nói gì đó? Nếu làm thế là bạn đang cố gắng theo khuôn mẫu của ai khác dĩ nhiên vậy là luôn có phân chia. Phải không?
28:08 Nên chúng ta hỏi điều gì rất nghiêm túc và khi bạn mang theo vấn đề vào lều này, tiêu xài, năng lượng xăng dầu, v.v.., chúng ta cùng suy nghĩ chứ? Không phải bạn nghĩ và tôi nghĩ, cùng suy nghĩ. Rồi chúng ta có thể tìm hiểu vấn đề thời gian cùng suy nghĩ, không phải thời gian của bạn, của tôi. Rất quan trọng bởi sẽ tìm coi chúng ta có cùng suy nghĩ xem có chăng ngày mai tâm lý vì đó có thể là ảo tưởng, hay thực tại: có ngày mai tâm lý - ngày mai nghĩa là rất nhiều, nhiều ngày mai. Nó có thể là ảo tưởng và vì là ảo tưởng chúng ta có thể dẹp hết và giáp mặt vấn đề xem có chăng chuyển động tiếp tục tiến hóa, tức là thời gian. Không biết bạn theo kịp không?
30:35 Bạn quen với ngôn ngữ của tôi và vì vậy có thể đi ngủ? Bạn có thể nói, 'Ồ vâng, tôi đã nghe hết rồi.' Nếu nghĩ vậy thì bạn không khám phá cho mình bạn không cùng suy nghĩ. Bạn đã dừng cùng suy nghĩ lại và nói 'Tôi đã nghe rồi.' Bởi vì chúng ta sẽ tìm hiểu thật sâu vậy nên đây là lần đầu bạn nghe. Người nói đã nói trong lều này suốt 19 năm năm tới sẽ là 20 năm. Và có lẽ bạn sẽ ngẫng lên và nói 'Ôi trời, ông ta lại cứ theo lối mòn.' Chúng ta không theo lối mòn. Chúng ta tự do nghe, quan sát và chính quan sát, nghe ấy hiển lộ sự thật, không phải ý niệm về sự thật. Vậy chúng ta hỏi câu hỏi nghiêm túc bởi tất cả qui định tất cả giáo dục, tôn giáo, cá nhân và thế tục đều cho phép hay lấy thời gian để đạt điều gì. Bạn cần thời gian học ngôn ngữ, cần thời gian học lái xe thời gian cần thiết để đạt kỹ năng, kỹ năng kỹ thuật. Để làm thợ mộc giỏi bạn cần thời gian. Nhưng chúng ta hỏi điều hoàn toàn khác. Thời gian cần thiết ở đó. Về tâm lý, hãy ghi nhớ chúng ta cùng suy nghĩ không phải bạn nghĩ thời gian cần thiết hay không. Chúng ta cùng tìm hiểu vì vậy bạn tự do để nhìn, để tìm, hỏi. Bạn không thể tìm kiếm, đòi hỏi, nghi ngờ nếu chỉ nói 'Tôi giữ kiến thức, tôi nghĩ thời gian cần thiết' v.v.. - vậy là chúng ta không gặp nhau. Chúng ta cùng suy nghĩ về toàn bộ vấn đề tiến hóa tâm lý. Bởi con người qua bao thiên niên kỷ đã quen thuộc chấp nhận, qui định để nghĩ họ sẽ tiến hóa. 'Hôm nay tôi thế này.' 'Cho thời gian để tôi thay đổi.' 'Tôi ganh tị, sợ hãi, quá nặng gánh khổ đau và tôi phải có thời gian để thoát, vượt qua nó.' Đó là điều chúng ta đã quen. Nên người nói hỏi xem tiến hoá tâm lý ấy có chăng. Hay chỉ là suy nghĩ tạo ra bởi nó nói, 'hôm nay tôi không thể thay đổi, lạy trời cho ít thời gian, mai đi.' Trở thành mãi mãi. 'Tôi sẽ thành công như quản trị viên như kỹ sư hạng nhất, hay thợ mộc hạng nhất.' Mọi cái đó cần tài nghệ và bạn cần thời gian. Nhưng chúng ta hỏi: có chăng tiến hoá tâm lý, cái 'tôi' trở thành gì đó? Hiểu không? Chúng ta cùng suy nghĩ không phải về thời gian tâm lý có hay không. Chúng ta cùng suy nghĩ, vậy nên không có đối nghịch. Phải không?
36:35 Vậy hãy xem xét toàn bộ qui định về trở thành cùng nhau, hiểu không? - đừng kết luận. Hay, nếu có kết luận, bỏ đi và tìm tòi xem. Bạn thấy vấn đề không? Nếu qui định bạn cho phép thời gian bạn liền kẹt trong toàn bộ chuyển động của trở thành. Tức là, tôi giận, bạn giận, cho thời gian để tan cơn giận ấy. Đó là qui định, thói quen bạn. Và nếu bám chặc nó chúng ta không thể cùng suy nghĩ. Vì vậy quan trọng là tìm xem bạn có bám gì không và đồng thời cố gắng cùng suy nghĩ. Phải không? Nếu tôi bám vào niềm tin, vào kinh nghiệm theo niềm tin ấy và bạn ngược lại, chúng ta không bao giờ có thể cùng suy nghĩ, hợp tác, không hành động nào mà không phân chia. Theo kịp không? Vậy chúng ta sửa soạn cùng tìm hiểu - tìm hiểu hàm ý nhìn quan sát, nghĩ - hợp lý, tỉnh táo, nhẫn nại, sâu sắc. Bạn có tự do tìm hiểu vấn đề này: cái tôi, hành động vị ngã, chuyển động không ngừng, dù bạn ngủ hay thức, tản bộ mơ mộng, nói năng, là hành động bền bỉ chủ yếu của ngã. Có chăng ngày mai, chấm dứt kéo dài của nó? Hay nối tiếp kéo dài, tinh xảo của nó? Tất cả đòi hỏi ngày mai.
39:51 Về tâm lý, có ngày mai không? Đây là vấn đề rất nghiêm túc. Có dạo người nói đặt câu hỏi với một người và người đó nói, 'Ồ, lạy chúa, mai tôi sẽ gặp chồng tôi.' Hiểu không? Nào, không có gì khó, đừng bối rối. Mọi hy vọng cô ta là niềm vui - kịp không? - cả ký ức về chồng, và nếu không có ngày mai chồng tôi là gì? (Cười) Phải không? Nào, cùng nhau. Chúng ta tự do cùng nhau tìm hiểu vấn đề. Người nói không áp đặt điều gì lên bạn. Nhưng rất quan trọng tìm hiểu xem có ngày mai không. Nếu không có ngày mai việc gì xảy ra? Chúng ta biết điều gì xảy ra khi cho phép nhiều ngày mai: triển hạn, lười biếng, đạt điều gì đó dần dà tỏ ngộ - hiểu không? - niết bàn, và v.v.. Qua nhiều kiếp sống - kịp không? Không biết bạn theo kịp không, sự nghiêm túc của tìm hiểu? Nếu không có ngày mai tâm lý thì điều gì xảy ra cho đặc tính của trí óc? Trí óc cùng suy nghĩ, đặc tính trí óc là gì trí óc, không của tôi hay bạn, mà là trí óc thấy cả chuyển động tiếp tục của cái 'tôi' trở thành thấy mọi vướng víu trong cái tôi-đạt được, tôi-trở thành và vướng víu gì khi tâm lý không có ngày mai, không tương lai. Bạn hiểu không?
44:00 Liền có cách mạng tâm lý lớn lao. Phải không? Có xảy ra với bạn không, đó là điều quan trọng, không lời không phải điều người nói nói, mà thực sự thực sự điều đó đang xảy ra, thực tế là thực tế khi cùng tìm hiểu trí óc khám phá sự thật là không có ngày mai tâm lý? Rồi thì điều gì xảy ra với đặc tính trí óc bạn? Bạn hiểu lời tôi không?
45:04 Mọi tôn giáo, Cơ đốc, Thiên chúa và v.v.., đều nói ngày mai là quan trọng. Ngày mai trong thế giới Ky tô, một kiếp sống. Khi bạn chết chỉ một kiếp sống. Người Á châu nói có nhiều kiếp sống. Có thể bạn không tin hoặc chấp nhận cả hai - tôi không biết. Nhưng khi bắt đầu tìm hiểu cả chuyển động tâm lý, 'tôi' 'X' trở thành, trở thành - kịp không? - cái gì dính trong đó? Bạn đau khổ từ từ và tiếp tục, giảm đau khổ từ từ đến khi bạn thoát hẳn, cả kiếp sống này hay những kiếp sau. Người Ky tô chấp nhận đời này, một kiếp sống và người Á châu chấp nhận nhiều kiếp sống - kịp không? Nghĩa là tâm lý một kiếp sống hay nhiều kiếp sống. Và cùng nhau bạn và tôi nhìn nó không định kiến, không kết luận, quan sát sự kiện, làm sao mọi người kẹt trong đó.
47:00 Và chúng ta cũng hỏi: nếu không có ngày mai tâm lý điều gì xảy ra với trí óc với hành động, với ứng xử, với trách nhiệm của bạn? bạn hiểu câu hỏi không? Bạn hiểu câu hỏi không - câu hỏi? Bạn hành xử thế nào nếu không có ngày mai? Hành xử hàm ý trách nhiệm với người khác khi hành động. Hiểu không? Rồi thì quan hệ bạn với người khác thế nào? Hãy cùng nhau tìm hiểu đừng nhìn tôi và nói 'Xin nói tôi nghe'. Bởi không có bạn và tôi trong suy nghĩ ấy trong quan sát ấy, trong đặc tính nghe ấy. Quan hệ bạn với người khác thế nào khi không có ngày mai tâm lý? Dù bạn thất vọng, bởi đây là cú sốc, hiểu không? Dù bạn thất vọng hay bỏ hết và nói 'Không biết,' - ném hết. Nhưng nếu bạn đồng ý cùng suy nghĩ và tìm hiểu sự việc tiếp diễn và chấm dứt của hôm nay tâm lý rồi điều gì thực sự xảy ra - thực sự trong nghĩa điều gì đang xảy ra trong quan hệ bạn với người khác? Quan hệ không chỉ là liên hệ vật lý, tình dục và v.v.. mà cả quan hệ tâm lý của lệ thuộc, bám víu dễ chịu, cô đơn, v.v.., điều gì xảy ra? Bạn nói tôi nghe không? Hay việc này quá mới với bạn? Bạn nghe lần đầu tiên và vì vậy không có trả lời ngay. Phải không? Và tại sao không? Bạn theo kịp cả chứ? Không biết bạn kịp không?
51:51 Nếu không có tương lai không tương lai, tương lai bạn quá quen với nó, chúng ta biết rõ: hình, ảnh, thú vui, ước muốn thành công tâm linh hay thế tục, giáo sĩ muốn thành giám mục giám mục muốn thành hồng y, hồng y trở thành giáo hoàng cả sân chơi ấy, và cả thế giới, rồi nếu bạn thấy đó hàm chứa tranh đấu mãi, đánh nhau mãi cảm giác tàn nhẫn của cái tôi hung hăng xô đẩy mãi. Và trong cái đạt được hung hãn ấy có an toàn hy vọng có an toàn. Và trong quan hệ cũng an toàn trong người khác, với cả hàm ý: lo âu, ganh tị, bực mình, nước mắt - chúng ta biết rõ hết. Nhưng nếu không có tiếp tục ngày mai quan hệ bạn với người khác, thân hay sơ, là gì? Tiếp tục, tìm xem.
54:34 Bạn thấy nếu bạn hiểu đặc tính của cùng suy nghĩ, cùng suy nghĩ, không về điều gì, mà cùng suy nghĩ, bạn và tôi rồi trong quan hệ với ai khác, cùng suy nghĩ ấy đưa đến đâu? Theo kịp không? Giả sử người khác không biết gì hết. Người khác bám víu, và v.v.., quan hệ bạn với ai khác nếu có đặc tính suy nghĩ tuyệt đối cùng nhau, không phân chia, là gì? Bạn có muốn tôi nói cho nghe?
55:55 Q: Không. Krishnamurti: Đúng thế. Khi bạn nói 'Không', là chúng ta cùng nhau.
56:10 Q: Không vậy đâu.

K: (Cười) Bạn xem, đó là khó khăn. Bạn muốn cùng suy nghĩ với tôi và tôi không thể bỏ tham vọng, kiêu ngạo, định kiến. Tôi không thể bỏ bởi tôi nói, 'Nào, hãy cùng suy nghĩ để mình có đặc tính này, tinh thần hợp tác thực khi suy nghĩ'. Và tôi không thể, bởi tôi bám suy nghĩ tôi ký ức tôi, kinh nghiệm, kiến thức tích luỹ của tôi. Vậy chính tôi tạo ra phân chia, không phải bạn. Hiểu không? Bạn hiểu không? Bạn đang làm chứ? Bởi nếu bạn suy nghĩ với tinh thần ấy, rồi nếu không có ngày mai, thì sao? Bạn trượt mất vấn đề, tiếp đi!
57:43 Chính xác đó là điều xảy ra giữa (cười) bạn và người nói. Người nói nói, 'Tôi không có vấn đề riêng', đó là thực tế. 'Tôi không có niềm tin', là thực tế. 'Tôi không có kinh nghiệm.' Tôi có rất nhiều nhưng không mang theo, chúng đi hết rồi. Tôi không bám vào quan điểm, định kiến, đánh giá riêng. Phải không? Đó là thực tế. Nếu nói khác vậy thì tôi là đạo đức giả. Nên nói hãy cùng suy nghĩ và nhìn vẻ đẹp của cùng suy nghĩ. Và bạn nói, 'làm sao có thể bỏ kiến thức, kinh nghiệm, không thể, tôi yêu chúng.' 'Đó là đời tôi.' Vậy nên bạn phân chia thế giới - Đức, quốc gia, kịp không? Cả bên trong lẫn bên ngoài. Và nơi đâu có phân chia tất phải có xung đột, đó là luật: Thiên chúa, Tin lành, Cộng sản, Độc tài. Nên người nói nói, 'Này bạn, hãy cùng suy nghĩ'. Hiểu không, điều gì xảy ra? Khi chúng ta cùng suy nghĩ bạn mất cá tính. À, bạn không thấy thế. Kịp không? Bạn không còn là Ông Smith hay K. Ồ, tiếp đi! Mấy giờ rồi?
1:00:41 Mục đích của các buổi nói và trò chuyện là chúng ta cùng giải quyết vấn đề mình bởi vấn đề vị ngã còn lớn hơn vấn đề thế giới - chính trị, năng lượng, nhiều xứ bị phân chia, không gì so được với việc này. Bởi một lần giải quyết nó bạn là chủ thế giới. Hiểu không? Chủ. Đừng lảng sang gì khác...(Cười)
1:01:48 Tôi nghĩ sáng nay thế là đủ, phải không?
1:01:53 Được chứ? Tốt.